Meşru Savunmanın Hukuki Esası Bağlamında Gereklilik ve Orantılılık

Meşru Savunmanın Hukuki Esası Bağlamında Gereklilik ve Orantılılık

Dr. Melik KARTAL

2019/07 1. Baskı, 236 Sayfa, Ciltli

ISBN 978-605-7820-19-8

Tarihsel gelişim açısından ceza hukukunun en köklü müesseselerinden biri olan meşru savunma, aynı zamanda son derece büyük bir önemi de haizdir. Bununla birlikte her ne kadar meşru savunmanın varlığı noktasında tartışma bulunmasa da, sınırlarının ne olacağı hususu oldukça tartışmalıdır. İşte bu çalışmada söz konusu sınırları, meşru savunmanın hukuki esası ışığında ve gereklilik ve orantılılık kavramları bünyesinde en doğru şekilde belirlemeye çalıştık. Bu konuda Türkiye'deki ilk kapsamlı eser olan çalışmamızın doktrine ve uygulamaya katkı sağlamasını diliyorum.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM 
MEŞRU SAVUNMA KAVRAMI, TARİHSEL GELİŞİMİ, HUKUKİ ESASI VE HUKUKİ NİTELİĞİ 
I. KAVRAM VE TARİHSEL GELİŞİM 
II. MEŞRU SAVUNMANIN HUKUKİ ESASI
A. Subjektif Görüş
B. Objektif Görüş
C. Karma Görüş
D. Değerlendirme ve Kanaatimiz
III. MEŞRU SAVUNMANIN HUKUKİ NİTELİĞİ

İKİNCİ BÖLÜM 
MEŞRU SAVUNMANIN SAVUNMAYA İLİŞKİN TEMEL ŞARTI OLARAK GEREKLİLİK 
I. KONUYA İLİŞKİN ÖNEM ARZ EDEN KAVRAMLAR
A. Genel Olarak Savunma 
B. Savunmada Zorunluluk ve Gereklilik
C. Savunmada Orantılılık ve Gereklilik
II. GEREKLİLİĞİN TEMEL PRENSİBİ OLARAK SOMUT OLAYIN ŞARTLARINA GÖRE EX ANTE DEĞERLENDİRME
III. SAVUNMAYA GERÇEK ANLAMDA İHTİYAÇ DUYULMASI BAKIMINDAN GEREKLİLİK
A. Saldırıya Maruz Kalan Hakkın Meşru Savunmaya Layık Olması
B. Mevcut veya Muhakkak Haksız Bir Saldırının Varlığı
C. Savunmaya Alternatif Haller
D. Saldırı Öncesinde Alternatif Savunma Araçlarıyla Teçhizatlanma Meselesi
IV. SAVUNMANIN ÖLÇÜLÜLÜĞÜ BAKIMINDAN GEREKLİLİK
A. Genel Olarak
B. Savunmanın Elverişliliği Meselesi
C. Gerekliliğin Temel Kriterleri Olarak Saldırıya Karşı En Ölçülü Aracın Seçilmesi ve Saldırıya Maruz Kalanın Maksimum Güvenliği
D. Yaşamsal Tehlikeliliği Haiz Savunma Araçlarının Kullanılmasına İlişkin Ölçütler
E. Savunmanın İstenmeyen Neticeleri
F. Kendiliğinden Harekete Geçen Savunma Meknizmaları Aracılığıyla Savunma (Offendicula)
V. SAVUNMANIN GEREKLİLİĞİ BAĞLAMINDA BAZI ÖZEL DURUMLAR
A. Savunmanın Bilinçli Olarak Yapılıp Yapılmadığı Meselesi
B. Üçüncü Kişi Lehine Meşru Savunma

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 
GEREKLİ SAVUNMAYI SINIRLANDIRICI BİR FONKSİYON OLARAK ORANTILILIK İLE GEREKLİLİK VE ORANTILILIK ŞARTLARININ GERÇEKLEŞMEDİĞİ DURUMLAR VE SONUÇLARI 
I. GEREKLİ SAVUNMAYI SINIRLANDIRICI BİR FONKSİYON OLARAK ORANTILILIK
A. Genel Olarak
B. Önemsiz Saldırılara Karşı Savunma
C. Mal Varlığına Yönelik Saldırılar Bağlamında Saldırı ile Savunma Arasında Aşırı Orantısızlık Halleri
D. Saldırıya Savunmada Bulunan Kişinin Sebep Olduğu Haller Bakımından Savunma
E. Çocukların, Akıl Hastalarının, Aşırı Sarhoşların veya Diğer Bazı Özel Durumlara Sahip Kişilerin Saldırılarına Karşı Savunma
F. Yakın Aile İlişkisi İçerisinde Olan Kişiler Arasında Savunma
G. Hukuka Aykırı Hareket Eden Kamu Görevlilerine Karşı Savunma
H. Üçüncü Bir Kişinin Hayatını Kurtarmak Adına Savunma Amaçlı İşkence
II. GEREKLİLİK VE ORANTILILIK ŞARTLARININ GERÇEKLEŞMEDİĞİ DURUMLAR VE SONUÇLARI
A. Gereklilik ve Orantılılık Şartlarının Kasten Yerine Getirilmediği Durumlar
B. Hata Hali
C. Gereklilik ve Orantılılık Ölçütlerinde Sınırın Kast Olmaksızın Aşılması 
D. Gereklilik ve Orantılılık Ölçütlerinde Sınırın Mazur Görülebilecek Heyecan, Korku veya Telaşla Aşılması
SONUÇ

KAYNAKÇA