Bonoya Dayalı Kambiyo Senetlerine Mahsus Haciz Yoluyla Takip

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ ...................................................................................................................... 7

ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 9

İÇİNDEKİLER............................................................................................................ 11

KISALTMALAR CETVELİ ........................................................................................... 17

GİRİŞ ...............................................................................................................19

BİRİNCİ BÖLÜM

TAKİBİN ŞARTLARI

I. GENEL OLARAK..........................................................................................21

II. TAKİBİN ÖZEL ŞARTLARI.............................................................................22

A. ALACAĞIN BONOYA DAYANMA ZORUNLULUĞU...................................... 22

1. Bono ve Bononun Hukuki Niteliği ...................................................... 22

2. Bononun Unsurları............................................................................. 23

a. Bononun Zorunlu Unsurları......................................................... 24

(1) “Bono” veya “Emre Yazılı Senet” Kelimesi ........................... 24

(2) Kayıtsız Şartsız Belirli Bir Bedeli Ödeme Vaadi ..................... 25

(3) Kime veya Kimin Emrine Ödenecekse Onun (Lehtarın)

Adı ........................................................................................ 27

(4) Düzenleme Tarihi.................................................................. 28

(5) Düzenleyenin İmzası............................................................. 31

b. Bononun Alternatif Zorunlu Unsurları......................................... 32

(1) Düzenleme Yeri..................................................................... 32

(2) Ödeme Yeri........................................................................... 33

c. Bonoya Yazılan İhtiyari Kayıtlar ................................................... 34

3. Bono ile Adi Senet Arasındaki Farklar ................................................ 35

B. BONO ASLININ İCRA DAİRESİNE TEVDİ ZORUNLULUĞU ........................... 36

C. TAKİP TALEBİNDE BULUNANIN TAKİP HAKKINA SAHİP OLMA

ZORUNLULUĞU......................................................................................... 38

12 İçindekiler

D. BONONUN VADESİNİN GELMİŞ OLMASI ZORUNLULUGU ........................ 40

1. Genel Olarak ...................................................................................... 40

2. Bonoda Vade Türleri .......................................................................... 42

a. Belirli Bir Günde .......................................................................... 42

b. Düzenleme Gününden Belirli Süre Sonra.................................... 42

c. Görüldüğünde ............................................................................. 43

d. Görüldükten Belli Süre Sonra...................................................... 43

III. TAKİBİN GENEL ŞARTLARI...........................................................................44

A. TAKİPTE TARAF EHLİYETİ .......................................................................... 44

B. TAKİP EHLİYETİ VE TAKİPTE TEMSİL.......................................................... 45

1. Takip Ehliyeti...................................................................................... 45

2. Takipte Temsil.................................................................................... 46

a. Kanuni Temsil.............................................................................. 46

b. İradi Temsil.................................................................................. 47

C. DERDEST TAKİBİN BULUNMAMASI........................................................... 48

D. HUKUKİ YARAR ......................................................................................... 50

IV. TAKİP ŞARTLARINA AYKIRILIK HALİNDE BAŞVURACAK YOL OLARAK

ŞİKÂYET.....................................................................................................52

A. GENEL OLARAK ......................................................................................... 52

B. İCRA ORGANI İŞLEMLERİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ ........................................ 53

1. Doktrinde İleri Sürülen Görüşler........................................................ 53

2. Görüşümüz ........................................................................................ 55

C. ŞİKÂYETİN HUKUKİ NİTELİĞİ ..................................................................... 57

D. ŞİKÂYETTE SÜRE........................................................................................ 60

E. ŞİKÂYETTE KARŞI TARAF (ŞİKÂYET OLUNAN) SORUNU............................. 61

1. Genel Olarak ...................................................................................... 61

2. Şikâyette Karşı (Pasif) Tarafın Takibin Diğer Tarafı Olacağı Görüşü ........ 62

a. Genel Olarak ............................................................................... 62

b. Görüşümüz.................................................................................. 64

3. Şikâyette Karşı (Pasif) Tarafın İcra Organı Olacağı Görüşü ................ 67

a. Genel Olarak ............................................................................... 67

b. Görüşümüz.................................................................................. 68

F. ŞİKÂYET ile ÖDEME EMRİNE İTİRAZ ARASINDAKİ FARKLAR...................... 69

1. Genel Olarak ...................................................................................... 69

2. Ödeme Emrine İtiraz ile Şikâyetin Farkları......................................... 70

İçindekiler 13

İKİNCİ BÖLÜM

TAKİBİN TEMEL ÖZELLİKLERİ, YETKİ VE İMZA İTİRAZI

I. TAKİBİN TEMEL ÖZELLİKLERİ ......................................................................73

A. BONOYA DAYALI TAKİBİN ÖNCE REHNE MÜRACAAT KURALININ

İSTİSNASINI OLUŞTURMASI ...................................................................... 73

1. Önce Rehne Müracaat Kuralı, Bu Kuralın Amacı ve Hukuki

Niteliği................................................................................................ 73

2. İki Takip Yoluna Aynı Anda Başvurulması Sorunu .............................. 76

B. TAKİP ARKADAŞLIĞI .................................................................................. 78

1. Genel Olarak ...................................................................................... 78

2. Alacaklı Tarafta (Aktif) Takip Arkadaşlığı............................................ 79

a. Mecburi Takip Arkadaşlığı ........................................................... 79

b. İhtiyari Takip Arkadaşlığı ............................................................. 82

3. Borçlu Tarafta (Pasif) Takip Arkadaşlığı.............................................. 84

a. Mecburi Takip Arkadaşlığı ........................................................... 84

b. İhtiyari Takip Arkadaşlığı ............................................................. 84

C. TAKİP TALEBİ ve ÖDEME EMRİ ................................................................. 86

1. Takip Talebi ........................................................................................ 86

a. Takip Talebinin İçeriği, Takibin Tarafları ve Alacak Tutarı ........... 86

b. Takip Talebinde Bulunmanın Hukuki Sonuçları........................... 88

2. Ödeme Emri ....................................................................................... 89

D. MENFİ TESPİT DAVASINDA ALINAN TEDBİR KARARI YOLUYLA

TAKİBİN DURDURULMASI ......................................................................... 90

1. Zorunlu Arabuluculuk ve Menfi Tespit Davası ................................... 90

a. Menfi Tespit Davasının Zorunlu Arabuluculuk Kapsamında

Olmadığı Görüşü.......................................................................... 92

b. Menfi Tespit Davasının Zorunlu Arabuluculuk Kapsamında

Olduğu Görüşü ............................................................................ 95

c. Görüşümüz .................................................................................. 97

2. Menfi Tespit Davasında Alınan Tedbir Kararıyla Takibin

Durdurulması ................................................................................... 101

a. İcra Takibinden Önce Açılan Menfi Tespit Davasında ............... 102

b. İcra Takibinden Sonra Açılan Menfi Tespit Davasında .............. 104

(1) Genel olarak ....................................................................... 104

(2) Görüşümüz ......................................................................... 105

14 İçindekiler

E. BONOYA DAYALI KAMBİYO SENETLERİNE MAHSUS HACİZ YOLUYLA

TAKİP İLE DİĞER TAKİP YOLLARI ARASINDAKİ FARKLAR ......................... 108

1. Genel Haciz Yoluyla Takip ile Arasındaki Farklar.............................. 108

2. Kambiyo Senetlerine Mahsus İflas Yoluyla Takip ile Arasındaki

Farklar.............................................................................................. 111

II. YETKİ İTİRAZI ...........................................................................................112

A. GENEL OLARAK ....................................................................................... 112

B. YETKİLİ İCRA DAİRELERİ .......................................................................... 113

C. YETKİLİ OLMAYAN İCRA DAİRESİNİN YETKİLİ HALE GELMESİ.................. 115

1. Yetki Kaydı ....................................................................................... 115

a. Yetki Kaydının Zaman Bakımından Uygulanması ...................... 117

(1) Genel Olarak....................................................................... 117

(2) Yetki Kaydının HMK Döneminde de Geçerli Olacağı

Görüşü................................................................................ 118

(3) Yetki Kaydının HMK Döneminde Geçersiz Olacağı

Görüşü................................................................................ 119

(4) Görüşümüz ......................................................................... 120

b. Bonodaki Yetki Kaydının Üçüncü Kişilere Etkisi......................... 121

(1) Yetki Kaydının Üçüncü Kişiler Bakımından da Geçerli

Olacağı Görüşü ................................................................... 121

(2) Yetki Kaydının Tacir veya Kamu Tüzel Kişisi Olması

Kaydıyla Üçüncü Kişiler Bakımından Geçerli Olacağı

Görüşü................................................................................ 123

(3) Görüşümüz ......................................................................... 124

2. Yetkisiz İcra Dairesinde Başlatılan Takibe Süresi İçinde ve

Usulüne Uygun Olarak İtiraz Edilmemesi......................................... 125

D. YETKİ İTİRAZININ HUKUKİ SONUÇLARI ................................................... 126

III. İMZA İTİRAZI............................................................................................128

A. GENEL OLARAK ....................................................................................... 128

B. BONODAKİ İMZANIN SAHTE OLDUĞU İDDİASIYLA AÇILAN MENFİ

TESPİT DAVASININ İCRA TAKİBİNE ETKİSİ............................................... 130

1. Genel Olarak .................................................................................... 130

2. Doktrinde İleri Sürülen Görüşler...................................................... 131

a. İmza İnkârının İcra Takibini Durdurmayacağı Görüşü ............... 131

b. İmza İnkarının İcra Takibini Durduracağı Görüşü ...................... 132

İçindekiler 15

3. Yargıtay’ın Görüşleri......................................................................... 133

a. Yargıtay 12. Hukuk Dairesi’nin Görüşü...................................... 133

b. Yargıtay 19. Hukuk Dairesi’nin Görüşü...................................... 135

4. Görüşümüz....................................................................................... 136

C. İMZA İTİRAZININ İNCELENMESİ .............................................................. 140

1. Genel Olarak .................................................................................... 140

2. Bilirkişi İncelemesi............................................................................ 141

D. İMZAYA İTİRAZ SONUCUNDA VERİLEBİLECEK KARARLAR ....................... 143

1. İmzaya İtirazın Kabulü Kararı ........................................................... 143

2. İmzaya İtirazın Kabulü Halinde Tazminata Hükmedilmesiyle

İlgili Yargıtay Uygulamasının Değerlendirilmesi............................... 145

3. İmzaya İtirazın Reddi Kararı ............................................................. 148

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BORCA İTİRAZ

I. GENEL OLARAK........................................................................................ 149

II. BORCA İTİRAZ SEBEPLERİ VE İSPATI........................................................... 150

A. BONONUN DÜZENLENDİĞİ SIRADA DÜZENLEYENİN EHLİYETSİZ

OLDUGU İTİRAZI...................................................................................... 150

1. Genel Olarak .................................................................................... 150

2. Ehliyetsizlik Muhalefetinin İleri Sürülmesi Sorunu........................... 152

3. Ehliyetsizlik İtirazının İspatı .............................................................. 154

B. YETKİSİZ TEMSİL İTİRAZI.......................................................................... 156

1. Temsilci Aracılığıyla Bono Düzenlenmesi ......................................... 156

2. Yetkisiz Temsil Halinde Sorumluluk ................................................. 158

3. Yetkisiz Temsil İtirazıyla İlgili Olarak Uygulamada Ortaya Çıkan

Çeşitli Sorunlar Hakkında Değerlendirmeler.................................... 160

a. Şirket Kaşesi Üzerine Çift İmza Atıldığı İtirazı ............................ 160

b. Çifte İmza Kuralına Aykırı Bono Düzenlendiği İtirazı ................. 163

c. Vasinin Vesayet Makamının İzni Olmaksızın Bono

Düzenlediği İtirazı...................................................................... 166

C. BONONUN TAHRİF EDİLDİĞİ İTİRAZI....................................................... 167

D. BEDELSİZLİK İTİRAZI ................................................................................ 169

1. Genel Olarak .................................................................................... 169

2. Hatır Bonosundan Kaynaklanan Bedelsizlik İtirazı ........................... 171

16 İçindekiler

3. Teminat Bonosundan Kaynaklanan Bedelsizlik İtirazı...................... 172

4. Bedelsizlik İtirazının İspatı................................................................ 175

E. AÇIK BONONUN ANLAŞMAYA AYKIRI DOLDURULDUĞU İTİRAZI............ 177

1. Genel Olarak .................................................................................... 177

2. Açık Bononun Anlaşmaya Aykırı Doldurulduğu İtirazının İspatı....... 178

F. BORCUN İTFA EDİLDİĞİ (ÖDEME) İTİRAZI ............................................... 181

1. Genel Olarak .................................................................................... 181

a. Ödeme İçin İbraz ....................................................................... 181

b. Tevdi Hakkı................................................................................ 182

c. Ödeme ve Şartları ..................................................................... 184

2. Ödeme İtirazının İspatı..................................................................... 186

a. Genel Olarak ............................................................................. 186

b. Banka Havale Makbuzunun Delil Niteliği .................................. 188

G. ZAMANAŞIMI İTİRAZI.............................................................................. 191

1. Genel Olarak .................................................................................... 191

2. Zamanaşımına Uğramış Bononun Hukuki Niteliği............................ 194

a. Genel Olarak ............................................................................. 194

b. Zamanaşımına Uğramış Bononun Hukuki Niteliği..................... 196

H. TÜKETİCİNİN BONOYLA BORÇLANDIĞI İTİRAZI....................................... 198

1. Genel Olarak .................................................................................... 198

2. Alacaklının İlamsız İcra Yoluna Başvurması Sorunu ......................... 200

3. Bononun Tüketici Yönünden Geçersizliği ve Geçersizlik

Muhalefetinin İleri Sürülmesi .......................................................... 201

III. BORCA İTİRAZIN İNCELENMESİ .................................................................204

IV. BORCA İTİRAZ SONUCU VERİLEBİLECEK KARARLAR ...................................206

A. BORCA İTİRAZIN KABULÜ KARARI........................................................... 206

B. BORCA İTİRAZIN REDDİ KARARI.............................................................. 207

SONUÇ...........................................................................................................209

KAYNAKÇA ....................................................................................................215