Temel Hakların Yatay Etkisi ve İfade Özgürlüğü

Günümüzde devletin faaliyet gösterdiği birçok alanı özel hukuk kişilerine devretmiş olması, bireyi günlük hayatta devlet dışındaki diğer güç odaklarıyla daha çok karşı karşıya getirmektedir. Özel hukuk kişileri tarafından düzenlenen alanlar genişledikçe, bireyin bu kişilerle olan etkileşimi ve doğal olarak özgürlüklerinin özel hukuk kişileri tarafından tehdit edilme sıklığı ve şiddeti de artmaktadır. Bu bağlamda, günümüzde temel hakların özel hukuk alanında da etkili olması gerektiği ve devletin temel hakların korunmasına ilişkin sorumluluk alanının genişlediği görüşü ağırlık kazanmıştır. Ayrıca özel hukuk alanlarına özgü temel ilke ve kurallar büyük ölçüde anayasalarda düzenlenmekte, böylelikle bu alanlar anayasal temeller üzerinde yükselmektedir. Anayasanın üstünlüğü ilkesiyle birlikte dikkate alındığında, özel hukuk alanının genişleyen bir şekilde anayasallaştığı vurgulanmaktadır. Nitekim, temel hakların hukuk düzenindeki etkisinin genişlemesi gerektiği düşüncesine dayanan yatay etki teorisi, birçok farklı hukuk sisteminde doktrin ve uygulamada yer bulmuştur. Bu çalışmada, karşılaştırmalı örneklerle yatay etki teorisinin kapsamlı bir haritası çıkarılarak, incelemenin somutlaştırılması amacıyla ifade özgürlüğü özelinde temel hakların özel hukuk alanındaki etkisi uygulamadan örneklerle incelenmiştir. Ayrıca Türk hukukunda, Yargıtay ve Anayasa Mahkemesi içtihatları dikkate alınarak yatay etki teorisinin hukukumuzda uygulanabilirliği ele alınmıştır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL HAKLARIN HUKUK DÜZENİNDEKİ ETKİSİ
§1. İNSAN HAKLARININ POZİTİF HUKUK TARAFINDAN TANINMASI VE TEMEL HAK KAVRAMI
§2. TEMEL HAKLARIN DİKEY ETKİSİ
A. TEMEL HAKLARIN ANAYASAL KONUMU
B. TEMEL HAKLARIN DEVLETE KARŞI KORUNMASI
§3. TEMEL HAKLARIN YATAY ETKİSİ
A. YATAY ETKİ KAVRAMI
B. ÖZEL HUKUKUN ANAYASALLAŞMASI
C. YATAY ETKİ TEORİSİNDE KAVRAMLAR: DOĞRUDANLIK VE DOLAYLILIK

İKİNCİ BÖLÜM
TEMEL HAKLARIN YATAY ETKİSİ: MODELLER, YAKLAŞIMLAR VE SORUNLAR
§4. TEMEL HAKLARIN YATAY ETKİSİNİN ORTAYA ÇIKIŞ BİÇİMLERİ
A. DOĞRUDAN YATAY ETKİ MODELİ
B. DOLAYLI YATAY ETKİ MODELİ
§5. DOLAYLI YATAY ETKİ MODELİNDE YAKLAŞIMLAR
A. DOLAYLI YATAY ETKİNİN BAŞLICA GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
B. DEVLETİN KORUMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ DOKTRİNİ
C. DEVLET EYLEMİ DOKTRİNİ
D. HÜKÜMET EYLEMİ TEORİSİ
§6. TEMEL HAKLARIN ÖZEL HUKUK DÜZENİNE ETKİSİNE İLİŞKİN SORUNLAR
A. BİREYSEL ÖZERKLİĞİN KORUNMASI
B. ÇATIŞAN TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DENGELENMESİ
C. YARGISAL AKTİVİZM ELEŞTİRİSİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YATAY ETKİSİ
§7. GENEL OLARAK İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ
A. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ KAVRAMI
B. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN UNSURLARI
C. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ
§8. KARŞILAŞTIRMALI ÖRNEKLERDE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YATAY ETKİSİ
A. GENEL OLARAK
B. İFADE ÖZGÜRLÜĞÜ İLE ÇATIŞAN TEMEL HAKLARIN DENGELENMESİ SORUNU
C. TÜRK HUKUKUNDA YATAY ETKİ KAVRAMI VE İFADE ÖZGÜRLÜĞÜNÜN YATAY ETKİSİ
SONUÇ

KAYNAKÇA