Hırsızlık Suçu

Tezimin hazırlanmasında yardımcı olan değerli hocam 

Prof. Dr. Devrim GÜNGÖR'e, desteği ile hep yanımda olan annem ve babama ve son olarak büyük bir özenle tezimin basılmasını sağlayan Sayın Muharrem BAŞER’e ve Yetkin Yayınlarının emeği geçen tüm çalışanlarına teşekkürlerimi sunarım.

ÖNSÖZ vii

İÇİNDEKİLER ix

KISALTMALAR xv

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM 

GENEL BİLGİLER

I. HIRSIZLIK SUÇUYLA İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR 5

A. Malvarlığı 5

B. Malvarlığına Karşı Suçlar 6

C. Mal 7

D. Mülkiyet 14

E. Zilyetlik 19

II. HIRSIZLIK SUÇUNUN TARİHSEL GELİŞİMİ 21

A. Roma Hukukunda Hırsızlık 21

İKİNCİ BÖLÜM 

BASİT HIRSIZLIK SUÇU

I. HIRSIZLIK SUÇUNUN HUKUKİ KONUSU 27

II. SUÇUN FAİLİ 32

III. SUÇUN MAĞDURU 34

IV. MADDİ UNSUR 36

A. Fiil, Netice ve Nedensellik Bağı 36

B. Hukuka Uygunluk Nedenleri 41

1. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi 43

2. Meşru Savunma 44

3. Zorunluluk Hali 46

4. Hakkın Kullanılması 47

5. İlgilinin Rızası 49

a) Kişinin Rıza Göstermeye Ehliyeti Olmalıdır 50

b) Rıza Hareket Yapılmadan Önce ya da Yapılırken Gösterilmelidir 53

c) Rıza Kişinin Mutlak Surette Tasarruf Edebileceği Haklara İlişkin Olmalıdır 53

d) Hırsızlık Suçun ve İlgilinin Rızası 54

V. MANEVİ UNSUR 55

VI. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ 56

A. Teşebbüs 56

B. İştirak 58

1. Fail 61

2. Azmettiren 63

3. Yardım Eden 64

C. İçtima 66

VII. SUÇUN YAPTIRIMI 73

VIII. SUÇUN KOVUŞTURMA USULÜ 73

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 

SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ VE BENZER SUÇLARLA MUKAYESESİ

I. NİTELİKLİ HIRSIZLIK HALLERİ 75

A. TCK 142/1 ‘de Düzenlenen Nitelikli Hırsızlık Halleri 75

1. “Suçun kime ait olursa olsun kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde 

bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında işlenmesi” 75

2. “Suçun, Halkın Yararlanmasına Sunulmuş Ulaşım 

Aracı İçinde veya Bunların Belli Varış veya Kalkış Yerlerinde Bulunan Eşya Hakkında İşlenmesi” 78

3. “Suçun Bir Afet Veya Genel Bir Felaketin 

Meydana Getirebileceği Zararları Önlemek Veya Hafifletmek Maksadıyla Hazırlanan Eşya 

Hakkında İşlenmesi” 80

4. “Suçun, Adet Veya Tahsis Veya Kullanımları 

Gereği Açıkta Bırakılmış Eşya Hakkında İşlenmesi” 82

B. TCK m. 142/2’ de Düzenlenen Ağırlatıcı Nedenler 84

1. “Suçun, Kişinin Malını Koruyamayacak 

Durumda Olmasından veya Ölmesinden 

Yararlanarak İşlenmesi” 84

2. “Suçun, Elde veya Üstte Taşınan Eşyayı Çekip 

Almak Suretiyle Ya Da Özel Beceriyle İşlenmesi” 86

3. “Suçun, Doğal Bir Afetin veya Sosyal Olayların Meydana Getirdiği Korku veya Kargaşadan Yararlanarak İşlenmesi” 87

3. “Suçun, Haksız Yere Elde Bulundurulan veya 

Taklit Anahtarla Ya Da Diğer Bir Aletle Kilit 

Açmak veya Kilitlenmesini Engellemek Suretiyle İşlenmesi” 88

4. “Suçun, Bilişim Sistemlerinin Kullanılması 

Suretiyle İşlenmesi” 90

5. “Suçun, Tanınmamak İçin Tedbir Alarak veya 

Yetkisi Olmadığı Halde Resmi Sıfat Takınarak İşlenmesi” 91

6. “Suçun … Büyük veya Küçükbaş Hayvan 

Hakkında İşlenmesi” 92

7. “Suçunun, Herkesin Girebileceği Bir Yerde Bırakılmakla Birlikte Kilitlenmek Suretiyle Yada 

Bina veya Eklentileri İçinde Muhafaza Altına 

Alınmış Olan Eşya Hakkında İşlenmesi” 95

C. TCK m.142/3’ te Düzenlenen Nitelikli Hırsızlık 

Halleri 97

1. “Suçun Sıvı veya Gaz Halindeki Enerji Hakkında 

ve Bunların Nakline, İşlenmesine veya 

Depolanmasına Ait Tesislerde İşlenmesi” 97

D. TCK m.142/5’ te Düzenlenen Nitelikli Hırsızlık 

Halleri 98

1. “Suçun İşlenmesi Sonucunda Haberleşme, Enerji 

ya da Demiryolu veya Havayolu Ulaşımı alanında Kamu Hizmetlerinin Geçici de Olsa Aksaması” 98

E. Suçun Gece Vakti İşlenmesi 99

F. Daha Az Cezayı Gerektiren Haller 100

1. “Hırsızlık suçunun paydaş veya elbirliği ile malik olunan mal üzerinde veya bir hukuki ilişkiye 

dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi” 100

2. Malın Değerinin Az Olması 101

3. Kullanma Hırsızlığı 104

4. Zorunluluk Hali 106

5. Etkin Pişmanlık 108

6. Şahsi Cezasızlık Nedenleri 119

II. HIRSIZLIK SUÇUNUN BENZER SUÇLARLA MUKAYESESİ 122

A. Dolandırıcılık Suçu 122

1. Suçun Hukuki Konusu 122

2. Suçun Faili 123

3. Suçun Mağduru 123

4. Maddi Unsur 124

5. Manevi Unsur 125

B. Güveni Kötüye Kullanma Suçu 125

1. Suçun Hukuki Konusu 126

2. Suçun Faili 126

3. Suçun Mağduru 127

4. Maddi Unsur 127

5. Manevi Unsur 128

C. Karşılıksız Yararlanma Suçu 130

1. Suçun Hukuki Konusu 130

2. Suçun Faili 131

3. Suçun Mağduru 131

4. Maddi Unsur 131

5. Manevi Unsur 133

D. Mala Zarar Verme Suçu 133

1. Suçun Hukuki Konusu 133

2. Suçun Faili 134

3. Suçun Mağduru 135

4. Maddi Unsur 135

5. Manevi Unsur 137

E. Suç Eşyasını Satın Alma Suçu 138

1. Suçun Hukuki Konusu 138

2. Suçun Faili 139

3. Suçun Mağduru 139

4. Maddi Unsur 140

5. Manevi Unsur 141

F. Yağma Suçu 142

1. Suçun Hukuki Konusu 143

2. Suçun Faili 144

3. Suçun Mağduru 144

4. Maddi Unsur 144

5. Manevi Unsur 145

SONUÇ 147

KAYNAKÇA 151

ARTUÇ Mustafa: Malvarlığına Karşı Suçlar, 3. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2018

ARTUK Mehmet Emin / GÖKÇEN Ahmet/ YENİDÜNYA Ahmet Caner: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yenilenmiş Gözden Geçirilmiş 9. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2015.

ARTUK Mehmet Emin / GÖKÇEN Ahmet: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Yeniden Gözden Geçirilmiş 11. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2017.

ATALAN Mustafa: DOLANDIRICILIK SAHTECİLİK ve GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇLARI ŞERHİ, 1. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara Haziran 2015.

AYDIN Devrim: TÜRK CEZA HUKUKUNDA SUÇA İŞTİRAK, Yetkin Yayınları, Ankara 2009.

BAYRAKTAR Köksal: ‘’Uyuşturucu Maddeler Ve Suç Siyaseti ‘’, İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası, 51 (1-4), 1985.

BAUMAN Richard A.: Crime and Punishment in Ancient Rome, Oxford 1996.

BECCARIA Cesare: An Essay on Crimes and Punishments: By the Marquis Beccaria of Milan. With a Commentary by M. De Voltaire, Tıpkı Basım, Scholar’s Choice, 2015.

CENTEL Nur/ ZAFER Hamide/ ÇAKMUT Özlem: Kişilere Karşı İşlenen Suçlar, Beta Yayınları, İstanbul 2007.

CICERO Marcus Tullius: Oratio Pro Milone, derleyen. James s. Reid, Edited for Schools and Colleges Stereotyped Edition, Cambridge University Press, London 1897.

ÇELEBİCAN Özcan Karadeniz: Roma Eşya Hukuku, Yeni Medeni Kanun’a uyarlanmış 5. Basım, Turhan Kitabevi, Ankara Şubat 2015.

ÇİFTÇİ Halil İbrahim: ‘’Hırsızlık, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı Yıl sonu Değerlendirme Toplantısı Sunumu’’, 2013.

CİN Halil / AKYILMAZ Gül: Türk Hukuk Tarihi, 8. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ekim 2018.

DÖNMEZER Sulhi: Kişilere ve Mala Karşı Cürümler, Beta Yayınları, İstanbul 2001.

DÖNMEZER Sulhi / ERMAN Sahir: NAZARİ ve TATBİKİ CEZA HUKUKU GENEL KISIM, Cilt. II, Baskı. 9, İstanbul 1986.

DUVERGER Maurice: Metodoloji Açısından Sosyal Bilimlere Giriş. Bilgi Basımevi, 1. Basım, Haziran 1973.

DÜLGER Murat Volkan: Bilişim Suçları ve İnternet İletişim Hukuku, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 6. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara Ekim 2015.

DUBBER Markus D. / HÖRNLE Tatjana: The Oxford Handbook of Criminal Law, Oxford University Press, Oxford 2014.

EKER Hüseyin: ‘’MALA KARŞI İŞLENEN SUÇLARDA ETKİN PİŞMANLIK’’, Türkiye Barolar Birliği Dergisi 2012 (100).

EKİNCİ Mustafa / ESEN Sinan: Hırsızlık, Yağma, Güveni Kötüye Kullanma, Dolandırıcılık, Hileli ve Taksirli İflas, Karşılıksız Yararlanma, Belgelerde Sahtecilik ve Bilişim Alanında Suçlar, Adalet Kitabevi, Ankara 2005.

EREN Fikret: Mülkiyet Hukuku, Gözden Geçirilmiş 4.Baskı, Yetkin Basımevi, Ankara 2016.

ERGÜN Güneş Okuyucu: ‘’BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI’’, T.C. MARMARA ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ HUKUK ARAŞTIRMALARI DERGİSİ, ÖZEL SAYI, PROF. DR. NUR CENTEL’E ARMAĞAN, cilt 19, sayı :2, 2013.

ESEN Sinan: Malvarlığına Karşı Suçlar, Belgelerde Sahtecilik ve Bilişim Alanında Suçlar, Adalet Yayınevi, Ankara 2007.

ESENER Turhan / GÜVEN Kudret: Eşya Hukuku Genişletilmiş ve 6750 sayılı Kanun Eklenmiş 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2017.

ETHEM Atay Ender: İdare Hukuku, 16 Nisan 2017 Tarihli Anayasa Değişikliğine göre Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 6. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara Ekim 2018.

EVİRGEN Selen: ‘’Karşılıksız Yararlanma Suçu’’, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 65 (4) 2016: 3433-3455.

FRIER Bruce W./ MCGINN Thomas A.: A Casebook on Roman Family Law, Oxford University Press – 2004.

GEMALMAZ Burak: MÜLKİYET HAKKI Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru El Kitapları Serisi -6, Avrupa Konseyi Ankara Program Ofisi, Ankara Nisan 2018.

GÖKTÜRK Neslihan: Fikri İçtima, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.

GÖZLER Kemal: Hukuka Giriş, Güncelleştirilmiş 15. Baskı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa- Ağustos 2018.

GÜNGÖR Devrim / FEYZİOĞLU Metin: ‘’ Bir Suç İçin Bir Ceza Verilir İlkesinin İhlali: TCK MD. 142-4, ‘’ Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 56, Sayı: 1, Ankara 2007.

GÜRTEN Kadir: Roma Hukukunda Crimen Kavramı, Adalet Yayınevi, Ankara Nisan 2016.

HAFIZOĞULLARI Zeki / ÖZEN Muharrem: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar, Tıpkı Basım 5. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara 2016.

HAFIZOĞULLARI Zeki / ÖZEN Muharrem: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Tıpkı Basım II. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara 2018.

HAFIZOĞULLARI Zeki / ÖZEN Muharrem: ‘’ Hırsızlık ‘’ Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C.XII, Y. 2008, Sa. 1-2.

HAKERİ Hakan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 21. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara Eylül 2017.

HANAĞASI İlhan: ‘’Danıştay İnsan Hakları Komisyonu, ‘’Mülkiyet Hakkı’’ Sunumu ‘’, Haziran 2014.

HIRSCH Ernst Eduard: ‘’Hukuk Bir Bilim Kolu Mudur?’’ Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Sayı: 1, Cilt: 2, 1944.

KATOĞLU Tuğrul: ‘’ CEZA HUKUKUNDA SUÇUN MAĞDURU KAVRAMININ SINIRLARI’’, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 61 Sayı: 2, Yayın Tarihi: 2012.

KIRCHMANN Julius Hermann von. ‘’İlim Olmak Bakımından Hukukun Değersizliği’’, (Çev. Coşkun Üçok), Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı:1, Haziran 1949.

KOCA Mahmut: ‘’5237 Sayılı Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Malvarlığına Karşı İşlenen Suçlar’’, Kazancı Dergisi, Sayı 5, Ocak 2005.

KOCA Mahmut: Yağma Cürümleri, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2003.

KOCA Mahmut / ÜZÜLMEZ İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 11. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara Eylül 2018.

KOCA Mahmut/ ÜZÜLMEZ İlhan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara Eylül 2017.

KOÇHİSARLIOĞLU Cengiz, / ERİŞGİN Özlem Söğütlü: ‘’Hayvanın Hukuki Konumu’’, Yeditepe Üniversitesi, Elektronik Dergisi, Prof. Dr. Aydın ZEVKLİLER’e Armağan, C: 8, Özel Sayı. 2013.

MALKOÇ İsmail: Sahtecilik Suçları ve Mala Karşı Suçlar, Seçkin Yayıncılık, Ankara 1990.

MALKOÇ İsmail: Açıklamalı Türk Ceza Kanunu (Son Değişiklikler ve İçtihatlarla) Madde 82-149, 2. Cilt, Sözkesen Matbaacılık, Ankara 2013.

MOMMSEN Theodor: (Derleyen), Corpus Iuris Civilis, Iustiniani Digesta, Berlin 1868-1872-1877.

MOMMSEN Theodor: Römisches Staatsrecht, Vol 1, Leipzig 1876.

MUMCU Ahmet/ KÜZECİ Elif: İnsan Hakları ve Kamu Özgürlükleri (Kavramlar, Evrensel ve Ulusal Gelişmeler, Bugünkü Durumları) Baştan Aşağı yenilenmiş 8. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2019.

NOYAN Erdal: Hırsızlık Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara 2007.

ÖNDER Ayhan: Şahıslara ve Mala Karşı Cürümler ve Bilişim Alanında Suçlar, Filiz Kitabevi, İstanbul 1994.

ÖZBEK Veli Özer: TCK İzmir Şerhi Yeni Türk Ceza Kanunu’nun Anlamı, 3. Baskı, Cilt II, Seçkin Kitabevi, Ankara 2006.

ÖZBEK Veli Özer/ KANBUR Mehmet Nihat / DOĞAN Koray / BACAKSIZ Pınar / TEPE İlker: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 13. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara Eylül 2018.

ÖZBEK Veli Özer/ KANBUR Mehmet Nihat / DOĞAN Koray / BACAKSIZ Pınar / TEPE İlker: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Güncellenmiş ve Gözden Geçirilmiş 8. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara Eylül 2017.

ÖZGENÇ İzzet: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, Gözden Geçirilmiş ve Güncellenmiş 14. Baskı, Seçkin Yayınları, Ağustos 2018.

ÖZGENÇ İzzet: Türk Ceza Kanunu Gazi Şerhi, Seçkin Yayınevi, Ankara-2005.

ÖZTÜRK Bahri/ ERDEM Mustafa Ruhan: CEZA HUKUKU Genel Hükümler ve Özel Hükümler (Kişilere ve mala karşı suçlar) Turhan Kitabevi, 4. Baskı, Ankara 2005.

POPPER Karl: The Logic of Scientific Discovery, Taylor & Francis e-Library, London and New York 2005.

ROBINSON O.F.: Penal Practice and Penal Policy in Ancient Rome, Oxford 2007.

SOYASLAN Doğan: Ceza Hukuku Özel Hükümler, Güncelleştirilmiş 12. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara 2018.

STEPHEN James Fitzjames: A History of The Criminal Law of England, Volume 1, 2014.

TAŞDEMİR Kubilay/ ÖZKEPİR Ramazan: Belgelerde Sahtecilik, Mala Karşı Suçlar ve Bilişim Alanında Suçlar, Adil Yayınevi, Ankara Ekim 1998.

TEZCAN Durmuş / ERDEM Mustafa Ruhan/ ÖNOK Murat: TEORİK VE PRATİK CEZA ÖZEL HUKUKU, Güncellenmiş 14. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Eylül 2018.

TOROSLU Nevzat: CEZA HUKUKU ÖZEL KISIM, Savaş Yayınevi, Ankara 2018.

TOROSLU Nevzat/ TOROSLU Haluk: CEZA HUKUKU GENEL KISIM, Savaş Yayınevi, Ankara Ocak 2016.

TOROSLU Nevzat: CÜRÜMLERİN TASNİFİ BAKIMINDAN SUÇUN HUKUKİ KONUSU, Sevinç Matbaası, Ankara 1970.

ÜLKÜ Muhammet Murat: “5237 SAYILI TCK. 141-147. MADDELERİNDE YER ALAN HIRSIZLIK SUÇLARI”, http://www.ceza-bb.adalet.gov.tr/makale/151.pdf

YAŞAR Osman / GÖKCAN Hasan Tahsin / ARTUÇ Mustafa: Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, Genişletilmiş ve Güncellenmiş 2. Baskı, 4. Cilt, Adalet Yayınevi, Ankara 2014.

YAVUZ Hakan A.: ‘’Yeni Türk Ceza Kanunu’nda Basit Dolandırıcılık Suçu’’, Ceza Hukuku Dergisi, Yıl 1 Sayı 1, Ekim 2006.

YENİDÜNYA Ahmet Caner: Yargıtay Kararları Işığında Hırsızlık Suçu (TCK. Md. 141-147), Adalet Yayınevi, Ankara 2013.

YILMAZ Sacit: ‘’BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇU’’, TBB Dergisi, Sayı 87, 2010.