Güzel Sanat Eserleri ve Eser Sahibinin Hakları

Sanat, toplumların bilimsel, kültürel, siyasal ve ekonomik gelişiminin en önemli unsurlarından biridir. Sanata yüklenen anlam ve sanatın toplumsal yaşamda yüklendiği rol, tarih boyunca sürekli olarak bir değişime uğramıştır. Belirli dönemlerde sadece bazı zümrelerin meşgul olduğu bir ifade aracı yahut müzelerde sergilenen obje olan sanat, günümüzde müzelerin ve sanat galerinin dışında gündelik hayatın da bir parçası haline gelmiştir. Sanat kavramına dair farklı yaklaşımların ortaya çıkması, hangi tür fikri ürünlerin fikir ve sanat eserleri hukukuna göre eser olarak korunması gerektiğine ve hangi şartların varlığı halinde bu tür eserler üzerindeki hakların ihlal edilmiş sayılacağına ilişkin tartışmaları da beraberinde getirmiştir. Bu kapsamda Avrupa Birliği hukukunda yaşanan gelişmeler, üye ülkelerin özellikle uygulamalı sanat eserleri alanındaki yerleşik içtihatlarının değişmesine neden olmuştur. Yaşanan bu gelişmeler, Türkiye gibi Avrupa Birliği'ne üyelik süreci içinde olan ülkeleri de yakından ilgilendirmektedir. Bu kapsamda önem arz eden diğer bir konu ise eser sahiplerinin eserleri üzerindeki hakları ve üçüncü kişilerin bu haklardan hangi ölçüde yararlanabileceğidir. Zira bir fikri ürünün fikir ve sanat eserleri hukukuna göre eser olarak nitelendirilebilmesinin yanı sıra bu eserler üzerindeki hakların korunmasına ve bu eserlerden istifade edilebilmesine ilişkin sınırlar da yeni eserlerin meydana getirilebilmesi ve toplumsal gelişim bakımından önemli bir role sahiptir. Bu sebeple bu monografik çalışma kapsamında Türk fikir ve sanat eserleri hukukunda güzel sanat eserleri ve eser sahibinin hakları konusu, ülkemizde bu alanda yaşanan gelişmelere ve uyuşmazlıklara ışık tutması amacı ile Avrupa Birliği hukuku ve ülkemiz fikir ve sanat eserleri hukuku üzerinde önemli bir etkisi olan Alman hukuku ile karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır.(ÖNSÖZDEN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK ESER KAVRAMI VE ESER SAYILMANIN ŞARTLARI
I. Uluslararası Sözleşmelerde Eser Kavramı
A. Bern Sözleşmesi'nde Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
B. Telif Hakları Evrensel Sözleşmesi'nde Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
C. WIPO Telif Hakları Antlaşması'nda Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
D. TRIPS'te Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
II. Avrupa Birliği Hukukunda Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
A. Genel Olarak
B. Bilgisayar Programlarının Korunmasına Dair Yönerge
C. Veri Tabanlarının Korunmasına Dair Yönerge
D. Koruma Sürelerinin Uyumlaştırılmasına İlişkin Yönerge
E. Avrupa Adalet Divanı Kararlarında Eser Kavramı
III. Alman Hukukunda Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
IV. Türk Hukukunda Eser Kavramı ve Eser Sayılmanın Şartları
V. Ara Sonuç

İKİNCİ BÖLÜM
GÜZEL SANAT ESERLERİ ÖZELİNDE ESER SAYILMANIN ŞARTLARI
I. FSEK'te Öngörülen Güzel Sanat Eseri Türlerinden Birine Dahil Olma
A. Genel Olarak
B. Sanat, Estetik ve Güzel Kavramları
C. Güzel Sanat Kavramı
D. FSEK'te Hükme Bağlanan Güzel Sanat Eseri Çeşitleri
E. İşlenme Eserler ve Derlemeler
II. Güzel Sanat Eserinin Algılanabilecek Şekilde Dış Dünyaya Yansıtılması
III. Güzel Sanat Eserinin Fikri Bir Çaba ve Faaliyet Sonucu Meydana Getirilmesi
IV. Güzel Sanat Eserinin Sahibinin Hususiyetini Taşıması
A. Genel Olarak
B. Eserin Sahibinin Hususiyetini Taşıma Şartları
V. Estetik Değere Sahip Olma Şartı

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ESER SAHİBİNİN HAKLARI
I. Genel Olarak
II. Eser Sahibi
III. Eser Sahibinin Manevi Hakları
A. Genel Olarak
B. Manevi Hakkın Çeşitleri
IV. Eser Sahibinin Mali Hakları
A. Genel Olarak
B. İşleme Hakkı
C. Çoğaltma Hakkı
D. Yayma Hakkı
E. Temsil Hakkı
F. Umuma İletim Hakkı
G. Güzel Sanat Eserlerinin Yeniden Satışından Pay Alma Hakkı ve Bilgi Verme Yükümlülüğü
V. Eser Sahibinin Haklarının Sınırlandırılması
A. Genel Olarak
B. Kamu Düzeni Düşüncesi İle Sınırlandırma
C. Temsil Serbestisi
D. Eğitim ve Öğretim Amacıyla Seçme ve Toplama Eserler Meydana Getirme Serbestisi
E. İktibas Serbestisi
F. Kopya ve Teşhir
SONUÇ

KAYNAKÇA