Sert Pozitivizm

Sert Pozitivizm

Engin ARIKAN

Hukuk felsefesi, hukuka dair doğru tespitlerde ve faydalı çıkarımlarda bulunmaya gayret eder. Doğal hukuk kuramları hukukun ahlaki boyutuna eğilerek bu hedeflere ulaşmaya çalışırken, hukuki pozitivist kuramlar hukukun toplumsal olgu boyutunu ele alır. Doğal hukuk ile hukuki pozitivizm arasındaki tartışmanın güncel hukuk felsefesinde geldiği en önemli dönüm noktalarından bir tanesi Hart-Dworkin tartışmasıdır. Dworkin, doğal hukukun öğelerini ağırlıklı olarak yargılama sürecindeki ahlaki ilkelerin varlığı ve bunların yorum faaliyetindeki etkisi üzerine temellendirmiş ve hukuki pozitivizmin tezlerine şüphe düşürmüştür. Hart ise Dworkin'e cevabında ahlaki ilkelerin hukuk sisteminin tanıma kuralı vasıtası ile hukuka dahil edilebileceğini ifade etmiş ve bunun hukuki pozitivizmin tezleri ile çelişmediğini savunmuştur. Hart'ın pozitivist kuramı bu açıdan yumuşaktır; çünkü her ne kadar ahlaki ilkeler kendiliklerinden hukuka dahil olmasalar da hukukun imkan vermesi halinde ahlakın hukuka dahil olmasında bir esneklik söz konusudur. Ancak Joseph Raz ile başlayan sert pozitivist yaklaşım, ahlakın hukukilik niteliğini haiz olmasının kavramsal olarak mümkün olmadığını öne sürer. Bu açıdan Raz'ın savunduğu hukuki pozitivizm, sert veya dışlayıcıdır. Çünkü toplumsal olgu temelli olmayan ahlaki ilkelerin hukukun kavramsal alanına hiçbir şekilde dahil olamayacağını iddia eder. Raz'dan sonra da Andrei Marmor, Scott J. Shapiro ve Brian Leiter bu kuramı zenginleştirmiştir. Bu çalışma, sert pozitivist kuramın unsularını çağdaş katkılar ile eleştirileri de dikkate alarak sunmayı ve bunlardan kavramsal, pratik ve etik çıkarımlara ulaşmayı amaçlamaktadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ

1. SERT POZİTİVİZM ÖNCESİ HUKUK FELSEFESİ VE SERT POZİTİVİZMİN KURUCUSU JOSEPH RAZ
1.1. Hart-Dworkin Tartışması
1.1.1. Hart'ın Hukuk Kuramı
1.1.2. Dworkin'in Hukuki Pozitivizm Eleştirisi
1.1.3. Hart'ın Savunması
1.1.4. Dworkin'in Gelişen Argümanı
1.1.5. Tartışmanın Getirdikleri
1.2. Sert Pozitivizmin Kurucusu Joseph Raz
1.2.1. Kariyeri, Kuramsal Pozisyonu ve Önemi
1.2.2. Hukuk ve Otorite
1.2.3. Kaynaklar Tezi
1.2.4. Hukuk Sistemi
1.2.5. Hukukun İşlevleri
1.2.6. Yargı Süreci
1.2.7. Hukuk Devleti ve İnsan Hakları
1.2.8. Hukuka Yönelik Ahlaki Tutumlar

2. JOSEPH RAZ SONRASI SERT POZİTİVİST GÜNCEL TEMSİLCİLER VE ELEŞTİRİLER
2.1. Güncel Temsilciler
2.1.1. Andrei Marmor
2.1.2. Scott J. Shapiro
2.1.3. Brian Leiter
2.2. Eleştiriler
2.2.1. Doğal Hukuk Kuramcılarından Gelen Eleştiriler
2.2.2. Yumuşak Pozitivist Kuramcılarından Gelen Eleştiriler
2.2.3. Sert Pozitivist Kuramcılar Arasındaki Eleştiriler
SONUÇ

KAYNAKÇA