Uluslararası Ceza Hukuku

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Yusuf AKSAR
ISBN: 9789750279133
360,00 TL 400,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Yusuf AKSAR
Baskı Tarihi 2022/08
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 495

Uluslararası ceza hukuku, uluslararası hukuk sistemi içerisinde, bireylerin uluslararası hukuk kişiliklerinin tanınmasının bir neticesi olarak, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra gündeme gelmeye başlamış ve 1990'lı yıllardan sonra kurum ve kuralları ile birlikte inanılmaz bir hızda gelişme göstermiştir. İşbu noktaya gelinmesinde, başlangıç noktası Nuremberg ve Tokyo Uluslararası Askeri Mahkemelerinin kurulmaları kabul edilir ise, gerçek anlamda hız kazanma ve günümüzdeki seviyeye ulaşmadaki en önemli katkı, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından kurulan ad hoc mahkemeleri (Eski Yugoslavya ve Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemeleri ile BM Uluslararası Ceza Mahkemeleri Rezidüel Mekanizması) ile sağlanmıştır. İşbu mahkemelerin başarılı uygulamaları, uluslararası toplumun, 1998'de Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü'nü kabul etmesini kolaylaştırmıştır.

1990'lı yıllardan sonra hızla gelişme gösteren uluslararası ceza hukuku, Batıda yeni bir hukuk alanı olmuş, kendi sahasında bağımsız yüksek lisans ve doktora programlarının yürütüldüğü bir bilim dalı haline gelmiştir. Ne yazık ki, Türk Hukuku'nda uluslararası maddi ve şekli ceza hukuku konularında bazı çalışmalar yapılmış olmakla birlikte, Batı ile kıyası yapılamayacak oranda hatta yok denecek kadar az eser verildiği görülmektedir. Bu kitabın amacı, bir nebze olsun bu boşluğu doldurmak, gerek maddi hukuk gerekse şekli hukuk yönleriyle uluslararası ceza hukuku hakkında temel konuları Türk Hukukçularının bilgisine ve yararına sunmaktır.

Elbette, Anglo-Sakson ve Kara Avrupası Hukuk Sistemlerinin hem maddi hukuk hem de şekli hukuk anlamında birbirlerinden farklı düzenlemeler içermesi, uluslararası düzeyde faaliyet gösteren cezaî yargılama yetkisini haiz mahkemelerin ulusal hukuklardan bilinen mahkemelerden çok farklı olmayı zorunlu kılmaktadır. İşbu çalışma, uluslararası ceza hukukunun maddi ve şekli hukuk konularını Anglo-Sakson ve Kara Avrupası Hukuk Sistemlerinde yer alan düzenlemelerle karşılaştırmalı şekilde, uluslararası insan hakları metinlerindeki düzenlemeler, Uluslararası Ceza Mahkemesi ile Birleşmiş Milletler ad hoc Mahkemelerinin Statüleri, Usul ve Delil Kuralları ve kararları ışığında incelemekte olup iki kısımdan oluşmaktadır:

Birinci Kısım Maddi Uluslararası Ceza Hukuku adı altında, Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları, Uluslararası Ceza Mahkemeleri, Uluslararası Ceza Hukukunda Bireysel Cezaî Sorumluluk, Savaş Suçları, İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar, Soykırım Suçu ve Saldırı Suçu başlıklı bölümleri kapsamaktadır.

İkinci Kısım Şekli Uluslararası Ceza Hukuku adı altında bir ceza davasının Uluslararası Ceza Mahkemesi'nde açılmasından sonuçlanması safhasına kadar, hatta temyiz ve cezaların infazı aşamalarını da içerecek şekilde diğer bir ifadeyle, Hazırlık Soruşturması ve İddianamenin Hazırlanması, Yargılama ve Kanun Yolları (Temyiz, Yargılamanın İadesi) başlıklı bölümleri kapsamaktadır.

Konu Başlıkları
Uluslararası Maddi Ceza Hukuku
Uluslararası Ceza Hukukunun Kaynakları
Uluslararası Ceza Mahkemeleri
Uluslararası Ceza Hukukunda Bireysel Cezaî Sorumluluk
Savaş Suçları
İnsanlığa Karşı İşlenen Suçlar
Soykırım Suçu
Saldırı Suçu
Uluslararası Ceza Usul Hukuku
Hazırlık Soruşturması ve İddianamenin Hazırlanması
Yargılama
Kanun Yolları (Temyiz–Yargılamanın İadesi)
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar  21
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNA GİRİŞ ÜZERİNE GENEL NOTLAR  23
Birinci Kısım
ULUSLARARASI MADDİ CEZA HUKUKU
Birinci Bölüm
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI
I. GİRİŞ  35
II. ULUSLARARASI HUKUK SİSTEMİNDE ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN YERİ  36
III. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI  44
A. Uluslararası Ceza Mahkemelerinin Statüleri  45
B. Suçların Unsurları, Usul ve Delil Kuralları, Diğer Düzenlemeler  47
C. Diğer Uluslararası Andlaşmalar  48
D. Uluslararası Örf–Adet Hukuku Kuralları  49
E. Genel Hukuk İlkeleri  51
F. Yargı Kararları  53
IV. SONUÇ  54
TARTIŞMA SORULARI  55
İkinci Bölüm
ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ
I. GİRİŞ  57
II. NUREMBERG VE TOKYO ULUSLARARASI ASKERİ CEZA MAHKEMELERİ  57
III. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GÜVENLİK KONSEYİ TARAFINDAN KURULAN AD HOC NİTELİKLİ ULUSLARARASI CEZA MAHKEMELERİ  59
IV. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ  61
A. Kuruluşu  62
B. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yapısı  64
C. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yargı Yetkisi  65
1. Ulusal Mahkemeleri Tamamlayıcı Nitelikli Yargı Yetkisi  65
2. Uluslararası Ceza Mahkemesi Yargı Yetkisinin Devletler Tarafından Kabulü  67
3. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Kişiler Bakımından Yargı Yetkisi  68
4. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Maddi Yargı Yetkisi  71
5. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Yer Bakımından Yetkisi  72
6. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Zaman Bakımından Yargı Yetkisi  74
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin İlk Uygulamaları  74
V. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ VE TÜRKİYE  88
VI. SONUÇ  92
TARTIŞMA SORULARI  94
Üçüncü Bölüm
ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA
BİREYSEL CEZAÎ SORUMLULUK
I. GİRİŞ  97
II. ULUSLARARASI CEZA HUKUKUNDA BİREYSEL CEZAÎ SORUMLULUK ŞEKİLLERİ  99
A. Suça Katılanların (Suç Ortaklarının) Sorumluluğu  100
1. Bireysel Cezaî Sorumluluğun Unsurları  105
2. Suça Katılanların (Suç Ortaklarının) Sorumluluk Şekilleri  107
a. Suçun İşlenmesi (Commission, Perpetration)  107
b. Teşebbüs (Attempt)  116
c. Komplo (Conspiracy)  116
d. Yardım ve Yataklık (Aiding and Abetting)  120
e. Emretme (Ordering)  124
f. Planlama ve Hazırlama (Planning and Preparation)  126
g. Azmettirme/Tahrik (Instigation)  126
B. Askeri Komutanların ve Diğer Üst Düzey Görevlilerin Bireysel Cezai Sorumluluğu  128
1. Sorumluluğun Niteliği  128
2. Sorumluluğun Şartları  131
a. Üst–Ast İlişkisi  133
b. Manevi Unsur (Mens Rea)  136
c. Suçların İşlenmesinin Önlenmesi veya Sorumlularının Cezalandırılması İçin Gerekli ve Makul Önlemlerin Alınmaması  138
d. Sebep–Sonuç İlişkisi (İlliyet Bağı)  141
III. YARGISAL BAĞIŞIKLIK VE AYRICALIKLAR  142
IV. ÜSTÜN EMİRLERİ VE HUKUKUN HÜKMÜ  149
V. CEZAİ SORUMLULUĞU KALDIRAN SEBEPLER  151
A. Akıl Hastalığı  152
B. Sarhoşluk ya da Başka Bir Maddenin Etkisi  153
C. Meşru Müdafaa  155
D. Tehdit ve Zaruret Hali  157
VI. FİİLİ HATA VEYA HUKUKİ HATA  161
VII. SONUÇ  162
TARTIŞMA SORULARI  164
Dördüncü Bölüm
SAVAŞ SUÇLARI
I. GİRİŞ  167
II. ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALAR VE ULUSLARARASI NİTELİKTE OLMAYAN SİLAHLI ÇATIŞMALAR  168
A. Silahlı Çatışma Türleri  176
1. Uluslararası Silahlı Çatışmalar  176
2. Uluslararasılaştırılmış Silahlı Çatışmalar  178
3. Uluslararası Nitelikli Olmayan (İç) Silahlı Çatışmalar  181
III. ULUSLARARASI SİLAHLI ÇATIŞMALARDA SAVAŞ SUÇLARI  183
A. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ağır İhlaller Sistemi  183
1. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ağır İhlaller Sistemi Uygulanabilirlik Şartları  185
a. Genel Şartlar  185
aa. Silahlı Çatışmanın Varlığı  186
bb. Silahlı Çatışma ile Sanığın Fiilleri Arasında İlliyet Bağı  186
b. Özel Şartlar  188
aa. Silahlı Çatışmanın Uluslararası Silahlı Çatışma Niteliğinde Olması  188
bb. Fiillerin Korunan Kişi ya da Mallara (Şeylere) Karşı İşlenmiş Olması  188
c. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ağır İhlaller Sistemine Göre Savaş Suçu Kabul Edilen Fiiller (Maddi Unsur, Actus Reus)  191
d. Manevi Unsur (Mens Rea)  191
B. Savaş Hukuku ve Örf–Adet Hukuku Kurallarının İhlali  192
IV. ULUSLARARASI NİTELİKTE OLMAYAN SİLAHLI ÇATIŞMALARDA SAVAŞ SUÇLARI  199
A. 1949 Tarihli Cenevre Sözleşmeleri Ortak 3. Madde Ağır İhlalleri  200
B. Savaş Hukuku ve Örf–Adet Hukuku Kurallarının Ağır İhlali  203
V. SONUÇ  206
TARTIŞMA SORULARI  207
Beşinci Bölüm
İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR
I. GİRİŞ  209
II. İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARA İLİŞKİN TANIMLARIN GELİŞİMİ  210
A. Nuremberg ve Tokyo Uluslararası Askeri Mahkeme Statüleri  210
B. 10 No.lu Kontrol Konsey Kanunu  213
C. Birleşmiş Milletler Ad Hoc Mahkeme Statüleri  213
1. Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü  214
2. Ruanda Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü  214
D. Uluslararası Ceza Mahkemesi Statüsü  215
E. Ulusal Hukuk Uygulamaları  217
III. İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLARIN UNSURLARI  218
A. Silahlı Çatışmanın Varlığı?  219
B. Ayrımcılık Kastı (Discriminatory Intent)  219
C. Sivil Halka Yönelik Yaygın veya Sistematik Bir Saldırının Parçası Olmak  220
1. Herhangi Bir Sivil Nüfus  220
2. Yaygın veya Sistematik Saldırı Olması  222
3. Sanığın Fiilinin Yaygın veya Sistematik Saldırının Bir Parçası Olması  224
D. Manevi Unsur  224
E. İnsanlığa Karşı İşlenen Suç Kavramı İçerisinde Yer Alan Suçlar/Fiiller  225
1. Adam Öldürme  226
2. Toplu Yok Etme (İmha)  226
3. Köleleştirme  227
4. Nüfusun Sürgün Edilmesi veya Zorla Nakli  227
5. Hapsetme (Hürriyeti Tahdit)  227
6. İşkence  228
7. Tecavüz ve Diğer Cinsel Suçlar  228
8. Zulmetme  228
9. Kişilerin Zoraki Kaybolması  230
10. Irk Ayrımcılığı (Apartheid)  230
11. Diğer İnsanlık Dışı Eylemler  230
IV. TÜRK HUKUKU’NDA İNSANLIĞA KARŞI İŞLENEN SUÇLAR  231
V. SONUÇ  233
TARTIŞMA SORULARI  234
Altıncı Bölüm
SOYKIRIM SUÇU
I. GİRİŞ  235
II. SOYKIRIM KAVRAMI VE SOYKIRIM SUÇU  236
III. SOYKIRIM SUÇUNA İLİŞKİN TANIMLAMA SORUNU  239
IV. SOYKIRIM SUÇUNUN UNSURLARI  241
A. Korunan Grup Üyesi Olmak  241
B. Manevi Unsur (Kast–Özel Kast) (Mens Rea)  245
C. Maddi Unsur (Belirtilen Eylemlerden Birinin İşlenmesi) (Actus Reus)  251
1. Grup Üyelerinin Öldürülmesi  252
2. Grup Üyelerinin Ağır Bedensel veya Zihinsel Zarar Görmelerine Sebep Olunması  252
3. Grubun, Bütünüyle Veya Kısmen, Fiziksel Varlığını Ortadan Kaldıracağı Hesaplanarak, Yaşam Koşullarının Kasten Değiştirilmesi  254
4. Grup İçinde Doğumları Engellemek Amacıyla Tedbirler Uygulanması  255
5. Gruba Mensup Çocukların Zorla Başka Bir Gruba Nakledilmesi  255
V. SOYKIRIM SUÇUNUN DİĞER ULUSLARARASI SUÇLARDAN FARKLI YÖNLERİ  256
A. Soykırım Suçu–İnsanlığa Karşı İşlenen Suç Ayrımı  256
B. Soykırım Suçu–Savaş Suçları Ayrımı  257
VI. SONUÇ  258
TARTIŞMA SORULARI  259
Yedinci Bölüm
SALDIRI SUÇU
I. GİRİŞ  261
II. SALDIRI SUÇU VE SALDIRI EYLEMİ KAVRAMLARININ TARİHİ GELİŞİMİ VE TANIMLANMASI  262
III. SALDIRI SUÇUNUN UNSURLARI  265
A. Saldırı Suçunun Faili, Bir Saldırı Fiili Planlamalı, Hazırlamalı, Başlatmalı ya da İcra Etmelidir  265
B. Fail, Saldırı Fiilini İşleyen Devletin Siyasi veya Askeri Eylemini Kontrol Etme ya da Yönlendirmede Etkin Bir Pozisyonda Olmalıdır  266
C. Saldırı Eylemi Gerçekleşmelidir  266
D. Suçun Faili İçinde Bulunduğu Şartlardan, Böylesi Bir Kuvvet Kullanmanın Birleşmiş Milletler Andlaşması İle Uyumlu Olmadığının Farkında Olmalıdır  267
E. Saldırı Fiili, Niteliği, Ağırlığı ve Kapsamı İtibariyle, Birleşmiş Milletler Andlaşması’nın Açık İhlalini Oluşturmalıdır  268
F. Suçun Faili İçinde Bulunduğu Şartlardan, Birleşmiş Milletler Andlaşması’nın Böylesi Açık İhlalinin Gerçekleştiğinin Farkında Olmalıdır  268
IV. ULUSLARARASI CEZA MAHKEMESİ’NİN SALDIRI SUÇU ÜZERİNDE YARGI YETKİSİNİ KULLANMA ŞARTLARI  268
A. Statüye Taraf Devlet Başvurusu, Savcılık Makamının Kendiliğinden Harekete Geçmesi Durumunda Saldırı Suçu Üzerinde Yargı Yetkisi Kullanımı  271
B. Güvenlik Konseyi Başvurusu Sebebiyle Saldırı Suçu Üzerinde Yargı Yetkisi Kullanımı  272
V. SONUÇ  272
TARTIŞMA SORULARI  273
İkinci Kısım
ULUSLARARASI CEZA USUL HUKUKU
Sekizinci Bölüm
HAZIRLIK SORUŞTURMASI VE
İDDİANAMENİN HAZIRLANMASI
I. GİRİŞ  275
II. SAVCILIK MAKAMININ BAĞIMSIZLIĞI VE ÖNEMİ  275
III. HAZIRLIK SORUŞTURMASININ BAŞLATILMASI  278
IV. HAZIRLIK SORUŞTURMASINDA SAVCININ GÖREV VE YETKİLERİ  283
A. Savcılık Makamının Objektif Olma Zorunluluğu  283
B. Diğer Görev ve Yetkiler  285
V. HAZIRLIK SORUŞTURMASI AŞAMASINDA ŞÜPHELİLERİN HAKLARI  286
A. İsnadı Öğrenme Hakkı  288
B. Susma Hakkı  289
C. Müdafiin Yardımından Yararlanma Hakkı  291
D. İfade Alınması veya Sorgu Yapılması Durumunda Şüphelinin Hakları  295
1. Suçu İtiraf İçin Zorlanamama Hakkı  295
2. İşkence ve Kötü Muamele Yasağı  296
3. Tercüman ve Çeviri Hizmetlerinden Yararlanma Hakkı  301
4. Şüphelilerin Gözaltına Alınma veya Tutuklanmaları Halinde Hakları  303
VI. HAZIRLIK SORUŞTURMASINA İLİŞKİN DİĞER İŞLEMLER VE HAZIRLIK DAİRESİNİN ROLÜ VE ÖNEMİ  313
VII. İDDİANAMENİN ONAYLANMASI  315
VIII. SONUÇ  324
TARTIŞMA SORULARI  324
Dokuzuncu Bölüm
YARGILAMA
I. GİRİŞ  325
II. DAVA DAİRESİ’NİN YAPISI VE USUL HUKUKUNDAKİ ÖNEMİ  326
A. Mahkeme (Hakim)  326
B. Savcılık Makamı  327
C. Sanık (Savunma)  329
III. ADİL YARGILANMA KAVRAMI VE ÖNEMİ  331
IV. DURUŞMAYA İLİŞKİN TEMEL İLKELER  337
A. Duruşmanın Aleniliği İlkesi  337
B. Sözlü Duruşma İlkesi  343
C. Duruşmada Hazır Bulunma İlkesi  344
D. Gecikmeksizin Yargılanma İlkesi  348
E. Masumiyet Karinesi  351
F. Silahların Eşitliği İlkesi  354
V. DURUŞMA SAFHASININ İKİ AŞAMASI  358
VI. MAHKEME ÖNÜNDE SUÇUN KABULÜ  362
VII. TANIK  366
A. Tanık İfadesinin Önemi  367
B. Tanıkların ve Mağdurların Korunması  371
1. Bayan Üye Atanması  376
2. İstinabe Suretiyle İfade Alınması  377
3. Duruşmanın Gizli Yapılması  380
4. Koruyucu Aletler  380
5. Mağdurların veya Tanıkların Kimliklerinin Korunması/Gizli Tutulması  381
6. Mağdurlar ve Tanıklar Ünitesi  389
VIII. DELİL KURALLARI/DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ  391
A. Delillere İlişkin Genel Kurallar  392
B. Delillere İlişkin Özel Kurallar  395
1. Delil Olarak İtiraf  395
2. Tecavüz ve Diğer Cinsel Şiddet Suçlarına İlişkin Delil Kuralları  397
3. Hukuka Aykırı Olarak Delil Elde Etme  401
IX. MÜZAKERE VE HÜKÜM  404
X. MAĞDURLARIN UĞRADIKLARI ZARARIN TAZMİNİ  406
A. İade/Eski Hale Getirme  406
B. Mağdurların Tazminat Hakkı  409
XI. UYGULANACAK MÜEYYİDE/YAPTIRIMIN TESPİTİ SORUNU  412
A. Uluslararası Ceza Hukukunda Müeyyidenin Amaçları ve Önemi  412
B. Uygulanacak Müeyyidenin Tespitinde İzlenilecek Hukuk Sistemi/Anglo–Amerikan ya da Kara Avrupası?  415
C. Ağırlatıcı ve Hafifletici Nedenler  419
D. Tutuklulukta veya Gözaltında Geçen Sürelerin Asıl Cezadan İndirilmesi  434
E. Müeyyidelerin Uygulanması  435
SONUÇ  437
TARTIŞMA SORULARI  438
Onuncu Bölüm
KANUN YOLLARI (TEMYİZ–YARGILAMANIN İADESİ)
I. GİRİŞ  439
II. ULUSLARARASI HUKUKTA TEMYİZ  439
A. Mahkumiyet veya Uygulanacak Müeyyide Kararına Karşı Temyiz  442
1. Temyiz Edilebilir Kararlar  442
2. Temyiz Hakkı Sahipleri  443
3. Temyiz Nedenleri  446
4. Temyiz Dairesi’nin Yetkileri  449
B. Diğer (Ara) Kararlar Aleyhine Temyiz  452
1. Temyiz Edilebilir Ara Kararlar  452
2. Temyiz Hakkı Sahipleri  455
3. Temyiz Nedenleri  456
4. Temyiz Dairesi’nin Yetkisi ve Ara Kararların İncelenmesinde İzlenecek Usul  457
III. YARGILAMANIN İADESİ  457
A. Yargılamanın İadesine Konu Kararlar  459
B. Yargılamanın İadesine Başvurma Hakkı Olanlar  460
C. Yargılamanın İadesi Nedenleri  461
D. Yargılamanın İadesinde Usul İşlemleri  464
E. Yargılamanın İadesinin Sonuçlarından Birisi Olarak Tazminat  465
IV. SONUÇ  466
TARTIŞMA SORULARI  467
Kaynakça  469
Kavramlar Dizini  493

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar