Elektronik Kambiyo Senetleri

Hukukun hak ve adalet dağıtıcı işlevinin yanı sıra insan hayatını ko-laylaştırıcı ve iyileştirici işlevi de bulunmaktadır. Hukuk kurallarıyla çizilen çerçevede sürdürülen faaliyetlerin daha etkin, daha verimli ola-rak yapılabilmesi çoğunlukla hukukun bu etkin ve verimli yöntemlere izin vermesiyle mümkün olur. Dijitalleşmenin (sayısallaşmanın) ivme kazandığı 21. yüzyılda birçok kadim pratiğin yanı sıra yüz yıldan uzun süredir aynı kurallarla yönetilen kambiyo senetlerine ilişkin düzenle-melerin de yeniden gözden geçirilmesi ihtiyacı doğmuştur. Zira finan-sal teknolojiler ve ödemeler alanında yaşanan gelişmeler, birçok yeni çözümün ortaya çıkmasına yol açtığı gibi mevcut uygulamaların da daha verimli hale gelmesinde harekete geçirici rol üstlenmektedir. Yeni yöntemlerin hızı karşısında, yeterince etkin olamayan uygulamalar ise terk edilme kaderiyle karşı karşıyadır. İşte kambiyo senetlerinin bu ka-deri paylaşmasının önüne geçmek ve kullanımlarının artmasını sağla-mak amacıyla bu senetlerin elektronik ortamda düzenlenmesi, yani elektronik kambiyo senetleri, önerilmektedir.

Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Ticaret Hukuku Yüksek Li-sans programı kapsamında 2020 yazında yüksek lisans tezi olarak sun-duğum bu çalışma, tez savunma jürimde yer alan kıymetli hocalarımın eleştirilerini dikkate alarak ve bazı eklemelerle yeniden gözden geçiril-miştir. Bu görüşler kapsamındaki düzeltmeler haricinde savunulan tez metninin korunmasına özen gösterilmiştir. Tezde savunulan elektronik-leşme ve dijitalleşme görüşü karşısında çalışmanın basılı hale getiril-mesi, bir nükte olmasından ziyade, akademik eserlerde süregelen ve he-nüz bir alternatifi bulunamamış kitaplaştırma geleneğinden kaynaklan-maktadır.

Bu çalışma kapsamında öncelikle kıymetli görüş ve değerlendirme-leri ile beni yönlendiren ve çalışmanın olgunlaşmasında yeri doldurula-maz katkılarını esirgemeyen tez danışmanım Prof. Dr. Sn. Hayrettin Çağlar’a şükranlarımı sunarım. Sabırlı ve yol gösterici eleştirileri ile çalışmanın eksiklerini tamamlamamı sağlayan Doç. Dr. Sn. Burçak Yıl-dız’a ve Doç. Dr. Sn. Mehmet Çelebi Can’a teşekkür ederim. Bu çalış-manın başlaması ve tamamlanmasında akademik açıdan ufuk açıcı gö-rüşlerini cömertçe paylaşan ve çalışma hayatını benim için her açıdan kolaylaştıran başta Genel Müdürümüz Sn. Sıtkı Eroğlu ve Genel Müdür Yardımcımız Dr. Sn. Mehmet Şerif Uygun olmak üzere Türkiye Cum-huriyet Merkez Bankası Hukuk Müşavirliğinin tüm çalışanlarına teşek-kür ederim.

Son olarak, hiçbir teşekkür yetmeyecek olmasına rağmen, beni ye-tiştiren ve daima yanımda olup bana destek olan anneme ve babama teşekkür ederim.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ..........................................................................................................v

İÇİNDEKİLER ...........................................................................................vii

KISALTMALAR .........................................................................................xi

GİRİŞ .............................................................................................................1

I.KIYMETLİ EVRAK KAVRAMI VE KIYMETLİ EVRAKALANINDA YAŞANAN GELİŞMELER

A. Kıymetli Evrakın Tanımı ....................................................................5

B. Kıymetli Evrakın Unsurları ................................................................8

1.Senet Unsuru ................................................................................8

a.Genel olarak ...........................................................................8

b.Senedin bileşenleri ...............................................................12

i.Cismani varlık ................................................................12

ii.Yazılılık..........................................................................15

iii. İrade beyanı....................................................................16

iv. İmza................................................................................17

2.Senede Bağlı Hak Unsuru ..........................................................20

C. Senet Kayıtları ..................................................................................21

1.Basit İbraz Kaydı ........................................................................24

2.Teşhis Kaydı...............................................................................25

3.Kıymetli Evrak Kayıtları ............................................................26

a.Basit kıymetli evrak kaydı....................................................26

b.Nitelikli (mevsuf) kıymetli evrak kaydı ...............................27

Ç. Etkisine Göre Kıymetli Evrak ..........................................................28

1.Açıklayıcı Kıymetli Evrak..........................................................29

2.Kurucu Kıymetli Evrak ..............................................................30

D. İçerdiği Hakka Göre Kıymetli Evrak................................................33

E. Kıymetli Evrak Türleri ....................................................................35

1.Menkul Kıymet...........................................................................35

2.Kambiyo Senetleri ......................................................................40

a.Kambiyo senetlerinde senet unsuru......................................41

viii

b.Kambiyo senetlerinde senede bağlı hak unsuru ...................42

3.Diğer Kıymetli Evrak Türleri .....................................................44

F.Kıymetli Evrak Alanında Yaşanan Gelişmeler.................................48

1.Kıymetli Evrakın Saklanması .....................................................48

a.Kapalı saklama .....................................................................49

b.Açık saklama ........................................................................50

i.Münferit saklama ...........................................................50

ii.Toplu saklama ................................................................50

2.Diğer Gelişmeler ........................................................................53

a.Toplu senet ...........................................................................53

b.Kaydi değer ve kıymet hakkı................................................55

c.Evraksız kıymetli evrak........................................................57

3.Menkul Kıymetlerin Kaydileştirilmesi .......................................58

a.Kaydileştirme kavramı .........................................................58

b.Kaydi menkul kıymetlerin ihracı ve devri............................59

4.Elektronik Belge ve Elektronik Senet ........................................68

II.ELEKTRONİK KAMBİYO SENETLERİ

A. Kambiyo Senetlerinin Tarihçesi .......................................................75

B. Kambiyo Senetlerinin Ekonomik İşlevleri .......................................79

C. Elektronik Kambiyo Senetlerine Duyulan İhtiyaç............................84

Ç. Elektronik Kambiyo Senetlerine İlişkin Diğer Ülke Uygulamaları ....................................................................................90

1.Amerika Birleşik Devletleri .......................................................92

2.Avustralya ..................................................................................96

3.Hindistan ....................................................................................98

4.Hong Kong .................................................................................99

5.Kanada......................................................................................100

6.Ürdün........................................................................................101

D. Kambiyo Senetlerinde El Yazısıyla İmza ve Elektronik İmza .......102

1.İmzanın Şekilleri ......................................................................103

a.El yazısıyla imza ................................................................103

i.Genel olarak .................................................................103

ii.El yazısıyla imzanın işlevleri .......................................104

b.Elektronik imza ..................................................................107

i.Elektronik imza kavramı ..............................................108

ii.Dijital imza...................................................................111

2.Elektronik İmzanın El Yazısıyla İmza ile İşlevsel Denkliği ....116

a.Genel olarak .......................................................................116

ix

b. İşlevsel denklik ................................................................... 119

i. Kimlik tespiti ................................................................ 119

ii. Sonuçlandırma ............................................................. 122

iii. Gerçeklik ...................................................................... 123

iv. Uyarı............................................................................. 124

v. Devamlılık .................................................................... 125

vi. İspat .............................................................................. 126

3. Kambiyo Senetleri Özelinde İmzanın İşlevi ............................. 127

E. Elektronik Çek ................................................................................ 133

1. Mevcut Düzenlemeler Kapsamında Çek .................................. 133

a. Çekin hukuki niteliği .......................................................... 135

b. Çekin şekil şartları .............................................................. 136

c. Diğer unsurlar ..................................................................... 142

ç. İmzaların bağımsızlığı ilkesi .............................................. 142

d. Çekte karşılık ve çek anlaşması.......................................... 143

2. Elektronik Çek Düzenlenmesi .................................................. 145

a. Genel olarak ....................................................................... 145

b. İleri tarihli elektronik çek sorunu ....................................... 148

c. Elektronik çekte lehtar ve hamiline elektronik çek ............ 152

ç. Açık elektronik çek ............................................................ 157

3. Elektronik Çekin Tedavülü ....................................................... 161

a. Kâğıt çekin cirosu ve devri ................................................. 161

b. Nama ve emre yazılı elektronik çek ................................... 167

c. Elektronik ortamda ciro ...................................................... 175

ç. Elektronik ortamda zilyetlik ............................................... 178

G. Elektronik Poliçe ve Elektronik Bono ............................................ 186

1. Mevcut Düzenlemeler Kapsamında Poliçe ve Bono ................ 186

a. Poliçenin hukuki niteliği .................................................... 186

b. Poliçenin şekil şartları ve unsurları .................................... 188

c. Bononun hukuki niteliği ..................................................... 195

ç. Bononun şekil şartları ve unsurları ..................................... 196

2. Elektronik Poliçe ve Elektronik Bono Düzenlenmesi .............. 198

a. Düzenleme usulü ................................................................ 199

b. Elektronik poliçede muhatap ve kabul için ibraz hususu ... 202

III. ELEKTRONİK KAMBİYO SENETLERİNİN ÖDENMESİ VE MEVZUAT ÖNERİLERİ

A. Elektronik Kambiyo Senetlerinin Ödenmesi .................................. 211

1. Mevcut Düzenlemeler Kapsamında Çekin Ödenmesi .............. 211

x

a.Çekin ibrazı ve ödenmesi ...................................................211

b.Elektronik çek takası ..........................................................214

2.Elektronik Çekin İbrazı ve Ödenmesi ......................................217

3.Karşılıksızdır İşlemi, Sonuçları ve Başvuru .............................220

4.Elektronik Çekten Cayma.........................................................224

5.Elektronik Poliçe ve Elektronik Bononun Ödenmesi ...............226

a.Elektronik poliçe ve elektronik bono platformu.................226

b.Ödememe protestosu ve ihbar ............................................231

c. Platformun sorumluluğu .......................................................234

B. Elektronik Kambiyo Senetleri Mevzuatı ........................................237

SONUÇ ......................................................................................................249

KAYNAKÇA .............................................................................................255

Çevrimiçi kaynaklar..............................................................................268

Acar, A.E. (2013). Medeni Muhakeme Hukukunda Elektronik İmzalı Belgelerin Delil Niteliği. İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.

Adıgüzel, B. (2018). Sermaye Piyasası Hukuku. Ankara: Adalet Yayı-nevi.

Akbulak, S./ Akbulak, Y. (2004). Sermaye Piyasası Araçları ve Halka Açık Anonim Şirketler. İstanbul: Beta Yayınevi.

Aker, Y. (2008). Çekten Cayma ve Ödeme Yasağı

(2. Bası). İstanbul: Beta Yayınevi.

Akıntürk, T. (2003). Medeni Hukuk (9. Bası). İstanbul: Beta Yayınevi.

Akipek, J. G./ Akıntürk, T. (2009). Eşya Hukuku. İstanbul: Beta Yayı-nevi.

Aksoy, Ö.C. (2016). Türkiye’de Çek Takası ve Çek Takası Verileri Işı-ğında Çek Kullanımının İncelenmesi. TCMB Uzmanlık Yeterlik Tezi.

Albayrak, O. (2007). “Çekten Cayma ve Ödemeden Men”. İstanbul Ba-rosu Dergisi, 81(5): 1973-1981.

Altınışık, U. (2003). Elektronik Sözleşmeler. Ankara: Seçkin Yayıncı-lık.

Antalya, G. (2018). Eşya Hukuku. C. I: Giriş, Temel Kavramlar, Temel İlkeler, İstanbul: Legal Yayıncılık. (C. I)

Antalya, G. (2018). Eşya Hukuku. C. II: Zilyetlik, İstanbul: Legal Ya-yıncılık. (C. II)

256

Arıkan, S. A. (2001). “Elektronik Ticaret, Hukuk ve Noterler”. Elekt-ronikteki Gelişmeler ve Hukuk (s. 13-52), Ankara: Noterlik Hu-kuku Araştırma Enstitüsü.

Arslanlı, H. (1952). Ticari Senetler Dersleri (3. Bası). İstanbul: Sermet Matbaası.

Ashcroft, J. D. /Ashcroft, J. E. (2008). Law for Business. Sixteenth Edi-tion, Thomson-West.

Aslan, L. (2019). Redefining Negotiable Instruments with Blockchain: Modernization through Digitalization. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Tilburg University, Tilburg.

Ayan, M. (2016). Eşya Hukuku – I: Zilyetlik ve Tapu Sicili (13. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Aydın, S. (2009). Borsa İşlemlerinden Doğan Uyuşmazlıklar (2. Baskı). İstanbul: Vedat Kitapçılık.

Ayli, A. (2017). "Çekte Düzenleyenin İmzası, Şekli, Yeri ve Önemi". İKÜHFD, 16(2): 235-249.

Aytaç, Z. (1985). Sermaye Piyasası Hukuku ve Hisse Senetleri. Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.

Bahtiyar, M. (2013). “5941 sayılı Çek Kanunu Açısından İleri Tarihli Çek”. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2): 47-58. (Çek)

Bahtiyar, M. (2016). “Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un Kıy-metli Evraka İlişkin Düzenlemeleri”. Yeditepe Üniversitesi Hu-kuk Fakültesi Dergisi, 12(2): 46-61.

Bahtiyar, M. (2018). Kıymetli Evrak Hukuku (16. Bası). İstanbul: Beta Yayınevi.

Bayraktaroğlu Özçelik, G. (2008). “Konişmentoya Bağlanan Eşya Üze-rindeki Ayni Hakka Uygulanacak Hukukun Tespiti”. Ankara Ba-rosu Dergisi, 66(2): 57-73.

257

Bayram, A. E. (2015). “Güncel Gelişmeler Işığında Elektronik Sözleş-melerin Kurulması”. TBB Dergisi, 119: 331-366.

Biddle, C. (1997). “Legislating market winners: Digital signature laws and the electronic commerce marketplace”. San Diego Law Re-view, 34(3): 1225-1246.

Biçkin, İ. (2006). “Elektronik İmza ve Elektronik İmzayla İlgili Yasal Düzenlemeler”. TBB Dergisi, 63: 109-125.

Bierekoven, C./ Bazin, P./ Kozlowski, T. (2004). “Electronic Signatu-res in German, French and Polish Law Perspective”. Digital Evi-dence and Electronic Signature Law Review, 1-8.

Bilgili, F. /Cengil, F. (2019) "İcra ve İflas Hukuku Yönüyle Kripto Pa-ralara İlişkin Bazı Meseleler". Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fa-kültesi Dergisi, 7(1): 99-109.

Blandin, A. ve diğ. (2019). “Global Cryptoasset Regulatory Landscape Study”. University of Cambridge Faculty of Law Research Paper, No. 23/2019. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3379219

Blythe, S.E. (2005). “Digital Signature Law of the United Nations, Eu-ropean Union, United Kingdom and United States: Promotion of Growth in E-Commerce with Enhanced Security”. Richmond Jo-urnal of Law&Technology, 11(2): 1-20.

Bozer, A./ Göle, C. (2016). Kıymetli Evrak Hukuku (5. Baskı). Ankara: Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü.

Bozgeyik, H. (2003). Poliçede Müracaat Hakkı. Ankara: Seçkin Yayın-cılık.

Bozkurt Yüksel, A. E. (2011). "UNCITRAL ve UNCITRAL Model Ka-nununa Genel Bir Bakış". Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2(4): 135-172.

Burnett, R./ Bath, V. (2009). Law of International Business in Austra-lasia. Sydney: The Federation Press.

258

Can, H./ Güner, S. (1999). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara: Siyasal Ki-tabevi.

Can, M. (2019). Kıymetli Evrak Hukuku (4. Baskı). Ankara: İmaj Yayı-nevi.

Cengil, M. F. (2014). “Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 05.03.2014 Tarih, 2013/12-2113 Esas ve 2014/210 Kararı Işığında Tüketici-nin Yapmış Olduğu İşlemler Nedeniyle Nama Yazılı Senet Dü-zenlenmesi Zorunluluğu”. Çukurova Üniversitesi Hukuk Fakül-tesi Dergisi, 1(2): 49-75.

Chohan, U. W. (2017). “The Double Spending Problem and Cryptocur-rencies”. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3090174

Clarke, M.A./ Hooley, R.J.A./ Munday, R.J.C./ Sealy, L.S./ Tennen-born, A.M./ Turner, P.G. (2017). Commercial Law (Fifth edition). Oxford University Press.

Coşkun, M. (2019). Hukuki ve Cezai Yönleriyle Kıymetli Evrak Hukuku (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Crauford, W.G. (1957). “Differences Between the English and the Ger-man Law Relating to Negotiable Instruments”. International and Comparative Law Quarterly, 6(3): 418-441.

Crawford, B. (2008). “Electronic Presentment of Cheques in Canada: Digital Official Images of Eligible Bills”. Canadian Bar Review, 87(1): 205-228.

Çamcı, S. (2020). "İnternet Üzerinden Kurulan Sözleşmelerde Elektro-nik İmzanın Hukuki Niteliği". Terazi Hukuk Dergisi, 15(165): 1017-1029.

Çamoğlu, E. (2019). "Kambiyo Senetlerinde Borçlunun Defileri (Sa-vunmaları)". BATİDER, 35(3): 5-35.

Deliduman, S. (2000). “Medeni Usul Hukukunda Senet ve Senetle Ya-zılı Şekil Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesi Dergisi, IV(1-2): 413-453.

259

Demirkapı, E. (2011). Kambiyo Senetlerinde İhbar Zorunluluğu. An-kara: Seçkin Yayıncılık.

Develi, E. (2016). “Kambiyo Senetlerinde Rehin Cirosu”. Sakarya Üni-versitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(2): s. 79-102.

Deynekli, A. (2005). “Bonoda Bedel Kaydının Ve Talilin (Bedel Kay-dının Aksini İddia Etmenin) İspat Yüküne Etkisi”. Gazi Üniver-sitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 9(1-2): 153-170.

Doğan, P. B. (2008). “Vadeli İşlem Sözleşmelerinin Kıymetli Evrak Olarak Değerlendirilmesi Sorunu”. Terazi Hukuk Dergisi, 3(27): 37-42.

Doğan, Ö. (2020). Kambiyo Senetlerinde Geçersizlik Defileri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Doğrusöz Koşut, H. (2017). "Kambiyo Senetlerinde Beyaz Ciro". İKÜHFD, 16(2): 629-649.

Domaniç, H. (1975). Kıymetli Evrak Hukuku (2. Baskı). İstanbul: Fa-külteler Matbaası.

Druey, J.N. (2000). Die Schuldurkunde: Das Wertpapierrecht. Guhl, T. (Ed.). Das Schweizerische Obligationenrecht, Zürich: Schult-hess, (s. 893- 906).

Dündar, H. (2008). "Kambiyo Senetlerinde Soyutluk İlkesinin Yargıtay İçtihatlarıyla Birlikte İncelenmesi". Terazi Hukuk Dergisi, 3(26): s 37-43.

Ekici, A./ Durukanoğlu, N. (2013). Türk Hukukunda ve Dış Ticarette Poliçe. İstanbul: Legal Yayıncılık.

Erbayraktar, B. (2016). Güvenli Elektronik İmza. İstanbul: On iki Levha Yayıncılık.

Eren, F. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (18. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.

Erdoğan, M. Ş. (1999). "Kambiyo Senetlerinde İyiniyetli Hamilin Ko-runması". TBB Dergisi, 1999/2: 364-394.

260

Eroğlu, S. (1989). “3167 sayılı Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Çek Hamillerinin Korunması Hakkında Kanun ile İlgili Olarak T.C. Merkez Bankası Açısından Uygulamada Ortaya Çıkan Sorunlar, Tespit ve Öneriler”. BATİDER, 15(2): 13-29.

Erol, T. (2003). Electronic Signatures in EU and Turkish Law. İstanbul: Beta Yayınevi.

Ertunç, A. (2008). “Karşılıksız Çek Yaprağı Başına Bankanın Ödeme Yükümlülüğü”. İstanbul Barosu Dergisi, 82(5): 2377-2387.

Erturgut, M. (2003). “Elektronik İmza Kanunu Bakımından E-belge ve E-imza”. Bankacılar Dergisi, 48: 66-79.

Erturgut, M. (2004). Medeni Usul Hukukunda Elektronik İmzalı Belge-lerin Delil Niteliği. Ankara: Yetkin Yayınları.

Esener, T./ Güven, K. (2008). Eşya Hukuku (4. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.

Fox, D. (2019). “Cryptocurrencies in the Common Law of Property”. Cryptocurrencies in Public and Private Law (s. 139-176), Oxford University Press.

Franceschin, G./ Misuraca, F. (2011). India: Commercial Law, Customs and Taxation. The Netherlands: Kluwer Law International.

Geva, B. (2007). “Recent International Developments in the Law of Negotiable Instruments and Payment and Settlement Systems”. Texas International Law Journal, 42(3): 685-726. (International Developments)

Geva, B. (2014). “Is the Death of the Paper Cheque Upon Us? The Electronic Presentment and Deposit of Cheques in Canada”. Ban-king and Finance Law Review, 30(1): 113-125. (Electronic Pre-sentment)

Geva, B. (2015). “From Paper to Electronic Order: The Digitalization of the Check in the USA”. Penn State Journal of Law&Internati-onal Affairs, 4(1): 96-126. (Digitalization)

261

Goode, R. (2004). Commercial Law: Text, Cases, and Materials (Third Edition). Londra: Pinguin.

Göle, C. (1988). "Kambiyo Senetlerinde Lehdarın Belirsizliği". BATİ-DER, 14(3): 17-26.

Göksu, M. (2011). Hukuk Yargılamasında Elektronik Delil. Ankara: Adalet Yayınevi.

Gümüş, M. A. (2011). “Alacağın Temliki Sözleşmesinin Şekli”. İKÜHFD, 10(2): 9-34.

Gümüş, M. A. (2012). Borçlar Hukuku Özel Hükümler. İstanbul: Vedat Kitapçılık. Güney, Z./ Şafak, N. (2017). “6728 Sayılı Kanun’un Çeke İlişkin Hü-kümlerinin ‘Çekte Şekil Şartları’ Bakımından Değerlendiril-mesi”. Terazi Hukuk Dergisi, 12(126): 42-60.

Gürbüz, F. Serbest Taklit Yöntemi ile Sahte İmzaların Grafometrik Özelliklerine Dayalı Biyometrik İmza Doğrulama Sistemi ve Ana-lizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Bili-şim Enstitüsü, Ankara.

Hacıömeroğlu, A.O. (2017). 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na göre Kıymetli Evrak Hukukunda Ciro. Ankara: Yetkin Yayınları.

Halman Çetin, E. (2011). “Elektronik Belgelerin Hakim Tarafından De-lil Olarak Kabul Edilmesi”. Terazi Hukuk Dergisi, 6(54): 60-65.

Hileman, G./ Rauchs, M. (2017). “Global Blockchain Benchmarking Study”. http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.3040224

İmregün, O. (1998). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara: Filiz Kitabevi.

İslamoğlu, G. (2019). "Havale". Erciyes Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 14(2): s. 525-552.

İstemi, Z. (2020). "Devredilebilir Elektronik Kayıtlar Hakkında UN-CITRAL Model Kanunu”. Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(1): 1771-1797.

262

Kaçak, N. (2007). Açıklamalı İçtihatlı Tüm Yönleriyle Bono Poliçe Çek (3. Bası). Ankara.

Kalpsüz, T. (1970). Poliçelerde Ödeme Yerinin Önemi. Banka ve Tica-ret Hukuku Dergisi, 5(4): 663-680.

Kalpsüz, T. (1975). Kıymetli Evrak Kambiyo Senetleri Ders Notları. Ankara.

Kaplan, İ. (1996). Banka Sözleşmeleri Hukuku. C. 1, Ankara: Adalet Yayınevi.

Karamanlıoğlu, A. (2013). Kambiyo Senetlerinde Düzenleyenin İmzası ve Bulunmamasının Sonuçları. Kadir Has Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1(2): 89-166.

Karan, H. (2004). Elektronik Konişmento. Ankara: Turhan Kitabevi.

Karslı, M. (2003). Sermaye Piyasası Borsa Menkul Kıymetler. 5. Baskı, İstanbul: Alfa Yayıncılık

Katz, J./ Lindell, Y. (2015). Introduction to Modern Cryptograpyh. Se-cond Edition, CRC Press.

Kendigelen, A. (2004). Çek Hukuku. Ankara: Beta Yayınevi.

Keser Berber, L. (2000). “’İmzalıyorum O Halde Varım’ Dijital İmza, Dijital İmza Hakkındaki Yasal Düzenlemeler, Dijital İmzalı Elektronik Belgelerin Hukuki Değeri”. TBB Dergisi, 12(2): 503-556.

Keser Berber, L. (2001). “Şekil ve Dijital İmza”. Elektronikteki Geliş-meler ve Hukuk (s. 53-157), Ankara: Noterlik Hukuku Araştırma Enstitüsü.

Kırca, İ. (2000). Hukuki Yönleriyle Borsa Opsiyon İşlemleri. Ankara: BTHAE.

Kırca, İ. (2010). “Çekin İbraz Edildiği Şube Muhatap Bankanın Kanu-nen Ödemekle Yükümlü Olduğu Tutarı Ödemelidir!”. BATİDER, 26(1): 71-77.

263

Kırman, A. (1998). Opsiyon Sözleşmesinin Hukuki Niteliği. Prof. Dr. Ali Bozer’e Armağan içinde (s. 714-745), Ankara: BTHAE.

Kızılay, A. (2014). “Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu.” İstanbul Barosu Dergisi, 88(4): 163-177.

Kocaman, A. (2001). Türk Borçlar Hukukunda Havale. Ankara: BTHAE.

Kocayusufpaşaoğlu, N. (Hatemi/ Serozan/ Arpacı). (2011). Borçlar Hukuku Genel Bölüm. C.I, İstanbul: Filiz Kitabevi.

Koops, B. J. (2005). “Should ICT Regulation Be Technology-Neut-ral?”. IT& Law Series, 2006(9): 77-108.

Kuhn, H. (2016). Handkommentar zum Schweizer Privatrecht (3. Auf-lage). Roberto, V./ Trüeb, H. R. (Ed.). Zurich: Schulthess.

Kuru, B. (2001). Hukuk Muhakemeleri Usulü. C. 2, İstanbul: Demir.

Kuru, B. /Aslan, R. /Yılmaz, E. (2012). Medeni Usul Hukuku (23. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.

Köle, M./ Görgülü, F. (2016). "Son Düzenlemeler Işığında Çekin Şekil Şartları ve Çeke Dayalı Kambiyo Senetlerine Özgü Takip Yol-ları". Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 21(35): 79-157.

Lalon, R. M. (2015). “Green Banking: Going Green”. International Jo-urnal of Economics, Finance and Management Sciences, 3(1): 34-42. doi: 10.11648/j.ijefm.20150301.15

Manavgat, Ç. (1996). “Menkul Kıymetlerin Merkezi Saklanmasında Kullanılan Yöntemin Sözleşmenin Hukuki Niteliğine Etkisi”. BATİDER, 18(4): 129-141. (Merkezi Saklama)

Manavgat, Ç. (2001). “Sermaye Piyasası Kanunu’nun 10/A Maddesi Hükmüne Göre Kaydi Sistemin Esasları”. BATİDER, 50(2): 159-191. (Kaydi Sistem)

Martínez-Echevarría y García de Dueñas, A. (1997). Valores mobilia-rios anotados en cuenta : Concepto, naturaleza y régimen jurídico. Pamplona (Navarra): Aranzadi.

264

Mason, S. (2016). Electronic Signatures in Law. School of Advanced Study, University of London. doi: 10.2307/j.ctv5137w8

Memiş, T / Turan, G. (2019). Sermaye Piyasası Hukuku (4. Baskı). An-kara: Seçkin Yayıncılık. Negi, C. (2015). “E-Cheque Structure in India”. http://dx.doi.org/ 10.2139/ssrn.2631503

Oğuzman, K./ Seliçi, Ö./ Oktay-Özdemir, S. (2018). Eşya Hukuku. İs-tanbul: Filiz Kitabevi.

Oğuzman, K./ Öz, T. (2015). Borçlar Hukuku Genel Hükümler (13. Baskı). C.1, İstanbul: Vedat Kitapçılık.

Omağ, M. K. (2019). “Senetler Hukukunda Kıymetli Evrak Kavramı”. Fasikül Hukuk Dergisi, 11(111): 603-612.

Orta, M. (2001). Elektronik İmza ve Uygulaması. Ankara: Seçkin Ya-yıncılık.

Öcal, A. (2017). "Elektronik Ticaret Hakkında UNCITRAL Model Ka-nunu ve Elektronik İmzalar Hakkında UNCITRAL Model Ka-nunu Üzerine Değerlendirme" Terazi Hukuk Dergisi, 12(129): 96-114.

Özakman, C. (1975). "Havale İlişkisinin Borçlar Hukuku Açısından İn-celenmesi ve Kıymetli Evrak Hukukundaki Görüşler". İÜHFD, 41(1-2): s. 255-297.

Öztan, Bilge. (2004). Medeni Hukukun Temel Kavramları (14. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi.

Öztan, F. (1997). Kıymetli Evrak Hukuku. Ankara: Turhan Kitabevi.

Öztan, F. (2019). Kıymetli Evrak Hukuku (23. Baskı). Ankara: Turhan Kitabevi.

Pekcanıtez, H. /Korkmaz Taş, H. /Özekes, M. /Akkan, M. (2017). Pek-canıtez Usul-Medeni Usul Hukuku (15. Baskı). C.II, İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.

265

Pekcanıtez, H. /Atalay, O. /Özekes, M. (2012). Medeni Usul Hukuku (13. Bası). Ankara: Yetkin Yayınları.

Penezoğlu, Y.G. (2004). Hukuki Yönleriyle Vadeli İşlem Sözleşmeleri. İstanbul: Kazancı.

Poroy, R. /Ünal, T. (2013). Kıymetli Evrak Hukuku Esasları (21. Baskı). İstanbul: Vedat Kitapçılık.

Postacıoğlı, İ.E./Altay, S. (2015). Medeni Usul Hukuku Dersleri (7. Bası). İstanbul: Yetkin Yayınları.

Puig, G. V. (2000). “Electronic Bills of Exchange and Promissory No-tes in Australia”, Murdoch University Electronic Journal of Law, 7(3): 1-16. http://www5.austlii.edu.au/au/journals/Mu-rUEJL/2000/27.html

Pulaşlı, H. (1992). Bağlı Nama Yazılı Pay Senetleri. Ankara: Adalet Yayınevi. (Pay Senetleri)

Pulaşlı, H. (2019). Kıymetli Evrak Hukukunun Esasları (7. baskı). An-kara: Adalet Yayınevi. (Kıymetli Evrak)

Reisoğlu, S. (1985). Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Çek. Ankara: Evrim Basım.

Samuelson, P.A, Nordhaus, W. D. (2005). Economics (Eighteenth Edi-tion). New York: McGraw-Hill Irwin.

Sarıkaya, M. (2018). Kambiyo Senetlerinde Teminat Kaydı. İstanbul: Vedat Kitapçılık.

Sayhan, İ. (2006). Kambiyo Senetlerinde Mücerretlik İlkesi ve Bedel İlişkisi. Ankara: Yetkin Yayınları.

Sevi, A. M. (2018). Anonim Ortaklıkta Payın Devri (4. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Sezer, A. (2007). "Kıymetli Evrakın Özellikleri". Terazi Hukuk Dergisi, 2(5): 28-37.

Sharma, V. (2001). Information Technology Law and Practice. Third Edition, New Delhi: Universal Law Publishing.

266

Şahin, C. (2012). “Çekin İbrazı ve İbraz Sürelerine Riayet Edilmeme-sine Bağlanan Hukuki Sonuçlar”. Terazi Hukuk Dergisi, 7(71): 10-28.

Şenocak, Z. (2001). “Dijital İmza ve Dijital İmzalı Belgelerin Borçlar Kanunu Hükümleri Açısından Ele Alınması”. AÜHFD, 50(2): 98-135.

Tanrıver, S. (2018). Medeni Usul Hukuku (2.Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.

Tekil, M. (1997). Çekte Muhatap Bankanın Hukuki Sorumluluğu. İstan-bul: Beta Yayınevi.

Tekinalp, Ü. (1988). “Evraksız Kıymetli Evrak veya Kıymet Haklarına Doğru”. BATİDER, 14(3): 1-16.

Tekinalp, Ü. (2000). Nama Yazılı Kaydi Payların Devrinde Merkezi Kayıt Kuruluşunun Kayıtlarının Etkisi ve Niteliği. R. Kender ve S. Ünan (Ed.). Prof. Dr. Tahir Çağa’nın Anısına Armağan, İs-tanbul.

Tekinalp, Ü. (2009). Ünal Tekinalp'in Banka Hukukunun Esasları (2. Baskı). İstanbul: Vedat Kitapçılık. (Banka)

Tekinalp, Ü./ Poroy, R./ Çamoğlu, E. (2010). Ortaklıklar ve Kooperatif Hukuku. İstanbul: Vedat Kitapçılık.

Tenekeci, C. (2018). “Çek Kanunu 2. Madde Kapsamında Muhatabın Sorumluluğu”, Terazi Hukuk Dergisi. 13(143): 157- 167.

Teoman, Ö. (2008). Yaşayan Ticaret Hukuku. 12. Kitap, İstanbul: Ve-dat Kitapçılık.

Topaloğlu, M. (2017). “Elektronik Ticarette Ödeme Sistemleri: Kredi Kartları, Elektronik Para, Elektronik Çek”. Terazi Hukuk Dergisi, 12(130): 70-80.

Tubaishat, B. M. (2019). “The Legal System of Electronic Check in Jordanian Law”. Journal of Law, Policy and Globalization, 85: 145-149.

267

Turanboy, A. (1998). Varakasız Kıymetli Evrak. Ankara: Bankacılık ve Ticaret Araştırma Enstitüsü.

Türk, A. (2007). Hukuki Yönden Banka Havalesi. Ankara: Yetkin Ya-yınları.

Tüzemen Atik, E. (2017). Açık Kambiyo Senetleri. Ankara: Seçkin Ya-yıncılık.

Uluşan, İ. (2019). Alacağın Devrinde Devredenin Garanti Sorumlu-luğu. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Yaşar Üniver-sitesi.

UNCITRAL. (2016). Yearbook. Vol: 2013, New York.

Uzunallı Eroğlu, S. (2004). “Tüketicinin Korunması Hakkında Ka-nun’un Kıymetli Evrak Hukukuna Etkileri”. Dokuz Eylül Üniver-sitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1): 113-176.

Ülgen, H./ Helvacı, M./ Kendigelen, A./ Kaya, A. (2017). Kıymetli Ev-rak Hukuku (10. Bası). İstanbul: On İki Levha Yayıncılık.

Ünal, M./ Başpınar, V. (2008). Şeklî Eşya Hukuku (4. Baskı). Ankara: Yetkin Yayınları.

Ünal, M. (2011). Sermaye Piyasası Araçlarının Kaydileştirilmesi. An-kara: Adalet Yayınevi. (Kaydileştirme)

Ünal, O. K. (2005). Sermaye Piyasası Hukuku ve Mevzuatı. Ankara: Asil Yayın Dağıtım.

Van Eecke, P. (1999). “The Legal Aspects of Digital Signature”. D’Haenens L. (Ed.), Cyberidentities: Canadian and European Presence in Cyberspace (s. 55-80). Ottawa: University of Ottawa Press.

Yavuz, C. (2014). Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler (10. Baskı). İstanbul: Beta Yayınevi.

Yılmaz, E. (1996). Hukuk Sözlüğü (5. Baskı). Ankara: Yetkin Yayın-ları. (Sözlük)

268

Yılmaz, E. (2017). Hukuk Muhakemeleri Kanunu Şerhi (3. Baskı). C. II, Ankara: Yetkin Yayınları.

Yılmaz, H. (2014). “Senedin (Bononun) Talil Edilmesi”. Terazi Hukuk Dergisi, 9(100): 335-344.

Yolcu, E. (2016). Üçlü Bir Borç İlişkisi Olarak Havale ve Havalenin Hukuki Niteliği. Başkent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(2): 133-157.

Winn, J. K. (1998). Couriers Without Luggage: Negotiable Instruments and Digital Signatures. South Carolina Law Review, 49(739): 739-786.

Çevrimiçi kaynaklar

Poliçe Yasası 1909 hakkında Avusturalya Ulusal Rekabet Politikası Ra-poru (National Competition Policy Review of Bills of Exchange Act). (2003). (Poliçe Yasası Raporu) http://ncp.ncc.gov.au/ docs/ AG%20review%20of%20the%20Bills%20of%20Exchange%20 Act%2C%20July%202003.pdf

Group of Thirty. (2003). Global Clearing and Settlement A Plan of Ac-tion. Washington. https://group30.org/images/uploads/publicati-ons/G30_GlobalClearingSettlement.pdf

Yargıtay kararları: https://www.kazanci.com

https://www.admin.ch

https://arrincondelparque.com/images/documentos/codigo-comercio.pdf

http://www5.austlii.edu.au/au/journals/MurUEJL/2000/27.html

https://www.betterbuys.com/estimating-password-cracking-times/

https://www.boe.es/buscar/act.php?id=BOE-A-1885-6627

https://www.borsaistanbul.com/

269

https://www.cattlv.wnyric.org/

http://www.clearstream.com/blob/94712/9fc56ebcd8a098d4d29ba22709404372/1c-customer-handbook-data.pdf

https://dejure.org/gesetze/SigG

https://www.ecb.europa.eu/pub/pdf/other/glossaryrelatedtopaymentclearingandsettlementsystemsen.pdf

https://www.federalreserve.gov/

https://www.hkma.gov.hk/media/eng/doc/key-functions/finanical-infrastructure/infrastructure/retail-payment-initiatives/e-Cheque _ ebrochureeng.pdf

https://www.kap.org.tr/tr/bist-sirketler

http://www.legislation.gov.uk/ukpga/Vict/45-46/61

https://www.mevzuat.gov.tr/

https://www.mkk.com.tr

https://www.newyorkfed.org/aboutthefed/fedpoint/fed03.html

https://www.nobadfaith.com/wp-content/uploads/sites/2/2018/10/ Kimmelman-v.-Wayne-Ins.-Grp.pdf

https://www.resmigazete.gov.tr

https://www.riskmerkezi.org/

https://www.takasbank.com.tr/

https://www.tbb.org.tr/

https://www.tcmb.gov.tr/

https://www.uncitral.org/pdf/english/texts/electcom/ml-elecsig-e.pdf

https://www.uniformlaws.org/acts/ucc