Adi Ortaklık ile İlgili Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ ..............................................................................................................7

İÇİNDEKİLER ......................................................................................................9

KISALTMALAR CETVELİ.....................................................................................15

GİRİŞ ...............................................................................................................17

§ 1. BÖLÜM

GENEL OLARAK ARABULUCULUK - ARABULUCU -

DAVA ŞARTI ARABULUCULUK

GİRİŞ ...............................................................................................................19

I. ARABULUCULUK.......................................................................................20

A. Kavram..................................................................................................... 20

B. Arabuluculuğun Özellikleri....................................................................... 21

C. Arabuluculuğa İlişkin Sınıflandırmalar ..................................................... 25

1. Zorunlu-İhtiyari Arabuluculuk........................................................... 25

2. Adi-Resmi Arabuluculuk.................................................................... 26

3. Kolaylaştırıcı-Değerlendirici-Dönüştürücü Arabuluculuk.................. 26

4. Ad Hoc-Kurumsal Arabuluculuk ........................................................ 28

5. Eş Arabuluculuk ................................................................................ 28

6. Uzmanlık Alanları .............................................................................. 29

Ç. Arabuluculuğa İlişkin Temel İlkeler.......................................................... 35

1. İradi Olma ......................................................................................... 35

2. Eşitlik................................................................................................. 36

3. Gizlilik................................................................................................ 37

4. Beyan ve Belgelerin Kullanılamaması ............................................... 40

II. ARABULUCU.............................................................................................41

A. Kavram ve Arabulucular Siciline Kayıt ..................................................... 41

B. Arabulucunun Arabuluculuk Faaliyetindeki Rolü..................................... 44

C. Arabulucunun Özellikleri ......................................................................... 47

10 İçindekiler

Ç. Arabulucunun Hak ve Yükümlülükleri ..................................................... 48

1. Unvanın Kullanılması ........................................................................ 48

2. Ücret ve Masrafların istenmesi......................................................... 48

3. Taraflarla Görüşme ve İletişim Kurulması......................................... 49

4. Görevin Özenle ve Tarafsız Biçimde Yerine Getirilmesi.................... 49

5. Reklam Yasağı................................................................................... 52

6. Tarafların Aydınlatılması................................................................... 53

7. Aidat Ödenmesi ................................................................................ 53

8. Arabuluculuk Uygulamasının Geliştirilmesi ...................................... 53

9. Mesleki Yeterlilik .............................................................................. 54

D. Arabulucunun Arabulucular Sicilinden Silinmesi..................................... 55

III. DAVA ŞARTI ARABULUCULUK ...................................................................56

A. Genel Olarak............................................................................................ 56

1. İş Uyuşmazlıklarında ......................................................................... 57

2. Ticari Uyuşmazlıklarda...................................................................... 58

3. Tüketici Uyuşmazlıklarda.................................................................. 59

B. Arabuluculuğun Dava Şartı Niteliği.......................................................... 60

§ 2. BÖLÜM

GENEL OLARAK ADİ ORTAKLIK

I. UYGULACANAK HÜKÜMLER......................................................................63

II. ADİ ORTAKLIK KAVRAMI VE UNSURLARI ...................................................66

III. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİ.......................................................................70

A. Hukuki Niteliği ......................................................................................... 70

B. Sözleşmenin Akdedilmesi........................................................................ 71

IV. ALENİ ADİ ORTAKLIK-İÇ ORTAKLIK-GİZLİ ORTAKLIK....................................76

V. BAZI ADİ ORTAKLIK TİPLERİ.......................................................................78

A. Joint Venture........................................................................................... 78

B. Konsorsiyum............................................................................................ 78

C. Çifte Ortaklık............................................................................................ 79

Ç. Kurucular Ortaklığı................................................................................... 79

D. Ön Ortaklık .............................................................................................. 80

İçindekiler 11

VI. ORTAKLAR ...............................................................................................81

A. Genel Olarak ............................................................................................ 81

B. Ortakların Ehliyeti.................................................................................... 82

C. Ortakların Tacir Sıfatı............................................................................... 83

Ç. Ortakların İşveren ve İşçi Sıfatı ................................................................ 84

VII. ADİ ORTAKLIĞIN TİCARET UNVANI ...........................................................88

VIII. ADİ ORTAKLIĞIN YERLEŞİM YERİ ..............................................................91

IX. ADİ ORTAKLIĞIN FİİL EHLİYETİ ..................................................................91

X. ADİ ORTAKLIĞIN MALVARLIĞI ..................................................................92

XI. ADİ ORTAKLIĞIN DEFTER TUTMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ ....................................93

XII. ADİ ORTAKLIĞIN TİCARET SİCİLİNE TESCİLİ MESELESİ ................................94

XIII. ORTAKLIK KARARLARI ..............................................................................96

XIV. ADİ ORTAKLIĞIN YÖNETİMİ ......................................................................96

A. Genel Olarak ............................................................................................ 96

B. Yönetim Yetkisinin Kaldırılması ve Sınırlanması .................................... 101

XV. ORTAKLARIN HAKLARI VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ ......................................... 101

A. Ortakların Yükümlülükleri...................................................................... 101

1. Katılım Payı Koyma Yükümlülüğü.................................................... 101

a. Genel Olarak............................................................................. 101

b. Katılım Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi ....................... 104

2. Kazanç ve Zarara Katılma ................................................................ 109

3. Sadakat Borcu ve Rekabet Yasağı ................................................... 111

4. Ortakların Yaptıkları Giderler ve İşler.............................................. 112

5. Özen Borcu...................................................................................... 113

6. Yönetici Ortakların Yükümlülükleri ................................................. 114

B. Ortakların Hakları .................................................................................. 115

1. Denetleme Hakkı............................................................................. 115

2. Tasfiye Payını İsteme Hakkı............................................................. 117

3. Yapılan Giderleri, Üstlenilen Borçları, Zararı, Verilen Avanstan

Dolayı Faiz ve Emek Karşılığı Ödemeyi Talep Hakkı ........................ 117

4. İtiraz Hakkı ...................................................................................... 118

XVI. YÖNETİCİ ORTAKLAR İLE DİĞER ORTAKLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ............... 118

A. Uygulanacak Hükümler.......................................................................... 118

12 İçindekiler

B. Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma ............................................................. 118

C. Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkisi ......................................................... 120

XVII. ADİ ORTAKLIĞIN SONA ERMESİ VE TASFİYE............................................124

A. Ortaklığı Sona Erdiren Sebepler ............................................................ 124

B. Tasfiye ................................................................................................... 126

XVIII. ZAMANAŞIMI ........................................................................................128

XIX. ADİ ORTAKLIKTA TARAF EHLİYETİ- DAVA EHLİYETİ-DAVA TAKİP

YETKİSİ- SIFAT ........................................................................................129

A. Taraf Ehliyeti.......................................................................................... 129

B. Dava Ehliyeti.......................................................................................... 135

C. Dava Takip Yetkisi.................................................................................. 136

Ç. Sıfat ....................................................................................................... 137

§ 3. BÖLÜM

ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİK VE DAVA ŞARTI

ARABULUCULUĞUN KAPSAMI, TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA

ARABULUCULUK VE ADİ ORTAKLIK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

I. ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİK ..............................................................139

A. Genel Olarak.......................................................................................... 139

1. Özel Hukuk Uyuşmazlığı.................................................................. 141

2. Tarafların Üzerinde Serbestçe Tasarruf Edebilecekleri İş veya

İşlemlerden Doğan Uyuşmazlıklar .................................................. 142

3. Kamu Düzenine İlişkin Olmayan Uyuşmazlıklar.............................. 144

4. Resen Araştırma İlkesi Kapsamı Dışında Kalan Uyuşmazlıklar ........ 146

B. Arabuluculuğa Elverişsiz Bir Uyuşmazlıkta Arabuluculuk Sürecinin

Başlaması Hali........................................................................................ 147

II. DAVA ŞARTI ARABULUCULUĞUN UYGULAMA KAPSAMI .........................148

A. Ticari Uyuşmazlıklarda........................................................................... 148

B. İş Uyuşmazlıklarında.............................................................................. 149

C. Tüketici Uyuşmazlıklarında.................................................................... 151

Ç. Bazı Davalar Açısından Dava Şartı Arabuluculuk ................................... 152

III. TİCARİ UYUŞMAZLIKLARDA DAVA ŞARTI ARABULUCULUK.......................162

A. Genel Olarak.......................................................................................... 162

B. Ticari İşletme Kavramı ve Unsurları....................................................... 162

İçindekiler 13

C. Tacir ....................................................................................................... 166

Ç. Ticari Davalar ......................................................................................... 168

1. Mutlak Ticari Davalar...................................................................... 168

2. Nispi Ticari Davalar ......................................................................... 170

3. Havale, Vedia ve Fikir ve Sanat Eserlerine İlişkin Haklardan ve

Herhangi Bir Ticari İşletmeyi İlgilendiren Davalar........................... 172

4. Bir Tarafın Kamu Kurumu Olduğu Uyuşmazlıklarda Ticari Dava ..... 172

5. Görevli Mahkeme ........................................................................... 172

D. Ticari Uyuşmazlıklarda Dava Şartı Arabuluculuğun Tespitine İlişkin

Meseleler............................................................................................... 176

IV. ADİ ORTAKLIK İLE İLGİLİ UYUŞMAZLIKLAR AÇISINDAN

ARABULUCULUĞA ELVERİŞLİLİK VE DAVA ŞARTI ARABULUCULUK ........... 181

A. İç İlişki Kapsamındaki Uyuşmazlıklar Bakımından.................................. 181

1. Katılım Payı Koyma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesinde .... 181

2. Kazanç ve Zararın Mahkemece Belirlenmesi ve Tahsili Davasında...... 182

3. Özen Borcunun İhlalinden Doğan Uyuşmazlıklarda........................ 184

4. Rekabet Yasağının İhlaline İlişkin Uyuşmazlıklarda......................... 184

5. Denetleme Hakkını Kullanan Ortağın Sır Saklama

Yükümlülüğünün İhlalinde .............................................................. 186

6. Ortakların Yaptıkları Giderler ve İşlere İlişkin Uyuşmazlıklarda ...... 186

7. Adi Ortaklığın Haklı Nedenle Feshi Davası ...................................... 188

8. Adi Ortaklığın Tasfiyesine İlişkin Davalar ........................................ 189

B. Dış İlişki Kapsamındaki Uyuşmazlıklar Açısından ................................... 189

C. Adi Ortaklıkta Haksız Fiil Sorumluluğu................................................... 193

Ç. Adi Ortaklıkta Tespit Davalarının Dava Şartı Arabuluculuk

Kapsamında Değerlendirilmesi.............................................................. 194

§ 4. BÖLÜM

ARABULUCULUK KAPSAMINDA AKDEDİLEN SÖZLEŞMELER-

ARABULUCULUK FAALİYETİNİN GERÇEKLEŞMESİ-

ADİ ORTAKLIK AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLME

I. GENEL OLARAK ...................................................................................... 197

II. ARABULUCULUK KAPSAMINDA AKDEDİLEN SÖZLEŞMELER ..................... 198

A. Arabulucu Sözleşmesi............................................................................ 198

B. Arabuluculuk Sözleşmesi ....................................................................... 200

14 İçindekiler

III. ARABULUCULUĞA BAŞVURU VE ARABULUCUNUN SEÇİLMESİ .................201

A. Genel Olarak.......................................................................................... 201

B. Dava Şartı Arabuluculukta Başvuru Aşaması ve Arabulucunun

Görevlendirilmesi .................................................................................. 203

C. Adi Ortaklık Açısından Arabuluculuğa Başvuru ..................................... 206

IV. ARABULUCULUK SÜRECİNİN BAŞLAMASI, SÜRELERE ETKİSİ.....................207

V. ARABULUCULUK FAALİYETİNİN TAMAMLANMASI GEREKEN SÜRE...........209

A. İhtiyari Arabuluculuk Açısından............................................................. 209

B. Dava Şartı Arabuluculuk Açısından........................................................ 209

VI. ARABULUCULUK FAALİYETİNİN YÜRÜTÜLMESİ........................................210

A. Genel Olarak.......................................................................................... 210

B. Uyuşmazlığın Tarafı Olarak İdare ve İdarenin Temsili ........................... 212

C. Dava Şartı Arabuluculukta Arabuluculuk Faaliyetinin

Gerçekleştirilmesi.................................................................................. 214

Ç. Adi Ortaklıkta Arabuluculuk Faaliyetinin Gerçekleştirilmesi ................. 216

VII. ARABULUCULUK FAALİYETİNİN SONA ERMESİ.........................................217

A. Sona Erme Halleri .................................................................................. 217

B. Arabuluculuk Faaliyetinin Anlaşma ile Sona Ermesi ve Anlaşma

Belgesi ................................................................................................... 220

C. Dava Şartı Arabuluculuk Açısından........................................................ 222

VIII. ÜCRET VE MASRAFLAR...........................................................................223

A. Genel Olarak.......................................................................................... 223

B. Dava Şartı Arabuluculuk Açısından........................................................ 225

KAYNAKÇA ................................................................................................... 227