Türk Miras Hukuku

Türk Miras Hukuku, 4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku kitaplarından sonra gelen üçüncü kitabını oluşturmaktadır.

Sorulu-Cevaplı, Türk Miras Hukuku, başlıklı bu kitapta; kişilerin ölümü veya gaipliğine karar verilmesi durumlarında, onların milyonların üstündeki malvarlıklarının yasal hükümler gereğince en yakınlarına ve mirasbırakanın tasarruf serbestisi uyarınca yaptığı ölüme bağlı tasarrufları ile başkalarına geçişini sağlayan kurum ve kurallarla ilgili ayrıntılı soru ve cevaplar yer almaktadır.

Miras Hukukunun can damarları ve çekirdeğini oluşturan sorular ve cevaplar gerekli olduğu ölçüde hesaplar,  şekilli olarak takdim edilmiş ve kaleme alınmıştır.

Sorulu-Cevaplı, Türk Miras Hukuku adlı bu kitap, hukuk fakültelerinin dördüncü sınıfında, Siyasal Bilgiler Fakültesi ile İktisadi ve İdari Bilimler Fakültelerinin üçüncü sınıflarında okutulan konuların temel bilgilerini özlü biçimde, kısa sürede tekrarlamak, gözden geçirmek ve hatırlamak için yazılmış ve kaleme alınmıştır.

Sorulu-Cevaplı, Türk Miras Hukuku kitabımın tüm hukuk öğrencileri ile programlarında Miras Hukuku dersleri bulunan diğer fakültelerin öğrencilerine, tüm hukuk topluluğunun tecrübeli hakim, savcı, avukat, hukuk danışmanlarına, noterlik makamı mensuplarına faydalı olacağına inanıyor ve ümit ediyorum.

ÖNSÖZ v

İÇİNDEKİLER vii

§ 1. MİRAS - YASAL MİRASÇILAR

Soru 1: Miras ne demektir? 1

Soru 2: Mirasbırakan, “Muris” kimdir? 1

Soru 3: “Mirasçı” tabiri kimleri kapsamaktadır? 1

Soru 4: Kaç türlü mirasçılık mevcuttur? 1

Soru 5: Mirasçılıkta zümre ne demektir? Yasal mirasçı olma 

açısından Medeni Kanunda öngörülmüş olan zümre 

düzeni ve sistemi nasıldır? 2

Soru 6: Kan hısımlığına dayanan zümre (parentel) mirasçılığın esasını oluşturan temel ilkeler nelerdir ve özellikleri nelerdir? 4

Soru 7: Evlilik dışında doğmuş çocukların mirasçı olabilmesi 

hangi koşullara bağlıdır? 10

Soru 8: Sağ kalan eşin (karı veya kocanın) mirasçılığı nasıl oluşur? 11

Soru 9: Sağ kalan eşin mirasçılığı ile ilgili olabilecek, bazı özel durumlar, sağ kalan eşin mirasçı olmasına açılmış 

boşanma davasının hukuki etkisi nedir? 14

Soru 10: Evlatlık olarak alınan kişinin (evlatlığın) mirasçılığı 

hakkındaki kanundaki düzenleme nasıldır? 17

Soru 11: Devlet mirasçı olabilir mi? Açıklayınız. 17

§ 2. ÖLÜME BAĞLI TASSARRUFLAR

Soru 12: Ölüme bağlı tasarruf ne demektir? Şekli anlamda ölüme 

bağlı tasarruf ile maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufların anlamı ve türleri nelerdir? 18

Soru 13: Vasiyetname yapabilme ehliyetinin şartları nelerdir? 19

Soru 14: Miras sözleşmesi yapma ehliyetinin şartları nelerdir? 19

Soru 15: Resmi vasiyetname nedir? Düzenlenmesinin

şartları nelerdir? 19

Soru 16: Vasiyetnameden cayma (dönme) mümkün müdür? 

Dönme hangi şekillerde olur? 19

Soru 17: El yazılı vasiyetname nedir? Uyulması gereken şartları nelerdir? 20

Soru 18: Sözlü vasiyetname nedir? 20

Soru 19: Vasiyet ne demektir? Vasiyetnamenin, TMK’da “vasiyet” kavramı altında düzenlenmiş türleri nelerdir? 21

§ 3. TASARRUF ÖZGÜRLÜĞÜ VE SAKLI PAYLAR 22

Soru 20: Mirasbırakanın tasarruf yapma özgürlüğü nedir? 

Bu serbestinin şartları var mıdır? 22

Soru 21: Saklı paylı yasal mirasçılar kimlerdir? Saklı pay oranları ne kadardır? 23

Soru 22: Saklı payların hesaplanması nasıl yapılır? Mirasın net tutarı nasıl tespit edilir? 25

§ 4. TENKİS DAVASININ ÖZELLİKLERİ VE ŞARTLARI

Soru 23: Saklı payları ihlal eden ölüme bağlı tasarrufların tenkisi ne demektir? Tenkis davasının şartları ve özellikleri, davanın tarafları kimledir? Dava açma süreleri kaç yıldır? 27

Soru 24: Saklı paylı mirasçılar lehine yapılan kazandırmaların 

tenkisi nasıl hesaplanır? 29

§ 5. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN HÜKÜMSÜZLÜĞÜ VE İPTALİ DAVASI

Soru 25: Ölüme bağlı tasarrufların hükümsüzlüğünün 

sebepleri nelerdir? 31

Soru 26: Ölüme bağlı tasarrufların iptal davasının şartları nelerdir? Kimler bu davayı açabilir? Süresi nedir? 31

Soru 27: Mirastan çıkarılma (iskat), mirastan mahrumiyet, 

mirasın reddi ve mirastan feragat durumlarının tasarruf 

oranına (nisabına) ve tenkis davasına etkileri nelerdir? 32

Soru 28: Mirastan çıkarılma (iskat) ne demektir ? Sebepleri nelerdir? 35

Soru 29: Mirastan mahrumiyet (yoksunluk) anlamı nedir? 

sebepleri nelerdir? 36

Soru 30: Mirasın reddi anlamı nedir? Red süresi ve şartları nelerdir ? 37

Soru 31: Mirastan feragat  sözleşmesinin anlamı nedir? 

kaç türü vardır? Özellikleri nelerdir? 38

Soru 32: Miras bırakının yaptığı maddi anlamda ölüme bağlı tasarrufların türlerini sayınız. 39

Soru 33: Mirasçı atamanın tanım ve anlamı nedir? 40

Soru 34: Vasiyet (belirli mal bırakma) nedir? 

Ne anlama gelmektedir. 40

Soru 35: Alt vasiyet ne demektir? 41

Soru 36: Ön vasiyet ne demektir? Bir örnek veriniz. 41

Soru 37: Alacak vasiyeti nedir? Örnek vererek açıklayınız? 41

Soru 38: İntifa vasiyeti nedir? Örnek vererek açıklayınız? 42

Soru 39: İrat vasiyeti nedir? 42

Soru 40: Vasiyet borçlusu kimdir? Vasiyet alacaklısı kimdir? 

Vasiyet borcunun doğumu ve muaccel hale gelmesi ne zamandır? Zamanaşımı kaç yıldır? 42

Soru 41: Koşullu ölüme bağlı tasarruf ne demektir?  

Örnek vererek açıklayınız? 43

Soru 42: Yüklemeli ölüme bağlı tasarruf ne demektir? 44

Soru 43: Yedek ve art mirasçı atama (ikameli) tasarruflardan, 

yedek mirasçı atama ne demektir? 44

Soru 44: Ön mirasçı ve art mirasçı ne demektir? Özellikleri nelerdir? 45

Soru 45: Ölüme bağlı tasarruf ile Vakıf kurma nasıl gerçekleşir? 47

Soru 46: Vasiyeti tenfiz memuru nedir? Nasıl tayin edilir? 

Görevleri nelerdir? 48

Soru 47: Miras sözleşmesini tanımlayınız ve türlerini açıklayınız. 49

Soru 48: Mirastan feragat sözleşmesinin tanımı ve anlamı nedir? 

Tipleri nelerdir? 49

§ 6. MİRASIN GEÇMESİ VE AÇILMASI

Soru 49: Mirasın geçişi intikalinin anlamı nedir? Genel olarak şartları nelerdir? 50

Soru 50: Mirasın geçmesinin hukuki sonuçları nelerdir? 51

Soru 51: Terekenin deftere geçirilmesi ve mühürlenmesi ne demektir? Açıklayınız. 52

Soru 52: Mirasın resmen yönetilmesi ne demektir? 53

Soru 53: Vasiyetnamenin tevdi ve açılmasına ilişkin korucu önlemler nelerdir? 55

Soru 54: Miras kazanılması ne demektir? Bu konuda Medeni 

Kanunun kabul ettiği ilkeler nelerdir? 55

Soru 55: Mirasın reddi ne demektir? Tabi olduğu ilkeler belli bir 

süreye tabi midir? 56

Soru 56: Mirasın reddi hukuki sonuçları nelerdir? 56

Soru 57: Vasiyetin reddinin hukuki sonuçları nelerdir? 58

Soru 58: Redde karşı mirasçıların alacaklarının korunması mümkün müdür? Reddin iptali davası nedir? Şartları nelerdir? 58

Soru 59: Miras sebebiyle istihkak davası nedir? Şartları ve özellikleri nelerdir? Genel olarak mülkiyet hakkına dayanan 

“İstihkak Davası” arasındaki farklar nelerdir? 59

Soru 60: Miras ortaklığı nedir? Hukuki niteliği nedir? 59

§ 7. MİRASIN PAYLAŞTIRLMASI VE DENKLEŞTİRİLMESİ

Soru 61: Mirasın taksimi nasıl gerçekleştirilir? Taksim davasının 

şartları ve özellikleri nedir? 61

Soru 62: Mirasın paylaştırılmasında, aile konutu ve ev eşyasının 

sağ kalan eşe bırakılmasına ilişkin özel bir düzenleme 

mevcut mudur? 63

Soru 63: Mirasta denkleştirme ne demektir? Mirasbırakanın hangi tür kazandırmaları denkleştirmeye tabidir? Tenkisten farkları nelerdir? İadesi gereken bağışlama ile farkları nelerdir? 64

Soru 64: Mirasın paylaşılmasından sonra mirasçıların birbirleri ile mirasın alacaklıları arasındaki ilişkiler hakkında 

bildiklerinizi açıklayınız. 66

Soru 65: Mirasın açılmasından sonra, fakat paylaştırmadan önce, 

miras hisselerinin temliki ve hukuki sonuçları nedir? 67

Soru 66: Mirasçıların miras açılmadan önce miras paylarının 

mirasçılara devri mümkün müdür? Nasıl gerçekleşir? 67

Soru 67: Miras payının rehni mümkün müdür? 68

Soru 68: Mirasçının miras hissesinin haczi mümkün müdür? Nasıl gerçekleşir? 68

Soru 69: Mirasbırakanın mirasçılardaki alacaklarının durumu nasıl düzenlenmiştir? 69

Soru 70: Mirasbırakan tarafından rehnedilmiş tereke malları hakkında paylaştırma nasıl yapılacaktır? 69

Soru 71 : Miras hakkı ilgili miras davaları  şunlardır : 71

Miras Hukuku ile İlgili Belli Başlı Dava Türleri TABLO 1 73

Miras Hukuku ile İlgili Belli Başlı Dava Türleri TABLO 2 75