İfade Hürriyetinin Genel Ahlakın Korunması Sebebiyle Sınırlandırılması

ÖNSÖZ VII

İÇİNDEKİLER IX

KISALTMALAR XV

GİRİŞ 1

BİRİNCİ BÖLÜM

İFADE HÜRRİYETİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ UNSURLARI

VE ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI BELGELERİNDEKİ YERİ

I. GENEL OLARAK İFADE HÜRRİYETİ, FELSEFİ TEMELLERİ

VE TARİHSEL GELİŞİMİ 3

A. Genel Olarak İfade Hürriyeti 3

1. İfade Hürriyeti Kavramı 4

2. İnsan Hakları ve İfade Hürriyeti 7

3. Demokrasi ve İfade Hürriyeti 8

B. İfade Hürriyetinin Felsefi Temelleri 10

1. Gerçeğin Ortaya Çıkarılması Teorisi 10

2. Demokrasiye Dayanan Teori 11

3. Kendini Gerçekleştirme ve Bireycilik Teorisi 12

C. İfade Hürriyetinin Tarihsel Gelişimi 13

1. Amerika Birleşik Devletleri’nde İfade Hürriyeti’nin

Tarihsel Gelişimi 15

2. Avrupa’da İfade Hürriyetinin Tarihsel Gelişimi 17

3. İslam Dünyasında İfade Hürriyetinin Tarihsel Gelişimi 20

4. Türk Hukukunda İfade Hürriyetinin Tarihsel Gelişimi 22

a. 1924 Anayasası Öncesinde İfade Hürriyeti 22

b. 1924 Anayasası’nda İfade Hürriyeti 25

c. 1961 Anayasası’nda İfade Hürriyeti 26

d. 1982 Anayasası’nda İfade Hürriyeti 28

II. İFADE HÜRRİYETİNİN KAPSAMI, NİTELİĞİ, ÖNEMİ VE

SINIRLANDIRILMASI 33

A. İfade Hürriyetinin Unsurları 33

1. Bilgi Edinme ve Düşünme Hürriyeti 33

2. Kanaat Hürriyeti 37

3. Düşünceyi Açıklama ve Yayma Hürriyeti 39

B. İfade Hürriyetinin Kapsamı 40

C. İfade Hürriyetinin Niteliği 45

D. İfade Hürriyetinin Önemi 46

F. İfade Hürriyetinin Sınırlandırılması 46

III. İFADE HÜRRİYETİNİN ULUSLARARASI İNSAN HAKLARI

BELGELERİNDEKİ YERİ 49

A. Birleşmiş Milletler Sözleşmeleri’nde İfade Hürriyeti 49

1. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nde

İfade Hürriyeti 50

2. Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nde İfade

Hürriyeti 52

B. Bölgesel Nitelikteki Sözleşmelerde İfade Hürriyeti 54

1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde İfade Hürriyeti 54

2. Amerika İnsan Hakları Sözleşmesi’nde İfade Hürriyeti 58

3. Afrika İnsan ve Halkların Hakları Sözleşmesi’nde İfade

Hürriyeti 59

İKİNCİ BÖLÜM

GENEL AHLAK KAVRAMI VE

HUKUKİ BOYUTU

I. AHLAK KURALLARININ TOPLUMSAL DÜZEN

KURALLARI İLE İLİŞKİSİ 61

A. Ahlak Kavramı ve Temellendirilmesi 61

B. Ahlak ve Etik 66

C. Ahlak Kuralları ve Toplumsal Düzen Kuralları 68

1. Ahlak ve Örf Adet Kuralları 70

2. Ahlak ve Görgü Kuralları 72

3. Ahlak ve Din Kuralları 73

4. Ahlak ve Hukuk Kuralları 75

II. ULUSLARARASI VE TÜRK HUKUKUNDA GENEL

AHLAKA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 82

A. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde ve Bazı Devletlerin İç

Hukuk Düzenlemelerinde Genel Ahlak 82

1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde Genel Ahlak 82

2. Bazı Devletlerin İç Hukuk Düzenlemelerinde Genel Ahlak 93

B. Türk Hukukunda Genel Ahlak 111

1. Anayasa Hukuku Kapsamında Genel Ahlak 111

a. 1961 Anayasası’ndan Önceki Anayasalarda Genel

Ahlak 111

b. 1961 Anayasası’nda Genel Ahlak 113

c. 1982 Anayasası’nda Genel Ahlak 116

2. İdare Hukuku Kapsamında Genel Ahlak 132

3. Ceza Hukuku Kapsamında Genel Ahlak 140

4. Özel Hukuk Kapsamında Genel Ahlak 160

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

İFADE HÜRRİYETİNİN SINIRLANDIRILMASINDA

GENEL AHLAKIN KORUNMASI ÖLÇÜTÜ

I. AVRUPA İNSAN HAKLARI SÖZLEŞMESİNE GÖRE

İFADE HÜRRİYETİNİN SINIRLANDIRILMASINDA

GENEL AHLAKIN KORUNMASI ÖLÇÜTÜ

A. Genel Olarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde İfade

Hürriyeti 165

B. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne Göre İfade Hürriyetinin

Sınırlandırılması 170

1. Sınırlandırmaların Meşru Sebebe Dayanması Ölçütü 172

2. Sınırlandırmaların Kanuna Dayanması Ölçütü 175

3. Sınırlandırmanın Demokratik Toplumda Gerekli Olması

Ölçütü 177

II. TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA İFADE HÜRRİYETİNİN

SINIRLANDIRILMASINDA GENEL AHLAKIN KORUNMASI

ÖLÇÜTÜ 180

A. 1961 Anayasası’ndan Önceki Dönemlerde 180

B. 1961 Anayasası Döneminde 185

C. 1982 Anayasası Döneminde 192

1. 1982 Anayasası’nda Genel Olarak İfade Hürriyetinin

Sınırlandırılması 194

2. 1982 Anayasası’nda İfade Hürriyetinin Genel Ahlakın

Korunması Sebebiyle Sınırlandırılmasının Şartları 196

a. İfade Hürriyetinin Sınırsız Olmaması 197

b. Sınırlandırmaların Hakkın Özüne Dokunmaması 198

c. Sınırlandırmaların Meşru Sebebe Bağlı Olması 200

d. Sınırlandırmaların Kanunla Yapılması 202

e. Sınırlandırmaların Anayasa’nın Sözüne ve Ruhuna

Aykırı Olmaması 204

f. Sınırlandırmaların Demokratik Toplum Düzeninin

ve Laik Cumhuriyetin Gereklerine Uygun Olması 205

g. Ölçülülük 207

SONUÇ 209

KAYNAKLAR 211

Kitaplar ve Makaleler

ACAR, Bülent Hayri, “Düşünceden Değil, Düşüncenin Açıklanmasın-dan Doğan Cezasal ve Hukuksal Sorumluluk”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, ss. 835-857.

AKAL, Cemal Bali/ ERÖZDEN, Ozan/ AKBULUT, Olgun/ ZEYBE-KOĞLU, Emre, İnsan Haklarının Tarihsel Gelişimi, Toplumsal Katılım ve Gelişim Vakfı Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2003.

AKARSU, Bedia, Ahlak Öğretileri II Immanuel Kant’ın Ahlak Felse-fesi (Ödev Ahlakı), İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Ya-yınları: 1382, İstanbul, 1968.

AKARSU, Bedia, Çağdaş Felsefe Kant’tan Günümüze Felsefe Akım-ları, İnkılap Yayınları, 5. Baskı, Ankara, 1998.

AKARSU, Bedia, Mutluluk Ahlakı (Ahlak Öğretileri I), İnkılap Yayın-ları, 3. Baskı, İstanbul, 1998.

AKBULUT, Olgun, “Toplantı ve Örgütlenme Özgürlükleri”, içinde Av-rupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Anayasa, Anayasa Mahke-mesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, Editör: Si-bel İnceoğlu, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2013, ss. 381-423.

AKGÜL, Mehmet Emin, “İfade Özgürlüğünün Tarihsel Süreci ve Milli Güvenlik Gerekçesiyle İfade Özgürlüğünün Kısıtlanması”, AÜHFD, Yıl: 2012, Cilt: 61, Sayı: 1, ss. 1-42.

AKILLIOĞLU, Tekin, Hangi Hukuka Giriş? Hukuk Üstdili İnceleme-sine Giriş, İmaj Yayınevi, 2. Baskı Ankara, 2015.

AKYILMAZ, Bahtiyar/ SEZGİNER, Murat/ KAYA, Cemil, Türk İdare Hukuku, Savaş Yayınevi, 10. Baskı, Ankara, 2019.

ALEXANDER, Larry, İfade Özgürlüğü Hakkı Var Mı?, Çevirenler: H. Çetinkaya ve A. Çakıroğlu, ARA -lık Yayınları, 1. Baskı, 2006.

ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz, “2001 Yılı Anayasa Değişikliklerinin Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırmasına Getirdiği Yeni Boyut”, AYD (Anayasa Mahkemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Nedeniy-le Düzenlenen Sempozyumda Sunulan Bildiriler), Yıl: 2002, Cilt: 19, ss. 141-177.

ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz, “Bir Temel İnsan Hakkı: Düşünce Özgür-lüğü”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, 1998, ss. 804-813.

ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz, “Düşünce Özgürlüğü ya da Düşünsel Öz-gürlük”, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998, ss. 234-257.

ALTIPARMAK, Kerem, “Kutsal Değerler Üzerine Tezler v. İfade Öz-gürlüğü: Toplu Bir Cevap”, içinde İfade Özgürlüğü İlkeler ve Türkiye, Editör: Tanıl Bora, İletişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2007, ss. 73-113.

ANAYURT, Ömer, Anayasa Hukuku: Genel Kısım, Seçkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2019.

ANAYURT, Ömer, Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Seçkin Yayıncılık, 19. Baskı, Ankara, 2019.

ANDREWS, Edmund, “International Busıness; German Court Over-turnsPornography Ruling Against Compuserve” içinde New York Times, Section: C, 1999, https://www.nytimes.com/1999/11/18/business/ international-business-german-court-overturns-pornography-ruling-against.html.

ANTALYA, O. Gökhan ve TOPUZ, Murat, Medeni Hukuk Giriş Temel Kavramlar Başlangıç Hükümleri, Legal Yayınevi, 1. Baskı, İs-tanbul, 2015.

ARSEBÜK, A. Esat, Medeni Hukukta Ahlak Kaidesinin Rolü, Hapis-hane Matbaası, 1. Baskı, Ankara, 1937.

ARSLAN, Zehra, “Ağustos 1909 Tarihli Cemiyetler Kanunu Üzerinde Meclis-i Mebusan’da Yapılan Müzakereler ve Cemiyetlerin Yapı-lanmasında İttihat ve Terakki Örneği”, USAD, Yıl: 2010, Volu-me: 3/11, ss. 57-72, https://www.researchgate.net/profile/Zehra_Aslan2/publication/322069939_Austos_1909_Tarihli_Cemiyetler_Kanunu_Uzerinde_Meclis-i_Mebusan’da_Yapilan_Muzakereler_ve_Cemiyetlerin_Yapilanmasin-da_ttihat_ve_Terakki_Ornei_The_Negotiations_Conducted_on_The_Community_Law_Dated_Augu/links/.

ARSLAN, Zühtü, “ABD Yüksek Mahkemesi ve İfade Özgürlüğü”, içinde ABD Yüksek Mahkeme Kararlarında İfade Özgürlüğü, Editör: Zühtü Arslan, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003.

ARSLAN, Zühtü, “Liberal Demokrasilerin Zor Zaman Krizi ve İfade Özgürlüğü”, içinde Teorik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürri-yeti, Editör: Bekir Berat Özipek, Liberal Düşünce Topluluğu Ya-yınları, 1. Baskı, Ankara, 2003, ss. 49-66.

ARSLAN, Zühtü, “Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırılması: Ana-yasa’nın 13. Maddesi Üzerine Bazı Düşünceler”, AYD (Anayasa Mahkemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenlenen Sempozyumda Sunulan Bildiriler), Yıl: 2002, Cilt: 19, ss. 216-232.

ARTUK, M. Emin/ GÖKCEN, Ahmet/ YENİDÜNYA, A. Caner, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, 15. Baskı, Ankara, 2015.

ASLAN, Volkan, “Amerikalılar-Arası İnsan Hakları Sistemi”, İÜHFD, Yıl: 2012, Cilt: 3, Sayı: 2, ss. 261-296.

ATAKAN, Arda, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Takdir Yetkisi-ne İlişkin Bir İnceleme”, MÜHFHAD, Yıl: 2010, Cilt: 16, Sayı: 3-4, ss. 29-36.

ATAY, Ender Ethem, Hukuk Başlangıcı, Gazi Yayınevi, 7. Baskı, An-kara, 2019.

ATAY, Ender Ethem, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 6. Baskıya Ek Tıpkı Baskı, Ankara, 2019.

ATEŞ, Derya, “Sözleşmelerde Genel Ahlak Kurallarının Belirlenmesi”, TAAD, Yıl: 2017, Sayı: 32, ss. 247-268, https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/981575.

ATEŞ, Derya, Borçlar Hukuku Sözleşmelerinde Genel Ahlaka Aykırı-lık, Seçkin Yayıncılık, 1. Baskı, Ankara, 2007.

AYBAY, Rona, İnsan Hakları Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Ya-yınları, 1. Baskı, İstanbul, 2015.

AYBAY, Rona/ AYBAY, Aydın/ PEHLİVAN, Ali, Hukuka Giriş, İs-tanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 15. Baskı, İstanbul, 2019.

AYDIN, Nurullah, Hukuka Giriş Temel Kavramlar, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2009.

AYDIN, Öykü Didem, Üç Demokraside Düşünce Özgürlüğü ve Ceza Hukuku-I- Amerika Birleşik Devletleri, Seçkin Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2004.

BARRON, Billy/ ELLSWORTH, Jill H./ SAVERTZ, Kevin M., Internet Unleashed, Çeviren: Nezihe Bahar ve Devrim Türkmen, İstanbul, 1998, aktaran AKBULUT, Berrin, Bilişim Alanında Suçlar, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, 2017, Konya.

BARRY, Norman P., “Hukuki ve Siyasi Açıdan İfade Hürriyeti”, içinde Teorik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürriyeti, Editör: Bekir Be-rat Özipek, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Anka-ra, 2003, ss. 17-36.

BAYRAKTAR, Köksal, “Şerefe Karşı Suçların Genel Özellikleri” için-de Özel Ceza Hukuku Cilt III, On İki Levha Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2018.

BEYDOĞAN, T. Ayhan, “Demokrasilerde İfade Hürriyeti”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, 1998, ss. 821-828.

BEYDOĞAN, T. Ayhan, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türk Hukukunda Siyasi İfade Hürriyeti, Liberal Düşünce Toplu-luğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003.

BIÇAK, Vahit, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı Anka-ra, 2002.

BİLGE, Necip, Hukuk Başlangıcı Hukukun Temel Kavram ve Kurum-ları, Turhan Yayınevi, 36. Baskı, Ankara, 2019.

BİLGE, Necip, Hukuk Başlangıcı, Turhan Yayınevi, 36. Baskı, Ankara, 2019.

BİROL, Sinem, “1961 Anayasasında İfade Özgürlüğü”, İÜİFD, Yıl: 2012, Cilt: 2, Sayı: 43, ss. 39-54.

BOZ, Selman Sacit/ ÖZDEMİR, Yücel/ NACAK, Mehmet/ BÖLÜKBA-ŞI, Mustafa Oğuzhan/ ÖNDİN, Hasan Burak/ ULUSOY, Sümey-ye, İdare Hukuku Açısından Kamu Düzeni Unsurları, Editör: Selman Sacit Boz, Adalet Yayınevi, 1. Baskı, Ankara, 2020.

BOZKURT, Enver ve DOST, Süleyman, “Avrupa İnsan Hakları Mah-kemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü ve Türkiye”, SDÜİİBFD, Yıl: 2002, Cilt: 7, Sayı: 1, ss. 47-74.

BULUT, Nihat, “Hak ve Özgürlüklerin Sınırlandırma Nedeni Olarak Genel Ahlak”, AÜEHFD, Yıl: 2000, Cilt: 4, Sayı: 1-2, ss. 29-47.

BURY, John, Düşünce Özgürlüğünün Tarihi, Çeviren: Durul Bartu, Erdini Yayınevi, 1.Baskı, İstanbul, 1978.

CAN, Osman, “Anayasa Değişiklikleri ve Düşünceyi Açıklama Özgürlü-ğü”, AYD (Anayasa Mahkemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Ne-deniyle Düzenlenen Sempozyumda Sunulan Bildiriler), Yıl: 2002, Cilt:19, ss. 503-533.

CAN, Osman, “Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü: Anayasal Sınırlar Açı-sından Ne Değişti?”, içinde Teorik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürriyeti, Editör: Bekir Berat Özipek, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003, ss. 369- 428.

CANSEL, Erol/ ÖZEL, Çağlar/ YÜKSEL, Mehmet/ ÖZCAN BÜYÜK-TANIR, Burcu/ ERDOĞAN, Mehmet Ş., Hukuka Giriş Temel Hukuk Bilgisi, Seçkin Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 2015.

CENTEL, Nur/ ZAFER, Hamide/ ÇAKMUT, Özlem, Kişilere Karşı İşlenen Suçlar Cilt I, Beta Yayınları, 4. Baskı, İstanbul, 2017.

CEYLAN, Ayhan, “Tanzimat Dönemi Osmanlı Basım ve Yayımında Hukuki Düzen (1839-1876)”, THTAD, Yıl: 2006, Sayı: 1, ss. 139-155, http://ktp.isam.org.tr/pdfdrg/d02894/2006_1/2006_1_ceylana.pdf.

ÇAĞIRAN, Mehmet Emin, Uluslararası Alanda İnsan Hakları, Turhan Kitapevi, 3. Baskı, Ankara, 2017.

ÇAĞLAYAN, M. Muhtar, “Müstehcen ve Hayâsızca Neşriyat”, AD, Yıl: 1955, Sayı: 4, ss. 377-388.

ÇAĞLAYAN, Ramazan, İdare Hukuku Dersleri, Adalet Yayınevi, 7. Baskı, Ankara, 2019.

ÇAHA, Ömer, “John Stuart Mill Üzerine Bir Değerlendirme”, içinde MİLL, J.Stuart, Hürriyet Üstüne, Çeviren: M. Osman Dostel, Li-berte Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2009, ss. 11-32.

ÇEÇEN, Anıl, İnsan Hakları, Seçkin Yayınları Genişletilmiş 4. Baskı, Ankara, 2015.

ÇETİNKAYA, Esra, “2014 Mısır Arap Cumhuriyeti Anayasası’nın Ter-cümesi ve Genel Değerlendirmesi”, İHFMD, Yıl: 2017, Cilt: 75, Sayı: Ord. Prof. Maksudi Arsal’a Armağan Özel Sayısı, ss. 615-668.

DAL, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Ankara İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını 23 Kalite Matbaası, Ankara, 1978.

DARENDELİ, Vahap, İdari Ceza Hukuku Açısından Görsel-İşitsel Medya Alanındaki İdari Yaptırımların Hukuki Rejimi, Yetkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2013.

DEMİR, Abdullah ve BAHÇE, Ahmet, “Uluslararası Belgelerde İfade Özgürlüğü”, USBD, Yıl: 2017, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 18-48.

DEMİRKOL, Gökhan, “Tanzimat Mizahının Sonu: 1877 Matbuat Ka-nunu Tartışmaları ve Osmanlı’da Mizah Dergilerinin Kapanma-sı”, HÜSBED, Yıl: 2016, Sayı: 2, ss. 686-710, https://dergipark.org.tr/en/ download/article-file/262313.

DİNÇKOL, Abdullah, Hukuka Giriş Hukukun Temel Kavramları, Der Yayınları, 15. Baskı, İstanbul, 2019.

DOĞAN, İlyas “Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve BM Şartı”, içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İlyas Doğan, Astana Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2015, ss. 169-180.

DOĞAN, İlyas ve DEMİRDAL, Balkan “İfade Özgürlüğü” içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İlyas Doğan, Astana Yayınları, Genişle-tilmiş 2. Baskı, Ankara, 2015, ss. 629-654.

DOĞAN, İlyas ve DEMİRDAL, Balkan, “Tarihsel Süreç Işığında İngil-tere’de İnsan Hakları Belgeleri”, içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İlyas Doğan, Astana Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, An-kara, 2015.

DOĞAN, İlyas ve ÖZDEMİR, Omca, “Yaşam Hakkı”, içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İlyas Doğan, Astana Yayınları, Genişle-tilmiş 2. Baskı, Ankara, 2015, ss. 409-450.

DOĞAN, İlyas, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Yapısı, Yargıla-ma Usulü ve Kararların İnfazı”, içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İlyas Doğan, Astana Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, An-kara, 2015, ss. 717-762.

DOĞAN, İlyas, “İnsan Hakları Hukukunun Temel Kavramları ve Özel-likleri” içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İlyas Doğan, Asta-na Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2015, ss. 41-75.

DOĞRU, Osman ve NALBANT, Atilla, İnsan Hakları Avrupa Sözleş-mesi, Açıklama ve Önemli Kararlar Cilt II, Avrupa Biriliği ve Avrupa Konseyi Ortak Yayını, 1. Baskı, Ankara, 2013.

DOĞRU, Osman, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları ve Avrupa Sözleşmesi, Kazancı Hukuk Yayınları No: 139, 1. Baskı, İstanbul, 1994.

DONAY, Süheyl, “Ceza Hukukunda Müstehcenlik Kavramı Türk Huku-kunda ve Mukayeseli Hukukta”, İÜMHAD, Yıl: 1, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 129-145, https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/14111.

DÖNMEZER, Sulhi ve BAYRAKTAR, Köksal, Basın Hukuku, Beta Yayınları, 6. Baskı, İstanbul, 2016.

DÖNMEZER, Sulhi, “Düşünce ve Kanaat Hürriyetlerinin Sınırı; Hürri-yetlerin Özüne Dokunan Sınırlamalar”, İÜHFD, Yıl: 1963, Cilt: 29, Sayı: 3, ss. 761-786.

DÖNMEZER, Sulhi, Kriminoloji, Adalet Bakanlığı Yayınları, 9. Baskı, Ankara, 2020.

DÖNMEZER, Sulhi, Umumi Adap ve Aile Nizamı Aleyhinde Cürüm-ler, İstanbul Hukuk Fakültesi Yayınları No: 258, İsmail Akgün Matbaası 2. Baskı, İstanbul, 1950.

DURAL, Mustafa ve SARI, Suat, Türk Özel Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, Filiz Ya-yınevi, 11. Baskı, İstanbul, 2016.

DURAN, Hasan, “İfade Özgürlüğü ve Türkiye”, SÜHFD, Yıl: 2006, Cilt: 14, Sayı:1, ss. 57-81.

DURAN, Lütfi, İdare Hukuku Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Hu-kuk Fakültesi Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1982.

DUTERTRE, Gilles, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarından Örnekler, Avrupa Konseyi Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2007.

DUYMAZ, Erkan, “İfade Özgürlüğünün Amerikan İnsan Hakları Söz-leşmesi Çerçevesinde Korunması Üzerine Bir İnceleme”, GÜHFDE, Yıl: 2013, Cilt: 17, Sayı: 1-2, ss. 1367-1404.

DÜLGER, Murat Volkan, “Karşılaştırmalı Hukuk Bağlamında Birleşik Krallık (İngiltere) Hukukunda Bilişim Suçları Mevzuatı ve Uygu-laması”, TAAD, Yıl: 2017, Sayı: 31, ss. 141-258.

DÜNDAR SEZER, Tijen, “Dernek Kurma Özgürlüğünün İçeriği ve Ge-lişim Süreci Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, DEÜSBED, Yıl: 2008, Cilt: 10, Sayı: 1, ss. 1-58.

EMİNİ, M. Emin, Hukuk Başlangıcı Hukukun Temel Kavram ve Ku-rumları, Erdoğdu Matbaacılık, 1. Baskı, Konya, 1995.

ERALP, Özgür, “İnternette Müstehcenlik Suçu”, ss. 1-140; https://www.eralp. av.tr/internette-mustehcenlik-sucu-ve-cezasi/, ss. 22-23.

ERBAŞI, Ayşe Aslıhan, “Çocuk Pornografisi”, İBD, Yıl: 2007, Cilt: 81, Sayı: 4, ss. 1609-1645.

ERDEM, Hüsameddin, Ahlak Felsefesi, Hü-er Yayınları, 2. Baskı, Kon-ya, 2003.

ERDOĞAN, Mustafa, “Demokratik Toplumda İfade Özgürlüğü: Özgür-lükçü Bir Perspektif”, içinde Teorik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürriyeti, Editör: Bekir Berat Özipek, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003, ss. 37-47.

EREM, Faruk ve TOROSLU, Nevzat, Türk Ceza Hukuku Özel Hüküm-ler, Savaş Kitabevi, 9. Baskı, Ankara, 2003.

EREM, Faruk, “Müstehcenlik”, YD, Yıl:1984, Cilt: 10, Sayı: 1-2, ss. 102-106.

EREN, Abdurrahman, Anayasa Hukuku Dersleri, Seçkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2020.

ERMAN, Sahir, Hakaret ve Sövme Suçları, İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 1989 aktaran, BAYRAK-TAR, Köksal, “Şerefe Karşı Suçların Genel Özellikleri” içinde Özel Ceza Hukuku Cilt III, On İki Levha Yayınları, 1. Baskı, İs-tanbul, 2018.

ERTAŞ, Türker, “İfade Özgürlüğü ve Müstehcenlik: Avrupa İnsan Hak-ları Mahkemesi Kararlarına ve Türk Ceza Kanunu’nda Düzenle-nen Müstehcenlik Suçuna İlişkin Bazı Gözlem ve Değerlendirme-ler”, CHD, Yıl: 2012, Cilt: 7, Sayı: 18, ss. 193-224.

ESEN, Egemen, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararları Işığında Takdir Marjı Doktrini, On İki Levha Yayınları, 1. Baskı, İstan-bul, 2020.

FENDOĞLU, Hasan Tahsin, Anayasa Yargısı, Yetkin Yayınları, 4. Baskı, Ankara, 2020.

FİNKELNBURG, Klaus, “Demokraside İfade Özgürlüğü”, Çeviren: Nihat Ülner, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ökçe-siz, Afa Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, 1998, ss. 196-204.

GEMALMAZ, Mehmet Semih, Ulusalüstü İnsan Hakları Hukukunun Genel Teorisine Giriş Cilt: I, Legal Yayınları, 8. Baskı, İstanbul, 2012.

GEMALMAZ, Ulusalüstü İnsan Hakları Belgeleri (Uluslararası ve Bölgesel Sistemler), Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2000.

GENÇ, Mehmet, İnsan Hakları ve Temel Özgürlükleri Ulusal ve Ulus-lararası Temel Mevzuat, Uludağ Üniversitesi Güçlendirme Vakfı Yayınları No. 16, Bursa, 1997.

GOBLOT, Edmond, İlimler Sistemi, Çeviri: Fethi Yücel, Maarif Vekale-ti, İstanbul, 1954, aktaran, KILLIOĞLU, İsmail, Ahlak-Hukuk İlişkisi, Editör: Mehmet Kılıç, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fa-kültesi Vakfı Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998.

GÖKCEN, Ahmet, Halkı Kin ve Düşmanlığa Açıkça Tahrik Cürmü (TCK Madde 312/2), Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2001.

GÖLCÜKLÜ, Feyyaz, “Uluslararası Belgeler ve Koruma Amaçlı Meka-nizmalar, 11 Nolu Protokolden Sonra AİHS”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, ss. 1272-1277.

GÖZLER, Kemal, “3 Ekim 2001 Anayasa Değişikliği: Bir Abesle İştigal Örneği” AYD (Anayasa Mahkemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenlenen Sempozyumda Sunulan Bildiriler), Yıl: 2002, Cilt: 19, ss. 326-354.

GÖZLER, Kemal, “Anayasa Değişikliğinin Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlandırılması Bakımından Getirdikleri ve Götürdükleri”, ABD, Yıl: 2001, Sayı: 4, ss.53-67.

GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Esasları Ders Kitabı, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 10. Baskı, Bursa, 2018.

GÖZLER, Kemal, Anayasa Hukukunun Genel Teorisi Cilt II, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 1. Baskı, Bursa, 2011.

GÖZLER, Kemal, İdare Hukuku Cilt II, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 3.Baskı, Bursa, 2019.

GÖZLER, Kemal, İngilizce Karşılıklarıyla Hukukun Temel Kavram-ları, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 17. Baskı, Bursa, 2019.

GÖZLER, Kemal, İnsan Hakları Hukukuna Giriş, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 1 Baskı, Bursa 2017.

GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 24. Baskı, Bursa, 2019.

GÖZLER, Kemal, Türk Anayasa Hukuku, Ekin Basım Yayın Dağıtım, 3. Baskı, Bursa, 2019.

GÖZLÜGÖL, Said Vakkas, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve İç Hukukumuza Etkisi, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2002.

GÖZÜBÜYÜK, A. Şeref/ GÖLCÜKLÜ, Feyyaz/ SAYGILI, Abdurrah-man, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi İnceleme ve Yargılama Yöntemi, Turhan Yayınevi, 12. Baskı, Ankara, 2019.

GÖZÜBÜYÜK, Şeref, Anayasa Hukuku Anayasa Metni ve 11. Proto-kole Göre Hazırlanmış Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, Tur-han Kitapevi, 13. Baskı, Ankara, 2004.

GREGOIRE, Françoıs, Büyük Ahlak Doktrinleri, Çeviren: Cemal Süre-ya, Varlık Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1971.

GÜL, Cengiz, “AİHM Kararlarında İfade ve Medya Özgürlüğünün Sı-nırlandırılması Kriteri”, EÜHFD, Yıl: 2019, Cilt: 14, Sayı:1, ss. 105-126.

GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, İmaj Kitapevi, 10. Baskı, Ankara, 2013.

GÜRBÜZ, Yaşar, Anayasalar, Filiz Kitabevi, 1. Baskı, İstanbul, 1981.

GÜRELLİ, Nevzat, “Ceza Hukukunda Müstehcenlik Kavramı”, İÜHFM, Yıl: 1966, Cilt: 32, Sayı: 2-4, ss. 569-587.

GÜRİZ, Adnan, “İfade Hürriyetinin Sınırları”, içinde Düşünce Özgür-lüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998, ss. 82-86.

GÜRİZ, Adnan, Hukuk Başlangıcı, Siyasal Kitabevi, 18. Baskı, Ankara, 2017.

GÜRİZ, Adnan, Hukuk Felsefesi, Siyasal Kitabevi, 12. Baskı, Ankara, 2017.

GÜRLER, Sercan, Ahlak ve Adalet (Çağdaş Ahlak Felsefesi ve Adalet Sorunu), Legal Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2007.

HACAOĞLU, Algan, “Düşünce ve İfade Özgürlüğü”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, İstanbul, 1998, ss. 776-779.

HAFIZOĞULLARI, Zeki ve ÖZEN, Muharrem, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Topluma Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, 3. Bas-kı, Ankara, 2017.

HART, H.L.A, “Pozitivizm and the Separation of Law and Morals”, Çeviri: Ertuğrul Uzun, “Pozitivizm ve Hukuk ile Ahlakın Ayrılma-sı”, içinde H.L.A Hart ve Hukuk Ahlak Ayrımı, Editör: Sercan Gürler, Tekin Yayınevi, 2. Baskı, 2017, ss. 101-152.

HART, H.L.A, Hukuk, Özgürlük, Ahlak, Çeviren: Erol Öz, Dost Yayı-nevi, 1. Baskı, Ankara, 2014.

HATEMİ, Hüseyin, “Düşünce Özgürlüğünün İlahi-Tabii Hukuk’ta Te-mellendirilmesi ve Kavramsal Sınırları”, içinde Düşünce Özgür-lüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, 1998, ss. 107-126.

HATEMİ, Hüseyin, “Tartışmalar”, içinde Sinema Filmlerinin Sansürü Kollogyumu (Raporlar-Tartışmalar), Fakülteler Matbaası, 1.Baskı, İstanbul, 1979, ss. 79-80

HATEMİ, Hüseyin, Hukuka ve Ahlaka Aykırılık Kavramı ve Sonuçla-rı (Özellikle B.K. 65 Kuralı), Sulhi Garan Matbaası Kollektif Şir-keti, 1. Baskı, İstanbul, 1976.

HAZAR, Zeynep ve ÇAMURCUOĞLU, Gülden, “Kuzey Amerika’da Özgürlüklerin Doğuşu”, içinde İnsan Hakları Hukuku, Editör: İl-yas Doğan, Astana Yayınları, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara, 2015, ss. 95-102.

HONİG, Richard, Hukuk Başlangıcı ve Tarihi, Çeviren: M. Yavuz, Burhaneddin Matbaası, 2. Baskı, İstanbul, 1935.

İNAM, Ahmet, “Düşünce Özgürlüğünden Özgür ve Özgürleştirici Dü-şünceye”, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998, ss. 37-46.

İNCEOĞLU, Sibel, “Hak ve Özgürlükleri Sınırlama ve Güvence Reji-mi”, içinde İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve Anayasa Ana-yasa Mahkemesine Bireysel Başvuru Kapsamında Bir İnceleme, Editör: Sibel İnceoğlu, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2013, ss. 23-52.

İYİ, Sevgi ve TEPE, Harun, Etik, Editörler: İoanna Kuçuradi ve Demet Taşdelen, Anadolu Üniversitesi Yayınları, 3. Baskı, Ankara, 2013.

KABOĞLU, İbrahim Ö., “Türkiye’de Düşünce Özgürlüğü”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, ss. 1502-1535.

KABOĞLU, İbrahim Ö., Anayasa Hukuku Dersleri Genel Esaslar, Legal Yayıncılık, 12. Baskı, İstanbul, 2017.

KABOĞLU, İbrahim Ö., Özgürlükler Hukuku İnsan Haklarının Hu-kuksal Yapısı, Afa Yayınları, 4. Baskı, İstanbul, 1998.

KABOĞLU, Ö. İbrahim, “Pozitif Anayasa Hukukunda Düşünce Özgür-lüğünün Sınırları”, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998, ss. 205-233.

KABOĞLU, Ö. İbrahim, Özgürlükler Hukuku 1 İnsan Hakları Genel Kuramına Giriş, İmge Yayınevi, 7. Baskı, Ankara, 2013.

KALABALIK, Halil, İdare Hukuku Dersleri, Değişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2004.

KALABALIK, Halil, İnsan Hakları Hukukuna Giriş, Seçkin Yayınları, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara, 2019.

KANT, Immanuel, Ahlak Metafiziğinin Temellendirilmesi, Çeviren: İoanna Kuçuradi, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 6. Baskı, Ankara, 2015.

KAPANİ, Münci, Kamu Hürriyetleri, Yetkin Yayınları, 7. Baskı, An-kara, 2013.

KARAN, Ulaş, İfade Özgürlüğü Anayasa Mahkemesine Bireysel Baş-vuru El Kitapları Serisi-2, Avrupa Konseyi Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2018.

KARATEPE, Şükrü, Türk Anayasa Hukuku, Savaş Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2018.

KILIÇOĞLU, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Turhan Kitabevi, 21. Baskı, Ankara, 2017.

KILIÇOĞLU, Ahmet M., Medeni Hukuk Temel Kavramlar Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, Turhan Kitapevi, 1. Baskı, Ankara, 2016.

KILIÇOĞLU, M. Ahmet, Şeref, Haysiyet ve Özel Yaşama Basın Yo-luyla Saldırılardan Hukuksal Sorumluluk, Turhan Kitabevi, 5. Baskı, Ankara 2016.

KILLIOĞLU, İsmail, Ahlak-Hukuk İlişkisi, Editör: Mehmet Kılıç, Mar-mara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 1. Baskı, İs-tanbul, 1998.

KINALI, Mesut, “Düşünce Özgürlüğü”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, 1998, ss. 814-820.

KLENNER, Hermann, “İfade Özgürlüğünün Tarihi ve ve Sorunları Üs-tüne”, Çeviren: Nihat Ülner, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, 1998, ss. 97-106.

KOCA, Mahmut ve ÜZÜLMEZ, İlhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hü-kümler, Adalet Yayınevi, 5. Baskı, Ankara, 2018.

KORKMAZ, Ömer, Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü ve Sınırları, Yet-kin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2014.

KOYUNCU GÜLSEVEN, Ayşe Selda, “Genel Ahlak ve İfade Özgürlü-ğü”, İnsan Hakları Çalışma Metinleri: X, Ankara, 2008, ss. 1-40, http://www.ihmpolitics.org/files/metinler/koyuncu_ahlak.pdf.

KUÇURADİ, İoanna, Özgürlük, Ahlak, Kültür Kavramları, Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları, 5. Baskı, Ankara, 2014.

KUZU, Burhan, “Anayasamızda Düşünce ve Düşünceleri Açıklama Hürriyeti”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, 1998, ss. 783-803.

KUZU, Burhan, “Af Müessesesi ve Düşünceleri Açıklama Özgürlüğü”, AYD, Yıl: 2001, Cilt: 17, Sayı: 1, ss. 254-297.

KUZU, Burhan, “Düşünceleri Açıklama Özgürlüğü Alanında Geldiğimiz Nokta”, İÜHFM, Yıl: 2001, Cilt: 59, Sayı: 1-2, ss. 247-334.

KUZU, Burhan, “T.C. Anayasaları’nın İnsan Hakları Açısından Karşı-laştırmalı Olarak İncelenmesi”, İÜHFD, Yıl: 1994, Cilt: 54, Sayı: 1-4, ss. 71-101.

KÜÇÜK, Adnan, İfade Hürriyetinin Unsurları, Liberal Düşünce Top-luluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003.

MİLL, J.Stuart, Hürriyet Üstüne, Çeviren: M. Osman Dostel, Liberte Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2009.

MİLL, John Stuart, Düşünce ve Tartışma Özgürlüğü Üzerine, Çeviren: Cem Akaş, Can Sanat Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2019.

MORANGE, Jean, “İfade Özgürlüğünün Hukuki Esasları”, Çeviren: Tuğba Ballıgil, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ök-çesiz, Afa Yayınları, 1.Baskı, İstanbul, 1998, ss. 87- 96.

MOURGEON, Jacques, İnsan Hakları, Çevirenler: Ayşen Ekmekçi ve Alev Türker, İletişim Yayınları, İstanbul, 1990.

NUTTALL, Jon, Ahlak Üzerine Tartışmalar, Çeviren Abdullah Yıl-maz, Ayrıntı Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2011.

OKAY TEKİNSOY, Özge, “Kolluk”, içinde İdare Hukuku, Editör: Tu-ran Yıldırım, On İki Levha Yayınları, 7. Baskı, İstanbul, 2018, ss. 471-530.

OKAY TEKİNSOY, Özge, İdare Hukukunda Kamu Düzeni Kavramı, On İki Levha Yayınları, 1. Baskı İstanbul, 2011.

OTACI, Cengiz, Genel Adap ve Aile Düzenine Karşı İşlenen Suçlar, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2000.

ÖKTEM, Niyazi ve TÜRKBAĞ, Ahmet Ulvi, Felsefe, Sosyoloji, Hukuk ve Devlet, Der Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1999.

ÖMEROĞLU, Ömer, Suç ve Ahlak, Yetkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2015.

ÖNDER, Ayhan, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Filiz Kitabevi, 4. Baskı, İstanbul, 1994.

ÖZAY, İl Han, Günışığında Yönetim, Filiz Kitabevi, 3. Baskı, İstanbul, 2017.

ÖZBEK, Veli Özer, “İnternet Kullanımında Ortaya Çıkabilecek Bazı Ceza Hukuku Sorunları”, DEÜHFD, Yıl: 2002, Cilt: 4, Sayı: 1, ss. 101-158.

ÖZBEK, Veli Özer, Müstehcenlik Suçu, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, An-kara, 2009.

ÖZBEK, Veli Özer/ DOĞAN, Koray/ BACAKSIZ, Pınar/ TEPE, İlker, Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, Seçkin Yayınları, 13. Baskı, Ankara, 2019.

ÖZBEY, Özcan, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında İfade Öz-gürlüğü Kısıtlamaları”, AÜHFD, Yıl: 2013, Cilt: 62, Sayı: 1, ss. 93-145.

ÖZBUDUN, Ergun, Türk Anayasa Hukuku, Yetkin Yayınları, 19. Bas-kı, Ankara, 2019.

ÖZCAN, Mehmet, “Texas v. Johnson, 491 U.S. 397, 1989” içinde ABD Yüksek Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü, Editör: Züh-tü Arslan, Liberal Düşünce Topluluğu Avrupa Komisyonu Yayın-ları, 1. Baskı, Ankara, 2003, ss. 322-337.

ÖZEK, Çetin, Türk Basın Hukuku, Fakülteler Matbaası, 1. Baskı, İstan-bul, 1978.

ÖZELER, Neslihan, “Afrika İnsan Ve Halkların Hakları Sözleşmesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin Karşılaştırılması”, YB-ÜHFD, Yıl: 2017, Sayı: 2, ss. 42-63.

ÖZEN, Mustafa, Öğreti ve Uygulama Işığında Ceza Hukuku Özel Hükümler, Adalet Yayınevi, 2. Baskı, Ankara, 2018.

ÖZGEN, Mahmut İhsan, Basın Ahlak Kuralları ve Yasalar, Kardeşler Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998.

ÖZGENÇ İzzet, Gerekçeli Türk Ceza Kanunu, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2004.

ÖZYÖRÜK, Mukbil, Hukuka Giriş, Ege Matbaası, 1. Baskı, Ankara, 1959.

PAÇACI, İrfan, “1982 Anayasası Mayınlı Alanı: Düşünce Özgürlüğü (Anayasa Madde 25 ve 26’nın Analiz ve Yorumu)”, İnsan Hakları Yıllığı, Yıl: 1997-1998, Cilt: 19-20, ss. 127-149.

PERRONE, Roberto, “Public Morals and the ECHR”, University of Leicester School of Law Research, 2014, ss. 14-02, https://papers.ssrn.com/sol3/ papers.cfm?abstract_id=2382086.

PERTEV, Bilgen, “Film Sansüründe Türk Uygulaması ve Danıştay İçti-hatları”, içinde Sinema Filmlerinin Sansürü Kollogyumu (Ra-porlar-Tartışmalar), Fakülteler Matbaası, 1.Baskı, İstanbul, 1979, ss. 19-28.

PERTEV, Bilgen, “Sert Çekirdekli Temel Haklar”, İÜSBFD, Yıl: 1994, Cilt: 0, Sayı: 8, ss. 1-3.

PİEPER, Annemarie, Etiğe Giriş, Çevirenler: Veysel Atayman ve Gönül Sezer, Ayrıntı Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2012.

REDMOND, Sophıe, “İfade Özgürlüğünü Düzenleyen Uluslararası Standartlar Düzeni”, içinde İfade Özgürlüğü İlkeler ve Türkiye, İletişim Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2007, ss. 39-44.

REGENHARDT, Bartholomäus, “Federal Almanya’da Bireysel Başvu-runun Anlamı ve İşlevi İkinci Bölüm”, Çeviren: Hamide Özden Özkaya Ferendeci, MÜHFHAD, Yıl: 2017, Sayı: 3, Cilt, 23, ss. 533-546.

REMZİ, Mehmet/ AYDIN, Sezer/ ISPARTALI, Murat, Medeni Hukuk, İkinci Sayfa Yayınları, 3. Baskı, İstanbul, 2013.

RICHARDS, DAVID A.J., “Free Speech and Obscenity Law: Toward A Moral Theory Of The Fırst Amendment”, University Of Pennsyl-vania Law Review, Vol. 123, No. 1, 1947, ss. 45-91.

SADURSKI, Wojcıech, İfade Özgürlüğü ve Sınırları, Çeviren: M. Ba-hattin Seçilmişoğlu, Liberal Düşünce Topluluğu Avrupa Komis-yonu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2002.

SAĞLAM, Fazıl, “2001 Anayasa Değişikliğinin Yaratabileceği Bazı Sorunlar ve Bunların Çözüm Olanakları” AYD (Anayasa Mah-kemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenlenen Sem-pozyumda Sunulan Bildiriler), Yıl: 2002, Cilt: 19, ss. 288-311.

SAĞLAM, Fazıl, Temel Hakların Sınırlanması ve Özü, Ankara Üniver-sitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları: 506, 1. Baskı, İstanbul, 1982.

SAĞLAM, Mehmet, “EKİM 2001 Tarihinde Yapılan Anayasa Değişik-likleri Sonrasında Düzenlendikleri Maddede Hiçbir Sınırlama Ne-denine Yer Verilmemiş Olan Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırı Sorunu”, AYD (Anayasa Mahkemesi’nin 40. Kuruluş Yıldönümü Nedeniyle Düzenlenen Sempozyumda Sunulan Bildiriler), Yıl: 2002, Cilt: 19, ss. 233-266.

SALİHPAŞAOĞLU, Yaşar, Türkiye’de Basın Özgürlüğü, Seçkin Ya-yınları, 1. Baskı Ankara, 2007.

SAMANCI, Uğur, “Amerikan İnsan Hakları Sözleşmesinin Denetim Or-ganları Amerikalılar-Arası İnsan Hakları Mahkemesi’nin Karar-larının Uygulanmasının Denetimi”, DEÜHFD, Prof. Dr. Durmuş TEZCAN’a Armağan, Yıl: 2019, Cilt: 21, Sayı: Özel, ss, 1795-1832.

SANCAKDAR, Oğuz/ US, Eser/ KASAPOĞLU TURHAN, Mine/ ÖNÜT, Lale Burcu, İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı, Seç-kin Yayınları, 6. Baskı, Ankara, 2015.

SANCAR, Türkan Yalçın ve YAŞAR, Tuğçe Nimet, “Ensest, ‘Genel Ahlak’ ve Alman Anayasa Mahkemesi’nin Kararı” TBBD, Yıl: 2009, Sayı: 80, ss. 245-297.

SCHAUER, Frederick, İfade Özgürlüğü Felsefi Bir İnceleme, Çeviren: M. Bahattin Seçilmişoğlu, Liberal Düşünce Topluluğu -Avrupa Komisyonu Yayınları, Ankara, 2002.

SCHWARZ, Andreas B., Medeni Hukuk Dersleri, Çeviren Hıfzı Veldet, Marifet Matbaası, 1. Baskı, İstanbul, 1935.

SEÇİLMİŞOĞLU, Bahattin, “Chaplinsky v. New Hampshire, 315 U.S. 568, 1942”, içinde ABD Yüksek Mahkemesi Kararlarında İfade Özgürlüğü, Editör: Zühtü Arslan, Liberal Düşünce Topluluğu Ya-yınları, 1. Baskı, Ankara, 2003, ss. 152-156.

SELÇUK, Sami, “Düşün Özgürlüğü”, içinde Düşünce Özgürlüğü, Edi-tör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998, ss. 293-314.

SERT, Cennet, İfade Özgürlüğünün Genel Ahlak Nedeniyle Sınırlan-dırılması, Yetkin Yayınları,1. Baskı, Ankara, 2020.

SEROZAN, Rona, Medeni Hukuk Genel Bölüm/ Kişiler Hukuku, Ve-dat Yayıncılık, 6. Baskı, İstanbul, 2015.

SHARMA, Neha and BLEICH, Erik, “Freedom of Expression, Public Morals, and Sexually Explicit Speech in the European Court of Human Rıghts”, Constitutıonal Studies, Vol. 5, No: 1, 2019, ss. 55-80, https://constitutionalstudies.wisc.edu/index.php/cs/article/view/57.

SINAR, Hasan, “Hakaret”, içinde Özel Ceza Hukuku Cilt III, On İki Levha Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2018.

SOYASLAN, Doğan, Ceza Hukuku Özel Hükümler, Yetkin Yayınları, 12. Baskı, Ankara, 2018.

SUNAY, Reyhan, Avrupa Sözleşmesinde ve Türk Anayasasında İfade Hürriyetinin Muhtevası ve Sınırları, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2001.

SUNSTEİN, Cass R., “Pornography and the Fırst Amendment” Duke Law Journal, Vol: 1986, ss. 589-627, https://www.researchgate.net/profile/ C_Sunstein/publication/241803179_Pornography_and_the_First_Amendment/links/00b49534135e87bb29000000/Pornography-and-the-First- Amendment.pdf.

ŞAHBAZ, İbrahim, Karşılaştırmalı Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü, Yetkin Yayınları, 1.Baskı, Ankara, 2007.

ŞAHİN CEYLAN, Şule, “H.L.A Hart’a göre Hukuk-Ahlak İlişkisi” için-de H.L.A Hart ve Hukuk Ahlak Ayrımı, Editör: Sercan Gürler, Tekin Yayınevi, 2. Baskı, 2017, ss. 29-64.

ŞAHİN, Zeynep Burcu, “Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararların-da Basın Özgürlüğünü Sınırlama Nedeni Olarak Genel Ahlak”, International Journal of Social Sciences and Education Research, Yıl: 2017, Cilt: 3, Sayı: 3, ss. 945-956, https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijsser/ issue/28024/312829.

ŞEKER, Önder Kutay, “Karşılaştırmalı Hukukta Müstehcenlik Suçu”, ss. 1-6, https://www.okseker.av.tr/karsilastirmali-hukukta-mustehcenlik-sucu/.

ŞEN, Ersan ve YENİCE, Nilüfer, İfade Hürriyetinde Sınırlama ve Gü-vence Rejimi Yorumlu Karar Derlemesi, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2017.

ŞEN, Furkan Y., “Sosyal Medya, İletişim Hakkı ve İfade Özgürlüğü Üzerine Bir Değerlendirme”, GÜİİBFD, Yıl: 2015, Cilt: 17, Sayı: 2, ss. 122-136.

ŞENEL, Alâeddin, “Simgesel Araçlar, Düşünce Özgürlüğü ve Dinsel İdeoloji”, içinde Düşünce Özgürlüğü, Editör: Hayrettin Ökçesiz, Afa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1998, ss. 47-65.

TAHMAZOĞLU ÜZELTÜRK, Sultan, “İnsan Hakları Avrupa Sözleş-mesinin (İHAS) 10. Maddesi; İfade Özgürlüğü”, YTD, Yıl: 1998, Sayı: 22, ss. 1326- 1324.

TAN, Turgut, İdare Hukuku, Turhan Kitabevi, 5. Baskı, Ankara, 2016.

TANERİ, Gökhan “Müstehcenlik Suçu”, EÜHFD, Yıl: 2018, Cilt: 13, Sayı: 1, ss. 561-624.

TANİLİ, Server, Devlet ve Demokrasi, Anayasa Hukukuna Giriş, Say Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1981.

TANJU, Erhan, AİHM Kararları Işığında İfade ve Basın Özgürlüğü, Seçkin Yayıncılık, 2. Baskı, Ankara, 2017.

TANÖR, Bülent ve YÜZBAŞIOĞLU, Necmi, 1982 Anayasası’na göre Türk Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, 17. Baskı, İstanbul, 2018.

TANÖR, Bülent, Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri, Yapı Kredi Ya-yınları, 33. Baskı, İstanbul, 2020.

TANÖR, Bülent, Siyasi Düşünce Hürriyeti ve 1961 Türk Anayasası, Öncü Kitapevi, 1. Baskı, İstanbul, 1969.

TATAR, Dilara Buket, “Medya Özgürlüğü ve Ahlakın Korunması”, UÜSBED, Yıl: 2013, Sayı: 3, ss. 153-169.

TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa Ruhan/ ÖNOK, Murat Rifat, Teo-rik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, Seçkin Yayınları, 16. Baskı, Ankara, 2018.

TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa Ruhan/ SANCAKDAR, Oğuz, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Işığında Türkiye’nin İnsan Hakları Sorunu, Seçkin Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2002.

TEZCAN, Durmuş/ ERDEM, Mustafa Ruhan/ SANCAKDAR, Oğuz/ ÖNOK, Rifat Murat, İnsan Hakları El Kitabı, Seçkin Yayınları, 8. Baskı, Ankara, 2019.

TEZCAN, Durmuş/ERDEM, Mustafa Ruhan/SANCAKDAR, Oğuz, Av-rupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Uygulaması, T.C. Adalet Ba-kanlığı Eğitim Dairesi Başkanlığı, 1. Baskı, Ankara, 2004.

TEZİÇ, Erdoğan, “Türkiye’de Siyasal Düşünce ve Örgütlenme Özgürlü-ğü”, AYD, Yıl: 1990, Cilt: 7, ss. 29-46, https://ayam.anayasa.gov.tr/media/ 6379/tezic.pdf.

TEZİÇ, Erdoğan, Anayasa Hukuku, Beta Yayınları, 23. Baskı, İstanbul, 2019.

TOPÇUOĞLU, Ali Aslan, “Kur’an ve Sünnet’e Göre İfade Özgürlüğü ve Kutsal Değerlere Saygı”, İHAD, Yıl: 2006, Sayı: 7, ss. 111-121, https://www.jurix.com.tr/article/13359.

TRAGER, Robert ve DİCKERSON, Donna L., 21. Yüzyıl’da İfade Hürriyeti, Çeviren: A. Nuri Yurdusev, Liberal Düşünce Toplulu-ğu Avrupa Komisyonu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003.

TUNCAY, A. Can, Hukuksal Etik Ders Notları, Beta Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2013.

TURHAN, Mehmet, “Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Siyasi Parti Kapatma Davaları”, AÜSBFD, Yıl: 2002, Cilt: 57, Sayı: 3, ss. 129-150.

TÜLEN, Hikmet, “3.10. 2001 Tarihli ve 4709 Sayılı Kanunla Yapılan Anayasa Değişiklileri Üzerine Genel Bir Değerlendirme”, AEHFD, Cilt: 5, Sayı: 1-4, ss. 191-243.

ULUSOY, Ali D., Yeni Türk İdare Hukuku, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara, 2019.

USTABULUT, Batuhan, “İfade Özgürlüğünde Açık ve Mevcut Tehlike”, KÜHFD, Yıl: 2017, Cilt: 8, Sayı: 16, ss. 27-59.

UYGUN, Oktay, 1982 Anayasası’nda Temel Hak ve Hürriyetlerin Genel Rejimi, Kazancı Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 1992.

UYGUN, Oktay, Kamu Hukuku İncelemeleri: İnsan Hakları, Demok-rasi, Hukuk Devleti, Egemenlik, On iki Levha Yayınları, 1. Bas-kı, İstanbul, 2011.

ÜNAL, Şeref, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi İnsan Haklarının Uluslararası İlkeleri, TBMM Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Ya-yınları No: 89, 1. Baskı, Ankara, 2001.

ÜNAL, Şeref, Temel Hak ve Özgürlükler ve İnsan Hakları Hukuku, Yetkin Yayınları, Ankara, 1997.

ARAL, Vecdi, Hukuk ve Hukuk Bilimi Üzerine, On İki Levha Yayınla-rı, 7. Baskı, İstanbul, 2010.

WACKS, Raymond, Hukuk Felsefesine Kısa Bir Giriş, Çeviren: Engin Arıkan, Tekin Yayınevi, İstanbul, 6. Baskı, 2015.

YAŞAR, Hasan Nuri, İdare Hukuku, Der Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2014.

YAŞAR, Osman/ GÖKCAN, Hasan Tahsin/ ARTUÇ, Mustafa, Yorumlu Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, Adalet Yayınevi, 5. Baskı, An-kara, 2014.

YAVUZ, Cevdet/ ACAR, Faruk/ ÖZEN, Burak, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Beta Yayınları, 10. Baskı, İstanbul, 2014.

YAYLA, Atilla, “İfade Hürriyeti Nedir ve Niçin Gereklidir?”, LDD, Liberte Yayınları, Yıl: 2008, Sayı: 50, ss. 159-175, http://www. li-bertedownload.com/LD/arsiv/50/12-atilla-yayla-ifade-hurriyeti-nedir-ve -nicin-gereklidir.pdf.

YENİSEY, Feridun ve PLAGEMANN, Gottfried, Alman Ceza Kanunu Strafgesetzbuch Almanca Metin, Türkçe Çeviri, Açıklamalar ve Sözlük, Beta Yayınları, 2. Baskı, İstanbul, 2015.

YILMAZ, Faruk, Türk Anayasa Tarihi, İz Yayınları, 1. Baskı, İstanbul, 2012.

YURDUSEV, A.Nuri “Ashcroft v. The Free Speech Coalition, 535 U.S. -, Supreme Court, 2002”, içinde ABD, Yüksek Mahkeme Karar-larında İfade Özgürlüğü, Editör: Zühtü Arslan, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, Ankara, 2003, ss. 466-487.

YÜRÜŞEN, Melih, “Pornografiyi İfade Özgürlüğü Bağlamında Düşün-mek”, içinde Torik ve Pratik Boyutlarıyla İfade Hürriyeti, Edi-tör: Bekir Berat Özipek, Liberal Düşünce Topluluğu Yayınları, 1. Baskı, Ankara, 2003, ss. 209-246.

YÜZBAŞIOĞLU, Necmi, “Türk Anayasası’nın Avrupa Anayasası’na Uyum Sorunu Üzerine Bir Değerlendirme”, AYD, Yıl: 2005, Cilt: 22, ss. 342-349.

YÜZBAŞIOĞLU, Necmi, Anayasa Hukukunun Temel Metinleri, Beta Yayınları, 10. Baskı, İstanbul, 2014.

ZWAAK, Leo/ ŞAHİN, Kemal/ TÜMAY, Murat/ KARAGÖZ, Kasım, Yargıda İfade Özgürlüğüne Yönelik Farkındalığın Arttırılması: İfade Özgürlüğü Ders Kitabı, Türkiye Adalet Akademisi Yayın-ları, 1. Baskı, Ankara, 2013.

Tezler

BATUR YAMANER, Melike, Uluslararası Hukukta Düşünceyi Açıkla-ma ve Yayma Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu (Yayınlan-mamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, İstanbul, 2001.

KARAGÖZ, Kasım, İfade Özgürlüğü ve Avrupa İnsan Hakları Mahke-mesi Kararlarında Sınırlandırılması Sorunu (Yayınlanmamış Dok-tora Tezi), Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara, 2004.

KILDAN, İsmail Turgut, Türk Anayasa Yargısında Düşünceyi İfade Özgürlüğü ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararlarıyla Kar-şılaştırılması (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversi-tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Kamu Hukuku Bölümü, Ankara, 2008.

KURUCAN, Ahmet, İslam Hukukunda Düşünce Özgürlüğü (Yayınlan-mamış Doktora Tezi), Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Ensti-tüsü Temel İslam Bilimleri Anabilim Dalı, Erzurum, 2006.

ŞAHİN, Kemal, Farklı Özgürlük Anlayışları Çerçevesi ve İfade Özgür-lüğünün Temellendirilmesi ve Sınırlandırılması (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, İstanbul, 2008.

TUNÇAY, Hafize, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi Bağlamında Sanat-sal İfade Özgürlüğü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstan-bul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabi-lim Dalı, İstanbul, 2019.

ÜNAL, Recep, Bireysel Başvuru Çerçevesinde İfade Özgürlüğü (Yayın-lanmamış Doktora Tezi), Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Kırıkkale, 2014.

YILMAZ AVCI, Kübra, İnsan Hakları Hukukunda İfade Özgürlüğü Bağlamında Basın Özgürlüğünün Sınırlandırılması Sorunu ve Tür-kiye Örneği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Trabzon, 2014.

ZARİFOĞLU, Ayça Ece, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Türk Hukukunda İnternet Özgürlüğü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü-sü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, İstanbul, 2019.

İnternet Kaynakları

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/245/2199.pdf

http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/38/245/2202.pdf

http://emsal.danistay.uyap.gov.tr/

http://www.lugatim.com.

https://dergipark.org.tr/tr/pub/mulkiye/issue/266/473.

https://hudoc.echr.coe.int/

https://insanhaklarimerkezi.bilgi.edu.tr

https://mahmudcelaleddinoktenaihl.meb.k12.tr/meb_iys_dosyalar

https://normkararlarbilgibankasi.anayasa.gov.tr/

https://sozluk.gov.tr/

https://tr.euronews.com

https://www.bbc.com/turkce

https://www.felsefe.gen.tr/sanat-eseri-nedir-sanat-eserinin-ozellikleri-nelerdir/

https://www.jurix.com.tr/article/13359

https://www.lexpera.com.tr/ictihat/

https://www.mevzuat.gov.tr

https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/

https://www.tbmm.gov.tr/tutanaklar /.

www.kazanci.com.tr