Şirket Yöneticilerinin Suç Genel Teorisi Çerçevesinde Ceza Sorumlulukları

Kurul Hâlinde Alınan Kararlarda Nedensellik Bağı ve Faillik
-10%
Şirket Yöneticilerinin Suç Genel Teorisi Çerçevesinde Ceza Sorumlulukları
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Reşit KARAASLAN
ISBN: 9789750275791
396,00 TL 440,00 TL

Adet

 
Ayrıntılar
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Reşit KARAASLAN
Baskı Tarihi 2022/02
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 448

Türk Ekonomi Ceza Hukukunun "Özel Hükümler"i pek çok çalışmaya konu olmuştur; "Genel Hükümler"i ise bugüne kadar yeterince ele alınmamıştır. Bu eser, anılan bu eksikliğin giderilmesini ve böylelikle şirket faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarda gerçek sorumluların ortaya çıkarılması için gerekli hukuki alt yapının ortaya konulmasını amaçlamaktadır.

Şirket faaliyetleri çerçevesinde işlenen suçlarda, sorumluluğu ilk tartışılması gereken kişiler şirket yöneticileridir. Ne var ki bu kişilerin aldığı kararlar, şirket yöneticilerinin altında yer alan çalışanlarca icra edilir. Suç genel teorisi "son hareketi gerçekleştiren kişiyi" esas aldığından, üst düzey çalışanlar olan şirket yöneticilerinin ceza sorumluluğunu temellendirmekte güçlüklerle karşılaşılmaktadır. Eserde; nedensellik bağı ve objektif isnadiyet, müşterek faillik, dolaylı faillik, garantörsel ihmali suç gibi bazı temel kavramların ekonomi ceza hukukunda ne ifade ettiği açıklanarak, "üst"ün sorumluluğunun esasları ortaya konulmaya çalışılmıştır.

Çalışmada kurul hâlinde alınan kararlara özel bir önem atfedilmiştir; zira şirket faaliyeti çerçevesinde işlenen suçların kaynağı çoğu zaman kurul kararıdır.

Konu Başlıkları
Şirket Faaliyeti Kapsamında İşlenen Suçlarda Gerçek Kişilerin Ceza Sorumluluğu
Aralarında Hiyerarşik İş İlişkisi Bulunmayan Birden Çok Kişinin Neticeye Sebebiyet Vermesi
Aralarında Hiyerarşik İş İlişkisi Bulunan Birden Çok Kişinin Neticeye Sebebiyet Vermesi
Alt Çalışanın Suç İşlemesini Engellemeyen Yöneticinin İhmalden Doğan Sorumluluğu
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar  17
Giriş
I. ÇALIŞMANIN AMACI  21
II. ÇALIŞMANIN KAPSAMI  21
III. ÇALIŞMANIN EKONOMİ CEZA HUKUKU İLE BAĞLANTISI  22
A. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarda Bireysel Ceza Sorumluluğunun Belirlenmesinin Zorunluluğu  24
B. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suçlarda Bireysel Ceza Sorumluluğunun Belirlenmesinin Zorluğu  35
C. “Deri Spreyi/Erdal” Kararı  39
IV. ÇALIŞMANIN CEVAPLAMAYA ÇALIŞTIĞI SORU  43
A. Delegasyona Rağmen Kararın Kurul Tarafından Alınması  43
B. İhmal Suretiyle İşlenen Taksirli Suç  46
V. ÇALIŞMANIN PLANI  47
Birinci Bölüm
KURUL KARARLARINDA NEDENSELLİK BAĞI SORUNSALI
I. KAVRAM OLARAK NEDENSELLİK BAĞI  55
A. Nedensellik Bağı Kavramını İsnadiyet Sorunsalı ile Birlikte Ele Alan Görüşler  56
B. Şart Teorisi  64
1. Conditio Sine Qua Non–Formülü  65
a. Rezerv Sebepler ve Hipotetik Nedensellik  66
b. Alternatif Nedensellik  67
2. Kanuna Uygun Şart–Formülü  69
3. Şart Teorisi Çerçevesinde Tartışılması Gereken Diğer Meseleler  73
a. Atipik Nedensellik  73
b. Nedenselliğin Kesilmesi  74
c. Öne Geçen Nedensellik  75
C. Şart Teorisine Göre Sorumluluğun Belirlenmesi  75
1. Objektif İsnadiyet Teorisine Dair Genel Açıklamalar  75
2. Nedensellik Bağında Özellik Gösteren Durumlara Objektif İsnadiyet Teorisinin Yaklaşımı  83
a. Kümülatif Nedensellik  83
b. Öne Geçen Nedensellik  84
c. Alternatif Nedensellik  85
d. Hipotetik Nedensellik  86
e. Hukuka Uygun Alternatif Davranışlar  86
aa. Yalın Nedensellik Teorisi  87
bb. Kaçınılabilirlik Teorisi  87
cc. Riskin Yükseltilmesi Teorisi  88
f. Kasıtlı Olarak Hareket Eden Üçüncü Kişinin Araya Girmesi  90
aa. Uygun İsnadiyet Teorisi  90
bb. İsnadiyet İlişkisinin Kesilmesi Teorisi  91
cc. Sınırlı Sorumluluk Alanı Teorisi  91
II. İCRA SURETİYLE İŞLENEN SUÇLARDA KURUL HÂLİNDE ALINAN KARARLARIN NEDENSELLİK BAĞI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ  92
A. Kanuna Uygun Şart Formülü Çerçevesinde Nedensellik Bağının Tespiti  93
1. Formülün Yalın Hâli  93
2. Yeterli Asgari Şart Teorisi  95
a. Teoriye Genel Bakış  95
b. Teorinin Kurul Hâlinde Alınan Kararlara Aktarılması  97
3. Kanuna Uygun Şart Formülünün Yalın Hâlinin ve Yeterli Asgari Şart Teorisinin Yetersiz Kaldığı Durumlar  99
a. Psikolojik Nedensellik  99
b. Somut Olaya Uygulanabilecek Doğa Yasasının Olmaması ya da Bu Yasanın Tekniğin Geldiği Seviyede Henüz Bilinmiyor Olması  103
aa. Kanuna Uygun Şart Formülünün Determinist Düzenliliğe Atfı  103
bb. Olasılıklı Nedensellik Modeli  106
4. Ara Değerlendirme – Conditio–Formülü ve “Black Box” Modeli  109
5. Genel Nedensellik  111
a. Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu – Kısa Bir Bakış  111
b. İmalatçının Cezai Sorumluluğunun Belirlenmesinde Nedensellik Bağının Tespiti  114
c. Dolaylı Sonuç Çıkarma Yönteminin Değerlendirilmesi  117
B. Conditio–Formülü Çerçevesinde Nedensellik Bağının Tespiti  123
1. Somut Biçimiyle Netice Öğretisi  124
2. Alternatif Nedensellik ve Kümülatif Nedensellik  128
3. Savunulan Diğer Görüşler  132
a. Oylama Sırasındaki Oy Kullanma Sıralamasına Göre Nedensellik Bağının Tespiti  132
b. Sırf Kurul Üyesi Olmaktan Dolayı Kullanılan Her Oyun Nedensel Addedilmesi  135
4. Sorunun Çözümü – Kümülatif Nedenlerin Alternatifliği  136
III. İHMAL SURETİYLE İŞLENEN SUÇLARDA KURUL HÂLİNDE ALINAN KARARLARIN NEDENSELLİK BAĞI ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ  144
A. Kümülatif Nedensellik ve Alternatif Nedensellik  146
B. Kümülatif Nedenlerin Alternatifliği  147
IV. KURUL HÂLİNDE ALINAN KARARLARIN OBJEKTİF İSNADİYET ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ  150
A. Yan Yana Faillerin Eylemlerinin Zamansal Olarak Aynı Anda Mevcut Olmadığı Durumlar  152
B. Kaçınılabilirlik Teorisi vs. Riskin Yükseltilmesi Teorisi  157
C. Değerlendirme  160
D. Ulaşılan Sonuçların Yan Yana Faillerin Eylemlerinin Zamansal Olarak Aynı Anda Mevcut Olduğu Durumlara (Kurul Kararlarına) Aktarılması  165
V. ARA DEĞERLENDİRME – ULAŞILAN SONUÇLARIN ÖRNEK OLAYLAR ÇERÇEVESİNDE ÖZETİ – İKİNCİ BÖLÜME DAİR ÖN AÇIKLAMALAR  169
İkinci Bölüm
KURUL KARARLARINDA
MÜŞTEREK FAİLLİK SORUNSALI
I. MÜŞTEREK FAİLLİK KURUMUNA GENEL BAKIŞ  183
A. Müşterek Fail: Tipik Eyleme Egemen Olan Kişi  183
B. Müşterek Failliğin Şartları  188
1. Ortak Suç İşleme Kararı  189
2. Suçun Birlikte İcrası  191
a. Suçun Yalnızca Hazırlık ve Planlama Safhasında Sunulan Katkı  191
b. Sukzesif Müşterek Faillik  198
II. KURUL KARARININ İCRASI İLE İŞLENEN SUÇUN KASTEN İŞLENEN BİR SUÇ OLMASI DURUMUNDA KURUL ÜYELERİNİN MÜŞTEREK FAİL OLARAK SORUMLU TUTULMASI  204
A. Müşterek Faillikten Bahsedilebilmesi İçin Suç Ortaklarından Her Birinin Katkısı Nedensel Olmak Zorunda Mıdır?  204
1. Müşterek Failliği Karşılıklı Azmettirme Olarak Açıklayan Görüş  205
2. Müşterek Failliği Müstakil Faillik ile Dolaylı Failliğin Kombinasyonu Olarak Açıklayan Görüş  206
3. Değerlendirme – Müşterek Failliğin Nedensellik Bağını İkame Edici Etkisi  206
4. Alternatif Müşterek Faillik  210
5. Additif Müşterek Faillik  211
6. Ulaşılan Sonucun Kurul Hâlinde Alınan Kararlar İçin İfade Ettiği Anlam  214
B. Müşterek Failliğin Ortak Suç İşleme Kararı ve Suçun Birlikte İcrası Olarak İfade Edilen Şartları Kurul Hâlinde Alınan Kararlar İçin Ne Anlam İfade Etmektedir?  215
C. Yatay İlişkide Müşterek Failliğin Kabul Edilmesinin Dikey İlişkide İfade Ettiği Anlam: Müşterek Dolaylı Faillik  220
III. KURUL KARARININ İCRASI İLE İŞLENEN SUÇUN TAKSİRLE İŞLENEN BİR SUÇ OLMASI DURUMUNDA KURUL ÜYELERİNİN MÜŞTEREK FAİL OLARAK SORUMLU TUTULMASI  234
A. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunun Tartışılması Gerekmeyen Durumlar  236
1. Kasıtlı Bir Suça Taksirle veya Taksirli Bir Suça Kastla İştirak Olmaz Kuralı  236
2. Taksirli Davranışa Üçüncü Bir Kişinin Taksirli Davranışının Eklendiği ve Herkesin Kendi Taksirli Fiilinden Dolayı Sorumlu Tutulabildiği Durumlar  241
3. Güven İlkesi ve Yetki Devrinin Taksirli Suçlarda İcra Ettiği Fonksiyon  245
B. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunun Tartışılması Gereken Durumlar  256
1. Nedensellik Bağının Tespit Edilemediği Olaylarda Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumu  256
a. Örnek Olaylar Bağlamında Meseleye İlişkin Görüşlerin Genel Hatları ile Ortaya Konması  256
b. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunu Reddeden Görüşün Nedensellik Bağının Tespit Edilemediği Olaylara İlişkin Çözüm Önerileri  261
aa. In Dubio Pro Reo–Kuralı Uyarınca Sorumsuzluk Çözümü  261
bb. Tek Faillik Sistemi Uyarınca Yan Yana Faillik Çözümü  263
cc. Garantörlük Çözümü  264
dd. Ara Değerlendirme  265
c. Taksirli Suçlarda Müşterek Failliği Kabul Etmeyen Görüşün Taksirli Suçlarda Müşterek Failliği Kabul Eden Görüşe Karşı İleri Sürdüğü Argümanlar ve Bunların Değerlendirilmesi  265
d. Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumunun Şartları  270
2. Kurul Hâlinde Alınan Kararlarda Taksirli Suçlarda Müşterek Faillik Kurumu  272
3. Yatay İlişkide Müşterek Failliğin Kabul Edilmesinin Dikey İlişkide İfade Ettiği Anlam: Taksirli Müşterek Dolaylı Faillik  274
IV. ÖZEL DURUMLAR  277
A. Hukuka Uygun Yönde Oy Kullanan Kurul Üyesi  277
B. Çekimser Oy Kullanan Kurul Üyesi  280
C. Toplantıya Katılmayan Kurul Üyesi  282
D. Veto Hakkına Sahip Kurul Üyesi  283
E. Oylamanın Gizli Yapılması  285
V. ARA DEĞERLENDİRME – ULAŞILAN SONUÇLARIN ÖRNEK OLAYLAR ÇERÇEVESİNDE ÖZETİ – ÜÇÜNCÜ BÖLÜME DAİR ÖN AÇIKLAMALAR  286
Üçüncü Bölüm
KURUL KARARLARININ
HİYERARŞİK İŞ İLİŞKİSİ ÇERÇEVESİNDE
DEĞERLENDİRİLMESİ
I. ORGANİZASYON HÂKİMİYETİNE DAYALI DOLAYLI FAİLLİK  298
A. Genel Açıklamalar  298
B. İllegal Örgütlenmelerde Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumu  303
1. Kurumun Kurgulanmasının Altında Yatan Sebep  303
2. Kurumun Uygulanabilirliği İçin Öğreti Tarafından Ortaya Konulan Şartlar  308
a. Hiyerarşik Şekilde Örgütlenmiş Bir Güç Aygıtının Varlığı  309
b. Güç Aygıtının Hukuk Normlarından Sıyrılmış Olması  313
c. Doğrudan Fail Konumundaki Öndeki Şahsın İkame Edilebilir Olması  314
d. Doğrudan Failin Organizasyon İçin Tipik Olan Suçun İşlenmesine Eğilimli Olması  316
3. Kurumun Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH) ve Türk Kanun Koyucusu Tarafından Tanınması  318
a. Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH)  318
b. Türk Kanun Koyucusu (TCK m. 220/5)  326
C. Legal Örgütlenmelerde Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumu  331
1. Genel Açıklama  331
2. Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH)  333
3. Alman Öğretisinin Konuya Yaklaşımı ve Önerdiği Çözüm Yolları  337
a. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Legal Örgütlenmelere Aktarılabileceğini Kabul Eden Görüş  337
b. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Legal Örgütlenmelere Aktarılabileceğini Reddeden Görüş  338
aa. Sorumluluğun Belirlenmesinde Müşterek Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş  339
bb. Sorumluluğun Belirlenmesinde Yan Yana Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş  340
cc. Sorumluluğun Belirlenmesinde Azmettirme Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş  340
dd. Sorumluluğun Belirlenmesinde İhmali Suç Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüş  340
4. Değerlendirme  341
a. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumu vs. Sorumluluk Prensibi  341
b. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Legal Örgütlenmelere Aktarılabileceğini Reddeden Görüşün “Üst”ün Sorumluluğu Hususunda Sunduğu Önerilerin Değerlendirilmesi  343
aa. Sorumluluğun Belirlenmesinde Müşterek Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi  343
bb. Sorumluluğun Belirlenmesinde Yan Yana Faillik Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi  346
cc. Sorumluluğun Belirlenmesinde Azmettirme Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi  346
dd. Sorumluluğun Belirlenmesinde İhmali Suç Kurumuna Başvurulması Gerektiğini Savunan Görüşün Değerlendirilmesi  348
c. Organizasyon Hâkimiyetine Dayalı Dolaylı Faillik Kurumunun Şartlarının Legal Örgütlenmelere Özgü Yorumlanışı  350
II. “ALT”IN SUÇ İŞLEMESİNİ ENGELLEMEYEN “ÜST”ÜN İHMALDEN DOĞAN SORUMLULUĞU  354
A. Alman Ceza Hukukunda Meselenin Ele Alınışı  354
1. Alman Federal Yüksek Mahkemesi (BGH)  355
2. Alman Öğretisinin Konuya Yaklaşımı  357
a. “Üst”ün İhmalden Doğan Sorumluluğunun Teorik Alt Yapısına Dair Ortaya Konan Görüşler  357
b. Şirket Faaliyeti Çerçevesinde İşlenen Suç Kavramına Dair Ortaya Konan Görüşler  358
B. Türk Ceza Hukuku Bakımından Değerlendirme  360
1. Şekli Hukuki Yükümlülük Öğretisi vs. İşlev Öğretisi: Ekonomi Ceza Hukukunda Garantörlüğün Kaynağı Olarak “Kanun”  361
2. “Üst”ün Fail Sıfatıyla Sorumlu Olacağı Görünüşte İhmali Suçların Sınırlı Sayıda Oluşu – “Üst”ün Şerik Sıfatıyla Sorumlu Olacağı Görünüşte İhmali Suçların Sınırlı Sayıda Olmayışı: İcrai Suça İhmali Davranışla İştirak  372
3. “Üst”ün İhmalden Doğan Sorumluluğunun Şartları ve Bu Sorumluluğun Uygulama Alanı  381
III. ARA DEĞERLENDİRME – ULAŞILAN SONUÇLARIN ÖRNEK OLAYLAR ÇERÇEVESİNDE ÖZETİ  389
Sonuç  399
Kaynakça  405
Kavramlar Dizini  445

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.

Bilgiler

Müşteri Servisi

Ekstralar

Hesabım

Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.