Kitap Künyesi | |
Yazar | O. Gökhan ANTALYA |
Baskı Tarihi | 2019/10 |
Baskı Sayısı | 2 |
Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
Cilt | Karton kapak |
BH259-2
Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt:II
Prof. Dr. O. Gökhan ANTALYA
2019/10 2. Baskı, 768 Sayfa,
ISBN 978-975-02-5786-5
Bu eserde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Genel Hükümler" başlıklı birinci kısmının "Borç İlişkisinin Kaynakları" başlıklı birinci bölümünün "Haksız Fiillerden Doğan Borç İlişkileri" başlıklı ikinci ayırımında ve "Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç ilişkileri" başlıklı üçüncü ayırımında yer alan hükümler yorumlanmıştır.
Bu bilimsel yorum yapılırken Türk Hukukundan başka mukayeseli hukuktan, özellikle İsviçre, Almanya, Fransa hukuklarından yararlanılmıştır. Temel kavram ve hukukun genel ilkelerinin tarihi girişiminde Roma Hukukundaki kökleri okuyucuya sunulmuştur. Eserde özellikle sorumluluk hukukuna ilişkin karşılaştırmalı hukuktaki gelişmelere yer verilmiştir.
Hem Türk yargı kararlarına hem de yabancı mahkeme kararlarına yer verilerek uygulamadan pek çok örnek okuyucuya sunulmuştur.
![]() | Haksız Fiilden Doğan Borç İlişkisi |
![]() | Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri |
İçindekiler İkinci Baskıya
Önsöz 7 Birinci Baskıya
Önsöz 9 Kısaltmalar 41 İkinci Ayırım HAKSIZ FİİLDEN DOĞAN BORÇ İLİŞKİSİ § 22. HAKSIZ FİİL VE HUKUKİ SORUMLULUK I. GENEL OLARAK 47 II. AMACI 49 III. SORUMLULUK VE
SİGORTA ARASINDAKİ İLİŞKİ 51 IV. AVRUPA BİRLİĞİ
HUKUKUNDA SÖZLEŞME DIŞI SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER 51 V. İSVİÇRE HUKUKUNDA
SORUMLULUK HUKUKUNDAKİ GELİŞMELER 52 VI. HAKSIZ FİİL
SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR VE SORUMLULUK ÇEŞİTLERİ 54 A. Kusur
Sorumluluğu 55 B. Kusursuz
Sorumluluk 56 1. Genel Olarak 56 a. Hakkaniyet
Düşüncesi 57 b. Hakimiyet (Objektif
Özen Yükümünün İhlali) Düşüncesi 57 c. Tehlike
Düşüncesi 58 2. Kusursuz Sorumluluk
Halleri 58 VII. BENZER TALEPLERLE
OLAN İLİŞKİSİ 59 A. Hukuki İşlemden
Doğan Taleplerle 59 B. Sebepsiz
Zenginleşmeden Doğan Taleplerle 59 C. Vekaletsiz
İşgörmeden Doğan Taleplerle 60 § 23. DAR ANLAMDA HAKSIZ FİİL (KUSUR)
SORUMLULUĞU I. KUSUR
SORUMLULUĞU 61 II. FİİL
(DAVRANIŞ) 63 A. Kavram 63 B. Çeşitleri 64 1. Olumlu Fiil
(Davranış) 64 2. Olumsuz Fiil
(Davranış) 64 § 24. KUSURLU FİİL I. KUSUR KAVRAMI 67 II. KUSURUN
FONKSİYONU 68 A. Zarar Verenin
Sorumluluğunu Doğurması 68 B. Tazminatın
Kapsamının Belirlenmesi 69 C. Zarar Verenin
Sorumluluğunu Sona Erdirmesi 69 D. İç İlişkide Zararın
Paylaştırılması 69 III. KUSURUN SUBJEKTİF
YÖNÜ OLARAK: KUSUR EHLİYETİ 69 IV. KUSURUN OBJEKTİF
YÖNÜ 72 A. Kusuru Açıklayan
Görüşler 72 1. Subjektif
Teori 72 2. Objektif Teori 72 B. Kusurun Objektif
Yönden Çeşitleri 73 1. İstem 73 a. Kast 74 b. Direkt istem 74 c. Muhtemel istem 74 2. Kast 74 a. Kastın
Unsurları 75 aa. Öngörme
(Tasavvur) 75 bb. İsteme
(İrade) 75 b. Kastın
Çeşitleri 76 aa. Doğrudan Kast 76 bb. Dolaylı Kast 76 3. İhmal 76 a. Kavram 76 b. İhmalin Belirlenmesi
(İhmalin Objektifleştirilmesi) 77 c. İhmalin
Belirlenmesinde Yararlanılacak Yardımcı Unsurlar 80 d. İhmalin (Kusurun)
Hukuka Aykırılıktan Ayırt Edilmesi 81 e. İhmal
Çeşitleri 83 aa. Ağır İhmal – Hafif
İhmal 83 bb. Bilinçli İhmal –
Bilinçsiz İhmal 84 4. Ağır Kusur – Hafif
Kusur 85 § 25. HUKUKA AYKIRI FİİL I. KAVRAM 87 II. HUKUKA AYKIRILIĞI
AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER 88 A. Subjektif Hukuka
Aykırılık Görüşü 88 B. Objektif Hukuka
Aykırılık Görüşü 89 III. TANIM 91 IV. HUKUKA AYKIRI
DAVRANIŞLAR 92 A. Yasak Kuralı 92 1. Yasak Kuralı Bir
Davranış Kuralı Olmalı 92 a. Genel Olarak 94 b. Ahlaka Aykırılıktan
Sorumluluğun Şartları 95 aa. Ahlaki Yasak
Kuralına Aykırı Fiil 95 bb. Başkasına Kasten
Zarar Veren Fiil 96 cc. Zarar 97 dd. Uygun İlliyet
Bağı 97 c. Uygulama
Örnekleri 97 d. Yaptırımı 97 2. Yasak Kuralın Amacı
Doğrudan Doğruya Malvarlığı ve Kişi Varlığı Değerlerini Zarardan Koruma
Olmalı 98 a. Mutlak Hakkı Koruma
Kuralı ile Koruma 99 b. Koruma Kuralı ile
Koruma 103 aa. Genel Olarak 103 bb. Koruma Kuralının
Belirlenmesi 103 cc. Kuralın (Normun)
Koruma Amacı Görüşü 104 aaa. Genel Olarak 104 bbb. Kuralın Koruma
Amacının Korunacak Kişileri Belirlemesi 107 ccc. Kuralın Koruma
Amacının Korunacak Malvarlığı ve Kişi Değerlerini Belirlemesi 108 c. Tehlike Kuralı 110 d. Yalın (Diğer)
Malvarlığı Zararlarında Hukuka Aykırılık 112 e. Nisbi Hakka
Aykırılıkta Hukuka Aykırılık 112 f. Dürüstlük Kuralına
Aykırılık 113 B. Yasak Kuralına
Aykırı Fiil 114 1. Olumlu Fiille Hukuka
Aykırılık 114 2. Olumsuz Fiille
Hukuka Aykırılık 114 a. Yazılı Bir Hukuk
Kuralı Olumsuz Bir Davranışta Bulunmamayı Yasak Kuralı Olarak Öngörüyorsa 115 b. Kaçınma Fiili Ahlaka
Aykırı Fiil Teşkil Ediyorsa 116 c. Kaçınma Fiili
Tehlike Kuralına Aykırılık Teşkil Ediyorsa 116 C. Hukuka Aykırılık
Bağı 116 V. HUKUKA AYKIRILIĞI
KALDIRAN HALLER 118 A. Genel Olarak 118 B. Yasal Bir Yetkinin
Kullanılması 118 C. Zarar Görenin
Rızası 119 D. Üstün Nitelikte Özel
ve Kamusal Yarar 122 E. Hakkını Kendi
Gücüyle Koruması 123 1. Kavram 123 2. Şartları 124 a. Hakkın
Korunması 124 b. Diğer Yasal Koruma
Yollarıyla Korunmanın Zamanında Yapılabilmesinin Mümkün Olmaması 124 c. Fiili Gücün
Kullanılmaması Durumunda Hakkın İleri Sürülmesinin Güçleşecek Olması 124 d. Fiili Gücün
Kullanılması Hakkı Korumaya Elverişli ve Orantılı Olmalı 124 3. Sonuçları 125 F. Haklı Savunma (Meşru
Müdafaa) 125 1. Kavram 125 2. Şartları 125 a. Savunanın veya
Üçüncü Bir Kişinin Şahıs ve Mallarına Saldırı Olmalı 125 b. Saldırı Mevcut
Olmalı 126 c. Saldırı Devam
Etmeli 126 d. Saldırı Hukuka
Aykırı Olmalı 127 aa. Savunma Bizzat
Saldırana Karşı Yapılmalı 127 bb. Saldırının Onunla
Orantılı Savunma ile Ortadan Kaldırılması Zorunluluğu 127 3. Sonuçları:
Sorumsuzluk 128 G. Zorunluluk (Iztırar
Hali) 128 1. Kavram 128 2. Şartları 129 a. Kendisinin veya
Başkasının Şahıs ve Malları İçin Açık Ya Da Yakın Bir Zarar Tehlikesi Söz
Konusu Olmalı 129 aa. Kendisinin veya
Başkasının Şahıs ve Mallarının Zarar Görme Tehlikesi Söz Konusu Olmalı 129 bb. Tehlike Açık ve
Yakın Olmalı 129 aaa. Tehlike Malına
Zarar Verilenden Kaynaklanmamalı 129 b. Tehlike Bir Kişinin
Mallarına Zarar Verme Tehlikesinin Önlenmesi İçin Gerekli Olmalı 130 c. Diğer Bir Kişinin
Malına Verilen Zarar Tehlike ile Orantılı Olmalı 130 3. Sonuçları: Giderim
Sorumluluğu 130 § 26. ZARAR VERİCİ DAVRANIŞ I. ZARAR KAVRAMI 133 II. ZARAR
ÇEŞİTLERİ 135 A. Maddi Zarar 135 1. Kavram 138 2. Hesaplama
Yöntemleri 142 a. Objektif Hesaplama
Yöntemi 142 b. Subjektif Hesaplama
Yöntemi 143 3. Maddi Zararın
Belirlenme Anı 143 4. Maddi Zararın
Görünüm Şekilleri 146 a. Fiili Zarar ve
Yoksun Kalınan Kar 146 aa. Fiili Zarar 146 bb. Yoksun Kalınan
Kazanç/Kar 147 b. Doğrudan Zarar ve
Dolaylı Zarar 149 aa. Doğrudan
Zarar 149 bb. Dolaylı Zarar 150 c. Dolayısıyla Zarar
Görenin Zararı: Yansıma Zarar 151 d. Normatif Zarar 152 aa. Genel Olarak 152 bb. Zarar Görenin Şeyi
Kullanma İmkanından Mahrum Kalmasından Doğan Zararı 157 e. Mevcut Zarar,
Müstakbel (Gelecekteki) Zarar, Muhtemel (Olası) Zarar 159 f. Ölüm ve Bedensel
Zarar, Eşyaya İlişkin Zarar ve Diğer Zararlar 160 aa. Ölüm ve Bedensel
Zarar 160 aaa. Bedensel
Zarar 161 a’. Genel Olarak 161 b’. Geçici Bedensel
Zarar – Sürekli Bedensel Zarar 162 c’. Bedensel Zarar
Kalemleri 163 aa’. Tedavi
Giderleri 163 bb’. Kazanç
Zararları 165 cc’. Çalışma Gücünün
Azalmasından ya da Yitirilmesinden Doğan Zararlar 167 dd’. Ekonomik Geleceğin
Sarsılmasından Doğan Zararlar 170 bbb. Ölüm Halinde
Uğranılan Zararlar 171 a’. Ölenin
Mirasçılarının Uğradığı Zararlar 171 aa’. Cenaze
Giderleri 171 bb’. Ölüm Hemen
Gerçekleşmemişse 172 aaa’. Tedavi
Giderleri 172 bbb’. Çalışma Gücünün
Azalmasından ya da Yitirilmesinden Doğan Zararlar 172 b’. Ölenin Desteğinden
Yoksun Kalan Kişilerin Uğradığı Zararlar (Destekten Yoksun Kalma
Tazminatı) 172 aa’. Genel Olarak 172 bb’. Özellikleri 173 aaa’. Bağımsız Tazminat
Talebi 173 bbb’. Tazminatın
İstisna Olması 174 ccc’. Yansıma Zararın
Tazmin Olması 174 cc’. Unsurları 175 aaa’. Destek Görenin
Bakım/Destek İlişkisinin Sona Ermesi 175 a’’. Destek
İlişkisi 175 aa’’. Destek Tarafından
Bakılması 176 aaa’’. Destek
Kavramı 176 bbb’’. Destek
Çeşitleri 177 ccc’’. Desteğin Destek
Olana Bakması (Bakım Yardımı) 178 ddd’’. Destek
Tipleri 180 bb’’. Destek Görenin
Bakım İhtiyacı 182 aaa’’. Destek
Gören 182 bbb’’. Bakım İhtiyacı
Unsuru 183 b’’. Bakım İlişkisinin
Desteğin Ölmesi Sebebiyle Sona Ermesi 184 bbb’. Bakım İlişkisinin
Sona Ermesi Sebebiyle Destek Görenin Zarara Uğraması (Destek Zararı) 184 ccc’. Ölüm Sebebiyle
Sorumluluğun Söz Konusu Olması 184 dd’. Destekten Yoksun
Kalma (Destek) Zararının Belirlenmesi 185 aaa’. Genel
Olarak 185 bbb’. Destek Zararının
Belirlenmesi 186 a’’. Genel Olarak 186 b’’. Desteğin Gelirinin
ve Diğer Gelir Değerlerinin Belirlenmesi 186 c’’. Desteğin Gelirinin
Netleştirilmesi 188 d’’. Destek Görene
Gelirden Ayrılacak – Destek– Payın Belirlenmesi 188 e’’. Bakım Yardım
Süresinin ve İhtiyaç Süresinin Belirlenmesi (Destek Süresi) 190 aa’’. Desteğin Bakım
Süresi 191 bb’’. Destek Görenin
İhtiyaç Süresi 192 f’’. Zararın
İndirilmesi 194 aa’’. Genel
Olarak 194 bb’’. Zarardan İndirim
Kalemleri 194 aaa’’. Miras
Kazanımları 194 bbb’’. Mal Rejiminin
Tasfiyesinden Doğan Alacaklar 195 ccc’’. Sigorta
Tazminatları 196 a’’’. Sosyal Güvenlik
Kurumu Ödemeleri 196 aa’’’. Genel
Olarak 196 bb’’’. Rücu Edilemeyen
Sosyal Güvenlik Ödemelerinin Tazminattan İndirilememesi 197 b’’’. İfa Amacını
Taşımayan Ödemelerin Tazminattan İndirilememesi 198 c’’’. Özel Sigorta
Ödemeleri 198 ddd’’. Eşin Evlenme
Şansı 199 ccc’.
Denkleştirme 200 ddd’. Tazminatın
Belirlenmesi (Zararı Azaltan ve Kaldıran Hallerin Dikkate Alınması) 201 a’’. Genel Olarak 201 b’’. Hesaplanan
Tazminat Miktarından Hakkaniyet Sebebiyle İndirim Yapılamaması 201 eee’. Tazminatın
Şekli 202 bb. Eşyaya İlişkin
Zarar 202 aaa. Kavram 202 bbb. Eşyanın Zarara
Uğraması 202 a’. Eşyanın Hasara
Uğraması 203 b’. Eşyanın Yok Olması
veya Fonksiyonun Ortadan Kalkması 204 ccc. Zararın Tazmini
Yöntemleri 205 a’. Objektif
Yöntem 205 b’. Subjektif
Yöntem 205 c’. Zararı Belirleme
Yöntemi 206 d’. Zararın
Belirleneceği An 207 e’. Zararın
Belirleneceği Yer 207 cc. Diğer
Zararlar 207 B. Manevi Zarar 207 1. Kavram 207 2. Manevi Tazminatın
Amacı 209 a. Giderim Görüşü 209 b. Cezalandırma
Görüşü 210 c. Önleme Görüşü 211 d. Tatmin Görüşü 211 e. Karma Görüş:
Denkleştirme Amacı 212 3. Manevi Zararın
Niteliği 213 a. Subjektif
Görüş 214 b. Objektif Görüş 215 c. Karma Görüş 216 4. Manevi Zararın
Görünüm Şekilleri 220 a. Genel Olarak 220 b. Kişilik Hakkının
Zedelenmesi Halinde Manevi Tazminat 220 aa. Genel Olarak 220 bb. Kişilik Hakkına
Saldırı Sebebiyle Manevi Zararın Giderimi 221 aaa. Bir Kişinin
Kişilik Hakkının Hukuka Aykırı Olarak Zedelenmesi 221 a’. Genel Olarak 221 b’. Kişilik Varlığı
Değerleri 222 aa’. Genel Olarak 222 bb’. Kişisel Alanın
İhlali Şekli Olarak Özel ve Gizlilik Alanı İhlali 223 cc’. Şeref ve Haysiyet
İhlali 226 dd’. Cinsel Yaşam
İhlalinde, Cinsel Tacizde ve Piskolojik Tacizde 227 ee’. Eşyanın Zarara
Uğramasında 229 ff’. Hayvan Üzerindeki
Hakların İhlali 230 c’. Kişilik Varlığı
Değerlerinin Korunması 232 bbb. Manevi Zararın
Bulunması 233 a’. Genel Olarak 233 b’. Ağır Kişilik Hakkı
Zedelenmesinin Aranmaması 233 c’. Manevi Zararın
Başka Surette Giderilmesinin Gerekmemesi 234 ccc. Manevi Zarar ile
Fiil Arasında Uygun Nedensellik (İlliyet) Bağının Bulunması 235 ddd. Sorumlunun Kusuru
veya Kusursuz Sorumluluk Halinden Sorumlu Olması 235 a’. Genel Olarak 235 b’. Kusurun Özel
Ağırlığının Aranmaması 236 cc. Değerlendirme
Anı 237 dd. Giderim
Biçimi 237 aaa. Kural: Nakden
Ödeme 237 a’. Para Ödemesi 237 b’. Para Ödeme
Miktarının Belirlenmesi 238 aa’. Genel Olarak 238 bb’. Manevi Tazminatın
Hesaplanması Yöntemleri 238 aaa’. Klasik
Yaklaşımlar 239 a’’. Somut Olayın
Özelliklerini Değerlendirme Yöntemi 239 b’’. Emsal Karar
Karşılaştırma Yöntemi 239 c’’. Tarife Cetveli
Yöntemi 240 bbb’. İki Aşamalı
Yöntem 241 a’’. Genel Olarak 241 b’’. Genel Olarak İki
Aşamalı Metot 242 aa’’. İlk Aşama:
Kişilik Değeri Değerinin İhlalinin Objektif Değerlendirilmesi 242 bb’’. İkinci Aşama:
Elem ve Izdırabın Olayın Özelliklerine Göre Subjektif Değerlendirilmesi 242 ccc’. Ekonomik Analiz
Yöntemi 243 cc’. Miktarı
Belirlenmesinde Dikkate Alınacak Faktörler 244 aaa’. Olayın
Özellikleri 244 bbb’. Manevi Zararın ve
İhlalin Şiddeti (Ağırlığı) 245 ccc’. Kusurun
Ağırlığı 248 ddd’. Diğer
Faktörler 248 dd’. Paranın
Miktarı 249 ee’. Sembolik Para
Ödemesi 250 ff’. Tazminatın Üçüncü
Kişiye Ödenmesi 251 bbb. Tazminat Miktarı
Yerine Diğer Bir Giderim Biçimi Kararlaştırılması veya Bunların Tazminata
Eklenmesi 251 a’. Genel Olarak 251 b’. Diğer Tazminat
Biçimleri 252 aa’. Kınama
Kararı 252 bb’. Kınama Kararının
Yayınlanması 254 cc'. Diğer Giderim
Biçimleri 254 c. Bedensel Bütünlüğü
Zedeleme ve Ölüm Halinde Manevi Tazminat 256 aa. Bedensel Bütünlüğü
Zedelenenin Manevi Tazminatı 256 aaa. Genel Olarak 256 bbb. Özel Hallerin
Manevi Tazminatın Hukuki Olgusu Olmadığı 256 ccc. Kişinin Bedensel
Bütünlüğünün Zedelenmesi 258 bb. Ağır Bedensel Zarar
Görenin veya Ölenin Yakınlarının Manevi Tazminatı 259 aaa. Genel Olarak 259 bbb. Yakın
Kavramı 261 a’. Genel Olarak 261 b’. Derecelendirme
Teorisi 264 ccc. Ölüm ve Ağır
Bedensel Bütünlüğün İhlali 266 a’. Ölüm 266 b’. Ağır Bedensel
Zarar 266 ddd. Ölümün/Ağır
Bedensel İhlalin Yakın Üzerinde Sürekli ve Ağır Şekilde Etkili Olması 267 eee. Tazmini Gereken
Manevi Zarar: Şok Zarar 267 cc. Tazminatın Şekli:
Nakden Tazmin 268 d. Sözleşmeye
Aykırılıkta Manevi Tazminat 269 C. Haksız Rekabet 270 III. ZARARIN
DENKLEŞTİRİLMESİ 271 A. Genel Olarak 271 B. Şartları 272 1. Tazmini Gereken Bir
Zarar Bulunmalı 272 2. Zararla
Denkleştirilebilecek Bir Yarar Bulunmalı 272 a. Üçüncü Kişiler
Tarafından Yapılan Yardım ve Ödemeler 272 b. Sigorta
Ödemeleri 273 c. Zarar Görenden
Kaynaklanan Yararlar 273 d. Diğer Yararlar 274 3. Elde Edilen Yararla
Zarar Verici Davranış Arasında Uygun İlliyet Bağı Bulunmalı 274 4. Tarafların İradesi
veya İşin Niteliği Zararın Denkleştirilmesine Engel Olmamalı 274 IV. ZARARIN
İSPATI 275 V. AYIRT ETME GÜCÜNÜN
GEÇİCİ KAYBI 276 § 27. NEDENSELLİK (İLLİYET) BAĞI I. NEDENSELLİK
(İLLİYET) BAĞI KAVRAMI 277 II. NEDENSELLİK
(İLLİYET) BAĞI KAVRAMININ DEĞİŞİK ANLAMLARI 278 III. UYGUN NEDENSELLİK
(İLLİYET) BAĞI KAVRAMI 279 A. Şart Teorisi 279 B. Uygun Nedensellik
(İlliyet) Bağı Teorisi 280 1. Genel Olarak 280 2. Uygun Nedensellik
Bağının Zorunlu Şartlar İçinden Belirlenmesi 283 a. Genel Olarak 283 b. Uygun Nedenlerin Objektifleştirilmesi 285 c. Uygun Nedenlerin
Genelleştirilmesi 285 d. Uygun Nedenlerin
İhtimaller Teorisine Göre Belirlenmesi 287 e. Uygun Nedenlerin
Çokluk (Frekantalist) Olasılık Teorisine Göre Belirlenmesi 287 f. Uygun Nedenlerin
Objektif Sonradan Tahmin Görüşüne Göre Belirlenmesi 288 IV. UYGUN NEDENSELLİK
BAĞI İLE HUKUKA AYKIRILIK BAĞI ARASINDAKİ İLİŞKİ 289 V. NEDENLERİN
TOPLANMASI 293 A. Ortak
Nedensellik 293 1. Kusurlu Ortak
Nedensellik 294 2. Yalın Ortak
Nedensellik (Neden Ortaklığı) 294 B. Yarışan
Nedensellik 295 C. Seçimlik
(Alternatif) Nedensellik 296 VI. BİRDEN ÇOK SEBEPTEN
YALNIZ BİRİNİN ZARARI DOĞURMASI 297 A. Farazi
Nedensellik 298 B. Nedensellik Bağının
Kesilmesi 299 1. Kavram 299 2. Kesilme
Sebepleri 301 a. Mücbir Sebep 301 aa. Kavram 301 bb. Mücbir Sebep Teşkil
Eden Olayın Unsurları 302 aaa. Olağanüstü Bir
Olay Olması 302 bbb. Harici Bir Olay
Olmalı 303 ccc. Kaçınılmaz Bir
Olay Olmalı 303 ddd. Olayın Sonuçları
Öngörülemez Olmalı 303 cc. Beklenmeyen Halden
Farkı 303 b. Zarar Görenin Ağır
Kusurlu Fiili 305 c. Üçüncü Kişinin Ağır
Kusurlu Fiili 306 § 28. KUSURSUZ SORUMLULUK I. GENEL OLARAK
KUSURSUZ SORUMLUĞUN ORTAK NOKTALARI 309 II. KUSURSUZ SORUMLULUK
ÇEŞİTLERİ 310 III. KUSURSUZ
SORUMLULUKTA EK (MUNZAM) KUSURUN ROLÜ 310 IV. İSPAT YÜKÜ 311 § 29. HAKKANİYET SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAĞI 315 II. YASAL DÜZENLEME VE
HAKKANİYET SORUMLULUĞUNUN GENEL KURAL OLARAK DÜZENLENMESİNİN GEREKLİLİĞİ 316 III. HUKUKİ
NİTELİĞİ 317 IV. SORUMLULUĞU DOĞURAN
HUKUKİ OLGULAR 318 A. Zarar Veren Ayırt
Etme Gücünden Yoksun Olmalı 318 B. Kusur Hariç Haksız
Fiil Sorumluluğunun Unsurları Gerçekleşmeli 319 C. Somut Olayın
Özellikli Koşulları Hakkaniyet Gereği Tazminatı Gerekli Kılmalı 320 1. Tarafların Ekonomik
Durumları 320 2. Somut Olayın Diğer
Özellikli Koşulları 320 V. HAKKANİYET
SORUMLULUĞUNUN SÖZLEŞMEYE AYKIRILIK DURUMUNA UYGULANMASI 321 § 30. SEBEP (ÖZEN) SORUMLULUĞU SEBEP (ÖZEN)
SORUMLULUĞU 323 § 31. ADAM ÇALIŞTIRANIN SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 329 II. SORUMLU KİŞİ: ADAM
ÇALIŞTIRAN 330 A. Terim 330 B. Kavram 330 III. TBK. M. 66’DAKİ (ÇALIŞANIN VERDİĞİ
ZARARDAN) SORUMLULUK İLE TBK M. 116’DAKİ
(YARDIMCI KİŞİNİN FİİLİNDEN) SORUMLULUĞUN KARŞILAŞTIRILMASI 332 IV. NİTELİĞİ 335 V. ÇEŞİTLERİ 338 A. Adam Çalıştıranın
Çalışandan Genel Sorumluluğu 339 B. Adam Çalıştıranın
Çalışandan Özel Sorumluluğu 339 VI. SORUMLULUĞU DOĞURAN
HUKUKİ OLGULAR 339 A. Adam Çalıştıranın
Çalışanın Fiilinden Sorumluluğu (Adam Çalıştıranın Genel Sorumluluğu) 340 1. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgu: Çalışanın Kendisine Verilen İşin Yapılması Sırasında Zarar
Doğması 340 a. Genel Olarak 340 b. Çalışan
Kavramı 340 c. Çalışanın Adam
Çalıştıranla Bir Çalıştırma İlişkisinin Bulunması 341 aa. Genel Olarak 341 bb. Çalışanın Adam
Çalıştırana Bağımlı Olarak İşgörmesi 343 d. Zararın İşin
Görülmesi Sırasında Meydana Gelmiş Olması 344 aa. Fonksiyonel Bağın
Bulunması 344 bb. Çalışanın Fiili ile
Zarar Arasındaki Nedensellik Bağının Kesilmesi 346 2. Adam Çalıştıranın
Özenli Davranışına İlişkin Kurtuluş Kanıtı Getirememesi (Özel Kurtuluş
Kanıtı) 348 a. Özene İlişkin (Özel)
Kurtuluş Kanıtları 350 aa. Çalışanın Seçiminde
Özen (cura in eligendo) 350 bb. Talimat Vermede
Özen (cura in instruendo) 351 cc. Denetlemede ve
Gözetimde Özen (cura in custodio) 352 b. Çalışanın Fiili ile
Zarar Arasındaki Nedenselliğin Kesilmesi (Genel Kurtuluş Kanıtı) 352 B. Adam Çalıştıranın
Çalışanın İşletme Faaliyetlerinden Sorumluluğu (Adam Çalıştıranın Özel
Sorumluluğu) 356 1. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgular: İşletmenin Faaliyetinden Zarar Doğması 359 2. Adam Çalıştıranın
Kurtuluş Kanıtı Getirememesi: Çalışma Düzenine Özen 362 VII. ÇALIŞANA RÜCU
HAKKI 364 VIII. DEVLETİN KAMU
GÖREVLİLERİNİN VERDİKLERİ ZARARLARDAN DOLAYI SORUMLULUĞU 367 § 32. HAYVAN BULUNDURANIN SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 369 II. SORUMLULUĞUNUN
HUKUKİ NİTELİĞİ 370 III. SORUMLU KİŞİ:
HAYVAN BULUNDURAN 371 A. Terim 371 B. Kavram 371 IV. SORUMLULUĞUN
ŞARTLARI 373 A. Sorumluluğu Doğuran
Olgu: Hayvanın Zarar Vermesi Olgusu 373 1. Hayvanı Bulundurma
İlişkisi 374 a. Hayvan Kavramı 374 b. Hayvan Bulundurma
İlişkisi 375 2. Hayvanın İçgüdüsel
Fiili 376 3. Hayvanın Üçüncü
Kişiye Zarar Vermesi 377 4. Hayvanın Fiili ile
Zarar Arasında Nedensellik Bağı Bulunması 377 B. Kurtuluş Kanıtı
Getirememe: Zararın Doğmasını Engellemek İçin Gerekli Özen 377 V. RÜCU HAKKI 379 A. Zarara Neden Olan
Hayvanın Başka Bir Hayvan Tarafından Ürkütülme Hali 379 B. Zarara Neden Olan
Hayvanın Bir Başkası Tarafından Ürkütülme Hali 380 VI. TAŞINMAZ ZİLYEDİNİN
HAYVANI ALIKOYMA HAKKI 380 A. Genel Olarak 380 B. Alıkoyma Hakkı
Sahibi 380 C. Alıkoyma Hakkının
Şartları 380 D. Taşınmazın
Zilyedinin Hakları 381 1. Hayvanı Yakalama
Hakkı 381 2. Hayvanı Alıkoyma
Hakkı 381 3. Hayvanı Etkisiz Hale
Getirebilme Hakkı 381 E. Taşınmazın
Zilyedinin Hayvan Sahibine Bilgi Verme Yükümlülüğü 382 § 33. HAYVANI SAHİPLENENİN SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 383 II. SORUMLU KİŞİ:
HAYVANI SAHİPLENEN 383 III. SORUMLULUĞUN
NİTELİĞİ 384 IV. SORUMLULUĞUN
ŞARTLARI 384 A. Sorumluluğu Doğuran
Olgu: Sahipli Hayvanın Çevre Kirliliğine veya İnsana Zarar ve Rahatsızlık
Vermesi 384 1. Sahipli Hayvanın
Fiili 384 a. Sahipli Hayvan 384 b. Sahipli Hayvanın
Fiili 385 2. Hayvanın Zarar (veya
Rahatsızlık) Vermesi 386 3. Hayvanın Fiili ile
Zarar (veya Rahatsızlık) Arasında Nedensellik Bağı Bulunması 386 B. Kurtuluş Kanıtı:
Hayvan Sahibinin Zamanında Yeterli Önleyici Tedbirleri Alması 386 V. SORUMLULUĞUN
YAPTIRIMI 387 A. Önleyici Tedbirlerin
Alınmasını Hakimden İsteme 387 B. Zararın
Tazmini 387 § 34. YAPI VE ESER MALİKİNİN SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 389 II. TAŞINMAZ MALİKİNİN
SORUMLULUĞU İLE İLİŞKİSİ 390 III. NİTELİĞİ 391 IV. SORUMLU
KİŞİLER 395 A. Yapı veya Diğer Eser
“Maliki” 395 1. Genel Olarak 395 2. Malikin
Belirlenmesi 398 B. İntifa ve Oturma
Hakkı Sahipleri 402 1. Genel Olarak 402 a. İntifa Hakkı
Sahibi 404 b. Oturma Hakkı
Sahibi 404 c. Yapı Eserini Diğer
Kullananlar 404 2. Sorumluluk Olgusunun
Bakım Eksikliği ile Sınırlı Olması 406 3. Müteselsil
Sorumluluk 406 V. SORUMLULUK OLGUSU:
YAPI (BİNANIN VEYA DİĞER YAPI) ESERLERİNİN YAPIMINDAKİ BOZUKLUKLARDAN VEYA
BAKIMINDAKİ EKSİKLİKLERDEN ZARAR DOĞMASI 406 A. Yapı Eserlerinin
Yapımında Bozukluk veya Bakımda Eksiklik Olması 406 1. Genel Olarak 406 2. Yapı Eseri 406 a. Kavram 407 b. Unsurları 407 aa. Sabitlik
Unsuru 408 bb. Yapaylık
Unsuru 408 cc. Tamamlanma 409 c. Yapı Eseri
Çeşitleri 410 aa. Bina 410 bb. Diğer Yapı
Eseri 412 3. Yapımdaki Bozukluk
veya Bakımdaki Eksiklik 414 a. Yapımdaki
Bozukluk 416 b. Bakımdaki
Eksiklik 417 B. Yapımında Bozukluk
veya Bakımdaki Eksiklikten Doğan Zarar 418 C. Uygun Nedensellik
Bağı 418 VI. YAPI MALİKİNİN RÜCU
HAKKI 419 VII. ZARAR TEHLİKESİNİN
ÖNLENMESİ İSTEMİ 421 § 35. 4708 SAYILI YAPI DENETİMİ HAKKINDA
KANUN AÇISINDAN YAPI DENETİM ŞİRKETİ VE İLGİLİLERİNİN
SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 425 II. SORUMLU
KİŞİLER 425 III. SORUMLULUĞUN
NİTELİĞİ 426 IV. SORUMLULUĞUN HUKUKİ
OLGULARI 427 § 36. 4703 SAYILI KANUN’A GÖRE
ÜRETİCİNİN GÜVENLİ OLMAYAN ÜRÜNÜ PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU I. GENEL OLARAK 431 II. HUKUKİ
NİTELİĞİ 431 III. ÜRETİCİNİN GÜVENLİ
OLMAYAN ÜRÜNÜN PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU 433 A. Sorumlu Kişi:
Üretici 433 B. Sorumluluğun
Şartları 434 1. Sorumluluğu Doğuran
Olgu: Güvenli Olmayan Ürünün Piyasaya Arzı 434 a. Güvenli Olmayan
Ürün 434 aa. Ürün Kavramı 434 bb. Güvenli Olmayan
Ürün Kavramı 435 aaa. Ürün Risk
Taşımamalı 435 bbb. Ürünün Yeterli
Koruma Sağlamalı 435 b. Ürünün Piyasaya Arzı
Kavramı 435 c. Üreticinin Piyasaya
Arz Edilen Ürünün Güvenli Ürün Olmaması 436 aa. Genel Olarak 436 bb. Piyasaya Arz Edilen
Ürünün Güvenli Olmadığının Belirlenmesi 437 aaa. Teknik Düzenlemeye
Uygunluğun Yeterli Olmaması 437 bbb. Ulusal veya
Uluslararası Teknik Standartlar 437 ccc. Tüketicinin
Güvenliğe İlişkin Makul Beklentisi 438 d. Üreticinin Piyasaya
Arz Ettiği Ürünün Güvenli Ürün Olmamasının Özel Görünüm Şekilleri 438 aa. Üreticinin Güvenlik
Önlemleri Almaması 438 bb. Uygunluk İşaretini
ve Belgeleri Değiştirmemesi 438 2. Zarar ve Uygun
İlliyet Bağı 439 IV. DAĞITICININ GÜVENLİ
OLMAYAN ÜRÜNÜ PİYASAYA ARZINDAN SORUMLULUĞU 439 § 37. 1512 SAYILI NOTERLİK KANUNU’NA
GÖRE NOTERİN ÇALIŞANININ NOTERLİK BELGELEME İŞLEM VE EYLEMİNDEN SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 441 II. SORUMLU KİŞİ:
NOTER 441 III. NİTELİĞİ 441 IV. SORUMLULUĞUN
ŞARTLARI 442 A. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgu: Zararın Noterin Görevi Kapsamında Belgelenen İşlemden veya
Noterlik İşinden Doğması 443 1. Noter Çalışanı 443 2. Noter Çalışanının
Noterin Görevine Giren İşlemi Belgelemesi ve İşi Yapması 443 3. Noter Çalışanının
Noterlik Şekil, Usul ve Esaslarına Aykırı Kusurlu Davranışı 444 4. Noter Çalışanının
Belgelemesinden Zarar Doğması 446 5. Noter Çalışanının
Belgelemesi ile Zarar Arasında Nedensellik Bağı Bulunması 446 B. Noterin Kurtuluş
Kanıtı Getirememesi: Özene İlişkin Genel Kurtuluş Kanıtı Getirememesi 448 V. NOTERİN ÇALIŞANINA
RÜCU HAKKI 448 § 38. TEHLİKE SORUMLULUĞU I. TEHLİKE SORUMLULUĞU
KAVRAMI 449 II. TEHLİKE
SORUMLULUĞUNUN DAYANDIĞI ESASLAR 451 A. Yarar Görüşü 451 B. Tehlikeye Hakimiyet
Görüşü 452 III. TEHLİKE
SORUMLULUĞUNDA NEDENSELLİK BAĞI UNSURU 452 IV. GENEL TEHLİKE
SORUMLULUĞU 452 A. Yasal Dayanağı 452 B. TBK’da Tehlike
Sorumluluğunun İstisna Olmaktan Çıkarılması 452 C. Temel
Özellikleri 454 D. Sorumlu Kişi
(Tehlike Sorumlusu) 455 1. İşletme Sahibi 455 2. İşleten 455 3. Müteselsil
Sorumluluk 455 E. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgular 455 1. Önemli Ölçüde
Tehlike Yaratan Bir İşletme Olması 455 a. Objektif Unsur 457 b. Subjektif
Unsur 457 2. İşletmenin
Faaliyetinden Zarar Doğması 458 F. Denkleştirme 459 1. Genel Olarak 459 2. Şartları 459 G. Özel Tehlike
Sorumluluğu 459 § 39. MOTORLU ARAÇ İŞLETENİN VE ARAÇ
İŞLETİCİSİNİN BAĞLI OLDUĞU TEŞEBBÜS SAHİBİNİN HUKUKİ
SORUMLULUĞU I. GENEL OLARAK 461 II. YASAL DAYANAK 462 III. MOTORLU ARAÇ
İŞLETENİN VE ARAÇ İŞLETİCİSİNİN BAĞLI OLDUĞU TEŞEBBÜS SAHİBİNİN HUKUKİ
SORUMLULUĞU 464 A. Motorlu Araç
Sürücüsün Sorumluluğu 464 B. İşletilme Halindeki
Motorlu Aracın Sebep Olduğu Trafik Kazasından Sorumluluk 464 1. Genel Olarak 464 2. Sorumluluğun
Niteliği 464 3. Sorumlu
Kişiler 465 a. Motorlu Araç
İşleteni 465 aa. İşleten
Kavramı 465 aaa. Tasarruf Edebilme
Unsuru 466 bbb. Ekonomik
Unsur 466 bb. İşletenin
Belirlenmesine İlişkin Kriterler 467 aaa. Şekli Kriter 467 bbb. Maddi Kriter 468 cc. İşleten
Çeşitleri 470 aaa. Gerçek İşleten:
Araç Sahibi 470 bbb. Varsayılan
İşleten 470 a’. Aracı Rehin Alan
veya Mülkiyeti Muhafaza Kaydıyla Satışta Alıcı Sıfatıyla Kayıtlı Görünen
Kişi 471 b’. Aracı Uzun Süre
Kullanan Kişiler (Kiracı ve Ariyet Alan) 472 dd. İşletenin
Sorumluluk Alanına Giren Kişiler 472 aaa. Aracın
Sürücüsü 472 bbb. İşletmeye Katılan
Yardımcı Kişiler 473 ccc. Motorlu Araca
Binmesine Müsaade Edilen Kişiler 474 ee. İşleten Olarak Sorumlu
Tutulan Diğer Kişiler 474 b. Motorlu Araç
İşletenin Bağlı Bulunduğu Teşebbüs 475 c. Sorumlu Kişilerin
Birden Fazla Olması 475 4. Sorumluluğun Hukuki
Olguları 476 a. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgu: İşletme Halindeki Motorlu Aracın Trafik Kazası Sebebiyle Zarara
Sebebiyet Vermesi 476 aa. İşletme Halindeki
Motorlu Aracın Trafik Kazasına Sebep Olması 476 aaa. İşletme Halindeki
Motorlu Araç 476 a’. Motorlu Araç 476 aa’. Makina Gücü ile
Hareket Unsuru 476 bb’. Kara Parçası
Üzerinde Hareket 477 b’. Motorlu Aracın
İşletilmesi 480 aa’. İktisadi İşletme
Görüşü 481 bb’. Hareket Halinde
Olma Görüşü 481 cc’. Trafiğe Çıkma
Kıstası 481 dd’. Makina Tekniği
Kıstası 481 bbb. Motorlu Aracın
Karayolunda Trafik Kazasına Sebep Olması 483 a’. Karayolu Üzerindeki
Trafik 483 b’. Kaza 483 aa’. Dışarılık 484 bb’. Anilik 484 c’. Karayolu Üzerinde
Trafik Kazası 484 bb. Trafik Kazasından
Zarar Doğması 485 cc. Trafik Kazası ile
Zarar Arasında Uygun Nedensellik Bağının Bulunması 486 b. İşletenin veya Araç
İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahibinin Kurtuluş Kanıtı
Getirememesi 487 5. Kazaya Yardım Edenin
Zararlarından Sorumluluk 489 a. Yasal Dayanak 489 b. Hukuki
Niteliği 490 c. Sorumlu Kişi 491 d. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgular 491 aa. Zararın Kaza
Sonrası Yardım Faaliyetinden Doğmuş Olması 491 bb. Hakimin Hal ve
Şartları Dikkate Alarak Yardım Edenin Uğradığı Zararları Tazmine Karar
Vermesi 492 C. İşletilme Halinde
Olmayan Aracın Sebep Olduğu Trafik Kazasından Sorumluluk 492 1. Yasal Dayanak ve
Hukuki Niteliği 492 2. Sorumlu Kişi 493 3. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgu 494 a. İşletilme Halinde
Olmayan Bir Motorlu Araç Kazaya Sebebiyet Vermiş Olmalı 494 b. Meydana Gelen Kaza
Sonucunda Zarar Doğmuş Olmalı 494 c. Kazanın Meydana
Gelmesinde İşleten veya Eylemlerinden Sorumlu Olduğu Kişilerin Kusuru Bulunmalı
veya Kazaya Araçtaki Bozukluk Sebep Olmalı 494 d. Nedensellik
Bağı 495 D. Yardımcı Kişinin
Kusurundan Sorumluluk 495 IV. GENEL HÜKÜMLERİN
UYGULANACAĞI HALLER 495 A. Hatır İçin
Karşılıksız Taşımadan ve Hatır İçin Karşılıksız Verilmiş Araçtan
Sorumluluk 496 B. Motorsuz Taşıtlar ve
Motorlu Bisiklet Sürücüsünün Sorumluluğu 496 C. İşletenler veya Araç
İşleticisinin Bağlı Olduğu Teşebbüs Sahipleri Arasında Zararın Tazmini 496 V. ÖZEL DURUMLAR 497 A. Motorlu Araç Römork
Çekicisinin Sorumluluğu 497 B. Motorlu Araçlarla
İlgili Mesleki Faaliyette Bulunanın Sorumluluğu 497 C. Yarış Düzenleyenin
Sorumluluğu 498 D. Devlete ve Kamu
Kuruluşlarına Ait Araçlardan Sorumluluk 499 E. Aracı Çalan veya
Gasbedenin Sorumluluğu 499 VI. TAZMİNATIN KAPSAMI,
ŞEKLİ VE BELİRLENMESİ 500 VII. SİGORTACININ MALİ
SORUMLULUK SİGORTASI SÖZLEŞMESİNDEN SORUMLULUĞU 500 A. Mali Sorumluluk
Sigortasının Zorunluluğu 500 1. İşletenin Mali
Sigorta Yaptırma Zorunluluğu 500 2. Sigorta Şirketinin
Sigorta Sözleşmesi Yapma Zorunluluğu 501 B. Sigorta Şirketinin
Zorunlu Mali Sorumluluk Sözleşmesindeki Sigorta Tutarı Kadar Sorumlu
Olması 502 1. Sigorta
Sözleşmesindeki Sigorta Tutarı Kadar Sorumlu Olması 502 a. Genel Olarak 502 b. Sigorta
Sözleşmesinde Tutarın Asgari Sigorta Tutarından Az Olmaması 502 c. Zarar Görenin
Doğrudan Doğruya Sigorta Şirketinden Talep ve Dava Hakkı 502 d. Sigorta Şirketinin
Zararı Ödemesi 502 aa. Genel Olarak 502 bb. Sigorta Şirketinin
Tedavi Giderlerini Ödemesi 503 cc. Zarar Görenlerin
Çokluğu 503 2. Tazminatın
Azaltılması veya Kaldırılması Sonucunu Doğuran Haller 503 VIII. SORUMSUZLUK
ANLAŞMALARI 504 IX. ZAMANAŞIMI 504 A. Kısa Zamanaşımı
Süresi 504 B. Uzun Zamanaşımı
Süresi 504 C. Ceza Zamanaşımı
Süresi 504 D. Zamanaşımının
Kesilmesi ve Durması 504 E. Rücu Talebinde
Zamanaşımı 505 X. GÖREVLİ VE YETKİLİ
MAHKEME 505 § 40. ÇEVREYİ KİRLETENİN SORUMLULUĞU I. GENEL OLARAK 507 II. ÇEVREYİ KİRLETENİN
SORUMLULUĞU 508 A. Yasal Dayanak 508 1. Kirletenin Kusursuz
Sorumluluğu 508 2. Kirletenin Genel
Hükümlere Göre Sorumluluğu 508 B. Sorumluluğun
Niteliği 510 C. Sorumlu Kişiler:
Çevreyi Kirletenler/Çevreye Zarar Verenler 514 D. Sorumluluğun Hukuki
Olguları 515 1. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgu: Çevreyi Kirletme (veya Çevreyi Bozma) 515 a. Çevre Kirliği
Kavramı 515 b. Çevreyi Kirletme
Yasağı 516 aa. Genel Olarak 516 bb. Çevrenin Kirlenmesi
İhtimalinde İlgilinin Tedbir Alma Yükümlülüğü 517 2. Çevreyi Kirletme
veya Bozmadan Zarar Doğması (Çevre Zararı) 518 3. Çevreyi Kirletme
(veya Bozma) ile Zarar Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 521 E. Çevre Kanununda Özel
Olarak Düzenlenen Çevre Kirlenmesi veya Çevrenin Bozulmasına İlişkin
Olgular 523 1. Atıkların
Arıtılmamasının veya Bertaraf Edilmemesinin Çevreyi Kirletmesi 523 a. Atık Kavramı ve
Çeşitleri 523 b. Atıklarla Çevrenin
Kirletilmesinden Sorumluluk 523 aa. Atıklarla Çevreyi
Kirletme Yasağı 523 bb. Atıklarla Çevrenin
Kirletilmesinden Sorumluluk 523 2. Tesis, İşletme ve
Yerleşim Yerlerinin Arıtma ve Bertaraf Edilmemesinden Sorumluluk 524 3. Üreticinin Tehlikeli
Atığı Bertaraf Etmemesinden Sorumluluk 524 4. Gürültülü Faaliyette
Bulunanın Sorumluluğu 524 a. Gürültü Yasağı 524 b. Faaliyette
Bulunanların Tedbir Alma Yükümlülüğü 525 c. Gürültülü Faaliyette
Bulunanın Sorumluluğu 525 III. TEHLİKELİ KİMYASAL
VEYA TEHLİKELİ ATIK FAALİYETİNDE BULUNANLARIN SORUMLULUĞU 525 A. Yasal Dayanak 525 B. Sorumlu
Kişiler 525 1. Tehlikeli Kimyasal
Faaliyette Bulunanlar 525 2. Tehlikeli Atık
Faaliyetinde Bulunanlar 526 C. Sorumluluğun
Niteliği 526 D. Sorumluluğun Hukuki
Olguları 526 1. Sorumluluğu Doğuran
Hukuki Olgu 526 a. Tehlikeli
Kimyasalların Üretimi, Satışı, Depolanması, Kullanılması ve Taşınması
Faaliyetlerinde Bulunma 526 b. Tehlikeli Atıkların
Toplanması, Taşınması, Geçici ve Ara Depolanması, Geri Kazanımı, Yeniden
Kullanılması ve Bertarafı Faaliyetlerinde Bulunma 526 2. Tehlikeli
Kimyasal/Atık Faaliyetinden Çevre Zararı Doğması 526 3. Faaliyet ile Zarar
Arasında Nedensellik Bağının Bulunması 526 E. Tehlikeli Kimyasal
ve Tehlikeli Atık Mali Sorumluluk Sigortası Yaptırılması Zorunluluğu 527 F. İdarenin Tehlikeli
Kimyasalları Toplama ve İmha Yetkisi 527 IV. TEHLİKELİ ATIK
(MADDE) VEYA TEHLİKELİ KİMYASAL İTHAL EDENİN SORUMLULUĞU (GENEL HÜKÜMLERE GÖRE
SORUMLULUĞU) 528 A. Tehlikeli Atıkların
veya Maddelerin (Kimyasalların) İthalat Yasağı 528 B. İthalatçının
Sorumluluğu 528 V. ZAMANAŞIMI 528 § 41. “GDO’LU ÜRÜNLER“ İLE İLGİLİ
FAALİYETTE BULUNANIN, “GDO” FAALİYETİNDE BULUNANIN VE “GDO’LU
ÜRÜNLERİ” PİYASAYA SÜRENLERİN SORUMLULUĞU I. GENEL OLARAK 531 II. GDO’LU ÜRÜNLER İLE
İLGİLİ FAALİYETTEN SORUMLULUK 531 A. Sorumluluğu Doğuran
Olay: GDO’lu Ürünler ile İlgili Faaliyette Bulunma 531 1. GDO’lu Ürünleri
Kavramı 531 2. GDO Kavramı 532 a. Canlı
Organizma 532 b. Canlı Organizmanın
Nitelikleri 532 aa. Modern Biyolojik
Yöntemlerle Gen Aktarılarak Elde Edilmiş Olmalı 532 bb. İnsan Dışı
Olmalı 532 3. GDO’lu Ürünler ile
İlgili Faaliyetler ve Bu Faaliyetlerden Sorumlu Kişiler 532 a. GDO’lu Ürünler ile
İlgili Faaliyetler 532 b. Yasak
Faaliyetler 534 B. Zarar 534 C. Uygun Nedensellik
Bağı 535 III. GDO FAALİYETLERDEN
SORUMLULUK 535 A. Genel Olarak 535 B. Sorumluluğu Doğuran
Olay: GDO Faaliyetinden Sorumluluk 535 1. GDO Faaliyetleri ve
Bu Faaliyetlerden Sorumlu Kişiler 535 2. Zarar ve Nedensellik
Bağı 536 IV. GDO’LU ÜRÜNLERİNİN
PİYASAYA SÜRÜLMESİNDEN DOĞAN SORUMLULUK 536 A. Genel Olarak 536 B. Sorumluluğu Doğuran
Olay: GDO’lu Ürünlerinin Piyasaya Sürülmesi 536 1. GDO’lu Ürünlerinin
Piyasaya Sürülmesi 536 2. GDO’lu Ürünlerinin
Piyasaya Sürülmesinden Sorumlu Kişiler 537 C. Zarar 537 D. Uygun Nedensellik
Bağı 537 V. ZAMANAŞIMI 537 § 42. SİVİL AMAÇLI NÜKLEER SANTRAL
İŞLETENİN VE NÜKLEER MADDE TAŞIYANIN SORUMLULUĞU I. YASAL DAYANAK 539 II. NÜKLEER İŞLETMEDEN
VE NÜKLEER MADDE TAŞINMASINDAN DOĞAN SORUMLULUĞUN NİTELİĞİ 541 III. SORUMLU KİŞİ 542 A. Nükleer Santrali
İşleten 542 B. Nükleer Madde
Taşıyan 543 IV. SORUMLULUĞUN
ŞARTLARI 544 A. Sorumluluğu Doğuran
Olay: Sivil Amaçlı Nükleer Tesiste veya Nükleer Maddenin Taşınması Sırasında
Meydana Gelen Nükleer Kaza 544 1. Sivil Amaçlı Nükleer
Tesisten Meydana Gelen Nükleer Kaza 545 a. Nükleer Tesis
Kavramı 545 b. Nükleer Kazaya
Sebebiyet Veren Nükleer Madde 545 aa. Nükleer Yakıt 546 bb. Radyoaktif Ürünler
veya Artık 546 cc. Paris Sözleşmesi’ne
Göre Sorumluluk Doğurmayan Nükleer Maddeler 546 c. Sivil Amaçlı Nükleer
Tesis 546 2. Nükleer Tesiste
Meydana Gelen Nükleer Kaza 547 a. Yüksek Risk
Olgusu 547 b. Işıma Kaynaklı Risk
Olgusu 547 B. Nükleer Zarar 548 C. Nükleer Zarar ile
Nükleer Kaza Arasında Uygun Nedensellik Bağının Bulunması 551 1. Genel Olarak 551 2. Uygun Nedensellik
Bağının Kesilmemesi 551 V. ZAMANAŞIMI 552 VI. TAZMİNATIN
MİKTARININ SINIRLANDIRILMASI 552 § 43. TAZMİNAT I. GENEL OLARAK 555 II. TAZMİNATIN
KAPSAMI 556 A. Genel Olarak 556 B. Tazminatın
Kapsamının Belirlenmesi 556 1. Genel Olarak 556 2. Durumun Gereği 557 a. Üçüncü Kişinin
Kusuru 557 b. Zarar Verenin
Kusuru 558 C. Tazminatın
İndirilmesi veya Kaldırılması 560 1. Genel Olarak 560 2. İndirim
Sebepleri 560 3. Zarar Sorumlusuna
İlişkin İndirim Sebepleri 561 a. Zarar Verenin Hafif
Kusuru 562 b. Zarar Verenin
Yoksulluğa Düşecek Olması 562 aa. Hakkaniyet
Sebebiyle Tazminatın İndirilmesi 562 bb. Şartları 562 aaa. Zarar Verenin
Hafif Kusurlu Olması 562 bbb. Zarar Verenin
Tazminatı Ödediğinde Yoksulluğa Düşecek Olması 562 ccc. Hakimin Takdiri:
Hakkaniyetin Gerektirmesi 563 4. Zarar Görene İlişkin
İndirim Sebepleri 564 a. Zarar Görenin Zarar
Doğuran Fiile Rızası 564 b. Zarar Görenin
Kusuru 567 aa. Zarar Görenin
Zararın Doğmasında ya da Artmasında Etkili Olması 571 aaa. Zarara Engel
Olacak Tedbiri Almama: Özen Göstermeme 571 bbb. Zarar Tehlikesini
Göze Almak 573 bb. Tazminat
Yükümlüsünün Durumunu Ağırlaştırma 575 aaa. Zarar Görenin
Meslek Değiştirmekten Kaçınması 576 bbb. Zarar Görenin Bir
Ameliyat veya Tedaviden Kaçınması 577 c. Zarar Görenin
Bedensel Yatkınlığı 578 5. Takdire Bağlı
İndirim Sebepleri 579 a. Tarafların Ekonomik
Durumu 579 aa. Genel Olarak 579 bb. Zarar Görenin
Alışılmamış Yüksek Gelir Elde Etmesi 580 b. Hatır (Yardım)
Fiilleri 580 c. Beklenmeyen
(Umulmayan) Hal 582 d. Üçüncü Kişinin
Kusuru 583 e. Diğer İndirim
Sebepleri 584 6. Tazminatın
İndirilmesi veya Kaldırılması 585 a. Tazminatın
İndirilmesi 585 b. Tazminatın
Kaldırılması 587 c. Hesaplanan Tazminat
Miktarından Hakkaniyet Sebebiyle Artırma veya İndirme Yapılamaması 588 III. TAZMİNAT ŞEKLİNİN
BELİRLENMESİ 589 A. Genel Olarak 589 B. Aynen Tazmin 591 1. Haksız Olarak Alınan
Şeyin Semereleri ile İadesi 591 2. Aynı Cinsten Misli
Eşya ile Değiştirilmesi 591 3. Masraflar Zarar
Verene Ait Olmak Üzere Zarar Görenin Eşyayı Onarması 592 4. Haksız Fiil
Kararının Yayınlanması veya Duyurulması 592 C. Nakden Tazmin 592 D. Ödeme Biçiminin
Belirlenmesi 594 1. Peşin (Sermaye
Şeklinde) Ödeme 595 2. İrat Şeklinde
Ödeme 596 a. Genel Olarak 596 b. İrada Güvence Verilmesi 596 c. Sürekli Zararın
Sermaye Çevrilmesi (Sermayeleştirilmesi) 598 IV. TAZMİNATA
UYGULANACAK FAİZ 601 A. Genel Olarak 601 B. Faiz Oranı 602 C. Faizin İşlemeye
Başladığı An 603 § 44. ZAMANAŞIMI I. GENEL OLARAK 607 II. ZAMANAŞIMINDAN
FERAGAT 608 III. ZAMANAŞIMI
SÜRELERİ 611 A. Kısa Zamanaşımı
Süresi 612 1. Genel Olarak 612 2. Sürenin
Başlangıcı 612 a. Zararın Öğrenildiği
Tarih 613 b. Tazminat
Yükümlüsünün Öğrenildiği Tarih 616 B. Uzun (Mutlak)
Zamanaşımı Süresi 617 1. Genel Olarak 617 2. Sürenin Başlangıcı:
Zarar Verici Fiil Tarihi 618 C. Ceza Davası
Zamanaşımı Süresi 620 1. Genel Olarak 620 2. Uygulama
Şartları 621 a. Fiilin Bir Ceza
Kuralında Suç Olarak Belirlenmesi 621 b. Ceza Dava Zamanaşımı
Süresinin Hukuk Zamanaşımı Süresinden Uzun Olması 622 3. Ceza Dava Zamanaşımı
Süreleri 623 4. Ceza Dava
Zamanaşımının Uygulama Alanı 624 5. Ceza Dava
Zamanaşımının Durması veya Kesilmesi 624 D. Borcu İfadan Kaçınma
Defi 625 § 45. YARGILAMA I. CEZA HUKUKU İLE
İLİŞKİSİ 627 A. Bağımsızlık İlkesi 627 1. Genel Olarak 627 2. Ayırt Etme Gücünün
Varlığı Bakımından 628 3. Kusurun Varlığı
Bakımından 628 4. Zarar Sorumlusunun
Belirlenmesi Bakımından 630 5. Kusurun Ağırlığı
Bakımından 630 6. Zararın Belirlenmesi
Bakımından 630 B. Bağımsızlık
İlkesinin İstisnaları 630 1. Maddi Olayların
Varlığı Bakımından 631 2. Hukuka Aykırılık
Bakımından 632 3. Tazminat Kararı
Bakımından 633 II. TAZMİNAT HÜKMÜNÜN
DEĞİŞTİRİLMESİ 633 III. GEÇİCİ
ÖDEMELER 633 A. Genel Olarak 633 B. Tanım 634 C. Hukuki
Niteliği 634 1. Geçici Ödemeleri
İhtiyati Tedbirin Özel Bir Türü Sayan Görüş 634 2. Ön (Geçici) Tazminat
Görüşü 636 3. Ön Ödeme
Görüşü 636 D. Şartları 637 1. Zarar Görenin Davada
Geçici Ödeme İsteminde Bulunması 637 2. Dava Tarafları Arasında
(Haksız Fiilden Kaynaklanan) Borç İlişkisinin Bulunması 638 3. Zarar Görenin
İddiasının Haklılığını Ortaya Koyan İnandırıcı Delilleri Mahkemeye
Sunması 639 4. Zarar Görenin
Ekonomik Durumunun Geçici Ödemeyi Gerekli Kılması 639 E. Geçici Ödeme Şekli
ve Miktarı 640 F. Ön Ödemenin Hükme
Etkisi 641 1. Hükmedilen Tazminata
Ön Ödemenin Mahsubu 641 2. Davanın Reddi
Halinde Ön Ödemelerin İadesi 642 § 46. SORUMLULUK SEBEPLERİNİN ÇOKLUĞU I. SORUMLULUK
SEBEPLERİNİN YARIŞMASI 645 II. ZARARDAN BİRDEN ÇOK
KİŞİNİN SORUMLULUĞU: BİRLİKTE SORUMLULUK (TESELSÜL) 646 A. Genel Olarak 646 B. Teselsül
Halleri 648 1. Birden Çok Kişinin
Birlikte Bir Zarara Sebebiyet Vermeleri (Tam Teselsül) 648 a. Kavram 648 b. Haksız Fiile Katılma
Şekli 649 c. Birden Çok Kişinin
Birlikte Bir Zarardan Sorumlu Olması 650 aa. Genel Olarak 650 bb. Birlikte
Sebebiyet 650 cc. Birlikte Kusur:
Kusur Ortaklığı 650 aaa. Kavram 651 a’. Ortak İlliyet 651 b’. Ortak Kusur 651 c’. Tek Zarar
Şartı 652 bbb. Görünüm
Şekilleri 652 a’. Kasıt
Ortaklığı 652 b’. İhmal
Ortaklığı 653 c’. Yoğun Birlikte
Sorumluluk 653 2. Birden Çok Kişinin
Aynı Zarardan Çeşitli Sebeplerden Dolayı Sorumlu Olmaları (Eksik
Teselsül) 655 3. Diğer Teselsül
Halleri 656 a. TBK. m. 61 Kapsamındaki
Diğer Durumlar 656 b. Özel Hükümler 656 C. Dış İlişkinin Hukuki
Sonuçları 657 1. Müteselsil
Sorumluluk 657 2. Dış İlişkide Kusur
Dağılımı Yapılmaması 660 a. Genel Olarak 660 b. Birlikte Sorumlu
Olanların Tazminattan İndirim Sebepleri Dikkate Alınarak Tazminatın
Belirlenmesi 661 aa. Borçtan
Kurtulma 661 bb. Borçluların
Savunması 662 aaa. Ortak
Def’iler 662 bbb. Kişisel
Defiler 662 cc. Zamanaşımının
Kesilmesi 665 D. İç İlişkideki Hukuki
Sonuçları 667 1. Kendisinden Tazminat
İstenen Kişinin Durumu Bildirim Yükümü 667 2. Müteselsil
Sorumluların Birbirlerine Rücu Hakkı ve Yasal Halefiyet 667 a. Genel Olarak 667 b. Rücu Hakkı 668 c. Yasal
Halefiyet 669 d. Rücu İsteminde
Zamanaşımı 670 aa. Genel Olarak 670 bb. Zamanaşımı
Süreleri 670 aaa. Kısa Zamanaşımı
Süresi 670 a’. Genel Olarak 670 b’. Sürenin
Başlangıcı 671 bbb. Uzun Zamanaşımı
Süresi 671 a’. Genel Olarak 671 b’. Sürenin
Başlangıcı 671 3. Tazminatın
Müteselsil Borçlular Arasında Paylaşımı 671 a. Genel Olarak 671 b. Paylaşmada Göz
Önünde Tutulacak Hususlar 675 aa. Tarafların
Kusurlarının Ağırlığı 675 bb. Tarafların
Yarattıkları Tehlikenin Yoğunluğu 676 cc. Diğer Durum ve
Koşullar 677 III. KARŞILIKLI
SORUMLULUK 678 Üçüncü Ayırım SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ
İLİŞKİLERİ § 47. SEBEPSİZ ZENGİNLEŞMEDEN DOĞAN BORÇ
İLİŞKİLERİ I. TERİM 681 II. AMACI 681 III. KOŞULLARI 682 A. Genel Olarak 682 B. Edimle veya Başka
Yolla Bir Başkasının Malvarlığından veya Emeğinden Zenginleşme 684 1. Bir Başkasının
Malvarlığından veya Emeğinden Zenginleşme 684 a. Zenginleşme
Kavramı 684 aa. Malvarlığından
Zenginleşme 684 bb. Emekten
Zenginleşme 684 b. Zenginleşme
Biçimleri 684 c. Zenginleşmenin
Belirlenmesi 685 d. Zenginleşmenin Esnek
ve Soyut Malvarlığı Değeri Olması 686 2. Başkasından
Zenginleşme 686 a. Yetki İçeriği
Görüşü 688 b. Hukuk Alanının
İhlali Görüşü 688 c. Hukuka Aykırılık
Görüşü 689 3. Edimle veya Başka
Yolla Zenginleşme 689 C. Haklı Bir Sebebin
Bulunmaması 690 D. Nedensellik
Bağı 690 IV. ÖZELLİKLERİ 691 A. Nisbi Bir Hak
Olması 691 B. Nisbi İkinci Nitelik
Taşıması 692 1. Bağımsızlık
Görüşü 692 2. İkincillik (Talilik)
Görüşü 692 a. Mutlak İkincillik
Görüşü 692 b. Nisbi İkincillik
Görüşü 692 3. Değerlendirme 693 V. SEBEPSİZ
ZENGİNLEŞMENİN DİĞER TALEPLERLE İLİŞKİSİ 693 A. İstihkak Talebi
ile 693 B. Zilyedlikten Doğan
Taleplerle 695 1. Zilyedlik
Davaları 695 2. Haksız
Zilyedlikte 695 C. Sözleşmeden Doğan
Taleplerle 696 D. Haksız Fiilden Doğan
Taleplerle 697 E. Vekaletsiz
İşgörmeden Doğan Taleplerle 697 VI. SEBEPSİZ
ZENGİNLEŞME ÇEŞİTLERİ 699 A. Edim Dolayısıyla
Zenginleşme 699 1. Kavram 699 a. İcra Hukukunda 699 b. İflas
Hukukunda 700 2. Sebebe Bağlılık
İlkesinin Edim Yoluyla Zenginleşmeyi Engellemesi 700 3. Görünüm
Şekilleri 701 a. Zenginleşmenin
Geçerli Olmayan Bir Sebebe Dayanması 701 aa. Genel Olarak 701 bb. Borçlanılmamış
Edimin İfası 702 aaa. Genel Olarak 702 bbb. Unsurları 703 a’. Borcun Geçerli
Olmaması 703 b’. Borcun Yerine
Getirilmesi 703 c’. Kendisini Borçlu
Sanarak İfa 704 d’. Kendi İsteğiyle
İfa 704 b. Zenginleşmenin
Gerçekleşmemiş Bir Sebebe Dayanması 705 c. Zenginleşmenin Sonradan
Sona Ermiş Bir Sebebe Dayanması 706 B. Edim Dışı
Zenginleşme 707 1. Kavram 707 2. Müdahaleden Doğan
Zenginleşme 708 a. Zenginleşenin
Davranışından Kaynaklananlar 710 b. Üçüncü Kişinin
Davranışından Kaynaklananlar 711 c. Fakirleşenin
Davranışından Kaynaklananlar 711 3. Harcamadan Doğan
Zenginleşme 711 4. Rücu Hakkı Veren
Edim Dışı Zenginleşmeler 712 5. Kazadan Kaynaklanan
Edim Dışı Zenginleşmeler 712 C. Kanunun Zenginleşme
Hükümlerine Tabi Tuttuğu Kurumlar 713 1. Kusursuz İfa
İmkansızlığında Geri İstem 713 2. Elden Çıkarılan
Nişan Hediyesinin Geri İstemi 713 3. Özel Kanunların
Sebepsiz Zenginleşme Hükümlerine Tabi Tuttuğu Kurumlar 713 VII. GERİ VERME 713 A. Genel Olarak 713 B. Fakirleşenin Geri
İsteme Hakkı (Zenginleşenin Geri Verme Yükümlülüğü) 714 1. Genel Olarak 714 2. İyiniyetli Sebepsiz
Zenginleşenin Geri Verme Yükümlülüğü 716 a. Zenginleşmenin
Ortadan Kalktığı Savunması 716 b. Zenginleşme
Sebebiyle Zenginleşenin Malvarlığının Azalması 718 aa. Fark Teorisi 718 bb. Fark Teorisinin
Sınırlandırılması 719 3. Kötüniyetli Sebepsiz
Zenginleşenin Geri Verme Yükümlülüğü 720 C. Geri İstenememenin
Sınırlandırılması 721 1. Kendi İsteğiyle Borç
Olmayan Şeyin İfası 721 2. Geri
İstenememe 722 a. Hukuka ve Ahlaka
Aykırı Amaçla Yapılan Kazandırmalar 722 aa. Genel Olarak 722 bb. TBK. m.27/I ile
Olan İlişkisi 722 cc. Uygulama
Alanı 723 dd. Yaptırımı 724 b. Ahlaki Ödevin
İfası 725 c. Zamanaşımına Uğramış
Borcun İfası 725 d. Diğer Eksik
Borçların İfası 726 D. Zenginleşenin
Giderleri İsteme Hakkı 726 1. Genel Olarak 726 2. Giderleri İsteme
Hakkı 726 a. İstenebilecek
Giderler 726 aa. Zorunlu
Giderler 726 bb. Yararlı
Giderler 727 b. Fakirleşenin
Sorumluluğu 727 aa. Zenginleşen
İyiniyetli İse 727 bb. Zenginleşen
Kötüniyetli İse 727 3. Ayırıp Alabilme
Hakkı 727 VIII. ZAMANAŞIMI 728 A. Genel Olarak 728 B. Zamanaşımı
Süreleri 728 1. Kısa Zamanaşımı
Süresi 728 a. Genel Olarak 728 b. Sürenin
Başlangıcı 729 2. Uzun Zamanaşımı
Süresi 729 a. Genel Olarak 729 b. Sürenin
Başlangıcı 729 3. Borcu İfadan
Kaçınma 729 Kaynakça 731 Kavramlar Dizini 757 |