Ceza Muhakemesi Hukukunda Postada Elkoyma

Haklarını ne yapsam ödeyemeyeceğim

anne ve babam ile

en büyük destekçim sevgili eşim Kevser’e,

ilham kaynaklarım kızım

Ayşegül

ve

oğlum Şamil’e…

İÇİNDEKİLER

KISALTMALAR LİSTESİ................................................................ XI

G İ R İ Ş ................................................................................................1

BİRİNCİ BÖLÜM

POSTADA ELKOYMA KAVRAMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ

1.1. Postada Elkoyma Kavramı......................................................7

1.2. Postada Elkoymanın Hukuki Niteliği ...................................12

1.2.1. Postada Elkoyma Bir Koruma Tedbiridir .................12

1.2.1.1. Koruma Tedbirlerinin Ortak

Özelliklerinin Postada Elkoyma

Yönünden İncelenmesi................................18

1.2.1.1.1. Hükümden Önce Temel Bir

Hakkı Sınırlama..........................19

1.2.1.1.2. Geçici Olma ................................21

1.2.1.1.3. Araç Olma...................................23

1.2.2. Postada Elkoyma, Genel Elkoymanın

Nitelikli Halidir.........................................................24

1.2.2.1. Elkoyma Kavramı ........................................26

1.2.2.1.1. Elkoyma - Muhafaza Altına

Alma ...........................................30

1.2.2.1.2. Elkoyma-Müsadere (Zoralım) ....32

1.2.2.2. Elkoyma Yasakları.......................................34

VIII

1.2.2.2.1. Devlet Sırrı Niteliğindeki

Belgeler ......................................35

1.2.2.2.2. Elkonulması Yasak Mektup

Ve Belgeler.................................39

1.2.2.2.3. Basılmış Eserlere Ve Basın

Araçlarına Elkoyma....................46

1.2.3. Postada Elkoymanın Ön Şartları.................................50

1.2.3.1. Gecikmede Tehlike Bulunması....................51

1.2.3.2. Haklı Görünüş..............................................53

1.2.3.3. Ölçülülük......................................................54

1.3. Postada Elkoymaya Hakim İlkeler........................................55

1.3.1. Hukuk Devleti İlkesi...................................................56

1.3.2. İnsan Haysiyetine Uygun İşlem Yapma İlkesi............60

1.3.3. Oranlılık İlkesi ............................................................64

1.3.4. Dürüst İşlem İlkesi......................................................67

1.3.5. Özel Hayatın Gizliliği İlkesi .......................................69

1.3.6. Maddi Gerçeğin Araştırılması İlkesi...........................77

İKİNCİ BÖLÜM

TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER VE POSTADA

ELKOYMA

2.1. Genel Olarak ................................................................................81

2.2. Haberleşme Özgürlüğü Ve Postada Elkoyma.......................81

2.3. Haberleşme Özgürlüğünün Sınırlanması ..............................91

2.4. 1412 Sayılı Kanunda Haberleşme Özgürlüğünün

Sınırlanması ..........................................................................98

IX

2.5. 5271 Sayılı Kanunda Haberleşme Özgürlüğünün

Sınırlanması ........................................................................101

2.6. 5275 Sayılı Kanunda Haberleşme Özgürlüğünün

Sınırlanması ........................................................................108

2.7. 5237 Sayılı Kanunda Haberleşme Özgürlüğünün

Korunması...........................................................................122

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

CEZA MUHAKEMESİ KANUNUNDA POSTADA ELKOYMA,

DÜZENLEMENİN AMACI, KONUSU VE ŞARTLARI

3.1. Ceza Muhakemesi Kanununda Postada Elkoyma...............127

3.2. Postada Elkoymanın Amacı................................................131

3.3. Postada Elkoymanın Konusu ..............................................133

3.4. Postada Elkoymanın Şartları......................................................140

3.4.1. Şüphe.........................................................................140

3.4.1.1. Şüphe Türleri..............................................144

3.4.1.1.1. Basit (Başlangıç) Şüphe............144

3.4.1.1.2. Makul Şüphe .............................145

3.4.1.1.3. Yeterli Şüphe ............................146

3.4.1.1.4. Kuvvetli Şüphe..........................146

3.4.1.2. Postada Elkoyma Kararı İçin Gerekli

Olan Şüphe................................................147

3.4.2. Postada Elkoymanın Madde Bakımından Şartları ....149

3.4.3. Postada Elkoymanın Kişi Bakımından Şartları.........150

3.4.3.1. Postada Elkoymaya Yetkili Olanlar...........150

3.4.3.1.1. Hâkim Kararı ............................150

X

3.4.3.1.2. Cumhuriyet Savcısının

Yazılı Emri ...............................153

3.4.3.2. Postada Elkoymaya Maruz Kalanlar..........161

3.5. Adliyenin Eli Altında Bulunmasının Zorunlu Olması........167

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

POSTADA ELKOYMANIN YERİNE GETİRİLMESİ,

GÖNDERİLERİN MUHAFAZASI, POSTADA ELKOYMA

NEDENİYLE TAZMİNAT, ANAYASAYA AYKIRILIĞIN

KAPSAMININ BELİRLENMESİ VE CMK 129 UNCU

MADDENİN ANAYASAYA UYGUNLUĞU SORUNU

4.1. Postada Elkoyma İşleminin Yerine Getirilmesi

Ve İlgililere Bildirilmesi.....................................................169

4.2. Postada Elkoyma Tedbirinin Sona Ermesi .........................172

4.3. Postada Elkonulan Gönderilerin Muhafazası

Veya Elden Çıkartılması.....................................................177

4.4. Postada Elkoyma Tedbirinin Uygulanması

Esnasında Tesadüfen Elde Edilen Deliller..........................180

4.5. Hukuka Aykırı Olarak Postada Elkoyma Ve Sonuçları......183

4.6. Postada Elkoyma Tedbiri Nedeniyle Tazminat ..................187

4.7. Anayasaya Aykırılığın Kapsamının Belirlenmesi

Ve CMK 129 Uncu Maddenin Anayasaya Uygunluğu

Sorunu.................................................................................193

S O N U Ç.........................................................................................223

K A Y N A K Ç A.............................................................................231

Akpınar, Gürsel, (2007), “Suç Eşyasının Korunması, Elkonulması”,

Adalet Dergisi, Sayı; 29, ss. 308-313.

Albayrak, Mustafa, (2012), Ceza Muhakemesi Kanunu Öz Kitap, Geliştirilmiş 6. Baskı, Ankara: Adalet Yayınevi.

Aldemir, Hüsnü, (2012), Adli-Önleme Arama ve Elkoyma, Ankara:

Bilge Yayınevi.

Aliefendioğlu, Yılmaz, (1997), Anayasa Yargısı, Ankara:Yetkin Yayınevi.

Aydın; Murat, (2009), Arama ve Elkoyma, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Bıçak, Vahit, (2011), Suç Muhakemesi Hukuku, Genişletilmiş 2. Bası,

Ankara: Seçkin Yayınevi.

Centel, Nur ve Zafer, Hamide, (2012), Ceza Muhakemesi Hukuku,

9.Bası, İstanbul: Beta Yayınevi.

Çetinkaya, Mehmet Burçin, (2007), Özel Hayata ve Hayatın Gizli

Alanına Karşı Suçlar, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi,

Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Çokmutlu, Metin, (2007), Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma

Tedbiri Olarak Arama ve Elkoyma, Yayınlanmamış Yüksek

Lisans Tezi, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler

Enstitüsü.

Çolak, Halûk ve Taşkın, Mustafa, (2007), Ceza Muhakemesi Kanunu

Şerhi, 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Çolaker, Mustafa, (2010), “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Sekizinci Maddesi ve Türkiye Uygulaması”, Adalet Dergisi, Sayı;

36, ss. 149-165.

K A Y N A K Ç A

232

Dağ, Güray, (2011), Kişisel Verilerin Ceza Muhakemesi Hukukunda

Delil Olarak Kullanılması, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Hukuk Anabilim Dalı Kamu

Hukuku Bilim Dalı.

Durmuş, Murat, (2006), Özel Hayatın Korunması Hakkı ve Bu Çerçevede İstihbarat Faaliyetleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisans

Tezi, Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Erdem, Mustafa Ruhan, (2011), Ceza Muhakemesinde Organize Suçlulukla Mücadelede Gizli Soruşturma Tedbirleri, Ankara:

Seçkin Yayınevi.

Erdoğan, Mustafa, (2005), Anayasa Hukuku, Genişletilmiş 3. Baskı,

Ankara: Orion Yayınevi.

Eryılmaz, Mesut Bedri, (2003), Türk ve İngiliz Hukukunda Durdurma

ve Arama, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Eryılmaz, Mesut Bedri, (2012), Ceza Muhakemesi Hukuku Dersleri,

Ankara: Seçkin Yayınevi.

Feyzioğlu, Turhan, (1951), Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Kazaî Murakabesi, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler

Fakültesi Yayınları.

Girgin, Kemal, (2003) Uluslararası İlişkiler Modern İstihbarat ve

Türkiye, İstanbul: Okumuş Adam Yayınları.

Gökcen, Ahmet, (1994), Ceza Muhakemesi Hukukunda Basit Elkoyma

ve Postada Elkoyma (Özellikle Telefonların Gizlice Denetlenmesi), Ankara: DEÜY.

Gören, Zafer, (2000), Temel Hak Genel Teorisi, 4. Baskı, İzmir: DEÜY.

Gözler, Kemal, (2011), Anayasa Hukukunun Genel Esasları Ders Kitabı, 2. Baskı, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.

K A Y N A K Ç A

233

Gözler, Kemal, (2012), Anayasa Hukukuna Giriş, 18. Baskıdan Tıpkı

Ek Basım, Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım.

Gözübüyük, Şeref, (2007), Anayasa Hukuku, 15. Baskı, Ankara:Turhan Kitapevi.

Gözübüyük, Şeref ve Gölcüklü, Feyyaz, (2011), Avrupa İnsan Hakları

Sözleşmesi ve Uygulaması, 9. Baskı, Ankara: Turhan Kitapevi.

Güriz, Adnan, (1997), Hukuk Başlangıcı, 6. Baskı, Ankara: Siyasal

Kitapevi.

Hakeri, Hakan, (2005), “Yeni Ceza Muhakemesi Kanununa Göre Elkoyma Koruma Tedbiri”, TBB Dergisi, Sayı; 60, ss. 97-105.

Helvacı, Serap, (2011), Türk ve İsviçre Hukukunda Kişilik Hakkını

Koruyucu Davalar, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

İçel, Kayıhan ve Ünver, Yener, (2012), Kitle İletişim Hukuku, Yeniden İncelenmiş 9. Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

Kaboğlu, İbrahim, (1996), Özgürlükler Hukuku, 3. Baskı, İstanbul:

Afa Yayınları.

Kıratlı, Metin, (1966), Anayasa Yargısında Somut Norm Denetimi (İtiraz Yolu), Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.

Kilkelly, Ursula, (2007), Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin

8.Maddesinin Uygulanmasına İlişkin Kılavuz (Özel Hayata

ve Aile Hayatına Saygı Gösterilmesi Hakkı), İnsan Hakları El

Kitapları No.1.

Kunter, Nurullah; Yenisey, Feridun ve Nuhoğlu, Ayşe, (2010), Muhakeme Hukuku Dalı Olarak Ceza Muhakemesi Hukuku, 17.

Baskı, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.

K A Y N A K Ç A

234

Kurtuluş Binboğa, Selda, Yargıtay’ın Suçtan Kaynaklanan Mal Varlıklarının Müsaderesi ve Elkoyma Hükümlerine İlişkin Uygulamaları, http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale1-3., (E.T.

13 Kasım 2009).

Oğuzman, M.Kemal; Seliçi, Özer ve Özdemir Oktay, Saibe, (2009),

Eşya Hukuku, İstanbul: Filiz Kitapevi.

Ölmez, Aslan, (2008), 5271 sayılı Yeni Ceza Muhakemesi Kanununda

Elkoyma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul:

Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.

Özbek, Veli Özer, (1999), Ceza Muhakemesin Hukukunda Koruma

Tedbiri Olarak Arama, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Özbek, Veli Özer, (2005), Yeni Ceza Muhakemesi Kanununun anlamı

(CMK İzmir Şerhi),Ankara: Seçkin Yayınevi.

Özbek, Veli Özer; Kanbur, Nihat; Bacaksız, Pınar ve Doğan Koray,

(2008), Ceza Muhakemesi Hukuku, 2. Baskı, Ankara: Seçkin

Yayınevi.

Özbudun, Ergun, (1993), Türk Anayasa Hukuku, 3. Baskı, Ankara:Yetkin Yayınları.

Özek, Çetin, “Türk Ceza Kanunu’na Göre Hürriyet Aleyhine Cürümlerin Genel Prensipleri”, İÜHFM, Sayı; CXXIX.

Öztürk, Bahri ve Erdem, Mustafa Ruhan, (2006), Uygulamalı Ceza

Muhakemesi Hukuku, 10. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Öztürk, Bahri ve Erdem, Mustafa Ruhan, (2011), Uygulamalı Ceza

Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 11. Baskı, Ankara:

Seçkin Yayınevi.

Öztürk, Bahri; Kazancı Eker, Behiye ve Soyer Güleç, Sesim, (2022),

Ceza Muhakemesi Hukukunda Koruma Tedbirleri, 5. Baskı,

Ankara: Seçkin Yayınevi.

K A Y N A K Ç A

235

Püsküllüoğlu, Ali, Türkçe Sözlük, (1995), Gözden Geçirilmiş 2. Baskı, İstanbul: Doğan Kitap.

Sabuncu, Yavuz, (2009), Anayasaya Giriş, 14. Baskı, Ankara: İmaj

Yayınevi.

Sevimli K., Ahmet, (2006), İşçinin Özel Yaşamına Müdahalenin Sınırları, İstanbul-2006 Legal Yayınları.

Şafak, Ali, (2003), Suç Organizasyonu ve Kovuşturma Usulü, Ankara:

T.C. Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Akademisi Başkanlığı.

Şahin, Cumhur, (2007), Ceza Muhakemesi Hukuku I, 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınevi.

Şahin, Cumhur ve Özgenç, İzzet, (2007), Türk Ceza Hukuku Mevzuatı,

1. Baskı, Ankara: Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı.

Şen, Ersan ve Eryıldız, Sefa, Elkoyma, Seçkin Yayınevi, Ankara2017, s. 23.

Tezcan, Durmuş; Erdem, Mustafa Ruhan ve Sancakdar, Oğuz, (2004),

Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, Ankara:

T.C. Adalet Bakanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı.

Toroslu, Nevzat ve Feyzioğlu, Metin, (2012), Ceza Muhakemesi Hukuku, Ankara: Savaş Yayınevi.

Türk Dil Kurumu, Türkçe Sözlük, (2005), 10. Baskı, Ankara.

Yıldız, Ferhat, (2010), “Ceza Değil Koruma Tedbiri; Gözaltı-AramaElkoyma”, Ceza Hukuku Dergisi, Sayı;13, ss. 197-221.

Yokuş Sevük, Handan, (2007), “Postada Elkoyma ve Telekomünikasyon Yoluyla Yapılan İletişimin Dinlenmesi”, TBB Dergisi,

Sayı; 69, ss. 97-124.

Yurtcan, Erdener, (1993), Ceza Yargılaması Hukuku, 5. Baskı, İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.

K A Y N A K Ç A

236

Yurtcan, Erdener, (2007), Cumhuriyet Savcısının ve Ceza Yargıcının

Başvuru Kitabı, 5. Baskı, Ankara: T.C. Adalet Bakanlığı Yayın İşleri Dairesi Başkanlığı.

Zafer, Hamide, (2010), Özel Hayatın ve Hayatın Gizli Alanının Ceza

Hukukuyla Korunması (TCK m.132-134), İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.