Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları

TMS – TFRS – BOBİ – FRS

(VUK Değerleme Yaklaşımı)
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Şeref DEMİR

ISBN: 9789750288395

630,00 TL 700,00 TL

Adet

 
    0 yorum   |   Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Şeref DEMİR
Baskı Tarihi 2023/10
Baskı Sayısı 7
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 800

Kitabın 6. Baskısında tam set TMS/TFRS (Türkiye Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları) ve BOBİ FRS (Büyük ve Orta Boy işletmeler için Finansal Raporlama Standartları) ile ilgili çok sayıda örnek uygulama yer almaktadır.

Kitapta yer alan uygulama örneklerinde Kamu Gözetimi Kurumu tarafından taslak olarak yayımlanan TMS/TFRS Uygun Hesap Planında belirtilen hesap adlarının kullanılmasına özen gösterilmiştir.

Vergi mizanından TMS/TFRS'ye dönüştürmeye dair bütünsel bir uygulama örneği ile TFRS Kar/zararından Vergi Matrahına Ulaşma Yönteminin yanı sıra 7338 sayılı Kanun ile VUK' da yapılan değişiklikler kitaba eklenmiştir.

Konu Başlıkları
VUK ve TMS–TFRS Değerleme (Ölçümleme) Genel Esaslar
VUK ve TMS–TFRS ve BOBİ FRS Değerleme Ölçüleri
Maddi Duran Varlıklar ve Maddi Olmayan Duran Varlıklar Değerleme ve Muhasebe Uygulamaları
Stokların Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
Menkul Kıymetlerin Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
Alacaklar ve Borçların Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
Kasa Mevcutlarının Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları
Finansal Kiralamalar Değerleme ve Muhasebe Uygulamaları
Vergi Mizanından TFRS'ye Dönüşüm Uygulaması
TFRS Kar–Zararından Vergi Matrahına Ulaşma Yöntemi
İçindekiler
Altıncı Baskıya Önsöz  7
Beşinci Baskıya Önsöz  8
Dördüncü Baskıya Önsöz  9
Üçüncü Baskıya Önsöz  10
İkinci Baskıya Önsöz  11
Birinci Baskıya Önsöz  12
Kısaltmalar  29
Birinci Bölüm
VUK VE TMS/TFRS DEĞERLEME (ÖLÇÜMLEME)
GENEL ESASLAR
1.1. GİRİŞ  31
1.2. VUK, TMS/TFRS DEĞERLEME VE ÖLÇÜMLEME KAVRAMLARI  33
1.3. DEĞERLEMENİN TANIMI VE UNSURLARI  34
1.3.1. Vergi Matrahı  35
1.3.2. İktisadi Kıymetler  35
1.3.3. Takdir ve Tespit  36
1.4. VERGİ USUL KANUNU'NDA DEĞERLEME GÜNÜ  37
1.5. DEĞERLEMEDE ESAS  39
1.6. KAVRAMSAL ÇERÇEVE  40
1.6.1. TMS/TFRS’de Kavramsal Çerçeve  40
1.6.2. BOBİ FRS’de Kavramsal Çerçeve  42
İkinci Bölüm
VUK VE TMS/TFRS DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ
2.1. VERGİ USUL KANUNU DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ  47
2.1.1. Maliyet Bedeli  47
2.1.1.1. Değer Artırıcı Harcamalar  49
2.1.1.2. Müteferri (Bağlantılı) Giderler  50
2.1.1.3. Maliyet ve Alış Bedeli Arasındaki Farklar  51
2.1.2. Borsa Rayici  52
2.1.2.1. Fiyatlarda Bariz Kararsızlıklar Görülen Hallerde Değerleme  52
2.1.2.2. Borsa Rayici İle Değerlemeye Tabi İktisadi Kıymetler  53
2.1.3. Tasarruf Değeri  55
2.1.3.1. Tasarruf Değeri Sübjektif Bir Değerleme Ölçüsü Değildir  56
2.1.3.2. Tasarruf Değeri ile Değerleme Yapılan Haller  57
2.1.4. Mukayyet Değer  57
2.1.5. İtibari Değer  58
2.1.6. Rayiç Bedel  58
2.1.7. Vergi Değeri  60
2.1.8. Emsal Bedeli ve Emsal Ücreti  60
2.2. TMS/TFRS DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ  61
2.2.1. Tarihi Maliyet (Maliyet Bedeli)  63
2.2.2. Cari Maliyet  64
2.2.3. Gerçekleşebilir Değer  65
2.2.4. Bugünkü Değer (Kullanım Değeri)  66
2.2.5. Gerçeğe Uygun Değer  67
2.3. VUK DEĞERLEME ÖLÇÜLERİNİN TFRS DEĞERLEME ÖLÇÜLERİ BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ  68
2.3.1. Maliyet Bedeli  68
2.3.2. Borsa Rayici  70
2.3.3. Tasarruf Değeri  71
2.3.4. Mukayyet Değer  72
2.3.5. İtibari Değer  72
2.3.6. Rayiç Bedel  73
2.3.7. Emsal Bedeli  74
2.3.8. Vergi Değeri  77
Üçüncü Bölüm
MADDİ DURAN VARLIKLAR VE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLAR DEĞERLEME VE MUHASEBE UYGULAMALARI
3.1. GAYRİMENKULLER  79
3.1.1. Yasal Düzenleme  79
3.1.2. Gayrimenkul Kavramı  80
3.1.2.1. Türk Medeni Kanunu'nda Gayrimenkul Kavramı  80
3.1.2.2. Gelir Vergisi Kanunu'nda Gayrimenkul Kavramı  81
3.1.3. Bütünleyici Parça (Mütemmim Cüzü)  82
3.1.4. Eklenti (Teferruat)  82
3.1.5. Tesisat ve Makineler  83
3.1.6. Gemiler ve Diğer Taşıtlar  84
3.1.7. Gayri Maddi Haklar  85
3.1.8. Gayrimenkullerin İşletmeye Ayni Sermaye Olarak Dahil Edilmesi  86
3.2. GAYRİMENKULLERDE MALİYET BEDELİNE GİREN GİDERLER  88
3.2.1. Yasal Düzenleme  88
3.2.2. Satın Alma Halinde Maliyet Bedeli  89
3.2.2.1. Gümrük Vergileri, Nakliye ve Montaj Giderleri  89
3.2.2.2. Yeni Bina İnşasında Arsa Maliyetleri  92
3.2.3. İhtiyari (İsteğe) Bağlı Giderler  95
3.2.4. Finansman Giderleri  95
3.2.4.1. Döviz Kredisi Kullanılması Halinde Faiz ve Kur Farkları  97
3.2.4.2. Finansman Giderlerine Dair Bazı Yargı Kararları  98
3.3. İNŞA VE İMAL GİDERLERİ  99
3.4. GAYRİMENKULLERDE MALİYET BEDELİNİN ARTMASI  101
3.4.1. Yasal Düzenleme  101
3.4.2. Giderlerin Maliyet Bedeline Dahil Edilme Koşulları  102
3.4.2.1. Yapılan Harcamanın Normal Bakım, Tamir ve Temizleme Gideri Olmaması  102
3.4.2.2. Yapılan Harcamanın Varlıkları Genişletmek veya İktisadi Kıymetini Artırmak Maksadıyla Yapılan Giderlerden Olması  103
3.4.2.3. İktisadi Kıymetin İtfasının Tamamlanmasından Sonra Yapılan ve Faydalı Ömrü Artıran Giderlerden Olmaması  106
3.4.2.4. Gemiler ve Motorlu Kara Nakil Vasıtalarında Maliyet Bedeline Eklenmesi Gereken Giderler  108
3.4.2.5. İktisadi Kıymetin Olağanüstü Değer Kayıpları Nedeniyle Yapılan Giderler  109
3.5. DEMİRBAŞ EŞYALARIN DEĞERLEMESİ  110
3.5.1. Yasal Düzenleme  110
3.5.2. Alet, Edevat, Mefruşat ve Demirbaş Kavramları  110
3.5.3. Demirbaşların Maliyet Bedeli Kapsamında Sayılan Giderler  111
3.5.4. Demirbaşların Maliyet Bedeli Dışında Değerlemeye Tabi Tutulacağı Haller  112
3.6. TMS/TFRS'DE MADDİ DURAN VARLIKLARDA DEĞERLEME  112
3.6.1. Maliyet Bedelinin Unsurları  114
3.6.2. Günlük Bakım Maliyetleri  116
3.6.3. Parçaların Yenilenmesi, Değiştirilmesi, Düzenli Kontrollerde Oluşan Giderler  116
3.6.4. İlk İktisaptan Sonraki Değerlemeler  116
3.6.4.1. Maliyet Modeli  117
3.6.4.2. Yeniden Değerleme Modeli  117
3.6.5. Maddi Duran Varlıklarda Değer Düşüklüğü  119
3.6.6. Muhasebe Uygulamaları  120
3.6.7. Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller  142
3.6.7.1. Genel Bilgi  142
3.6.7.2. Değerleme  144
3.6.7.2.1. Başlangıç Değerlemesi  144
3.6.7.2.2. Dönem Sonu Değerlemesi  145
3.6.7.3. Gerçeğe Uygun Değer Yöntemi  146
3.6.7.4. Maliyet Yöntemi  147
3.6.7.5. Yatırım Amaçlı Gayrimenkul Sınıfına Transferi veya Bu Sınıftan Transfer  147
3.6.7.6. Elden Çıkarma  149
3.6.7.7. Muhasebe Uygulamaları  149
3.6.8. Maddi Duran Varlık Grubuyla İlgili Açıklamalar  154
3.6.9. Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerle İlgili Açıklamalar  157
3.7. TMS/TFRS'DE MADDİ OLMAYAN DURAN VARLIKLARDA DEĞERLEME  161
3.7.1. Maddi Olmayan Duran Varlığın Maliyeti  164
3.7.2. Maddi Olmayan Duran Varlığın İlk İktisabından Sonra Oluşan Harcamalar  169
3.7.3. İşletme İçi Yaratılan Şerefiye  169
3.7.4. Giderlerin Muhasebeleştirilmesi  171
3.7.5. İlk İktisaptan Sonra Ölçme (Değerleme)  172
3.7.6. Maddi Olmayan Duran Varlıklarla İlgili Açıklamalar  175
3.7.7. Muhasebe Uygulamaları  182
3.8. VUK UYARINCA GAYRİMENKULLERİN DEĞERLEMESİNİN TMS BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ  187
3.8.1. Kavramsal Farklar  188
3.8.2. Maliyet Bedelinin Unsurlarında Farklar  189
3.8.2.1. Borçlanma Maliyetlerinde Farklar  189
3.8.2.2. İhtiyari Gider Farkları  190
3.8.3. Arsa ve Bina Değerlerinin Ayrıştırılması Farkı  190
3.8.4. Parça Amortisman Farkı  191
3.8.5. Yeniden Değerleme Model Farkı  192
3.9. VUK UYARINCA GAYRİMADDİ HAKLARIN DEĞERLEMESİNİN TMS BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ  192
3.9.1. Değerleme Ölçüsü Farkı  194
3.9.2. İlk İktisaptan Sonra Oluşan Harcamalarda Farklar  195
3.9.3. Borçlanma Maliyetleri Farkı  196
3.9.4. Yeniden Değerleme Model Farkı  196
3.10. AMORTİSMANLAR  197
3.10.1. Yasal Düzenlemeler ve Genel Açıklamalar  197
3.10.2. Amortisman Ayırma Koşulları  199
3.10.2.1. Envantere Dahil Olma Koşulu  200
3.10.2.2. İktisadi Kıymetin Faydalı Ömrünün Bir Yıldan Fazla Olması Koşulu  201
3.10.2.3. İktisadi Kıymetin Yıpranmaya, Aşınmaya veya Kıymetten Düşmeye Maruz Bulunması Koşulu  202
3.10.2.4. Gayrimenkuller ve Gayrimenkuller Gibi Değerlenen Kıymetlerden Olma Koşulu  204
3.10.2.5. İktisadi Kıymetin Maliyet Bedelinin Belli Bir Haddin Üstünde Olma Koşulu  204
3.10.3. Amortisman Uygulama Süreleri  205
3.10.4. Amortisman Yöntemleri  210
3.10.4.1. Normal (Doğrusal) Amortisman  210
3.10.4.2. Azalan Bakiyeler Üzerinden Amortisman Usulü  211
3.10.4.3. Kullanıma Göre Amortisman Yöntemi  213
3.10.5. Fevkalade Amortisman  214
3.10.6. Madenlerde Amortisman  216
3.10.7. Özel Maliyet Bedellerinin İtfası  217
3.10.7.1. Genel Bilgi  217
3.10.7.2. THP'de Özel Maliyetler  218
3.10.7.3. Özel Maliyet Bedelinin Oluşmasının Koşulları  220
3.10.7.4. Özel Maliyet Harcamalarının Sözleşmede Koşul Olarak Yer Alması  221
3.10.7.5. Özel Maliyet Bedelinin İtfa Süresi  221
3.10.7.6. Özel Maliyetlerin İtfasının Başlayacağı Yıl  222
3.10.7.7. Kiralayan Açısından Özel Maliyet Bedelinin Tabi Olacağı İşlemler  223
3.10.7.8. Özel Maliyet Tertibatının Kira Süresinin Sonunda Sökülüp Götürülmesi  224
3.10.7.9. Kiracı Tarafında Mevcut Bir Tesisatın Tamamen Yenilenmesi Nedeniyle Yapılan Giderler  224
3.10.7.10. İlişkili Taraflar Arasında Kiralamalarda Özel Maliyetler  224
3.10.7.11. Yap İşlet Devret Modeli ve Tevkifat Uygulaması  225
3.10.8. VUK Uygulamasında Amortismana Tabi Malların Satılması  228
3.10.9. Amortismana Tabi Malların Sigorta Tazminatı  232
3.10.10. Kıst ve Parça Amortisman  233
3.10.11. Değer Artırıcı Harcamalar İçin Örnek Uygulamalar  241
3.10.11.1. Fonksiyon Artıcı Harcamalar İçin Örnek Uygulama  241
3.10.11.2. Faydalı Ömrü Uzatıcı Harcamalar İçin Örnek Uygulama  242
3.10.12. Bina ve Arazide Amortisman  242
3.10.13. Vergi Usul Kanunu'na Göre Maddi Olmayan Duran Varlıkların İtfası  244
3.10.14. TMS ve Vergi Usul Kanunu Açısından Amortisman Uygulama Farklılıkları ve Benzerlikleri  245
3.10.14.1. Amortisman Ayırma Koşulları Açısından Farklılıklar ve Benzerlikler  245
3.10.14.2. Amortismana Tabi Tutarın Saptanmasında Farklılıklar ve Benzerlikler  246
3.10.14.3. Faydalı Ömür Bakımından Farklılıklar ve Benzerlikler  247
3.10.14.4. Amortisman Yöntemleri ve Yöntem Seçimi Açısından Farklılıklar ve Benzerlikler  249
Dördüncü Bölüm
STOKLARIN DEĞERLEMESİ VE MUHASEBE UYGULAMALARI
4.1. GİRİŞ  253
4.1.1. Yasal Düzenlemeler  254
4.1.2. Maliyet Bedeli İle Değerleme  255
4.1.2.1. Satın Alınan Emtiada Maliyet Bedeli  256
4.1.2.2. İmal Edilen Emtiada Maliyet Bedeli  257
4.1.2.2.1. Mamulün Vücuda Getirilmesi İçin Sarf Edilen İptidai ve Hammadde Bedeli  258
4.1.2.2.2. Mamule İsabet Eden İşçilik Bedeli  260
4.1.2.2.3. Genel Üretim Giderlerinden Mamule Düşen Hisse  261
4.1.2.2.4. Genel İdare Giderlerinden Mamule Düşen Hisse  262
4.1.2.2.5. Ambalajlı Olarak Piyasaya Sürülmesi Zorunlu Olan Ürünlerde Ambalaj Malzemesinin Bedeli  263
4.1.2.3. Manipülasyona Tabi Tutulan Mallarda Maliyet Bedeli  264
4.1.4. Emtia Değerlemesinde Finansman Giderleri  265
4.1.5. Emtia Niteliğindeki Altının ve Altın Kredisinin Değerlemesi  268
4.1.6. Stok Değerleme Yöntemleri  270
4.2. EMTİADA DÜŞÜK BEDELLE DEĞERLEME VE KIYMETİ DÜŞEN MALLAR  272
4.2.1. Genel Bilgi  272
4.2.2. Emtiada Düşük Bedelle Değerleme  273
4.2.2.1. Ortalama Fiyat Esası  274
4.2.2.2. Maliyet Bedeli Esası  277
4.2.2.3. Takdir Esası  277
4.2.3. Kıymeti Düşen Mallar  280
4.2.4. İmalat Artıklarının Değerlemesi  281
4.2.5. Zayi Olan Mallar  282
4.2.5.1. Zayi Olan Mallara Ait KDV  285
4.2.5.2. Değer Düşüklüğü Halinde KDV  287
4.2.5.3. Fire Sonucu Meydana Gelen Kayıplar  287
4.2.6. Kıymeti Düşen Mallardan Sayılmayan Haller  288
4.2.6.1. Çalınan Mallar  288
4.2.6.2. Modası Geçen Emtianın Değerlemesi  289
4.2.6.3. Alıcıya Geri Ödemeler ve İade Alınan Mallar  290
4.2.6.4. İmalat Süreci Dışında Oluşan Fireler  291
4.2.7. Zayi Olan Mallara Ait KDV'nin Beyannamede Gösterilme Şekli  292
4.3. TMS VE BOBİ FRS UYARINCA STOKLARIN DEĞERLEMESİ  294
4.3.1. Net Gerçekleşebilir Değer  296
4.3.2. Net Gerçekleşebilir Değer Esasının Uygulanabileceği Durumlar  297
4.3.3. Stokların Maliyeti  298
4.3.3.1. Stokların Satın Alma Maliyeti  299
4.3.3.2. Dönüştürme Maliyetleri  300
4.3.3.2.1. Genel Üretim Maliyetlerinin Dönüştürme Maliyetlerine Dağıtımı  302
4.3.3.2.2. Birlikte Üretilen Ürünler  304
4.3.3.3. Diğer Maliyetler  305
4.3.3.4. Stokların Maliyetine Alınmayan Giderler  306
4.3.3.5. Stokların Borçlanma Maliyetleri  307
4.3.4. Hizmet Sunan İşletmelerde Stok Maliyeti  308
4.3.5. Tarımsal Ürünlerin Maliyeti  309
4.3.6. Maliyetin Ölçümüyle İlgili Teknikler  310
4.3.7. Stok Maliyetlerini Hesaplama Yöntemleri  312
4.3.8. Muhasebe Uygulamaları  314
4.4. VUK UYARINCA EMTİA DEĞERLEMESİNİN TMS BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ  333
4.4.1. Genel Açıklamalar  333
4.4.2. Borçlanma Maliyetlerinin Değerlemesinde Farklılıklar  334
4.4.3. Genel Yönetim Giderlerinin Maliyete Yüklenmesinde Farklılık  335
4.4.4. Sabit Genel Üretim Maliyetlerinin Dağıtımında Farklılıklar  335
4.4.5. Stok Değerleme Yöntemleri Arasındaki Farklılıklar  337
4.4.6. Hizmet Maliyetlerinin Stoklanmasında Farklılıklar  338
4.4.7. Stoklarla İlgili Açıklanacak Hususlar  341
4.4.8. Stok Değer Düşüklüğü Karşılığı Ayrılmasında VUK, TMS/TFRS Uygulama Farklılıkları  342
Beşinci Bölüm
MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
5.1. MENKUL KIYMETLERİN TANIMI VE TÜRLERİ  345
5.1.1 Türk Ticaret Kanunu'nda Yer Alan Düzenlemeler  345
5.1.2. Sermaye Piyasası Mevzuatında Yer Alan Düzenlemeler  347
5.2. VUK UYARINCA MENKUL KIYMETLERİN DEĞERLEMESİ  351
5.3. ALIŞ BEDELİ İLE DEĞERLEMEYE TABİ MENKUL KIYMETLER  352
5.4. VUK'A GÖRE HİSSE SENETLERİNİN DEĞERLEMESİ  353
5.4.1. Hisse Senetlerinin İktisap Tarihi  353
5.4.2. Döviz Cinsinden Borçla Edinilen Hisse Senetleri  354
5.4.3. Yabancı Hisse Senetleri  355
5.4.4. Bedelsiz Alınan İştirak Hisseleri ve Hisse Senetleri  356
5.5. YATIRIM FONU KATILMA BELGELERİNİN DEĞERLEMESİ  357
5.6. VUK'DA EUROBONDLAR, GELİR ORTAKLIĞI SENETLERİ, HİSSE SENEDİNE DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR TAHVİLLERİN DEĞERLEMESİ  358
5.6.1. Eurobondlar  358
5.6.2. Gelir Ortaklığı Senetleri  358
5.6.3. Hisse Senedine Dönüştürülebilir Tahvil  358
5.7. VUK'DA BORSA RAYİCİ VEYA KIST GETİRİ ESASINDA DEĞERLEME  359
5.8. VERGİ MEVZUATI UYARINCA UYGULAMA ÖRNEKLERİ  360
5.9. TMS/TFRS DEĞERLEME  361
5.9.1. Finansal Varlıkların TMS/TFRS Değerlemesi  362
5.9.2. Finansal Varlıkların Değerlemesi  363
5.9.3. Hisse Senetlerinin TMS/TFRS Kapsamında Değerlemesi  365
5.9.3.1. Gerçeğe Uygun Değer Farkı Kar veya Zarara Yansıtılan Finansal Varlıklar  366
5.9.3.2. Satılmaya Hazır Finansal Varlıklar  369
5.9.3.2.1. Gerçeğe Uygun Değeri Tespit Edilebilen Finansal Varlıklar  369
5.9.3.2.2. Maliyet ile değerlemeye tabi finansal varlıklar:  373
5.9.4. Tahvil Senet ve Bonolarının TMS/TFRS Kapsamında Değerlemesi  374
5.9.5. TMS/TFRS İştiraklerdeki Yatırımların Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları  380
5.9.5.1. Genel bilgi  380
5.9.5.2. İştiraklerdeki Yatırımların Değerlemesi  381
5.9.5.3. İştiraklerdeki Yatırımların İlişkin Muhasebe Uygulamaları  382
5.9.5.3.1. Öz kaynak Yöntemi Örnek Uygulama  382
5.9.5.3.2. Maliyet Yöntemine İlişkin Örnek  385
5.9.6. Türev Ürünlerin Değerlemesi ve Muhasebe Uygulamaları  388
5.9.6.1. Tanımlar  388
5.9.6.1.1. Futures  388
5.9.6.1.2. Forward  390
5.9.6.1.3. Options  390
5.9.6.1.4. Swaps  391
5.9.6.2. Türev Ürünlerin Değerlemesi  395
5.9.6.3. Türev Sözleşmelerin TMS/TFRS Değerleme Düzenlemeleri  396
5.9.6.3.1. Etkin Koruma Oranının Belirlenmesi  398
5.9.6.3.2. Net Pozisyonun Finansal Riskten Korunma İşlemine Konu Edilmesi  399
5.9.6.3.3. Finansal Riskten Korunma İşlemlerine Örnekler  399
5.9.6.3.4. Finansal Riskten Korunma İşleminin Etkinliğinin Değerlendirilmesi  400
5.9.6.5. Türev Ürünlerin Vergi Mevzuatına Göre Değerlemesi  403
5.9.6.5.1. Forward İşlemleri  403
5.9.6.5.2. Swap İşlemleri  404
5.9.6.5.3. Opsiyon Sözleşmeleri  410
5.9.6.5.4. Vadeli İşlem ve Opsiyon Borsası işlemleri  413
5.9.6.5.5. Aracı Kuruluş Varantları  413
5.9.6.6. Muhasebe Uygulamaları  414
Altıncı Bölüm
ALACAKLAR VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
6.1. VERGİ USUL KANUNU DEĞERLEME HÜKÜMLERİ  419
6.1.1. Alacaklar  419
6.1.2. Borçlar  419
6.1.3. Yabancı Para ile Olan Alacaklar ve Borçlar  420
6.1.4. Çıkarılmış Tahviller  420
6.1.5. Değersiz Alacaklar  420
6.1.6. Şüpheli Alacaklar  420
6.1.7. Vazgeçilen Alacaklar  421
6.2. TMS/TFRS'YE GÖRE ALACAKLARIN VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ  421
6.2.1. Sınıflandırma  421
6.2.2. Finansal Varlıkların Sınıflandırılması ve Değerlemesi  423
6.2.3. Finansal Borçların Sınıflandırılması ve Değerlemesi  423
6.2.4. Etkin Faiz Yöntemi  424
6.2.5. "TFRS 9 Finansal Araçlar" Standardı  424
6.3. VUK'A GÖRE REESKONT UYGULAMASI  426
6.3.1. Genel Açıklamalar  426
6.3.2. Reeskont İşlemlerinde Yasal Düzenlemeler ve Şartlar  428
6.3.2.1. Yasal Düzenlemeler  428
6.3.2.2. Reeskont Uygulamasının Şartları  429
6.3.3. Reeskont İşlemlerinde Özellikli Hususlar  431
6.3.3.1. Alacak Senetlerinin Reeskonta Tabi Tutulması VUK'a Göre İhtiyaridir  431
6.3.3.2. Vadeli Çekler İçin Reeskont Hesaplanmaz  432
6.3.3.3. Teminata Verilmiş Senetler İçin Reeskont Uygulaması  434
6.3.3.4. Tahsile Verilmiş Senetler Reeskont Konusu Yapılabilir  435
6.3.3.5. Hatır Senetleri İçin Reeskont Hesaplanmaz  435
6.3.3.6. Senet Tutarlarının KDV Kısmı İçin Reeskont Hesaplanmaz  436
6.3.3.7. Avans Niteliğinde Alacaklar İçin Reeskont Hesaplanmaz  436
6.3.3.8. Vadeli Satış Kampanyalarında Belge Düzenlenmeksizin Senede Bağlanan Alacaklara Reeskont Ayrılmaz  437
6.3.3.9. Finansal Kiralama Kapsamında Alacak ve Borçlar İçin Reeskont Hesaplanmaz  438
6.3.3.10. Faktoring Şirketlerine Devredilen Senede Bağlı Alacaklar İçin Faktoring Şirketi Reeskont Ayırır  438
6.3.3.11. Müflisten Olan Alacaklar Reeskonta Tabi Tutulmaz  438
6.3.3.12. Yıllara Sari İnşaat ve Onarma İşleriyle İlgili Alacak Senetleri İçin Reeskont  438
6.3.3.13. Şüpheli Alacaklar İçin Reeskont Hesaplanmaz  439
6.3.3.14. Senetli Alacak ya da Borca Faiz Yürütülmesi Halinde Reeskont Uygulaması  439
6.3.3.15. Senette Faiz Nispeti Açıklanmamışsa T.C. Merkez Bankası Kısa Vadeli Avans Oranı Esas Alınır  440
6.3.3.16. Yabancı Para Cinsinden Alacaklar ve Borçlar İçin LIBOR Esas Alınır  441
6.3.3.17. Reeskont Geçici Vergi İçin Hesaplanabilir  442
6.3.4. VUK'a göre Reeskont Hesaplama ve Muhasebe Kayıtları  443
6.4. VUK'A GÖRE DEĞERSİZ ALACAKLAR  449
6.4.1. Değersiz Alacaklar ve Şüpheli Alacaklar Arasındaki Farklılıklar  450
6.4.1.1. Tahsil Kabiliyetine Bağlı Olarak Sınıflandırma Farklılığı  450
6.4.1.2. Giderleştirmede Yöntem Farkı  451
6.4.1.3. Ticari Kazancın Oluşumunda Hâsılat Kayıtlarına İntikal Şartı Farklılığı  452
6.4.1.4. Tutulan Defterin Türüne Göre Oluşan Farklılık  453
6.4.1.5. Belgelendirme Özellikleri Bakımından Farklılık  454
6.4.2. Özellikli Hususlar  456
6.4.2.1. Aciz Vesikasına Bağlanan Alacaklar  456
6.4.2.2. Konkordato Sonucu Tahsilinden Vazgeçilen Alacaklar  457
6.4.2.3. Değersiz Alacakların Gider Yazılacağı Dönem  461
6.4.2.4. Sonradan Tahsil Edilen Değersiz Alacaklar  462
6.4.2.5. Karşılık Ayrılmış Bir Alacağın Değersiz Hale Gelmesi  462
6.4.3. Değersiz Alacakların Muhasebe İşlemleri  462
6.5. ŞÜPHELİ ALACAKLAR  465
6.5.1. Tekdüzen Hesap Çerçevesine Göre Şüpheli Alacaklar  466
6.5.2. TMS/TFRS Yönünden Alacaklar İçin Karşılık Ayırma Şartları  468
6.5.3. TMS/TFRS Yönünden Karşılık Tutarının Tespiti  469
6.5.4. Şüpheli Alacak Karşılığı Hesaplama Yöntemleri  471
6.5.4.1. Fiili Tespite Dayalı Karşılık Ayırma Yöntemi  471
6.5.4.2. Tahmine Dayalı (Götürü) Karşılık Ayırma Yöntemi  475
6.5.4.2.1. Satışların Yüzdesi (Gelir Tablosu) Yaklaşımı  476
6.5.4.2.2. Alacakların Yüzdesi (Bilânço) Yaklaşımı  478
6.5.4.2.2.1. Klasik Bilanço Yaklaşımı  478
6.5.4.2.2.2. Yaşlandırma Tablosu Yaklaşımı  479
6.5.5. Vergi Mevzuatında Şüpheli Alacaklar  481
6.5.5.1. Alacağın Ticari Kazancın Elde Edilmesi ve İdame Ettirilmesi İle İlgili Olması Şartı  482
6.5.5.2. Alacağın Dava veya İcra Safhasında Olması Şartı  483
6.5.5.3. Dava ve İcra Takibine Değmeyecek Derecede Küçük Alacaklar  484
6.5.5.4. Bilânço Esasına Göre Defter Tutma Şartı  485
6.5.5.5. Alacağın Teminata Bağlanmamış Olması Şartı  486
6.5.5.5.1. Alacağın Teminatlı Sayıldığı Durumlar  486
6.5.5.5.2. Haciz Yoluyla Teminata Bağlanan Alacaklar  487
6.5.5.5.3. Teminatın Ortadan Kalkması veya Değerini Yitirmesi  488
6.5.5.6. Tasarruf Değerine Göre Karşılık Ayrılması Şartı  488
6.5.5.6.1. Tasarruf Değerine Göre Karşılık Ayrılması  488
6.5.5.6.2. Tasarruf Değerine Göre Karşılık Ayrılmasına Dair Görüşler  493
6.5.6. Özellikli Hususlar  494
6.5.6.1. Karşılık Ayrılması Gereken Dönem  494
6.5.6.2. Borcun Yeniden Yapılandırılması Halinde Karşılık Ayrılması  496
6.5.6.3. Kamu Kurumlardan Olan Alacaklar  497
6.5.6.4. İflas ve Konkordato Halinde Karşılık Ayırma  498
6.5.6.5. Dövize Bağlı Alacaklarda Karşılık Ayırma  499
6.5.6.6. Yurt Dışından Olan Alacaklarda Karşılık Ayrılması  501
6.5.6.7. Şahıs Şirketlerinden Olan Alacaklarda Karşılık Ayrılması  501
6.5.6.8. KDV İçin Karşılık Ayrılması  502
6.5.6.9. Avanslar İçin Karşılık Ayrılması  503
6.5.6.10. İlişkili Taraflardan Alacaklarda Karşılık Ayrılması  505
6.5.6.11. Karşılık Ayrılan Alacaklara Dair Mahkeme Dava Dosyalarının İncelenmesi  506
6.6. VUK'DA VAZGEÇİLEN ALACAKLAR  506
6.6.1. Vazgeçilen Alacakların Özellikleri  507
6.6.1.1. Vazgeçilen Alacaklar Borçluya Dair Düzenlemeleri İçermektedir  507
6.6.1.2. Vazgeçilen Alacaklarda Vergi Erteleme Avantajı Bilanço Esasına Göre Defter Tutan Mükelleflere Tanınmıştır  507
6.6.1.3. Konkordato Halinde Vazgeçilen Alacak, Alacaklı Bakımından Değersiz Alacak Mahiyetindedir  508
6.6.1.4. Sulh Yoluyla Vazgeçilen Alacaklar Kanaat Verici Bir Vesika İle Tevsik Edilmelidir  508
6.6.1.5. Yurtdışından Tahsil Edilemeyen Alacaklar Götürü Gider Kapsamında Değerlendirilemez  509
6.6.1.6. Vazgeçilen Alacaklar Geçmiş Yıl Zararlarıyla veya Diğer Karlardan Mahsup Edilemez  510
6.6.2. Vazgeçilen Alacakların Muhasebeleştirilmesi  511
6.6.3. Üç Yıllık Sürenin Hesaplanması  513
6.7. ALACAKLARDA KUR DEĞERLEMESİ  514
6.8. VUK VE TMS/TFRS'DE ALACAK VE BORÇ HESAPLARI  516
6.9. ALINAN VE VERİLEN ÇEKLERİN VUK VE TMS/TFRS DEĞERLEMESİ  519
6.9.1. Genel Açıklamalar  519
6.9.2. VUK Uyarınca Çeklerin Değerlemesi  520
6.9.3. TMS/TFRS Uyarınca Çeklerin Değerlemesi  520
6.9.4. Yabancı Paraya Dayalı Vadeli Çeklerin TMS/TFRS Değerlemesi  521
6.9.5. Çeklerde Reeskont  522
6.9.5.1. VUK 64 No.lu Sirküler Öncesi Uygulama  522
6.9.5.2. VUK 64 No.lu Sirküler Sonrası Uygulama  523
6.10. BANKA HESAPLARININ DEĞERLEMESİ  528
6.10.1. VUK'a Göre Banka Hesaplarının Değerlemesi  528
6.10.1.1. Repo İşlemlerinin Değerlemesi  529
6.10.1.2. Tevkif Edilen Vergilerin Mahsubu  530
6.10.2. TMS/TFRS'ye Göre Bankalar Hesabının Değerlemesi  530
6.10.3. VUK ve TMS/TFRS Örnek Uygulama  532
6.11. ALACAKLAR VE BORÇLARIN DEĞERLEMESİ  534
6.11.1. Genel Açıklamalar  534
6.11.2. Senetsiz Alacaklar Uygulama Örneği  536
6.11.3. Banka Kredilerinin Değerlemesi ve Uygulamalar  537
6.11.3.1. Banka Kredilerinin VUK ve TMS/TFRS İçin Uygulama Örneği  537
6.13. ÇIKARILMIŞ TAHVİLLERİN DEĞERLEMESİ  543
6.13.1. Genel Açıklamalar  543
6.13.2. Tekdüzen Hesap Planında Çıkarılmış Tahviller, Bonolar ve Senetler  544
6.13.3. Çıkarılmış Tahvillerin VUK Değerlemesi  545
6.13.4. VUK'a Göre İtibari Değerle Değerleme Mecburiyeti  547
6.13.5. Değerlemeye İlişkin Çeşitli Yaklaşımlar  548
6.13.6. Tevkifat Uygulaması  550
6.13.7. Çıkarılmış Tahvillerin Değerlemesi ve Muhasebe Kayıtları  550
Yedinci Bölüm
KASA MEVCUTLARININ DEĞERLEMESİ VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
7.1. GİRİŞ  557
7.2. KASANIN ENVANTERİ VE DEĞERLEMESİ  557
7.2.1. Türk Lirası Kasa Mevcutlarının Değerlemesi  558
7.2.2. Yabancı Paraların Kur Değerlemesi  558
7.2.2.1. VUK'a Göre Kur Değerlemesi  558
7.2.2.3. TMS/TFRS'ye Göre Kur Değerlemesi  560
7.2.2.4. Yabancı Paraların Değerlemesinde Kesin Mizanın Çıkarılması  561
7.2.2.5. Geçici Verginin Hesaplanmasında Kur Değerlemesi  562
7.2.3. Sayım ve Tesellüm Noksanlıkları  563
7.2.3.1. Kasa Noksanı  563
7.2.3.1.1. Kasa Noksanlığının Nedenleri  563
7.2.3.1.2. Sayım Noksanlıklarında Cezalı Vergi Tarhiyatına Konu Olabilecek Hususlar  564
7.2.3.1.3. Kasadan Sorumlu Personelin Zimmetine Para Geçirmesi  565
7.2.3.1.4. Kasa Noksanlığının Hırsızlık Dolayısıyla Meydana Gelmesi  566
7.2.3.1.5. Kasa Noksanlıklarına Dair Örnekler ve Muhasebe Kayıtları  566
7.2.3.2. Kasa Fazlası  568
7.2.3.2.1. Kasa Fazlalığının Nedenleri  568
7.2.3.2.2. Sayım Fazlalıklarında Cezalı Vergi Tarhiyatına Konu Olabilecek Hususlar  569
7.2.3.2.3. Kasa Fazlalıklarına Dair Örnekler ve Muhasebe Kayıtları  569
7.2.3.3. Kasa Hesabının Alacak Bakiyesi Vermesi  570
Sekizinci Bölüm
FİNANSAL KİRALAMALAR DEĞERLEME VE
MUHASEBE UYGULAMALARI
8.1. VERGİ MEVZUATINDA YER ALAN DÜZENLEMELER  573
8.1.1. Vergi Usul Kanunu'nda Yapılan Düzenlemeler  573
8.1.2. Vergi Mevzuatında Finansal Kiralamalara İlişkin Tanımlar  575
8.1.3. Vergi Mevzuatında Finansal Kiralamalara İlişkin Değerleme ve Amortisman Uygulamaları  578
8.2. TFRS 16 KİRALAMA İŞLEMLERİ STANDARDI KAPSAMINDA KİRALAMALAR  580
8.2.1. Tanımlar  580
8.2.2. Finansal Kiralamaların Kiracının Finansal Tablolarında Gösterilmesi  585
8.2.2.1. İlk Muhasebeleştirme  585
8.2.2.2. Sonraki Ölçümler  586
8.2.3. Finansal Kiralamaların Kiraya Verenin Finansal Tablolarında Gösterilmesi  588
8.2.3.1. İlk Muhasebeleştirme  588
8.2.3.2. Sonraki Ölçümler  588
8.3. FİNANSAL KİRALAMA ÖRNEK MUHASEBE UYGULAMASI  588
8.4. TMS VE VUK FARKLILIKLARI  600
8.4.1. Gerçeğe Uygun Değer ve Rayiç Bedel Farkı  600
8.4.2. Başlangıç Maliyetlerinin Tabi Olduğu İşlem Farkı  600
8.4.3. Faydalı Ömür Farkı  601
8.4.4. Arsa ve Bina Değerlerinin Ayrıştırılması Farkı  601
8.4.5. Satış ve Kiralama İşlemleri  601
8.4.6. Maliyet Bedeli Unsurları Bakımından Farklar  602
EKLER
EK 1: Yürürlükteki TMS/TFRS Setinin Listesi  605
EK 2: Büyük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler İçin Türkiye Finansal Raporlama Standardı Ölçümleme (Değerleme) Hükümleri  608
EK 3: Vergi Usul Kanunu Değerleme Hükümleri  674
EK 4: TMS/TFRS Uyumlu Hesap Planı  689
EK 5: Finansal Tablolarda Asgari Olarak Yer Alması Gereken Diğer Kalemler  722
EK 6: Vergi Mizanından Bobi FRS’ye Dönüşüm Kayıtlarının Yapılması ve Finansal Tablolar Çıkarılmasına Dair Bütünsel Bir Uygulama  743
EK 7: TFRS Kar/Zararından Vergi Matrahına Ulaşma Yöntemi  767
Kaynakça  787
Kitaplar  787
Makaleler  789
Kanunlar, Genel Tebliğler, Sirküler  792
Yargı Kararları  793
Özelgeler  794
Muhasebe ve Finansal Raporlama Standartları  795
Raporlar, Tezler, Komisyon Kararları  796
Web Siteleri  796
Kavram Dizini  797

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar