Adalet Meslek Yüksekokulları İçin

Medeni Usul Hukuku

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Ali Cem BUDAK - Varol KARAASLAN
ISBN: 9786257277921
Stok Durumu: Tükendi
88,20 TL 98,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ali Cem BUDAK, Varol KARAASLAN
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 13,5x19,5 cm (Roman Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 325

Adalet meslek yüksekokulu öğrencilerimiz mezun olup meslek hayatına atıldıklarında, maddî hukuk meselelerini çözmekten çok, adlî teşkilat içindeki yazı işleri ve icra daireleri gibi görev yerlerinde usul hükümleriyle düzenlenmiş süreçlerin aksamadan yürütülmesiyle ilgili görevler üstlenmektedir. Bu bakımdan Adalet Meslek Yüksekokullarındaki usul hukuku dersleri, öğrenim süresi dikkate alınarak ayrıntıya ait bilgiler azaltılmak suretiyle ama hukuk fakültesi müfredatına benzer şekilde okutulmalıdır.

Elinizdeki kitap Medenî Usul Hukuku kitabımızın bu anlayışla yayına hazırlanmış, özetlenmiş bir basısıdır. Kitap yayına hazırlanırken hukuk fakültesi öğrencilerine göre adalet meslek yüksekokulu öğrencileri için daha az önem taşıyan konular kısaltılmış (örneğin arabuluculuk ve tahkim bahisleri birleştirilerek birkaç sayfada özetlenmiş); hukuk tarihine veya mukayeseli hukuka ilişkin (örneğin yürürlükten kalkan usul kanunlarımız ve çekişmesiz yargı hakkındaki) bazı bilgiler ve uygulama bakımından önemi azalmış bazı kısımlar (örneğin kanunun zaman itibariyle uygulanmasına ilişkin hükümler gereğince halen tatbikatı olan fakat gittikçe önemi azalan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun istinaf kanun yolu ihdas edilmezden evvelki halleriyle eski temyiz hükümlerini inceleyen kısım) çıkartılmış; alıntılar şeklinde yer verilen temyiz ve istinaf kararları azaltılmış ve bu suretle kitabın hacmi daraltılmıştır. Ancak bu “özetleme” işlemi yapılırken medenî usul hukukuna ilişkin temel bilgilerin metin içinde muhafaza edilmesine; kitabın üslup ve içerik bakımından şematik bilgiler içeren bir “sınava hazırlık” kitabına dönüşmemesine dikkat edilmiştir.

ÖNSÖZ.............................................................................................................................. V

İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. VII

KISALTMALAR ........................................................................................................ XVII

GENEL KAYNAKÇA ................................................................................................. XXI


§ 1- GİRİŞ..........................................................................................................1

I. MEDENÎ USUL HUKUKUNUN KONUSU .......................................... 1

II. MEDENÎ USUL HUKUKUNUN POZİTİF KAYNAKLARI ............... 3

III. YARGILAMA HUKUKU GÜVENCELERİ VE MEDENÎ

USUL HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEMİ ........................................... 4

IV. MEDENÎ USUL HÜKÜMLERİNİN YORUMU .................................... 6

§ 2- MAHKEME TEŞKİLATI VE YARGI GÖREVLİLERİ ............................9

I. YARGI ERKİ VE ADLÎ YARGI MAHKEMELERİ................................ 9

II. HÂKİMLİK MESLEĞİ.............................................................................. 10

III. HÂKİMLERİN BAĞIMSIZLIĞI ............................................................. 10

IV. HÂKİMLERİN TARAFSIZLIĞI ............................................................. 12

V. HÂKİMİN YASAKLILIĞI VE REDDİ .................................................. 13

VI. HÂKİMİN HUKUKÎ SORUMLULUĞU .............................................. 16

VII. İSTİNABE ................................................................................................... 17

VIII. AVUKATLIK ............................................................................................. 19

§ 3- DAVANIN AÇILACAĞI MAHKEME (GÖREV VE YETKİ) ................23

I. DAVANIN HANGİ MAHKEMEDE AÇILACAĞI............................. 23

A. Mahkemelerin Görev ve Yetkisi, Hak Arama Hürriyeti ve

Tabii Hâkim İlkesi .............................................................................. 23

B. Mahkemelerin Görevi ....................................................................... 23


İçindekiler


VIII


1. Genel Görevli Mahkeme............................................................. 23

2. Özel Görevli Mahkemeler .......................................................... 25

a. Sulh Hukuk Mahkemesi ...................................................... 25

b. Asliye Ticaret Mahkemesi ................................................... 25

c. Diğer Özel Görevli Mahkemeler......................................... 28

C. Mahkemelerin Yetkisi ....................................................................... 30

1. Genel Yetki Kuralı ....................................................................... 30

2. Sözleşmeye Dayanan Davalarda Yetki...................................... 33

3. Haksız Fiil Davalarında Yetki .................................................... 34

4. Mirastan Doğan Davalarda Yetki.............................................. 34

5. Taşınmaz Davalarında Yetki...................................................... 35

6. Karşı Davada Yetki ...................................................................... 36

7. Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki..................... 36

8. Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Yetki ................. 37

9. Yetki Sözleşmesi .......................................................................... 38

D. Görevsizlik ve Yetkisizlik Hakkındaki Usulî

Savunmaların İleri Sürülmesi ........................................................... 40

E. Görevsizlik ve Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak

İşlemler ve Yargı Yerinin Belirlenmesi............................................ 41

§ 4- YARGILAMA HUKUKU GÜVENCELERİ VE YARGILAMAYA

HÂKİM OLAN İLKELER ....................................................................... 43

I. YARGILAMA HUKUKU GÜVENCELERİ ......................................... 43

A. Adil Yargılanma Hakkı ...................................................................... 43

B. Hukukî Dinlenilme Hakkı................................................................. 45

II. YARGILAMAYA HÂKİM OLAN İLKELER ....................................... 46

A. Aleniyet İlkesi...................................................................................... 47

B. Doğrudanlık İlkesi .............................................................................. 48

C. Usul Ekonomisi İlkesi ........................................................................ 50

D. Tasarruf İlkesi...................................................................................... 51

E. Taraflarca Getirilme İlkesi................................................................. 54


İçindekiler


IX

F. Hâkimin Davayı Aydınlatma Ödevi ................................................ 57

G. Tarafların Dürüst Davranma ve Doğruyu Söyleme Ödevi........... 60

H. Yargılamayı Hâkimin Sevk ve İdare Etmesi.................................... 62

III. YARGILAMA HUKUKU GÜVENCELERİNİN VE

YARGILAMAYA HÂKİM OLAN İLKELERİN İHLALİ .................... 62

§ 5 - DAVADA TARAFLAR............................................................................65

I. TARAF KAVRAMI ................................................................................... 65

II. İKİ TARAF SİSTEMİ ................................................................................ 66

III. TARAF EHLİYETİ, DAVA EHLİYETİ VE DAVA TAKİP

YETKİSİ ...................................................................................................... 67

A. Taraf Ehliyeti ....................................................................................... 67

B. Dava Ehliyeti........................................................................................ 70

C. Dava Takip Yetkisi.............................................................................. 72

IV. DAVAYA VEKÂLET................................................................................ 74

V. TARAFLARA İLİŞKİN DAVA ŞARTLARININ

İNCELENMESİ.......................................................................................... 76

VI. DAVADA TARAFIN YANLIŞ GÖSTERİLMESİ ................................ 78

§ 6- DAVA ARKADAŞLIĞI VE DAVAYA MÜDAHALE ............................79

I. DAVA ARKADAŞLIĞI ............................................................................ 79

A. İhtiyarî Dava Arkadaşlığı................................................................... 79

B. Mecburî Dava Arkadaşlığı................................................................. 82

II. FER’Î MÜDAHALE VE DAVANIN İHBARI....................................... 85

A. Fer’î Müdahale..................................................................................... 86

B. Davanın İhbarı .................................................................................... 90

III. ASLÎ MÜDAHALE.................................................................................... 91

IV. CUMHURİYET SAVCISININ DAVADA YER ALMASI .................. 92

§ 7- TEBLİGAT, SÜRELER, ESKİ HÂLE GETİRME VE ADLÎ

TATİL.......................................................................................................93

I. TEBLİGAT.................................................................................................. 93

A. Genel Olarak........................................................................................ 93

B. Tebligat Usulleri.................................................................................. 93


İçindekiler


X

C. Milletlerarası Tebligat ........................................................................ 96

II. SÜRELER VE ESKİ HÂLE GETİRME................................................... 98

A. Süreler................................................................................................... 98

B. Eski Hâle Getirme............................................................................. 100

III. ADLÎ TATİL............................................................................................. 102

§ 8- DAVA TÜRLERİ................................................................................... 105

I. GİRİŞ ......................................................................................................... 105

II. HUKUKÎ HİMAYENİN NİTELİĞİNE GÖRE DAVA

TÜRLERİ .................................................................................................. 105

A. Eda Davası ......................................................................................... 105

B. Tespit Davası ..................................................................................... 106

C. İnşaî Dava .......................................................................................... 107

III. HMK’DA YER VERİLEN DİĞER DAVA TÜRLERİ ........................ 109

A. Kısmî Dava ........................................................................................ 110

B. Belirsiz Alacak Davası ...................................................................... 111

§ 9- DAVA ŞARTLARI VE İLK İTİRAZLAR ............................................. 115

I. DAVA ŞARTLARI .................................................................................. 115

A. Mahkemeye İlişkin Dava Şartları ................................................... 115

1. Türk Mahkemelerinin Yargı Yetkisinin (Yargı

Hakkının) Bulunması................................................................ 115

2. Yargı Yolunun Caiz Olması ..................................................... 116

B. Taraflara İlişkin Dava Şartları......................................................... 119

C. Dava Konusuna İlişkin Dava Şartları............................................. 119

1. Hukukî Menfaat......................................................................... 119

a. Eda Davalarında Hukukî Menfaat ................................... 121

b. Tespit Davalarında Hukukî Menfaat ............................... 122

c. İnşaî Davalarda Hukukî Menfaat ..................................... 123

2. Derdestlik.................................................................................... 123

3. Kesin Hüküm Bulunmaması.................................................... 125

4. Gider Avansı............................................................................... 125


İçindekiler


XI

5. Teminat .......................................................................................126

6. Diğer Dava Şartları ....................................................................128

II. DAVA ŞARTLARININ İNCELENMESİ .............................................128

III. İLK İTİRAZLAR ......................................................................................130

A. İlk İtirazların İleri Sürülmesi...........................................................130

B. İlk İtirazların İncelenmesi ...............................................................131

§ 10- DAVANIN AÇILMASI VE KARŞI DAVA ...........................................133

I. DAVA KAVRAMI...................................................................................133

II. DAVANIN AÇILMASI VE DİLEKÇELER AŞAMASI ....................133

A. Dava Dilekçesi ...................................................................................134

1. Dava Dilekçesinin Zorunlu Unsurları ....................................134

2. Dava Dilekçesinin Zorunlu Olmayan Unsurları...................137

B. Dava Açılması ve Sonuçları.............................................................139

C. Cevap Dilekçesi .................................................................................141

D. Savunma Araçları..............................................................................143

E. İkinci Dilekçeler Aşaması ................................................................147

III. KARŞI DAVA...........................................................................................148

§ 11- İDDİA VE SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VE

GENİŞLETİLMESİ YASAĞI VE ISLAH...............................................151

I. İDDİA VE SAVUNMANIN DEĞİŞTİRİLMESİ VE

GENİŞLETİLMESİ YASAĞI..................................................................151

II. ISLAH........................................................................................................155

§ 12- DAVANIN GERİ ALINMASI, DAVA KONUSUNUN DEVRİ,

İRADÎ TARAF DEĞİŞİKLİĞİ ..............................................................157

I. DAVANIN GERİ ALINMASI ...............................................................157

II. DAVA KONUSUNUN DEVRİ.............................................................158

III. İRADÎ TARAF DEĞİŞİKLİĞİ...............................................................159


İçindekiler


XII

§ 13- ÖN İNCELEME ..................................................................................... 161

§ 14- TAHKİKAT........................................................................................... 165

I. İSTİCVAP................................................................................................. 166

II. TARAFLARIN DİNLENMESİ .............................................................. 167

III. TUTANAKLAR....................................................................................... 168

IV. DOSYANIN İŞLEMDEN KALDIRILMASI........................................ 169

V. ÖN SORUN.............................................................................................. 170

VI. BEKLETİCİ SORUN............................................................................... 171

VII. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ VE AYRILMASI ........................ 173

§ 15- İSPAT VE DELİLLER ........................................................................... 175

I. İSPAT HUKUKUNA İLİŞKİN BAZI TEMEL KAVRAM VE

MÜESSESELER........................................................................................ 175

A. İspat Kavramı .................................................................................... 175

B. İkrar .................................................................................................... 176

C. İspat Yükü.......................................................................................... 177

D. Karineler............................................................................................. 179

II. DELİLLER................................................................................................. 182

A. Delil Sistemleri .................................................................................. 182

B. Hukuka Aykırı Deliller .................................................................... 183

C. Delil Sözleşmeleri.............................................................................. 185

D. Delillerin İleri Sürülmesi ................................................................ 186

E. Delil Türleri ....................................................................................... 188

1. Kesin Deliller .............................................................................. 189

a. Senet...................................................................................... 189

b. Yemin ................................................................................... 193

c. Kesin Hüküm ...................................................................... 196

2. Takdirî Deliller........................................................................... 196

a. Tanık Beyanı........................................................................ 196

aa. Tanıklıktan Çekinme................................................. 199


İçindekiler


XIII

i. Kişisel Nedenlerle Tanıklıktan Çekinme .......199

ii. Sır Nedeniyle Tanıklıktan Çekinme................199

iii. Menfaat İhlali Tehlikesi Nedeniyle

Tanıklıktan Çekinme ........................................200

bb. Tanık Beyanının Değerlendirilmesi ........................201

b. Bilirkişi..................................................................................202

aa. Genel Olarak...............................................................202

bb. Bilirkişilik Kanunu ile Yapılan

Düzenlemeler..............................................................202

cc. Bilirkişi Raporu ..........................................................204

dd. Bilirkişi Raporunun Değerlendirilmesi ..................207

ee. Bilirkişinin Hukukî Sorumluluğu............................207

c. Keşif.......................................................................................208

d. Kanunda Düzenlenmemiş Deliller...................................209

III. SENETLE İSPAT ZORUNLULUĞU....................................................209

A. Temel Kural .......................................................................................209

B. Senetle İspat Zorunluluğunun İstisnaları......................................211

1. Ticarî Defterlerle İspat Usulü ..................................................211

2. Manevî İmkânsızlık Hâlleri......................................................213

3. Maddî İmkânsızlık Hâlleri........................................................213

4. Delil Başlangıcı...........................................................................214

C. Senede Karşı Senetle İspat Zorunluluğu........................................216

§ 16- SÖZLÜ YARGILAMA VE HÜKÜM .....................................................219

I. SÖZLÜ YARGILAMA............................................................................219

II. KARAR VE HÜKÜM .............................................................................220

III. HÜKMÜN TASHİHİ, TAVZİHİ VE TAMAMLANMASI ..............222

IV. KESİN HÜKÜM ......................................................................................223

A. Şeklî Anlamda Kesin Hüküm..........................................................224

B. Maddî Anlamda Kesin Hüküm ......................................................224

1. Maddî Anlamda Kesin Hükmün Unsurları...........................224


İçindekiler


XIV


2. Kesin Hükmün Etkileri............................................................. 225

a. Kesin Hükmün Olumsuz (Dava Şartı) Etkisi ................. 225

b. Kesin Hükmün Olumlu (Kesin Delil) Etkisi .................. 226

3. Ceza Mahkemesi Kararının Hukuk Mahkemesini

Bağlaması .................................................................................... 227

§ 17- DAVAYA SON VEREN TARAF İŞLEMLERİ..................................... 229

I. GİRİŞ ......................................................................................................... 229

II. DAVADAN FERAGAT VE DAVAYI KABUL .................................. 231

III. SULH ......................................................................................................... 234

§ 18- YARGILAMA GİDERLERİ VE ADLÎ YARDIM ................................. 237

I. YARGILAMA GİDERLERİ ................................................................... 237

II. ADLÎ YARDIM........................................................................................ 241

§ 19- BASİT YARGILAMA USULÜ .............................................................. 243

§ 20- GEÇİCİ HUKUKÎ KORUMA TEDBİRLERİ ....................................... 247

I. GENEL OLARAK.................................................................................... 247

II. İHTİYATÎ TEDBİR................................................................................. 248

A. İhtiyatî Tedbirde Görev ve Yetki.................................................... 249

B. Tedbir Talebi ..................................................................................... 249

C. İhtiyatî Tedbirde Teminat ............................................................... 250

D. İhtiyatî Tedbir Kararına İtiraz ve Kanun Yolu............................. 250

E. İhtiyatî Tedbir Kararının Uygulanması ve Tedbiri

Tamamlayan İşlemler....................................................................... 251

F. İhtiyatî Tedbir Dolayısıyla Tazminat............................................. 252

III. DELİLLERİN TESPİTİ ........................................................................... 252

§ 21- ÇEKİŞMESİZ YARGI ........................................................................... 255

I. GENEL OLARAK.................................................................................... 255

II. ÇEKİŞMESİZ YARGI İŞLERİ................................................................ 257

III. ÇEKİŞMESİZ YARGI ORGANLARI ................................................... 258

IV. ÇEKİŞMESİZ YARGIDA GÖREV VE YETKİ ................................... 258


İçindekiler


XV

V. ÇEKİŞMESİZ YARGIDA İLGİLİLER ..................................................259

VI. ÇEKİŞMESİZ YARGIDA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERİN

YARGILAMAYA KATILMASI.............................................................259

VII. ÇEKİŞMESİZ YARGIDA YARGILAMA USULÜ .............................261

A. Çekişmesiz Yargıda Yargılamanın Başlaması...............................261

B. Çekişmesiz Yargıda Yargılama Konusunun Belirlenmesi ..........262

C. Çekişmesiz Yargıda Re’sen Araştırma İlkesinin

Uygulanması......................................................................................262

D. Çekişmesiz Yargıda Yargılamanın Sona Ermesi ..........................263

1. Talebin Geri Alınması, Feragat, Kabul ve Sulh .....................263

2. Nihaî Karar .................................................................................263

§ 22- KANUN YOLLARI ................................................................................265

I. GENEL BİLGİLER...................................................................................265

II. HMK’NIN KANUN YOLLARINA İLİŞKİN HÜKÜMLERİ...........267

A. İstinaf ..................................................................................................268

1. İstinaf Başvurusu........................................................................268

a. İstinaf Edilebilecek Kararlar..............................................268

b. İstinaf Gerekçesi ve Talep Sonucu....................................271

c. İstinaf Tarihi ........................................................................271

d. İstinaf Süresi ........................................................................272

e. İstinaf Dilekçesine Cevap ve Katılma Yoluyla

İstinaf ....................................................................................273

f. İstinaftan Feragat ................................................................273

g. İstinafın İcraya Etkisi..........................................................274

2. İstinaf İncelemesi .......................................................................276

a. İstinafta Ön İnceleme.........................................................276

b. İstinafta Esastan İnceleme .................................................277

3. İstinafta Karar.............................................................................280

a. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yapmadan

ve Kesin Olarak Karar Vereceği Hâller............................283

b. Bölge Adliye Mahkemesinin Duruşma Yapmadan

Esasa İlişkin Karar Vereceği Hâller..................................284


İçindekiler


XVI


4. İstinaf İncelemesinde Yapılamayacak İşlemler ..................... 285

B. Temyiz................................................................................................ 287

1. Temyiz Başvurusu...................................................................... 287

a. Temyiz Edilebilecek Kararlar............................................ 287

b. Temyiz Sebepleri ve Talep Sonucu................................... 289

c. Temyiz Tarihi...................................................................... 293

d. Temyiz Süresi ...................................................................... 293

e. Temyiz Dilekçesine Cevap ve Katılma Yoluyla

Temyiz.................................................................................. 293

f. Temyiz Dilekçesinin Hangi Yargıtay Dairesine

Gönderileceği (Yargıtay Daireleri Arasındaki

İşbölümü)............................................................................. 293

g. Temyizden Feragat ............................................................. 295

h. Temyizin İcraya Etkisi........................................................ 295

2. Temyiz İncelemesi ..................................................................... 295

a. Temyizde Ön İnceleme...................................................... 295

b. Temyizde Esastan İnceleme .............................................. 296

3. Temyizde Karar.......................................................................... 297

4. Bozma Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler............................. 298

C . Kanun Yararına Temyiz .................................................................. 303

D. Yargılamanın İadesi.......................................................................... 304

§ 23- TAHKİM VE ARABULUCULUK......................................................... 311

I. TAHKİM................................................................................................... 311

II. ARABULUCULUK ................................................................................. 312

A. Genel Olarak...................................................................................... 312

B. Zorunlu Arabuluculuğa Tâbi Uyuşmazlıklar .............................. 313


KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ........................................................... 315

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.