Eser Sözleşmesinde Yüklenicinin Malzeme Nedeniyle Sorumluluğu

Yayınevi: Turhan Kitabevi
Yazar: Mustafa AYDOĞDU
ISBN: 9789750279508
252,00 TL 280,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Mustafa AYDOĞDU
Baskı Tarihi 2022/09
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 158

Günlük yaşamda sıklıkla karşılaştığımız eser sözleşmesine ilişkin birçok çalışma mevcuttur. Ancak eser sözleşmesinde yüklenicinin malzeme nedeniyle sorumluluğuna ilişkin münhasır bir çalışma yoktur. Kanun koyucunun TBK m. 472/1'de "Malzeme yüklenici tarafından sağlanmışsa yüklenici, bu malzemenin ayıplı olması yüzünden işsahibine karşı satıcı gibi sorumludur" şeklindeki satış sözleşmesine göndermesi, malzeme kavramını ve malzemeyi kimin sağlayacağı hususunu izah etmeye yetmeyecektir. Çünkü bu madde eser meydana getirilmeden önce malzemenin yüklenici tarafından sağlanması durumundaki malzemenin ayıplı olması nedeniyle sorumluluğa ilişkindir. Oysaki yüklenici eseri meydana getirip, işsahibine teslim edene kadar çoğunlukla malzemeye ihtiyaç duyacaktır. Bu sebeple yüklenicinin malzeme nedeniyle sorumluluğu adlı çalışma, eser meydana gelmeden önce, eser meydana getirilirken ve eser meydana getirildikten sonra başlıkları altında incelenmiştir. Kitapta yüklenicinin malzeme sağlaması hâlindeki sorumluluklarının yanında, işsahibinin malzeme sağlaması durumunda yükleniciye yüklenen yükümlülüklere de yer verilmiştir.

İşsahibinin siparişi ile yüklenicinin meydana getirdiği, küçük bir iğnede devâsa boyutlardaki bir stadyumun inşası da eser sözleşmesinin konusunu oluşturmaktadır. Hâliyle eser sözleşmelerindeki bu çeşitlilik, malzeme konusunda da çeşitliliği beraberinde getirmiştir. Yargıtay içtihatlarında sıklıkla kat karşılığı inşaat sözleşmeleriyle ilgili malzemelere rastlamamız, ekonomik anlamda daha küçük çaptaki eserlerin temyiz ve istinaf kanun yolu sınırının altında kalması sebebiyledir.

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz  5
Kısaltmalar Listesi  13
Giriş  15
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK ESER SÖZLEŞMESİ
I. ESER SÖZLEŞMESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ  17
A. Eser Sözleşmesinin Ortaya Çıkışı  17
B. Roma Hukukunda Eser Sözleşmesi  18
C. İslâm Hukukunda İstisna Akdi  20
II. ESER SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI VE HUKUKİ NİTELİĞİ  22
A. Eser Sözleşmesinin Tanımı  22
1. Eser Sözleşmesine İlişkin Türk Hukukunda Yer Alan Kanuni Tanımlar  22
2. Eser Sözleşmesine Ait Doktrinsel Tanımlar  25
3. Eser Sözleşmesine İlişkin Yargısal Tanımlar  26
B. Eser sözleşmesinin Tarafları  26
1. Yüklenici  28
2. İşsahibi  31
C. Eser Sözleşmesinin Unsurları  32
1. Eser Kavramı  33
a. Maddi Varlığı Olan Şeyleri Eser Kabul Eden Görüş  34
b. Maddi Olmayan Varlıkları da Eser Kabul Eden Görüş  35
c. Gayri Maddi Eserin Maddi Bir Varlık Üzerinde Somutlaşması Gerektiğini Savunan Görüş  36
d. Gayri Maddi Eserin Maddi Varlık Üzerinde Somutlaşmasa Bile Eser Olarak Kabul Edileceği Görüşü  36
e. Maddi Sonuca Yönelik Olmayan Sözleşmelerin Hukuki Niteliğinin Sözleşmenin Niteliğine Göre Belirleneceği Görüşü  38
f. Görüşlerin Değerlendirilmesi  39
2. Eseri Meydana Getirme  40
a. Yüklenicinin Eseri Bizzat Meydana Getirme Borcu  43
3. Bedel  45
4. Tarafların Anlaşması  47
D. Eser Sözleşmesinde Şekil  47
E. Eser Sözleşmesinin Hukuki Niteliği  49
1. Eser Sözleşmesi Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmedir  49
2. Eser Sözleşmesi Rızai Bir Sözleşmedir  49
3. Eser Sözleşmesi İvazlı Bir Sözleşmedir  49
4. Eser Sözleşmesi İsimli Bir Sözleşmedir  50
F. Eser Sözleşmesinin Hukuki Niteliğine İlişkin Tartışmalar  50
1. Eser Sözleşmesini Ani Edimli Sözleşme Olarak Niteleyen Görüş  51
2. Eser Sözleşmesini Sürekli Borç İlişkisi Olarak Niteleyen Görüş  52
3. Ani–Sürekli Karmaşığı Olan Görüş  53
4. Görüşlerin Değerlendirilmesi  55
III. ESER SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRILMASI  56
A. Eser Sözleşmesinin Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması  56
B. Eser Sözleşmesi ile Vekâlet Sözleşmesinin Karşılaştırılması  57
C. Eser Sözleşmesi ile Satış Sözleşmesinin Karşılaştırılması  59
D. Eser Sözleşmesi ile Yayım Sözleşmesinin Karşılaştırılması  59
İkinci Bölüm
ESER SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN BORÇLARI
I. YÜKLENİCİNİN BORÇLARI  61
A. Genel Olarak Yüklenicinin Borçları  61
B. Yüklenicinin Özen ve Sadakat Borcu  61
C. Bizzat Meydana Getirme Borcu  62
D. Araç Gereç ve Malzeme Sağlama Borcu  63
E. İşe Zamanında Başlama ve Devam Etme Borcu  64
F. Yüklenicinin Eseri Teslim Borcu  65
II. İŞSAHİBİNİN BEDEL ÖDEME BORCU  66
Üçüncü Bölüm
YÜKLENİCİNİN MALZEME NEDENİYLE SORUMLULUĞU
I. ESER SÖZLEŞMESİNDE MALZEME KAVRAMI  67
A. Malzeme ile Araç–Gereç Kavramının Karşılaştırılması  67
B. Malzeme ile Yer Kavramının Karşılaştırılması  68
C. Malzeme Sayılan Nesneler  69
D. Türk Medeni Kanunundaki Haksız Yapıda Geçen Malzeme Kavramı  72
E. Devlet İhale Kanunu Açısından Uygulanacak İnşaat Sözleşmelerinde Malzeme Kavramı  73
1. Malzeme Ocaklarından Çıkarılan Malzemeler  73
2. İhzarat (Şantiyeye Getirilen Malzemeler)  73
F. Malzeme Kabul Edilmeyen Nesneler  74
II. ESER SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN MALZEME SAĞLAMA BORCU  74
A. Yüklenicinin Malzeme Sağlama Borcu  75
1. Türk Borçlar Hukuku Bakımından Malzeme Sağlama Borcu  75
2. İdare Hukuku Bakımından Yüklenicinin Malzeme Sağlama Borcu  76
B. İşsahibinin Malzeme Sağlaması  78
C. FIDIC Kapsamında İmzalanan İnşaat Sözleşmelerinde Malzeme Sağlama Borcu  79
III. ESER SÖZLEŞMESİNDE MALZEME NEDENİYLE SORUMLULUK  80
A. Yüklenicinin Malzeme Nedeniyle Sorumluluğu  80
1. Mülga 818 Sayılı Borçlar Kanunu Bakımından Yüklenicinin Malzeme Nedeniyle Sorumluluğu  80
a. Satış Sözleşmesi Hükümlerinin Uygulanması Gerektiğini Savunan Görüş  81
b. Eser Sözleşmesi Hükümlerinin Uygulanması Gerektiğini Savunan Görüş  82
c. Ayıbın Sebebine Göre Satış ya da Eser Sözleşmesi Hükümlerinin Uygulanması Gerektiğini Savunan Görüş  82
2. Türk Borçlar Kanunu Bakımından Yüklenicinin Malzeme Nedeniyle Sorumluluğu  82
a. Yüklenicinin Sağladığı Malzemenin Niteliği  84
b. Yüklenicinin Malzemeyi Seçme Serbestisi  85
B. İşsahibinin Malzeme Sağlaması Durumunda Yüklenicinin Sorumluluğu  86
1. Genel Olarak Özen Yükümlülüğü  86
2. Yüklenicinin Malzemede Özen Yükümlülüğü  88
3. Yüklenicinin hesap verme yükümlülüğü  90
4. Yüklenicinin Artan Malzemeyi İade Etme Yükümlülüğü  91
5. Yüklenicinin Bildirme Yükümlülüğü  91
Dördüncü Bölüm
YÜKLENİCİNİN MALZEME NEDENİYLE SORUMLULUĞUNUN
HÜKÜM VE SONUÇLARI
I. ESER MEYDANA GELMEDEN ÖNCE  95
A. Yüklenicinin Malzemeden Kaynaklı Özen Yükümlülüğünün Sonuçları  95
II. ESER MEYDANA GETİRİLİRKEN  96
A. Yüklenicinin Malzeme Bakımından Bildirim Yükümlülüğünün Hukuki Sonuçları  96
B. Eserin Tesliminden Önce Yok Olması Durumunda Malzeme Bakımından Sorumluluk  99
1. Genel Olarak  99
2. Koşulları  99
3. Sonuçları  100
B. Eser Sözleşmesinin Aşırı İfa Güçlüğüne Dayalı Olarak Uyarlanması  101
1. Genel Olarak  101
2. Aşırı İfa Güçlüğünde Uyarlanmanın Şartları  102
a. Olağanüstü Bir Durum Olmalıdır  102
b. Ortaya Çıkan Olağanüstü Durum İşin Yapılmasını Engellemeli ya da Aşırı Derecede Güçleştirmelidir  103
c. Olağanüstü Durumun Meydana Gelmesinde Yüklenicinin Sorumlu Olmaması  103
d. Yüklenici Olağanüstü Durumu İşsahibine Bildirmiş Olmalıdır  103
e. Yüklenici Bu Hakkı Kullanmaktan Daha Önce Vazgeçmemelidir  104
3. Hüküm ve Sonuçları  104
a. Yüklenicinin Uyarlama İsteme Hakkı  105
b. Yüklenicinin Dönme veya Fesih Hakkı  105
C. Aşırı İfa Güçlüğünde Yüklenicinin Kusur Durumuna Göre Sorumluluk  106
D. İşsahibi Yüzünden İfanın İmkânsızlaşması  106
III. ESER MEYDANA GETİRİLDİKTEN SONRA  107
A. Genel Olarak Ayıp Sorumluluğu  107
B. Yüklenicinin Ayıptan Sorumlu Olmasının Koşulları  108
1. Eser Tamamlanmış ve İşsahibine Teslim Edilmiş Olmalıdır  108
2. İşsahibine Teslim Edilen Eser Ayıplı Olmalıdır  108
3. Ayıp İşsahibine Yüklenmemelidir  109
a. Genel Olarak  109
b. Koşulları  109
c. Yüklenici Aydınlatma ve Uyarma Borcunu Yerine Getirmelidir  110
d. İşsahibinin Talimatı veya Kişisel Kusuru ile Eserdeki Ayıp Arasında Uygun İlliyet Bağı Olmalıdır  111
e. Hüküm ve Sonuçları  111
4. İşsahibi Eseri Kabul Etmemiş Olmalıdır  112
C. Genel Olarak Eser Sözleşmesinde Ayıp Türleri  112
1. Maddi Ayıp–Hukuki Ayıp  113
2. Açık Ayıp–Gizli Ayıp–Kasten Gizlenmiş Ayıp  114
3. Asli Ayıp–Fer’i (İkincil) Ayıp  115
4. Önemli–Daha Az Önemli Ayıp  115
5. Ekonomik Ayıp  116
D. İşsahibinin Külfetleri  116
1. İşsahibinin Gözden Geçirme Külfeti  116
2. İşsahibinin Ayıbı Bildirme Külfeti  117
a. Ayıp Bildirimin Hukuki Niteliği  117
b. Ayıbı Bildiriminin İçeriği  118
c. Ayıp Bildiriminin Zamanı  118
d. Ayıp Bildiriminin Şekli  119
E. Tamamlanmış Eserdeki Malzemeden Kaynaklanan Ayıplar  120
1. Malzemenin Hiç Kullanılmaması  121
2. Malzemenin Eksik Kullanılması  122
3. Uygun Olmayan Malzemenin Kullanılması  123
F. İşsahibinin Teslim Edilen Malzemedeki Ayıp Nedeniyle Kullanabileceği Seçimlik Hakları  124
1. Genel Olarak  124
2. Malzemedeki Ayıp Nedeniyle Sözleşmeden Dönme Hakkı  125
3. Malzemedeki Ayıp Nedeniyle Sözleşmeden Dönmenin Sonuçları  127
4. Yargıtay’ın İnşaatın Tamamlanma Oranına Göre Sözleşmeden Dönmenin İleriye Etkili Olacağı Görüşü  129
5. Malzemedeki Ayıp Nedeniyle Bedelden İndirim İsteme Hakkı  131
a. Kavram ve Şartları  131
b. Bedelden İndirim İstemenin Hüküm ve Sonuçları  131
6. Malzemedeki Ayıp Nedeniyle Eserin Onarılmasını İsteme Hakkı  133
a. Koşulları  133
b. Malzemedeki Ayıp Sebebiyle Eserin Onarılmasını İstemenin Sonuçları  133
7. İşsahibinin Tazminat İsteme Hakkı  134
G. Tüketici Sözleşmelerinde Malzemenin Ayıpsız Misliye Değiştirme İmkânı  136
H. Kamu İnşaat Sözleşmelerinde İşsahibinin Ayıplı İfadaki Seçimlik Hakları  136
I. 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’la Getirilen Özel Sorumluluk  137
İ. FIDIC Çerçevesinde Malzemedeki Ayıp Nedeniyle Seçimlik Hakların Kullanılması  138
1. Genel Olarak  138
2. Koşulları  139
3. İşsahibinin Ayıptan Doğan Hakları  139
a. İşsahibinin Sözleşmeye Aykırılığı Giderilmesini İsteme Hakkı  139
b. İşsahibinin Ayıbın Kendi Yönetiminde Giderilmesi İsteme Hakkı  140
c. İşsahibinin Bedelden İndirim İsteme Hakkı  140
d. İşsahibinin Sözleşmeden Dönme Hakkı  141
e. İhtiyat Kesintisinin Alıkonması  141
Sonuç  143
Kaynakça  147
Kavramlar Dizini  155
 

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.