Yerel Yönetimlerin Gelirleri

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ................................................................................................5

KISALTMALAR LİSTESİ............................................................. 17

GİRİŞ ................................................................................................ 19

BİRİNCİ BÖLÜM

KÜRESEL DÜNYADA DEVLET ÇATISI

ALTINDA YEREL YÖNETİM

1.1. Küreselleşme ............................................................................ 25

1.2. Devlet........................................................................................ 28

1.2.1. Üniter Devlet .................................................................................... 29

1.2.2. Federal Devlet................................................................................... 30

1.3. Merkezden Yönetim Yerinden Yönetim .................................. 31

1.3.1. Merkezi Yönetim.............................................................................. 32

1.3.1.1. Merkezileşmenin Nedenleri............................................. 34

1.3.1.2. Merkezi Yönetim Yararları ve Sakıncaları ...................... 34

1.3.2. Yerinden Yönetim ............................................................................ 35

1.3.2.1. Yerinden Yönetim Türleri ............................................... 36

1.3.2.2. Siyasi yerinden yönetim................................................... 36

1.3.2.3. İdari yerinden yönetim..................................................... 37

1.3.2.4. Yerinden Yönetimin Faydaları ve Sakıncaları................. 38

1.4. Yerel Yönetim .......................................................................... 38

1.4.1. Yerel Yönetimlerin Genel Tarihçesi................................................. 38

1.4.2. Yerel Yönetim Kavramı ................................................................... 40

1.4.3. Yerel Yönetimlerin Faydaları ve Ortak Özellikleri .......................... 40

8

İKİNCİ BÖLÜM

TÜRKİYE’DE YEREL YÖNETİM

2.1. Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Anayasal Süreci ..................... 43

2.1.1. Tanzimat Öncesi Yerel Yönetimler.................................................. 43

2.1.2. Tanzimat Sonrası Yerel Yönetimler ................................................. 44

2.1.3. 1876 Kanun-i Esaside Yerel Yönetimler.......................................... 45

2.1.4. 1921 (Teşkilat-ı Esasiye Kanunu) Anayasasında Yerel

Yönetimler........................................................................................ 46

2.1.5. 1924 Anayasasında Yerel Yönetimler.............................................. 47

2.1.6. 1961 Anayasasında Yerel Yönetimler.............................................. 48

2.1.7. 1982 Anayasasında Yerel Yönetimler.............................................. 50

2.2. Yerel Yönetimleri Etkileyen İlkeler ......................................... 52

2.2.1. Sübsidiarite/Yerellik/Yerindelik İlkesi............................................. 52

2.2.2. Özerklik ............................................................................................ 55

2.2.2.1. Özerkliğin Koşulları ........................................................ 57

2.2.3. Decentralization/İdari Özerklik ........................................................ 58

2.3. Türkiye’de Yerel Yönetim Anlayışı ve Özellikleri .................. 60

2.4. Yerel Yönetim Hukukunun Kaynakları.................................... 63

2.5. Türkiye’de Yerel Yönetimlerin Statüleri ve Türleri................. 64

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

MALİ ÖZERKLİK VE İDARELER ARASI

GELİR GÖREV PAYLAŞIMI

3.1. Mali Özerklik İlkesi.................................................................. 67

3.1.1. Yerel Mali Özerkliğin Koşulları....................................................... 69

3.1.2. Yerel Mali Özerkliği Gösteren Kriterleri.......................................... 70

3.1.3. Yerel Mali Özerkliğin Faydaları....................................................... 71

9

3.1.4. Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartı Kapsamında Mali

Özerklik ............................................................................................ 72

3.2. İDARELER (MERKEZİ-YEREL) ARASI GÖREVGELİR PAYLAŞIMI................................................................ 76

3.2.1. Kamu Hizmeti................................................................................... 76

3.2.2. Yerel Kamu Hizmeti......................................................................... 78

3.2.3. İdareler Arası İlişkiler ve İdareler Arası İlişkilerin

Düzenlenme Gerekçeleri .................................................................. 80

3.2.3.1. Kamu Düzeninin Korunması ve İdareler Arası

Çekişmelerin Önlenmesi Gereği...................................... 80

3.2.3.2. Kaynak İsrafının Önlenmesi Gereği ................................ 80

3.2.3.3. Kaynak Sapmalarının Özellikle Göçlerin

Önlenmesi Gereği ............................................................ 81

3.2.3.4. Aynı Kaynaktan Gelir Sağlama Zorunluluğu .................. 81

3.2.3.5. Bölgeler Arasındaki Eşitsizliklerin Giderilmesi

Gereği .............................................................................. 81

3.2.3.6. Yerel İdarelerin Merkezi İdareye Karşı Korunma

Gereği .............................................................................. 82

3.2.4. İdareler Arasında Hizmetlerin ve Gelirlerin Paylaşımı/Mali

Tevzin............................................................................................... 83

3.2.5. Hizmet ve Gelir Paylaşım Esasları ................................................... 85

3.2.5.1. Gelirlerin Paylaşımında Kullanılan Yöntemler................ 87

3.2.5.1.1. Bağımsız Vergileme Yetkisi Verilmesi........ 87

3.2.5.1.2. Vergi Kaynaklarının Paylaştırılması ............ 87

3.2.5.1.3. Merkezi idarenin Vergi Gelirleri

Üzerinden Pay Verilmesi ............................. 88

3.2.5.1.4. Bağış (Yardım, Transfer) ............................. 88

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

YEREL YÖNETİMLER VE GELİRLERİ

4.1. BELEDİYE............................................................................... 89

10

4.1.1. Kent/Belde ve Belediye .................................................................... 89

4.1.1.1. Belediye Tarihçe.................................................................. 90

4.1.1.2. Belediye Tanımı................................................................... 93

4.1.1.3.Belediyelerin Organları......................................................... 95

4.1.1.4. Belediyelerin Görevleri........................................................ 97

4.1.2. Belediye Gelirleri ............................................................................. 98

4.1.3. Belediyelerin Öz Gelirleri............................................................... 100

4.1.3.1. Vergiler.......................................................................... 101

4.1.3.1.1. Emlak Vergisi ............................................ 104

4.1.3.1.1.1. Genel Bilgiler .......................................... 104

4.1.3.1.1.2.1. Bina ......................................................... 106

4.1.3.1.1.2.2. Arazi ........................................................ 107

4.1.3.1.1.2.1. Arsa ......................................................... 108

4.1.3.1.1.3. Verginin Mükellefi .................................. 109

4.1.3.1.1.4. Vergiyi Doğuran Olay ............................. 109

4.1.3.1.1.5. Muaflık ve İstisnalar ................................ 109

4.1.3.1.1.6. Emlâkların Bildirimi, Verginin

Oranı, Tarhı, Tahakkuk ve

Ödenmesi ................................................. 110

4.1.1.3.1.1.7. Bildirimlerin Verileceği Yer ................... 111

4.1.3.1.1.8. Emlak Vergisinin Tarh ve

Tahakkuku ............................................... 111

4.1.3.1.1.8.1. Bildirime Bağlı Tarh ............................... 112

4.1.3.1.1.8.2. İdarece Tarh ............................................ 112

4.1.3.1.1.9. Verginin Tahakkuku ve Ödenmesi .......... 113

4.1.3.1.2. Çevre ve Temizlik Vergisi ......................... 113

4.1.3.1.2.1. Çevre Temizlik Vergisinin Konusu

ve Mükellefi ............................................ 114

4.1.3.1.2.2. Muaflıklar ................................................ 115

4.1.3.1.2.3. Matrah ve Oranı ...................................... 115

11

4.1.3.1.2.3.1. Meskenlere Ait Çevre Temizlik

Vergisi Tarifesi ........................................ 116

4.1.3.1.2.3.2. İşyerleri ve Diğer Şekillerde

Kullanılan Binalara Ait Çevre

Temizlik Vergisi ...................................... 116

4.1.3.1.2.3.3. Atık Su İle İlgili Çevre Temizlik

Vergisi ..................................................... 116

4.1.3.1.3. İlan ve Reklam Vergisi ............................... 117

4.1.3.1.3.1. Verginin Konusu ve Mükellefi ................ 117

4.1.3.1.3.2. Vergi Muafiyetleri ................................... 118

4.1.3.1.3.3. Verginin Matrahı: .................................... 119

4.1.3.1.4. Eğlence Vergisi .......................................... 121

4.1.3.1.4.1. Verginin Konu ve Mükellefi ................... 121

4.1.3.1.4.2. Vergiden Muafiyet .................................. 121

4.1.3.1.4.3. Verginin Matrahı ..................................... 122

4.1.3.1.5. Haberleşme Vergisi .................................... 123

4.1.3.1.5.1. Vergi Konusu Mükellefi .......................... 123

4.1.3.1.5.2. Vergiden Muafiyet .................................. 124

4.1.3.1.5.3. Verginin Matrahı ..................................... 124

4.1.3.1.6. Yangın Sigorta Vergisi ............................... 124

4.1.3.1.6.1. Vergi Konusu ve Mükellef ...................... 124

4.1.3.1.7. Elektrik ve Havagazı Tüketim Vergisi ....... 125

4.1.3.1.7.1. Vergi Konusu ve Mükellef ...................... 126

4.1.3.1.7.2. Vergiden Muafiyet .................................. 126

4.1.3.1.7.3. Verginin Matrahı ..................................... 126

4.1.3.2. Resim ve Harçlar ........................................................... 127

4.1.3.2.1. Toptancı Hali Resmi .................................. 127

4.1.3.2.2. İşgal Harcı .................................................. 128

4.1.3.2.2.1. İşgal Harcının Konusu ............................. 128

12

4.1.3.2.2.2. İşgal Harcının Mükellefi ve

Ödenmesi ................................................. 129

4.1.3.2.2.3. İşgal Harcında Muaflıklar ....................... 129

4.1.3.2.3. Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı

Harcı ........................................................... 130

4.1.3.2.4. Kaynak Suları Harcı ................................... 130

4.1.3.2.4.1. Harcın Konusu ........................................ 130

4.1.3.2.4.2. Harcın Mükellefi ve Ödenmesi ............... 131

4.1.3.2.4.3. Harç Muaflıkları ...................................... 131

4.1.3.2.5. Tellallık Harcı ............................................ 131

4.1.3.2.6. Hayvan Kesimi, Muayene ve

Denetleme Harcı ........................................ 132

4.1.3.2.6. Ölçü ve Tartı Aletleri Muayene Harcı ........ 133

4.1.3.2.7. Bina İnşaat Harcı ........................................ 133

4.1.3.2.8. Kayıt ve Suret Harcı ................................... 134

4.1.3.2.9. Altyapı Kazı İzni Harcı .............................. 134

4.1.3.2.10. İmar ile İlgili Harçlar ................................. 134

4.1.3.2.11. İşyeri Açma İzni Harcı ............................... 135

4.1.3.2.12. Muayene, Ruhsat ve Rapor Harcı .............. 136

4.1.3.2.13. Sağlık Harcı ................................................ 136

4.1.3.3. Harcamalara Katılma Payları ......................................... 136

4.1.3.3.1. Yol Harcamalarına Katılma Payı ............... 137

4.1.3.3.2. Kanalizasyon Harcamalarına Katılma

Payı ............................................................ 138

4.1.3.3.3. Su Tesisi Harcamalarına Katılma Payı ....... 138

4.1.3.3.3. Payların Hesaplanması ............................... 139

4.1.3.4. Ücrete İlişkin İşler ......................................................... 139

4.1.3.4.1. Belediyelere Müze Girişi

Ücretlerinden ve Madenlerden Pay

Verilmesi .................................................... 141

13

4.1.3.4.2. Ticari ve Sınai İşletmelerden Sağlanan

Gelirler ....................................................... 142

4.1.3.4.3. Taşınır Taşınmaz Mallardan Elde

Edilen Kira ve Satış Gelirleri ..................... 143

4.1.3.4.4. Diğer Kanun ve Yönetmelikler

Kaynaklı Gelirler ........................................ 143

4.1.3.5. Para Cezaları ................................................................. 143

4.1.4. İdareler Arası Transferler ............................................................... 145

4.1.4.1. Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Alınan Paylar ............ 145

4.1.4.2.1. Genel Bütçe Vergi Gelirleri Payı ............... 145

4.1.4.2.2. Merkezi Bütçe Ödeneği (Denkleştirme

Ödeneği) ..................................................... 147

4.1.4.2. Belediyelere Yapılan Devlet Yardımları ........................ 148

4.1.4.2.1. Belediyelere Devlet Yardımının

Sebepleri .................................................... 148

4.1.4.2.2. Belediyelere Yapılan Devlet

Yardımlarının Çeşitleri ............................... 148

4.1.4.2.2.1. Koşulsuz-Genel Amaçlı Yardımlar ......... 148

4.1.4.2.2.2. Koşullu-Özel Amaçlı Yardımlar ............. 149

4.1.5. Borçlanmalar .................................................................................. 150

4.1.5.1. Belediyeleri Borçlanmaya İten Belli Başlı Sebepler

........................................................................................ 150

4.1.5.2. Yatırımlar İçin Borçlanma Nedenleri ............................ 151

4.1.5.3. Borçlanmada Usul ve Kurallar ....................................... 152

4.2. BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ ..............................................154

4.2.1. Büyükşehir Belediyesi Teşkilatı ve Gelirleri .................................. 154

4.2.1.1. Tarihçe ........................................................................... 154

4.2.1.2. Büyükşehir Belediyelerinin Anayasal Dayanağı ........... 155

4.2.1.3. Tanım ve Özellikleri ...................................................... 155

4.2.1.4. Büyükşehir Belediyelerinin Organları ........................... 156

4.2.1.5. Büyükşehir Belediyesinin Görevleri .............................. 158

14

4.2.2. Büyükşehir Belediyelerinin Gelirleri .............................................. 165

4.2.2.1. Öz Gelirleri .................................................................... 165

4.2.2.2. İdareler Arası Transfer ................................................... 167

4.2.2.2.1. Genel Bütçe Vergi

Gelirlerinden(GBVG) Büyükşehir

Belediyelerine Verilen Pay ........................ 167

4.2.2.2.1.1. İller Bankasından Gönderilen Pay ........... 168

4.2.2.2.1.2. Hazine ve Maliye Bakanlığından

Gönderilen Pay ........................................ 168

4.2.2.3. Bağış ve Yardımlar .................................... 169

4.2.2.4. Borçlanmalar .................................................................. 170

4.2.2.5. Büyükşehir Belediyesi Şirket Gelirleri .......................... 170

4.3. İL ÖZEL İDARESİ ................................................................171

4.3.1. İl Özel İdaresi Teşkilatı ve Gelirleri ............................................... 171

4.3.1.1. Tarihçe ........................................................................... 171

4.3.1.2. Kavramsal Olarak İl Özel İdaresinin Tanımı ................. 172

4.1.1.3. İl Özel İdaresi Organları ................................................ 172

4.3.1.4. İl Özel İdaresinin Görevleri Denetimi ve Özerkliği ....... 174

4.3.2. İl Özel İdaresinin Gelirleri .............................................................. 175

4.3.2.1. Öz Gelirler ..................................................................... 176

4.3.2.1.1. İl Özel İdaresi Kanunu ile Sağlanan

Gelirler ....................................................... 176

4.3.2.1.2. Diğer Mevzuatla Sağlanan Gelirler ............ 176

4.3.2.1.2.1. Taşocakları Resim ve Harçları: ............... 176

4.3.2.1.2.2. İskele resmi ............................................. 177

4.3.2.1.2.3. Çeltik geliri .............................................. 177

4.3.2.1.2.4. Diğer Özel Yasalar Kaynaklı

Gelirler .................................................... 177

4.3.2.2. İdareler Arası Transferler ............................................... 178

4.3.2.2.1. İl Özel İdarelerinin Genel Bütçe Vergi

Gelirlerinden Aldığı Paylar ........................ 178

15

4.3.2.2.2. Bağış ve Yardım Gelirleri .......................... 179

4.3.2.3. Borçlanma ...................................................................... 181

4.4. KÖY ........................................................................................182

4.4.1. Tarihçe ............................................................................................ 182

4.4.2. Kavram ........................................................................................... 182

4.4.3. Köy Tüzel Kişiliğinin Organları ..................................................... 183

4.4.4. Köy Gelirleri ................................................................................... 184

4.4.4.1. Salma ............................................................................. 185

4.4.4.2. İmece ............................................................................. 186

4.4.4.3. Resim ve Harç Hasılatı .................................................. 187

4.4.4.4. Bakaya ........................................................................... 188

4.4.4.5. Asker Ailelerine Yardım ................................................ 188

BEŞİNCİ BÖLÜM

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİNİN

ARTIRILMASI İÇİN ÖNERİLER

5.1. Öz Gelirlerin Artırılmasına Yönelik Öneriler ........................190

5.1.1. Kentsel Rant Vergi Düzenlemesi .................................................... 192

5.1.2. Konaklama Vergisi Düzenlemesi ................................................... 192

5.1.3. Kent Vergisi Düzenlemesi .............................................................. 193

5.1.4. Madencilik Kira Vergisi Düzenlemesi ............................................ 193

5.1.5. İkametgâh Vergisi Düzenlemesi ..................................................... 194

5.1.6. Haberleşme Vergisinde Düzenleme ................................................ 194

5.1.7. Havagazı Vergisinde Düzenleme ve Doğal Gaz Şirketlerinde

Düzenleme ...................................................................................... 194

5.1.8. Emlak Vergisinde Düzenleme ........................................................ 195

5.1.9. Evcil Hayvan Harcı Düzenlenmesi ................................................. 195

5.2. Genel Bütçe Gelir Vergisi İçinde Yapılması Önerilen

Düzenlemeler ..........................................................................196

16

5.2.1. Motorlu Taşıt Vergisi Düzenlemesi ................................................ 196

5.2.2. Akaryakıt ve Petrol Ürünleri İçindeki ÖTV Düzenlemesi .............. 197

5.3. İdareler Arası Gelir Transferinde Düzenleme ........................197

5.3.1. Gelir Transfer Kriterlerinin Yeni Kriterler Eklenmesi .................... 198

5.3.2. Mülteci, Sığınmacı, Geçici Koruma Statüsündekilerle İlgili

Düzenleme ...................................................................................... 198

5.4. İller Bankasında Düzenleme ...................................................199

5.5. Akıllı Kent ve Yapay Zeka Uygulamalarının Sağlanması .....203

5.6. Kent Envanterinin Oluşturulması ve Kaynakların Etkili ve

Verimli Kullanılması ..............................................................204

5.7. Yapılandırma ve Vergi Aflarından Uzaklaşılması .................206

5.8. İdari Kuruluş/Yönetimsel Düzenlemeler ................................206

5.9. Diğer Düzenlemeler ................................................................207

SONUÇ ............................................................................................209

KAYNAKÇA ..................................................................................217

KAYNAKÇA

Akçe,T. (2014). Türkiye’de Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Belediyelere

Ayrılan Payların Analizi. Sayıştay Dergisi, 25(94), 29-51.

Akdoğan, A. (2011), Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi (10.Bs.), Ankara:

Gazi Kitabevi.

Akgül, M.E. (2013), İdari Örgütlenme ve Siyasi Yönetim İlkesi Olarak Özerklik Kavramı. Ankara: Turhan Kitabevi.

Akman, K. (2018). Göç Yönetiminde Yerel Yönetimler ve STK İş birliği. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 1(3),452-466.

Akman, Ç.ve Acar, İ.A. (2021). Dünyada Yerel Yönetimler ve Mali Yapılar,

Ankara: Nobel Yayıncılık.

Akyılmaz, B., Sezginer, M.ve Kaya, C. (2016) Türk İdare Hukuku (7.Bs).

Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Altın, A. (2019). Kamu Hizmeti, (Kamu Hizmeti Anlayışında Değişim ve Kalite) Ankara: Yetkin Yayınevi.

Arıkboğa, E. (2021). Büyükşehir İlçe ve Belediyeleri Önder, Ö. E.B. Sipahi

ve M. Yaman. (Ed.), Yerel Yönetimler (s.201-245). Ankara: Gazi Kitabevi.

Arslan, A. (2012).Mahalli İdarelerde Mali Yönetim. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Arslan, A. (2019).Yerel Yönetimlerde İyi Yönetişim Aracı Olarak Katılımcı

Bütçeleme Belediyeler İçin Bir Model Önerisi. Ankara: Nobel Bilimsel

Eserler Yayıncılık.

Aslan, M. (2014). Kentsel Rantların Vergilendirilmesi. Ankara Barosu Dergisi,72(3), 115-134.

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİ

218

Aslan, M.M. (2022) Akıllı Kent, Türkiye’de Kentsel Hizmetlerin Sunumuna

İlişkin Bir Model Önerisi, Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.

Aşcı Akıncı, N. (2020). Konaklama Vergisi: Ölçülülük Meselesi, Türkiye Barolar Birliği Dergisi,33(148), 77-100.

Atar, Y. (2019). Türk Anayasa Hukuku (13.Bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Atay, E.E. (2016). İdare Hukuku (5 Bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.

Aybay, R. (2020).Genel Kamu Hukuku(3.Bs.). İstanbul: Der Yayınevi.

Azrak, Ü.(2007). Büyükşehir Belediyesi Yasası’nın Yarattığı Düzene Kritik

Bir Bakış, Maltepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 6(1),105-

110.

Bozdoğan, R.ve Akkaya, O. (2021). Dünya Kentlerinde Stratejik Yönetim

Londra ve Tokyo üzerine Mukayeseli Bir İnceleme. P.Akarçay. (Ed.),

Yerel Yönetimlerde Güncel Yaklaşımlar Teoriden Pratiğe (s.337-358)

Bursa: Ekin Yayınevi.

Bozkurt, E., Poyraz, Y. ve Erdal, S. (2021). Devletler Hukuku (11Bs.). Ankara: Yetkin Yayınevi.

Boztepe, M. (2018). Yerel Yönetimlerin Fonksiyonel Özerkliğinin Hukuki

Rejimi, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13(163),

275-302.

Boztepe, M. (2018). Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında “Mahalli Müşterek Hizmet” Kavramı ve Hukuki Boyutu, İstanbul Kültür Üniversitesi

Hukuk Fakültesi Dergisi, 17(1), 127-149.

Bülbül, D. (2018). Yerel Yönetimler Maliyesi (3.Bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.

Can, B., Bülbül, Z. ve Dağaşan, V. (2019). Belediyelerde Emlak Vergisi Uygulaması(2.Bs). Ankara: Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları.

Cin, H. ve Akgündüz, A.(1995).Türk Hukuk Tarihi 1.Cilt Kamu Hukuku(2.Bs.). Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.

K A Y N A K Ç A

219

Coşkun, A. (2015). Özerk Yerel Yönetim ve Katılımcı Demokrasi Yaklaşımıyla Türkiye İçin Yeni Bir Anayasa Modeli (2.Bs.). İstanbul:

Legal Yayınevi.

Coşkun, B. ve Koyuncu, B. (2008). Yerel Yönetimler ve Yerel Özerklik: Modeller ve Uygulamalar. Balcı, A., Nohutçu, A., Öztürk, N.K. ve Coşkun,

B. (Ed.), Kamu Yönetiminde Çağdaş Yaklaşımlar (s.363-386) (2.Bs).

Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Çağan, N. (1980) Demokratik Sosyal Hukuk Devletinde Vergilendirme, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi DergisiC.37 S.1-4, 129-151

Çağlayan, R. (2016). İdare Hukuku Dersleri (4. Bs.). Ankara: Adalet Yayınevi.

Çal, S. (2009). Kamu Hizmeti Kavramı Üzerine Kimi Düşünceler, Prof. Dr.

Hüseyin Hatemi’ye Armağan, Vedat Yayınevi, 1-96.

Çelik, M.L. ve Altıparmak, C. (2013). Hukuki Açıdan 101 Soruda Yeni Büyükşehir Modeli, (3.Bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Çelik, D.B. (2016). Kurucu İktidar, Hükümet Sistemi Vatandaşlık ve İdari Yapılanma Tartışması Çerçevesinde 1924 Anayasasının Yapım Süreci.

Ankara: Yetkin Yayınevi.

Çetinkaya, Ö. (2020). Mahalli İdareler Maliyesi (7. Bas.). Bursa: Ekin Yayınevi.

Çöpoğlu, M. (2017).Yerel Yönetim Reformları. İstanbul: Der Yayınevi.

Dedeoğlu, E. (2010). Belediyelerle İlgili Anayasa Mahkemesi Kararları (2.

Bs.). Ankara:Adalet Yayınevi.

Demir, F.(2022) Kamu Yönetiminde Yeni Yaklaşımlar, Akıllı Devletler Akıllı

Kentler, Ankara: Nobel Yayıncılık.

Demirbaş, T.ve Çetinkaya, Ö. (2010). Belediye Gelir Türü Olarak Motorlu

MTV Önerisinin Tartışılması. Altuğ, F., Çetinkaya, Ö.ve İpek, S. (Ed.),

Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar (s.117-130). Bursa: Ekin Yayınevi.

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİ

220

Deniz, G. (2019).Yerel Siyaset Açısından Türkiye’de Büyükşehir Yönetimi.

Ankara: Gece Akademi.

Derdiman, R.C. (2003).Türkiye İdaresinin Hukuksal Yönü ve Yapısı. İstanbul: Alfa Yayınevi.

Doğanyiğit, S. (2009). Açıklamalıİçtihatli, Sorun Çözümlü Belediye Kanunu

ve Büyükşehir Belediye Kanunu (3.Bs). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Egeli, H. ve Diril, F. (2012). Türkiye’de Yerel Yönetimlerde Mali Özerklik

ve Vergilendirme Yetkisi, Sayıştay Dergisi, 23 (84), 25-44.

Erbay,Y.ve Akgün, H. (2017). Türkiye’de ve Avrupa’da Yerel Yönetimler:

İstanbul: Uluslararası İlişkiler Kütüphanesi Yayınları.

Ercan, E. (2018). Geçmişten Günümüze Yerel Yönetimlerde Mali Özerklik

(Anayasal ve Yasal Boyutuyla). İstanbul: Onikilevha Yayıncılık.

Ercan, M. ve Kılınç, M.C. (2021). Avrupa’da Yerel Yönetimlerin Özerkliği

ile İlgili Gelişmeler ve Türkiye’deki Yansımaları. Önder, Ö., Sipahi,

E.B. ve Yaman, M. (Ed.). Yerel Yönetimler. (s.317-340) Ankara: Gazi

Kitabevi.

Erdoğan, O. (2019). Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde Yerel Yönetimler. Ankara: Sage Yayıncılık.

Erdoğan, M. (2018).Özgürlük, Hukuk ve Demokrasi. Ankara: Siyasal Kitabevi.

Eren, H. ve Peker, U. (2015). Belediyelerin Denetimi, Melikşah Üniversitesi

Hukuk Fakültesi Dergisi, 4(1), 269-303.

Erginay, A. (1983). Kamu Maliyesi (9.Bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.

Ersöz, H.Y. (2004). Sosyal Politika Perspektifinden Yerel Yönetimler (İngiltere, İsveç ve Türkiye Örneği). İstanbul: Filiz Kitabevi.

Eryılmaz, B. (2011). Kamu Yönetimi (4.Bs.). Ankara: Okutman Yayıncılık.

Falay, N. (2010). Yerel Yönetimler ve Özelleştirme Süreci. Altuğ, F.,Çetinkaya, Ö.ve İpek, S. (Ed.), Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar(s.1-6). Bursa: Ekin Yayınevi.

K A Y N A K Ç A

221

Fendoğlu, H.T. (2020). Anayasa Hukuku (8.Bs.). Ankara: Yetkin Yayınevi.

Gehl, J. (2020). İnsan İçin Kentler. (E. Erten, Çev.) İstanbul: Koç Üniversitesi

Yayınları.

Gerçek, A. (2010). Belediye Vergilerinin Türleri ve Analizi. Altuğ, F., Çetinkaya, Ö. ve İpek S. (Ed.), Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar

(s.7-30). Bursa: Ekin Yayınevi.

Gencel, U. (2020), Türkiye’de Belediye Gelirlerinin Genel Görünümü.Gök,M

ve Gencel U. (Ed.) Yerel Yönetimler Üzerine Maliye ve Siyaset Yazıları

(s.73-96) Bursa: Ekin Yayınevi

Giritli, İ., Bilgen, P. ve Akgüner, T. (2008). İdare Hukuku (3.Bs.). İstanbul:

Der Yayınevi.

Göymen,K.(1997).Türkiye’de Kent Yönetimi. İstanbul: Boyut Yayınları.

Gök,M. (2020). Kentsel Rantları Vergilendirmenin Ekonomi Politiği Türkiye

İçin Çıkarımlar, Gök,M. ve Gencel,U. (Ed.) Yerel Yönetimler Üzerine

Maliye ve Siyaset Yazıları, Bursa, Ekin Yayınevi

Günday, M. (2004). İdare Hukuku (9.Bs). Ankara: İmaj Yayınevi.

Gündoğan, F.(2022) Akıllı Şehirler Meselesi. İstanbul: Marmara Belediyeler

Birliği Kültür Yayınları.

Güngör, H. (2018). Belediyelerin Genel Bütçe Payları. Ankara: Türkiye Belediyeler Birliği Yayınları.

Güler, B.A. (2006). Yerel Yönetimler (3.Bs.). Ankara: İmge Kitabevi.

Görücü, V. (2019).Türkiye’de Katılımcı Demokrasi. Yayımlanmamış Doktora Tezi Kırıkkale Üniversitesi, Kırıkkale.

Gözler, K. (2018). Mahalli İdareler Hukuku. Bursa: Ekin Yayınevi.

Gözler, K. ve Kaplan, G. (2020). İdare Hukuku Dersleri (22.Bs.). Bursa:

Ekin Yayınevi.

Gözübüyük, A.Ş. (1996). Yönetim Hukuku. (8.Bs.). Ankara: Turhan Kitapevi.

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİ

222

Güngör, K. (2021) Avrupa Birliğinde Subsıdıarıte(Yetki İkamesi) İlkesinin

Mali Görünümü ve Türkiye Akman,Ç ve Acar,İ. (Ed.) Dünyada Yerel

Yönetimler ve Mali Yapılar, (s.795-824) Ankara: Nobel Yayıncılık.

Hallaq, W. B. (2019). İmkânsız Devlet (Hikmet, A. Çev.) (2.Bs.). İstanbul:

Babil Kitap.

Harris,C.D.ve Ullman,E.L. (2002) “Kentin Doğası”,20. Yüzyıl Kenti,

(Duru,B. ve Alkan,A. Çev), Ankara, İmge Kitabevi.

Heper, Y. (2015). Beka Kaygısı (Devletin Ülkesi ve Milleti ile Bölünmez Bütünlüğü). İstanbul: On iki Levha Yayıncılık.

Huot, J.L. (2000) “Dünyanın ilk Kentleri, Kasabacıklardan Megapollere,,

Kentlerin Doğuşu, (Girgin, A. B. Çev), Ankara: İmge Kitabevi.

İzci, B. (2021).Meccanilik İlkesi ve Türkiye’de Kamu Hizmetlerinden Yararlanandan Karşılık Alınmasının Meşruiyeti. İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.

Kabaoğlu, İ.Ö. (2006). Anayasa Hukuku Dersleri (Genel Esaslar) (3.Bs.). İstanbul Legal Yayınevi.

Karahanoğulları, O. (2015). KamuHizmeti (Kavram ve HukuksalRejim)

(3.Bs.). Ankara: Turhan Kitabevi.

Kahraman, H.B. Keyman, E.F. ve Sarıbay,A.Y. (1999). Katılımcı Demokrasi Kamusal Alan ve Yerel Yönetim. İstanbul: Dünya Yerel Yönetim

ve Demokrasi Akademisi (WALD) Yayınları.

Kanadoğlu, K. (2019). Yeni Siyasal Rejimin Yerel Yönetimlere Yansımaları, Yeditepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,16(1), 39-54

Kaneti, S. (1986). Vergi Hukuku. İstanbul: Filiz Kitabevi.

Kalabalık, H. (2014). İdare Hukukunun Temel Kavram ve Kuramları (5.Bs.).

Konya: Sayram Yayınları.

Karabulut, Ş. (2021). Kamu Yönetimi Bakımından Yerel ve Küresel Ölçekte

Düşünceler ve Kurumlar. Ankara: Gazi Kitabevi.

K A Y N A K Ç A

223

Karaarslan, M. (2012). Nasıl Bir Yerel Yönetim? 6360 Sayılı Kanun Üzerine

Bir Değerlendirme, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

17(26),123-162.

Kabakçı Karadeniz, H. (2021).Türkiye’de Emlak Vergisi ve Değerli Konut

Vergisi. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Karakoç,Y. (2021). Kamu Maliyesi (2.Bs.). Ankara: Yetkin Yayınları.

Karagöz,B. (2020) Yerel Yönetimler Ekonomisi ve Tartışmalar, Ankara: Nobel Bilimsel Eserler Yayıncılık.

Karakılçık, Y. (2020). Yeni Yerel-Bölgesel Gelişmeler Işığında Yerel Yönetimler (5.Bs.). Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Karaman, Z.T. (2006). Yerel Yönetimler (6.Bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.

Karataş, M. (2019). Yerel Yönetimlerde Mali Özerkliğin Gelir ve Vergilendirme BoyutuAnkara, Yetkin Yayınları.

Karatepe,Ş. (2018) Kendini Kuran Şehir, İstanbul: İdealkent Yayınları

Kaya, H.E. (2021). Avrupa Komisyonu Türkiye İlerleme Raporunda Yerel

Yönetimler. Akarçay, P. (Ed.), Yerel Yönetimlerde Güncel Yaklaşımlar

Teoriden Pratiğe (s. 381-411). Bursa: Ekin Yayınevi.

Kaya, E,(2017) Kentleşme ve Kentlileşme, İstanbul: İşaret Yayınları.

Kazıcı, Z. (2021) Osmanlıda Yerel Yönetim, İstanbul: Kayıhan Yayınları.

Keleş, R. (2021). Yerinden Yönetim ve Siyaset (12.Bs.). İzmir: Cem Yayınevi.

Kırbaş, S. (1998). Vergi Hukuku (10.Bs.). Ankara: Siyasal Kitabevi.

Kızılot, Ş.ve Taş, M. (2013). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi(5.Bs.). Ankara: Gazi Kitabevi.

Korlu, R.K. ve Çetinkaya,Ö. (2015). Türkiye’deki Belediyelerin Mali

Özerkliğinin Öz Gelirler Bağlamında Analizi ve Değerlendirilmesi, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 95-111.

Köse, H. Ömer, Yerel Yönetim Olgusu Ve Küreselleşme Sürecindeki Yükselişi, Sayıştay Dergisi, C.15, S.52, 2004, s. 3-42.

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİ

224

Larson, J. E. (2022). Yapay Zeka Miti, (Us, K. Y.Çev.) Ankara: Fol Yayıncılık,

Lijphart, A., Bruneau, T.C., Diamandouros, P. NandGunther, R. (1996).

Çağdaş Demokrasiler Yirmi bir Ülkede Çoğunlukçu ve Oydaşmacı Yönetim Örüntüleri. (E.Özbudun ve E.Onulduran, Çev). Ankara: Yetkin

Yayınları.

Mengü, A, (2021). Yerel Yönetim Hukuku – Bir Öneri. Önder, Ö. ve Sipahi,

E.B.ve Yaman, M. (Ed.), Yerel Yönetimler (s.103-127) Ankara: Gazi

Kitabevi.

Memiş, E. (2011). Türkiye’de Anayasa Gelişmeleri Eğrisi (1808-2011) Anayasa Hukuku Notları. İstanbul: Filiz Kitabevi.

Montesquieu, (2004). Kanunların Ruhu Üzerine. (F. Baldaş, Çev). İstanbul:

Seç Yayınları.

Muratoğlu, T. (2015). Mahalli İdareler Mevzuatında 6360 Sayılı Kanun’la

Yapılan Değişiklikler, Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi,

20(32), 59-93.

Mutluer, M.K. ve Öner, E. (2009). Mahalli İdareler Maliyesi. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Nadaroğlu, H. (1998).Mahalli İdareler

(6.Bs.). İstanbul: Beta Yayıncılık.

Nas, A. (2011). Belediye Gelirleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Odyakmaz, Z., Kaynak, Ü. ve Ercan, İ. (2012).Themis Anayasa Hukuku İdare

Hukuku(15.Bs.). İstanbul: Oniki Levha Yayıncılık.

Okçu, M. ve Özgür, H. (2013). Dünyada Yerel Yönetimler. Ankara: Seçkin

Yayıncılık.

Okur, Y.(2020). Büyükşehir Belediye Yöneticilerinin Algısıyla İller Bankası’nın Yeniden Yapılandırılması, Ankara: Nobel Bilimsel Eserler Yayıncılık.

Onar, S.S. (1952).İdare Hukukunun Umumi Esasları. İstanbul: Marifet Basımevi.

K A Y N A K Ç A

225

Ortaylı, İ. (2020). Tanzimat Devrinde Osmanlı Mahallî İdareleri (4.Bs.). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.

Öncel, M., Kumrulu, A.ve Çağan, N. (2010). Vergi Hukuku (19.Bs.). Ankara:

Turhan Kitabevi.

Öncel, S.Y. (1998). Mahalli İdareler Maliyesi. (3.Bs.). İstanbul. Filiz Kitabevi.

Özay, İ. (2002). Günışığında Yönetim. İstanbul: Alfa Yayınları.

Özbudun, E. (2019). Türk Anayasa Hukuku (19.Bs.). Ankara: Yetkin Yayınları.

Özçağ, M. (2015). Kullanıcı Ücretleri. Tekeli, R. (Ed.), Yerel Yönetimler Üzerine. İstanbul: Nobel Yayıncılık.

Özçelik, S. (1994). Anayasa Hukuku. Konya: Mimoza Yayıncılık.

Özer, M.A. ve Akçakaya, M. (2015). Yerel Yönetimler Mali Boyut. Ankara:

Gazi Kitabevi.

Parlak, B. (2002). Avrupa Birliği Pesrpektifinden, Merkezi Yönetim Yerel

Yönetim İlişkileri. Parlak, B.ve Özgür, H. (Ed.), Avrupa Birliği ile Bütünleşme Sürecinde Sürecinde Türkiye’de Yerel Yönetimler (s.39-72).

İstanbul: Alfa Yayınları.

Parlak, B.ve Ökmen, M. (2016). Türkiye’de ve Dünyada Yerel Yönetimler

Teori ve Uygulama (5.Bs.). Bursa: Ekin Yayınevi.

Pehlivan, O. (2016). Kamu Maliyesi. Trabzon: Celepler Yayın.

Perçin, Ö. (2018). Ulus Devlet ve Federalizm İlişkisi ABD Örneği üzerinden

Bir İnceleme.Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Rousseau, J.J, (1994).Toplum Sözleşmesi. (V.Günyol,Çev). İstanbul: (6.Bs.).

Adam Yayıncılık.

Sakal, M. ve Karadeniz, M. (2019). Devlet Bütçesi ve Yerel Yönetimler Maliyesi. Ankara:Savaş Yayınevi.

Sakınç, S. (2012). Yerel Yönetimler Maliyesi (3.Bs.). Ankara: Orion Kitabevi.

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİ

226

Sancaktar, O. (2013). İdare Hukuku Teorik Çalışma Kitabı (3.Bs.). Ankara:

Seçkin Yayıncılık.

Saral, O. (2020) Teori ve Uygulamada Yerel yönetim 4.0, İstanbul, Hayygrup

Yayıncılık

Sucu, İ. (2018). Prens Sabahaddin. İstanbul: Açılım Kitap Yayınevi.

Şahin İpek, E.A. (2018). Türkiye’de Belediye Gelirlerinin Değerlendirilmesi,

Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), 1-19.

Şahin, Y. (2019). Yerel Yönetimler. (5.Bs.). Bursa: Ekin Yayınevi.

Şengül, R. (2019). Yerel Yönetimler (10.Bs.). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.

Şentop, M. (2019) Osmanlı Yerel Yönetimlerinde Kadılık, İslam Geleneğinden Günümüze Şehir Hayatı ve Yerel Yönetimler C.1,Akyüz, V. (Ed.)

(3.Bs.) İstanbul, İlke Yayınevi.

Şenyüz, D., Yüce, M. ve Gerçek, A. (2021). Vergi Hukuku (Genel Hükümler)

(12.Bs.). Bursa: Ekin Yayınevi.

Şenyüz, D., Yüce, M. ve Gerçek, A. (2018). Türk Vergi Sistemi (15.Bs.).

Bursa: Ekin Yayınevi.

Tanrıverdi, A.A. (2021) Yapay Zekânın Kamu Hizmetinin Sunumuna Etkileri, “Adalet Dergisi” (66), 293-314.

Tanör, B. (2021). Osmanlı Türk Anayasal Gelişmeleri (35.Bs.). İstanbul:

Yapı Kredi Yayınları.

Taşpınar, S. (2016). Tüm Yönleriyle Belediye Gelirleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.

Tavşancı, A. (2010). Yerel Yönetimlerin Vergilendirme Yetkisi. Altuğ, F.,

Çetinkaya, Ö. ve İpek, S. (Ed.), Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine Yazılar (s.63-96) Bursa: Ekin Yayınevi.

Teziç, E. (2009). Anayasa Hukuku (13.Bs.). İstanbul: Beta Yayınları.

Toffler, A.(2006) Şok Gelecek Korkusu,(Sargut,S. Çev.), İstanbul:Koridor

Yayınları.

K A Y N A K Ç A

227

Toprak, Z. (2016).Kent Yönetimi ve Politikası. Ankara: Siyasal Kitabevi.

Tortop, N., Aykaç, B., Yayman, H. ve Özer, M.A. (2014). Mahalli İdareler

(3.Bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.

Torun, F. (2017). Belediye Gelirleri. Ankara: Adalet Yayınevi.

Türgay, T. (2020). Yerel Yönetimler ve Özerklik. Gök,M. ve /Gencel U. (Ed.)

Yerel Yönetimler Üzerine Maliye ve Siyaset Yazıları (s.143-172) Bursa:

Ekin Yayınevi

Türkoğlu,İ. (2012).Belediye Gelirleri ve Yeni Bir Gelir Kaynağı Olarak Şehirleşme Rantı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(40), 293-305.

İSSUE.

Türkoğlu, İ. (2012). Yerel Yönetimlerin Mali Özerkliği, Dicle Üniversitesi

Hukuk Fakültesi Dergisi, 17 (26), 41-70.

Türkoğlu, İ. ve Demirhan, Y. (2013). Yerel Yönetim Gelir ve Giderleri Bağlamında Türkiye’de İdari Reformlar, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü D.,

22(2) 2013, 315-332.

Ulusoy, A.ve Akdemir, T. (2019). Mahalli İdareler (11.Bs.). Ankara: Seçkin

Yayıncılık.

Ulusoy, A.D. (2019). Yeni Türk İdare Hukuku (2.Bs.). Ankara: Yetkin Yayınları.

Uslu, F. (2021). Cumhurbaşkanlığı Sistemine Göre Anayasa Hukuku (3.Bs.).

İstanbul: Filiz Kitabevi.

Walsh,T. (2020) 2062 Yapay Zeka Dünyası, (Dirihan,Z.Çev.), İstanbul:Say

Yayınları.

Weber, M.(2000).Şehir.(M. Ceylan, Çev). İstanbul: Bakış Yayınları.

Yavuz, İ.S. (2021). 6360 Sayılı Kanun Çerçevesinde Türkiye’de Büyükşehir

Belediyelerinin Mali Sürdürülebilirliğinin Değerlendirilmesi. Akarçay,

P. (Ed.), Yerel Yönetimlerde Güncel Yaklaşımlar (s.268-301). Bursa:

Ekin Yayınevi.

Yaylı, H. (2021). Belediyeler. Önder, Ö., Sipahi, E.B.ve Yaman, M. (Ed.),

Yerel Yönetimler (s. 169-200). Ankara: Gazi Kitabevi.

YEREL YÖNETİMLERİN GELİRLERİ

228

Yılmaz, E. (1992). Hukuk Sözlüğü (4.Bs.). Ankara: Yetkin Yayınları.

Yıldırım, A. (2020). Tez Seferberlik. (2.Bs.). Konya: Çizgi Kitabevi Yayınları.

Yıldırım, T. (2007). Türkiye’nin İdari Teşkilatı (5.Bs.). İstanbul: Alkım Yayınevi.

Yıldırım, Z. (2010). Belediye Hizmetlerinin Finansmanında Borçlanma. Altuğ, F., Çetinkaya, Ö., İpek, S. (Ed.), Mahalli İdareler Maliyesi Üzerine

Yazılar (s. 97-116). Bursa: Ekin Yay

Yüce, M. (1995). Belediyelerin Hizmetleri ve Vergi Gelirleri Hakkında Bir

Değerlendirme, Sayıştay Dergisi, 6(16), 116-128.

Yüksel, C. (2016). Yerel Yönetimlerde Kaynak Paylaşım Sistemleri ve 6360

Sayılı Kanun’la Türkiye’deki Değişimler. Ankara Üniversitesi SBF

Dergisi, 71(3),731-756.

Web Siteleri

www.anayasa.gov.tr

www.ilbank.gov.tr

www.mevzuat.gov.tr

www.resmigazete.gov.tr.

https://yerelyonetimler.csb.gov.tr