Uluslararası Andlaşmalarda Şartların Esaslı Değişimi: Rebus Sic Stantibus İlkesi

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Damla AKKAYA
ISBN: 9789750265631
Stok Durumu: Tükendi
301,50 TL 335,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Damla AKKAYA
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 224

Kelime anlamı olarak koşulların olduğu gibi kalması anlamına gelen rebus sic stantibus, andlaşmalar hukukunun en eski ilkelerinden biridir. Bir andlaşmanın akdedildiği şartların esaslı olarak değişmesi durumunda, bu değişikliklerin andlaşma üzerindeki etkileri rebus sic stantibus ilkesi çerçevesinde belirlenmektedir. Rebus sic stantibus ilkesi, uluslararası hukukun gelişimine paralel olarak çeşitli evrelerden geçmiş, zaman içinde ilkenin hem hukuki niteliği hem de kapsam, koşul ve andlaşma üzerindeki etkileri değişim göstermiştir.

Eserde öncelikle rebus sic stantibus ilkesinin günümüz uluslararası hukukundaki hukuki niteliği tespit edilmiş sonrasında ise ilkenin kapsam, koşul ve hukuki etkileri ayrıntılarıyla açıklanmıştır. Bu çerçevede oldukça ayrıntılı bir çalışma olan eser, doktrine andlaşmalar hukuku konusunda önemli katkı sağlamaktadır.

Rebus sic stantibus ilkesi yalnızca bilimsel açıdan değil; Türkiye'nin güncel uluslararası meseleleri bakımından da önem arz etmektedir. Bu özelliğiyle çalışma, uluslararası hukuk doktrinine sağladığı katkının yanı sıra uygulamacılar açısından da bir başvuru kaynağı niteliğindedir.

Konu Başlıkları
Rebus Sic Stantibus İlkesinin Tarihsel Gelişimi
Rebus Sic Stantibus İlkesinin Uluslararası Örf ve Adet Hukuku Kuralı Niteliği
Rebus Sic Stantibus İlkesinin Andlaşma Üzerindeki Hukuki Etkileri, Kapsamı ve Koşulları
Önsöz  5
Kısaltmalar  13
1. GİRİŞ  15
2. REBUS SIC STANTIBUS İLKESİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ  25
2.1. ORTAÇAĞ  26
2.2. KLASİK DÖNEM  29
2.3. VİYANA KONGRESİ VE I. DÜNYA SAVAŞI ARASI DÖNEM  33
2.3.1. Kuramsal Çerçeve  33
2.3.2. Devlet Uygulamaları  36
2.3.2.1. Karadeniz’in Tarafsızlaştırılmış Statüsünün Sona Ermesi (1871)  36
2.3.2.2. Batum’daki Serbest Limanın Kapatılması (1886)  37
2.3.2.3. Clayton–Bulwer Andlaşması’nın Sona Ermesi (1901)  38
2.3.2.4. Avusturya–Macaristan’ın Bosna ve Hersek’i İlhakı (1908–1909)  39
2.4. İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEM  40
2.4.1. Kuramsal Çerçeve  40
2.4.2. Devlet Uygulamaları  44
2.4.2.1. Tunus ve Fas Vatandaşlık Kararnameleri Meselesi  44
2.4.2.2. Türk Kapitülasyonlarının Sona Ermesi (1923)  46
2.4.2.3. Çin’de Uygulanan Ülke–Dışılık Rejiminin Sona Ermesi (1920/1947)  48
2.4.2.4. Mısır Kapitülasyonlarının Sona Ermesi (1937)  50
2.4.2.5. Fransa’nın ABD’ye Olan Savaş Borçlarının Askıya Alınması (1932–1941)  51
2.4.2.6. Uluslararası Yükleme Hattı Sözleşmesi’nin Askıya Alınması (1941)  52
2.5. SOVYET TEORİSİNDE REBUS SIC STANTIBUS  53
2.6. İSLAM HUKUKU TEORİSİNDE REBUS SIC STANTIBUS  56
3. REBUS SIC STANTIBUS İLKESİNİN ULUSLARARASI ÖRF VE ADET HUKUKU KURALI NİTELİĞİ  61
3.1. DEVLET UYGULAMALARINDA REBUS SIC STANTIBUS  65
3.1.1. Türk Boğazlarının Silahsızlandırılmış Statüsünün Sona Ermesi (1936)  67
3.1.2. İngiliz–Mısır İttifak Andlaşması’ nın Sona Ermesi (1945–1954)  70
3.1.3. Fransa’nın NATO Entegre Komuta Sistemi’nden Çekilmesi ve Bu Çerçevede Akdedilmiş İkili Andlaşmaları Sona Erdirmesi (1966–1967)  72
3.1.3.1. Alman–Fransız Andlaşmaları  74
3.1.3.2. Amerikan–Fransız Andlaşmaları  75
3.1.3.3. Değerlendirme Yerine  76
3.1.4. Irak–İran Sınır Andlaşması Uyuşmazlığı (1969)  77
3.1.5. Avrupa Ekonomik Topluluğu ve Lomé Sözleşmeleri  79
3.1.6. Hollanda’nın Hollanda–Surinam Kalkınma İşbirliği Andlaşması’nı Askıya Alması (1982)  82
3.1.7. Polonya’nın Çeşitli Andlaşmaları Sona Erdirmesi (1999)  84
3.1.8. ABD’nin Anti–Balistik Füze Andlaşması’ndan Çekilmesi (2001)  87
3.1.9. Rusya’nın Plütonyumun Yönetilmesi ve İmhası Anlaşması’nı Askıya Alması (2016)  89
3.1.10. Danimarka ve Dublin III Tüzüğü (2017)  92
3.1.11. Brexit Süreci ve Rebus Sic Stantibus (2019)  98
3.2. VİYANA ANDLAŞMALAR HUKUKU SÖZLEŞMESİ VE REBUS SIC STANTIBUS  102
3.3. YARGI KARARLARI  109
3.3.1. Güneybatı Afrika’nın Uluslararası Statüsü (1950)  111
3.3.2. Balıkçılık Yetki Davaları (1973)  115
3.3.3. Gabcikovo–Nagymaros Projesi Davası (1997)  120
3.3.4. Racke Davası (1998)  124
3.4. DEĞERLENDİRME  127
4. REBUS SIC STANTIBUS İLKESİNİN ANDLAŞMA ÜZERİNDEKİ HUKUKİ ETKİLERİ, KAPSAMI VE KOŞULLARI  133
4.1. REBUS SIC STANTIBUS İLKESİNİN ANDLAŞMA ÜZERİNDEKİ HUKUKİ ETKİLERİ  133
4.1.1. Andlaşmanın Sona Erdirilmesi ve Askıya Alınması  133
4.1.1.1. Andlaşmanın Sona Erdirilmesin ve Askıya Alınmasında İzlenecek Usul  135
4.1.1.1.1. Bildirim  136
4.1.1.1.2. Bildirimin İçeriği  137
4.1.1.1.3. Bildirimin Şekli  137
4.1.1.1.4. Süre Sınırlandırması  137
4.1.1.1.5. Bildirime İtiraz Edilmesi  140
4.1.1.1.6. Bildirimde Belirtilen Tedbirlerin Yerine Getirilmesi  141
4.1.1.1.7. Bildirimin Geri Alınması  142
4.1.1.2. Sona Ermenin veya Askıya Almanın Gerçekleşmesi  143
4.1.1.3. Uyuşmazlıkların Çözümü  143
4.1.1.4. Uyuşmazlıkların Çözüm Yollarının Sonuç Vermemesi  148
4.1.1.5. Prosedüre İlişkin Düzenlemelerin Hukuki Niteliği  149
4.1.2. Andlaşmanın Gözden Geçirilmesi  154
4.1.2.1. Terim Sorunu  154
4.1.2.2. Rebus Sic Stantibus İlkesinin Hukuki Etkisi Olarak Gözden Geçirme  155
4.1.2.3. Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi ve Andlaşmanın Gözden Geçirilmesi  156
4.1.2.4. Andlaşmanın Gözden Geçirilmesinde İzlenecek Usul  157
4.1.2.5. Değerlendirme  160
4.2. REBUS SIC STANTIBUS İLKESİNİN KAPSAM VE KOŞULLARI  161
4.2.1. Değişikliğin Esaslı Olması  161
4.2.2. Değişikliğin Andlaşmanın Akdedildiği Sırada Var Olan Şartlara İlişkin Olması  163
4.2.3. Değişikliğe Uğrayan Şartın Tarafların Andlaşma ile Bağlanma Rızalarının Asli Temelini Oluşturuyor Olması  164
4.2.4. Değişikliğin İcra Edilecek Yükümlülüklerin Kapsamını Köklü Şekilde Değiştirme Etkisine Sahip Olması  170
4.2.5. Değişikliğin Taraflarca Öngörülememesi  171
4.2.6. Rebus Sic Stantibus İlkesine Başvurma Hakkının Kaybı  171
4.2.6.1. Feragat  172
4.2.6.2. Zımni Kabul  173
4.2.7. Rebus Sic Stantibus İlkesinin Uygulanmayacağı Haller  175
4.2.7.1. Sınır Tesis Eden Andlaşmalar  176
4.2.7.2. Esaslı Değişikliğin Ona Başvuran Tarafın Önceki Hukuka Aykırı Fiilinin Sonucu Olması  178
4.2.8. Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi Düzenlemesi Dışında Bırakılan Andlaşmalara Halefiyet ve Silahlı Çatışmaların Andlaşmalara Etkisi Konularının Rebus Sic Stantibus İlkesi ile İlişkisi  180
4.2.8.1. Andlaşmalara Halefiyet ve Rebus Sic Stantibus İlkesi  181
4.2.8.1.1. Andlaşmalara Halefiyet ve Rebus Sic Stantibus İlkesinin Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi Çerçevesindeki İlişkisi  182
4.2.8.1.2. 1978 Halefiyet Sözleşmesi’nde Düzenlenen ‘Şartların Esaslı Değişimi’ Koşulu  183
4.2.8.2. Silahlı Çatışmalar ve Rebus Sic Stantibus  184
5. SONUÇ  187
Kaynaklar  191
Kavramlar Dizini  219

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.