Mal Varlığına Karşı Suçlar ve Cezalandırma - Yargılama Hüküm Kurma Esasları

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ................................................................................................................................7

KİTAP EKİ HAKKINDA..........................................................................................................8

İÇİNDEKİLER .......................................................................................................................9

BİRİNCİ BÖLÜM

MAL VARLIĞINA KARŞI SUÇLAR

I. HIRSIZLIK SUÇU ................................................................................................. 39

A. GENEL OLARAK ...................................................................................................39

B. SUÇ TANIMI ÜZERİNDEN SUÇUN YASAL UNSURLARI .........................................39

1. ZİLYEDİN RIZASI OLMADAN.........................................................................39

a. Zilyetlik .................................................................................................39

aa) Zilyet Olunduğunun Bilinmesi ve Öngörülmesi............................40

ab) Zilyetliğin Devri ve Bu Bağlamda Suç Nitelendirmesi...................41

ac) Zilyetliğin Korunması....................................................................55

ad) Terk Edilmiş veya Sahipsiz Mal ....................................................56

b. Suçun Mağduru ....................................................................................56

ba) Tüzel Kişi ......................................................................................57

bb) Mirasçılar .....................................................................................59

bc) Mağdurun Kimliğinin Tespit Edilememesi ...................................59

bd) Mağdur ile Fail Arasında Yakın Akrabalık İlişkisinin

Bulunması (Şahi Cezasızlık ve İndirim Sebepleri) .........................60

be) Suç Konusunun Paydaş veya Elbirliği ile Malik Olunan Eşya

Olması ..........................................................................................61

bf) Mağdurun, Beden veya Ruh Olarak Kendini

Savunamayacak Durumda Olması ...............................................62

bg) Zilyetlik Durumuna Göre, Mağdurun ve Suç Sayısının

Belirlenmesi .................................................................................62

c. Rızanın Bulunmaması ...........................................................................70

ca) Rızanın Geçerlilik Koşulları...........................................................71

cb) Rızanın Bulunduğu Konusunda Esaslı/Kaçınılmaz Hataya

Düşülmesi (TCK m.30/1) .............................................................72

cc) Rızanın Ortaya Koyuluş Şekli........................................................74

cd) Rızanın Varsayıldığı Haller............................................................74

ce) Zilyetliğin Devri Bağlamında Güveni Kötüye Kullanma,

Dolandırıcılık ve Yağma Suçlarının Ayrımı....................................74

10 İçindekiler

d. Diğer Hukuka Uygunluk Halleri ............................................................ 78

2. BAŞKASINA AİT TAŞINIR MAL (Suçun Konusu)............................................ 80

a. Mal Kavramı......................................................................................... 80

b. Taşınır Mal ........................................................................................... 83

ba) Taşınmaz Mallar .......................................................................... 83

bb) Banka ve Kredi Kartları ................................................................ 83

bc) Oyun Karakterleri ........................................................................ 84

c. Başkasına Ait Olma .............................................................................. 85

ca) Hataya Düşerek Alma (TCK m.30)................................................ 86

cb) Malikin Malını, Zilyetten Alması .................................................. 86

cc) Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla ve Rehin Olarak Verilen

Malın Alınması............................................................................. 87

cd) Harici Satım ile Teslim Edilen Motorlu Taşıtın Zilyetten

Geri Alınması ............................................................................... 88

ce) Sahipsiz veya Terkedilmiş Mal ile Kaybolmuş Mal

Kavramları ve Farkları.................................................................. 89

3. KENDİSİNE YA DA BAŞKASINA YARAR SAĞLAMA AMACI............................ 93

4. BULUNDUĞU YERDEN ALMA (Hareket Unsuru) ......................................... 99

a. Genel Olarak ........................................................................................ 99

b. Bulunduğu Yerden Alma ...................................................................... 99

ba) Konut veya İş Yerinden Hırsızlık Halinde ‘‘Alma’’ ve Suçun

Tamamlandığı An........................................................................ 101

bb) AVM ve İş Hanı Gibi Yerlerden Hırsızlık Halinde ‘‘Alma’’ ve

Suçun Tamamlandığı An............................................................ 102

bc) Açıktan Hırsızlık Halinde ‘‘Alma’’ ve Suçun Tamamlandığı

An .............................................................................................. 103

bd) Suçun Tamamlanması İçin Suç Yerinden Uzaklaşılması

Gereken Mesafe ........................................................................ 104

c. Suçun Faili.......................................................................................... 105

C. BASİT HIRSIZLIK (TCK m.141) ........................................................................... 106

D. HIRSIZLIK SUÇUNUN NİTELİKLİ HALLERİ........................................................... 110

1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 110

a. Nitelikli Hallere Dair 5237 sayılı Türk Ceza Kanun’unda Yapılan

Değişiklikler........................................................................................ 111

b. Nitelikli Haller Arasındaki İlişki........................................................... 112

2. HERKESİN GİREBİLECEĞİ BİR YERDE BIRAKILMAKLA BİRLİKTE

KİLİTLENMEK SURETİYLE YA DA BİNA VEYA EKLENTİLERİ İÇİNDE

MUHAFAZA ALTINA ALINMIŞ OLAN EŞYA HAKKINDA HIRSIZLIK (TCK

m.142/2.h)................................................................................................ 114

İçindekiler 11

a. Genel Olarak.......................................................................................114

b. Herkesin Girebileceği Bir Yerde Bırakılmakla Birlikte Kilitlenmek

Suretiyle Muhafaza Altına Alınmış Eşya Hakkında Hırsızlık ................115

ba) Herkesin Girebileceği Bir Yer .....................................................115

bb) Herkesin Giremeyeceği Yerde Kilitlenmek Suretiyle

Muhafaza Altına Alınmış Eşya....................................................116

bc) Kilitlenmek Suretiyle Muhafaza Altına Alınmış Olma ................117

bd) Hırsızlık Anı İtibariyle Suça Konu Eşyanın Kilitlenmek

Suretiyle Muhafaza Altına Alınıp Alınmadığının

Belirlenmesi ...............................................................................122

be) Bu Nitelikli Hal Kapsamında Çalınan Anahtar ile Başka Bir

Eşyanın/Aracın Hırsızlanması.....................................................124

bf) 28.06.2014 tarih ve 6545 Sayılı Yasayla Yapılan Değişikliğin

Etkisi...........................................................................................125

c. Bina veya Eklentileri İçerisinde Muhafaza Altına Alınmış Eşya

Hakkında Hırsızlık ...............................................................................126

ca) Genel Olarak ..............................................................................126

cb) Bina İçerisinde Bulunan Eşya Hakkında Hırsızlık ........................126

cc) Bina Eklentisinde Muhafaza Altına Alınmış Eşya Hakkında

Hırsızlık.......................................................................................142

d. Bu Nitelikli Hal Kapsamında Araç/Otomobil, Motosiklet, Bisiklet

ile Araç İçerisinden Eşya ve Bunlardan Gerçekleştirilen Akü ve

Yakıt Hırsızlığı Eylemleri......................................................................156

da) Bisiklet Hırsızlığı .........................................................................157

db) Elektrikli ve Bataryalı Bisiklet ve Motosiklet ile Bunların

Parçalarına Akülerine ve Yakıtlarına Yönelik Hırsızlık ................158

dc) Araca (kendisine) , Aracın İçerisindeki-Üzerindeki Eşyalara/

Parçalara, Araca Ait Aküye ve Yakıta Yönelik Hırsızlık................168

e. Hırsızlık Konusu Olan Eşyaya Zarar Verilmesi.....................................184

3. TCK’NIN 142/1.FIKRASINDA TANIMLANAN NİTELİKLİ HALLER..................185

a. Kime Ait Olursa Olsun Kamu Kuruluşlarında veya İbadete

Ayrılmış Yerlerde Bulunan ya da Kamu Yararına veya Hizmetine

Tahsis Edilen Eşya Hakkında Hırsızlık (TCK m. 142/1-a)......................186

aa) Genel Olarak ..............................................................................186

ab) Kime Ait Olursa Olsun Kamu Kurum ve Kuruluşlarında

Bulunan Eşya Hakkında..............................................................187

ac) İbadete Ayrılmış Yerlerde Bulunan Eşya Hakkında ....................198

ad) Kamu Yararına veya Kamu Hizmetine Tahsis Edilen Eşya

Hakkında ....................................................................................203

12 İçindekiler

b. Halkın Yararlanmasına Sunulmuş Ulaşım Aracı İçinde veya

Bunların Belli Varış veya Kalkış Yerlerinde Bulunan Eşya

Hakkında Hırsızlık (TCK m. 142/1-c)................................................... 214

ba) Genel Olarak.............................................................................. 214

bb) Halkın Yararlanmasına Sunulmuş Ulaşım Aracı İçindeki

Eşya Hakkında Hırsızlık .............................................................. 215

bc) Halkın Yararlanmasına Sunulmuş Ulaşım Araçlarına Ait

Belli Varış veya Kalkış Yerlerinde Bulunan Eşya Hakkında

Hırsızlık ...................................................................................... 220

c. Bir Afet veya Genel Bir Felaketin Meydana Getirebileceği

Zararları Önlemek veya Hafifletmek Maksadıyla Hazırlanan Eşya

Hakkında Hırsızlık (TCK m.142/1-d) ................................................... 227

ca) Genel Olarak.............................................................................. 227

cb) Bir Afet veya Genel Bir Felaketin Meydana Getirebileceği

Zararları Önlemek veya Hafifletmek Maksadıyla Hazırlanan

Eşya ........................................................................................... 227

d. Adet veya Tahsis veya Kullanımları Gereği Açıkta Bırakılmış Eşya

Hakkında Hırsızlık (TCK m.142/1-e).................................................... 231

da) Genel Olarak.............................................................................. 231

db) Adet, Tahsis veya Kullanımları Gereği Açıkta Bırakılmış

Eşya Hakkında (TCK m.142/1-e) ............................................... 232

dc) Suç Konusu Eşyanın Aidiyeti ve Özelliği..................................... 235

dd) Eşyanın Herhangi Bir Önlem ve Koruma Olmadan Açıkta

Bırakılmış Olması ....................................................................... 236

de) Eşyanın Açıkta Bırakıldığı Yer İle Burada Bırakılmasının

Nedeni Olan ve Bunu Zorunlu Kılan Gereklilikler Arasında

Bulunması Gereken İlgi ve Bağlantı........................................... 238

df) Açıkta Bırakmanın, Örf ve Adet, Tahsis veya Kullanım

Gereği Zorunlu Olması ve Bu Koşulun Suç Zamanı İtibariyle

de Sağlanmış Olması.................................................................. 239

dg) Uygulamada En Çok Karşılaşılan ve Özellik Arz Eden Haller...... 243

dh) Araç, Motosiklet, Bisiklet, Araç İçerisinden Eşya, Akü ve

Yakıt Hırsızlığı ............................................................................ 256

dha) Bisiklet Hırsızlığı .............................................................. 256

dhb) Elektrikli/Bataryalı Bisiklet ve Motosiklet ile

Bunların Parçalarına, Akülerine ve Yakıtlarına

Yönelik Hırsızlık............................................................... 256

dhc) Araca (kendisine), Aracın İçerisindeki-Üzerindeki

Eşyalara/Parçalara, Araca Ait Aküye ve Yakıta

Yönelik Hırsızlık .............................................................. 264

dj) Suç Vasfının Tereddüde Yer Bırakmayacak Şekilde

Belirlenmesi............................................................................... 272

İçindekiler 13

4. TCK’NIN 142/2. FIKRASINDA TANIMLANAN NİTELİKLİ HALLER .................273

a. Genel Olarak.......................................................................................273

b. Kişinin Malını Korumayacak Durumda Olmasından veya

Ölmesinden Yararlanarak Hırsızlık (TCK m. 142/2-a)..........................274

ba) Genel Olarak ..............................................................................274

bb) Suçun, Kişinin Malını Koruyamayacak Durumda

Olmasından Yararlanarak İşlenmesi,..........................................275

bc) Suçun, Kişinin Ölmesinden Yararlanılarak İşlenmesi..................283

c. Elde veya Üstte Taşınan Eşyayı Çekip Almak Suretiyle ya da Özel

Beceriyle Hırsızlık (TCK m.142/2-b) ....................................................289

ca) Genel Olarak ..............................................................................289

cb) Elde veya Üstte Taşınan Eşyayı Çekip Almak Suretiyle

Hırsızlık.......................................................................................290

cba) Hırsızlık Anı İtibariyle Elde veya Üstte Taşınma

Koşulu..............................................................................290

cbb) Suçun Yağmaya Dönüşmesi.............................................295

cbc) Başka Nitelikli Haller ile Birleşme....................................299

cc) Elde veya Üstte Taşınan Eşyanın Özel Beceriyle

Hırsızlaması ................................................................................300

cca) Hırsızlık Anı İtibariyle Elde ve Üstte Taşınması

Koşulu..............................................................................300

ccb) Özel Becerinin Görünüş/Ortaya Konuluş Şekilleri...........301

dd) ‘‘Tırnakçılık’’ ve Farkı..................................................................303

ee) Suçun Beden veya Ruh Bakımından Kendisini

Savunamayacak Durumda Olan Kimseye Karşı İşlenmesi

(TCK m. 142/2.son cümle)..........................................................304

d. Doğal Bir Afetin veya Sosyal Olayların Meydana Getirdiği Korku

veya Kargaşadan Yararlanarak Hırsızlık (TCK m. 142/2-c) ..................307

e. Haksız Yere Elde Bulundurulan veya Taklit Anahtarla ya da Diğer

Bir Aletle Kilit Açmak veya Kilitlenmesini Engellemek Suretiyle

Hırsızlık (TCK m. 142/2-d)...................................................................309

ea) Genel Olarak ..............................................................................309

eb) Kilit Kavramı...............................................................................309

ec) Haksız Yere Elde Bulundurulan Anahtar ile Kilit Açmak

Suretiyle Hırsızlık........................................................................310

eca) Teslim İradesinin Kapsamı Dışına Çıkılması.....................311

ecb) Bu Nitelikli Hal Kapsamına Giren Örnek Eylemler...........313

ecc) Kilit Sisteminin Zorlanması veya Zarar Verilmesi ............315

ecd) Anahtarın Kilidin Üzerinde, Kilidin Bozuk veya Arızalı

Olması .............................................................................316

14 İçindekiler

ece) Anahtarın Bulunduğu Yere ve Bulunuş Şekline Göre

Suç Vasfının Belirlenmesi................................................ 316

ecf) Çalınan Anahtar ile Aynı Eylem ve Zaman Bütünü

İçerisinde Kilit Açılarak Aynı Mağdura Ait Başka Bir

Eşyanın Alınması ............................................................. 318

ecg) Hile İle Ele Geçirilen Anahtar İle Kilit Açmak

Suretiyle Hırsızlık ............................................................ 320

ed) Taklit Anahtarla Kilit Açmak Suretiyle Hırsızlık .......................... 321

ee) Diğer Bir Aletle Kilit Açmak Suretiyle Hırsızlık ........................... 323

ef) Kilidin Kilitlenmesini Engellemek Suretiyle Hırsızlık .................. 326

eg) Bu Madde Kapsamında Bisiklet, Motosiklet, Araç ve

Bunlardan Yakıt ve Akü Hırsızlığı ............................................... 327

ega) Bisiklet Hırsızlığı ................................................................ 327

egb) Elektrikli ve Bataryalı Bisiklet ve Motosiklet Hırsızlığı..... 327

egc) Araca (kendisine), Aracın İçerisindeki-Üzerindeki

Eşyalara/Parçalara, Araca Ait Aküye ve Yakıta

Yönelik Hırsızlık............................................................... 329

f. Bilişim Sistemlerinin Kullanılması Suretiyle Hırsızlık (TCK m. 142/2-e) ...... 338

fa) Bilişim Sistemi ve Suçta Kullanılış Şekli...................................... 339

fb) Suçun İşlenme Şekilleri.............................................................. 340

fc) TCK’nın 244/4.Fıkrasında Tanımlanan Suç ve Ayrımı ................ 343

fd) Bankamatik ve Bilişim Sistemi ................................................... 349

fe) Banka veya Kredi Kartından Yapılan İşlemler Yoluyla Haksız

Kazanç Sağlanması (TCK’nın 245/1.) Suçundan Ayrımı ............. 350

ff) Phishing/Oltalama Şeklindeki Eylemlerin Vasıflandırılması ...... 357

fg) Özgü Haller ................................................................................ 363

fh) Delil Elde Etme Yöntemleri........................................................ 364

g. Tanınmamak İçin Tedbir Alarak veya Yetkisi Olmadığı Halde

Resmi Sıfat Takınarak Hırsızlık (TCK m.142/2-f)................................. 365

ga) Genel Olarak.............................................................................. 365

gb) Tanınmamak İçin Tedbir Alarak Hırsızlık ................................... 365

gc) Yetkisi Olmadığı Halde Resmi Sıfat Takınarak Hırsızlık .............. 372

h. Büyük veya Küçükbaş Hayvan Hakkında Hırsızlık (TCK m.142/2-g) ........ 380

ha) Genel Olarak.............................................................................. 380

hb) Büyük veya Küçükbaş Hayvan Tanımı ve ‘’Hakkında

Hırsızlık’’ Kavramı ...................................................................... 380

hba) 6545 sayılı yasa ile Yapılan Değişiklikten-

28.06.2014’ten Önceki Eylemler..................................... 383

hbb) 28.06.2014’ten Sonraki Eylemler.................................... 390

İçindekiler 15

5. TCK’nın 142/3. 4. ve 5. FIKRALARINDA TANIMLANAN NİTELİKLİ

HALLER ......................................................................................................392

a. Suçun, Sıvı veya Gaz Halindeki Enerji Hakkında ve Bunların

Nakline, İşlenmesine veya Depolanmasına veya Depolanmasına

Ait Tesislerde İşlenmesi (TCK’nın 142/3-1.cümle)..............................392

b. Örgütün Faaliyeti Çerçevesinde, Sıvı veya Gaz Halindeki Enerji

Hakkında ve Bunların Nakline, İşlenmesine veya Depolanmasına

Ait Tesislerde Hırsızlık (TCK m.142/3.son cümle) ...............................398

c. Hırsızlık Eylemi Sonucu Kamu Hizmetinin Aksaması ..........................403

d. Hırsızlık Suçlarında Temel Cezanın Belirlenmesi ................................404

E. SUÇUN GECE VAKTİ İŞLENMESİ (TCK m.143)....................................................404

1. GENEL OLARAK..........................................................................................404

2. GECE VAKTİNİN BELİRLENMESİ .................................................................405

a. 26 Mart 2016’dan Önce .....................................................................406

b. 26 Mart 2016’dan Sonra ....................................................................407

3. SUÇUN GECEDEN SAYILAN BİR ZAMAN DİLİMİ İÇERİSİNDE

TAMAMLANMIŞ OLMASI...........................................................................408

4. SUÇUN GECE VAKTİ İŞLENDİĞİNİN TAM VE KESİN OLARAK

BELİRLENMESİ ...........................................................................................410

5. UYGULANMA ALANI VE ŞEKLİ ...................................................................422

6. UYGULANMA ETKİSİ..................................................................................424

F. DAHA AZ CEZAYI GEREKTİREN HALLER (TCK m.144-146) .................................425

1. GENEL OLARAK..........................................................................................425

2. HIRSIZLIK SUÇUNUN PAYDAŞ veya ELBİRLİĞİYLE MALİK OLUNAN

EŞYAYA KARŞI İŞLENMESİ (TCK m.144/1-a)...............................................425

3. BİR HUKUKİ İLİŞKİYE DAYANAN ALACAĞI TAHSİL AMACIYLA

HIRSIZLIK (TCK m.144/1-b)........................................................................431

a. Bir Hukuki İlişkiye Dayanan Alacak Hakkı ...........................................432

b. Alacağı Tahsil Amacıyla Hırsızlık .........................................................438

c. Alacak Miktarı/Değeri İle Orantılı Olma .............................................440

d. Alacak Hakkının Ortaya Koyulması/Delillendirilmesi..........................441

4. ORTAK HÜKÜMLER....................................................................................444

a. Faydalanabilecek Kişiler Bakımından .................................................444

b. Şikâyet-Uzlaşma-Yargılama Usulü ve Yaptırım Bakımından ...............445

ba) Şikâyet........................................................................................445

bb) Uzlaşma......................................................................................446

bc) Yargılama Usulü .........................................................................447

bd) İçtima .........................................................................................447

be) Yaptırım-Ceza.............................................................................447

16 İçindekiler

G. SUÇA KONU MALIN DEĞERİNİN AZ OLMASI (TCK m. 145.).............................. 448

1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 448

2. TAKDİR HAKKI ........................................................................................... 448

3. ESAS ALINACAK DEĞER............................................................................. 450

a. Sadece Hırsızlık Suçunun Konusu Olan Malın Değeri......................... 451

b. Teşebbüs Aşamasında Kalan Suçlarda Değer Azlığı ........................... 452

c. Suç Anındaki Duruma Göre Değerin Belirlenmesi ............................. 455

4. OBJEKTİF DEĞER ....................................................................................... 459

5. ESAS ALINACAK ÖLÇÜ/RAKAMSAL DEĞER................................................ 463

6. HER BİR SUÇ YÖNÜNDEN MÜNFERİT DEĞERLENDİRME .......................... 467

a. Tek Bir Hırsızlık Suçunun Oluştuğu Haller .......................................... 467

b. Tek Bir Fiil ile Farklı Mağdurlara Ait Olduğu Bilinen Malların

Hırsızlandığı Haller (TCK m.43/2) ....................................................... 468

c. Aynı Mağdura Karşı Farklı Zamanlarda Hırsızlık Suçunun

İşlendiği Haller (TCK m.43/1) ............................................................. 470

7. ZORUNLULUK HALİNDEN (TCK m. 147) FARKI .......................................... 471

8. UYGULANMA ŞEKLİ/SIRASI ....................................................................... 472

H. KULLANMA HIRSIZLIĞI ..................................................................................... 473

1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 473

2. SUÇUN YASAL UNSURLARI........................................................................ 474

a. Malik ya da Zilyedin Egemenlik Alanından Alınması.......................... 474

b. Suça Konu Malın Özelliği.................................................................... 474

c. Geçici ve Kısa Bir Süre Sonra İade Etme Amacı/Kastı/Saikı................ 476

d. Teşebbüs ve İadeden Önce Yakalanma.............................................. 480

e. İade veya Kolaylıkla Bulunabilecek Yere Bırakma.............................. 481

f. Hasarlı Şekilde İade............................................................................ 486

g. Etkin Pişmanlıktan (TCK m.168’den) Farkı ......................................... 488

3. MALIN SUÇTA KULLANILMIŞ OLMASI ....................................................... 489

4. SORUŞTURMA ve KOVUŞTURMA USULÜ ................................................. 491

5. CEZA/YAPTIRIM ........................................................................................ 492

I. HIRSIZLIK SUÇLARINDA SÜBUT VE ÖLÇÜSÜ ..................................................... 493

İ. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLLERİ ................................................................. 509

1. TEŞEBBÜS.................................................................................................. 509

a. Genel Olarak ...................................................................................... 509

b. Genel Olarak Teşebbüsün Koşulları ................................................... 510

ba) İcra Hareketlerine Başlanmış Olması......................................... 510

bb) Hareketin Sonucu Meydana Getirmeye Elverişli Olması........... 511

bc) Gönüllü Vazgeçmeden Ayrımı .................................................. 512

İçindekiler 17

c. Hırsızlık Suçuna Teşebbüs ..................................................................513

ca) Hırsızlık Suçu Bakımından İcra Hareketlerinin Başladığı

Yer/An........................................................................................514

cb) Hırsızlık Suçunun Tamamlandığı An...........................................520

cba) Konut ya da İş Yerinden Hırsızlıkta Alma ve Suçun

Tamamlandığı An ............................................................522

cbb) AVM ve İş Hanı Gibi Yerlerden Hırsızlık Halinde

Alma ve Suçun Tamamlandığı An....................................525

cbc) Açıktan Hırsızlık Halinde Alma ve Suçun

Tamamlandığı An ............................................................526

cbd) Suçun Tamamlanması İçin Suç Yerinden

Uzaklaşılması Gereken Mesafe .......................................529

cbe) Suça Konu Şeyin Tüketilmesi veya Zayi Hali....................531

cbf) Bilişim Sistemlerinin Vasıta Olarak Kullanıldığı

Hallerde Suçun Tamamlanması.......................................534

cc) Sürekli ve Kesintisiz Takip ..........................................................534

cca) Takibin Sürekli ve Kesintisiz Olması Koşuluyla Gözle

ve/veya Fiziki Olarak ve Birden Çok Kişi Tarafından

Yapılabilmesi-Aktarılabilir Olması ...................................537

ccb) Takibin Kesintiye Uğraması veya Ara Verilmesi ..............539

ccc) Suça Konu Mallardan Birinin Ele Geçmemesi

ve/veya Zayi Olması ........................................................543

ccd) Takibin Sürekli ve Kesintisiz Olup Olmadığının

Belirlenmesi.....................................................................544

dd) Teşebbüs Halinin Delil Durumuna Göre Değerlendirilmesi .......546

ee) İştirak Halinde İşlenen Hırsızlık Suçlarında Teşebbüs ................547

ff) Nisbi Elverişsizlik Hali .................................................................549

gg) Hırsızlık Suçunun Yağmaya Dönüşmesi......................................550

hh) Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanamayacak Olması..........553

ii) Teşebbüs Nedeniyle Cezada Yapılacak İndirim Oranının

Belirlenmesi ...............................................................................554

jj) Hüküm Kurarken Uygulanma Sırası ...........................................555

2. İÇTİMA.......................................................................................................556

a. Bileşik Suç...........................................................................................556

b. Hırsızlık Suçuna Konu Eşyaya Zarar Verilmesi ....................................558

3. ZİNCİRLEME SUÇ .......................................................................................562

a. Genel Olarak.......................................................................................562

b. Tek Fiil Tek Zilyet (Mağdur) ................................................................563

c. Tek Fiil-Müşterek Zilyetlik/Ortak Hâkimiyet.......................................568

18 İçindekiler

d. Tek Fiil Birden Fazla Zilyet/Mağdur (TCK m.43/2) ............................. 573

da) Tek Fiil-Birden Fazla Mağdur (Failin Çaldığı Eşyaların Farklı

Kişilere Ait Olduğunu Bilmemesi veya Bilmesinin de

Gerekmemesi) ........................................................................... 575

db) Tek Fiil-Birden Fazla Mağdur (Failin Çaldığı Eşyaların Farklı

Mağdurlara Ait Olduğunu Bilmesi veya Bilebilecek

Durumda Olması –(TCK m.43/2)) .............................................. 576

e. Değişik/Farklı Zamanlarda İşlenen Birden Fazla Suç-Tek/Aynı

Zilyet/Mağdur (TCK m.43/1) .............................................................. 587

ea) Genel Olarak.............................................................................. 587

eb) Mağdurun Aynı Olması.............................................................. 588

ec) Değişik Zamanlar ....................................................................... 593

ed) Hukuki ve Fiili Kesinti................................................................. 599

ef) Uygulanması ve Cezanın Belirlenmesi....................................... 601

efa) Zincire Dahil Suçlardan Biri Hakkında Düşme,

Beraat, Ceza Verilmesine Yer Olmadığına ve HAGB

Kararı Verilmesi .............................................................. 601

efb) TCK’nın 43/1. Maddesinin Uygulanacağı

Suçun/Cezanın Belirlenmesi ........................................... 603

efc) Nihai Hükümde TCK’nın 145 ve 168. maddelerinin

Uygulanmasındaki Özellikler........................................... 605

efd) Sonuç Cezanın Zincire Dahil Her Bir Suçun

Cezasından Az ve Bunların Toplamından Fazla

Olamaması...................................................................... 608

eg) Zincire Tabi Suçlardan Biri Hakkında Önceden Dava Açılmış

veya Karar Verilmiş Olması........................................................ 609

eh) Zincirleme Suçların Sübutu........................................................ 612

ei) Davasız Hüküm Olmaz İlkesi-Ek Savunma ................................. 613

f. Tek Fiil-Birden Fazla Nitelikli Hal........................................................ 614

4. İŞTİRAK...................................................................................................... 616

a. Genel Olarak ...................................................................................... 616

b. Suça İştirak Şekilleri ........................................................................... 616

ba) Müşterek Faillik ......................................................................... 616

bb) Azmettiren................................................................................. 619

bc) Yardım Eden .............................................................................. 620

c. Bağlılık Kuralı...................................................................................... 622

d. TCK’nın 28.Maddesi ........................................................................... 624

e. İştirakin Delillendirilmesi ................................................................... 625

İçindekiler 19

J. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER...............................................................................629

1. ETKİN PİŞMANLIK ......................................................................................629

a. Genel Olarak.......................................................................................629

b. Etkin Pişmanlık Hükümlerinin Uygulanma Şekli .................................630

c. Uygulanma Koşulları...........................................................................631

ca) Suçun Tamamlanmış Olması......................................................631

cb) Failin Bizzat Pişmanlık Göstermesi.............................................633

cba) Genel Olarak....................................................................633

cbb) Gönüllü Vazgeçmeden Ayrımı .........................................634

cbc) Pişmanlığın İradi Olması..................................................634

cd) Pişmanlığın Ortaya Konuluş Şekilleri..........................................636

cda) İkrar Zorunluluğu.............................................................637

cdb) İadenin Rızaya Dayalı Olup Olmadığının Belirli

Koşullarda İrdelenmesi....................................................638

cdc) İade veya Tazminin Fail ile Bağlantısı ..............................652

cdd) Ortak Esaslar ...................................................................653

ce) İade veya Tazminin/Ödeminin Konusu ve Kapsamı...................657

cea) İadenin Kapsamının Belirlenmesi ....................................657

ceb) Tazmine Konu Miktarın Belirlenmesi ..............................658

cec) Zararın Bir Kısmının Zilyet Tarafından Karşılanması ........659

ced) Giderilebilecek Bir Zararın Bulunmaması........................659

cef) İade Edilen Eşyanın İşlevini Yitirmiş Olması ....................660

ceg) İade veya Tazmin Kapsamında Olmayan Zararlar ...........660

ceh) İşlenen Her Bir Suç Bakımından Ayrı Ayrı Tazmin

Edilecek Zararın Tespiti ...................................................661

cei) Zincirleme Suçlarda İade veya Tazminin Kapsamı...........662

cf) Suça Konu Malın Üçüncü Kişiye Satılması Halinde Etkin

Pişmanlık....................................................................................664

cg) İade ve Tazmin Koşulları ............................................................676

cga) İade veya Tazminin Yapılış Şekli ......................................676

cgb) Zararı Gidermeyen Şeriklerin Durumu ............................677

cgc) Failin Zararı Karşılama Teklifi...........................................682

cgd) Mağdurun İade veya Tazmini Kabul Etmemesi ...............684

cge) Mağdurun Fail Yararına Zararın Giderilmesini Talep

Etmemesi ........................................................................685

cgf) Mağdurun Beyanının/Dilekçesinin Açıklattırılması .........688

cgg) Mağdura Ulaşılamaması veya Ölmüş Olması ..................692

cgh) Zararın Daha Önce Riski Sigortalayan Tarafından

Karşılanması ....................................................................694

20 İçindekiler

ch) Kısmi İade veya Tazmin ............................................................. 695

cha) Kısmi İadenin/Tazminin Kapsamı.................................... 696

chb) İade veya Tazminin Kısmi Olduğunun Kabul Edildiği

Haller .............................................................................. 701

chc) Farklı Aşamalarda Gerçekleştirilen İade veya Tazmin .... 703

chd) Zararın Taksitler Halinde Giderilmesi ............................. 709

che) Mağdura Ulaşılamaması veya İade ve Tazmine Dair

Beyanların Çelişmesi....................................................... 710

chf) İade veya Tazminin Yapılış ve Bundan Faydalanma

Şekli................................................................................. 711

ck) İade veya Tazmin Zamanı .......................................................... 712

cl) İndirim Oranı ............................................................................. 713

cm) Uygulanma Sırası....................................................................... 715

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEBLERİ ve CEZADA İNDİRİM YAPILMASINI

GEREKTİREN ŞAHSİ SEBEPLER (TCK m.167/1-2) ....................................... 716

a. Genel Olarak ...................................................................................... 716

b. Şahsi Cezasızlık Sebepleri (TCK m. 167/1).......................................... 718

ba) Suçun, Haklarında Ayrılık Kararı Verilmemiş Eşlerden

Birinin Zararına Karşı İşlenmesi (TCK m.167/1-a) ...................... 718

bb) Suçun, Üstsoy veya Altsoyunun veya Bu Derecede Kayın

Hısımlarından Birinin veya Evlat Edinen veya Evlatlığın

Zararına İşlenmesi (TCKm.167/1-b) ............................................ 719

bba) Suçun, Üstsoy veya Altsoyunun Zararına İşlenmesi........ 720

bbb) Suçun, Birinci (altsoy ve üstsoy) Derecede Kayın

Hısımlarından Birinin Zararına İşlenmesi ........................ 720

bbc) Suçun, Evlat Edinen veya Evlatlık Aleyhine İşlenmesi..... 721

bc) Suçun, Aynı Konutta Beraber Yaşayan Kardeşlerden Biri

Zararına Olarak İşlenmesi.......................................................... 721

c. Şahsi İndirim Sebepleri (TCK m.167/2) .............................................. 722

ca) Genel Olarak.............................................................................. 722

cb) Suçun, Haklarında Ayrılık Kararı Verilmiş Eşlerden Birinin

Zararına Olarak İşlenmesi.......................................................... 722

cc. Suçun, Aynı Konutta Beraber Yaşamayan Kardeşlerden

Birinin Zararına Olarak İşlenmesi............................................... 723

cd. Suçun, Aynı Konutta Yaşmakta Olan Amca, Dayı, Hala,

Teyze ve Yeğenin Zararına İşlenmesi......................................... 723

ce) Suçun, İkinci Dereceden Kayın Hısımlarının Zararına

İşlenmesi ................................................................................... 724

d. Şahsi Cezasızlık ve İndirim Sebeplerinin Ortaya Koyulması ............... 726

e. Şahsi Cezasızlık ve İndirim Sebeplerinin Uygulanması....................... 727

3. HAKSIZ TAHRİK ......................................................................................... 729

İçindekiler 21

K. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ.........................................................729

1. ŞİKÂYET .....................................................................................................729

2. UZLAŞMA ..................................................................................................729

a. Hırsızlık Suçu İle Birlikte İşlenen Mala Zarar Verme ve Konut/İş

yeri Dokunulmazlığını İhlal Suçlarının Şikâyet ve Uzlaşma

Bakımından Durumları .......................................................................730

aa) Şikâyet Koşulu Bakımından ........................................................733

ab) Uzlaşma Koşulu Bakımından......................................................735

3. SERİ ve BASİT YARGILAMA USULÜ ............................................................742

L. 1632 SAYILI ASKERİ CEZA KANUNUNDA TANIMLANAN HIRSIZLIK SUÇLARI

VE UYGULANMA ALANLARI..............................................................................742

II. YAĞMA SUÇU.................................................................................................. 746

A. GENEL OLARAK .................................................................................................747

B. SUÇUN YASAL UNSURLARI (TCK m.148)...........................................................747

1. HAREKET UNSURU ....................................................................................747

a. Tehdit .................................................................................................748

aa) Yağma Suçunda Tehdidin Özellikleri ..........................................748

bb) Tehdidin Yöneltilmesi Gereken Değerler ...................................754

cc) Tehdidin Yöneltilmesi Gereken Kişiler .......................................756

b. Cebir ...................................................................................................758

ba) Fiziksel Güç Kullanımı.................................................................759

bb) Fiziksel Gücün Vücuda Temas Yoluyla Uygulanması..................759

bba) Fiziksel Temas Olmadan Zorlama....................................762

bbb) Eşyaya Yönelik Fiziksel Güç Kullanımı..............................762

bbc) Çekip Alma Esnasında Oluşan Direnç ..............................762

bbd) Cebrin Nitelikli Yaralama veya Ölüm Boyutuna

Ulaşması ..........................................................................763

bc) Cebrin Ortaya Koyulması ...........................................................765

c. Cebir Karinesi (Mefruz/Varsayılan Cebir-TCK m.148/3) .....................766

d. Bir Malı Teslime Veya Malın Alınmasına Karşı Koymamaya

Mecbur Kılma .....................................................................................768

e. Cebir ve/veya Tehdidin, Malın Teslimine ya da Alınmasına Karşı

Konulmamasına Yönelik Olması .........................................................769

ea) Cebir ve/veya Tehdidin Etkisiyle Malın Teslim Edilmesi

veya Alınmasına Karşı Konulmaması..........................................770

eb) Kavga Esnasında Eşyanın Alınması.............................................775

ec) Hırsızlık Suçunun Yağmaya Dönüşmesi (Malın Alınmasına

Karşı Koymamaya Mecbur Kılma) ..............................................777

22 İçindekiler

2. SUÇUN KONUSU ....................................................................................... 779

a. Yağma Suçuna Konu Malın Özellikleri................................................ 779

b. Alacak Hakkının Yağması (Kullanım Yağması) .................................... 780

c. Malın Başkasına Ait Olması................................................................ 781

3. SUÇUN MAĞDURU (Malı Teslime Veya Alınmasına Karşı

Koymamaya Mecbur Kılınan Kişi) ............................................................. 781

4. SUÇUN FAİLİ (Malın Teslim Edilmesini veya Alınmasına Karşı

Konulmamasını İsteyen Kişi)..................................................................... 784

5. SONUÇ (Suçun Tamamlanması)................................................................ 784

6. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU (Malı Alma Amacı) ...................................... 789

C. SENEDİN YAĞMASI........................................................................................... 793

D. SUÇUN NİTELİKLİ HALLERİ................................................................................ 797

1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 797

2. SUÇUN SİLAHLA İŞLENMESİ (TCK m.149/1-a)........................................... 798

3. SUÇUN, KİŞİNİN KENDİSİNİ TANINMAYACAK BİR HALE KOYMASI

SURETİYLE İŞLENMESİ (TCK m.149/1-b) ................................................... 802

4. SUÇUN, BİRDEN FAZLA KİŞİ İLE BİRLİKTE İŞLENMESİ(TCKm.149/1-c)....... 804

5. SUÇUN, YOL KESMEK SURETİYLE YA DA KONUTTA, İŞ YERİNDE VEYA

BUNLARIN EKLENTİLERİNDE İŞLENMESİ (TCK m.149/1-d)........................ 807

a. Suçun Yol Kesmek Suretiyle İşlenmesi............................................... 807

b. Suçun Konutta, İş yerinde veya Bunların Eklentilerinde

İşlenmesi, ........................................................................................... 809

6. SUÇUN, BEDEN VE RUH BAKIMINDAN KENDİSİNİ SAVUNAMAYACAK

DURUMDA BULUNAN KİŞİYE KARŞI İŞLENMESİ (TCK m. 149/1-e)............ 813

7. SUÇUN, VAR OLAN VEYA VARSAYILAN SUÇ ÖRGÜTLERİNİN

OLUŞTURDUKLARI KORKUTUCU GÜÇTEN YARARLANILARAK

İŞLENMESİ (TCK m. 149/1-f) ..................................................................... 815

8. SUÇUN, SUÇ ÖRGÜTÜNE YARAR SAĞLAMAK AMACIYLA İŞLENMESİ

(TCK m. 149/1-g)....................................................................................... 816

9. SUÇUN, GECE VAKTİ İŞLENMESİ (TCK m. 149/1-h) ................................... 817

E. DAHA AZ CEZAYI GEREKTİREN HALLER ............................................................ 819

1. GENEL OLARAK ......................................................................................... 819

2. YAĞMA SUÇUNUN BİR HUKUKİ İLİŞKİYE DAYANAN ALACAĞI TAHSİL

AMACIYLA İŞLENMESİ (TCK m. 150/1.)..................................................... 820

3. SUÇUNUN KONUSUNU OLUŞTURAN MALIN DEĞERİNİN AZLIĞI

(TCK m.150/2)........................................................................................... 831

a. Genel Olarak ...................................................................................... 831

b. Değer Azlığı Hükümlerinin Uygulanma Koşulları ............................... 831

c. Teşebbüs ve Diğer Ayrık Hallerde Esas Alınması Gereken Değer....... 842

İçindekiler 23

d. Değerin Tespit Edilme Şekli ................................................................843

e. Değer Azlığının Varlığı İçin Esas Alınacak Ölçüt/Değer.......................845

f. Uygulanması.......................................................................................846

F. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ ...................................................................846

1. TEŞEBBÜS ..................................................................................................846

2. İÇTİMA.......................................................................................................855

3. ZİNCİRLEME SUÇ .......................................................................................861

a. Aynı Mağdura Yönelik Aralıksız-Devam Eden Eylemlerle Birden

Çok Malının Alınması..........................................................................862

b. Failin Kastını Belirli Bir Mala / Mallara / Miktar Paraya

Özgülemesi.........................................................................................863

c. Kastın Özgülendiği Malın Alınması İçin Birden Fazla Kişiye Karşı

Cebir veya Tehdit Kullanılması ...........................................................864

d. Aynı Eylem Bütünü İçerisinde (Tek Fiil ile) Birden Çok Malı

Almak Amacıyla Tek Bir Zilyede Karşı Cebir veya Tehdit

Kullanılması ........................................................................................871

e. Tek Bir Fiil ile Aynı Kişiye Ait Ancak Farklı Kişilerin Zilyetliğinde

Bulunan Malların Alınması .................................................................871

f. Birden Fazla Kişinin Müşterek Hâkimiyetinde Bulunan Mal ya da

Malların Alınması................................................................................872

g. Tek Bir Fiil ile Birden Fazla Kişiye Karşı, Her Birinin Zilyetliğinde

Bulunan Malı Almak Amacıyla Cebir veya Tehdit Kullanılması...........873

4. İŞTİRAK ......................................................................................................873

G. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER...............................................................................878

1. ETKİN PİŞMANLIK HÜKÜMLERİ .................................................................878

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK ve İNDİRİM SEBEPLERİ..................................................879

3. HAKSIZ TAHRİK .........................................................................................879

Ğ. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ.........................................................880

III. GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU.................................................................. 882

A. GENEL OLARAK .................................................................................................883

B. SUÇUN YASAL UNSURLARI ...............................................................................884

1. ‘‘BAŞKASINA AİT OLUP DA’’ (SUÇUN MAĞDURU).....................................884

2. ‘‘MUHAFAZA ETMEK VEYA BELİRLİ BİR ŞEKİLDE KULLANMAK ÜZERE

ZİLYEDLİĞİ KENDİSİNE DEVREDİLMİŞ’’(Devredilme Şekli ve Amacı) .........888

a. Muhafaza Etme ..................................................................................889

b. Belirli Şekilde Kullanma ......................................................................890

c. Zilyetliğin Devredilmesi ......................................................................891

ca) Zilyetliğin Devrinin ve Malın Tesliminin Kural Olarak

Hukuken Korunan ve Geçerli Bir Sözleşmeye Dayanması..........891

24 İçindekiler

cb) Sözleşmeye İstinaden Mülkiyetin Devredilmemiş Olması-

Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Yapılan Satışlar ........................... 893

cc) Zilyetliğin Tam ve Gerçek Anlamda Devredilmiş Olması ........... 894

cca) Zilyetliğin Devredilmediği Haller ve Oluşan Suçlar ......... 896

ccb) Zilyetliğin, Hile ve Desise Yoluyla Devrinin

Sağlanması...................................................................... 905

ccc) Sözleşmeye Konu Olmayan ve Devir İradesi

Bulunmayan Malın Teslimi ............................................. 909

ccd) Teslim Edilen Eşyaya Dair Zilyetliği Devretme Bilinç

ve İradesinin Bulunması.................................................. 911

cce) Muhafaza ya da Belirli Bir Şekilde Kullanma

Amacına Dayanmayan Teslim......................................... 912

3. ‘‘MAL ÜZERİNDE’’ (Suçun Konusu Mal) .................................................... 913

4. KENDİSİNİN ya da BAŞKASININ YARARINA (Suç Kastı).............................. 914

5. ‘‘ZİLYETLİĞİN DEVRİ AMACI DIŞINDA TASARRUFTA BULUNMA ve

DEVİR OLGUSUNU İNKÂR ETME’’ (Hareket Unsuru)................................. 917

a. Zilyetliğin Devri Amacı Dışında Tasarrufta Bulunma.......................... 917

b. Devir Olgusunu İnkâr Etme ................................................................ 923

6. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU..................................................................... 928

7. İNKÂR EDEN VEYA TASARRUFTA BULUNAN KİŞİ (Suçun Faili) .................. 931

C. NİTELİKLİ HALLER ............................................................................................. 937

1. MESLEK ve SANATIN İCRASI KAPSAMINDA TESLİM.................................. 938

2. TİCARİ AMAÇLA TESLİM............................................................................ 942

3. HİZMET İLİŞKİSİNE İSTİNADEN TESLİM ..................................................... 946

4. HANGİ NEDENDEN DOĞMUŞ OLURSA OLSUN, BAŞKASININ

MALLARINI İDARE ETMEK YETKİSİNİN GEREĞİ OLARAK TEVDİ VE

TESLİM ...................................................................................................... 965

5. NİTELİKLİ HALLERE DAİR ORTAK VE GENEL HÜKÜMLER........................... 967

D. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ................................................................... 974

1. TEŞEBBÜS.................................................................................................. 974

2. İÇTİMA VE ZİNCİRLEME SUÇ ..................................................................... 975

3. İŞTİRAK...................................................................................................... 983

E. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER .............................................................................. 984

1. ETKİN PİŞMANLIK...................................................................................... 984

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK ve İNDİRİM SEBEPLERİ ................................................. 984

3. HAKSIZ TAHRİK ......................................................................................... 985

F. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ ........................................................ 986

1. ŞİKÂYET..................................................................................................... 986

2. UZLAŞMA.................................................................................................. 988

3. SERİ VE BASİT YARGILAMA USULÜ ........................................................... 990

İçindekiler 25

H. CEZA .................................................................................................................992

İ. DAVA ZAMANAŞIMI..........................................................................................992

IV. HAKKI OLMAYAN YERE TECAVÜZ SUÇU............................................................ 993

A. GENEL OLARAK .................................................................................................993

B. ÖZEL MÜLKİYETE KONU TAŞINMAZLARA TECAVÜZ SUÇU (TCK m. 154/1) .....995

1. GENEL OLARAK..........................................................................................995

2. SUÇUN YASAL UNSURLARI ........................................................................995

a. Başkasına ait Taşınmaz Mal veya Eklentileri (Suçun Mağduru-

Konusu ve Korunan Hukuki Yarar)......................................................995

b. Bir Hakka Dayanmaksızın Malikmiş Gibi.............................................998

c. Tamamen veya Kısmen İşgal Etme veya Sınırlarını Değiştirme ya

da Bozma veyahut Hak Sahibinin Bunlardan Kısmen de Olsa

Yararlanmasına Engel Olma (Suça Konu Seçimlik Hareketler) .........1005

ca) Tamamen veya Kısmen İşgal Etme...........................................1005

cb) Taşınmazın Sınırlarını Değiştirme veya Bozma ........................1007

cba) Sınır Değiştirme.............................................................1007

cbb) Sınır Bozma....................................................................1009

cc) Hak Sahibinin Taşınmazdan Kısmen de Olsa

Yararlanmasına Engel Olma .....................................................1011

cd) Suça Konu Hareketlere Dair Ortak Hükümler ..........................1012

d. İşgal Eden veya Sınırlarını Değiştiren veya Bozan veya Hak

Sahibinin Bunlardan Kısmen de Olsa Yararlanmasına Engel Olan

Kimse (Suçun Faili)............................................................................1015

da) Fail............................................................................................1015

db) Suç Kastı...................................................................................1018

e. Suçtan Zarar Görenin Şikâyeti Üzerine (Suçun Mağduru) ................1020

C. KÖYLÜNÜN ORTAK KULLANIMINDA OLAN TAŞINMAZLARA TECAVÜZ

SUÇU (TCK m.154/2).......................................................................................1021

1. GENEL OLARAK........................................................................................1021

2. SUÇUN YASAL UNSURLARI ......................................................................1021

a. Köy Tüzel Kişiliğine Ait veya Öteden Beri Köylünün Ortak

Yararlanmasına Terk Edilmiş Olan Taşınmaz (Suçun Konusu) ..........1021

aa) Köy Tüzel kişiliğine ait Olup, Köylü tarafından Ortak

İhtiyaçları Gidermek İçin Kullanılan Taşınmazlar .....................1021

ab) Öteden Beri Köylünün Ortak Yararlanmasına Terk Edilmiş

Taşınmazlar..............................................................................1027

ac) Tecavüzün Fiilen Başlama Tarihi İtibariyle Köy Tüzel

Kişiliğinin İdari Sınırları İçerisinde Bulunma (6360 sayılı

Büyükşehir Belediye Yasası).....................................................1030

ad) Mera-Yaylak, Harman Yeri, Yol ve Sulak Gibi Taşınmazlar......1039

26 İçindekiler

b. Suçun Mağduru................................................................................ 1040

c. Zapt, Tasarrufta Bulunma veya Sürüp Ekme (Suça Konu Tecavüz

Teşkil Eden Seçimlik Hareketler)...................................................... 1042

d. Suçun Faili........................................................................................ 1047

e. Bilme Unsuru-Suç Kastı.................................................................... 1048

D. KAMUYA VEYA ÖZEL KİŞİLERE AİT SULARIN MECRASINI DEĞİŞTİRME (TCK

m.154/3) ........................................................................................................ 1051

E. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ................................................................. 1053

1. TEŞEBBÜS................................................................................................ 1054

2. İÇTİMA-ZİNCİRLEME SUÇ........................................................................ 1055

a. Tek Fiil ile Birden Fazla Suçun İşlenmesi .......................................... 1055

b. Farklı Zamanlarda Birden Fazla Fiil ile Farklı Suçların İşlenmesi ...... 1055

c. Tek Bir Fiil ile Aynı ya da Farklı Suçun, Farklı Mağdurlara Karşı

İşlenmesi.......................................................................................... 1056

d. Temadi Devam Ettiği ve Kesilmediği Sürece Tek bir Suçun

Oluşması .......................................................................................... 1056

e. Hukuki Kesintiden (İddianame Tanziminden) Sonra Devam Eden

Eylemler ........................................................................................... 1057

f. Tek Bir Fiil ve Aynı Zaman Bütünü İçerisinde Aynı Mağdura Ait

Birden Fazla Taşınmaza Tecavüz...................................................... 1058

g. Farklı Zamanlarda Aynı Mağdura Ait Aynı veya Farklı

Taşınmazlara Tecavüz ...................................................................... 1059

h. Benzer Suçlardan Ayrımı ve Aralarındaki İlişki................................. 1061

I. Kiralayan-Kiracı Bakımından Suçun Oluşumu .................................. 1066

i. 3091 Sayılı Yasanın Uygulama Alanı ve Koşulları ............................. 1066

3. İŞTİRAK.................................................................................................... 1068

F. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER ............................................................................ 1069

1. ETKİN PİŞMANLIK.................................................................................... 1069

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK VE İNDİRİM SEBEPLERİ............................................... 1069

G. SORUŞTURMA ve KOVUŞTURMA USULÜ....................................................... 1069

1. ŞİKÂYET VE UZLAŞMA............................................................................. 1069

2. SERİ VE BASİT YARGILAMA USULÜ ......................................................... 1070

H. DİĞER USUL HÜKÜMLERİ............................................................................... 1071

İ. CEZA............................................................................................................... 1074

J. DAVA ZAMANAŞIMI ....................................................................................... 1076

V. SUÇ EŞYASINI SATIN ALMA VEYA KABUL ETME SUÇU ..................................... 1076

A. GENEL OLARAK............................................................................................... 1077

B. SUÇUN YASAL UNSURLARI ............................................................................. 1078

1. ÖNCÜL / İLK SUÇ..................................................................................... 1078

İçindekiler 27

2. ÖNCÜL/İLK SUÇTAN ELDE EDİLEN EŞYA VEYA MALVARLIĞI

DEĞERLERİ (Suçun Konusu).....................................................................1080

3. SUÇTAN ELDE EDİLEN EŞYA VEYA MAL VARLIĞI DEĞERİNİN

SATILMASI, DEVREDİLMESİ, SATIN ALINMASI veya KABUL EDİLMESİ.....1080

4. ÖNCÜL/İLK SUÇA İŞTİRAK ETMEMİŞ OLMA (Suçun Faili) ........................1084

5. SUÇTAN ELDE EDİLDİĞİNİ BİLME (Suç Kastı) ....................................1085

6. SUÇUN MAĞDURU ...........................................................................1087

7. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU ...................................................................1088

C. BENZER SUÇLARDAN AYRIMI..........................................................................1088

1. HIRSIZLIK SUÇUNDAN AYRIMI.................................................................1088

2. DİĞER SUÇLARDAN AYRIMI.....................................................................1099

D. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ .................................................................1100

1. TEŞEBBÜS ................................................................................................1100

2. İÇTİMA VE ZİNCİRLEME SUÇ....................................................................1101

3. İŞTİRAK ....................................................................................................1102

E. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER.............................................................................1103

F. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ.......................................................1103

G. DİĞER USUL HÜKÜMLERİ ...............................................................................1105

H. CEZA ...............................................................................................................1106

İ. DAVA ZAMANAŞIMI........................................................................................1107

VI. KARŞILIKSIZ YARARLANMA SUÇLARI .............................................................. 1107

A. GENEL OLARAK ...............................................................................................1108

B. SUÇLARIN YASAL UNSURLARI.........................................................................1108

1. OTOMATLAR ARACILIĞIYLA BEDEL KARŞILIĞI SUNULAN HİZMETTEN

BEDELSİZ FAYDALANMA (TCK m. 163/1).................................................1108

2. TELEFON HATLARI İLE FREKANSLARINDAN VEYA ELEKTROMANYETİK

DALGALARLA YAPILAN ŞİFRELİ VEYA ŞİFRESİZ YAYINLARDAN RIZA

DIŞI YARARLANMA (TCK m. 163/2.) ........................................................1111

a. Telefon Hatları ile Frekanslarından Sahibinin ya da Zilyedinin

Rızası Olmadan Yararlanma..............................................................1111

b. Elektromanyetik Dalgalarla Yapılan Şifreli veya Şifresiz

Yayınlardan Sahibinin ya da Zilyedinin Rızası Olmadan

Yararlanma .......................................................................................1112

3. ABONELİK ESASINA GÖRE YARARLANILABİLEN ELEKTRİK

ENERJİSİNİN, SUYUN VE DOĞALGAZIN SAHİBİNİN RIZASI

OLMAKSIZIN VE TÜKETİM MİKTARININ BELİRLENMESİNİ

ENGELLEYECEK ŞEKİLDE TÜKETİLMESİ (TCK m.163/3) ............................1114

a. Genel Olarak.....................................................................................1114

b. Suçun Yasal Unsurlarının Oluşmadığı Haller.....................................1115

28 İçindekiler

c. Abonelik Olmadan ve Sayaç Kullanılarak veya Abonelik Olduğu

Halde Kuruma Ait Olmayan Sayaç ile Enerji Tüketilmesi ................. 1116

d. Abone Olup Kullanım Yapan Nihai (Bireysel) Kullanıcının Hattına

Rızası Olmaksızın ve Zararına Sebebiyet Verecek Şekilde Hat

Çekmek Suretiyle Kaçak Enerji Tüketilmesi ..................................... 1118

e. Mühür Bozma Suçu ile Birlikte İşlenme ........................................... 1123

f. Kaçak Tespit Tutanağında Bulunması Gereken Hususlar................. 1124

4. SUÇLARIN MAĞDURLARI ........................................................................ 1125

5. SUÇLARIN FAİLLERİ ................................................................................. 1125

6. SUÇ KASTI ............................................................................................... 1128

7. BENZER SUÇLARDAN AYRIMI.................................................................. 1128

C. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ................................................................. 1129

1. TEŞEBBÜS................................................................................................ 1129

2. İÇTİMA VE ZİNCİRLEME SUÇ ................................................................... 1130

3. İŞTİRAK.................................................................................................... 1133

D. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER ............................................................................ 1133

1. ETKİN PİŞMANLIK.................................................................................... 1133

a. Genel Olarak .................................................................................... 1134

b. Soruşturma Aşamasında Zararın Ödenmesi .................................... 1134

c. Soruşturma Aşamasında İhtar İçeren Bildirimin Yapılmamış veya

Usulüne Uygun Yapılmamış Olması ................................................. 1135

d. Zararın Kovuşturma Aşamasında Giderilmesi.................................. 1138

e. Etkin Pişmanlıktan Faydalanma Sayısı ve Bunu Takip İçin Adli

Sicildeki Mahsus Sisteme Kayıt Zorunluluğu.................................... 1139

f. TCK 168/5'in Geriye Dönük Uygulanması-6352 Sayılı Yasanın

Geçici 2/2 maddesi .......................................................................... 1140

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK VE İNDİRİM SEBEPLERİ............................................... 1141

E. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ ...................................................... 1141

1. ŞİKÂYET VE UZLAŞMA............................................................................. 1141

2. SERİ VE BASİT YARGILAMA USULÜ ......................................................... 1142

F. CEZA ve DAVA ZAMANAŞIMI ......................................................................... 1142

VII. MALA ZARAR VERME SUÇU............................................................................ 1143

A. GENEL OLARAK............................................................................................... 1143

B. SUÇUN YASAL UNSURLARI ............................................................................. 1144

1. ‘‘BAŞKASININ TAŞINIR veya TAŞINMAZ MALINI’’ (Suçun Konusu) ......... 1144

a. Çok Kıymetsiz ve Değersiz Eşyaya Verilen Zarar .............................. 1145

b. Mağdurun Kendi Malına Zarar Vermesi........................................... 1145

c. İştirak veya Müşterek Halde Malik Olunan Mala Zarar Verme........ 1147

d. Sahipsiz veya Terk edilmiş Mallara Zarar Verme ............................. 1148

İçindekiler 29

2. ‘‘KISMEN veya TAMAMEN YIKAN, TAHRİP EDEN, YOK EDEN, BOZAN,

KULLANILMAZ HALE GETİREN veya KİRLETEN’’ (Suç Konusu Seçimlik

Hareketler) ..............................................................................................1149

a. Yıkma................................................................................................1149

b. Tahrip Etme ......................................................................................1150

c. Yok Etme ..........................................................................................1150

d. Bozma...............................................................................................1150

e. Kullanılmaz Hale Getirme.................................................................1150

f. Kirletme............................................................................................1150

g. Sahipli Hayvana Zarar Verme ...........................................................1152

h. Zarar Verici Olmayan Eylemler.........................................................1153

i. Önemsiz ve Basit Bir Çaba ile Giderilebilecek Zararlar.....................1154

3. ‘‘KISMEN veya TAMAMEN YIKAN, TAHRİP EDEN.... KİRLETEN

KİŞİ’’(Suçun Faili).....................................................................................1154

4. SUÇ KASTI................................................................................................1155

a. Suçun Olası Kastla İşlenmesi ............................................................1157

b. Suçun Taksirli Hali.............................................................................1159

c. Yararlanma Kastı ..............................................................................1160

d. Suçun Maddi Unsurunda ve Nitelikli Hallerinde Esaslı Hataya

Düşme (TCK m.30/1) ........................................................................1160

5. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU ...................................................................1162

a. Komşunun Ağacının Dal ve Kökleri...................................................1163

b. Taşınmazına Zarar Veren Hayvanı Yakalama ve Hapsetme..............1164

6. ‘‘MAĞDURUN ŞİKÂYETİ ÜZERİNE’’(Suçun Mağduru) ..............................1165

C. NİTELİKLİ HALLER............................................................................................1168

1. TCK’nın 152/1.FIKRASINDA YER ALAN NİTELİKLİ HALLER........................1168

a. Suçun, Kamu Kurum ve Kuruluşlarına Ait, Kamu Hizmetine

Tahsis Edilmiş veya Kamunun Yararlanmasına Ayrılmış Yer, Bina,

Tesis veya Diğer Eşya Hakkında İşlenmesi (TCK’nın 152/1-a)...........1169

b. Suçun, Yangına, Sel ve Taşkına, Kazaya ve Diğer Felaketlere

Karşı Korunmaya Tahsis Edilmiş Her Türlü Eşya veya Tesis

Hakkında İşlenmesi (152/1-b) ..........................................................1172

c. Suçun, Devlet Ormanı Statüsündeki Yerler Hariç, Nerede Olursa

Olsun, Her Türlü Dikili Ağaç, Fidan veya Bağ Çubuğu Hakkında

İşlenmesi (152/1-c)...........................................................................1172

d. Suçun, Sulamaya, İçme Sularının Sağlanmasına veya Afetlerden

Korunmaya Yarayan Tesisler Hakkında İşlenmesi (152/1-d) ............1174

e. Suçun, Grev veya Lokavt Hallerinde İşverenlerin veya İşçilerin

veya İşveren veya İşçi Sendika veya Konfederasyonlarının Maliki

Olduğu veya Kullanımında Olan Bina, Tesis veya Eşya Hakkında

İşlenmesi (152/1-e) ..........................................................................1175

30 İçindekiler

f. Suçun, Siyasi Partilerin, Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek

Kuruluşlarının ve Üst Kuruluşlarının Maliki Olduğu veya

Kullanımında olan Bina, Tesis veya Eşya Hakkında İşlenmesi

(152/1-f) ........................................................................................... 1175

g. Suçun, Sona Ermiş Olsa Bile, Görevinden Ötürü Öç Almak

Amacıyla Bir Kamu Görevlisinin Zararına Olarak

İşlenmesi(152/1-g)........................................................................... 1176

2. TCK’nın 152/2.FIKRASINDA TANIMLANAN NİTELİKLİ HALLER ................ 1178

a. Suçun, Yakarak, Yakıcı veya Patlayıcı Madde Kullanarak

İşlenmesi (152/2-a).......................................................................... 1178

b. Suçun, Toprak Kaymasına, Çiğ Düşmesine, Sel veya Taşkına

Neden Olmak Suretiyle İşlenmesi (152/2-b).................................... 1180

c. Suçun, Radyasyona Maruz Bırakarak, Nükleer Biyolojik veya

Kimyasal Silah Kullanılarak İşlenmesi (152/2-c)............................... 1181

3. TCK’nın 152/3.FIKRASINDA TANIMLANAN NİTELİKLİ HAL ...................... 1181

4. 3713 SAYILI TERÖRLE MÜCADELE KANUNUN’NUN 5.MADDESİ............. 1182

D. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ................................................................. 1182

1. TEŞEBBÜS................................................................................................ 1182

2. İÇTİMA VE ZİNCİRLEME SUÇ ................................................................... 1183

a. Suçun Tamamlanmasından Sonraki Zarar Verici Hareketler............ 1183

b. Aynı Eylem Bütünü İçerisinde Aynı Mağdura Ait Birden Çok

Eşyaya Zarar Verme ......................................................................... 1183

c. Aynı Mağdura Ait Eşyaya/Eşyalara Farklı Zamanlarda Birden Çok

Kez Zarar Verme (TCK.m. 43/1) ....................................................... 1184

d. Tek Bir Fiil İle Birden Fazla Mağdura Ait Eşyalara Zarar Verme

(TCK.m.43/2).................................................................................... 1186

e. Mağdurları Farklı Birden Çok Mala, Birden Çok Fiil ile Zarar

Verme .............................................................................................. 1187

f. Fiilin, Kabahat Oluşturduğu Haller................................................... 1187

g. Tek Bir Fiil ile Birden Çok Suçun Oluştuğu Haller (TCK.m.44) .......... 1187

h. Tehdit Amacıyla Mala Zarar Verme (TCK m.106/3) ......................... 1193

i. Zarar Vermenin Faydalanma Amacına Yönelik Olduğu Haller ......... 1195

j. Hırsızlık Ya da Yağma Suçuna Konu Eşyaya Zarar Verme................. 1197

k. Mala Zarar Verme Suçu ile Birlikte İşlenen Suçlar ve Aralarındaki

İlişki .................................................................................................. 1201

3. İŞTİRAK.................................................................................................... 1203

E. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER ............................................................................ 1203

1. ETKİN PİŞMANLIK.................................................................................... 1203

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK VE İNDİRİM SEBEPLERİ............................................... 1204

3. HAKSIZ TAHRİK ....................................................................................... 1205

İçindekiler 31

F. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ.......................................................1206

1. ŞİKÂYET ...................................................................................................1206

2. UZLAŞMA ................................................................................................1208

G. DİĞER USUL HÜKÜMLERİ ...............................................................................1213

H. CEZA ...............................................................................................................1215

İ. DAVA ZAMANIŞIMI.........................................................................................1217

VIII. KAYBOLMUŞ VEYA HATA SONUCU ELE GEÇMİŞ EŞYA ÜZERİNDE TASARRUF

SUÇU............................................................................................................. 1217

A. GENEL OLARAK ...............................................................................................1217

B. SUÇUN YASAL UNSURLARI .............................................................................1218

1. KAYBEDİLMİŞ OLMASI NEDENİYLE MALİKİN ZİLYETLİĞİNDEN ÇIKAN

EŞYA ........................................................................................................1218

a. Unutulmuş Eşya ve Kaybolmuş Eşya Farkı........................................1219

b. Suça Konu Eşyanın, Nereden ve Ne Şekilde Alındığının Tam ve

Kesin Olarak Tespit Edilememesinin Fail Lehine Yorumlanması ......1223

c. Terk edilmiş ve Sahipsiz Eşya Kavramları .........................................1224

2. HATA SONUCU ELE GEÇEN EŞYA.............................................................1225

a. Hatanın Eşyanın Teslimine Yönelik Olması ve Bu Hata Sonucu

Eşyanın Zilyetliğinin Faile Devredilmiş Olması Koşulu......................1225

b. Dolandırıcılık, Hırsızlık ve Güveni Kötüye Kullanma Suçlarından

Ayrımı ...............................................................................................1225

c. Hata sonucu Ele Geçen Eşyanın, Sahibine İade Edilmemesi veya

Durumun Yetkili Makamlara Bildirilmemesi.....................................1226

d. Değişen Statü ya da Hukuki Konumu Bildirmeme ve Mağdurun

Kanundan Doğan Araştırma Yükümlülüğü .......................................1227

e. Kaybolmuş veya Hata sonucu Ele Geçen Eşyanın Suç Eşyası

Olması...............................................................................................1229

3. TAŞINIR MAL ...........................................................................................1229

4. İADE ETMEKSİZİN veya YETKİLİ MERCİLERİ DURUMDAN HABERDAR

ETMEKSİZİN.............................................................................................1229

a. Kişinin Kanundan Doğan Yükümlülüklerini Yerine Getirmesi...........1231

b. Eşyanın Sahibinin Fail Tarafından Biliniyor Olması...........................1231

5. MALİKMİŞ GİBİ TASARRUFTA BULUNMA................................................1235

6. SUÇUN FAİLİ ............................................................................................1236

7. SUÇ KASTI (Manevi Unsur)......................................................................1236

8. HUKUKA AYKIRILIK UNSURU ...................................................................1237

9- ŞİKÂYET ÜZERİNE (Suçun Mağduru)........................................................1237

C. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ .................................................................1238

1. TEŞEBBÜS ...............................................................................................1238

32 İçindekiler

2. İÇTİMA ve ZİNCİRLEME SUÇ.................................................................... 1238

3. İŞTİRAK.................................................................................................... 1242

D. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER ............................................................................ 1242

1. ETKİN PİŞMANLIK.................................................................................... 1242

2. ŞAHSİ CEZASIZLIK VE İNDİRİM SEBEPLERİ............................................... 1242

E. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ ...................................................... 1243

F. DİĞER USUL HÜKÜMLERİ............................................................................... 1244

1. EK SAVUNMA, DAVA KONUSU FİİL ......................................................... 1244

2. EYLEMİN BÖLÜNMEMESİ İLKESİ-TEK FİİL TEK HÜKÜM........................... 1245

G. CEZA............................................................................................................... 1245

H. DAVA ZAMANAŞIMI ....................................................................................... 1246

İKİNCİ BÖLÜM

KONUT VEYA İŞ YERİ DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇLARI

I. KONUT VEYA İŞ YERİ DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇLARI.............................. 1247

A. GENEL OLARAK............................................................................................... 1249

B. KONUT DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU..................................................... 1250

1. GENEL OLARAK ....................................................................................... 1250

2. SUÇUN YASAL UNSURLARI...................................................................... 1250

a. Konut Kavramı ................................................................................. 1250

b. Konut Eklentisi ................................................................................. 1259

c. Mağdurun Rızası .............................................................................. 1269

d. Rıza Dışı Girme ya da Kalma............................................................. 1279

C. İŞ YERİ DOKUNULMAZLIĞINI İHLAL SUÇU...................................................... 1282

1. GENEL OLARAK ....................................................................................... 1282

2. SUÇUN YASAL UNSURLARI...................................................................... 1282

a. İş Yeri Kavramı ................................................................................. 1282

b. İş Yeri Eklentisi ................................................................................. 1287

c. Açık Bir Rızaya Gerek Duyulmaksızın Girilmesi Mutat Olan Yerler

Dışında Kalan İşyerleri ve Eklentileri................................................ 1293

D. NİTELİKLİ HALLER ........................................................................................... 1300

1. GENEL OLARAK ....................................................................................... 1300

2. SUÇUN CEBİR veya TEHDİT KULLANILMAK SURETİYLE ya da GECE

VAKTİ İŞLENMESİ (TCK m.116/4) ............................................................ 1301

a. Suçun Cebir veya Tehdit Kullanılmak Suretiyle İşlenmesi................ 1301

b. Suçun Gece Vakti İşlenmesi ............................................................. 1304

3. TCK’nın 119/1. MADDESİNDE TANIMLANAN NİTELİKLİ HALLER............. 1309

İçindekiler 33

a. Genel Olarak.....................................................................................1309

b. Suçun Silahla İşlenmesi (m.119/1-a) ................................................1310

c. Suçun Kişinin Kendisini Tanınmayacak Bir Hale Koyması

Suretiyle İşlenmesi (m.119/1-b) .......................................................1311

d. Suçun Birden Fazla Kişi ile Birlikte İşlenmesi (m.119/1-c) ................1312

e. Suçun Var Olan veya Var Sayılan Suç Örgütlerinin Oluşturdukları

Korkutucu Güçten Yararlanılarak İşlenmesi (m.119/1-d).................1314

f. Suçun Kamu Görevinin Sağladığı Nüfuz Kötüye Kullanılmak

Suretiyle İşlenmesi (m.119/1-e) .......................................................1315

E. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ .................................................................1315

1. TEŞEBBÜS ................................................................................................1315

2. İÇTİMA.....................................................................................................1320

3. ZİNCİRLEME SUÇ .....................................................................................1324

F. CEZAYA ETKİ EDEN HALLER.............................................................................1327

G. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA USULÜ.......................................................1328

1. ŞİKÂYET VE UZLAŞMA .............................................................................1328

2. SERİ VE BASİT YARGILAMA USULÜ..........................................................1334

H. DİĞER USÜL HÜKÜMLERİ ...............................................................................1335

İ. CEZA ...............................................................................................................1337

J. DAVA ZAMANAŞIMI........................................................................................1338

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

CEZALANDIRMA, YARGILAMA VE HÜKÜM KURMA ESASLARI

I. CEZA EHLİYETİ VE SORUMLULUĞU ................................................................. 1339

A. AKIL HASTALIĞI VE ZAYIFLIĞI..........................................................................1339

1. TCK’nın 32/1-2 MADDELERİ KAPSAMINDA RAPOR ALINMASI

GEREKEN HALLER ....................................................................................1340

2. RAPOR ALINMASI GEREKEN KURUMLAR ................................................1341

3. RAPORLAR ARASINDAKİ ÇELİŞKİ VE GİDERİLMESİ...................................1342

4. DAVA AÇMA ZORUNLULUĞU..................................................................1345

5. KARAR .....................................................................................................1348

B. ÇOCUKLARIN VE SAĞIR VE DİLSİZLERİN CEZAİ SORUMLULUKLARI ................1350

1. GENEL OLARAK........................................................................................1351

2. CEZA SORUMLULUĞU.....................................................................................1352

a. 12 Yaşını Doldurmamış Çocuklar ( 12-15 Yaş Aralığındaki Sağır

ve Dilsizler) .......................................................................................1352

b. 12-15 Yaş Grubu Çocuklar (15-18 yaş Grubu Sağır ve Dilsizler) .......1354

ba) Farik ve Mümeyyizlik Raporu...................................................1355

34 İçindekiler

baa) Farik ve Mümeyyizlik Raporunun Hükme Esas

Alınması ........................................................................ 1357

bab) Farik ve Mümeyyizlik Raporunun TCK’nın

32.Maddesi Bakımından Şüphe Oluşturması veya

Sosyal İnceleme Raporu İle Çelişmesi........................... 1360

bac) Farik ve Mümeyyiz Olmama Halinde Kamu

Davasının Açılma Zorunluluğu ...................................... 1363

bb) Sosyal İnceleme Raporu .......................................................... 1366

c. 15-18 Yaş Grubu Çocuklar (18-21 Yaş Grubu Sağır ve Dilsizler)....... 1368

II. DAVASIZ YARGILAMA VE HÜKÜM OLMAZ İLKESİ ............................................ 1373

A. DAVANIN KONUSU-YARGILAMANIN SINIRLILIĞI............................................ 1374

B. EK SAVUNMA ................................................................................................. 1380

III. SORGU VE DURUŞMALARA KATILMA ............................................................. 1385

A. İSTİNABE YASAĞI............................................................................................ 1385

B. VARESTE / BAĞIŞIK TUTULMA VE TUTUKLU VEYA HÜKÜMLÜ OLAN

SANIĞIN DURUMU......................................................................................... 1389

C. BOZMADAN SONRA SANIĞIN SORGUSU........................................................ 1393

D. İDDİANAME ve KABULÜ KARARININ OKUNMASI ve SANIĞA SON

SÖZÜNÜN VERİLMESİ..................................................................................... 1394

IV. MÜDAFİİ VEYA VEKİL İLE TEMSİL.................................................................... 1395

A. ZORUNLU MÜDAFİİ ATANMASI GEREKEN HALLER ........................................ 1395

1. 18 Yaşını Doldurmamış-Kendini Savunamayacak Derecede Malul ya

da Sağır ve Dilsiz Olma (CMK m.150/2) .................................................. 1395

2. İsnat Edilen Suça Öngörülen Cezanın Alt Sınırının Beş Yıldan Fazla

Olması (CMK m.150/3) ........................................................................... 1396

B. ZORUNLU MÜDAFİİNİN GÖREV SÜRESİ VE GÖREVİNİN SONA ERMESİ ......... 1401

C. MENFAAT ÇATIŞMASI .................................................................................... 1406

D. MÜDAFİİNİN KANUN YOLUNDAN VAZGEÇME YETKİSİ VE İRADELERİN

ÇELİŞMESİ ...................................................................................................... 1407

E. MAĞDUR VEKİLİ ile KANUNİ TEMSİLCİSİNİN İRADELERİNİN ÇELİŞMESİ ........ 1409

F. SANIĞIN ZORUNLU MÜDAFİİ ATANDIĞINDAN HABERDAR OLMADIĞI ya

da MÜDAFİYİ İSTEMEDİĞİ HALLERDE TEBLİGAT USULÜ ................................ 1411

G. MÜDAFİ OLMADAN YAPILAN İŞLEMLERİN HÜKÜM İÇİN DEĞERİ .................. 1415

H. ULAŞILAMAYAN MAĞDURA ATANAN ZORUNLU VEKİLİN KANUN YOLU

YETKİSİ ........................................................................................................... 1416

V. AÇIK VE KAPALI DURUŞMA (YARGILAMA) ...................................................... 1416

VI. TEKERRÜR ..................................................................................................... 1417

A. GENEL OLARAK............................................................................................... 1417

B. TEKERRÜR (BİRİNCİ)....................................................................................... 1418

İçindekiler 35

1. KOŞULLARI ..............................................................................................1418

a. Tekerrüre Esas (İlk) Mahkumiyete/İlama Dair Aranan Koşullar.......1419

aa) Mahkûmiyet Türü Bakımından ................................................1419

ab) Tekerrüre Esas Alınamayacak Mahkûmiyetler/İlamlar............1420

aba) Çocuk Mahkûmiyetleri ..................................................1421

abb) Doğrudan Hükmedilen 3000 Bin Lira ve Altında

Kalan Kesin Nitelikteki Adli Para Cezaları......................1422

abc) Yabancı Ülkede İşlenen Belirli Suçlara Dair

Mahkûmiyetler..............................................................1424

b. Tekerrür Uygulanacak (İkinci) Suça/Mahkumiyete Dair Koşullar ....1426

ba) Tekerrür Uygulanacak Mahkumiyete Konu Suçun (İkinci

Suçun) Tekerrüre esas (İlk) Mahkumiyet Kararının

Kesinleşmesinden Sonra ve İnfazı Üzerinden Belirli Bir Süre

Geçmeden Önce İşlenmesi ......................................................1426

bb) İkinci Mahkûmiyetin (Tekerrür Uygulanacak Cezanın)

Hapis Cezasına Dair Olması......................................................1429

2. UYGULANMASI........................................................................................1430

a. Tekerrüre Esas Alınan Hükmün Kararda Açıkça Belirtilmesi ............1430

b. En Ağır Cezayı Gerektiren Hüküm Dışında Ya da Tekerrüre Esas

Olmayan Bir Hükmün Tekerrüre Esas Alınması ................................1432

c. Tekerrüre Esas Alınıp Alınmayacağı Kesin Bir Şekilde

Belirlenmesi Gereken Bir Hükmün Tekerrüre Esas Alınması............1439

d. Ek Savunma ......................................................................................1447

3. SONUÇLARI..............................................................................................1449

a. Tekerrür Uygulanma Koşullarının Oluştuğu Hallerde Seçenek

Yaptırıma Çevirme............................................................................1450

b. TCK’nın 58/3.Fıkrasının Uygulanma Koşulları-Etkisi-Sonuçları.........1451

C. İKİNCİ KEZ TEKERRÜR .....................................................................................1456

1. KOŞULLARI ..............................................................................................1456

2. İKİNCİ KEZ TEKERRÜRE ESAS ALINAN HÜKÜMDEKİ BİRİNCİ/İLK

TEKERRÜR UYGULAMASININ HUKUKA AYKIRI OLDUĞUNUN

ANLAŞILMASI ..........................................................................................1460

VII. DAVA ZAMANAŞIMI ...................................................................................... 1463

A. GENEL OLARAK ...............................................................................................1464

B. DAVA ZAMANAŞIMI TÜRLERİ .........................................................................1464

1. DAVA ZAMANAŞIMI SÜRELERİNİN BAŞLAMASI ......................................1464

2. SÜRENİN HESAPLANMASI .......................................................................1465

3. DAVA ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN DURMASI .............................................1469

4. DAVA ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN KESİLMESİ ............................................1474

36 İçindekiler

5. HAGB KARARININ VERİLDİĞİ HALLERDE DAVA ZAMANAŞIMI

SÜRESİNİN HESAPLANMASI.................................................................... 1480

6. İŞTİRAK HALİNDE İŞLENEN SUÇLARDA DAVA ZAMANAŞIMI................... 1482

7. SUÇA SÜRÜKLENEN ÇOCUKLAR YÖNÜNDEN DAVA ZAMANAŞIMI......... 1484

C. DAVA ZAMANAŞIMINININ ÖNCELİĞİ ............................................................. 1486

VIII. CEZALARIN BİREYSELLEŞTİRİLMESİ (SEÇENEK YAPTIRIMLAR -TCK m.50,

ERTELEME-TCK m. 51 ve HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI-

CMK m.231)................................................................................................... 1487

A. GENEL OLARAK............................................................................................... 1487

B. TCK’nın 50, 51 ve CMK’nın 231. MADDELERİNİN DEĞERLENDİRİLME VE

UYGULANMA SIRASI ...................................................................................... 1487

C. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI (CMK m. 231)..................... 1494

1. KOŞULLARI .............................................................................................. 1494

a. Sonuç Cezanın İki Yıl ve Altında Hapis veya Adli Para Cezasına

Dair Olması ...................................................................................... 1494

b. Suçun İşlenmesiyle Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın,

Aynen İade, Suçtan Önceki Hale Getirme veya Tazmin Suretiyle

Tamamen Giderilmesi...................................................................... 1495

c. Failin Daha Önce Kasıtlı Suçtan Mahkum Olmaması ....................... 1499

d. Mahkemece, Sanığın Kişilik Özellikleri ve Duruşmadaki Tutum

ve Davranışları Göz Önünde Bulundurularak, Yeniden Suç

İşlemeyeceği Hususunda Kanaate Varılması.................................... 1503

da) Kişilik Özellikleri ile Duruşmadaki Tutum ve Davranışları........ 1503

db) Açık Soruşturma ve Yargılama Dosyaları (Entegrasyon

Raporu).................................................................................... 1507

dc) Suç tarihinden Sonra ve Hükümden Önce Kesinleşen

Mahkûmiyet Kararları.............................................................. 1510

dd) Daha Önce hakkında HAGB Kararı Verilen Fail Hakkında

Denetim Süresi İçerisinde İşlediği Suçtan Dolayı İkinci Kez

HAGB Verilememesi -CMK m.231/8’ in Uygulanma

Koşulları................................................................................... 1510

2. UYGULANMASI VE SONUÇLARI .............................................................. 1513

3. HÜKMÜN AÇIKLANMASI İÇİN GEREKEN KOŞULLAR VE HÜKMÜ

AÇIKLARKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR............................. 1515

D. SEÇENEK YAPTIRIMLAR (TCK.m. 50) .............................................................. 1521

1. GENEL OLARAK ....................................................................................... 1521

2. KOŞULLARI .............................................................................................. 1521

a. Hâkime Takdir Hakkı Tanınan Haller (TCK m.50/1. ve 4.fıkra)......... 1522

aa) Kısa Süreli Hapis Cezasının Seçenek Yaptırıma Çevrilmesi

(TCK m.50/1) ........................................................................... 1522

İçindekiler 37

ab) Taksirle İşlenen Suça Dair Hapis Cezasının Adli Para

Cezasına Çevrilmesi (TCK m.50/4) ...........................................1524

b. Seçenek Yaptırıma Çevirme Zorunluluğu (TCK m.50/3) ...................1524

3. UYGULANMASI VE SONUÇLARI ...............................................................1526

a. Seçimlik Ceza Öngörülen Durumlarda, Hapis Cezasının Seçilmesi

Halinde Seçenek Yaptırıma Çevirme (TCK m.50/2) ve TCK’nın

58/3.Fıkrasının Etkisi ........................................................................1528

b. Tekerrür Uygulama Koşullarının Oluştuğu Hallerde, Seçenek

Yaptırıma Çevirme (TCK m.50/1)......................................................1535

c. Adli Para Cezası Dışında Çevrilen Seçenek Yaptırımların

Tekerrüre Esas Olamaması (TCK m.58/2-a-b) ..................................1536

E. ERTELEME (TCK.m.51) ....................................................................................1537

1. KOŞULLARI ..............................................................................................1537

a. Objektif Koşullar...............................................................................1537

b. Sübjektif Koşul..................................................................................1539

2. UYGULANMASI ve SONUÇLARI ...............................................................1541

IX. MÜSADERE VE DELİL OLARAK SAKLAMA ........................................................ 1543

A. GENEL OLARAK ...............................................................................................1543

B. ÖLÇÜLÜLÜK İLKESİ..........................................................................................1543

C. ÜÇÜNCÜ KİŞİYE AİT EŞYA ve ARACIN MÜSADERESİ .......................................1544

D. DELİL DEĞERİ BULUNAN EŞYA........................................................................1545

E. KAZANÇ MÜSADERESİ ....................................................................................1546

F. MÜSADERE TALEBİNİN BULUNMADIĞI HALLERDE MÜSADERE KARARI ........1547

G. HÜKÜMDE MÜSADERE YÖNÜNDEN BİR KARAR VERİLMEMESİ .....................1547

H. MÜSADERE KARARLARININ TABİ OLDUĞU KANUN YOLLARI .........................1548

X. YARGILAMA GİDERLERİ.................................................................................. 1552

A. GENEL OLARAK ...............................................................................................1552

B. HUKUKİ STATÜSÜ VE TABİ OLDUĞU KANUN YOLU........................................1552

C. HÜKÜMDE AÇIKLANMA ZORUNLULUĞU........................................................1553

D. TERKİN SINIRININ ALTINDA KALAN YARGILAMA GİDERİ ................................1554

E. YARGILAMA GİDERLERİNİN SANIĞA YÜKLENMESİ .........................................1556

F. İŞTİRAK HALİNDE İŞLENEN SUÇLARDA YARGILAMA GİDERİ ...........................1561

G. YARGILAMA GİDERLERİNİN SANIĞA YÜKLENEMEYECEĞİ HALLER..................1562

H. DİĞER HALLERDE YARGILAMA GİDERLERİ ......................................................1563

İ. YARGILAMA GİDERİ OLARAK YÜKLETİLEMEYECEK MASRAFLAR ....................1564

J. VEKÂLET ÜCRETİ .............................................................................................1566

1. SANIK LEHİNE VEKÂLET ÜCRETİNE HÜKMEDİLMESİ ...............................1566

2. KATILAN LEHİNE VEKÂLET ÜCRETİNE HÜKMEDİLMESİ ...........................1570

38 İçindekiler

XI. TEBLİGAT....................................................................................................... 1578

A. İLK TEBLİGATIN ÖNCELİKLE MUHATABIN BİLİNEN VEYA GÖSTERİLEN EN

SON ADRESİNE YAPILMA ZORUNLULUĞU (7201 m. 21/1)............................. 1578

B. MUHATABIN BİLİNEN VEYA GÖSTERİLEN SON ADRESTE BULUNMAMASI .... 1580

1. BİLİNEN ADRESTE HİÇ OTURMAMA VEYA BU ADRESTEN SÜREKLİ

OLARAK AYRILMIŞ OLMA........................................................................ 1581

2. ADRESTE GEÇİCİ OLARAK BULUNMAMA ................................................ 1582

3. MUHATAP ADINA TEBLİGAT YAPILABİLECEKLERİN ADRESTE

BULUNMASI............................................................................................ 1583

C. ADRES KAYIT SİSTEMİNDEKİ YERLEŞİM (MERNİS) ADRESİNE TEBLİGAT

(m.21/2) ......................................................................................................... 1585

D. 35. MADDEYE GÖRE TEBLİGAT ...................................................................... 1589

E. ASKER ŞAHISLARA VE CEZAEVİNDE BULUNAN KİŞİLERE TEBLİGAT................ 1590

F. ELEKTRONİK ORTAMDA TEBLİGAT................................................................. 1593

G. VEKİLE TEBLİGAT VE DİĞER TEBLİGAT ŞEKİLLERİ ........................................... 1593

H. MUHATABIN HABERDAR OLMASI.................................................................. 1599

XII. HÜKMÜN KESİNLEŞTİRİLMESİ VE KANUN YOLUNDA YANILTMA...................... 1599

XIII. SUÇ VASFINDA YANILMA............................................................................... 1606

XIV. KAZANILMIŞ HAK/ALEYHE DEĞİŞTİRME YASAĞI (CMK m.283)........................ 1609

XV. ÇİFTE ATIFET (AYNI HATADAN İKİNCİ KEZ FAYDALANDIRMA).......................... 1618

XVI. LEHE BOZMANIN SİRAYETİ ............................................................................ 1625

KAYNAKÇA ................................................................................................................... 1629