Çekte Düzenleyenin Hukuki Sorumluluğu

-10%
Çekte Düzenleyenin Hukuki Sorumluluğu
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Merve KANDIRALI KARADAYI
ISBN: 9789750272868
324,00 TL 360,00 TL

Adet

 
Ayrıntılar
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Merve KANDIRALI KARADAYI
Baskı Tarihi 2021/10
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 248

Çek bir kambiyo senedi olarak hem sosyal hem de ticari hayatta yaygın bir şekilde kullanılmaktadır. Çekin ödeme aracı olması ve tedavül yeteneğinin bulunması çekten beklenen ekonomik fonksiyonu sağlamaktadır. Çekte yazılı bedelle kambiyo taahhüdünde bulunan kişi düzenleyen olarak adlandırılmaktadır. Düzenleyen, çek üzerine yansıttığı iradesi ile ekonomik bir fayda yaratmanın yanında şahsı üzerinde bir sorumluluk doğurmaktadır. Çalışmanın ana konusu, düzenleyenin çeke dayalı hukuki sorumluluğunu incelemektir.

Kapsam itibariyle öncelikle düzenleyen terimi ve çek düzenleyebilmek için gerekli şartlar Türk Ticaret Kanunu ve Çek Kanunu açısından ele alınmıştır. Çalışmanın ana kısmında ise düzenleyen hakkında hukuki sorumluluğun doğmasına sebep olabilecek durumlar açıklanmıştır. Bu çerçevede çek hamilinin düzenleyene karşı hangi hukuki yollara başvurabileceğine değinilmiş, düzenleyenin hukuki sorumluluğunun sınırı çizilmiştir. Ayrıca düzenleyenin çek hesabının bulunduğu muhatap bankayla ilişkisi irdelenmiş ve konu çek düzenlemenin temelinde bulunan havale ilişkisi dikkate alınarak açıklanmıştır. Meselenin açıklığa kavuşturulmasında, Yüksek Mahkemenin içtihatları ve doktrinde yer alan görüşlerden yararlanılmıştır. Çalışmanın temel hedefini, düzenleyenin çeke dayalı hukuki sorumluluğunun hem hamil hem de banka açısından derinlikle incelenmesi oluşturmuştur.

Konu Başlıkları
Çekte Düzenleyen Kavramı
Karşılıksız Çek Sebebiyle Düzenleyenin Hukuki Sorumluluğu
Sahte ve Tahrif Edilmiş Çek Sebebiyle Düzenleyenin Sorumluluğu
Çekin Zıyaı ve İptalinde Düzenleyenin Sorumluluğu
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar Listesi  15
Giriş  17
Birinci Bölüm
DÜZENLEYEN KAVRAMI VE ÇEK DÜZENLENMESİ
I. ÇEKTE DÜZENLEYEN  19
A. Terminolojide Çek Düzenlemek ve Düzenleyen  19
1. Keşide Etmek ve Düzenlemek Terimleri  19
2. Düzenleyen Terimi  21
B. Hukuki Anlamda Düzenleyen  23
1. Çekin Hukuki Niteliği  23
2. Çek Düzenlemenin Temelindeki Üçlü İlişkide Düzenleyenin Yeri  25
C. Çek Düzenleme Ehliyeti  29
1. Genel Olarak  29
2. Gerçek Kişiler Bakımından  30
a. Tam Ehliyetsizler  30
b. Sınırlı Ehliyetsizler  31
c. Sınırlı Ehliyetliler  34
3. Tüzel Kişiler Bakımından  34
4. Adi Ortaklık Bakımından  35
5. Ehliyetin Arandığı An  37
6. Defiler Bakımından Ehliyetsizlik  38
7. Çekin Tedavüle Çıkmasından Sonra Düzenleyenin Fiil Ehliyetinde Meydana Gelen Değişiklikler  39
a. Ölüm  40
b. Fiil Ehliyetinin Kaybı  40
c. İflâs  41
D. Hesap Sahibi Sıfatıyla Düzenleyen  42
1. Hesap Sahibi Olabilecek Kimseler  42
2. Hesap Sahibinde Aranacak Şartlar  44
a. Çek Düzenleme ve Çek Hesabı Açma Yasağının Bulunmaması  45
b. Ekonomik ve Sosyal Durumla İlgili Bir Engelin Bulunmaması  46
c. Bankaya Verilecek Bilgiler ve Beyanname  48
d. Çek Hesap Sahibinin, Vekilinin Ya Da Yasal Temsilcisinin İmzası  49
e. Hamiline Çek Defteri Alacaklar İçin Ayrı Özel Hesap Açılması  49
3. Hesap Sahipliğinde Karartılmış ve Gizlenmiş İşlemler  51
4. Hesap Sahibi ile Muhatap Arasındaki İlişki  54
a. Çek Anlaşması  54
aa. Tarafları  54
aaa. Muhatap  54
aab. Hesap Sahibi  55
ab. Şekli  55
ac. Hukuki Niteliği  56
ad. Düzenleyenin Çek Anlaşmasından Doğan Sorumluluğu  60
b. Karşılık  61
II. GERÇEK VE TÜZEL KİŞİ AD VE HESABINA ÇEK DÜZENLENMESİ  64
A. Gerçek Kişi Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi  64
1. Gerçek Kişinin Kendi Ad ve Hesabına Çek Düzenlemesi  64
2. Gerçek Kişilerden Oluşan Ancak Tüzel Kişiliği Haiz Olmayan Toplulukların Kendi Ad ve Hesabına Çek Düzenlemesi  66
3. Gerçek Kişinin Temsilci veya Vekil Vasıtasıyla Çek Düzenlemesi  68
B. Tüzel Kişi Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi  70
1. Organsal Temsil  70
2. Tüzel Kişinin Temsilcisi veya İmza Yetkilisi Kişiler  70
3. Tüzel Kişiyi Temsilen Çek Düzenlenmesinde Şekil  74
4. Ticaret Şirketleri Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi  75
a. Anonim Şirketlerde  75
b. Limited Şirketlerde  77
c. Kollektif Şirketlerde  78
d. Komandit Şirketlerde  78
e. Kooperatif Şirketlerde  79
5. Vakıf ve Dernekler Ad ve Hesabına Çek Düzenlenmesi  80
C. Yetkisiz Temsilcinin Düzenlediği Çekte Düzenleyen ve Yetkisiz Temsilcinin Sorumluluğu  81
III. ÇEK DÜZENLENMESİNDE DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU BAKIMINDAN ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR  87
A. Matbu Çek Yaprakları Kullanmadan Çek Düzenlemenin Çekin Geçerliliğine ve Düzenleyenin Sorumluluğuna Etkisi  87
1. Genel Olarak  87
2. Tacir Çeki  89
3. Hamiline Yazılı Çek  91
B. Düzenleyenin Sorumsuzluk Kaydının Yazılmamış Sayılması  93
C. Düzenleyenin Ciro Yasağı  93
İkinci Bölüm
KARŞILIKSIZ ÇEK SEBEBİYLE DÜZENLEYENİN
HUKUKİ SORUMLULUĞU
I. KARŞILIKSIZ ÇEK KAVRAMI  97
A. Karşılıksız Çekin Tanımı ve Özel Hukuktaki Anlamı  97
B. Karşılıksız Çeke İlişkin Yaptırımların Kanuni Gelişimi  98
C. Karşılıksız Çekin Şartları  102
1. Kanuna Uygun Bir Çekin Düzenlenmiş Olması  102
2. Çek Üzerinde Yazılı Düzenleme Tarihine Göre Kanuni İbraz Süresi İçinde İbraz Edilmiş Olması  103
a. İbraz Süresinin Önemi  103
b. İbraz Süresinin Hukuki Niteliği  105
c. İbraz Sürelerinin Belirlenmesi  105
d. İbraz Sürelerinin Uzaması  109
e. İleri Düzenleme Tarihli Çeklerde İbraz Süresi  113
f. İbraz Süresinin Geçirilmesinin Hukuki Sonuçları  114
g. İbraz  115
3. Çeki İbraz Edenin Yetkili Hamil Olması  117
4. İbraz Edilen Çekin Ödenmemesi  119
a. Çekle İşleyen Hesapta Yeterli Karşılığın Bulunmaması Sebebiyle Ödenmeme  119
b. Çekle İşleyen Hesap Üzerinde Rehin veya Haciz Bulunması Sebebiyle Ödenmeme  121
c. Çekle İşleyen Hesap Üzerinde İhtiyati Tedbir Bulunması veya Muhatap Bankaya Ödemeden Men Kararı Verilmesi Sebebiyle Ödenmeme  123
d. Diğer Sebeplerle Ödenmeme  126
5. Ödenmemenin Tespiti  127
D. Karşılıksız Çekin Ödenmesi  131
1. Muhatap Bankanın Karşılıksız Çeki Ödemesi  131
2. Muhatap Bankanın Karşılıksız Çeki Ödemesi Durumunda Düzenleyen İle Arasındaki Rücu İlişkisi  133
3. Karşılıksız Çeki Ödeyen Muhatap Banka Düzenleyene Cezai Şart Talebi İleri Sürebilir mi?  135
4. Karşılıksız Çeki Ödeyen Muhatap Bankanın Ödemeyi Hamilden Talep Edememesi  136
II. KARŞILIKSIZ ÇEKİN DÜZENLEYENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU BAKIMINDAN SONUÇLARI  138
A. Başvuru Hakkının Kullanılması  138
1. Başvuru Hakkının Tanımı  138
2. Başvuru Borçluları  138
a. Nihai Başvuru Borçlusu Olan Düzenleyen  138
b. Başvuru Borçlusu Düzenleyen Bakımından Özellik Arz Eden Durumlar  139
aa. Düzenleyenin Tüketici Olduğu Çeklerde Kendisine Başvuru Hakkının Kullanılması  139
ab. Faktoring Şirketine Ciro Edilen Çeklerde Düzenleyene Başvuru Hakkının Kullanılması  141
c. Diğer Başvuru Borçluları  144
3. Başvuru Hakkının Kullanılmasından Doğan Sorumluluğun Niteliği  146
4. Başvuru Hakkının Şartları  146
5. Başvuru Hakkının Kapsamı  148
a. Hamilin Başvurusu Bakımından  148
aa. TTK m. 810’a Dayalı Talepler  148
aaa. Ödenmemiş Çek Bedeli  148
aab. Faiz  150
aac. Yapılan Masraflar  150
aad. Komisyon Ücreti  151
ab. TTK 783/3’e Dayalı Talepler (Çek Tazminatı)  151
b. Ödeme Yapan Diğer Başvuru Borçluları Bakımından  155
6. Başvuru Hakkına İlişkin Zamanaşımı Süresi  156
a. Zamanaşımının Kesilmesi  157
b. Zamanaşımının Durması  159
c. Zamanaşımı Definin İleri Sürülmesi  159
d. Çekin Zamanaşımına Uğramasının Sonuçları  160
F. Başvuru Hakkının Kaybedilmesinin Düzenleyenin Sorumluluğuna Etkisi  161
1. Sebepsiz Zenginleşme Davası  162
a. Hukuki Niteliği  162
b. Tarafları  163
c. Şartları  165
d. Talebin Kapsamı  167
e. Hukuki Sonuçları  169
2. Temel İlişkiye Dayanılması  169
a. Hukuki Niteliği  169
b. Tarafları  171
c. Şartları  171
d. Hukuki Sonuçları  172
3. Karşılığın Devri  172
a. Hukuki Niteliği  172
b. Tarafları  173
c. Şartları  174
d. Hukuki Sonuçları  174
Üçüncü Bölüm
DÜZENLEYENİN DİĞER SORUMLULUK SEBEPLERİ VE
ÇEKİN İBRAZ EDİLMEMESİ SEBEBİYLE SORUMLULUKTAN
KURTULDUĞU HALLER
I. SAHTE VEYA TAHRİF EDİLMİŞ ÇEK SEBEBİYLE DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU  177
A. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çeke Dayalı Olarak Zarar Kıstası  177
B. Sahte Çek  178
1. Düzenleyene İzafe Edilen İmzanın Sahte Olması  178
a. Düzenleyenin İmzasındaki Sahtelik  178
b. Düzenleyenin Vekil veya Temsilcisinin İmzasındaki Sahtelik  180
2. Sahte Bir Çek Defteri Yaprağı Düzenlenmesi  182
C. Tahrif Edilmiş Çek  184
1. Çek Bedelinde Tahrifat  185
2. Çekte Yer Alan İsimde Tahrifat Yapılması  186
3. Çekte Yer Alan Tarihlerde Tahrifat Yapılması  186
D. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekin Ödenmesinde Sorumlu Kişi  187
1. Muhatap Bankanın Sorumluluğu  187
2. Düzenleyenin Sorumluluğu  190
3. Sahte veya Tahrif Edilmiş Çekte Muhatabın Sorumluluğu Düzenleyene Kaydırmasına İlişkin Akdi Kayıtlar  194
II. ÇEKİN ZIYAI VE İPTALİNDE DÜZENLEYENİN SORUMLULUĞU  195
A. Zayi Kavramı ve İptal Kurumu  195
B. Çekin Zayi Olması  199
1. Düzenleyenin Elinde İken Çekin Zayi Olması  199
2. Lehtarın Elinde İken Çekin Zayi Olması  201
C. Önleyici Önlemler ve İptal Davası  202
1. Önleyici Önlemler  202
2. İptal Davası  204
a. Şartları  204
aa. Çekin Zayi Olması  204
ab. Çekin İçerdiği Hakkın Varlığının Devam Ediyor Olması  204
ac. İptal İsteminde Bulunabilecek Kimseler  205
aaa. Hamil  205
aab. Düzenleyenin İptal Davası Açma Hakkı Yoktur  206
b. İptal Usulü  206
D. İptal Kararının Sonuçları ve Düzenleyenin Sorumluluğuna Etkisi  208
1. Genel Olarak  208
2. İptal Kararı Alan Hamilin Düzenleyen ve Diğer Başvuru Borçlularından Talepte Bulunabilmesi  210
III. ÇEKİN İBRAZ EDİLMEMESİ SEBEBİYLE DÜZENLEYENİN SORUMLULUKTAN KURTULDUĞU HALLER  212
A. İbraz Süresinin Geçirilmesi  212
B. Cayma  214
1. Tanımı  214
2. Şartları  214
a. İbraz Süresinin Geçmiş Olması  214
b. Çekin Ödenmek Üzere İbraz Edilmemiş Olması  216
c. Düzenleyenin Cayma Beyanında Bulunması  217
aa. Genel Olarak  217
ab. İbraz Süresi Geçmeden Yapılan Cayma Beyanı  218
ac. İbraz Süresi Geçtikten Sonra Yapılan Cayma Beyanı  220
3. Cayma Beyanının Düzenleyen Bakımından Hukuki Sonuçları  221
Sonuç  223
Kaynakça  229
Kavramlar Dizini  243

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar

Bilgiler

Müşteri Servisi

Ekstralar

Hesabım

Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.