İnsan Hakları El Kitabı

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Durmuş TEZCAN - Mustafa Ruhan ERDEM - Oğuz SANCAKDAR - R. Murat ÖNOK

ISBN: 9789750291739

684,00 TL 760,00 TL

Adet

 
    0 yorum   |   Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Durmuş TEZCAN, Mustafa Ruhan ERDEM, Oğuz SANCAKDAR, R. Murat ÖNOK
Baskı Tarihi 2024/03
Baskı Sayısı 10
Boyut 13x19
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 1136
Kitabın Konu Başlıkları
.
İnsan Hakları Kavramı, Önemi ve Felsefi Temelleri
.
İnsan Haklarının Türleri
.
İnsan Hakları Hukukunun Temel İlkeleri ile Başlıca Hak ve Özgürlük Konuları
.
Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği ve Sınırlandırılması Rejimi
.
İnsan Hakları ile İlgili Ulusal ve Uluslararası Koruma ve Denetim Mekanizmaları
.
Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru
.
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Mahkemeye Başvuru Koşulları
Kitabın İçindekileri
Onuncu Basıya Önsöz 
5
Kısaltmalar 
15
I. GİRİŞ 
19
II. İNSAN HAKLARI KAVRAMI, ÖNEMİ, FELSEFİ TEMELLERİ VE ULUSLAR ARASI BOYUTLARI 
28
A. İnsan Hakları Kavramı 
28
1. Tanım 
28
2. Nitelikleri 
30
B. İnsan Haklarının Kısa Tarihi Gelişimi 
32
1. Uluslararası Hukuktaki Tarihi Gelişim 
34
2. Ulusal Hukuktaki Tarihi Gelişim 
43
C. İnsan Haklarının Korunmasının Önemi 
45
D. İnsan Hak ve Özgürlüklerin Felsefi Temelleri 
49
1. Doğal Hukuk Anlayışı 
50
2. Pozitif Hukuk Anlayışı 
52
E. İnsan Haklarının Yakın Kavramlarla İlişkisi ve İnsancıl Hukuk 
52
F. Temel Hakların Yatay ve Dikey Etkisi 
54
G. Uluslararası Düzeyde İnsan Haklarının Korumayı Amaçlayan Başlıca Kurum ve Kuruluşlar ve Metinler 
55
1. İnsan Haklarının Uluslararası Düzeyde Korumayı Amaçlayan Başlıca Kurum ve Kuruluşlar 
55
a. Uluslararası Örgüt: Birleşmiş Milletler (BM) 
55
b. Bölgesel Kuruluşlar 
57
aa. Avrupa Konseyi 
57
bb. Amerikan Devletleri Örgütü 
58
cc. Afrika Birliği Örgütü 
58
c. Uluslararası Gönüllü Kuruluşlar 
59
2. İnsan Hakları ile İlgili Bazı Uluslararası Metinler 
59
III. İNSAN HAKLARININ TÜRLERİ 
63
A. Koruyucu Haklar, İsteme Hakları ve Katılma Hakları Ayırımı 
63
B. Birinci, İkinci ve Üçüncü Kuşak Haklar Ayırımı 
65
C. Kişisel, Sosyal, Ekonomik, Siyasal ve Kültürel Haklar Ayırımı 
66
D. Bireysel Haklar–Kolektif Haklar Ayırımı 
67
E. Şekli Haklar–Gerçek Haklar Ayırımı 
67
F. İnsan Hakları–Yurttaş Hakları Ayırımı 
68
IV. İNSAN HAKLARI HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ İLE BAŞLICA HAK VE ÖZGÜRLÜK KONULARI 
69
A. İnsan Hakları Sözleşmelerinin Uygulanmasında Temel İlkeler, Yer ve Zaman Bakımından Uygulama Kuralları 
69
1. Temel İlkeler 
69
2. Yer Bakımından Uygulanma Alanı 
75
3. Zaman Bakımından Uygulanma Alanı 
88
4. Uluslararası Örgütler Çerçevesinde İşlenen Fiillerden Ötürü Sorumluluk 
88
B. Başlıca Hak ve Özgürlük Konuları 
95
1. Yaşama Hakkı (AY m.15/2, 17/1, AİHS m.2, İHEB m.3, KvSHS m.6, ABTHŞ m. 2) 
97
a. Uygulama Alanı 
97
b. Yaşamın Başlangıcı ve Sonu 
107
c. Ölüm Cezası Sorunu 
109
d. Yaşam Hakkını Koruma Yükümlülüğünün Kapsamı 
112
e. Orantısız Güç Kullanılmasından Kaynaklanan Ölüm Olayları 
153
2. İşkence Yasağı (AY m.17/3, AİHS m. 3, İHEB m.5, KvSHS m.7, ABTHŞ m.4) 
168
a. Kavram ve Tanım 
168
b. İşkence Yasağının Niteliği 
178
c. Yükümlülüğün Kapsamı 
180
d. İhlal Kategorileri 
194
3. Kölelik, Angarya ve Zorla Çalıştırma Yasağı (AİHS m. 4, AY m. 18, ABA m. II–5) 
246
a. Uygulama Alanı 
246
b. Yükümlülüğün Kapsamı 
249
c. İstisnalar 
252
4. Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği Hakkı (AİHS m. 5, AY m.19, AİHS’e Ek 4. Protokol m. 3, ABA m. II–6) 
258
a. Koruma Alanı: Kişi Özgürlüğü ve Güvenliği 
258
b. Kişi Özgürlüğüne Müdahale 
261
aa. Kişi Özgürlüğü 
261
bb. Müdahale 
266
cc. Müdahalenin Yasaya Dayanması 
269
c. Özgürlükten Yoksun Kılmanın Hukuka Uygun Sayıldığı Durumlar 
271
aa. Yetkili Mahkeme Tarafından Mahkum Edilmesi Üzerine Bir Kimsenin Usulüne Uygun Olarak Hapsedilmesi (m.5/1 a). 
271
bb. Bir Mahkeme Tarafından Yasaya Uygun Olarak Verilen Bir Karara Riayetsizlikten Dolayı veya Yasanın Koyduğu Bir Yükümlülüğün Yerine Getirilmesini Sağlamak İçin Bir Kimsenin Usulüne Uygun Olarak Yakalanması veya Tutulması (m.5/1 b) 
273
cc. Suç İşlediği Hakkında Geçerli Şüphe Bulunan veya Suç İşlemesine ya da Suçu İşledikten Sonra Kaçmasına Engel Olmak Zorunluluğu İnancını Doğuran Makul Nedenlerin Bulunması Dolayısıyla, Bir Kimsenin Yetkili Merci Önüne Çıkarılmak Üzere Yakalanması ve Tutulması (m.5/1 c). 
277
dd. Bir Küçüğün Gözetim Altında Eğitimi İçin Usulüne Uygun Olarak Verilmiş Bir Karar Gereği Tutulması veya Yetkili Merci Önüne Çıkarılmak Üzere Usulüne Uygun Olarak Tutulması (m.5/1–d) 
298
ee. Bulaşıcı Hastalık Yayabilecek Bir Kimsenin, Bir Akıl Hastasının, Bir Alkoliğin, Uyuşturucu Madde Bağımlısı Bir Kişinin veya Bir Serserinin Usulüne Uygun Olarak Tutulması (m.5/1–e) 
300
ff. Bir Kişinin Usulüne Aykırı Surette Ülkeye Girmekten Alıkonması veya Kendisi Hakkında Sınır Dışı Etme Ya Da Geri Verme İşleminin Yürütülmekte Olması Nedeniyle Usulüne Uygun Olarak Yakalanması veya Tutulması (m.5/1–f). 
303
d. Özgürlüğünden Yoksun Bırakılan Kişiye Tanınan Haklar 
305
aa. Yakalama ve Tutuklama Nedenlerinin ve İsnadın Sanığa En Kısa Zamanda Bildirilmesi (m. 5/2) 
306
bb. Sanığın Hemen Bir Hakim veya Adli Görev Yapmaya Kanunun Yetkili Kıldığı Bir Memur Huzuruna Çıkarılması ve Tutukluluğun Makul Süre Devam Etmesi 
309
cc. Sanığın Yakalama ve Tutuklamanın Kanuna Uygunluğunun Denetimini Sağlamak İçin Yargı Yoluna Başvurma Hakkı (m. 5/4) 
325
dd. Yakınlarına Haber Verme Hakkı 
338
ee. Sözleşmeye Aykırı Olarak Yakalanan ve Tutuklananlara Tazminat Ödenmesi 
339
5. Adil Yargılanma Hakkı (AİHS m.6, AY m. 36–38, ABA m. II– 47, 48) 
345
a. Hakkın Kapsamı 
345
b. AİHS m. 6’nın Sistematiği ve Yapısı 
360
c. Adil Yargılanma Hakkı Kapsamına Giren Bazı Alt Haklar 
362
ca. Bir Yargı Yerine Başvurma Hakkı 
362
cb. Davanın Hakkaniyete Uygun Dinlenmesini İstemek Hakkı 
373
cc. Duruşmanın Halka Açıklığı 
402
cd. Makul Sürede Yargılanma Hakkı 
403
ce. Yasayla Kurulan, Tarafsız ve Bağımsız Bir Mahkeme Önünde Yargılanma Hakkı 
407
d. Ceza Muhakemesinde Şüpheliye/Sanığa Tanınan Haklar 
415
da. Masumiyet Karinesi 
415
db. Şüpheli/Sanığın Kendisine Yönelik Suçlamanın Niteliği ve Nedeninden En Kısa Zamanda, Anladığı Bir Dilde ve Ayrıntılı Olarak Haberdar Edilme Hakkı (AİHS m. 6/3–a) 
432
dc. Savunmasını Hazırlamak İçin Gerekli Zamana ve Kolaylıklara Sahip Olmak Hakkı (AİHS m. 6/3–b) 
436
dd. Sanığın Kendisini Bizzat veya Seçeceği Bir Müdafi Yardımıyla Savunması (AİHS m. 6/3–c) 
440
de. İddia Tanıklarına Soru Sorma Hakkı (AİHS m. 6/3–d) 
448
df. Tercümandan Yararlanma Hakkı (AİHS m. 6/3–e) 
455
6. Suçta ve Cezada Kanunilik (AİHS m. 7, AY. m. 38, ABA m. II–49) 
456
7. Özel Hayatın ve Aile Hayatının Korunması (AY m. 17, 20 vd., AİHS m. 8, ABA m. II–7, 8, 9, 11) 
470
a. Özel Hayata Saygı Hakkı 
477
b. Aile Hayatına Saygı Hakkı 
515
8. Konut Dokunulmazlığı Hakkı (AY m. 21, AİHS m. 8, ABA m. II–7) 
527
9. Vicdan ve Din/İnanç Özgürlüğü (AY m. 24, 25, AİHS m. 9, ABA m. II–10, 22) 
534
10. İfade Özgürlüğü (AY m. 25, 26, AİHS m. 10, İHEB m. 19) 
568
a. Kavram ve Önemi 
568
b. Uluslararası ve Ulusal Belgelerde Düzenlenişi 
571
c. AİHM ve AYM İçtihatlarında İfade Özgürlüğü 
572
d. Genel Değerlendirme 
652
11. Haberleşme Özgürlüğü (AY m. 22, AİHS m. 8, ABA m. II–11) 
665
12. Basın ve Kitle İletişim Özgürlüğü (AY m. 28 vd., AİHS m. 10, ABA m. II–11) 
681
13. Örgütlenme Özgürlüğü (Dernek Kurma Özgürlüğü, Sendika Hakkı) (AY m. 33, 52, AİHS m.11, ABA m. II–12, 28) 
724
a. Dernek Kurma Özgürlüğü 
726
b. Sendika Özgürlüğü 
730
14. Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Düzenleme Hakkı (AİHS m. 11, AY m. 34) 
739
15. Evlenme ve Aile Kurma Hakkı (AİHS m. 12, İHEB m.16, MvSHS m. 23) 
755
16. Etkili Başvuru Hakkı/Hak Arama Özgürlüğü (AİHS m.13, AY m. 36 ve 40, ABA m. II–47) 
760
17. Dilekçe Hakkı (AY m. 74, ABA m. II–44) 
763
18. Ayrımcılık Yasağı (AİHS m.14, AİHS’e Ek 12. Protokol m.1, ABA m. II–21, AY m. 10) 
765
19. Mülkiyet Hakkı (AİHS Ek 1. Protokol m. 1, AY m. 35, ABA m. II–17) 
779
a. Genel Olarak 
779
b. Kapsamı 
780
c. AİHM ve Anayasa Mahkemesi İçtihatlarında Mülkiyet Hakkı 
782
d. Türkiye Açısından Sorunlu Alanlar 
790
e. Mülkiyet Hakkının İhlali Durumunda Kesinleşen Maddi ve Manevi Tazminat Talepleri ile İlgili “İnsan Hakları Tazminat Komisyonuna Başvurulması” Zorunluluğu 
806
20. Eğitim ve Öğrenim Hakkı (AİHS Ek 1. Protokol m. 2, AY m. 42, ABA m. II–14) 
807
21. Seçme, Seçilme ve Siyasi Faaliyette Bulunma Hakkı (AY m. 67, AİHS Ek 1. Protokol m. 3, ABA m. II–39, 40) 
827
22. Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü (AY m. 23, AİHS Ek 4. Protokol m. 2, 3, ABA m. II– 4/1) 
839
23. Bilim ve Sanat Özgürlüğü (AY m. 27, ABA m. II–13) 
841
24. Çalışma ve Sözleşme Özgürlüğü (AY m. 48 vd, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) Sözleşmeleri, ABA m. II–15, 16, 27 vd.) 
843
25. Sağlık Hakkı ve Hasta Hakları (AY m. 56, ABA m. II–35) 
845
26. Çevre Hakkı (AY m. 56, ABA m. II–37) 
867
27. Sosyal Güvenlik Hakkı (AY m. 60, ABA m. II–34) 
874
28. Kadın Hakları 
876
29. Engelli Hakları 
885
30. Özgürlüğünden Mahrum Bırakılan Grupların Hakları 
890
31. Yabancıların Sınır Dışı Edilmesine Karşı Usuli Güvenceler (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 1) 
896
32. Ceza İşlerinde Kanun Yollarına Başvuru Hakkı (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 2) 
897
33. Hatalı Kararlardan Dolayı Tazminat Hakkı (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 3) 
900
34. Çifte Yargılanma ve Cezalandırma Yasağı (AİHS’e Ek 7 no.lu Protokol m. 4, KvSHS m. 14/1, ATHŞ m. 50). 
901
V. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN NİTELİĞİ VE SINIRLANMASI REJİMİ 
903
A. Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği 
903
B. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması veya Durdurulması 
903
C. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesine Göre Olağanüstü Hal Uygulamaları 
905
1. Genel Sınırlama Rejimi 
905
2. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 15. Maddesi Hükmü ve Değerlendirmesi 
908
a. Savaş Hali–Kamusal Tehlike Şartı 
909
b. Ölçülülük İlkesi 
911
c. Uluslararası Hukuktan Doğan Yükümlülüklere Ters Düşmeme 
913
d. Dokunulmaz Haklar 
913
e. Usule İlişkin Koşul 
914
3. Olağanüstü Halde İç Hukuk Yollarının Tüketilmesi 
915
4. AİHM Kararlarından Örnekler 
915
D. Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanmasının Sınırları 
920
1. Hakkın Özüne Dokunmama 
920
2. Ölçülülük İlkesi 
921
3. Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Uygun Olma 
922
4. Sınırlamanın Kanunla Olması 
923
VI. İNSAN HAKLARI İLE İLGİLİ ULUSAL VE ULUSLARARASI KORUMA VE DENETİM MEKANİZMALARI 
925
A. Anayasa Mahkemesi’ne Bireysel Başvuru/Anayasa Şikayeti 
925
1. Anayasa Şikayeti Kavramı 
925
2. Anayasa Şikayetinin Nitelikleri 
928
3. Anayasa Şikayetinin Konusu 
931
4. Anayasa Şikayetinde Başvurucuya İlişkin Şartlar 
933
5. Bireysel Başvuruların Kabul Edilebilirlik Şartları 
935
6. Anayasa Şikâyetinde Hukuki Yarar Şartı 
945
7. Başvurunun Yapılış Şekli (Başvuru Formunun Doldurulması ve Postalanması) 
958
8. Esas İnceleme Sonucu Verilen Kararlar 
960
B. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ve Mahkemeye Başvuru Koşulları 
972
1. Genel Olarak 
972
2. Mağdur Sıfatı 
987
3. Başvurunun Reddi Nedenleri 
992
a. Başvurunun İmzasız (Anonim) Olması 
992
b. Başvurunun Mahkeme Tarafından Daha Önce İncelenmiş Başvuru Konusu ile Aynı Olması 
993
c. Başvurunun Uluslararası Çözüm Organına Sunulmuş Olması 
994
d. Başvurunun Sözleşme ve Ek Protokollerle Bağdaşmaması 
996
e. Başvurunun Açıkça Dayanaktan Yoksun Olması 
996
f. Başvurunun Kötüye Kullanılmış Olması 
997
g. İç Başvuru Yollarının Tüketilmemiş Olması 
1001
h. Süre koşulu 
1009
i. Başvurucunun Önemli Zarar Görmemiş Olması 
1015
4. AİHM’in İşleyişinin Genel Esasları 
1019
5. AİHM’de Bireysel Başvuru Koşullarının Sıkılaştırılması 
1027
C. Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme ile Kurulan İnsan Hakları Komitesi 
1029
D. Ulusal Diğer Bazı Organlar 
1034
1. İl ve İlçe İnsan Hakları Kurulları 
1034
2. Kamu Denetçisi (Ombudsman) 
1038
3. Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun Gereğince Oluşturulan Zarar Tespit Komisyonları 
1041
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümü ile İlgili Komisyon 
1045
5. Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 
1046
AİHM İçtihatları Dizini 
1049
Anayasa Mahkemesi Bireysel Başvuru Kararları Dizini 
1067
Kavramlar Dizini 
1073
Kitabın İçindekileri
Onuncu Basıya Önsöz 
5
Kısaltmalar 
15
I. GİRİŞ 
19
II. İNSAN HAKLARI KAVRAMI, ÖNEMİ, FELSEFİ TEMELLERİ VE ULUSLAR ARASI BOYUTLARI 
28
A. İnsan Hakları Kavramı