Fikri Haklar Kapsamında Fikrin Korunması Sorunsalı ve FSEK Kapsamında Korunan Eserlerin Eğitim-Öğretim Amacıyla Kullanımı

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'na ve uluslararası sözleşmelere göre salt fikrin korunması kabul edilmemiştir. Fikrin korunması için o fikrin bir şekle bürünmesi gerekmektedir. Bu sebepledir ki şekle bürünmemiş salt, soyut bir fikir eser olarak korunması mevzuat tarafından kabul görmemiştir. Konuyu derinlemesine incelendiğinde aslında temelde fikirlerin de korunduğu gerçeğiyle karşı karşıya kalmaktayız. Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku'nda eserden bahsedebilmek için öncelikle eserin doğuş şeklini yani fikri incelememiz gerekmektedir. Fikrin korunabilir bir değer olabilmesi için de o "şey"in mümkün olduğunca açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Bu sebeple fikrin doğuşunun, şekillenmesinin, içeriğinin, sahibinin hususiyetini taşıyıp taşımadığının, FSEK hükümleri kapsamında belirtilen türler içine girip girmediğinin, başkaları tarafından yararlanma olanağının nasıl olacağının, doktrindeki görüşlerin ve tartışmaların neler olduğunun anlaşılması gerekmektedir. Kitabımızda hukuki sorunun tespitinde kavram kargaşası yaşanmaması için "fikrin" ürünü olan kavramlar sonucu meydana gelen konuların nasıl açıklığa kavuşması ve değerlendirilmesi gerektiği konusu incelenmiştir. Günümüzde eğitim ve öğretim materyallerinin kullanımı okul duvarlarının dışına çıkmıştır. Eğitim ve öğretim amacıyla kullanılan eserlerin ve eser sahiplerinin haklarını Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu çerçevesinde değerlendirmek esastır. Kanun, eser sahibinin haklarını güçlü bir şekilde korumaktadır ancak bu koruma sınırlandırmalar içermektedir. Devletin toplumu geliştirme görevi çerçevesinde eser sahiplerinin eserleri üzerindeki haklarında istisnalar oluşturmuştur. Bu istisnalar içinde kamu yararı kapsamında değerlendirilen eğitim konusu da yer almaktadır. 5846 sayılı Kanun'un 33'üncü maddesi "Temsil Serbestisi" ve 34'üncü maddesi "Eğitim ve Öğretim İçin Seçme ve Toplama Eserler" başlıklarında, eser sahiplerinin eserleri üzerindeki manevi hakları korunurken mali haklarında da bir takım istisnalar getirilmiştir. Kitapta işbu sınırlamalar ve istisnalar detaylıca incelenmiştir.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BÖLÜM
FİKRİ HAKLAR KORUMA KONUSU VE KAPSAMI
I. Fikri haklarda "yaratma" kavramı
II. Fikrin, İç Şekil ve Dış Şekil Anlamında Yorumlanması
III. Eser Kavramı
A. Genel Olarak
B. FSEK Anlamında Eserin Unsurları
C. Eser Sahibinin Hakları
IV. Eser Türleri İçine Girmeyen Tartışmalı Fikri Ürünler
A. Kataloglar, Programlar, Listeler, Broşürler
B. TV Yarışma Programları
C. Reklamlar
V. Fikri Haklar Kapsamında Sınırlar ve İstisnalar
A. Bern Sözleşmesi'ndeki İstisnalar
B. FSEK'te Öngörülen Sınırlar ve İstisnalar

İKİNCİ BÖLÜM
TEMSİL SERBESTİSİ
I. Temsil Serbestisi Kavramı ve Kapsamı
II. Temsil Serbestisinin Şartları
A. Eserin Yayımlanmış Olması
B. Temsilin Yapılacağı Yer Şartı
C. Temsilin Yüz Yüze Eğitim ve Öğretim Amacıyla Yapılması Şartı
D. Kar Güdülmeden Temsil Şartı
E. Adın Belirtilmesi Şartı
III. Temsil Serbestisinin Amacının Dışında Kalan Kullanımlar

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EĞİTİM VE ÖĞRETİM AMACIYLA SEÇME VE TOPLAMA ESER OLUŞTURMA SERBESTİSİ
I. Eğitim ve Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eser Oluşturma Serbestisi Kavramı
A. Serbestinin Kapsamı
B. Serbestinin Kapsamına Giren Eser Türleri
II. Eğitim ve Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eser Oluşturmanın Şartları
A. Seçme ve Toplama Eser Oluşturma Amacı
B. Seçme ve Toplama Eserlerin Yayımlanmış ve Alenileşmiş Olması
C. Seçme ve Toplama Eser Oluşturmanın Ölçüsü
D. Seçme ve Toplama Eserin Normal Yararlanma İle Çelişmemesi
E. Seçme ve Toplama Eserde Adın Belirtilmesi
F. Seçme ve Toplama Eserin Niteliği
G. Seçme ve Toplama Eserde Değiştirme Yetkisi
H. Milli Eğitim Bakanlığınca Onanan Okul-Radyo Yayınları

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FİKİRDEN SERBEST YARARLANMA, İZİNSİZ İŞLEME, İNTİHAL
I. Fikirden Serbest Yararlanma ve İktibas Serbestisi
A. İlim ve Edebiyat Eserleri Üzerinde İktibas Serbestisi
B. Musiki Eserlerde İktibas Serbestisi
C. Güzel Sanat Eserlerinde İktibas Serbestisi
II. İzinsiz İşleme
III. İntihal
SONUÇ

KAYNAKÇA