Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Can YALÇIN
ISBN: 9789750267963
387,00 TL 430,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Can YALÇIN
Baskı Tarihi 2021/04
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 322

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinde düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, son 15 sene içerisinde ceza adalet sisteminin en çok tartışılan kurumlarından birisi olmuştur. Kurumun mevzuattaki düzenlenişi ve uygulanması pek çok eleştirinin konusu haline gelmiştir. Bu eleştirileri sağlıklı bir şekilde değerlendirmek için kurum ile amaçlanan hedefleri doğru tespit etmek gerekmektedir.

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumu, esası itibariyle bir erteleme kurumudur. Bu çalışmada da cezanın amacı bağlamında erteleme kurumlarının ortaya çıkışı, gelişimi ve amaçları aktarılmış, böylece Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 231. maddesinde düzenlenen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumunun bu amaçları gerçekleştirmeye elverişli olup olmadığı tartışılmıştır. Onarıcı adalet anlayışının bir ürünü olarak gösterilen kurumun, onarıcı adalet anlayışının gerektirdiği şartları sağlayıp sağlamadığı da bu çalışmada incelenmiştir.

Kurulan mahkûmiyet hükmünün sanık hakkında hukuki sonuç doğurmamasını ifade eden hükmün açıklanmasının geri bırakılmasının hukuki niteliği, uygulanma şartları, kararın etki ve sonuçları ile denetimi ayrıntılı bir şekilde incelenmiştir. Bu inceleme yapılırken yeri geldikçe Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin ve Anayasa Mahkemesi'nin konuya ilişkin yaklaşımına yer verilmiş, böylece kişi temel hak ve özgürlükleri ihlal edilmeden kurumun nasıl uygulanabileceği açıklanmaya çalışılmıştır.

Çok yaygın bir şekilde uygulanan hükmün açıklanmasının geri bırakılması kurumuna ilişkin sorunların giderilmesine yardımcı olma ihtimali, çalışmanın hazırlanmasındaki temel motivasyon kaynağı olmuştur.

Konu Başlıkları
Erteleme Kurumlarının Amaçları
HAGB Kurumunun Hukuki Niteliği
HAGB Kurumunun Uygulanma Şartları
HAGB Kararının Etki ve Sonuçları
HAGB Kararının Denetimi
İçindekiler
Sunuş  7
Teşekkür  9
Kısaltmalar  19
GİRİŞ  21
BİRİNCİ BÖLÜM:
HÜKÜM KAVRAMI VE HÜKMÜN AÇIKLANMASI
I. GENEL OLARAK  23
II. HÜKÜM  23
A. Hüküm Kavramı  23
B. Hüküm Çeşitleri  32
1. Beraat Kararı  32
2. Ceza Verilmesine Yer Olmadığı Kararı  33
3. Mahkûmiyet Kararı  34
4. Güvenlik Tedbirlerine Hükmedilmesi  35
5. Davanın Düşmesi Kararı  36
6. Davanın Reddi Kararı  38
C. Mahkemelerin Hüküm Niteliğinde Olmayan Kararları  41
1. Durma Kararı  41
2. Adli Yargı Dışındaki Bir Yargılama Makamına Yönelik Görevsizlik Kararı  43
III. HÜKMÜN AÇIKLANMASI  44
A. Hükmün Açıklanması Kavramı  44
B. Hükmün Açıklanmasının Sonuçları  48
İKİNCİ BÖLÜM:
CEZALANDIRMANIN AMACINDAKİ DEĞİŞİME BAĞLI OLARAK
ERTELEME KURUMUNUN ORTAYA ÇIKIŞI
I. CEZALANDIRMANIN AMACINA İLİŞKİN TEORİLER  51
A. Genel Olarak  51
B. Cezalar Sistemi  51
1. Cezanın Ortaya Çıkışı  51
2. Cezanın Amacı  56
a. Ödetici Teoriler  57
b. Faydacı Teoriler  60
ba. Genel Önleme Teorisi  61
bb. Özel Önleme Teorisi  63
c. Karma Teoriler  65
d. Türk Ceza Kanunu ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’a Göre Cezanın Amacı  67
II. HAPİS CEZASI, KISA SÜRELİ HAPİS CEZALARINA SUNULAN ALTERNATİFLERİN SEBEPLERİ VE BİR ALTERNATİF OLARAK ERTELEME  70
A. Hapsetmenin Ortaya Çıkmasındaki Temel Bazı Faktörler  70
B. Hapis Cezasına Alternatif Yaptırımlar Arayışları  73
C. Erteleme Kurumu  77
1. Erteleme Kurumunun Ortaya Çıkışı ve Gelişimi  78
2. Ertelemenin Niteliği ve Amacı  84
3. Erteleme ve Benzeri Kurumların Lehine ve Aleyhine İleri Sürülen Fikirler  88
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ GELİŞİMİ,
HUKUKİ NİTELİĞİ, ŞARTLARI, SONUÇLARI VE DENETİMİ
I. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ GELİŞİMİ  93
II. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ HUKUKİ NİTELİĞİ  102
III. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASININ ÖN ŞARTLARI  114
A. Mahkûmiyet Hükmü Verilmesi  114
B. Uzlaşmanın Sağlanamamış Olması  116
IV. SUÇA VE CEZAYA İLİŞKİN ŞARTLAR  121
A. Suça İlişkin Şartlar ve Kurumun Uygulanamayacağı Suçlar  121
1. Anayasa’nın 174. Maddesinde Koruma Altına Alınan İnkılap Kanunlarında Yer Alan Suçlar  122
a. Tevhidi Tedrisat Kanunu  122
b. Şapka İktisası Hakkında Kanun  123
c. Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Bir Takım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun  124
d. Evlenme Akdinin Evlendirme Memuru Önünde Yapılacağına Dair Medeni Nikah Esası ile Aynı Kanunun 110’uncu Maddesi Hükmü  124
e. Beynelmilel Erkamın Kabulü Hakkında Kanun  125
f. Türk Harflerinin Kabul ve Tatbiki Hakkında Kanun  126
g. Efendi, Bey, Paşa gibi Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına Dair Kanun  126
h. Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun  127
2. 5739 Sayılı Kanunla Getirilen İstisnalar  127
a. 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler  127
b. 477 Sayılı Disiplin Mahkemeleri Kuruluşu, Yargılama Usulü ve Disiplin Suç ve Cezaları Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler  129
c. 3713 Sayılı Terörle Mücadele Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler  130
3. 6222 Sayılı Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Yer Alan Şike ve Teşvik Primi Suçları  131
4. 5491 Sayılı Çek Kanununda Yer Alan Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu  132
5. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kurumunun Uygulanamayacağının İçtihatlarla Kabul Edildiği Suçlar  135
a. Müeyyidesi Disiplin Hapsi ve Tazyik Hapsi Olan Fiiller  136
b. Müeyyidesi Disiplin Para Cezası Olan Fiiller  138
c. İcra ve İflas Kanunu’nda Yer Alan Suçlar  138
d. Kullanmak İçin Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek veya Bulundurmak ya da Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanmak Suçu  139
e. İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu  146
f. İşkence Suçu  154
B. Cezaya İlişkin Şartlar  157
V. SANIĞA İLİŞKİN ŞARTLAR  162
A. Kasıtlı Bir Suçtan Mahkûm Olmamış Olma  162
1. Genel Olarak  162
2. Önceki Tarihli Suçun Ertelenmiş Veya Affa Uğramış Olması  164
3. Failin Önceki Tarihli Suçu 18 Yaşından Önce İşlemesi  165
4. Önceki Tarihli Mahkûmiyet Hükmünün 1412 Sayılı CMUK Döneminde Ceza Kararnamesi Usûlüyle Verilmesi  166
5. Verildiği Anda Kesin Nitelikte Olan Mahkûmiyet Hükümlerinin Etkisi  168
6. Geçmiş Tarihli Mahkûmiyet Hükmünün Kesinleşmesinin Üzerinden Belirli Bir Süre Geçmesinin Etkisi  169
7. Adliye Mahkemeleri Dışında Verilmiş Mahkûmiyet Hükümlerinin Etkisi  176
B. Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Hususunda Kanaate Varılması  182
C. Sanık Hakkında Daha Önce Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Karar Verilmemiş Olması  189
D. Sanığın Kabulü  193
VI. ZARARIN GİDERİLMESİ  202
A. Genel Olarak  202
B. Zararın Giderilmesi Bakımından Zarar Suçu – Tehlike Suçu Ayrımı  206
C. Zararın Ait Olması Gereken Süje: Mağdur  207
D. Giderilmesi Gereken Zararın Niteliği: Maddi Zarar – Manevi Zarar Ayrımı  208
E. Zararın Tespiti  211
F. Zararın Giderilmesi Yöntemi  215
G. Zararı Gidermesi Gereken Kişi  219
H. Kamunun Zararı  220
VII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI VE SONUÇLARI  221
A. Genel Olarak  221
B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararıyla Birlikte Güvenlik Tedbirlerinin Uygulanabilirliği  222
1. Hak Yoksunlukları  222
2. Müsadere  223
3. Çocuklara ve Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri  232
4. Tekerrür  232
5. Sınır Dışı Edilme  233
6. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri  233
C. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı ve Yargılama Giderleri  233
D. Denetim Süresi ve Denetimli Serbestlik Tedbirleri  236
1. Denetimli Serbestlik Tedbirine Hükmedilmesi  241
2. Denetimli Serbestlik Tedbirlerinin Türleri  244
a. Bir Meslek ya da Sanat Sahibi Olmayan Sanığın, Meslek ya da Sanat Sahibi Olmasını Sağlamak Amacıyla Bir Eğitim Programına Devam Etmesi  245
b. Bir Meslek ya da Sanat Sahibi Olan Sanığın, Bir Kamu Kurumunda veya Özel Olarak Aynı Meslek veya Sanatı İcra Eden Bir Başkasının Gözetimi Altında Ücret Karşılığında Çalıştırılması  246
c. Sanığın Belli Yerlere Gitmekten Yasaklanmasına, Belli Yerlere Devam Etmek Hususunda Yükümlü Kılınmasına ya da Takdir Edilecek Başka Yükümlülüğü Yerine Getirmesi  246
d. 6222 Sayılı Kanun ve Spor Müsabakalarını Seyirden Yasaklama Tedbiri  248
3. Denetimli Serbestlik Tedbirlerinin İnfazı  249
4. Denetim Süresi İçinde Veya Denetim Süresinin Sonunda Verilebilecek Kararlar  250
a. Sanığın Denetim Süresini İyi Halli Olarak Geçirmesi  251
b. Sanığın Denetim Süresini İyi Halli Geçirmemesi  254
ba. Denetim Süresi İçerisinde Sanığın Kasıtlı Bir Suç İşlemesi  255
bb. Sanığın Denetimli Serbestlik Tedbirlerine Riayetsizlik Etmesi  258
E. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararının Etkileri  262
1. Kararın Özel Sicile Kaydedilmesi  262
2. Kararın Dava Zamanaşımına Olan Etkisi  263
VIII. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARININ DENETİMİ  267
A. Genel Olarak  267
B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına Karşı Başvurulabilecek Kanun Yolu: “İtiraz”  269
1. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına İtirazın İnceleme Kapsamı  269
2. İtirazın Reddedilmesinin Sonuçları  279
3. İtirazın Kabul Edilmesinin Sonuçları ve İzlenecek Usul  279
C. Kanun Yararına Bozma  282
D. Bölge Adliye Mahkemesi Cumhuriyet Başsavcılığının İtiraz Yetkisi  283
E. Bireysel Başvuru  284
IX. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KURUMUNA İLİŞKİN NORMLARIN ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI  292
SONUÇ  299
Kaynakça  309
Kavram Dizini  321

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar