Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme

Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Vedat BUZ

ISBN: 9789754648416

276,25 TL 325,00 TL

Adet

 
    0 yorum   |   Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Vedat BUZ
Baskı Tarihi 2014/05
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak

BH050
Borçlunun Temerrüdünde Sözleşmeden Dönme
Yrd. Doç. Dr. Vedat BUZ
2014/05, 1998 Baskıdan Tıpkı Basım, 328 Sayfa 
ISBN 978-975-464-841-6

Sözleşmeden dönme, borçlar hukukunun en tartışmalı konularından biridir. Bunda, dönme müessesesinin yeni bir müessese olması ve ancak 19. yüzyılda hatlarının belirgin hale gelmesinin büyük payı vardır. Sözleşmeden dönmeye yer veren kanunların öngördüğü düzenlemeler, tarihi bir tecrübeden yararlanmak, uygulamada ortaya çıkan sorunları görmek imkanına sahip olmadıkları için, yetersiz kalmıştır. Örneğin Türk/İsviçre Borçlar Kanununda, sadece sözleşmeden dönmenin sonuçlarından ismen bahsedilmekle yetinilmiş, dönme hakkının kullanılması ile birlikte ortaya çıkan temel sorunların (örneğin, dönmenin sözleşmenin geçerliliğine etkisi, iade borçlarının kapsamının belirlenmesi ve zamanaşımı) hiçbirine değinilmemiştir. Alman Medeni Kanunu da, dönmeye ilişkin ayrıntılı bir düzenleme ihtiva etmesine rağmen, gerek sistematik açısından, gerek içerik açısından yoğun eleştirilere hedef olmuştur.

Sözleşmeden dönme hakkı üzerindeki tartışmalar, Alman hukukunda BGB'nin yürürlüğe girmesini müteakip başlamış, ancak son yıllarda şiddetini kaybetmiştir. İsviçre'de, uzun süre bir sessizlik hakim olduktan sonra, seksenli yıllardan itibaren dönme hakkı ayrıntılı olarak incelenmeye başlanmıştır. Oysa Ülkemizde, bu konuya ilişkin tartışmalarda, nitelik açısından olmasa bile, nicelik açısından bir eksiklik mevcuttur: Gerçekten de, sözleşmeden dönmeye ilişkin bilimsel çalışmaları saymak için bir elin parmakları bile fazla gelmektedir.

Bu tez çalışması ile dönmeye ilişkin tartışmalara yeni bir ivme kazandırılması amaçlanmıştır.Gerçi, yüzyıldan beri süre gelen bu tartışmada yeni bir şey söyleme imkânı fazla değildir. Ancak, yine de ileri sürülen görüşlerin değişik bir bakış açısından yeniden değerlendirilmesi, sorunun incelenmesi ihmal edilen değişik boyutlarına dikkat çekilmesi faydalı olacaktır. Hemen belirteyim ki, bu çalışmada, bu konudaki tartışmalara bir son nokta koymak iddiasıyla yola çıkılmamıştır. Bugüne kadar tartışılan hususlarda bir anti tez oluşturma, henüz tartışılmayan hususları tartış-maya açma görevi yerine getirilebildiği ölçüde, hedeflenen amaca ulaşılmış olacaktır. (Giriş'ten)

İÇİNDEKİLER

I. BÖLÜM
SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ ve KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUM

§. 1 SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ 45
    I. Roma Hukukunda Sözleşmeden Dönme 45
    II. Pandekt Hukukunda Sözleşmeden Dönme 48
    III.1881 Tarihli Eski İsviçre Borçlar Kanununda Sözleşmeden Dönme 49
IV. 1911 Tarihli Yeni İsviçre Borçlar Kanununun Sözleşmeden Dönmeye İlişkin Hükümlerinin Oluşumu 51

§. 2 KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SÖZLEŞMEDEN DÖNME 53
    I. Fransız Hukukunda 53
    II. Avusturya Hukukunda 55
    III. Alman Hukukunda 57

II. BÖLÜM
SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN UNSURLARI, FONKSİYONLARI ve POZİTİF HUKUKTA DÜZENLENİŞİ

§. 3 SÖZLEŞMEDEN DÖNME KAVRAMI 65
    I. Genel Olarak 65
    II. Sözleşmeden Dönmenin Fonksiyonları 65
    III. Sözleşmeden Dönme Beyanının Hukuki Niteliği 71
        A) Hukuki İşlem Benzeri İrade Beyanı 71
        B) Yenilik Doğuran Bir Hak Olarak Sözleşmeden Dönme Beyanı 71
    IV. Kanuni Dönme Hakkı- Sözleşmede Saklı Tutulan Dönme Hakkı 77
    V. Sözleşmeden Dönmenin Amacı: Sözleşmenin Kurulmasından Önceki Durumun Yeniden Sağlanması 78

§.4 SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN BENZER KAVRAMLARDAN AYIRD EDİLMESİ 79
    I. Fesihten Ayırd Edilmesi 80
    II. İptal Hakkından Ayırd Edilmesi 86
    III. Geri Almadan Ayırd Edilmesi 89

§.5 BORÇLAR KANUNUNDA DÜZENLENEN BAŞLICA SÖZLEŞMEDEN DÖNME HALLERİ 92
    I. Genel Olarak 92
    II. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borçlu Temerrüdü Nedeniyle Sözleşmeden Dönme 96
        A) İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Kavramı 96
            1) Eksik İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 97
            2) Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 98
        B) Borçlunun Temerrüdü 100
            1) Genel Olarak Borçlunun Temerrüdünün Şartları ve Sonuçları 100
            2) Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdüne Bağlanan Özel Sonuçlar 106
        C) Yan Edim Yükümlülüklerinin ve Yan Yükümlülüklerin İhlali Halinde Sözleşmeden Dönme 111

III. BÖLÜM
SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN HÜKÜM ve SONUÇLARI

§. 6 DÖNMENİN SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİĞİNE ETKİSİ 117
    I. Dönmenin Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi Hakkında İleri Sürülen Görüşler 118
        A) Klâsik Dönme Teorisi 118
        B) Kanuni Borç İlişkisi Teorisi 120
        C) Ayni Etkili Dönme Teorisi 121
        D) Dönüşüm Teorisi 123
    II. Uygulamadaki Durum 126
        A) İsviçre Federal Mahkemesinin Görüşü 126
        B) Yargıtayın Görüşü 129
    III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 133


§.7 SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN BORÇTAN KURTARICIETKİSİ 152
     I. Henüz İfa Edilmemiş Asli Edim YükümlülüklerininSona Ermesi 152
    II. Yan Edim Yükümlülüleri ve Yan Yükümlülükler 157
    III. Teminatların Durumu 158

§.8 DAHA ÖNCE YERİNE GETİRİLMİŞ EDİMLERİN İADESİ 161
    I. Genel Olarak 161
    II. İade Talebinin Kapsamı ve Hukuki Niteliği 164
        A) Maddi Edimlerin İadesi 164
            1) Henüz Mevcut Edimlerin İadesi 165
            2) İade Konusu Maddi Edimin İmkânsızlaşması 173
                a) Genel Olarak 173
                b) İade Konusu Maddi Edimin Dönme Hakkınının Kullanılmasından Önce İmkânsızlaşması 176
                    aa) Zenginleşmenin Kalktığı Def'inin Dönmenin Özelliği ile Bağdaşmaması 176
                    bb) İade Borçlusunu İade Konusu Edimi Eline Geçirdiği Andan İtibaren Sorumlu Tutma Çabaları 178
                        aaa) Alman Hukukundaki Durum 178
                            i) Kişinin Kendisine Karşı Kusuru Görüşü 181
                            ii) Risk Arttırıcı Davranışlardan Sorumluluk Görüşü 182
                            iii) Her Türlü İradi Fiilden Sorumluluk Görüşü: İadesi İmkansızlaşan Edimin Değerinin İadesi (Wertersatz) 183
                        bbb)Türk/İsviçre Hukukundaki Durum: İadesi İmkânsızlaşan Edimin Değerinin İadesi 185
                            i) Doktrindeki Durum 185
                            ii) Yeniden Değerlendirme: Geçmişe Ayni Etkili Dönme Görüşü Çerçevesinde Borçlunun İadesi İmkansızlaşan  Edimin Değeri                                 İle Sorumlu Tutulması 188
                c) İade Konusu Edimin Dönme Hakkının Kullanılmasından Sonra İmkânsızlaşması 210
                    aa) Genel Olarak 210
                    bb) BK.m.117'nin İade Yükümlülüklerinin İmkânsızlaşması Halinde Uygulanabilirliği Sorunu 210
                    cc) Casum Sentit Dominus Kuralının Dönme Sonrası Tasfiye İlişkisinde Geçerliliği Sorunu 214
                    dd) İade Borçlusunun Her Türlü İmkânsızlıktan Sorumlu Olması 215
    B) Maddi Varlığı Olmayan Edimlerin İadesi 216
    C) İadesi İmkânsızlaşan Edimin Değerinin Hesaplanması 219
III. Yararlardan ve Harcamalardan Sorumluluk 222
    A) Yararlardan Sorumluluk 223
    B) Harcamalaradan Sorumluluk 230
IV. İadenin Gerçekleşmesi ve İade Talebinin Tabi Olduğu Zamanaşımı 232

IV. BÖLÜM
MENFİ ZARARIN TAZMİNİ

§. 9 MENFİ ZARAR KAVRAMI, KAPSAMI ve İSPAT SORUNU 239
    I. Kavram 239
    II. Menfi Zarar Kalemleri 243
        A) Fiili Zarar 243
        B) Yoksun Kalınan Kâr 246
    III. Menfi Zararın İspatı 252
    IV. Menfi Zararın Tazmini İlkesine Karşı Çıkan Görüşlerin Eleştirisi 258
        A) Menfi Zarar Kavramına Yöneltilen Eleştiriler 258
        B) Eleştirilerin Cevaplandırılması 261
V. Menfi Zararda Denkleştirme 272
    VI. Menfi Zararın Hesaplanacağı An ve Zamanaşımı 275


§.10 TAZMİNİ GEREKEN MENFİ ZARARIN SINIRLANDIRILMASI SORUNU 276
    I. Genel Olarak 276
    II. Tazmini Gereken Menfi Zarar Miktarının Müspet Zararla Sınırlı Olup Olmadığı Sorunu 277
    III. Tazmini Gereken Menfi Zararın Sınırlandırılmasında Başvurulacak Kriterler 280

V. BÖLÜM
DÖNME HAKKININ KULLANILMASINDA ÖZEL DURUMLAR

§.11. DÖNME BEYANINDA BULUNACAK KİŞİ ve DÖNME BEYANININ YORUMU 285
    I. Genel Olarak 285
    II. Üçüncü Şahıs Lehine Sözleşmede 285
    III. Alacaklı veya Borçlu Sıfatının Birden Fazla Olması Halinde 292
    IV. Dönme Beyanının Yorumu 297

§ 12. DÖNME HAKKININ TEMLİKİ 299
    I. Genel Olarak 299
    II. Doktrindeki ve Uygulamadaki Durum 300
    III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 302

§. 13 DÖNME BEYANININ GERİ ALINMASI 305
    I. Genel Olarak Bir Defa Kullanılmış Yenilik Doğuran Hakkın Geri Alınması 305
    II. Borçlunun Temerrüdü Halinde Seçimlik Haklarından Birini Daha Önce Kullanmış Alacaklının Bu Beyanını Geri Alması 306

§. 14 BAZI TEMERRÜT HALLERİNDE DÖNME HAKKININ KULLANILMASINA GETİRİLEN SINIRLAMALAR 313
    I. Kısmi Temerrüt Halinde 313
    II. Art Arda Teslimli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdü Halinde 316
    III. Sürekli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdü Halinde 319

SONUÇ 325

İÇİNDEKİLER

İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR CETVELİ 17
BİBLİYOGRAFYA 21


GİRİŞ 41

I. BÖLÜM
SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ  ve KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ DURUM

§. 1 SÖZLEŞMEDEN DÖNME HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ 45
I. Roma Hukukunda Sözleşmeden Dönme 45
II. Pandekt Hukukunda Sözleşmeden Dönme 48
III.1881 Tarihli Eski İsviçre Borçlar Kanununda Sözleşmeden Dönme 49
IV. 1911 Tarihli Yeni İsviçre Borçlar Kanununun Sözleşmeden Dönmeye İlişkin Hükümlerinin Oluşumu 51

§. 2 KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SÖZLEŞMEDEN DÖNME 53
I. Fransız Hukukunda 53
II. Avusturya Hukukunda 55
III. Alman Hukukunda 57
II. BÖLÜM SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN UNSURLARI, FONKSİYONLARI ve POZİTİF HUKUKTA DÜZENLENİŞİ

§. 3 SÖZLEŞMEDEN DÖNME KAVRAMI 65
I. Genel Olarak 65
II. Sözleşmeden Dönmenin Fonksiyonları 65
III. Sözleşmeden Dönme Beyanının Hukuki Niteliği 71
A) Hukuki İşlem Benzeri İrade Beyanı 71
B) Yenilik Doğuran Bir Hak Olarak Sözleşmeden Dönme Beyanı 71
IV. Kanuni Dönme Hakkı- Sözleşmede Saklı Tutulan Dönme Hakkı 77
V. Sözleşmeden Dönmenin Amacı: Sözleşmenin Kurulmasından Önceki Durumun Yeniden Sağlanması 78

§.4 SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN BENZER KAVRAMLARDAN  AYIRD EDİLMESİ 79
I. Fesihten Ayırd Edilmesi 80
II. İptal Hakkından Ayırd Edilmesi 86
III. Geri Almadan Ayırd Edilmesi 89

§.5 BORÇLAR KANUNUNDA DÜZENLENEN BAŞLICA SÖZLEŞMEDEN DÖNME HALLERİ 92
I. Genel Olarak 92
II. İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borçlu Temerrüdü  Nedeniyle Sözleşmeden Dönme 96
A) İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Kavramı 96
1) Eksik İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 97
2) Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmeler 98
B) Borçlunun Temerrüdü 100
1) Genel Olarak Borçlunun Temerrüdünün Şartları ve Sonuçları 100
2) Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdüne Bağlanan Özel Sonuçlar 106
C) Yan Edim Yükümlülüklerinin ve Yan Yükümlülüklerin İhlali Halinde Sözleşmeden Dönme 111

III. BÖLÜM
SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN HÜKÜM ve SONUÇLARI

§. 6 DÖNMENİN SÖZLEŞMENİN GEÇERLİLİĞİNE ETKİSİ 117
I. Dönmenin Sözleşmenin Geçerliliğine Etkisi Hakkında İleri Sürülen Görüşler 118
A) Klâsik Dönme Teorisi 118
B) Kanuni Borç İlişkisi Teorisi 120
C) Ayni Etkili Dönme Teorisi 121
D) Dönüşüm Teorisi 123
II. Uygulamadaki Durum 126
A) İsviçre Federal Mahkemesinin Görüşü 126
B) Yargıtayın Görüşü 129
III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 133

§.7 SÖZLEŞMEDEN DÖNMENİN BORÇTAN KURTARICI ETKİSİ 152
I. Henüz İfa Edilmemiş Asli Edim Yükümlülüklerinin Sona Ermesi 152
II. Yan Edim Yükümlülüleri ve Yan Yükümlülükler 157
III. Teminatların Durumu 158

§.8 DAHA ÖNCE YERİNE GETİRİLMİŞ EDİMLERİN İADESİ 161

I. Genel Olarak 161
II. İade Talebinin Kapsamı ve Hukuki Niteliği 164
A) Maddi Edimlerin İadesi 164
1) Henüz Mevcut Edimlerin İadesi 165
2) İade Konusu Maddi Edimin İmkânsızlaşması 173
a) Genel Olarak 173
b) İade Konusu Maddi Edimin Dönme Hakkınının Kullanılmasından Önce İmkânsızlaşması 176
aa) Zenginleşmenin Kalktığı Def'inin Dönmenin Özelliği ile Bağdaşmaması 176
bb) İade Borçlusunu İade Konusu Edimi Eline Geçirdiği Andan İtibaren Sorumlu Tutma Çabaları 178
aaa) Alman Hukukundaki Durum 178
i) Kişinin Kendisine Karşı Kusuru Görüşü 181
ii) Risk Arttırıcı Davranışlardan Sorumluluk Görüşü 182
iii) Her Türlü İradi Fiilden Sorumluluk Görüşü: İadesi İmkansızlaşan Edimin Değerinin İadesi (Wertersatz) 183
bbb)Türk/İsviçre Hukukundaki Durum: İadesi İmkânsızlaşan Edimin Değerinin İadesi 185
i) Doktrindeki Durum 185
ii) Yeniden Değerlendirme: Geçmişe Ayni Etkili Dönme Görüşü Çerçevesinde Borçlunun İadesi İmkansızlaşan Edimin Değeri İle Sorumlu Tutulması 188
c) İade Konusu Edimin Dönme Hakkının Kullanılmasından  Sonra İmkânsızlaşması 210
aa) Genel Olarak 210
bb) BK.m.117'nin İade Yükümlülüklerinin İmkânsızlaşması Halinde Uygulanabilirliği Sorunu 210
cc) Casum Sentit Dominus Kuralının Dönme Sonrası Tasfiye İlişkisinde Geçerliliği Sorunu 214
dd) İade Borçlusunun Her Türlü İmkânsızlıktan Sorumlu Olması 215
B) Maddi Varlığı Olmayan Edimlerin İadesi 216
C) İadesi İmkânsızlaşan Edimin Değerinin Hesaplanması 219
III. Yararlardan ve Harcamalardan Sorumluluk 222
A) Yararlardan Sorumluluk 223
B) Harcamalaradan Sorumluluk 230
IV. İadenin Gerçekleşmesi ve İade Talebinin Tabi Olduğu Zamanaşımı 232

IV. BÖLÜM
MENFİ ZARARIN TAZMİNİ

§. 9 MENFİ ZARAR KAVRAMI, KAPSAMI ve İSPAT SORUNU 239
I. Kavram 239
II. Menfi Zarar Kalemleri 243
A) Fiili Zarar 243
B) Yoksun Kalınan Kâr 246
III. Menfi Zararın İspatı 252
IV. Menfi Zararın Tazmini İlkesine Karşı Çıkan Görüşlerin Eleştirisi 258
A) Menfi Zarar Kavramına Yöneltilen Eleştiriler 258
B) Eleştirilerin Cevaplandırılması 261
V. Menfi Zararda Denkleştirme 272
VI. Menfi Zararın Hesaplanacağı An ve Zamanaşımı 275

§.10 TAZMİNİ GEREKEN MENFİ ZARARIN SINIRLANDIRILMASI SORUNU 276
I. Genel Olarak 276
II. Tazmini Gereken Menfi Zarar Miktarının Müspet Zararla Sınırlı Olup Olmadığı Sorunu 277
III. Tazmini Gereken Menfi Zararın Sınırlandırılmasında Başvurulacak Kriterler 280

V. BÖLÜM
DÖNME HAKKININ KULLANILMASINDA ÖZEL DURUMLAR

§.11. DÖNME BEYANINDA BULUNACAK KİŞİ ve DÖNME BEYANININ YORUMU 285
I. Genel Olarak 285
II. Üçüncü Şahıs Lehine Sözleşmede 285
III. Alacaklı veya Borçlu Sıfatının Birden Fazla Olması Halinde 292
IV. Dönme Beyanının Yorumu 297

§ 12. DÖNME HAKKININ TEMLİKİ 299
I. Genel Olarak 299
II. Doktrindeki ve Uygulamadaki Durum 300
III. Görüşlerin Değerlendirilmesi 302

§. 13 DÖNME BEYANININ GERİ ALINMASI 305
I. Genel Olarak Bir Defa Kullanılmış Yenilik Doğuran Hakkın Geri Alınması 305
II. Borçlunun Temerrüdü Halinde Seçimlik Haklarından Birini Daha Önce Kullanmış Alacaklının Bu Beyanını Geri Alması 306

§. 14 BAZI TEMERRÜT HALLERİNDE DÖNME HAKKININ KULLANILMASINA GETİRİLEN SINIRLAMALAR 313
I. Kısmi Temerrüt Halinde 313
II. Art Arda Teslimli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdü Halinde 316
III. Sürekli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdü Halinde 319

SONUÇ 325

Bu çalışmada varılan belli başlı sonuçları şu şekilde özetlemek mümkündür:

I. Roma ve Pandekt hukuklarında, borcun ifa edilmemesinin bir yaptırımı olarak, kanuni dönme hakkı mevcut değildi. Bugünkü anlamıyla bir dönme hakkına 19.yüzyılda rastlanmaktadır. Bu yüzyıldaki kodifîkasyon hareketlerinde dönme hakkına da yer verilmiştir. Alman ve Avusturya Medeni Kanunlarında düzenlenen dönme hakkı, bir yenilik doğuran hak niteliği taşıdığı halde, Fransız Medeni Kanununda düzenlenen dönme hakkı bir yenilik doğuran dava hakkıdır ve ancak hakimin bu yöndeki kararı üzerine sözleşme sona ermektedir.

II. Sözleşmeden dönme hakkı, oldukça önemli fonksiyonlar icra etmektedir. İlk olarak sözleşmeden dönme hakkı, borçlunun sözleşmeye aykırı davranışıyla edim ve karşı edim arasında alacaklı aleyhine bozulan dengeyi yeniden kurma imkânı vermektedir. Bu hak sayesinde borçlu borcunu yerine getirmediği takdirde, alacaklı da borcundan kurtulmakta, kendi edimini daha önce yerine getirmiş ise, bu edimin iadesini talep etme hakkına sahip olmaktadır. Öte yandan dönme hakkı ile alacaklı, borçlu ile aralarında mevcut olan sözleşme nedeniyle sınırlandırılmış başka tasarruflarda bulunma, başka sözleşmeler yapma özgürlüğüne yeniden kavuşmaktadır. Böylece alacaklı, ifa ile sona ermeyeceği anlaşılan sözleşme ilişkisinden sıyrılarak, kendisini sözleşme yapmaya sevkeden ihtiyacını başka yerden karşılama imkânına sahip olmaktadır. Sözleşmeden dönme, bütün bu fonksiyonlarını, taraflar arasında sözleşmenin kuruluşundan önce mevcut olan hukuki durumu yeniden tesis etmek suretiyle icra etmektedir.

Sözleşmeden dönme hakkı bir yenilik doğuran haktır ve alacaklının tek taraflı, varması gerekli, şekle bağlı olmayan bir beyanı ile kullanılır.
Borçlar Kanunumuza göre, borçlu temerrüdü nedeniyle sözleşmeden dönme, sadece tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde mümkündür. Tam iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerde, tarafların edimleri bir karşı- lıklık ilişkisi içinde bulunmakta ve mübadele edilmektedir.
Dönme hakkının kullanılmasının dönülen sözleşmenin geçerliliğine etkisi, doktrinde tartışmalıdır.Kanımca dönme ile birlikte sözleşmenin geçmişe etkili olarak ortadan kalkacağının kabul edilmesi gerekir. Son yıllarda büyük taraftar bulan ve dönme ile birlikte sözleşmenin geçmişe etkili olarak ortadan kalkmayıp sadece içerik değiştirdiğini kabul eden dönüşüm teorisi, dönme ile birlikte ortaya çıkan sorunların çözümünde yetersiz kalmaktadır.

Dönme hakkının kullanılmasının doğuracağı hukuki sonuçlar, BK. m.108/I'de düzenlenmiştir. Bu hükme göre, dönme hakkının kullanılması ile birlikte, tarafların henüz yerine getirmedikleri asli edim yükümlülükleri sona erer. Sadece asli edim yükümlülükleri değil, yan edim yükümlülükleri ve ifaya yardımcı yan yükümlülükler de sona erer. Dönme ile birlikte teminatların da ortadan kalkıp kalkmayacağı sorunu, teminatı kuran anlaşmanın yorumuna göre çözülür.

Dönme hakkının kullanılmasının doğurduğu ikinci hukuki sonuç, tarafların daha önce yerine getirdikleri edimlerin iadesine yol açmasıdır. Bu çalışmada reddedilen dönüşüm teorisine göre, iade talebi sözleşmesel niteliktedir ve on yıllık sözleşmesel zamanaşımı süresine tabidir. Dönme ile birlikte sözleşmenin geçmişe etkili olarak ortadan kalktığını kabul eden klasik teori taraftarlarına göre, iade talepleri tipik bir sebepsiz zenginleşme talebidir ve BK.m.66'ya göre bir yılda zamanaşımına uğrar. Ancak sebebe bağlılık ilkesinin kabul edilmesi halinde, bu görüşün kabul edilmesi mümkün değildir. Bu nedenle, dönme ile birlikte sadece taahhüt işleminin değil -sebebe bağlılık ilkesinin doğal bir sonucu olarak-, tasarruf işleminin de geçmişe etkili olarak ortadan kalkacağının kabul edilmesi gerekir. Buna göre, daha önce yerine getirilmiş maddi edimlerin iadesi, istihkak davası (gayrimenkuller bakımından tapu kaydının düzeltilmesi davası) ile talep edilebilir. Ayni nitelikteki bu dava hakkı herhangi bir zamanaşımı süresine tabi değildir. Bunun dışındaki talepler, BK.m.108/1'de herhangi bir zamanaşımı süresi öngörülmediği için, BK.m.125'e göre on yılda zamanaşımına uğrar.

BK.m. 108/1 de, aynen iadenin mümkün olmaması halinde iade borçlarının kapsamının nasıl tespit edileceği sorununa ilişkin olarak herhangi bir düzenleme yer almamaktadır Klâsik teori ve kanuni borç ilişkisi teorisi taraftarlarına göre, iade borcunun kapsamı sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre belirlenir. Bu görüş çerçevesinde, iyiniyetli iade borçlusu, zenginleşmenin artık mevcut olmadığı defini ileri sürerek, iade borcundan kurtulma imkânına sahiptir. İstihkak teorisinin kabul edilmesi de benzer sonuçlara yol açmaktadır. Bu teoriye göre, iade borçlarının kapsamı, haksız zilyedin iade borcunun kapsamını düzenleyen hükümlere (MK.m.906-908) göre belirlenir. Dolayısıyla iyiniyetli iade borçlusu, iade konusu şeyi varlığına inandığı hakka uygun olarak kullanması nedeniyle herhangi bir tazminat ödemek zorunda olmayacağı gibi, iade konusu şeyin bir kaza sonucu yok olmasından veya kötüleşmesinden de sorumlu tutulamayacaktır. Keza dönüşüm teorisi çerçevesinde de iade borçlusunun iade borcundan tamamen veya kısmen kurtulmasına engel oluna-mayacaktır.

Oysa, iade borçlusunun iade borcundan da kısmen de olsa kurtulma olanağına sahip olması dönmenin özelliği ile bağdaşmaz. Çünkü, borçlu temerrüde düşmeseydi ve sözleşme ifa ile sona erseydi, iade konusu edimin yok olmasının veya kötüleşmesinin sonuçlarına kendisi katlanacaktı. Dönme halinde iade borçlusuna iade borcundan kurtulma imkânını tanımak, onun sözleşmeye aykırı davranışını ödüllendirmek anlamına gelecektir. Bu sonucun kabul edilmesi mümkün değildir. İade borçlusu, sözleşmenin ifa ile sona ermesi halinde içinde bulunacağı durumdan daha elverişli bir duruma sahip olamamalıdır. İade borçlusu, aynen iadenin mümkün olmaması halinde, iade konusu edimin değerini ödemekle yükümlü tutulmalıdır. Aynı sonuç, aynen iadenin iade konusu şeyin niteliği gereği mümkün olmaması halinde de kabul edilmelidir. İade borçlusunun iyiniyetli veya kötü niyetli olması, iade imkânsızlığının dönme beyanından önce veya sonra gerçekleşmesi herhangi bir rol oynamaz.
Elde edilen yararlardan ve yapılan masraflardan sorumluluğa gelince: Kanımca iyiniyetli iade borçlusu sadece fiilen elde ettiği yararlardan sorumlu tutulmalıdır. Ayrıca iyiniyetli iade borçlusu iade konusu şeye yaptığı faydalı ve zorunlu masrafların tazminini talep edebilir. Kötü niyetli iade borçlusu, hem fiilen elde ettiği yararlardan, hem de elde etmeyi ihmal ettiği yararlardan sorumludur. Kötü niyetli iade borçlusu, sadece iade alacaklısı için de yapılması zorunlu masrafların tazminini talep edebilir.

BK.m.108/II'de, sözleşmeden dönen alacaklıya menfi zararının tazminini talep etme hakkı tanınmıştır. Türk/İsviçre hukukuna göre, sözleşmeden dönen alacaklının müspet zararının tazminini talep etmesi mümkün değildir. Menfi zarar, fiili zarar ve yoksun kalınan kâr unsurlarından oluşur. Menfi zarar, müsbet zarardan az, ona eşit olabileceği gibi, ondan fazla da olabilir. Başka bir deyişle, sözleşmeden dönen alacaklının tazminini talep edebileceği menfi zarar, onun müspet zararı ile sınırlı değildir.

Dönme hakkının yetkili şahıs tarafından kullanılması gerekir. Üçüncü şahıs lehine sözleşmede dönme hakkı, üçüncü şahıs tarafından değil, vaadettiren tarafından kullanılır. Dönme hakkının tek başına temliki mümkün değildir. Alacağın temliki halinde, ne yeni alacaklının ne de eski alacaklının dönme hakkını kullanması mümkündür. Dönme hakkının kullanılması için alacağın tekrar eski alacaklıya temlik edilmesi gerekir. Aslında, gerek üçüncü şahıs lehine sözleşmede, gerek alacağın temliki  halinde, ne üçüncü şahsın ne de yeni alacaklının dönme hakkının kullanılmasına ilişkin herhangi bir menfaati vardır.

Dönme hakkı bir yenilik doğuran hak olduğu için, bu hakkı bir kez kullanan alacaklı, kural olarak bu beyanı ile bağlıdır. Ancak alacaklı bazı durumlarda bir değiştirim hakkına(ius variandi) sahiptir. Buna göre, borçlu alacaklı tarafından seçilen hukuki yolun kesin olduğuna güvenerek bazı hazırlık fiillerinde bulunmadığı sürece, alacaklı daha önce kullandığı dönme beyanını geri alarak, bunun yerine müspet zararının tazminini talep edebilir. Ancak alacaklının tekrar aynen ifayı talep etmesi mümkün değildir.
Kısmi temerrüt halinde, alacaklı dönme hakkını kural olarak sadece ifasında temerrüde düşülen kısım bakımından kullanabilir. Ancak daha önce ifa edilen kısım alacaklı için faydasız olduğu takdirde, sözleşmenin tamamından dönmek mümkündür. Ard arda teslimli sözleşmelerde borçlunun teslim borçlarından bazılarını ifada temerrüde düşmesi halinde, dönme hakkı kural olarak bu teslimler bakımından kullanılabilir. Ancak bazı teslim borçlarının ifasında temerrüt, ileride muaccel olacak teslim borçlarının da ifa edilmeyeceği yönünde haklı bir şüphe uyandırdığı takdirde, alacaklı ileride muaccel olacak telim borçları bakımından da sözleşmeden dönebilir. Ayrıca ifasında temerrüde düşülen teslimler, daha önce gerçekleşmiş teslimleri alacaklı için faydasız hale getiriyorsa, sözleşmenin tamamından dönmek mümkündür.

İfasına başlanmış sürekli sözleşmelerde borçlunun sürekli edimi yerine getirmede temerrüde düşmesi halinde, kural olarak dönmenin yerini fesih alır. Ancak, borçlunun sürekli edimi yerine getirmede temerrüde düşmesi, daha önce gerçekleşen sürekli edimleri alacaklı için faydasız hale getiriyorsa, sürekli sözleşme ilişkisinin dönme ile geçmişe etkili olarak ortadan kaldırılması mümkündür.

B İ B L İ Y O G R A F Y A*

Abschlussbericht der Kommission zur Überarbeitung des Schuld-recht, hrsg. vom Bundesminister der Justiz, Bonn 1992 (kısaltılmışı: Abschlussbericht).

AK/......, Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, Reihe Alternativ-kommentare, Gesamtherausgeber R.Westermann, Luchterhand 1980.

AKINTÜRK, T.,   Satım Akdinde Hasarın İntikali, Ankara 1966.

AKÜNAL,T., Haksız Fiilden Doğan Zararlarda Denkleştirme Sorunu, İs­tanbul 1977. 

AKYOL, S.,    Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme, İstanbul 1976.

ANEX, J.,    L'intérêt négatif, sa nature et son étendue, thése Lausanne 1977.

BARLAS, N., Para Borçlarının İfasında Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar, İstanbul 1992.

BARTH, H.R.,  Schadenersatz bei nachträglicher Unmöglichkeit der Er-füllung, Diss. Zürich 1957.

BASEDOW, J.,   Die Reform des deutschen Kaufrechts, Köln 1988.

BAUR, F.,    Lehrbuch des Sachenrechts, 15.Aufl., München 1990.

BECKER, H., Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd.VI: Das Obligationenrecht, 1. Abteilung, Allgemeine Bestimmungen, Art.1-183 OR, Bern 1941.

BENÖHR, H.P., Der Dresdener Entwurf von 1866 und das Schweizerische Obligationenrecht, in: Hundert Jahre Schweizerisches Obligationenrecht, Ju-biläumsschrift, hrsg. H.Peter, E.W.Stark, P.Tercier, Freiburg 1982, s.57 vd.

BERGMANN-WEİDENBACH,K., Die Risikoverteilung bei der Rüc-kabwicklung von Leistungen nach Rücktrittsrecht, Diss. Manheim 1976.

BEINERT, D.,  Wesentliche Vertragsverletzungen und Rücktritt, Diss. Bonn 1977.

BGB-RGRK/.....,  Das Bürgerliche Gesetzbuch mit besonderer Berücksich-tigung der Rechtssprechung des Reichsgerichts und des Bundesgerichtshofs, hrsg. von Mitgliedern des Bundesgerichtshofs, Bd.2, Teil 1 (§§ 241-413), 12.Aufl. Berlin und New York 1976.

BIEDERMANN,E., Der Rücktritt vom zweiseitigen Vertrag wegen Schuldnerverzuges nach dem Schweizerischen OR, Diss. Leipzig (Zürich) 1909.

BOEMKE, B.,   Das Widerrufsrecht im allgemeinen Verbraucherschutz-recht und seine Ausübung in der Zwangsvollstreckung, AcP 197 (1997), s. 161 vd.

BOSSHARDT, O., Der Schadenersatz beim Rücktritt vom Vertrag, SJZ 30 (1933), s.81 vd.

BÖTTISCHER, E., Gestaltungsrechte und Unterwerfung im Privat-recht, Berlin 1964.

BRAMBRING, G., Die Vorschläge der Schuldrechtskommision zur Reform des BGB, DNZ 1992, s.691 vd.

BREHM, R., Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd.IV, Obligationenrecht, 1. Abteilung, Allg. Bestimmungen, 3. Teil-band, 1. Unterteilband: Die Entstehung durch unerlaubte Handlung, 1. Liferung, Art.41-44, Bern 1986.

BRUNNER, H.U., Die Anwendung deliktsrechtlicher Regeln auf die Vertragshaftung, Diss. Freiburg 1991.

BUCHER, E., Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil ohne Deliktrecht, 2.Aufl., Zürich 1988 (kısaltılmışı: Bucher, AT).

BUCHER, E., Der Ausschluss dispositiven Gesetzesrechtes durch vertragliche Absprachen, Mèlanges H. Deschenaux, Freiburg 1977, s. 249 vd. (kısaltılmışı: Bucher, Mèlanges  Deschenaux).

BUCHER, E.,   Für mehr Aktionendenken, AcP 186 (1986), s. 1 vd. [kısaltılmışı: Bucher, AcP 186 (1986)].

BUCHER, E.,   Schweizerisches Obligationenrecht, Besonderer Teil, 3.Aufl., Zürich 1988 (kısaltılmışı: Bucher, BT).

BUCHER, E.,  Das Subjektive Recht als Normsetzungsbefugnis, Tübin-gen 1965 (kısaltılmışı: Bucher, Normsetzungsbefugnis).

BUZ, V.,  Das ius variandi des Gläubigers bei Verzug des Schuldners, recht 1997, s.197 vd. (kısaltılmışı: Buz, recht 1997).

BUZ, V.,  Die Ausübung des Rücktrittsrechts beim Vertrag zugunsten Dritter, S.Kaneti'ye Armağan, İstanbul 1996, s.34 vd. (kısaltılmışı: Buz, Kaneti'ye Armağan).

BUZ, V., Eser Sözleşmesinde Müteahhidin Eseri Tamamlama Borcunun İmkânsızlaşması, İ. Öztrak'a Armağan, Ankara 1994, s.23 vd. (kısaltıl-mışı: Buz, Öztrak'a Armağan).

BÜHLER, T.,  Sicherungsmittel im Zahlungsverkehr, Dokumentenak-kredetif, Bankgarantie, Eigentumsvorbehalt, Zürich 1997.

BÜHLER, T.,  Die clausula rebus sic stantibus als Mittel der Zukunfts-bewältigung, FS. H. Giger, Bern 1989, s.35 vd. (Kısaltılmışı: Bühler, FS.Giger).

BÜRGİ, E., Theori und Praxis des Eigentumsvorbehalts, BTJP 1981, s.11 vd.

BYDLINKI, P., Die Übertragung von Gestaltungsrechten, Wien 1986.

CAVİN, P.,  Kauf, Tausch und Schenkung, Schweizerisches Privatrecht, Obligationenrecht -Besondere Vertragsverhältnisse, Bd.VII/1, Basel und Stuttgart  1977, s. 1 vd.

CERUTTI, R.,    Der Untervertrag, Diss. Freiburg 1990.

CROME, C.,  System des Deutschen Bürgerlichen Rechts, Zweiter Bd., Recht der Schuldverhältnisse, Tübingen und Leipzig 1902.

von der CRONE, H.C.,  Zession: Kausal oder Abstrakt?, SJZ 93 (1997), s.249 vd.

DERENDİGER, P.,  Die Nicht- und Nichtrichtige Erfüllung des einfac­hen Auftrages, 2. Aufl., Freiburg 1990.

DERNBURG, H., Das Bürgerliche Recht des Deutschen Reichs und Preussens, Bd.2: Abteilung 1: Die Schuldverhältnisse nach dem Rechte des Deutschen Reichs und Preussens, 3. Aufl., Halle 1905.

DESCHENAUX, H.,   Schweizerisches Privatrecht, Bd.V, Sachenrecht, Teilband 3: Das Grundbuch, 1 und 2. Abteilung, Basel 1988/1989.

DORSCHEL, P., Rücktritt und fortwirkendes Synallagma, Diss. Tü-bingen 1976.

DÖRNER, H.,  Dynamische Relativität, München 1985.

EHRAT, F.,  Der Rücktritt vom Vertrag nach Art.107 Abs.2 OR in Verbin-dung mit Art.109 OR, Diss. Zürich 1990.

EHRENZWEIG, A./MAYRHOFER, H., System des Österreichischen allgemeinen Privatrechts, 2. Buch, Das Recht der Schuldverhältnisse, 1.Abteilung, Allgemeine Lehren,  3. Aufl., Wien 1986.

EICHLER, H., Vertragsverletzungen und Vertragsbruch, Berlin 1992.

EISENHART, U., Die Beendigung des Schuldnerverzugs und die daraus erwachsenden Folgen, JuS 1970, s.489 vd.

EMMERİCH, W.,  Grundfälle zum Schuldnerverzug, JuS 1995, s.123 vd. (kısaltılmışı: Emmerich, JuS 1995).

EMMERİCH, W.,  Leistungsstörungen, 3.Aufl., München 1991 (kısal-tılmışı: Em­merich, Leistungsstörüngen).

ENNECERUS, L.,/LEHMANN,H., Recht der Schuldverhältnisse, 15. Aufl., Tübingen 1958.

EREN, F.,  Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C.I ve II, 5. bası, C.III, 4. bası, İstanbul 1994 (kısaltılmışı: Eren, C.I, C.II, C.III).

EREN, F.,  Hukuka Aykırılık Bağı veya Normun Koruma Amacı Teorisi, M.Koloğlu'na Armağan, Ankara 1975, s.459 vd. (kısaltılmışı: Eren, Koloğ-lu'na Armağan).

EREN, F.,  Sorumluluk Hukuku Açısından Uygun İlliyet Bağı Teorisi, An-kara 1975 (kısaltılmışı: Eren, Uygun İlliyet Bağı).

ERNST, W., Zum Komissionsentwurf für eine Schuldrechtsreform, NJW 1994, s.2177 vd. (kısaltılmışı: Ernst, NJW 1994).

ERNST, W.,  Kernfragen der Schuldrechtsreform, JZ 1994/17, s.801 vd. (kı-saltılmışı: Ernst, JZ 1994).

ESSER, J./SCHMIDT, E., Schuldrecht, Bd.I, Allgemeiner Teil, Teilbd.1, 8. Aufl. Heidelberg 1995, Teilbd.2, 7.Aufl. Heidelberg 1993.

FERID, M., Das Fransözische Zivilrecht, Bd.1, Allgemeine Lehren, Recht der Schuldverhältnisse, Frankfurt 1971.

FERID, M.,/SONNENBERGER, H.J., Das französische Zivilrecht, Bd.2, Schuldrecht: Die Einzelnen Schuldverhältnisse, Sachenrecht, 2. Aufl., Heidelberg 1986.

FERRARI, F.,  Vom Abstraktionsprinzip und Konsensualprinzip zum Traditionsprinzip, ZEuP 1993, s.52 vd.

FEYZİOĞLU, F.,N., Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, C.II, 2. bası, İs-tanbul 1977 ( kısaltılmışı: Feyzioğlu, Borçlar Hukuku).

FEYZİOĞLU, F.,N., Zilyetlikte İadenin Mevzuu ve Şumulü, hususiyle "ecrimisil" meselesi, İstanbul 1958 (kısaltılmışı: Feyzioğlu, İade ).

FLESNER, A., Befreiung vom Vertrag wegen Nichterfüllung, ZEuP 1997, s.255 vd.

FLUME, W.,  Die Aufhebungsabreden beim Kauf -lex Commissoria, in diem addictio und sogenanntes pactum displicentiae - und die Bedingung nach der Lehre der römischen Klassiker, FS. für M. Kaser München 1976, s.309 vd. (kısaltılmışı: Flumme, FS. Kaser).

FLUMME, W., Die Saldotheorie und die Rechtsfigur der Ungerechtfertigten Bereicherung, AcP 194 (1994), s.427 vd. (kısaltılmışı: Flumme, Acp 194 (1994).

FRIEDRICH, H.W.,  Probleme der Rückabwicklung bei der Wandelung von Kauf-, Lieferungskauf, Werkslieferungs- und Werkverträgen unter Einbeziehung des österreichischen und schweizerischen Rechts unter beson-derer Berücksichtigung der Rechtssprechung, Diss. Göttingen 1966.

FIKENTSCHER, W.,  Schuldrecht, 8. Aufl., Berlin/New York 1992.

FUCHS, A.  Zur Disponibilität gesetzlicher Widerrufsrechte im Privat-recht, AcP 196 (1996), s.313 vd.

GAUCH, P.,  System der Beendigung von Dauerverträgen, Diss., Frei-burg 1968 (kısaltılmışı: Gauch, System).

GAUCH, P., Die Abtretung der werkvertraglichen Mängelrechte, BR 1984, s.23 vd. (kısaltılmışı: Gauch, BR 1984).

GAUCH, P., Wirkungen des Rücktritts und Verjährung des Rückfor-derungsanspruchs bei Schuldnerverzug, recht 1989, S. 122 vd. (kısaltıl-mışı: Gauch, recht 1989).

GAUCH, P., Urteilanmerkung zu BGE 114 II 131 ff.,  SAG 1989, s.152 vd. (kısaltılmışı: Gauch, SAG 1989).

GAUCH, P.,   Der Rücktritt des Bestellers vom Werkvertrag - Gedanken zu Art. 377 des Schweizerischen Obligationenrechts, FS. H. Locher, Düsseldorf 1990, s.35 vd. (kısaltılmışı: Gauch, FS. Locher).

GAUCH, P., Der Werkvertrag, 4. Aufl., Zürich 1996 (kısaltılmışı: Gauch, Werkvertrag).

GAUCH, P., Vertrag und Parteiwille, in: Hundert Jahre Schweizerisches Obligationenrecht, Freiburg 1982 (kısaltılmışı: Gauch, Parteiwille) .

GAUCH, P.,  Art.404 OR - Sein Inhalt, seine Rechtfertigung und die Frage seines zwingenden Charakters, recht 1992, s.9 vd. (kısaltılmışı: Gauch, recht 1992).

GAUCH, P., Der vernünftige Mensch - Ein Bild aus dem Obligati-onenrecht, in: Menschenbild im Recht, FG. der Rechtswissenschaflichen Fakultät zur Hundertjahrfeier der Universität Freiburg, Freiburg 1990, s.177 vd. (kısaltılmışı: Gauch, Menschenbild im Recht).

GAUCH,P./SCHLUEP, W.R.,  Schweizerisches Obligationenrecht,  Allge-meiner Teil,  Bd. I & II,  6.Aufl., Zürich 1995.

GERNHUBER, J., Handbuch des Schuldrechts, Das Schuldverhältnis, Tübingen 1989.

GİGER, H.,  Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd.VI, Das Obligationenrecht, 2. Abteilung: Die einzelne Vertragsverhältnisse, 1. Teilband, Kauf und Tausch- Die Schenkung, 1.Abschnitt, Allgemeine Bes-timmungen - Der Fahrniskauf, Art.184-215 OR, Bern 1979, 3.Abschnitt, Der Grundstückkauf, Bern 1997.

GİGER, H.,  Rechtsfolgen norm- und sittenwidriger Verträge. Ein Beitrag zur Lehre über das Sanktionensystem im schweizerischen Obligationenrecht, Zürich 1989 (kısaltılmışı: Giger, Norm- und Sittenwidrige Verträge).

GLASL, D., Die Rückabwicklung im Obligationenrecht. Ein Beitrag zum vertraglichen Sanktionsystem der Schweiz, Diss., Zürich 1992 (kı-saltılmışı: Glasl, Rückabwicklung).

GLASL, D.,  Zur Wirkung des Rücktritts   -eine Replik, ZSR 110 (1991), s. 265 vd. (kısaltılmışı: Glasl, Rückabwicklung).

GLASS, E.,  Gefahrtragung und Haftung beim Gesetzlichen Rücktritt, Berlin 1959.

GLÄTTLİ, E.  Zum Schadenersatzanspruch beim Rücktritt -eine These zu den Gläubigerbehelfen bei Leistungsstörungen in zweiseitigen Verträ­gen, SJZ 93 (1997), s.233 vd.

GONZENBACH, R., Culpa in contrahendo im schweizerischen Ver­-tragsrecht, Diss. Bern 1987.

GÖSCHKE, R., Über Art.107 bis 109 OR, ZBJV 60 (1924), s.14 vd. ve s.68 vd.

GRAENER, W.,  Endbedingung und Rücktritt, Diss., Marburg 1931.

GREİNER, H.D., Die Wirkungen des Rücktritts, Diss., Köln 1964.

GROSS, U.,  Wandelung und  Zession, Diss., Tübingen 1988.

GSCHNİTZER,F./FAİSTENBERGER,C./BARTA,H./ECCHER,B., Österreichisches Schuldrecht, Allgemeiner Teil, 2.Aufl., Wien- New York 1985.

GUHL, T.,  Rücktritt vom Vertrag und Schadenersatz wegen Nichter-füllung beim Verzug des Schuldners nach Schweizerischem Obligati-onenrecht, FS. Wieland, Basel 1934, s.134 vd.

GUHL,T./KOLLER,A.,/DRUEY,J.N., Das schweizerische Obligati-onenrecht, 8. Aufl., Zürich 1991.

GÜNTER, W.,  Die Rückwirkende Kraft des Rücktritts, Diss., Göttingen 1932.

HACKL, P., Dingliche oder obligatorische Wirkung der Vertragsauf­hebung bei Irrtum, Rücktritt und Wandelung?  ÖJZ 32 (1977), s.553 vd.

HADDING, W.,  Schuldverhältnis und Synallagma beim Vertrag zu Rechten Dritter, Festschrift für Joachim Gernhuber, Tübingen 1993, s. 153 vd. (kısaltılmışı: Hadding, FS. Gernhuber).

HADDING, W.,   Zur Auslegung des §  335 BGB, AcP 171 (1971), s.403 vd. (kısaltılmışı: Hadding, AcP 171 (1971).

HAFNER, H., Das Schweizerische Obligationenrecht, 2. Aufl., Zürich 1905.

HARST, J.,  Rücktritt und Schadenersatz, Diss., Bonn 1984.

HAUSMANİNGER, H./SELB, W., Römisches Privatrecht, 6.Aufl., Wien-Köln-Weimar 1991.

HAVUTÇU, A., Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşmelerde Temerrüt ve Müsbet Zararın Tazmini, yayımlanmamış doktora tezi, Ankara 1994.

HENKE, H.E., Die sog. Relativität des Schuldverhältnisses, Berlin 1989.

HERMANN, H.G., Die Rechtsnatur des Rücktrittsverhältnisses, Jura 1986, s.241 vd.

HINDERLING, H., Der Besitz, Schweizerisches Privatrecht, Bd. V/1, Basel und Stuttgart 1977.

HOLENSTEİN, P.,  Wertersatz oder Gewinnherausgabe?, Diss. Zürich 1983.

HOMBERGER, A.,  Zürcher Kommentar zum schweizerischen Zivilge-setzbuch, IV. Bd.: Sachenrecht, 3. Abt.: Besitz und Grundbuch, Art.919-977 ZGB, 2. Aufl. Zürich 1938.

HOMBURGER, E., Urteilanmerkung zu BGE 115 II 464 ff., SZW 1991, s.35/36.

HONEGGER, E.,  Über das Rücktrittsrecht bei gegenseitigen Verträgen nach dem schweizerischen Obligationenrecht, Diss. Zürich 1926.

HONSELL,H.,  Entwicklungstendenzen im Haftpflichtrecht, in: Sympo-sium Stark, Neuere Entwicklungen im Haftpflichtrecht, veranstaltet zum 70. Geburtstag von E.W. Stark, Zürich 1991, s. 15 vd. (kısaltılmışı: Hon-sell, Symposium Stark).

HONSELL,H.,   Der Verzugsschaden bei der Geldschuld, FS. H. Lange, Stuttgart-Berlin-Köln 1992, s. 509 (kısaltılmışı: Honsell, FS.Lange).

HONSELL,H., Schweizerisches Haftpflichtrecht, Zürich 1995 (kısaltıl-mışı: Honsell, Haftpflichtrecht).

HONSELL,H., Römisches Recht, 2.Aufl.,  Berlin-Heidelberg-New York 1992 (kısaltılmışı: Honsell, Römisches Recht).

HORN, N., Vertragsdauer, Die Vertragsdauer als Schuldrechtliches Re-gelungsproblem. Empfiehlt sich eine zusammenfassende Regelung der Sonderprobleme von Dauerschuldverhältnissen und langfristigen Verträ-gen, in:  Gutachten und Vorschläge zur Überarbeitung des Schuldrechts, Bd.I, Köln 1981, s.551 vd.

HUBER, E., Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Erläuterungen zum Vo-rentwurf des Eidgenössichen Justiz- und Polizeidepartements, 2.Bd., Bern 1914 (kısaltılmışı: Huber, Erläuterungen zum Vorentwurf).

HUBER, U.,  Rücktritt vom Vertrag und  Ersatz des Verzugsschadens,JZ 1984, s.429 vd. (kısaltılmışı: Huber, JZ 1984).

HUBER, U., Die Haftung des Rücktrittsgläubigers beim gesetzlichen Rücktritt und des Käufers bei der Wandelung, JZ 1987, s.649 vd. (kısal-tılmışı: Huber, JZ 1987).

HUBER, U., Einige Probleme des Rechts der Leistungsstörungen im Lichte  des Haager einheitlichen Kaufrechts, JZ 1974, s.433 vd. (kısaltıl­mışı: Huber, JZ 1974).

HUBER, U., Leistungsstörungen, Gutachten und Vorschläge zur Überar­beitung des Schuldrechts, Bd.I, Köln  1981, s.647 vd. (kısaltılmışı: Hu-ber, Gutachten).

İNAN, A.N.,  Borçlar Hukuku,Genel Hükümler, Ankara 1984.

JÄGGI,P./GAUCH,P., Zürcher Kommentar zum Schweizerischen Zivil-gesetzbuch, Bd.V, Obligationenrecht, Teilbd. V 1b, Zürich 1980.

JAUERNIG/........, Bürgerliches Gesetzbuch, hrsg. von Jauernig, Sch-lechtriem, Stürner, Vollkommer, 5. Aufl., München 1990.

JHERING, R.v.,  Culpa in contrahendo oder Schadenersatz bei nichti-gen oder nicht zur Perfection gelangten Verträgen, JherJb. 4 (1861), s.1 vd.

JOST, A.,   Vom Anwendungsbereich des Art.107 OR, SJZ 45 (1949), s.235 vd.

KANİTİ, S., Akdin İfa Edilmediği Def'i, İstanbul 1962.

KARAHASAN, M.R., Türk Borçlar  Hukuku, Ankara 1992.

KASER, M., Römisches Privatrecht, 16.Aufl., München 1992.

KELLER, M.,  Das negative Interesse im Verhältnis zum positiven Inte-resse, Diss. Zürich 1949.

KELLER,M./SCHAUFELBERGER, P.C., Das Schweizerische Schuld-recht, Bd.III, Ungerechtfertigte Bereicherung, 3.Aufl., Basel und Frank-furt 1990.

KELLER, M./SCHÖBI, C., Das Schweizerische Schuldrecht, Bd.I, Allgemeine Lehren des Vertragsrecht, 3.Aufl., Basel und Frankfurt am Main 1988 (kısaltılmışı: Keller/Schöbi).

KELLER, M./SCHÖBI, C., Das Schweizerische Schuldrecht, Bd.IV: Gemeinsame Rechtsinstitute für Schuldverhältnisse aus Vertrag, uner-laubter Handlung und ungerechtfertigter Bereicherung, Basel und Frank-furt am Main 1984 (kısaltılmışı: Keller/Schöbi, IV).

KEUK, B., Vermögensschaden und Interesse, Bonn 1972.

KLANG, H./GSCHNITZER,F., Kommentar zum Allgemeinen bürger-lichen Gesetzbuch, Bd. IV/1, Wien 1968.

KLEES, E.,  La Demeure, Diss. Münster 1968.

KLEIN-BLENKERS, F., Existenz und Verlust von Wahlmöglichkeiten des Käufers im Rahmen des § 463 BGB, AcP 194 (1994), s.352 vd.

KLINKE, U., Causa und genetische Synallagma. Zur Struktur der Zu-wendungsgeschäfte, Berlin 1983.

KNELLWOLF, M., Zur Wirkung des Rücktritts,  ZSR 109 (1990), 389 vd.

KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, N., Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 1. fasikül, 2.baskı, İstanbul 1985.

KOCH, H.,  Grundprobleme der Abstandnahme vom Vertrag, JuS 1983, s.489 vd.

KOHLER, J., Bemerkungen zur vorgeschlagenen Überarbeitung des Rücktrittsrechts,  WM 47 (1993), s. 45 vd.[kısaltılmışı: Kohler, WM 47 (1993)].

KOHLER, J., Die gestörte Rückabwicklung gescheiterter Austausch-verträge, Köln, Berlin, Bonn, München 1989 (kısaltılmışı: Kohler, Rüc­kabwicklung).

KOLLER, A.,  Der Gute und der böse Glaube im allgemeinen Schul-drecht, Freiburg 1985.

KÖNIG, D.,  Voraussehbarkeit des Schadens als Grenze vertraglicher Haftung (zu Art.82,86,87 EKG). Das Haager Einheitliche Kaufgesetz und das deutsche Schuldrecht, hrsg. von Leser/v.Marschall, Kolloquium zum 65. Geburtstag von Ernst v. Caemmerer, Karlsruhe 1973, s.75 vd.

KÖTZ, H.,  Europäisches Vertragsrecht I, Tübingen 1996.

KOZIOL,H./WELSER,R., Grundriss des bürgerlichen Rechts, Allge-meiner Teil, Schuldrecht, 9.Aufl., Wien 1992.

KRAMER, E.,  Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Allgemeine Einleitung in das schweizerische Obligationenrecht und Kommentar zu Art.1, 2 und 18 OR, Bern 1986.

KRAPP, O.,  Die Bedeutung und Wirkung der Rücktrittserklärung nach dem Bürgerlichen Gesetzbuch, Diss. Göttingen 1931.

KRİECHBAUM, M., Pflichtverletzung und Rücktritt vom Vertrag, JZ 1993, s. 642 vd.

KRÖGER, D., Nebenleistungen bei gegenseitigen Verträgen, Stuttgart 1935.

KUHN, R., Die Anrechnung von Vorteilen im Haftpflichtrecht, Diss. St. Gallen 1987.

LANDFERMANN, H.G., Die Auflösung des Vertrages nach richter­lichem Ermessen als Rechtsfolge der Nichterfüllung im französischen Recht, Frankfurt-Berlin, 1968.

LANGE, H.,   Die Auswirkung von Leistungsstörungen beim echten Vertrag zugunsten Dritter im Rechtsbereich des Dritten, NJW  1965, s.657 vd. (kısal-tılmışı: Lange, NJW 1965).

LANGE, H.,  Schadenersatz, Handbuch des Schuldners, Bd.1, 2.Aufl., Tübingen 1990 (kısaltılmışı: Lange, Schadenersatz).

LARENZ, K., Lehrbuch des Schuldrechts,  Bd.I, Allgemeiner Teil, 14.Aufl., München 1987 (kısaltılmışı: Larenz, SchR).

LARENZ, K., Allgemeiner Teil des deutschen Bürgerlichen Rechts, 6. Aufl., München 1983 (kısaltılmışı: Larenz, AT).

LEMP, P., Schadenersatz wegen Nichterfüllung als Folge des Schul­d-nerverzugs, Diss. Bern 1939.

LESER, H.G., Der Rücktritt vom Vertrag,  Tübingen 1975 (Kısaltılmışı: Le-ser,).

LESER, H.G.,  Lösung vom Vertrag, Recht und Rechtserkenntnis, FS. für E. Wolf, Köln 1985, s.373 vd. (kısaltılmışı: Leser, FS.Wolf).

LESER, H.G.,  Strukturen von Schadenersatz  und Vertragsaufhebung  im deutschen und UN-Kaufrecht, Wege zum japanischen Recht,  FS. für Z.  Kitagawa, Berlin 1992, s.462 vd. (kısaltılmışı: Leser, FS.Kitagawa).

LEVERENZ,  K., Gestaltungsrechtsausübungen durch und gegen Per-sonenmehrheiten, Berlin 1995.

LINDACHER, W.F.,  Definität und Revisibilität der Gläubigerent-scheidung nach § 326 BGB, JZ 1980, s.48 vd.

LITTMANN, I., Das Gesetzliche Rücktrittsrecht vom Vertrage nach dem bürgerlichen Gesetzbuch, Diss. Berlin 1902.

LIVER, P.,  Schweizerisches Privatrecht, Bd. V/1, Sachenrecht: Das Eigentum, Basel und Stuttgart 1977.

MARTIN-EHLERS, A., Die Risikoverteilung beim gesetzlichen Rück­trittsrecht- Gedanken zur Auslegung von  § 327 S 2 BGB, JA 1997, s.423 vd.

MAYER-MALY, T.,  Römisches Privatrecht, Wien-New York 1991.

MEDICUS, D., Verschulden bei Vertragsverhandlungen, in:  Gutachten und Vorschläge zur Überarbeitung des Schuldrechts, Bd.I, Köln 1981, s.479 vd. (Medicus, Gutachten).

MEDICUS, D., Vorschläge zur Überarbeitung des Schuldrechts: Das allgemeine Recht der Leistungsstörungen, NJW 1992, s.2384 vd. (kı-saltılmışı: Medicus, NJW 1992).

MEDICUS, D., Die Lösung vom unerwünschten Schuldvertrag, JuS 1988, s.1 vd. (kısaltılmışı: Medicus, JuS 1988).

MEDICUS, D., Typen bei der Rückabwicklung von Leistungen, JuS 1990, s.689 vd. (kısaltılmışı: Medicus, JuS 1990).

MERZ, H., Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Schweizerisches Pri-vatrecht, Bd.VI/1, Basel und Stuttgart 1984.

MEIER-HAYOZ, A., Berner Kommentar zum schweizerischen Privat-recht, Bd.IV, Das Sachenrecht, 1.Abteilung, Das Eigentum, 2.Teilband, Grundeigentum I, Art.655-679 ZGB, 3. Aufl., Bern 1964.

MEYER, B., Die Rechtsöffnung auf Grund synallagmatischer Schuld-verträge, Diss. Zürich 1979.

MÜLLER, G., Der Ersatz entwerteter Aufwendungen bei Vertragss-törungen, Berlin 1991 (kısaltılmışı: Müller,).

MÜLLER, R., Gesellschaftvertrag und Synallagma, Diss. Zürich 1971 (kısaltılmışı: Müller, R.,).

MÜLLER-LAUBE, H.M., Vertragsaufwendungen und Schadenersatz we-gen Nichterfüllung, JZ 1995, s.538 vd.

MÜNCH.KOMM/...,    Münchener Kommentar zum bürgerlichen Gesetz-buch, Schuldrecht:  Allgemeiner Teil (§§ 241-432),  hrsg. von Helmut Hein-richs, 3.Aufl.,  München  1994.

MUNZINGER, W., Motive zu dem  Entwurfe eines schweizerischen Handelsrechts, Bern 1865.

MUSCHELER, K.H.,  Wandelung, gesetzlicher Rücktritt und negatives Interesse, AcP 187 (1987) s.343 vd.

NAZİKOĞLU, I., Karşılıklı Taahhütleri Havi Akitlerde Borçlunun Te-merrüdü, AÜHFD C.VIII (1951) sayı 1-2, s.659 vd.

NEUENSCHWANDER, M.,  Die Schlechterfüllung, Diss. Bern 1971.

NEUMANN, I., Leistungsbezogene Verhaltenspflichten, zur Durchset-zung sogennanter vertraglicher Nebenpflichten, Heidelberg 1989.

NEUMAYER, K., Dogmatische Unebenheiten um den Eigentumsvor-behalt nach schweizerischem Recht, SJZ 66 (1970), s.349 vd.

NIEDERLÄNDER, H., Rückforderung der Kaufsache und Schadener-satz - Bemerkungen zum Verhältnis von Schadenersatz und Rücktritt, FS. für E.Wahl, Heidelberg 1973 s.243 vd.

NIERWETBERG, R., Die Rechtsfolgen einer Verschlechterung des nach § 346 BGB zurückzugewährenden Gegenstandes,  JuS 1984, s.33 vd.

OBERLIN, B., Die Globalzession in Theorie und Bankpraxis, Diss. Basel 1989.

OERTMANN, P., Die Bedeutung der Rücktrittserklärung, SeuffBl 69 (1904), s.65 vd.

OETKER,  H.,  Das Dauerschuldverhältnis und seine Beendigung,  Bes-tandaufnahme und kritische Würdigung einer tradierten Figur der Schul-drechtsdogmatik, Tübingen 1994.

OĞUZMAN,K., Borçlar Hukuku Dersleri,  4.bası, C.I, İstanbul 1987.

OĞUZMAN, K./ÖZ, M.T., Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, İstanbul 1995.

OĞUZMAN, K./SELİÇİ,Ö.,  Eşya Hukuku, 6.bası, İstanbul 1992.

OR/...,  Kommentar zum schweizerischen Privatrecht: Obligationenrecht  I, hrsg.  von  Honsell/Vogt/Wiegand, 2.Aufl. Basel 1996.

OSER,H./SCHÖNENBERGER,W.,  Zürcher Kommentar, Bd.V, Das Obli-gationenrecht, 1.Halbbd., Art.1-183 OR,  Zürich 1929.

OTTRUBAY, S., Die Eintragung des Eigentumsvorbehalts unter Be­rücksichtigung des internationalen Hormonisierungsbestrebungen, Diss. Freiburg 1980.

ÖNEN, T., Karşılıklı Borç Doğuran Sözleşmelerde Borçlunun  Temer-rüdüyle İlgili Genel Mahiyetteki Hükümler, Ankara 1975.

ÖZ, M.T., Öğreti ve Uygulamada   Sebebsiz Zenginleşme, İstanbul 1990 (kısaltılmışı: Öz, Sebebsiz Zenginleşme).

ÖZ, M.T.,   İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesi, İstanbul 1989 (kısal-tılmışı: Öz, İş Sahibinin Eser Sözleşmesinden Dönmesi).

ÖZ, M.T.,  Borçlu Temerrüdünde Sözleşmeden Dönmenin Bu Sözleşme Gereğince Kazanılmış Ayni Haklara Etkisi ve Klasik Dönme Kuramı İle Yeni Dönme Kuramının Kısa Bir Karşılaştırılmalı Eleştirisi,  MHAD 1986    yıl 13,  no.16,  s.131 vd.[kısaltılmışı: Öz, MHAD 16 (1985)].

ÖZ, M.T., İsviçre Federal Mahkemesinin Sözleşmeden Dönmeye Ayni Etki Tanıyan İçtihadı Üzerine, MHAD, no.20, İ. Sungurbey'e Armağan, İstanbul 1996, s.49 vd.  (Kısaltılmışı: Öz, Sungurbey'e Armağan).

PAPANIKOLAOU, P., Schlechterfüllung beim Vertrag zugunsten Dritter, Diss. Berlin 1976.

PALANDT/....,      Bürgerliches Gesetzbuch, 50.Aufl., München 1991.

PIOTET, P.,  La restitution après résolution du contrat, BR 1984, s.10 vd.

POLYDOR-WERNER, S.,  Rückabwicklung und Aufrechterhaltung fehler-hafter Dauerschuldverträge, Diss., Genf 1988.

POSTACIOĞLU, İ., Selahiyetsiz Temsilden Doğan Zarar ve Ziyanın Tazmini, İHFM C.XVI (1950), sayı 1-2, s.463 vd.

RABEL, E., Das Recht des Warenskauf, I.Bd., Berlin 1957 (kısaltılmışı: Rabel, Warenskauf).

RABEL, E., Der sogenannte Vertrauensschaden im schweizerischen Recht, ZSR 27 (1908), s.291 vd.[kısaltılmışı: Rabel, ZSR 27 (1908)].

RADO, T., Roma Hukuku Dersleri, İstanbul 1983.

RENGIER, H.B., Die Abgrenzung des positiven Interesses vom negati-ven Vertragsinteresse und vom Integritätsinteresse, Berlin 1977.

REİSOĞLU, Safa,  Borçlar Hukuku, Genel Hükümler, 9. bası, İstanbul 1993 (kısaltılmışı: Reisoğlu, Safa).

REİSOĞLU, Seza,   Sebebsiz İktisap Davasının Genel Şartları, Ankara 1961 (kısaltılmışı: Reisoğlu, Seza).

RIMLE, A., Der Erfüllte Schuldvertrag, Diss. Freiburg 1995.

RUMMEL/........,   Kommentar zum Allgemeinen Bürgerlichen Gesetzbuch, 2. Aufl., 1.Bd. (§§ 1-1174 ABGB), hrsg. von P.Rummel, Wien 1990.

RUPPERT, P.,     Die Rechtsstellung des Dritten bei Leistungsstörungen im Bereiche des § 328  des Bürgerliches Gesetzbuches,  Diss. Würzburg  1965.

RÜTTEN, W., Mehrheit von Gläubigern, Tübingen 1989.

SAUTER,   Ausgewählte Probleme des Sukzessivlieferungsvertrages, Diss. Zürich 1982.

SCHACK, H., Der Schutzzweck als Mittel der Haftungsbegrenzug im Vertragsrecht, JZ 1986, s.305 vd.

SCHENKER, F., Die Voraussetzungen und die Folgen des Schuldner­verzugs im schweizerischen OR, Diss. Freiburg 1988.

SCHERER, K., Das negative Vertragsinteresse als Schadenersatz aus unwirksamen Verträgen, Diss. Zürich 1928.

SCHERNER, K.O., Rücktrittsrecht wegen Nichterfüllung. Untersuchun-gen zur deutschen Privatrechtslehre der Neuzeit, Wiesbaden 1965.

SCHLECHTRIEM, P.,  Aufhebung des Vertrages als Rechtsbehelf bei Leistungsstörungen, FS. für W. Müller-Freienfels, s.525 vd.

SCHLECHTRIEM, P., Schadenersatz und Schadensbegriff, ZEuP 1997, s.232 vd.

SCHLUEP, W.R., Schuldrechtliche Aspekte der Verleitung zum Vertrags-bruch, FS. M. Keller, Zürich 1989, s.266 vd.

SCHMALZBAUER, W.,   Die Drittwirkung verpflichtender Verträge, Diss. Regensburg 1982.

SCHMİD, C., Die Bedeutung des allgemeinen Schuldnerverzugsrechts für die Verzugsregelung bei Miete und Pacht, Diss. Bern 1956 (kısal­tıl-mışı: Schmidt, C.,).

SCHMİDT, J.,  Die öffentliche Beurkundung von Schuldverträgen. Aus-gewählte bundesrechtliche Probleme, Diss. Freiburg 1988 (kısaltılmışı: Schmidt, J.,).

SCHNEİDER, A.,/FICK,H., Das schweizerische Obligationenrecht samt den Bestimmungen des Bundesgesetzes  betreffend die persönliche Handlungsfähigkeit mit  allgemeinfasslichen Erläuterungen, Zürich 1891.

SCHÖBİ, C.,   Die Akzessorität der Nebenrechte von Forderungen, Diss. Zürich 1990.

SCHÖNENBERGER, W./JÄGGI, P.,  Zürcher Kommentar zum Schweize-rischen Zivilgesetzbuch, Bd.V, Obligationenrecht, Teilbd. V 1a (Allgemeine Einleitung, Art.1-17 OR), Zürich 1973.

SCHRANER, M., Zürcher Kommentar zum schweizerischen Privat-recht, Die Wirkungen der Obligationen (Art.68-83 OR), Zürich 1991.

SCHUBİGER, A., Verhältnis der Sachgewährleistung zu den Folgen der Nichterfüllung oder nicht gehörigen Erfüllung, Diss. Bern 1957.

SCHULZE, R.,  Die Verletzung von Nebenleistungspflichten im gegen-seitigen Vertrag und ihre Auswirkung auf das Synallagma Diss., Berlin 1954.

SCHWARZ, A.B., Türk Borçlar Hukukuna Göre Akdin İhlali Sebebiyle Fesih (çeviren, B.Davran),  Ebul'ûlâ Mardin'e Armağan, İstanbul 1944, s.759 vd.

SCHWENZER, I., Zession und sekundäre Gläubigerrechte, AcP 182 (1982), s. 214 vd.

SECKEL, E., Die Gestaltungsrechte des Büegerlichen  Rechts, FG  der juristischen Gesellschaft zu Berlin zum 50jährigen Dienstjubiläum ihres Vorsitzendes Richard Koch, Berlin 1903, s.205 vd./ Sonderausgabe Dramstadt 1954.

SEETZEN,U., Sekundäre Gläubigerrechte nach Abtretung des Haupts-anspruchs aus einem gegenseitigen Vertrag, AcP 169 (1969), s352 vd.

SELB, W., Handbuch des Schuldrechts, Mehrheit von Gläubigern und Schuldnern, Tübingen 1984.

SELİÇİ, Ö.,  Borçlar Kanununa Göre Sözleşmeden Doğan Sürekli Borç İlişkilerinin Sona Ermesi, İstanbul 1977.

SEROZAN, R.,  Sözleşmeden Dönme,  İstanbul 1975 (kısaltılmışı: Serozan, Sözleşmeden Dönme).

SEROZAN, R., Borçlar Hukuku,Genel Bölüm, C.III, İfa, İfa Engelleri, Hak-sız Zenginleşme,  İstanbul 1994 (kısaltılmışı: Serozan, Borçlar Hukuku) .

SERICK, R.,  Eigentumsvorbehalt und Sicherungsübertragung, Bd.I: Der einfache Eigentumsvorbehalt, Heidelberg 1963.

SIEBER, L.  Gefahrtragung im Kaufrecht, Diss. Zürich 1993.

SIMMEN, R.,  Die Einrede des nicht erfüllten Vertrages (OR.Art.82), Diss. Zürich 1981.

SIMONIUS, A.,  Der Kauf als Mittel  der Übertragung  und der Verlet-zung des Eigentums,   FS. zum siebzigsten Geburtstag von T. Guhl, Zü-rich 1950, s.44 vd. (kısaltılmışı: Simonius, FS. Guhl) .

SIMONIUS, A.,   Über den Ersatz des "aus dem Dahinfallen des Vertra-ges erwachsenen Schadens",  ZSR 37 (1918), s.225 vd.[kısaltılmışı: Si-monius, ZSR 37 (1918)].

SOERGEL/..., Kommentar zum bürgerlichen Gesetzbuch, Bd.2/1, Schuld-recht I/1 (§§ 241-432)  12.Aufl., Stuttgart 1990.

SPIEGEL, H.U.,  Zum Verhältnis zwischen Rücktritt und Schadenersatz wegen Verzugs, MDR 1985, s.114 vd.

SPIRIG, E., Kommentar zum schweizerischen Zivilgesetzbuch, Obliga-tionenrecht, Teilbd. V 1 k, Die Abtretung von Forderungen und die Schuldübernahme,  erste Lieferung, Art.164-174 OR, Zürich 1993.

SPIRO, K., Die Begrenzung privater Rechte durch Verjährungs-, Ver-wirkungs- und Fatalfristen, Bd.I,  Bern 1975.

STANISLAS, G., Le droit  de résolution dans le contrat de vente; sanc-tion de l'inexécution des obligations contractuelles, thése  Genf 1977.

STARK, E.W.,  Ausservertragliches Haftpflichtrecht, 2.Aufl., Zürich 1988 (kısaltılmışı: Stark, Haftpflichtrecht).

STARK, E.W., Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd.IV: Das Sachenrecht, 3.Abteilung: Besitz und Grundbuch, 1.Teilbd.:  Der Besitz, Art.919-941 ZGB, 2.Aufl., Bern 1984 (kısaltılmışı: Stark,).

STATHOPOULOS, M., Probleme der Vertragsbindung und Vertragsauf-lösung in rechtsvergleichender Betrachtung, AcP 194 (1994), s. 543 vd.

STAUDINGER/...,  Kommentar zum bürgerlichen Gesetzbuch, 1-3 Buch, 12.Aufl., Berlin 1994.

STEINBECK, A.V., Die Übertragbarkeit von Gestaltungsrechten, Berlin 1994.

STEINER, R.,   Das Gestaltungsrecht, Diss. Zürich 1984.

STOLL, H.,  Rücktritt und Schadenersatz, AcP 131 (1929), s.141 vd. [kısaltılmışı: Stoll, AcP 131 (1929)].

STOLL, H., Die Wirkungen des vertragsmässigen Rücktritts, Diss., Bonn 1921 (kısaltılmışı: Stoll, Die Wirkungen des vertragsmässigen Rücktritts).

STOLL,H.,  Die Lehre von Leistungsstörungen, Tübingen 1936 (kısaltıl-mışı: Stoll, Leistungsstörungen).

STROHAL, E., Zur Beurteilung des Rechtes der Schuldverhältnisse nach der zweiten Lesung des Entwurfs eines bürgerlichen Gesetzbuch für das deutsche Reich, Jher.Jb. 33 (1894), s.361 vd.

SUNGURBEY, A.K., Yetkisiz Temsil, özellikle culpa in contrahendo (Sözleşmenin Görüşülmesinde Kusur) ve Olumsuz Zarar, İstanbul 1988.

SUTER, E., Rechtsnatur und Rechtsfolgen des Vertragsrücktritts im Zusammenhang mit dem Schuldnerverzug, Diss. Zürich 1991 .

TANDOĞAN, H., Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkileri, C.I/1, Ankara 1984 (kısaltılmışı: Tandoğan, ÖBİ).

TANDOĞAN, H., Türk Mesuliyet Hukuku, Ankara 1961 (kısaltılmışı: Tandoğan, MH).

TEKİNAY,S.S./AKMAN,S./BURCUOĞLU,H./ALTOP,A., Eşya Hu-kuku, C.I, Zilyetlik-Tapu Sicili, Mülkiyet, 5.bası, İstanbul 1989 (kısal-tılmışı: Tekinay/ Akman/Burcuoğlu/Altop, Eşya Hukuku).

TEKİNAY,S.S/AKMAN, S./BURCUOĞLU,H./ALTOP,A, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7.bası İstanbul 1993 (kısaltılmışı: Tekinay/ Akman/Burcuoğlu/Altop).

TIEDKE, K., Verzugschaden und Rücktritt vom Vertrag, NJW 1984, s.767 vd.

TUNÇOMAĞ, K., Türk Borçlar Hukuku, C.I, Genel Hükümler, 6.bası, İstanbul 1976.

ULUSAN, İ.,   İyiniyetli Sebebsiz Zenginleşenin İade Borcunun Sınırlan-ması Sorunu, İstanbul 1984.

van den DEALE, W., Probleme des gegenseitigen Vertrages, Unter-suchung zur Äquivalenz gegenseitiger Leistungspflichten, Hamburg 1968.

VELİDEDEOĞLU, H.V./Özdemir, R., Türk Borçlar Kanunu Şerhi, Ankara 1987.

von BÜREN, B.,  Schweizerisches Obligationenrecht, Allgemeiner Teil, Zürich 1964.

von CAEMMERER, E.,  "Mortuus Redhibetur". Bemerkungen zu den Urteilen BGHZ 53 144 und 57, 137, FS. K. Larenz, München 1973, s.621 vd.

von CAEMMERER, E./SHLECHTRIEM, P./..... Kommentar zum Einheitlichen  UN- Kaufrecht. Das Übereinkommen der Vereinten Nati­onen über den internationalen Warenkauf - CISG Kommentar-, hrsg.von P. Schlechtriem, München 1990.

von MORGEN, R.D., Das Recht zum Widerruf der Schenkung wegen groben Undaks gemäss §§ 530-534 BGB, Pfaffenweiler 1989.

von TUHR,A./ESCHER,A.,  Allgemeiner Teil des schweizerischen Obliga-tionenrecht,  Bd.II, 3.Aufl., Zürich  1974.

von TUHR,A./PETER,H.,  Allgemeiner Teil des schweizerischen Obligati­onenrecht, Bd.I, 3.Aufl., Zürich 1974 und 1979. 

VOSER, F., Der Schuldnerverzug im  SOR, Diss. Zürich 1914.

WEBER,  R.H., Schutzpflichten - Ein Sozialstaatsgedanke, FS. H.Giger, Bern 1989 (kısaltılmışı: Weber, FS Giger).

WEBER, R.H.   Berner Kommentar zum schweizerischen Privatrecht, Bd.VI, 1. Abteilung, 4.Teilbd., Vorbemerkungen und Kommentar zu Art.68-96 OR, Bern 1983 (kısaltılmışı, Weber, ).

WEBER, R.H.,   Aktuelle Probleme im Recht des einfachen Auftrags,  AJP 1992/2, s. 177 vd. (kısaltılmışı: Weber, AJP 1992).

WEBER, R.H., Vertragsauflösung bei Leistungsstörungen   -Rechtsnatur und Rechtsfolgen,  ZBJV 127 (1991), S. 634  vd.[kısaltılmışı: Weber, ZBJV 127 (1991)].

WEBER, R.H., Vertragsverletzungsfolgen: Schadenersatz, Rückabwick-lung, vertragliche Gestaltungsmöglichkeiten, BTJP 1990, s.165 vd. (kı-saltılmışı: Weber, BTJP 1990).

WEHRLİ, T., Die vertragliche Abtretung von Forderungen, Diss. Bern 1993.

WENNER,W./SCHÖDEL,C., Kaufvertragsrecht in Frankreich, in: Handbuch des Kaufvertragsrechts in den EG- Staaten, Hrsg. von F.G. von Wesphallen, Köln 1992,  s. 417 vd.

WESTERMANN, H.P.,  Sachenrecht, Bd.I, Grundlagen und Recht der beweglichen Sachen, 6. Aufl., Heidelberg 1990.

WIEDEMANN, H.,  Das System der Leistungsstörungen im deutschen Vertragsrecht, FS der Rechtswissenschaftlichen Fakultät zur 600-Jahr-Feier der Universität zu Köln, Köln/ Berlin/Bonn/München 1988, s.367 vd.

WIEGAND, W.,  Die Leistungsstörungen, recht 1983, s.1 vd. ve recht 1984, s.13 vd. (kısaltılmışı: Wiegand, recht 1983 veya recht 1984).

WIEGAND, W., Bemerkungen zum Picasso-Entscheid, recht 1989, s.101 vd. (kısaltılmışı: Wiegand, recht 1989).

WIEGAND, W.,   Die Privatrechtliche Rechtsprechung des Bundesgeri-chts im Jahre 1993, ZBJV 131 (1995), s.345 vd.[kısaltılmışı: Wiegand, ZBJV 131 (1995)].

WIEGAND, W.,  Akzessorität und Spezialität.  Zum Verhältnis zwis-chen Forderung und Sicherungsgegenstand, BTJP 1981, Bern 1982, s.32 vd. (kısaltılmışı: Wiegand, BTJP 1981).

WIEGAND, W.,  Die Verhaltenspflichten. Ein Beitrag zur juristischen Zeitgeschichte, FS.  S. Gagner 1991, s.547 vd. (kısaltılmışı: Wiegand, FS. Gagner).

WIEGAND, W., Die Entwicklung des Sachenrechts im Verhältnis zum Obligationenrecht, AcP 190 (1990), s.112 vd.[kısaltılmışı: Wiegand, AcP 190 (1990)].

WIEGAND, W.,  von der Obligation  zum Schuldverhältnis, recht 1997, s.85 vd. (kısaltılmışı: Wiegand, recht 1997).

WIELING, H.J.,   Sachenrecht, Bd.I, Sachen, Besitz und Rechte an be-weglichen Sachen, Berlin/Heidelberg/New York/Paris/Hong Kong 1990 ( kısaltılmışı: Wieling, Sachenrecht).

WIELING, H.J.,   Synallagma bei Nichtigkeit und gesetzlichem Rück-tritt, JuS 1973, s. 397 vd. (kısaltılmışı: Wieling, JuS 1973).

WIEMKEN, H.,  Rücktritt und Schadenersatz als Folgen der Nichter-füllung bei gegenseitigen Verträgen, Diss. Basel 1931.

WINDSCHEİD,B./KIPP,T., Lehrbuch des Pandektenrechts, 9.Aufl., un-ter vergleichender Darstellung des deutschen bürgerlichen Rechts, 3 Bände, Frankfurt 1906/Neuedruck, Aelen 1963.

WOLF, E.,   Rücktritt, Vertretenmüssen und Verschulden,  AcP 153 (1954), s.97 vd.

WÖRLEN,R./MENTZINIS, P., Zur Reform des deutschen Schul-drechts, AJP 1993, s.785 vd.

WUNNER, E.S., Die Rechtsnatur der Rückgewährspflichten bei Rückt-ritt und auflösender Bedingung mit Rückwirkungsklausel,  AcP 168 (1968), s.425 vd.

YONSEL, A., İki Taraf İçin Borç Doğuran Akitlerde Temerrüt ve Hu-kuki Neticeleri, İBD C.XIX (1945) sayı 7.

ZIMMERMAN,R., Konturen eines Europäischen Vertragsrecht, JZ 1995, s.479 vd.

ZULLİGER, F., Eingriffe Dritter in Forderungsrechte, Diss. Zürich 1988

 



*    Burada sadece birden fazla yollamada bulunulan kaynaklara yer verilmiştir. Diğer kaynaklar ilgili dipnotunda yer almaktadır. Birden fazla eseri bulunan yazarlara yollamada bulunulurken kullanılan kısaltmalar parantez içinde yer almaktadır.

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar