Küresel Isınmanın Etkisi Bağlamında Arktik (Kuzey Kutbu) Bölgesinin Hukuki Rejimi

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Nabi BERKUT
ISBN: 9789750265204
Stok Durumu: Tükendi
256,50 TL 285,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Nabi BERKUT
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 174

Sanayi devrimiyle başlayan makina çağı insanlığa birçok kolaylık sağlarken küresel ısınma sorunun ortaya çıkmasında en büyük rolü oynamıştır. Dünya'nın ekolojik dengesinde soğutucu görevi üstlenen kutuplar, küresel ısınmadan en dramatik şekilde etkilenen bölgelerin başında gelmektedir. Kuzey Kutbu (Arktik), Güney Kutbu'nun (Antarktik) aksine bir kara parçası değil donmuş deniz buzundan oluşmaktadır. Nitekim, sıcaklık artışı bu deniz buzunun erimesine ve yeni deniz alanlarının oluşmasına neden olmaktadır. Arktik'te bulunan buzulların erimesi genelde uluslararası toplumun özelde ise bölge devletlerinin ilgisini bu bölgeye yöneltmiştir. Kitap, bölge devletlerinin politikaları doğrultusunda oluşan bir tezat üzerine hazırlanmıştır. Söz konusu tezat, küresel ısınmanın etkisi sonucu yok olma tehdidiyle karşı karşıya kalan buz kaplı alanın ekolojik dengesini sağlayarak korunması ile bölge devletleri ve diğer gelişmiş devletlerin Arktik deniz alanlarında hedeflediği ekonomik kazanç politikası arasındaki tezattır. Eser, çevreci yaklaşımı benimseyerek bölge devletlerinin ekonomik çıkar politikalarına eleştirel bir tutum sergileyerek sonuca ulaşmaya çalışmıştır.

Kitabın ilk bölümünde, küresel ısınma ve Arktik'e etkisi ele alınmıştır. Kitabın ikinci bölümünde ise, bölgedeki hukuki rejimi oluşturan hukuk kaynakları; iki ve çok taraflı antlaşmalara ve yapılageliş kurallarına ek olarak hukuki statüsü bir tartışma konusu olan bağlayıcı niteliği olmayan metinler (esnek hukuk) de ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, Arktik bölge devletleri tarafından kurulan Hükümetlerarası Forumlar incelenmiştir. Dördüncü ve son bölümde ise verilen bilgiler ışığında Arktik'in deniz hukuku rejimi ve bölge devletlerinin stratejileri incelenmiştir.

Konu Başlıkları
Küresel Isınma ve Arktik'e Etkisi
Arktik Bölgesine İlişkin Hukuki Kaynaklar
Arktik İş Birliği Çerçevesinde Kurulan Hükümetlerarası Forumlar
Arktik'in Uluslararası Deniz Hukuku Rejimi
İçindekiler
Önsöz  7
Teşekkür  9
Öz  11
Kısaltmalar  17
Giriş  19
1. Bölüm
KÜRESEL ISINMA VE ARKTİK’E ETKİSİ
1.1 KÜRESEL ISINMA NEDİR  23
1.2 KÜRESEL ISINMA ÇERÇEVESİNDE ULUSLARARASI ÇEVRE HUKUKUNUN TARİHÇESİ  26
1.2.1 1972 Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı  35
1.2.2 1992 Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı  37
1.2.3 1997 Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’ne Yönelik Kyoto Protokolü  38
1.2.4 Paris Anlaşması 2015  39
1.3 ARKTİK VE ARKTİK OKYANUSU  42
1.4 KÜRESEL ISINMANIN ARKTİK’E ETKİSİ  46
1.5 ARKTİK DEVLETLERİ’NİN KÜRESEL ISINMA POLİTİKALARI  49
2. Bölüm
ARKTİK BÖLGESİNE İLİŞKİN HUKUKİ KAYNAKLAR
2.1 ARKTİK’E İLİŞKİN ULUSLARARASI ANTLAŞMALAR VE BAĞLAYICI OLMAYAN BELGELER  57
2.1.1 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi  57
2.1.2 Kutup Kodu (Polar Code)  59
2.1.3 Svalbard Antlaşması  62
2.1.4 Ilulissat Deklarasyonu  65
2.2 BÖLGE DEVLETLERİNİN ARASINDAKİ DENİZ ALANLARININ SINIRLANDIRILMASINA İLİŞKİN ANTLAŞMALAR  67
2.2.1 Danimarka ve Kanada Kıt’a Sahanlığı Sınırlandırma Anlaşması 1973  67
2.2.2 Arktik İş Birliği Anlaşması 1988  69
2.2.3 Bering Denizi Anlaşması 1990  70
2.2.4 Danimarka – Norveç Kıt’a Sahanlığı Anlaşmaları  72
2.2.5 Barents Deniz Sınır Antlaşması 2010  75
2.3 ARKTİK DEVLETLERİ ARASINDAKİ DENİZ KİRLİLİĞİNE İLİŞKİN ANTLAŞMALAR  77
2.3.1 Arktik Devletleri Arasındaki Deniz Kirliliğine İlişkin Çok Taraflı Antlaşmalar  78
2.3.1.1 Helsinki Sözleşmesi 1992  78
2.3.1.2 Kopenhag Anlaşması 1998  78
2.3.2 Bölge Devletleri Arasındaki Deniz Kirliliğine İlişkin İki Taraflı Antlaşmalar  79
2.3.2.1 Danimarka ve Kanada Arasındaki 1983 Deniz Çevresine İlişkin İş Birliği Anlaşması  79
2.3.2.2 Amerika Birleşik Devletleri Hükümeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği Hükümeti Arasında 1989 Bering ve Chukchi Denizlerinde Acil Durumlarda Kirlilikle Mücadelede İş Birliği Anlaşması  81
2.3.3 Bölge Devletleri Arasındaki Deniz Kirliliğine İlişkin Ortak Acil Durum Planları  82
2.3.3.1 Danimarka– Kanada Olası Acil Durum Planları  82
2.3.3.2 Amerika Birleşik Devletleri ve Kanada arasındaki 2003 (1983) Birleşik Olası Deniz Kirliliği Planı  84
2.3.3.3 Bering ve Çukçi Denizlerinde Kirliliğe Karşı 1997 Ortak Acil Durum Planı  84
3. Bölüm
ARKTİK İŞ BİRLİĞİ ÇERÇEVESİNDE KURULAN HÜKÜMETLERARASI FORUMLAR
3.1 ARKTİK ÇEVRE KORUMA STRATEJİSİ  87
3.2 ARKTİK KONSEYİ  90
3.3 ARKTİK KONSEYİ VE ESNEK HUKUK  93
3.4 ARKTİK KONSEYİ ÇATISI ALTINDA YAPILAN ULUSLARARASI ANLAŞMALAR  95
3.4.1 Arktik Hava ve Deniz Arama ve Kurtarma İş Birliği Anlaşması  95
3.4.2 Arktik Deniz Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlık ve Müdahale İş Birliği Anlaşması  97
3.4.3 Arktik Uluslararası Bilimsel İş Birliğini Artırma Anlaşması  98
3.5 ARKTİK KONSEYİ’NİN KURULUŞUNDAN GÜNÜMÜZE DEĞİŞİMİ  101
3.6 ARKTİK KONSEYİ’NDE GÖZLEMCİ STATÜSÜNDE OLAN KURULUŞLAR  106
3.7 ARKTİK KONSEYİ’NDE YERLİ HALKLARIN STATÜSÜ  109
4. Bölüm
ARKTİK’İN ULUSLARARASI DENİZ HUKUKU REJİMİ
4.1 KUZEY BUZ DENİZİNDEKİ DOĞAL KAYNAK ZENGİNLİĞİ  113
4.2 ARKTİK VE TERRA NULLİUS KAVRAMI  115
4.3 BÖLGEDEKİ KIYI DEVLETLERİNİN ARKTİK STRATEJİLERİ  117
4.3.1 Amerika Birleşik Devletleri  117
4.3.2 Danimarka  120
4.3.3 Kanada  120
4.3.4 Norveç  122
4.3.5 Rusya  123
4.4 BMDHS VE YAPILAGELİŞ HUKUKU ÇERÇEVESİNDE DENİZ ALANLARI  124
4.5 BÖLGE DEVLETLERİNİN HAK İDDİALARI VE UYUŞMAZLIKLARI  131
4.6 ARKTİK DENİZ YOLLARININ KULLANILMASI  136
4.6.1 Bering Boğazı’nın Hukuki Rejimi  138
4.6.2 Kuzeybatı Geçidi (Northwest Passage)  140
4.6.3 Kuzey Deniz Yolu (North Sea Route)  143
4.6.4 Transpolar Deniz Yolu (Transpolar Sea Route)  146
4.7 ARKTİK DENİZ ALANLARI ÜZERİNDEKİ HAVA SAHALARININ HUKUKİ REJİMİ  147
Sonuç  151
Kaynakça  155
Kavramlar Dizini  173

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.