| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Hüseyin Tuztaş |
| Baskı Tarihi | 2024/08 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 17x25 |
| Cilt | Sert kapak |
| Sayfa Sayısı | 1003 |
Hüseyin TUZTAŞ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ ...................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER .......................................................................................... 7
BİRİNCİ BÖLÜM SİGORTA HUKUKU
BİRİNCİ KISIM .................................................................................... 25
I. GENEL OLARAK SİGORTA............................................................................. 25
1) SİGORTANIN TANIMI .............................................................................. 25
2) SİGORTA’NIN TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ ..................................................... 27
3) TÜRKİYE' DE UYGULANAN SİGORTA TÜRLERİ .......................................... 30
4) TÜRK SİGORTA SİSTEMİNDE BULUNAN KURUMLAR ................................ 33 A) Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu ....... 33
B) Türkiye Sigorta Birliği (TSB) .............................................................. 35
C) Bağımsız Denetim Kuruluşları ........................................................... 36
D) Özellikli Kuruluşlar ........................................................................... 36
E) Sigorta Acenteleri ............................................................................ 37
F) Sigorta ve Reasürans Brokerleri ........................................................ 38
G) Sigorta Eksperleri ............................................................................. 39
H) Uluslararası Kuruluşlar ..................................................................... 39
5) SİGORTANIN TEMEL İLKELERİ .................................................................. 40
A) Sigortalanabilir meşru bir menfaat olması ........................................ 40
B) Azami iyi niyet ilkesi ......................................................................... 41
C) Tazminat ilkesi ................................................................................. 42
D) Halefiyet ilkesi ................................................................................. 43
E) Hasara katılım ilkesi ......................................................................... 44
F) Hasar ile riziko arasında illiyet ilkesi .................................................. 45
6) SİGORTA İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR .................................................. 46
A) Sigorta Sözleşmesi ........................................................................... 46
B) Sigorta ettiren- Sigortalı ................................................................... 50
C) Lehtar .............................................................................................. 50
D) Sigorta Şirketi (Sigortacı) .................................................................. 51
a) Sigorta Şirketlerinin Ve Reasürans Şirketlerinin Kuruluşu............ 52
b) Sigorta Şirketleri Ve Reasürans Şirketlerinin Teşkilâtı ................. 54
c) Sigorta Şirketlerinin Ruhsat Alma Zorunluluğu ........................... 55
d) Sigorta Şirketlerinin Ruhsat Talebinin Reddedilmesi .................. 56
İçindekiler
8
e) Sigorta Şirketlerinin Ruhsatlarının İptali .................................... 56
f) Sigorta Şirketlerinin Anasözleşme Değişiklikleri .......................... 57
g) İntifa ve Oy Kullanma Haklarının Edinilmesi ............................... 57
h) Tasfiye, Birleşme, Devir, Portföy Devri ve İflas ............................ 58
E) Sigortanın Konusu ............................................................................ 59
F) Riziko ............................................................................................... 60
a) Riskin Tesadüfi (Rastlantısal) Olması .......................................... 62
b) Riskin Ölçülebilir Olması ............................................................ 62
c) Riskin Parasal Değeri Olması ...................................................... 63
d) Risk Yasal Olmalı ........................................................................ 63
e) Riskin Gerçekleşme İhtimali Düşük Olmalı .................................. 63
G) Prim................................................................................................. 64
a) Genel Olarak ............................................................................. 64
b) Prim Ödeme Zamanı .................................................................. 67
c) Prim ödeme yeri ........................................................................ 68
d) Primin indirilmesi ...................................................................... 68
e) Sigorta ettirenin prim ödemede temerrüde düşmesi .................. 69
aa) Primin tamamının, taksitle ödenmesi kararlaştırılmış ise ilk taksidinin ödenmemesinin sonuçları ........................ 69
bb) Devam eden primlerin ödenmemesinin sonuçları .............. 78
H) Sigorta Bedeli , Sigorta Değeri ve Sigorta Süresi ................................ 78
a) Sigorta Bedeli (Poliçe Teminatı) ................................................. 78
b) Sigorta Değeri............................................................................ 80
c) Sigorta Süresi ............................................................................ 81
İ) Teminat ........................................................................................... 82
J) Zeyilname ........................................................................................ 82
K) Yenileme ......................................................................................... 85
L) Sigortacının Sorumluluğu ................................................................. 86
M) Reasürans ........................................................................................ 88
N) Karşılıklı sigorta ................................................................................ 89
II. SİGORTA HUKUKUNUN GENEL HÜKÜMLERİ ................................................ 90
1) SİGORTA SÖZLEŞMESİ............................................................................. 90
A) Genel olarak .................................................................................... 90
B) Sigorta sözleşmesinin yapılması sırasında susma .............................. 94
2) TEMSİL ................................................................................................... 95
A) Genel olarak .................................................................................... 95
B) Talimat bulunmaması....................................................................... 96
İçindekiler
9
3) SİGORTA MENFAATİNİN YOKLUĞU NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN GEÇERSİZLİĞİ.......................................................................................... 97
4) SİGORTANIN KAPSAMI ........................................................................... 98
5) SİGORTA SÜRESİ VE DÖNEMİ ................................................................ 108
A) Sigorta süresi ................................................................................. 108
B) Sigorta dönemi .............................................................................. 112
6) SİGORTA ETTİREN DIŞINDAKİLERİN BİLGİSİ VE DAVRANIŞI ..................... 113
7) SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE CAYMA .......................................... 114
A) Olağanüstü durumlarda fesih ......................................................... 114
B) Sigorta priminin artırılmasında fesih ............................................... 116
C) Kısmi fesih ve cayma ...................................................................... 117
D) Tarafların aczi, takibin semeresiz kalması ....................................... 118
E) Sigortacının iflası ............................................................................ 119
F) Prim iadesi ..................................................................................... 121
8) TEBLİĞLER VE BİLDİRİMLER................................................................... 122
9) ZAMANAŞIMI ....................................................................................... 123
A) Genel olarak .................................................................................. 123
B) Zamanaşımının sonuçları ................................................................ 131
III. TARAFLARIN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ................................................. 133
1) SİGORTACININ BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ .......................................... 133
A) SİGORTACININ SORUMLULUĞUNUN BAŞLAMA TARİHİ ................... 133
B) SİGORTACININ AYDINLATMA (BİLGİLENDİRME) YÜKÜMLÜLÜĞÜ .... 138
a) Genel Olarak ........................................................................... 138
b) Aydınlatma Yükümlülüğünün Tanımı........................................ 140
c) Aydınlatma Yükümlülüğünün Amacı ........................................ 141
d) Aydınlatma Yükümlülüğünün Kapsamı ..................................... 142
d) Aydınlatma Yükümlülüğüne İlişkin Genel İlkeler ....................... 143
e) Aydınlatma ile Yükümlü Olanlar ............................................... 144
f) Aydınlatmaya Muhatap Olanlar ............................................... 147
g) Aydınlatma Yükümlülüğünün Şekli ........................................... 147
h) Aydınlatma Yükümlülüğün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları ................................................................................. 153
C) SİGORTA POLİÇESİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ .................................... 162
a) Genel Olarak ........................................................................... 162
b) Sigorta Poliçesinin İçeriği ......................................................... 169
D) SİGORTACININ GİDERLERİ ÖDEME BORCU ...................................... 177
E) SİGORTACININ TAZMİNAT ÖDEME BORCU ..................................... 181
a) Genel Olarak ........................................................................... 181
İçindekiler
10
b) Kısmi Tazminat Ödemeleri ....................................................... 187
c) Sigortacının Tazminat Borcundan Kurtulması ........................... 190
2) SİGORTA ETTİRENİN BORÇ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ .................................. 208
A) PRİM ÖDEME BORCU ..................................................................... 208
a) Genel Olarak ........................................................................... 208
b) Primin Ödenme Zamanı ........................................................... 214
aa) Genel Olarak ................................................................... 214
bb) Primlerin taksitlerinin muaccel olması ............................. 216
cc) Başkası lehine yapılan sigortada sigortalı veya lehtarın prim borcundan sorumluluğu ............................. 217
dd) Rizikonun gerçekleşmesi halinde ödenecek tazminattan ödenmeyen prim taksitlerinin mahsubu....... 218
c) Ödeme Yeri ............................................................................. 219
d) Primin İndirilmesi .................................................................... 221
e) Prim Borcunun Ödenmemesinin Sonuçları ............................... 222
aa) İlk Primin Ödenmemesinin Sonuçları ............................... 222
i- Sigorta Şirketinin Sorumluluğunun Başlaması açısından ................................................................ 222
ii- Sigortacının Cayma Hakkını Kullanması Açısından ............................................................... 224
bb) Sonraki Prim Taksitlerinin Ödenmemesi ve Sigortacının Fesih Hakkı .................................................. 231
i- Sigortacının sorumluluğu bakımından sonuçları ...... 231
ii- Sözleşmenin feshi açısından ................................... 231
B) BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ .................................................................. 236
a) Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğü ...................................... 243
aa) Genel olarak ................................................................... 243
i- Sigortalanacak Mala veya Sigortalının Şahsına İlişkin Önemli Hususlar ........................................... 247
ii- Sigortalanan Malın Kullanım Şekli veya Sigortalının Mesleği ................................................ 250
bb) Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirilme Yöntemleri ...................................................... 252
i- Beyan Usulü ........................................................... 252
ii- Liste Usulü ............................................................. 253
iii- Karma Sistem ......................................................... 255
cc) Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirileceği Şekil ............. 256
dd) Beyan Yükümlülüğün Yerine Getirileceği Zaman .............. 257
İçindekiler
11
ee) Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları ............................................. 259
i- Riziko Gerçekleşmeden Önce.................................. 259
ii- Riziko Gerçekleştikten Sonra .................................. 264
b) Sözleşme Süresindeki Beyan Yükümlülüğü ............................... 272
aa) Genel Olarak ................................................................... 272
i- Rizikoyu Ağırlaştıran Hususların Bildirilmesi ............ 273
ii- Riziko ağırlaşmasının unsurları ................................ 277
iii- Rizikonun hafiflemesi ............................................. 279
bb) Sözleşme Süresindeki Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Gereken Süre ................................................ 280
cc) Sözleşme Süresindeki Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları ............................................. 281
i- İhlalin rizikonun gerçekleşmesinden önce öğrenilmesi ............................................................ 281
ii- İhlalin Riziko Gerçekleştikten Sonra Öğrenilmesi ..... 284
c) Riziko Gerçekleştiğindeki Beyan Yükümlülüğü .......................... 286
aa) Genel Olarak ................................................................... 286
bb) Sigorta Ettirenin Beyan Etmekle Yükümlü Olduğu Hususlar ......................................................................... 288
cc) Sigorta Türlerine Göre Rizikonun Gerçekleşmesi.............. 289
i- Zarar sigortalarında rizikonun gerçekleşmesi .......... 289
ii- Can sigortalarında rizikonun gerçekleşmesi............. 291
dd) Riziko Gerçekleştiğindeki Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesi Gereken Süre...................................... 293
ee) Riziko Gerçekleştiğindeki Beyan Yükümlülüğünün İhlali .............................................................................. 293
C) BİLGİ VERME VE ARAŞTIRMA YAPILMASINA İZİN VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................................................................. 296
D) ZARARI ÖNLEME, AZALTMA VE SİGORTACININ RÜCU HAKLARINI KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................................ 301
E) SÖZLEŞMEDE ÖNGÖRÜLEN YÜKÜMLÜLÜKLERİN İHLALİ .................. 313
İçindekiler
12
İKİNCİ KISIM MAL SİGORTALARI
I. MENFAAT VE KAPSAM .............................................................................. 321
1) Genel Olarak ........................................................................................ 321
2) Başkası (Üçüncü Kişi) Lehine Sigorta ..................................................... 327
3) Müşterek Menfaatlerin Sigortası .......................................................... 330
4) Menfaat Üzerinde Sınırlamalar ............................................................. 331
A) Üzerinde sınırlı ayni hak kurulan eşyanın sigortalanması ................. 331
a) Sınırlı Ayni Hak Kurulan Eşyayı Malikinin Kendi Lehine Sigorta Yaptırması ................................................................... 332
aa) Sigorta tazminatının malike ödenebilmesinin şartları ....... 335
bb) Rehin Hakkı sahibinin izni olmadan malike yapılan ödemelerin sonuçları ...................................................... 338
cc) Sigorta ettirenin prim borcunu ödemede temerrüde düşmesi .......................................................................... 339
dd) Sözleşmenin feshedilmesi veya sözleşmeden cayılması......................................................................... 339
ee) Bilgi verme yükümlülüğü ................................................. 339
ff) Malikin sigortacıya tazminat davası hakkı ........................ 340
b) Sınırlı Ayni Hak Kurulan Eşyayı Malikin Rehin Alacaklısı Lehine Sigorta Yaptırması ........................................................ 342
c) Sınırlı Ayni Hak Sahibinin Kendi Ad ve Lehine Rehinli Malı Sigorta Yaptırması ................................................................... 343
B) Haciz.............................................................................................. 345
II. GEÇMİŞE ETKİLİ SİGORTA .......................................................................... 349
1) Genel Olarak ........................................................................................ 349
2) Geçmişe Etkili Sigortanın Şartları .......................................................... 351
A) Geçmişe Etkili Sigorta Anlaşması Olmalı ......................................... 352
B) Rizikonun Gerçekleştiği veya Gerçekleşme İhtimalinin Ortadan Kalkmış Olduğunun Bilinmemesi .................................................... 352
3) Geçmişe Etkili Sigorta Yapılmasının Sonuçları ........................................ 354
III. SİGORTACININ TAZMİNAT BORCU ............................................................ 356
1) Genel Olarak ........................................................................................ 356
2) Sigorta değeri ....................................................................................... 358
3) Sigorta bedeli (Teminat limiti) .............................................................. 360
4) Sigorta Değeri ile Sigorta Bedeli Farklılığının Hükümleri......................... 366
A) Eksik sigorta ................................................................................... 366
İçindekiler
13
B) Aşkın sigorta .................................................................................. 367
C) Takseli sigorta ................................................................................ 368
D) Birden çok sigorta .......................................................................... 369
a) Müşterek Sigorta ..................................................................... 369
b) Çifte Sigorta ............................................................................ 370
aa) Genel olarak ................................................................... 370
bb) Çifte sigorta yasağının hangi sigortalarda söz konusu olacağı ............................................................................ 373
cc) Aynı menfaat ve aynı rizikoya karşı sigorta yaptırılması ..................................................................... 374
dd) Değerin tamamının ne zaman sigorta edilmiş sayılacağı ........................................................................ 375
ee) Çifte sigortanın aynı sürelerde yapılması ......................... 375
ff) Müşterek sigorta çifte sigorta ayrımı ............................... 376
c) Kısmi Sigorta ........................................................................... 377
IV. SİGORTACININ SİGORTALANAN MENFAATİ İNCELEYEBİLMESİ .................. 378
V. SİGORTA EDİLEN MENFAATİN SAHİBİNİN DEĞİŞMESİ ............................... 380
VI. ZARAR GÖREN MAL VE ZARARIN GERÇEKLEŞTİĞİ YERDE DEĞİŞİKLİK YAPMAMA ................................................................................................ 384
VII. HALEFİYET ................................................................................................. 389
1) Genel Olarak ........................................................................................ 389
2) Sigortacının Halefiyetinin Şartları .......................................................... 395
A) Geçerli Bir Sigorta Sözleşmesi Olacak ............................................. 395
B) Sigorta Bedelinin Ödenmesi ........................................................... 396
C) Sigorta Ettirenin Dava Hakkının Bulunması ..................................... 398
3) Sigortacının Halefiyetinin Hüküm ve Sonuçları ...................................... 399
A) Sigortacı Yönünden ........................................................................ 399
B) Sigorta Ettiren Yönünden ............................................................... 402
C) Zarar Sorumlusu Yönünden ............................................................ 403
ÜÇÜNCÜ KISIM SORUMLULUK SİGORTALARI
I. SORUMLULUK SİGORTALARI GENEL HÜKÜMLERİ ...................................... 405
1) Sözleşmenin konusu ve kapsamı ........................................................... 405
2) Hukuki koruma ..................................................................................... 406
3) Sigortalının Sigortacıya Bildirim Yükümlülüğü ....................................... 407
4) Sigortacının yardımları.......................................................................... 408
İçindekiler
14
5) Sigortalın sorumluluk konusu olaya kasten neden olması ...................... 410
6) Doğrudan dava hakkı ............................................................................ 411
7) Sigortacının zarar görenden bilgi alma hakkı ......................................... 412
8) Takas ................................................................................................... 412
9) Sorumluluk Sigortasında Halefiyet ........................................................ 413
A) Sigortacının zarar görene yapmış olduğu ödeme sigorta teminatı kapsamında olmalıdır. ...................................................... 414
B) Sigortacı halefiyet gereği ödediği miktar kadar diğer sorumlulara talep ve dava hakkı vardır. .......................................... 415
C) Sigortacı gerçek zarar miktarı kadar talepte bulunabilecektir .......... 416
10) Sorumluluk Sigortalarında Zamanaşımı ................................................. 416
II. ZORUNLU SORUMLULUK SİGORTALARI ..................................................... 416
1) Sözleşme yapma zorunluluğu ............................................................... 417
2) Zarar görenle ilişkide sigortacının ifa yükümlülüğü ................................ 418
3) Sorumluluk sigortalarına uygulanacak hükümler ................................... 420
İKİNCİ BÖLÜM KASKO SİGORTASI
BİRİNCİ KISIM .................................................................................. 421
I. KASKO SİGORTASININ TANIMI .................................................................. 421
II. KASKO SİGORTASININ SİGORTA HUKUKUNDAKİ YERİ ............................... 424
III. KASKO SİGORTASININ KAYNAKLARI .......................................................... 426
1) Türk Ticaret Kanunu Sigorta Hukuku ..................................................... 426
2) Kara Araçları Kasko Sigortası Genel Şartları ........................................... 427
3) Kasko Sigortası Sözleşmesi Özel Şartları ................................................ 432
4) Türk Medeni Kanunu ve Türk Borçlar Kanunundaki İlgili Hükümler ........ 433
5) Tüketicinin Korunması Hakkında Kanundaki İlgili Hükümler ................... 433
IV. KASKO SİGORTASI İLE ZORUNLU SİGORTALARIN FARKLARI ....................... 434
1) Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortasıyla Karşılaştırılması ........................... 434
A) Hukuki Nitelikleri Yönünden ........................................................... 434
B) Zorunluluk İsteğe Bağlılık ............................................................... 435
C) Sigortalan Menfaat Açısından......................................................... 435
D) Primlerin Ödenmesi Açısından ....................................................... 436
E) Sigortacının Sorumluluğunun Başlaması Açısından ......................... 437
F) Menfaat Sahibinin ve İşletenin Değişmesi Açısından ....................... 437
G) Sigortacının Halefiyeti Açısından .................................................... 441
H) Zamanaşımı Açısından .................................................................... 442
İçindekiler
15
2) Kasko Sigortası ile İhtiyari Mali Sorumluluk Sigortasının Karşılaştırılması .................................................................................... 443
V. KASKO SİGORTASININ HUKUKİ NİTELİĞİ ................................................... 444
VI. KASKO SİGORTA SÖZLEŞMESİ.................................................................... 445
1) SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI.................................................................. 445
A) SİGORTA ETTİREN .......................................................................... 445
a) Sigorta Ettiren Kavramı ............................................................ 445
b) Sözleşmenin Temsilci Aracılığıyla Yapılması .............................. 447
c) Sigorta Ettiren ile Sigortalının Farklı Kişiler Olması .................... 448
B) KASKO SİGORTACISI ....................................................................... 450
2) KASKO SİGORTASI SÖZLEŞMESİNDE MENFAAT ...................................... 452
A) Genel Olarak .................................................................................. 452
B) Sigortalanabilir Menfaat Olması ..................................................... 452
a) Sigortalanan Menfaat Para İle Ölçülebilir Olması ...................... 453
b) Menfaatin Hukuka Uygun Olması ............................................. 453
c) Menfaat Devam Ediyor Olması ................................................ 454
C) Menfaat Sahibinin Değişmesi ......................................................... 455
a) Menfaat Sahibinin Ölüm Dışında Bir Sebeple Değişmesi ........... 456
b) Menfaat Sahibinin Ölüm Sebebiyle Değişmesi .......................... 459
3) KASKO SİGORTASININ KONUSU VE KAPSAMI ........................................ 460
A) Kasko Sigorta Konusu ..................................................................... 460
B) Kasko Sigortasının Kapsamı ............................................................ 462
a) Genel Olarak ........................................................................... 462
b) Araçtaki Bağımsız Eşyaların Sigorta Kapsamı Bakımından Değerlendirilmesi .................................................................... 464
c) Araçtaki Değer Kaybının Sigorta Kapsamı Olup Olmadığı .......... 466
4) KASKO SİGORTASININ TEMİNAT KAPSAMI ............................................ 469
A) KASKO SİGORTASI İLE TEMİNAT ALTINA ALINAN RİZİKOLAR ............ 470
a) Aracın Karayolunda veya Demiryolunda Kullanılabilen Motorlu, Motorsuz Araçlarla Çarpışması .................................. 474
b) Gerek Hareket Gerek Durma Halinde İken Sigortalının veya Aracı Kullananın İradesi Dışında Araca Ani ve Harici Etkiler Neticesinde Sabit veya Hareketli Bir Cismin Çarpması veya Aracın Böyle Bir Cisme Çarpması, Devrilmesi, Düşmesi, Yuvarlanması Gibi Kazalar ........................................................ 476
c) Üçüncü Kişilerin Kötü Niyet veya Muziplikle Yaptıkları Hareketler ile Fiil Ehliyetine Sahip Olmayan Kişilerin Yol Açacağı Zararlar ....................................................................... 479
İçindekiler
16
d) Aracın Yanması ........................................................................ 480
e) Aracın veya Araç Parçalarının Çalınması Veya Çalınmaya Teşebbüs Edilmesi ................................................................... 485
B) EK SÖZLEŞME İLE TEMİNAT ALTINA ALINAN HALLERİ ...................... 495
a) Türkiye Sınırları Dışında Meydana Gelen Zararlar ..................... 499
b) Grev, Lokavt, Kargaşalık İle Halk Hareketleri Ve Bunları Önlemek Ve Etkilerini Azaltmak Üzere Yetkili Organlar Tarafından Yapılan Müdahaleler Sonucunda Meydana Gelen Zararlar ......................................................................... 500
c) Terörle Mücadele ve Buna Bağlı Zararlar .................................. 503
d) Deprem, Toprak Kayması, Fırtına, Dolu, Yıldırım Veya Yanardağ Püskürmesi Nedeni İle Meydana Gelen Zararlar ........ 505
e) Sel ve Su Baskını ile Meydana Gelen Zararlar............................ 507
f) Araçta Sigara Benzeri Maddelerin Teması İle Meydana Gelen Yangın Dışındaki Zararlar ............................................... 511
g) Aracın Çekilmesi Nedeniyle Meydana Gelen Zararlar................ 511
h) Kullanım ve Gelir Kaybından Doğan Zararlar............................. 513
i) Patlayıcı, Parlayıcı Ve Yakıcı Maddeler Nedeniyle Uğranılacak Zararlar ................................................................ 515
j) İddia Ve Yarışlara Katılma Sonucu Meydana Gelen Zararlar ...... 517
k) Araç Anahtarının Ek Sözleşmede Belirtilen Haller Sonucunda Ele Geçirilmesi Suretiyle Aracın Çalınması Ve Çalınmaya Teşebbüsü Sonucu Meydana Gelecek Ziya Ve Hasarlar .................................................................................. 518
l) Aracın Kilit Mekanizmasının Değiştirilmesi Nedeniyle Uğranılan Zararlar ................................................................... 523
m) Kemirgen ve Ek Sözleşmede Belirtilen Durumlar Dahilinde Diğer Hayvanların Vereceği Zararlar ......................................... 525
n) Yağsızlık, Susuzluk, Donma, Bozukluk, Eskime, Çürüme, Paslanma ve Bakımsızlık Nedeniyle Meydana Gelen Zararlar ................................................................................... 526
o) Sigorta Kapsamına Giren Bir Olaydan Doğmadıkça ve Böyle Bir Olayla Sonuçlanmadıkça Aracın Mekanik, Elektrik ve Elektronik Donanımında Meydana Gelen Her Türlü Arızalar, Kırılmalar ile Lastiklerde Meydana Gelen Zararlar .................... 530
p) Sigorta Poliçesinde Sayılmayan ve Genel Şartlarda Teminat Dışında Kalan Zararlar Arasında Düzenlenmeyen Rizikolar İçin Ek Sözleşme İle Teminat Sağlanabilmesi ............................ 533
İçindekiler
17
C) KASKO SİGORTASI TÜRLERİ ............................................................ 533
a) Dar Kasko ................................................................................ 534
b) Kasko ...................................................................................... 535
c) Genişletilmiş Kasko .................................................................. 536
d) Tam Kasko ............................................................................... 538
5) KASKO SİGORTASI TEMİNAT DIŞINDA KALAN HALLER ............................ 539
A) Savaş veya buna benzer haller nedeniyle meydana gelen zararlar .......................................................................................... 541
B) Nükleer yakıt ve bunun sebep olduğu zararlar ................................ 547
C) Kamu otoritesi tarafından çekilme hali hariç araçta yapılacak tasarruflar nedeniyle meydana gelen zararlar ................................. 548
D) Aracın sürücü belgesine sahip olmayan bir kimse tarafından kullanılması sonucu meydana gelen zararlar ................................... 551
E) Uyuşturucu madde veya alkol etkisiyle meydana gelen zararlar ...... 568
F) Araca kasten veya kaçırılma suretiyle verilen zararlar ..................... 585
G) Aracın kara, deniz, nehir ve havada taşınması sırasında uğrayacağı zararlar ......................................................................... 597
H) Taşıma haddinden (istiap haddinden) fazla yük ve yolcu taşıması sırasında meydana gelen zararlar ...................................... 598
İ) Terör eylemleri ve bunun sonucu olarak meydana gelen biyolojik ve kimyasal bulaşma ve zehirlenme nedeniyle meydana gelen zararlar .................................................................. 602
J) Sürücünün kaza yerinden ayrılması ................................................ 604
6) SİGORTALININ ZARARA KATILMASI (MUAFİYET) .................................... 614
7) SİGORTA TEMİNATINA İLİŞKİN ÖZEL BELİRLEMELER .............................. 618
VII. KASKO SİGORTASINDA TARAFLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ........................... 619
1) KASKO SİGORTACISININ YÜKÜMLÜLÜKLERİ .......................................... 619
A) KASKO RİZİKOLARINI TAŞIMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................... 620
a) Genel Olarak ........................................................................... 620
b) Kasko Sigortasında Sigortacının Rizikolarını Taşıma Yükümlülüğünün Başlangıcı ..................................................... 622
c) Kasko Rizikolarını Sigortacının Taşıma Yükümlülüğünün Süresi ve Sona Ermesi .............................................................. 628
B) KASKO SİGORTACISININ BİLGİLENDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ............... 630
a) Genel Olarak ........................................................................... 630
b) Bilgilendirme Yükümlülüğünün Şekli ........................................ 631
c) Bilgilendirme Yükümlülüğünün Zamanı .................................... 635
d) Bilgilendirme Yükümlülüğünün Kapsamı .................................. 636
İçindekiler
18
e) Bilgilendirme Yükümlülüğünün İhlali ........................................ 637
C) KASKO SİGORTASINDA POLİÇESİ VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............... 641
a) Kasko Sigortasında Poliçesinin Önemi ...................................... 643
b) Kasko Sigortasında Poliçesinin İçeriği ....................................... 643
c) Kasko Sigortası Poliçesinin Verilme Yeri ve Zamanı ................... 647
d) Kasko Sigorta Poliçesi Verme Yükümlülüğünün İhlalinin Sonuçları ................................................................................. 648
e) Kasko Sigortası Sözleşmesi ile Poliçenin Farklı Hükümler İçermesi .................................................................................. 649
D) GİDERLERİ ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................................... 649
E) KASKO SİGORTASI TAZMİNATINI ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ .............. 652
a) Genel Olarak ........................................................................... 652
b) Tazminat Ödeme Yükümlülüğünün Doğmasının Şartları ........... 653
aa) Rizikonun Sigorta Süresi İçinde Gerçekleşmiş olması........ 654
bb) Gerçekleşen Riziko Sözleşmede Teminat Altına Alınmış Olması ................................................................ 655
cc) Gerçekleşen Riziko ile Zarar Arasında Uygun illiyet Bağının Bulunması .......................................................... 659
c) Kasko Tazminatının Ödenmesi ................................................. 663
aa) Kasko Tazminatının Muhatabı ......................................... 663
bb) Kasko Tazminatı Ödemenin Şekli ..................................... 671
cc) Kasko Tazminatı Ödemenin Yeri ...................................... 673
dd) Kasko Tazminatı Ödemenin Zamanı ................................. 673
ee) Sigortacının Avans Verme Yükümlülüğü .......................... 676
ff) Sigortacının Tazminatı Ödemede Temerrüde Düşmesi ..... 679
F) KASKO SİGORTACISININ SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .................. 683
2) KASKO SİGORTASINDA SİGORTA ETTİRENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ ............. 687
A) SİGORTA ETTİRENİN PRİM ÖDEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ ........................ 687
a) Genel Olarak ........................................................................... 687
b) Kasko Sigortasında Prim Alacaklısı ve Borçlusu ......................... 688
c) Kasko Sigortasında Priminin Ödenme Şekli ............................... 690
d) Kasko Sigortasında Priminin Ödenme Zamanı .......................... 691
e) Kasko Sigortası Priminin Ödenme Yeri ...................................... 693
f) Kasko Sigortası Primin İadesi.................................................... 694
g) Kasko Sigortası Priminin İndirilmesi ve Hasarsızlık İndirimi ....... 695
h) Sigorta Ettirenin Primin Ödenmesinde Temerrüde Düşmesi ve Sonuçları ............................................................................. 698
İçindekiler
19
aa) Primin ilk taksidi veya tamamı bir defada ödenmesi gereken prim, zamanında ödenmemesinin sonuçları ....... 699
bb) İzleyen primlerden herhangi biri zamanında ödenmemesinin sonuçları ............................................... 700
cc) Bir sigorta dönemi içinde ödenmeyen prim taksitlerinin ödenmesi için sigorta ettirene iki defa ihtar gönderilmenin sonuçları ......................................... 701
B) KASKO SİGORTASINDA SİGORTA ETTİRENİN BEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................................................................. 703
a) Sözleşme Yapılma Sırasında Beyan Yükümlülüğü ...................... 704
aa) Beyanın Kapsamı ............................................................ 704
bb) Beyan Yükümlülüğünü Yerine Getirecek Kişi .................... 708
cc) Beyanın Şekli ve Zamanı .................................................. 708
dd) Sözleşme Sırasında Beyan Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinin Sonuçları ............................................. 710
i- Sigortacının Rizikonun Gerçekleşmesinden Önce Beyan Yükümlülüğü İhlalini öğrenmiş olması........... 712
ii- Sigortacının Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra Beyan Yükümlülüğü İhlalini öğrenmiş olması .................................................................... 715
b) Sözleşme Süresi İçindeki İhbar Yükümlülüğü ............................ 716
aa) Sözleşme Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğünün Kapsamı .......................................................................... 717
bb) İhbarın Usulü ve Zamanı ................................................. 719
cc) Rizikonun Ağırlaşmasının Beyan Yükümlülüğünün İhlalinde Sigortacının Hakları ........................................... 720
i- Rizikonun Ağırlaştığının Riziko Gerçekleşmeden Önce Öğrenilmesi ................................................... 721
ii- Rizikonun Ağırlaştığının Riziko Gerçekleştikten Sonra Öğrenilmesi .................................................. 723
c) Rizikonun Gerçekleştiğinin İhbar Yükümlülüğü ......................... 728
aa) Rizikonun Gerçekleştiği İhbarının Şekli ve Zamanı ............ 730
bb) Yükümlülüğün İhlali ve Sonuçları ..................................... 731
C) BİLGİ VERME VE ARAŞTIRMA YAPILMASINA İZİN VERİLMESİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ ............................................................................. 737
a) Yükümlülüğün Kapsamı ........................................................... 737
b) Yükümlülüğün İhlalinin Sonuçları ............................................. 743
İçindekiler
20
D) ZARARI ÖNLEME, AZALTMA ve SİGORTACININ RÜCU HAKLARINI KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .............................................................. 746
a) Yükümlülüğün Kapsamı ........................................................... 746
b) Zarar Gören Araçta ve Zararın Gerçekleştiği Yerde Değişiklik Yapmama ................................................................................ 754
c) Yükümlülüklerin İhlalinin Sonuçları .......................................... 755
E) SÖZLEŞMEDE YERALAN YÜKÜMLÜLÜKLER ...................................... 758
a) Yükümlülüğün Kapsamı ........................................................... 758
b) Yükümlülüğün İhlali Sonuçları .................................................. 759
VIII. KASKO SİGORTASI TAZMİNATININ BELİRLENMESİNDEKİ ESASLAR ............ 761
1) Kasko Sigorta Değerinin Tespiti ............................................................. 761
2) Araç Üzerindeki Zararın Tespiti Usulü ................................................... 767
A) Tarafların Anlaşması Suretiyle Zararın Tespiti ................................. 768
B) Sigorta Eksperi Vasıtasıyla Zararın Tespiti ....................................... 771
C) Tarafların Anlaşamaması Halinde Zararın Tespiti ............................ 778
3) Kasko Sigortası Tazminatının Belirlenmesi............................................. 781
A) Aracın Hasarlı Olması Halinde Tazminatın Belirlenmesi ................... 781
a) Aracın Tam Hasara Uğraması ................................................... 782
b) Aracın Ağır Hasara Uğraması .................................................... 796
c) Aracın Kısmi Hasara Uğraması.................................................. 813
aa) Tamirin Hangi Serviste Yapılacağı Hususu ........................ 816
bb) Eşdeğer (Muadil) Parça ve Orijinal Parça Hususu ............. 823
cc) Onarımdan Sonra Ortaya Çıkan Değer Artışı .................... 827
B) Aracın Çalınması Halinde Tazminatın Belirlenmesi .......................... 830
4) Muafiyetler ve Teminatına İlişkin Özel Belirlemeler............................... 834
5) Kasko Sigortası Tazminatının Ödenmesinin Sonuçları ............................ 840
A) Sözleşme İlişkisine Etkisi................................................................. 840
a) Tam ve Ağır Hasar Durumunda ................................................ 840
b) Kısmi Hasar Durumunda .......................................................... 841
B) Sigortacının Halefiyeti .................................................................... 846
IX. KASKO SİGORTASI SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ .................................... 860
1) SİGORTACI İLE SİGORTALININ ANLAŞMASI SONUCU SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ ....................................................................................... 860
2) SÖZLEŞMENİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ ...................................... 861
A) Sözleşmede Belirtilen Sürenin Sona Ermesi .................................... 861
B) Kasko Sigortacısının İflası Sebebiyle Sona Erme .............................. 864
C) Aracın Teminat Altına Alınan Rizikodan Dolayı Tam veya Ağır Hasara Uğraması ............................................................................ 865
İçindekiler
21
D) Kasko Sigortalı Araç Üzerindeki Menfaatin Ortadan Kalkması ......... 865
E) Sigortalı Araç Üzerindeki Menfaatin El Değiştirmesi ........................ 866
3) FESİH BİLDİRİMİYLE SONA ERDİRİLMESİ HALLERİ................................... 867
A) Rizikonun Gerçekleşmesi Sonucu Kısmi Hasar Meydana Gelmesi .... 868
B) Konkordato İlan ve Ruhsatının İptal Edilmesi .................................. 869
C) Primin Artırılması Halinde Fesih ..................................................... 871
D) Prim Tutarının Yarısını Ödeyerek Sözleşmeden Cayma .................... 871
E) Sigorta Ettirenin Prim Ödeme Borcunda Temerrüde Düşmesi ......... 872
F) Sigorta Ettirenin İhbar yükümlülüklerini Gereği Gibi Yerine Getirmemesi .................................................................................. 873
G) Sözleşmede Öngörülen Yükümlülüklerin İhlali ................................ 874
H) Kısmi Fesih ve Cayma ..................................................................... 874
İKİNCİ KISIM ZAMANAŞIMI- GÖREV VE YETKİ
I. KASKO SİGORTASINDA ZAMANAŞIMI ....................................................... 875
1) Genel olarak ......................................................................................... 875
2) Kasko Sigortasında Zamanaşımı Süreleri ............................................... 878
3) Zamanaşımının sonuçları ...................................................................... 888
4) Zamanaşımı def’inin ileri sürülmesi ....................................................... 889
5) Zamanaşımı def'inin ileri sürülüş zamanı ............................................... 890
A) Süresinden Sonra Verilen Cevap Dilekçesi ile Zamanaşımı Def’inde Bulunulması ..................................................................... 892
B) Islah Dilekçesiyle Zamanaşımı Def’inde Bulunulması ....................... 895
a) Süresinde Cevap Dilekçesi Verilmesi Durumunda Islah ile Zamanaşımı Def’i ..................................................................... 895
b) Cevap Dilekçesi Verilmemesi Durumunda Islah ile Zamanaşımı Def’i ..................................................................... 898
C) Zamanaşımı Def’inin İcra Takibinde İleri Sürülebileceği An .............. 900
D) Zamanaşımı Def’inin İflas Yolu ile Takipte İleri Sürülebileceği An ..... 901
6) Zamanaşımından Feragat ..................................................................... 901
7) Zamanaşımının Durması ....................................................................... 902
A) Türk Borçlar Kanunu’nda Düzenlenen Durma nedenleri .................. 904
a) Velayet Süresince, Çocukların Ana ve Babalarından Olan Alacakları İçin .......................................................................... 904
b) Vesayet Süresince, Vesayet Altında Bulunanların Vasiden veya Vesayet İşlemleri Sebebiyle Devletten Olan Alacakları İçin…. ...................................................................................... 905
İçindekiler
22
c) Evlilik Devam Ettiği Sürece, Eşlerin Diğerinden Olan Alacakları İçin .......................................................................... 906
d) Hizmet İlişkisi Süresince, Ev Hizmetlilerinin Onları Çalıştıranlardan Olan Alacakları İçin. ........................................ 907
e) Borçlu, Alacak Üzerinde İntifa Hakkına Sahip Olduğu Sürece. .................................................................................... 907
f) Alacağı, Türk Mahkemelerinde İleri Sürme İmkânının Bulunmadığı Sürece ................................................................. 908
g) Alacaklı Ve Borçlu Sıfatının Aynı Kişide Birleşmesinde, Birleşmenin İleride Geçmişe Etkili Olarak Ortadan Kalkması Durumunda, Bu Durumun Ortaya Çıkmasına Kadar Geçecek Sürece ..................................................................................... 909
B) Diğer Kanunlarda Düzenlenen Durma Nedenleri ............................. 909
a) Terekenin Resmi Defterinin Tutulması ..................................... 909
b) Alacak Hakkının Taşınmaz Rehni ile Güvence Altına Alınması .................................................................................. 909
c) İflasın Açılması, Konkordato Kesin Mühlet Verilmesi Ve Sermaye Şirketleri Ve Kooperatiflerin Uzlaşma Yoluyla Yeniden Yapılandırılması .......................................................... 910
d) Banka Borçlarının Yüklenilmesi Veya Alacaklarının Devralınması ........................................................................... 911
e) Covid-19 Salgın Hastalığı Nedeniyle Durma .............................. 911
aa) Covid kapsamında yer alan süreler .................................. 915
bb) Covid kapsamında yer almayan süreler ........................... 915
C) Zamanaşımı Durmasının Sonuçları .................................................. 916
8) Zamanaşımının Kesilmesi...................................................................... 916
A) Zamanaşımının Kesilme Sebepleri .................................................. 918
a) Borçlunun Fiillerinden Kaynaklanan Kesilme Sebepleri ............. 918
b) Alacaklının Eylemlerinden Kaynaklanan Zamanaşımının Kesilme Sebepleri .................................................................... 921
aa) Alacaklının Mahkemede Dava Açması veya Def’i Yoluyla Alacağını İleri Sürmesi ........................................ 922
bb) Alacaklının Hakem Huzurunda Dava Açması veya Def’i Yoluyla Alacağını İleri Sürmesi ......................................... 927
cc) Alacaklının İcra Takibinde Bulunması ............................... 929
dd) Alacaklının İflas Masasına Başvurması ............................. 931
c) Adli Makamlarda Gerçekleştirilen Fiillerinden Kaynaklanan Kesilme Sebepleri .................................................................... 931
İçindekiler
23
B) Zamanaşımı Kesilmesinin Sonuçları ................................................ 933
a) Zamanaşımı Kesildikten Sonra İşlemeye Başlayacak Yeni Süre Yönünden ........................................................................ 933
b) Zamanaşımı Kesilmesinin Diğer Şahıslara Etkisi ........................ 937
aa) Müteselsil borçlular yönünden ........................................ 937
bb) Bölünemeyen Borçlular Yönünden .................................. 939
cc) Kefiller Yönünden ........................................................... 939
II. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME................................................................. 940
1) Görevli Mahkeme ................................................................................. 940
C) Sigorta Ettirenin Açacağı Davalarda Görevli Mahkeme .................... 940
D) Sigortacının Açacağı Davalarda Görevli Mahkeme .......................... 950
2) Yetkili Mahkeme .................................................................................. 953
A) Genel Olarak .................................................................................. 953
B) Yetkili Mahkemeler ........................................................................ 954
a) Genel Yetkili Mahkeme ............................................................ 954
b) Davalının Birden Fazla Olması Hâlinde Yetki ............................. 955
c) Bir Yerde Geçici Olarak Oturanlara Karşı Açılacak Davalarda Yetki.. ...................................................................................... 959
d) Türkiye’de Yerleşim Yerinin Bulunmaması Hâlinde Yetki........... 960
e) Şubeler ve Tüzel Kişilerle İlgili Davalarda Yetki ......................... 960
f) Sigorta Sözleşmelerinden Doğan Davalarda Yetki ..................... 960
g) Haksız Fiilden Doğan Davalarda Yetki ....................................... 960
h) Kasko Sigortası Genel Şartlara Göre Yetkili Mahkeme............... 961
C) Sigorta Ettirenin Açacağı Davalarda Yetkili Mahkeme ..................... 961
D) Sigortacının Açacağı Davalarda Yetkili Mahkeme ............................ 962
E) Yetki İtirazının İncelenmesi............................................................. 963
a) Yetki İtirazının Geçerlilik Şartları: ............................................. 964
aa) Davalı kendisine dava dilekçesinin tebliği edildiği tarihten itibaren iki haftalık süre içinde cevap dilekçesi ile yetki itirazında bulunmuş olmalıdır. .............. 964
bb) Davalı yetki itirazında yetkili mahkemeyi de göstermek zorundadır. .................................................... 964
cc) Davalının yetkili olarak gösterdiği mahkeme kanunda gösterilen yetkili bir mahkeme olmalıdır.......................... 964
b) Görevsizlik veya Yetkisizlik Kararı Üzerine Yapılacak İşlemler ................................................................................... 965
F) Dava Şartı Olarak Arabuluculuk ...................................................... 967
KAYNAKÇA ........................................................................................ 971
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
