Şehit C.Savcısı Mehmet Selim Kiraz Anısına 3. Makale Yarışması Ceza Hukuku Bağlamında İslamofobi

Yayınevi: Adalet Yayınları
Yazar: Murat BALCI - Hüseyin AYDIN
ISBN: 9786258153224
Stok Durumu: Tükendi
218,70 TL 243,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Murat BALCI, Hüseyin AYDIN
Baskı Tarihi 2022/05
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 146

İslam dini, tüm dinler arasında insana, insan haklarına, iyilik yapmaya, adalete en önem veren en son dindir. Ancak günümüzde, özellikle küresel medya, Müslümanları potansiyel terörist olarak lanse etme ve dünya kamuoyunda kötü insanlar olarak gösterme, bu yönde bir algı oluşturma çabası içindedir. Küresel medyanın olumsuz etkileri sebebiyle, islam dini aleyhine dünya genelinde islam karşıtlığı gündeme gelmektedir. Dünya medyasının bu çabası temel bir insani değer olan eşitlik ilkesinin yerle bir edilmesi sonucunu doğurmaktadır. Ortaya ayrımcılık, ötekileştirme ve nefret söylemleri çıkmaktadır. Temel gayesi eşitlik, ayrımcılığı önleme ve hukuki değerleri koruma olan ceza hukukunun bu konuda kayıtsız kalmaması gerekir.

İslamofobi kavramı, iki kelimeden oluşmaktadır; “islam” ve “fobi”. Bu iki kelime ve oluşan yeni kelime islamofobi kelimesinin etimolojik kökenini irdeleyerek daha iyi değerlendirme yapmak mümkün olacaktır.

İslam bilindiği gibi arapça kökenli bir kelimedir ve din ismi olup, “Müslümanlık” anlamına gelmektedir1. Bir başka ifade ile “Hz. Muhammed´in yaydığı din, müslüman dininden olan kimse”dir. Diyanet Ansiklopedisinde islam kelimesi; “kurtuluşa ermek, boyun eğmek, teslim olmak; teslim etmek, vermek; barış yapmak” anlamlarındaki silm (selm) kökünden türemiş olan İslâm’ın etimolojisini yapan ilk âlimlerden İbn Kuteybe kelimeyi “boyun eğmek ve iradî olarak uymak suretiyle barış ortamına girmek”, İbn Manzûr da “boyun eğmek (inkıyâd) ve itaat etmek” şeklinde açıklamıştır. Sonraki kaynaklarda genellikle bu açıklamalar tekrar edilmiş, “sulh ve selâmet gayesiyle boyun eğmek, tâbi ve teslim olmak” mânaları öne çıkarılmıştır. İslâm’ın sözlük anlamındaki inkıyâd ve itaat her ne kadar mutlak ise de kelimenin örfteki kullanımı sadece “doğruya ve hakka uyma” mânası taşır. Yanlışa ve kötüye boyun eğme şeklinde bir teslimiyet İslâm’a aykırıdır ve isyan olarak nitelendirilir2. Görüldüğü üzere kelime anlamı itibarıyla da islam, barış, sulh ve huzuru ifade etmektedir.

İslâm kelimesinin semantik tahlilini yapan Toshihiko Izutsu’ya göre Câhiliye döneminin hâkim telakkisi olan şirk inancının aksine Kur’an’ın mesajıyla Allah kâinatın mutlak hâkimi ve tek rabbi olarak kabul edilmiş; O’na yapılan kulluk ise itaat, teslimiyet ve tevazu ifade eden terimler arasında en önemlisi olan, “kişinin bilerek ve samimiyetle kendisini Allah’a teslim etmesi” anlamına gelen İslâm terimiyle belirtilmiştir.

Sözlükte “Fobi”; “Belirli nesneler veya durumlar karşısında duyulan olağan dışı güçlü korku, yılgı” olarak tanımlanmaktadır4. “Fobi” kelimesi, “phobos” kelimesinden türemiş olup korkuyu ifade eder. Birlikte kullanıldığı kelimelere korku manası yükler5. Fobi tedavi edilmesi gereken bir tür hastalık olarak görülmektedir.

Ceza Kanunları genellikle ayrımcılık ile ilgili yasaklar getirmekte ve buna karşı yaptırım sistemi içermektedir. Türk Ceza Kanunu’nda da ayrımcılık suç haline getirilmiş ve yaptırıma bağlanmıştır. Genel olarak dine dayalı ayrımcılık ile ilgili hükümler bulunmasına rağmen özel olarak islamofobi hakkında bir düzenleme yoktur. İnsanlığın geleceğini tehdit eden ve uluslararası barışın düşmanı hareketlerin bağımsız olarak düzenlenmesine ihtiyaç duyulmaktadır.

Dünya’da ve özellikle bu konuda öne çıkan bazı Avrupa ülkelerinde islamofobi, sosyolojik bir olguya dönüşmüş durumdadır. Bu sebeple haksız ve insani değerlerle bağdaşmayan islam karşıtlı hareketlerle uluslararası alanda bir çalışma ile mümkündür. Bunun için islam dünyasının lider ülkelerinden olan Türkiye’nin hem uluslararası anlaşmalarla islamofobinin önlenmesi, hem de özel olarak diğer ülkelerin kanunlarında suç olarak düzenlenmesi için çaba sarfetmesi gerektiği kanaatindeyiz.

ÖNSÖZ ........................................................................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................................. 9


“MAKALE YARIŞMASINDA YÜKSEK LİSANS-DOKTORA

KATEGORİSİNDE BİRİNCİ OLAN MAKALE”


İSLAMOFOBİ İLE MÜCADELEDE CEZA HUKUKU ARAÇLARININ ROLÜ:


DİSİPLİNLER ARASI BİR İNCELEME

Efe Can Karabulat


Özet...............................................................................................................................................................13

Giriş ..............................................................................................................................................................14

1. İslamofobi ve Ceza Hukukuna Yansımaları ......................................................................17

2. İslamofobinin Psikolojik Kökenleri ve Çözüm Yolları..................................................28

2.1. Bir ayrımcılık süreci olarak İslamofobi....................................................................28

2.2. İslamofobiyle mücadelenin psikolojik yapısal unsurları .................................38

3. İslamofobiyle ceza hukuku araçları ile mücadele..........................................................43

3.1. Bir saik olarak Müslüman karşıtlığı ve cezalandırmaya etkileri ..................45

3.2. Dünyada ve Türkiye’de mevcut yasal düzenlemeler .........................................50

3.3. Akılcı bir yaptırım sistemi için öneriler ...................................................................55

3.3.1. Yaptırımın amacı bağlamında mevcut sistemin sorunları .................55

3.3.2. Yaptırım tercihleri ve yaptırımın taşıması gereken özellikler .........59

Sonuç ...........................................................................................................................................................70

Kaynakça....................................................................................................................................................72


10 İçindekiler

AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ’NİN DİNİ SEMBOLLERE

BAKIŞ AÇISININ LEYLA ŞAHİN/TÜRKİYE ile

LAUTSİ VE DİĞERLERİ/İTALYA KARARLARI

ÖZELİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ

Arş. Gör. Ömer Özmen Baştürk


Özet ..............................................................................................................................................................79

Abstract......................................................................................................................................................80

Giriş..............................................................................................................................................................81

I. Lautsi ve Diğerleri/İtalya Kararı ...........................................................................................81

A. Somut Olay..............................................................................................................................81

B. İtalyan İdare Mahkemesi Kararı ...................................................................................83

C. İtalya Danıştay Kararı ........................................................................................................84

D. AİHM Daire Kararı...............................................................................................................85

E. Yüksek Mahkeme (Büyük Daire) Kararı....................................................................87

II. Leyla Şahin/Türkiye Kararı .....................................................................................................90

A. Somut Olay..............................................................................................................................90

B. AİHM Daire Kararı...............................................................................................................92

C. Yüksek Mahkeme (Büyük Daire) Kararı....................................................................93

III. Değerlendirme ...............................................................................................................................97

A. Genel Olarak Din ve Vicdan Özgürlüğü......................................................................97

B. Din ve Vicdan Özgürlüğü Kapsamında Dini Semboller ......................................99

C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Leyla Şahin/Türkiye ile

Lautsi ve Diğerleri/İtalya Kararları Özelinde Dini Sembollere Bakış

Açısına İlişkin Yapılan Değerlendirme.................................................................... 100

Sonuç ........................................................................................................................................................ 108

Kaynakça................................................................................................................................................. 111


İçindekiler 11

E.S. v. AVUSTURYA: DİNİ BARIŞIN VE DİNİ DUYGULARIN


KORUNMASI AMACIYLA

İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN SINIRLANDIRILMASI

E.S. v. Austria: Restriction of Freedom of Expression to

Safeguarding Religious Peace and Protecting Religious Feelings


Arş. Gör. Emre Oğuz Meriç


Özet............................................................................................................................................................113

Abstract ...................................................................................................................................................114

Giriş ...........................................................................................................................................................114

I. İnceleme Konusu Karar...........................................................................................................116

A. Olaylar ve Ulusal Yargılama Süreci ...........................................................................116

B. Tarafların İddiaları...........................................................................................................119

1. Başvurucunun İddiaları.........................................................................................119

2. Devletin İddiaları......................................................................................................119

C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Değerlendirmesi ve Kararı .............119

II. Mahkemenin İçtihat Gelişimi ve Kararın Önemli Kısımları....................................124

A. İfade özgürlüğünün sınırlandırılması......................................................................126

1. Başkalarının Haklarının Korunması Meşru Amacıyla İfade

Özgürlüğünün Sınırlandırılması........................................................................128

2. Dini Duyguların Korunması Amacıyla İfade Özgürlüğünün

Sınırlandırılması .......................................................................................................129

B. Mahkemenin İçtihat Gelişimi Bağlamında E.S. v. Avusturya

Kararının Değerlendirilmesi........................................................................................138

Sonuç ........................................................................................................................................................142

Kaynakça.................................................................................................................................................144

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.