| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Semra Betül DOĞANGÜZEL |
| Baskı Tarihi | 2021/09 |
| Baskı Sayısı | 2 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 155 |
Çalışmada nişanlanma müessesesi, Osmanlı hukuku çerçevesinde ele alınmıştır. “Nâmzed” kavramı ile ifade edilen nişanlanmanın, Osmanlı’da önemsenen bir olgu olduğu anlaşılmaktadır. Bununla birlikte konuya ilişkin çalışmaların azınlıkta olduğu gözlemlenmektedir. Çalışmada İslâm hukuku çerçevesinde fıkıh kitapları, fetva mecmuaları taranmış, ayrıca konunun örfi boyutu nedeniyle Osmanlı’daki hukukî düzenlemeler incelenmiştir. Çalışmada müessese odaklı bir yöntem izlendiğinden Osmanlı dönemi bütüncül bir perspektifle ele alınmıştır. Bu kapsamda Osmanlı’da nişanlanmanın Tanzimat öncesi ve sonrası dönemde hukuk kaynaklarında yer aldığı görülmektedir. Bu durum, devletin nişanlanmaya verdiği önemi ortaya koymaktadır. Bununla birlikte hükümlerdeki farklılık, dönemsel bir bakış açısı farklılığını göstermektedir. Osmanlı hukukunda nişanlanma çerçevesinde dikkat çeken bir diğer husus, nişanlanmaya ilişkin anlaşmazlıklarda kızların şikâyet ve taleplerinin dikkate alınmasıdır. Bu çerçevede genellikle kızların istedikleri kişilerle evlenmelerine izin verilmiştir. Sicillere yansıyan uyuşmazlıkların genellikle nişanın bozulmasına ilişkin olduğu gözlemlenen bir diğer husustur. Bu durum, hukuk sistemlerinin toplumlardaki uyuşmazlık ve aksaklıklarla ilgilendiklerini göstermektedir.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 5
ÖZET ......................................................................................................................... 7
ABSTRACT................................................................................................................. 8
İÇİNDEKİLER.............................................................................................................. 9
KISALTMALAR......................................................................................................... 13
GİRİŞ ...............................................................................................................15
BİRİNCİ BÖLÜM
OSMANLI HUKUKUNDA NİŞANLANMANIN
TANIMI, HUKUKÎ NİTELİĞİ, ÖNEMİ
I. TERMİNOLOJİ.............................................................................................19
II. NİŞANLANMANIN TANIMI ..........................................................................23
III. HUKUK KAYNAKLARINDA NİŞANLANMA.....................................................24
A. ŞER’İ KAYNAKLARDA NİŞANLANMA ............................................................ 25
1. Aslî Kaynaklar ........................................................................................ 25
2. Tali Kaynaklar ........................................................................................ 27
B. ÖRFİ KAYNAKLARDA NİŞANLANMA ............................................................ 30
1. İslâmiyet Öncesi Dönem........................................................................ 31
2. Klasik Dönem......................................................................................... 36
3. Tanzimat Sonrası Dönem....................................................................... 37
a. Nişanlanmaya İlişkin Doğrudan Hükümler....................................... 39
b. Nişanlanmaya İlişkin Dolaylı Hükümler............................................ 43
IV. NİŞANLANMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ............................................................46
A. NİŞANLANMANIN BİR ÖN SÖZLEŞME OLDUĞU GÖRÜŞÜ ........................... 47
B. NİŞANLANMANIN BAĞIMSIZ BİR AİLE SÖZLEŞMESİ OLDUĞU
GÖRÜŞÜ ...................................................................................................... 49
C. NİŞANLANMANIN BİR KARAR OLDUĞU GÖRÜŞÜ ....................................... 50
D. GÖRÜŞLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ............................................................. 51
10 İçindekiler
V. NİŞANLANMA İLE BENZER AİLE HUKUKU MÜESSESELERİ .............................52
A. EVLENME TEKLİFİ ........................................................................................ 52
1. Ölüm İddeti Bekleyen Kadına Yapılan Üzeri Kapalı Evlenme Teklifi ...... 53
2. Evlenme Teklifi Edilen Bir Kadına Başkası Tarafından Evlenme
Teklifinde Bulunulamaması................................................................... 54
3. Evlenme Teklifinin Erkeğe Kadını Görmek Hakkı Vermesi .................... 56
B. NİKÂH.......................................................................................................... 57
1. İcap ve Kabulün Nikâh Akdini Gerçekleştirmemesi............................... 58
a. İcap ve Kabulün Nikâh Terimlerini İçermemesi ............................... 58
b. İcap ve Kabulün Geçmiş Zaman Kipiyle Yapılmamış Olması............ 60
2. Nikâh İçin Gerekli Diğer Şartların Bulunmaması ................................... 61
a. Meclis Birliği .................................................................................... 62
b. Şahitler ............................................................................................ 63
VI. NİŞANLANMANIN ÖNEMİ ...........................................................................66
İKİNCİ BÖLÜM
NİŞANLANMANIN TARAFLARI, ŞARTLARI,
KURULMASI, HUKUKİ SONUÇLARI
I. NİŞANLANMANIN TARAFLARI .....................................................................69
A. NİŞANLANACAK KİŞİLER.............................................................................. 69
1. Evlenme Ehliyeti.................................................................................... 70
2. Kefaet.................................................................................................... 74
B. VELİ ............................................................................................................. 80
1. Velayet-i Nedb...................................................................................... 80
2. Velayet-i İcbar ....................................................................................... 83
C. VEKİL ........................................................................................................... 86
D. ZİMMİLER.................................................................................................... 87
E. KÖLELER...................................................................................................... 90
F. ASKERİLER................................................................................................... 92
II. NİŞANLANMANIN ŞARTLARI .......................................................................95
A. TARAFLAR ARASINDA EVLENME ENGELLERİNİN BULUNMAMASI .............. 95
1. Mutlak (Daimi) Evlenme Engelleri......................................................... 96
a. Kan hısımlığı..................................................................................... 97
b. Sıhrî hısımlık .................................................................................... 97
İçindekiler 11
c. Süt hısımlığı...................................................................................... 98
2. Nisbî (Geçici) Evlenme Engelleri .......................................................... 100
a. Din Ayrılığı...................................................................................... 100
b. Üçlü Boşama .................................................................................. 102
c. İddete Bağlı Engel .......................................................................... 102
d. Dört Kadınla Evli Olmak ................................................................. 104
e. Kadının Başkasıyla Evli Olması ...................................................... 105
f. İki Hısımla Birden Evlilik................................................................. 106
B. AYNI KADINA DAHA ÖNCE BAŞKASININ EVLENME TEKLİFİ ETMEMİŞ
OLMASI ..................................................................................................... 106
III. NİŞANLANMANIN KURULMASI ................................................................. 108
A. NİŞANLANMANIN KURULMA SÜRECİ........................................................ 108
1. Teklifin Erkek Tarafından Gelmesi....................................................... 109
2. Teklifin Kız Tarafından Gelmesi ........................................................... 110
3. Üçüncü Kişinin Aracılığı ....................................................................... 110
B. KURULAN NİŞANLANMANIN İLÂNI............................................................ 111
IV. NİŞANLANMANIN HUKUKî SONUÇLARI..................................................... 112
A. ERKEĞİN KADINI GÖRME HAKKI................................................................ 112
B. NİŞANLANMANIN EVLENME MECBURİYETİ DOĞURMAMASI................... 114
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
OSMANLI HUKUKUNDA NİŞANLANMANIN
HUKUKEN SONA ERMESİ
I. EVLENME ................................................................................................. 117
II. NİŞANIN BOZULMASI ............................................................................... 118
A. NİŞANIN BOZULMA NEDENLERİ................................................................ 119
1. Nişanlılık Sürecinin Uzaması................................................................ 119
2. Buluğa Erme ........................................................................................ 121
3. Taraflardan Birinin Ölümü................................................................... 122
4. Maddi İmkânsızlıklar............................................................................ 123
B. NİŞANIN BOZULMASININ SONUÇLARI ...................................................... 124
1. Tazminat Meselesi............................................................................... 124
a. Tazminatın Verilmesinin Gerekmediği Görüşü .............................. 126
b. Tazminatın Verilmesinin Gerektiği Görüşü .................................... 127
12 İçindekiler
2. Mehre İlişkin Anlaşmazlıklar ............................................................... 131
a. Mehrin İslâm Hukukundaki Yeri .................................................... 131
b. Nişanın Bozulması Durumunda Mehir........................................... 135
3. Hediyelere İlişkin Anlaşmazlıklar......................................................... 137
a. Hediyelerin İadesine İlişkin Anlaşmazlıklar.................................... 138
i. Hediyelerin Mevcut Olması ..................................................... 138
ii. Hediyelerin Zayi Olması ........................................................... 139
b. Hediyelerin İbra Edilmesi............................................................... 141
i. Tek Taraflı İbra ......................................................................... 142
ii. Karşılıklı İbra............................................................................. 142
iii. Sulh .......................................................................................... 143
SONUÇ.......................................................................................................... 145
KAYNAKÇA ................................................................................................... 149
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
