Kitap Künyesi | |
Yazar | O. Gökhan ANTALYA |
Baskı Tarihi | 2019/11 |
Baskı Sayısı | 2 |
Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
Cilt | Karton kapak |
BH259-3
Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt:III
Prof. Dr. o. Gökhan ANTALYA
2019/11 2. Baskı, 648 Sayfa, Ciltli
ISBN 978-975-02-5795-7
Bu eser, Seçkin Yayıncılık'ın yayını olarak, "Marmara Hukuk Yorumu"nun "V/1, 3"üncü cildi olarak okuyucuya sunulmuştur.
Bu eserde, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun "Genel Hükümler" başlıklı birinci kısmının "Borç İlişkisinin Hükümleri" başlıklı ikinci bölümünün "Borçların İfası" başlıklı birinci ayırımında ve "Borçların İfa Edilmemesinin Sonuçları" başlıklı ikinci ayırımında yer alan hükümler bilimsel olarak yorumlanmıştır.
Türk Hukukunun yanı sıra mukayeseli hukuktan, özellikle İsviçre, Almanya ve Fransa hukuklarından yararlanılan eserde, ifa ve ifa engellerine ilişkin yeni kuramlara yer verilmiştir. Ayrıca eserde, hem Türk yargı kararlarına hem de yabancı mahkeme kararlarına yer verilerek uygulamadan pek çok örnek okuyucuya sunulmuştur.
Konu Başlıkları
![]() | Borçların İfası |
![]() | Borçların İfa Edilmemesinin Sonuçları: |
![]() | Borcun İfa Edilmemesi |
![]() | Borçlunun Temerrüdü |
İçindekiler İkinci Baskıya
Önsöz 7 Birinci Baskıya
Önsöz 9 Kısaltmalar 37 İkinci Bölüm BORÇ İLİŞKİSİNİN HÜKÜMLERİ Birinci Ayırım BORCUN İFA EDİLMESİ § 48. SÖZLEŞMEYE UYGUN İFA I. İFA KAVRAMI 41 A. Genel Olarak 41 B. Edimin
İstenebilirliği – Edimin Yerine Getirilebilirliği 43 C. İfa İlkeleri 43 1. Borçlanılan Edime
Uygun İfa İlkesi 43 2. Dürüstlük Kuralına
Uygun İfa İlkesi 44 3. Bütünlük
İlkesi 45 II. YASAL İFA
KURALLARI 45 III. İFA KURALLARININ
UYGULAMA ALANI 46 IV. İFANIN SONUCU 47 V. İFANIN HUKUKİ
NİTELİĞİ 47 A. İfa Teorileri 48 1. İrade Açıklaması
Görüşü 48 a. Sözleşme
Görüşü 48 b. Borçlunun İrade
Açıklaması Görüşü 49 2. İfanın Fiili Etkisi
(Maddi Fiil) Görüşü 49 3. Sınırlı Sözleşme
Görüşü 50 B. Farklı Görüşlerin
Hukuki Sonuçları 51 1. Hukuki İşlem
Ehliyeti 51 2. İfa İradesi 52 § 49. İFANIN TARAFLARI I. İFAYI YAPACAK
KİŞİ 53 A. Kural: Üçüncü
Kişinin İfası 53 B. İstisna: Borçlunun
Kişisel Olarak Edimi Yerine Getirme Yükümlülüğü 55 1. Kanundan Doğan 55 a. Genel İstisna:
Kişisel Edim Yükümlülüğü 55 b. Belirli Sözleşme
Tiplerine Özgü Düzenlemeler 55 2. Sözleşmeden
Doğan 56 3. Edimin Niteliğinden
Doğan 56 C. Borçlu ile Borcu İfa
Eden Kişi Arasındaki İlişki 57 1. Borç Borçlunun İradesi
ile İfa Edilmişse/ Ödenmişse 57 a. Borcu Ödeyen Üçüncü
Kişinin Borçluya Halefiyeti 58 aa. Genel Olarak 58 bb. Kanunda Açık Bir
Halefiyet Hükmü Yoksa 58 cc. Kanunda Açık Bir
Halefiyet Hükmü Varsa 59 b. Üçüncü Şahsın
Borçluya Halefiyeti 59 aa. Genel Olarak 59 bb. Kanuni Halefiyet
Halleri 61 aaa. Üçüncü Kişiye
Tanınan Halefiyet (Genel Halefiyet) 61 bbb. Borçtan Sorumlu
Olan Kişilere Tanınan Halefiyet (Özel Halefiyet Halleri) 63 a’. Müteselsil
Borçlarda Halefiyet 63 b’. Kefalette
Halefiyet 63 c’. Bölünemez Borçlarda
Halefiyet 63 d’. Sigortacının
Halefiyeti 63 cc. Halefiyetin Hüküm
ve Sonuçları 63 aaa. Halefiyetin
borçtan kurtarıcı etkisi 64 bbb. Üçüncü şahsın
alacaklının yerine geçmesi 64 2. Borç Borçlunun
İradesi Olmaksızın İfa Edilmişse/Ödenmişse 64 3. Borç Borçlunun
İradesine Karşın İfa Edilmişse/ Ödenmişse 65 II. İFA YAPILACAK
KİŞİ 66 A. Kural: İfa
Alacaklıya Karşı Yerine Getirilmeli 66 B. İstisna: Üçüncü
Kişiye İfa 67 1. Borçlu Edimi Üçüncü
Kişiye İfa Etmek Konusunda Yükümlülük Altında İse 67 a. Edimin Üçüncü Kişiye
İfasının Kararlaştırılmasıyla 67 b. Alacaklının Vereceği
Talimatla 68 c. Kanun Hükmü
Gereği 68 d. Mahkeme Kararı
Gereği 68 2. Borçlunun Üçüncü
Kişiye İfa Hakkı 69 a. Alacaklının
Yetkilendirmesi 69 b. Kanun Hükmü
Gereği 69 § 50. İFA YERİ I. İFA YERİ
KAVRAMI 71 A. Genel Olarak 71 1. Kavram 71 2. Önemi 73 B. İfa Faaliyeti Yeri
ve İfa Sonucu Yeri 74 C. Birden Fazla İfa
Yeri 74 D. Götürülecek Borçlar,
Alınacak Borçlar, Aranılacak Borçlar ve Gönderilecek Borçlarda İfa Yeri 74 1. Götürülecek
Borçlar 75 a. Para Borcu 75 b. İfanın Önemli Ölçüde
Güçleştirilmesi 76 2. Aranılacak
Borçlar 76 3. Alınacak
Borçlar 77 4. Gönderilecek
Borçlar 77 E. İfa Yerine Bağlanan
Hukuki Sonuçlar 78 1. Temel Hukuki
Sonuç 78 2. Diğer Hukuki
Sonuçlar 78 II. İFA YERİNİN
BELİRLENMESİ 78 A. Taraflarca
Belirlenmesi 79 B. Kanun Hükmü ile
Belirlenmesi 80 1. Genel İfa Yeri
Kuralları 80 a. Para Borcu 80 aa. Genel Kural 80 bb. Nakit Dışı Diğer
Para Ödemeleri (Havale ve EFT) 80 b. Parça Borcu 83 c. Diğer Borçlar 84 2. Özel İfa Yeri
Kuralları 84 III. İFA YERİNİN
DEĞİŞTİRİLMESİ 84 § 51. İFANIN ZAMANI I. İFA ZAMANI
KAVRAMI 85 A. Genel Olarak 85 B. İfanın İstenebilir/Muaccel
Olması 86 1. Genel Olarak 86 2. Muaccel Borç –
Müeccel Borç 87 a. Muaccel Borç 87 b. Müeccel Borç 87 C. İfa
Edilebilirlik 88 II. İFA ANININ
ÖNEMİ 88 III. İFA ZAMANININ
BELİRLENME ŞEKİLLERİ 88 A. Mutlak Olarak
Belirlenmesi 89 B. Nispi Olarak
Belirlenmesi 89 IV. İFANIN
İSTENEBİLİRLİĞİNİN (MUACCELLİĞİNİN) VE İFA EDİLEBİLİRLİĞİNİN BELİRLENMESİ 90 A. Genel Olarak 90 B. Süreye Bağlanmamış
Borçlarda 91 1. İfa Zamanının
Sözleşmeyle Belirlenmesi 91 a. Sözleşmede
Kararlaştırılması 91 aa. Genel Kural 91 bb. Sürenin
Uzatılması 92 cc. Erken İfa 93 aaa. Borçlunun Erken
İfa İmkanı 93 bbb. Erken İfanın
Borçluya İndirim Talep Etme Hakkı Vermemesi 95 a’. Hoffmann
metodu 97 b’. Capzow Metodu 97 b. Hukuki İlişkinin
Özelliğinin Belirlemesi 97 2. Kanun Tarafından
Belirlenmesi 98 a. Genel Kural 98 b. Özel Kural 99 C. Süreye Bağlanmış
Borçlarda 100 1. Gün Olarak
Belirlenmiş Süre 101 2. Hafta Olarak
Belirlenmiş Süre 101 3. Ay Olarak
Belirlenmiş Süre 101 a. Tek Bir Aya İlişkin
Belirlenmiş Süre 102 b. Birden Çok Ayı
İçeren Zamana İlişkin Belirlenmiş Süre 102 c. Yarım Aya İlişkin
Belirlenmiş Süre 103 D. Tatil Günleri 103 E. İş Zamanında
İfa 104 V. KARŞILIKLI BORÇ
YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERDE İFA EDİLEBİLİRLİK (MUACCELİYET) 105 A. İfada Sıra 105 1. Kural: Aynı Anda
Karşılıklı İfa 105 2. İfadan Kaçınma Defi
(Ödemezlik Defi) 107 a. Genel Olarak 107 b. Şartları 108 aa. Karşılıklı Borç
Yükleyen Sözleşme Bulunmalı 108 aaa. Genel Olarak 108 bbb. Tarafların İfa
Yükümlülükleri Karşılıklı Değişim İlişkisi İçinde Olmalı 108 bb. Karşı Edimin İfası
Talep Edilebilir Olmalı ve Önceden İfa Yükümlülüğü Bulunmamalı 109 cc. Kendi Borcunu İfa
Etmiş veya İfa Önerisinde Bulunmuş Olmalı 110 c. Uygulama Alanı 111 D. Hakkın
Kullanılması 113 B. İfa Güçsüzlüğü 114 1. Genel Olarak 114 2. Şartları 115 a. Karşılıklı Borç
Yükleyen Bir Sözleşme Bulunmalı 115 b. Sözleşme Tarafı
Ödeme Güçsüzlüğüne Düşmeli 115 c. Karşı Tarafın Alacak
Talebi Fiilen Tehlikeye Düşmeli 116 3. Alacaklının Hukuki
İmkanları 116 a. Borçludan Güvence
Verilmesini Talep Etme 117 b. Güvence
Gösterilinceye Kadar İfadan Kaçınma (Ödemezlik) Defi 117 c. Sözleşmeden
Dönme 117 § 52. İFANIN KONUSU I. GENEL OLARAK 119 II. BORCUN KONUSUNA
(EDİME) UYGUNLUK 120 A. Kural: İfanın
Borçlanılmış Edime Uygun Olması İlkesi 120 B. İstisna: İfa Yerine
Geçen Diğer İfa Şekilleri 120 1. Seçimlik
(Alternatif) Yetki 121 2. İfa Yerini Tutan
Başka Bir Şeyle İfa (İfa Yerine Edim) 122 a. Kavram 122 b. Niteliği: Edimi
Değiştirme Sözleşmesi 123 c. Hukuki
Sonuçları 124 3. Asıl Edimi
Hedefleyen Başka Bir Şeyle İfa (İfa Uğruna Edim) 126 a. Kavram 126 b. İfa Yerine Edimden
Farkı 127 c. Hukuki
Niteliği 128 d. Hukuki
Sonuçları 129 aa. Alacaklının İfa
Uğruna Verilen Şeyi Paraya Çevirmekle Yükümlü Olması 129 bb. İfa Uğruna Verilen
Şeyi Paraya Çevirme Masraflarına Borçlunun Katlanmakla Yükümlü Olması 130 cc. Edimin Alacak Üzerindeki
Etkileri 130 aaa. Alacağa
Başvurulmasının Bozucu Şarta Bağlanmış Olması 130 bbb. Alacaklı Alacağın
Tamamını Elde Ettiğinde Borcun Sona Ermesi 130 ccc. Alacaklının Bakiye
Alacağını Talep Hakkı 131 ddd. Alacaklının Fazla
Meblağı Borçluya İade yükümlülüğü 131 eee. Alacak için
Zamanaşımının Kesilmesi 131 III. EDİMİN KONUSUNUN
TARAFLAR VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİ TARAFINDAN BELİRLENMESİ 132 A. Sözleşmeyle
Kararlaştırılması 132 B. Kanunla
Belirlenmesi 132 1. Parça Borcu ve Çeşit
(Cins) Borcunda 133 a. Parça Borcunda 133 b. Çeşit (Cins)
Borcunda 133 aa. Kavram 133 bb. Kural: Edimi Seçme
ve İçeriğini Belirleme Yetkisinin Borçluda Olması 134 aaa. Genel Olarak 134 bbb. Kapsamı 135 ccc. Seçimin Niteliği
ve Geri Alınması 135 cc. İstisna 136 aaa. Sözleşmeyle
Kararlaştırma 136 bbb. İşin
Niteliği 137 dd. Edimin İçeriğini
Belirleme: Edimin Orta Nitelikte Olması 137 2. Seçimlik
Borçlarda 137 a. Kavram 137 b. Kural: Seçim
Hakkının Borçluda Olması 139 IV. BORCUN KONUSUNUN
TAMAMININ İFASI 141 A. Kural: Borcun
Tamamının İfası 141 B. İstisna: Kısmen
İfa 142 1. Sözleşme Hükmü
Gereği 144 2. Kanun Hükmü
Gereği 144 a. Tartışmasız Bakiye
Kısmın İfası 144 b. Bölünemeyen
Edimlerde İfa 145 aa. Birden Çok
Alacaklısı Varsa 146 bb. Birden Çok Borçlusu
Varsa 147 c. Kısmi Ödeme 147 d. Diğer Hukuk
Kuralları 148 3. İşin Niteliği
Gereği 148 4. Dürüstlük Kuralı
Gereği 148 V. PARA BORÇLARININ
ÖDENMESİ 148 A. Kavram 148 B. Anlamları 150 1. İlk Anlamı: Değer
Borcu Olması 150 2. Diğer Anlamı:
Miktarı Belirli Birim Borcu Olması 151 C. Borçlanılan Para
Miktarının Belirlenme Şekilleri 151 1. Doğrudan Belirleme
Şekilleri 151 2. Dolaylı Belirleme
Şekilleri 151 3. Karma Belirleme
Şekilleri 151 4. Akreditif 152 a. Kavram ve Hukuki
Niteliği 152 b. Taraflar ve Banka
ile Olan Akreditif İlişkileri 152 D. Ödeme ve Hukuki
Sebep 153 1. Hukuki Sebep
Olmaksızın Ödeme 153 2. Hukuki Sebebe
Dayanarak Ödeme 153 a. Genel Olarak 153 b. Birden Çok Borçta
Ödemenin Hangi Borca Yapıldığının Belirlenmesi 153 aa. Borçlu ve
Alacaklının Bildirimine Göre 153 aaa. Borçlunun
Bildirimi 153 bbb. Alacaklının
Makbuzdaki Beyanı 154 bb. Kanun Hükmüne
Göre 155 E. Ödeme 156 1. Ülke Parası Birimi ile
Nakit Ödeme 156 a. Ülke Parası ile
Ödeme 156 b. Nakit Ödeme 158 c. Ödemenin
Kapsamı 159 aa. Nominal/İtibari
Değer Kuralı 159 bb. İstisnası: Gerçek
Denkleştirilmiş Değerin Ödenmesi 159 2. Yabancı Ülke Parası
Birimi ile Nakit Ödeme 161 a. Yabancı Para
Borcunun Borçlu Tarafından Ödenebilirliği 161 aa. Kural: Borcun Ülke
Parası Birimiyle Ödenmesi 161 aaa. Aynen Ödeme Kaydı
Kararlaştırılmaması 161 bbb. Borçlunun
Alternatif Yetkisi 162 a’. Kararlaştırılan
Yabancı Para Birimiyle Ödeme 162 b’. Rayiç Ülke
Parasıyla (Türk Lirası ile) Ödeme 162 bb. İstisna: Borcun
Yabancı Para Birimiyle Ödenmesi 163 3. Yabancı Para
Borcunun Ödenmesinin Alacaklı Tarafından Talep Edilebilirliği 163 a. Kararlaştırılan
Yabancı Para Birimiyle Ödeme 164 b. Rayiç Ülke Parasıyla
(Türk Lirası ile) Ödeme 165 F. Faiz
Yükümlülüğü 165 1. Faiz Kavramı ve
Fer’i Niteliği 165 2. Faiz Yükümlülüğünün
Kaynakları 167 a. Sözleşmeden Doğan
Faiz: Sözleşme Faizi 167 b. Kanun Hükmünden
Doğan Faiz: Kanuni Faiz 167 3. Faiz Oranının
Belirlenmesi 168 a. Faiz Oranı 168 aa. Ülke Parası
Borcunda Faiz 168 aaa. Faiz Oranı 168 bbb. Faiz Alacağının
Hesaplanması 169 bb. Yabancı Para
Borcunda Faiz 169 b. Sözleşmesel Faiz
Oranının Sınırları 170 aa. Genel Sınır 170 bb. Üst Sınır 170 4. Faize Faiz
Yasağı 171 G. Kısmi Ödeme 172 1. Kural: Ana Borçtan
Mahsup 172 2. Kural: Daha Az
Güvenceliye Mahsup 173 3. Niteliği 174 4. Alacaklının İtiraz
Hakkı 174 H. Borcunu Ödeyen
Borçlunun Hakları 174 1. Makbuz Verilmesi ve
Senetlerin Geri Verilmesi veya İptali 176 a. Genel Olarak 176 b. Makbuz
Verilmesi 176 aa. Makbuz Kavramı,
Niteliği ve Kapsamı 176 bb. İbra Makbuzundan
Ayrılması 177 cc. Makbuzun İspat
Gücü 178 c. Senedin Geri
Verilmesi 178 aa. Genel Olarak 178 bb. Kısmi Ödemenin
Senede İşlenmesi 178 cc. Senedin Geri
Verilememesi 178 I. Ödemenin İspatına
İlişkin Karineler 179 1. Dönemsel Ödemelere
Makbuz Verilmesi 179 a. Bir Dönem İçin
Makbuz Verilmesi 179 b. Anaparanın Tamamı
İçin Makbuz Verilmesi 180 2. Borç Senedinin Geri
Verilmesi 180 § 53. ALACAKLI TEMERRÜDÜ I. ALACAKLININ İFAYA
BİRLİKTE KATILIMI 183 A. Alacaklının İfaya
Katılımının Niteliği 183 1. Külfet
Niteliği 183 2. Borç Niteliği 184 B. Alacaklının İfaya
Katılım Şekilleri 185 1. İfa Davranışları 186 a. Hazırlık
Davranışları 186 b. Birlikte Kabul
Davranışları 187 c. İfaya Eşlik Eden
Davranışlar 187 aa. Makbuz ve
Senetlerin Geri Verilmesi 187 bb. Senedin İptal
Edildiğine ve Borcun Olmadığına Dair Belge Verilmesi 188 II. ALACAKLININ TEMERRÜDÜ 188 A. Genel Olarak 188 B. Şartları 190 1. Borçlu Borçlanılan
Edimin İfasını Borca Uygun Olarak Önermeli 190 a. Borçlanılan Edim
İfaya Hazır Olmalı 190 b. Borçlu Borçlandığı
Şekliyle İfayı Önermeli 190 aa. Fiili Önerme 191 bb. Sözlü Önerme 191 2. Alacaklı Haksız
Olarak İfaya Katılmaktan Kaçınmalı 192 a. Alacaklı İfaya
Katılmaktan Kaçınmalı 192 b. Alacaklının İfayı
Kabulden Kaçınması Haksız Olmalı 192 3. Alacaklının
Temerrüdüne Bağlanan Genel Sonuçlar 193 4. Borçlunun Borcundan
Kurtulabilmesi İçin Kullanabileceği Haklar 195 a. Bir Şeyin Teslimini
Gerektiren Borçlarda (Verme Borçlarında) 196 aa. Tevdi Edilebilen
Eşyayı Konu Alan Borçlarda 196 aaa. Kural: Tevdi
Hakkı 196 a’. Genel Olarak 196 b’. Tevdinin
konusu 197 c’. Taşınmazları Konu
Alan Borçlarda Alacaklının Temerrüdü 198 d’. Tevdi Yeri 198 e’. Tevdinin Hukuki
Sonuçları 199 aa’. Borçlunun
Borcundan Kurtulması 199 bb’. Edimin Hasar ve
Giderlerinin Alacaklıya Ait Olması 200 bbb. Tevdi Konusunu
Geri Alma 200 bb. Tevdi Edilemeyen
Eşyayı Konu Alan Borçlarda 201 aaa. Borçlunun Sattırma
ve Bedeli Tevdi Hakkı 202 a’. Borsa veya Piyasa
Fiyatı Olmayan Eşyada 202 aa’. Tevdi Edilemez
Eşya 202 bb’. Alacaklıya
İhtar 203 cc’. Hakimden
İzin 203 b’. Borsa veya Piyasa
Fiyatı Olan Tevdi Edilemeyen Eşyada 204 b. Bir Şeyin Teslimini
Gerektirmeyen Borçlarda 204 § 54. DİĞER İFA ENGELLERİNDE I. KAVRAM 207 II. ŞARTLARI 207 A. Borçlunun Kusuru
Bulunmamalı 207 B. Alacaklıdan
Kaynaklanan Kişisel Sebepler Söz Konusu Olmalı 208 1. Alacaklının
Kimliğinde Duraksama Olmalı 208 2. Alacaklıdan
Kaynaklanan Diğer Kişisel Sebeplerin Varlığı 208 III. HUKUKİ SONUÇ 209 İkinci Ayırım BORCUN İFA EDİLMEMESİ § 55. GENEL OLARAK İFA İHLALLERİ I. BORÇLANILAN EDİME
AYKIRILIK (İFA İHLALLERİ) 211 A. Genel Olarak 211 B. Yasal Dayanak 213 C. İfa İhlallerine
Bağlanan Hukuki Sonuçlar 216 D. Uygulama Alanı 217 E. Genel Bakış 218 II. EDİMİN İFA
EDİLMESİNİN SAĞLANMASI 219 A. Kural: İfanın Konusu
Olan Edimin Yerine Getirilmesinin İstenmesi 219 1. Genel Olarak: Edimin
Aynen İfası 219 2. Kural: Alacaklının
İfayı Talep Hakkı 220 a. Birincil Talep:
Aynen (Real) İfayı Talep Hakkı 220 b. TBK’nın Aynen (Real)
İfa Talebini Düzenleyen Hükümleri 221 aa. Yapma ve Yapmama
Borçlarının İfası ve İfanın İhlali 222 aaa. Yapma Borçlarının
İfasının İhlali 222 a’. Kural: Yapma
Borçlarının Aynen İfasını Talep: Borçlu Yerine İfa 223 aa’. Borçlu Yerine İfa
(Nama İfa) 223 aaa’. Genel
Olarak 223 bbb’. Hukuki
Dayanağı 223 ccc’. Hukuki
Niteliği 224 a’’. İfa görüşü 224 b’’. Cebri İcra
Görüşü 225 ddd’. Hukuki
Olguları 225 a’’. Borçlunun Şahsına
Bağlı Olmayan Yapma Borcu Bulunmalı 225 b’’ Yapma Borcunun
İfası Talep Edilebilir Olmalı 227 c’’. Hakim Nama İfaya
İzin Vermiş Olmalı 229 a’’’. Hakimin
Alacaklının Kendisinin veya Üçüncü Kişinin Nama İfasına İzin Vermesi 229 b’’’. İfa Masrafının
Borçluya Ait Olması 231 eee’. Tazminat
Hakkı 232 fff’. Borca Aykırı
Durumun Ortadan Kaldırılması 232 b’. Yapma Borçlarına
İlişkin İlamın Cebri İcrası 233 bbb. Yapmama
Borçlarının İfasının İhlali 234 a’. Genel Olarak 234 b’. Uygulanacak
Hükümler 235 aa’. Kural: Zararın
Tazminini Talep Hakkı 237 bb’. Borca Aykırı
Durumun Ortadan Kaldırılması 238 aaa’. Sözleşmede
Öngörülen İhlal Öncesi Durumun Tekrar Sağlanması Kararı 238 bbb’. Hakimin İzin
Kararı 239 c’. Yapmama Borçlarına
İlişkin İlamın Cebri İcrası 239 c. İki Tarafa
(Karşılıklı) Borç Yükleyen Sözleşmelerde 240 3. İstisnalar 240 a. Türk Borçlar
Kanunundan Doğan İstisnalar 241 b. Tarafların
Kararlaştırmasından Doğan İstisna 241 c. Borçlunun Kişilik
Hakkının Korunmasından Doğan İstisna 241 III. İFAYA ZORLAMA VE
İFANIN İCRASI 242 A. İfa Davası
Yargılaması 242 B. İfa Kararının
İcrası 242 IV. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN TAZMİNAT
SORUMLULUĞUNUN TEMEL KURALI: TBK m. 112 244 A. TBK m. 112’nin Temel
Kural Niteliğinde Olması 244 1. Genel Olarak 244 2. TBK m.112’nin
Uygulama Alanın Genişletilmesi 245 a. Başlangıçtaki Subjektif
İmkansızlıkta TBK m. 112 Hükmünün Uygulanması 245 aa. İmkansızlık
Çeşitleri 245 aaa. Başlangıçtaki
İmkansızlık – Sonraki İmkansızlık Ayrımı 246 bbb. Sübjektif
İmkansızlık – Objektif İmkansızlık Ayrımı 248 ccc. Başlangıçtaki
Subjektif İmkansızlıkta TBK m. 112’nin Uygulanması 249 b. Geçici İmkansızlıkta
Uygulanmaması 252 aa. Sürekli İmkansızlık
– Geçici İmkansızlık Ayrımı 252 bb. Geçici
İmkansızlıkta Temerrüt (TBK m. 117 vd.) Hükümlerinin Uygulanması 254 cc. Parça
Borçlarında 255 dd. Sürekli İmkansızlık
Sonuçlarının Uygulanacağı Geçici İmkansızlık Halleri 256 aaa. İmkansızlığın Ne
Zaman Sona Ereceğinin Belirli Olmaması 256 bbb. Sözleşme Amacına
Aykırılık 256 a’. Genel Olarak 256 b’. Amacın Başka
Şekilde Gerçekleşmesi 257 aa’. Kavram 257 bb’. Hukuki
Sonucu 258 c’. Amacın Bozulması
(Çökmesi) 258 aa’. Kavram 258 bb’. Hukuki
Sonucu 259 ee. Geçici
İmkansızlığın Sürekli İmkansızlığa Dönüşmesi 262 aaa. Genel Olarak 262 bbb. Mutlak Kesin
Vadeli Sözleşmelerde 263 ff. Tek taraflı
Sözleşmelerde 265 gg. Ani Edimli Yapmama
Borçlarında 265 hh. Sürekli Edimli
Sözleşmelerde 265 c. Alacaklının Sorumlu
Olduğu İmkansızlıkta Uygulanması 266 d. Sözleşmenin Her İki
Tarafının İmkansızlıktan Sorumlu Olması 268 e. Olumlu Sözleşme
İhlalinde Uygulanması 268 f. Yeni Hukuk
Kurumlarında Uygulaması 269 aa. Sözleşme Öncesi
Kusurlu Davranıştan Sorumluluk (Culpa in Contrahendo) 270 bb. Güven
Sorumluluğu 271 cc. Üçüncü Kişiyi
Koruyucu Sözleşme 272 3. İfa İmkansızlığının
Benzer Kurumlardan Ayırt Edilmesi 274 a. Borçlunun
Temerrüdünden Ayırt Edilmesi 274 b. Sözleşmenin Olumlu
İhlalinden Ayırt Edilmesi 275 B. TBK m. 112’nin
Tamamlayıcı Kural Niteliğinde Olması 275 C. TBK m. 112’nin
Uygulama Alanı 275 1. Genel Olarak 275 2. TBK m. 112’nin
Haksız Fiille (TBK m. 49 vd.) Olan İlişkisi 276 a. Sözleşme İhlalinde
Hukuka Aykırılık 276 b. TBK m. 112’nin
Haksız Fiille (TBK m. 49 vd.) Olan İlişkisi 277 c. TBK m. 112’nin
Borçlu Temerrüdü (TBK m. 117 vd) ile İlişkisi 279 d. TBK m. 112 vd.
Hükümlerinin TBK Özel Hükümleri ile Olan İlişkisi 280 § 56. İFANIN İMKANSIZLAŞMASI I. GENEL OLARAK 283 II. YASAL DAYANAK 283 III. KAVRAM 284 A. Genel Olarak 284 1. Giriş 284 2. İmkansızlık
Teorileri 285 a. Şart Teorisi 285 b. Beklenmezlik
Teorisi 285 c. Karma Teori 286 B. Görünüm
Şekilleri 287 1. Maddi
İmkansızlık 287 2. Hukuki
İmkansızlık 288 a. Genel Olarak 288 b. Görünüm
Şekilleri 289 aa. Sözleşmeyle Devri
Kararlaştırılan Bir Hakkın Sona Ermesi 289 bb. Edimin Yerine
Getirilmesinin Kanun veya Yetkili Makam Kararıyla Yasaklanması 289 cc. Borcun İfa
Edilebilmesi İçin Gerekli Olan İdari Makam Kararının ve Verdiği Yetkinin veya
İznin Kalkması 289 IV. OBJEKTİF VE
SUBJEKTİF İMKANSIZLIK AYRIMI 291 A. Genel Olarak 291 B. Ayrım Kriteri 291 1. Genel Olarak 291 a. İmkansızlığın Etkili
Olduğu Kişi Kriteri: Borçlu 291 aa. Dar İmkansızlık
Görüşü 291 bb. Geniş İmkansızlık
Görüşü 292 b. İfa İhlali Çeşidi
Kriteri 294 C. Sonraki Subjektif
İmkansızlığın İmkansızlık Hükümlerine Tabi Olması 294 1. Geleneksel
İmkansızlık Görüşü 294 2. Temerrüt
Görüşü 295 D. Subjektif
İmkansızlık Sayılan Haller 296 1. Hizmet/İş
Sözleşmesinden Doğan Hizmet ve İş Görme Edimi 296 2. Sözleşme Konusu
Malın Sonradan Elden Çıkması (Çifte Satım ya da Çifte Kiralama veya Malın
Çalınması) 296 a. Sözleşme Konusu
Malın Sonradan Rızaen Elden Çıkması (Çifte Satış/Çifte Kiralama) 297 b. Sözleşme Konusu
Malın Sonradan Rıza Dışı Elden Çıkması (Malın Çalınması) 299 E. Subjektif
İmkansızlıktan Ayrılması Gereken Durumlar 300 1. Kişiye Mutlak
Surette Bağlı Edimlerde İmkansızlık 300 a. Kişiye Mutlak
Surette Bağlı Edimlerin İmkansızlığının Objektif Niteliği 300 b. Kişiye Mutlak
Surette Bağlı Edimlerin İmkansızlığın Subjektif Niteliği 301 2. Cins Borcunun ve
Para Borcunun İmkansız Olamaması 302 a. Cins Borcunun
İmkansız Olmaması 302 b. Para Borcunun
İmkansız Olamaması 303 3. Yapmama Borcunun
İmkansızlaşması 304 4. Aşırı İfa
Güçlüğü 305 a. Genel Olarak 305 b. Sözleşmeye
Müdahalenin Hukuki Temeli 306 c. Sözleşmenin Değişen
Şartlara Uyarlanması İlkesi 308 d. İşlem Temelinin
Çökmesi 309 aa. Genel Olarak 309 bb. İşlem Temelinin
Hukuki Temeli 311 aaa. Uyarlama
Boşluğu 311 bbb. Uyarlama
Boşluğunun Dürüstlük Kuralıyla Düzeltilerek Doldurulması 311 ccc. Yargı
Uygulaması 313 cc. İşlem Temelinin
Çökmesinin Görünüm Şekilleri 315 aaa. İşlem Temelinin
Başlangıçtaki Eksiklikleri (Temel Yanılgısı/Hatası) 315 bbb. İşlem Temelinin
Sonradan Çökmesi 316 a’. Aşırı ifa
Güçlüğü 316 aa’. Genel İfa
Güçlüğü 316 bb’. Özel İfa Güçlüğü:
Karşılıklı Sözleşmelerde Edimler Arasındaki Dengenin Bozulması 316 b’. Amacın Boşa
Çıkması 318 e. İfa Güçlüğünün İfa
İmkansızlığı ile Olan İlişkisi ve Ayırt Edilmesi 320 f. Yasal Dayanak 320 g. İmkansızlık
Çeşitleri İçindeki Yeri 322 aa. Ahlaki Nedene
Dayanan Aşırı İfa Güçlüğü (Ahlaki İmkansızlık) 322 bb. Pratik Nedene
Dayalı Aşırı Masraf Güçlüğü (Pratik İmkansızlık) 323 cc. Ekonomik Nedene
Dayalı Aşırı İfa Güçlüğü (Ekonomik İmkansızlık) 324 h. Hukuki
Olguları 325 aa. Genel Olarak 325 bb. İşlemin Temelinin
Çökmesinin Hukuki Olguları 325 aaa. İşlem Temelini
Oluşturan Olgunun Esaslı Değişmesi 325 a’. İşlem Temeli
Kavramı 325 b’. İşlem Temelinin
Sonradan Değişmesi 328 c’. Sözleşmedeki İşlem
Temeli Olgusunun Dürüstlük Kuralına Aykırı Düşecek Şekilde Esaslı
Değişmesi 328 bbb. İşlem Temelinin
Çökmesine İlişkin Durumun Öngörülemez ve Olağanüstü Nitelik Taşıması 329 a’. Genel Olarak 329 b’. İşlem Temelinin
Çökmesine İlişkin Durumun Öngörülemez Bir Durum Oluşturması 329 c’. İşlem Temelini
Çökertecek Olağanüstü Bir Durum Söz Konusu Olmalı 331 ccc. İşlem Temelinin
Çökmesine İlişkin Durumun Beklenemez Bir Durum Oluşturması 333 ddd. Sözleşmede
Uyarlama Kaydının Bulunmaması 334 eee. Borçludan
Kaynaklanmaması 336 fff. Borçlu, Borcunu
Henüz İfa Etmemiş veya Saklı Tutarak İfa Etmiş Olmamalı 336 ı. Hukuki Sonucu 337 aa. Sözleşmenin
Uyarlanması 338 bb. Sözleşmeden Dönme
Hakkı 340 V. BORÇLUNUN SORUMLU
OLDUĞU İMKANSIZLIK – BORÇLUNUN SORUMLU OLMADIĞI İMKANSIZLIK AYRIMI 341 A. Genel Olarak 341 B. Sözleşme İlişkisine
Etkisi: Sözleşme İlişkisinin Devam Etmesi 342 VI. BORÇLUNUN SORUMLU
OLDUĞU İMKANSIZLIK (TBK m. 112) 344 A. Hukuki
Olguları 344 1. Sözleşmeye
Aykırılık 344 a. Neticenin Hukuka
Aykırılığı Görüşü 344 b. Davranışın Hukuka
Aykırılığı Görüşü 344 c. Hukuka Aykırılık ve
Kusur 344 2. Sonraki Objektif
İmkansızlık 345 a. Sonraki İmkansızlık
Söz Konusu Olmalı 345 b. Objektif İmkansızlık
Söz Konusu Olmalı 345 3. Borçlunun Sorumlu
Olması 345 a. Borçlunun Kusurundan
Sorumluluğu 345 aa. Genel Olarak 345 bb. Sözleşmesel Kusur
Kavramı 346 cc. Sözleşmesel Kusurun
Unsurları 346 aaa. Sözleşmesel
Kusurun Subjektif Unsuru 346 bbb. Sözleşmesel
Kusurun Objektif Unsuru 348 a’. Genel Olarak 348 b’. Kusur
Çeşitleri 348 c’. İhmalin
Objektifleştirilmesi: Gerekli Özen ve Özeni Derecelendirme Ölçütü 350 d’. Objektifleştirilen
İhmalin (Kusurun) Hukuka Aykırılıktan Farkı 353 dd. Borçlunun Her Türlü
Kusurdan Sorumlu Olması 355 ee. Borçlunun
Sorumluluğunun Kapsamı 357 aaa. Sorumluluğun
Kapsamı: İşin Özelliği 357 bbb. Sorumluluğun
Kapsamının Haksız Fiil Hükümleri ile Tamamlanması 359 ff. Kusurun
İspatı 361 b. Borçlunun Kusuru
Olmaksızın Sorumluluğu 362 aa. Genel Olarak 362 bb. Kanun Kuralı ile
Borçlunun Sorumluluğunun Düzenlenmesi 362 cc. Sözleşme Hükmü ile
Borçlunun Sorumluluğu Üstlenmesi 363 c. Borçlunun Yardımcı
Kişinin Fiilinden Sorumluluğu 364 aa. Genel Olarak 364 bb. Sorumluluğu
Oluşturan Olgular 365 aaa. Zarar Verenin
Borçlunun Rıza Verdiği Yardımcı Kişisi Olması 365 a’. Yardımcı Kişi 365 b’. Benzer Kavramlardan
farkı 368 aa’. Organdan
farkı 368 bb’. Vekilden
farkı 368 cc’. Çalışandan
farkı 370 bbb. Borç İlişkisinde
Yardımcı Kişi ile Borcun İfasının veya Hakkın Kullanılmasının Mümkün
Olması 371 a’. Sözleşme İlişkisi
Bulunmalı 371 b’. Sözleşmenin
İfasında Yardımcı Kişi Kullanılması Mümkün Olmalı 371 ccc. Borçlunun
Rızasıyla İfanın veya Hakkın Kullanılmasının Yardımcı Kişiye Bırakılması 372 ddd. Yardımcı Kişinin
Kendisine Bırakılan İşin İfası Esnasında Alacaklıya Zarar Vermesi 373 a’. Genel Olarak 373 b’. Yardımcı Kişinin
Borçlunun Borçlandığı İşin İfasına Aykırı Fiili ile Alacaklıya Zarar Vermesi 373 c’. Yardımcı Kişinin
Zarar Verici Fiili ile Sözleşmedeki Borç Arasında Fonksiyonel Bağ/ Birliktelik
Olmalı 374 d’. Alacaklının
Zararı 376 e’. Uygun Nedensellik
Bağı 376 eee. Yardımcı Kişinin
Davranışı Borçluya Farazi Olarak Yüklenebilmeli (Farazi Kusur) 376 fff. Borçlunun Yardımcı
Kişinin Fiilinden Sorumluluğunun Kaldırılmamış veya Sınırlandırılmamış Olması
(Sorumsuzluk Anlaşması/ Kaydı) 378 a’. Sorumsuzluk
Anlaşması/Kaydı 378 b’.
Sınırlandırılması 379 ggg. Hukuki
Sonucu 379 4. Alacaklının
Zararı 380 a. Klasik Zarar
Kavramı 380 b. Normatif Zarar 381 aa. Ticari Değer
Düşmesi 382 bb. Beklenen Zevk/Keyif
Beklentisinden Mahrum Kalma Zararı 382 cc. Fayda Sağlamayan
Harcama Zararları 383 dd. Ev İşleri
Zararı 384 c. Zarar
Çeşitleri 384 aa. Sözleşmeye Olan
Güven Zararı (Olumsuz Yarar Zararı) 386 bb. Sözleşmenin İfa
Edilmemesinden Doğan Zarar (İfa Yararı Zararı / Olumlu Yarar Zararı) 387 aaa. Somut Zarar
Yöntemi 389 bbb. Soyut Zarar
Yöntemi 389 cc. Özen ve Koruma
Yararından Doğan Zarar 390 dd. Üçüncü Kişinin
(Yansıma) Zararının Tazmini 390 aaa. Dolaylı Temsil
İlişkisinde 391 bbb. Borçlandırıcı
Tehlike Yükü 391 ccc. Koruma
İlişkisinde 392 ee. Üçüncü Kişiyi
Koruyucu İlişki (Sözleşme) 392 5. Uygun Nedensellik
Bağı 393 a. Genel Olarak 393 b. Sorumluluğun
Sınırlandırılması 394 B. Hukuki
Sonuçları 394 1. Zararın Tazmini
(Tazminat) 394 a. Maddi Zararın
Tazmini (Maddi Tazminat) 394 aa. Genel Olarak 394 bb. Haksız Fiil
Sorumluluğuna İlişkin Hükümlerin Uygulanması 395 cc. Zararın ve Zarar
Miktarının İspatı 396 dd. Zararı Hesaplama
Anı 397 ee. Maddi Tazminatın
Hesaplanması 398 aaa. Tazminatın
Kapsamının Belirlenmesi 398 bbb. Tazminatın Ödenme
Biçiminin Belirlenmesi 398 ccc. Tazminatın
İndirilmesi 398 ddd. Alacaklının
Yararlarının Denkleştirilmesi 399 ff. Tazminat Miktarının
Hesaplanması 399 gg. Ceza Koşulu 400 b. Kaim Değerin Talep
Edilmesi 400 aa. Genel Olarak 400 bb. Çeşitleri 401 aaa. Eşyadan
Kaynaklanan Kaim Değer 401 bbb. Hukuki İşlemden
Kaynaklanan Kaim Değerler 401 cc. Hukuki
Olguları 402 aaa. Alacaklının İrade
Beyanı 402 bbb. İfanın Sonradan
İmkansızlaşması 403 ccc. İmkansızlaşan Edim
Sonucunda Kaim Değerin Elde Edilmesi 403 a’. İmkansızlaşan
Edimin Verme Edimi Olması 403 b’. İmkansızlaşan
Edimle Kaim Değer Arasında Sıkı Ekonomik Bağ Olması 403 c’. İmkansızlaşan
Edimle Kaim Değer Arasında Ekonomik Özdeşlik Bulunması 404 dd. Borçlunun Kaim
Değerden Doğan Yan Yükümlülükleri 404 aaa. Kaim Değerle
İlgili Bilgi Verme Yükümlülüğü 404 bbb. Kaim Değeri Koruma
Yükümlülüğü 405 ee. Karşılıklı Borç
Yükleyen Sözleşmelerde 405 aaa. Kaim Değerin Asli
Edimle Aynı Değerde Olması 406 bbb. Kaim Değerin Asli
Edimden Düşük Değerde Olması 406 ccc. Kaim Değerin Asli
Edimden Yüksek Değerde Olması 406 ff. Zamanaşımı
Süresi 407 c. Manevi
Tazminat 407 d. Zamanaşımı 407 2. Sözleşmeden
Dönme 408 3. Karşılıklı Borç
Yükleyen Sözleşmelerde Karşı Edimin Durumu 410 a. Mübadele (Değişim)
Teorisi 410 b. Fark Teorisi 410 c. Alacaklının Seçimlik
Hakkı Görüşü 410 C. Borçlunun
Sorumluluğunun Kaldırılması veya Sınırlandırılması (Sorumsuzluk
Anlaşması/Kaydı) 411 1. Borçlunun Kendi
Fiilinden Sorumsuzluk Anlaşması/Kaydı 411 a. Genel Olarak 411 b. Borçlunun Ağır
Kusurunu Konu Alan ve Önceden Yapılan Sorumsuzluk Anlaşmalarının Kesin
Hükümsüzlüğü 413 aa. Genel Olarak 413 bb. Hukuki
Olguları 413 aaa. Anlaşmanın
Sözleşme Hükmünde Yer Alması 413 bbb. Anlaşmanın
Borçlunun Sözleşmeye Aykırı Fiilinden Önce Yapılmış Olması 415 ccc. Anlaşmanın
Borçlunun Ağır Kusurunu Düzenlemesi 415 cc. Hukuki Sonucu:
Kesin Hükümsüzlük 417 dd. Özel Durumlar 418 aaa. Hizmet
Sözleşmesinde 418 bbb. Kanun ya da
Yetkili Makamlar Tarafından Verilen İzinle Yürütülen Uzmanlığı Gerektiren Bir
Hizmet, Meslek veya San’atla İlgili Anlaşmalarda 420 ccc. Yardımcı Kişinin
Fiilinden Doğan Sorumluluk ile İlgili Anlaşmalarda 421 VII. BORÇLUNUN SORUMLU
OLMADIĞI İMKANSIZLIK (TBK m. 136) 422 A. Genel Olarak 422 1. Sözleşme Riski 422 2. Risk Türleri 423 a. Edim Riski
(Hasarı) 423 b. Karşı Edim Riski
(Hasarı) 424 B. Borçlunun Yan
Yükümlülükleri 424 1. İmkansızlığı
Gecikmeksizin Bildirme 425 2. Zararın Artmaması
İçin Gerekli Önlem Alma Yükümlülüğü 425 C. Hukuki
Olguları 426 1. Geçerli Bir Borcun
Bulunması 426 2. Sonraki Objektif
İmkansızlığın Gerçekleşmesi 427 3. Borçlunun Sorumlu
Olmaması 427 D. Hukuki
Sonuçları 428 1. Genel Olarak 428 a. Kural: Borçlunun
Borcunun Sona Ermesi (Edim Riskinin/Hasarının Alacaklıda Olması) 428 aa. Edim Yükümlülüğünün
Sona Ermesi (Edim Riskinin/Hasarının Alacaklıda Olması) 428 bb. Sözleşmenin
Durumu 430 cc. Asli Edime Bağlı
Hak ve Borçların Durumu 431 dd. İfanın Sonradan
Mümkün Hale Gelmesi 431 b. İstisna: Sözleşmeden
Doğan İstisna: Edim Hasarına Borçlunun Katlanacağının Kararlaştırılması 432 c. Alacaklının Kaim
Değeri Talep Etmesi 432 2. Karşılıklı Borç
Yükleyen Sözleşmelerde 433 a. Kural: Karşı Edimi
Talep Hakkının Sona Ermesi (Karşı Edim Riskinin/Hasarının Borçluda
Olması) 433 b. İstisnalar 435 aa. Sürekli Edimli
Sözleşmelerde 435 bb. Sözleşmeden Doğan
İstisna: Karşı Edim Hasarına Alacaklının Katlanacağının Kararlaştırılması 435 cc. Kanundan Doğan
İstisna: Hukuk Kuralının Karşı Edim Hasarına Alacaklının Katlanacağını
Düzenlemesi 435 c. Diğer Haller 436 aa. Alacaklının Sorumlu
Olduğu İmkansızlıkta 436 bb. Risk Alanında
Gerçekleşen Beklenmeyen Hal Durumunda 436 cc. Alacaklının Kaim
Değer Elde Etmesi 437 3. İfa Edilmiş Karşı
Edimin İadesi 437 a. Sözleşmeye Dayalı
Talep Niteliğinde Olması 438 b. Sebepsiz Zenginleşme
Hükümlerinin Uygulanması 440 VIII. KISMİ İMKANSIZLIK
– TAM İMKANSIZLIK AYRIMI 442 A. Genel Olarak 442 B. Çeşitleri 442 1. Nitelik Bakımından
Kısmi İfa (Niteliksel Kısmi İmkansızlık) 442 2. Yer Bakımından Kısmi
İfa (Yersel Kısmi İmkansızlık) ve Zaman Bakımından Kısmi İfa (Zamansal Kısmi
İmkansızlık) 443 3. Nicelik Bakımından
Kısmi İfa (Niceliksel Kısmi İmkansızlık) 443 C. Yasal
Düzenleme 444 D. Kısmi İmkansızlığın
Hukuki Olguları 446 1. Edimin Bölünebilir
Olması 446 2. Alacaklının Kısmi
Edimi Ret Hakkının Bulunmaması 446 E. Kısmi İmkansızlığın
Sonuçları 447 1. Genel Olarak 447 a. Kural: Borcun Kısmen
Sona Ermesi 447 b. Tam İmkansızlık Hükümlerinin
Uygulanması 447 c. Alacaklının Kaim
Değeri Talep Hakkı 448 2. Karşılıklı Borç
Yükleyen Sözleşmelerde 448 a. Kural: Borçlunun
Borcunun Kısmen İmkansızlaşması ve Kısmi Karşı Edimin Talep Edilebilmesi 448 aa. Borcun Kısmen Sona
Ermesi 448 bb. Kısmi Karşı Edimin
Talep Edilebilmesi 448 aaa. Şartları 448 a’. Borcun Kısmen
İmkansızlaşması 448 b’. Alacaklının Kısmi
İfaya Razı Olması 449 c’. Karşı Edimin
Bölünebilir Olması 450 bbb. Sonuçları 450 b. Tam İmkansızlık
Hükümlerinin Uygulanması 451 3. Sürekli Borç
İlişkilerinde Kısmi İmkansızlık 451 § 57. SÖZLEŞMENİN OLUMLU İHLALİ I. KAVRAM 453 II. HUKUKİ
OLGULARI 455 A. Sözleşmenin Olumlu
İhlali 455 1. Edim Yükümlülüğünün
İhlali: Kötü İfa 455 a. Kötü İfa (Gereği
Gibi İfa Etmeme) 455 b. Kötü İfanın Yanlış
Edimle (Aliud) İfadan Ayrılması 457 aa. Yanlış Edimle
(Aliud) İfa Kavramı 457 bb. Cins Borçlarında
Yanlış Edimle (Aliud) İfa 457 cc. Parça Borçlarında
Yanlış Edimle (Aliud) İfa 459 2. Yan Yükümlülüklerin
İhlali 460 a. Yan
Yükümlülükler 460 aa. Genel Olarak 460 bb. Hukuki
Niteliği 460 cc. Dogmatik Temeli ve
Kaynağı 461 aaa. Sosyal Temas
Görüşü 463 bbb. Yeknesak Koruma
Yükümlülüğü İlişkisi Görüşü 463 ccc. Güven Sorumluluğu
Görüşü 464 dd. Görünüm
Çeşitleri 464 aaa. Özen Gösterme ve Koruma
Yükümlülükleri 465 bbb. Bilgi Verme ve
Açıklama Yükümlükleri 466 ccc. Sağlama
Yükümlülüğü 468 ddd. İşbirliği Yapma
Yükümlüğü (Mitwirkungspflichten) 468 eee. Diğer Yan
Yükümlülükler 469 3. Arzulanan
Sözleşmenin Çökmesi 469 4. Yapmama
Yükümlülüğünün İhlali 470 B. Zarar 470 C. Uygun Nedensellik
Bağı 470 D. Borçlunun Sorumlu
Olması 470 III. HUKUKİ
SONUÇLARI 471 A. Zararın
Tazmini 471 B. Dönme Hakkı 471 C. İspat Yükü 472 § 58. BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ I. GENEL OLARAK VE
DİĞER İFA İHLALLERİ İLE OLAN İLİŞKİSİ 475 A. Yasal Dayanak 475 B. Kavram 476 C. Uygulama Alanı:
Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmelerde 477 II. BORÇLU TEMERRÜDÜNÜN
HUKUKİ OLGULARI 478 A. Genel Olarak 478 1. Edimin (Borcun)
İfası Mümkün Olmalı 479 2. Borç Muaccel
Olmalı 479 3. Borçluya İhtar
Yapılmış Olmalı 481 a. Kural: Alacaklının
İhtarı 481 aa. Genel Olarak 481 bb. İhtarın
Kapsamı 482 cc. İhtara Bağlanabilen
Ek Olgular 484 dd. İhtarın Doğru Yerde
ve Uygun Zamanda Yapılması 485 ee. Hukuki
Niteliği 486 ff. İhtarın Şekli 487 gg. İhtar Yerine Geçen
İşlemler 487 hh. İhtarın Hukuki
Sonuçlarını Doğurduğu An: Uygun Tepki Süresi Sonu 489 b. İstisna: İhtara
Gerek Olmayan (İhtar Yerine Geçen) Durumlar – Borca Aykırılıkta Borçlunun
İhtarsız Temerrüde Düşmesi – 490 aa. Belirli Vadeli
Borçlar 490 aaa. Belirli Vadenin
Taraflarca Birlikte Tespit Edilmesi 491 bbb. Belirli Vadeyi
Tespit Yetkisinin Sözleşmede Taraflardan Birine İhbar Yoluyla Tanınmış
Olması 493 bb. İhtar Şartının
Sözleşme veya Kanun Hükmü ile Kaldırılması veyahut Mahkeme Kararıyla
Belirlenmesi 494 cc. İhtar Yapılmasının
Dürüstlük Kuralına Göre Beklenemeyeceği Haller 495 dd. Borçlunun Borcunu
Ödemeyeceğini Kesin Olarak Bildirmesi 495 4. Borçlunun Borcunu
İfa Etmemesi Yükümlülüğüne Aykırı Olmalı 496 a. Alacaklı Temerrüde
Düşmemeli 496 b. Borçlunun İfadan
Kaçınma İmkanı Bulunmamalı 497 aa. Borçlunun İfadan
Kaçınma Defi Hakkını Kullanmaması 497 bb. Erteleme Sözleşmesi
Söz Konusu Olmamalı 497 III. BORÇLUNUN
TEMERRÜDÜNÜN SONA ERMESİ 498 IV. HAKSIZ FİİLDE
BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ 499 V. SEBEPSİZ
ZENGİNLEŞMEDE BORÇLUNUN TEMERRÜDÜ 500 VI. BORÇLU TEMERRÜDÜNÜN
HÜKÜMLERİ 500 A. Genel Olarak 500 1. Gecikme
Tazminatı 501 a. Genel Olarak 501 b. Gecikme Tazminatı
İçin Ek Hukuki Olgu: Borçlunun Kusurlu Olması 501 c. Gecikme Zararının
Niteliği 502 d. Gecikme Zararının
Kapsamı 502 aa. Genel Olarak 502 bb. Gecikme Zararı
Kalemleri 503 cc. Gecikme Zararının
İspatı 504 B. Beklenmedik Halden
Sorumluluk 504 1. Genel Olarak 504 2. Hukuki
Olguları 504 a. Borçlunun Temerrüdü
Durumunda Borcun İhlaline Neden Olan Beklenmeyen Bir Halin Gerçekleşmesi 505 aa. Beklenmeyen Halin
İfayı Engellemesi 506 bb. Mücbir Sebebin
İfayı Engellemesi 506 b. Borcun İhlalinin
Kaçınılmaz Olması 507 aa. Borcun İhlalinin
Nispi Olarak Kaçınılmaz Oluşu (Beklenmeyen Halin Gerçekleşmesi) 507 bb. Borcun İhlalinin
Mutlak Olarak Kaçınılmaz Oluşu (Mücbir Sebebin Gerçekleşmesi) 508 cc. Beklenmeyen Hal ile
Mücbir Sebep Ayrımının Hukuki Sonuçları 509 c. Uygun Nedensellik
Bağı 509 d. Borçlunun
Sorumluluktan Kurtuluş Kanıtı Getirememesi 510 aa. Temerrüde Düşmede
Kusuru Olmadığını İspat 510 bb. Zarar ile
Nedensellik Bağının Kesilmesi 510 3. Hukuki Sonucu 512 a. Borçlunun
Sorumluluğunun Genişlemesi 512 b. Borçlunun
Sorumluluğunun Ağırlaştırılması 512 § 59. ÖZEL DURUMLAR I. PARA BORÇLARINDA
TEMERRÜT: TEMERRÜT FAİZİ 513 A. Genel Olarak 513 1. Para Borçlarında
Fiksiyon Kuralı 513 2. Faizin Borçlunun
Kusurundan Bağımsızlığı 515 B. Faizin
Hesaplanması 515 1. Genel Olarak 515 a. Temerrüt Faizinin
Başladığı An: Tepki Süresi 516 b. Görünüm Şekilleri ve
Tazminat Faizi ile Olan İlişkisi 517 c. Uygulama Alanı 518 d. Faizin Zamanaşımı 519 e. Faizin
Teminatı 519 2. Temerrüt Faizinin
Hukuki Olguları 519 a. Temerrüt Faizi
Oranları 520 aa. Ülke Parası
Borçlarında Temerrüt Faizi 520 aaa. Sözleşmesel (Akdi)
Faiz 520 bbb. Yasal Faiz 521 a’. Ticari Olmayan
İşlerde Gecikme Faizi 521 b’. Ticari İşlerde
Temerrüt Faizi 522 bb. Yabancı Para
Borcunda Gecikme Faizi 525 cc. Gecikme Faiz
Oranının Üst Sınırı 525 dd. Faizlerde,
İratlarda ve Bağışlamada Gecikme Faizi 525 ee. Bileşik Faiz
Yasağı 527 C. Aşkın (Munzam)
Zararın Tazmini 527 1. Genel Olarak 527 2. Aşkın Zararın
Kapsamı ve İspatı 528 3. Borçlunun Kurtuluş
Kanıtı: Kusurlu Olmadığının İspatı 531 4. Esas Alacağın
Yargılamasında Beklenen Aşkın Zararın Talep Edilebilmesi 532 II. KARŞILIKLI BORÇ
YÜKLEYEN SÖZLEŞMELERDE TEMERRÜT 533 A. Genel Olarak 533 B. Uygulama Alanı:
Karşılıklı Borç Yükleyen Sözleşmeler 534 C. Temerrüdün Hukuki
Olguları 536 1. Genel Olarak 536 2. Esaslı Yükümlülüğün
İfasında Temerrüde Düşülmesi 536 3. Temerrüt Olgularına
Ek Hukuki Olgu: Borçluya Uygun Süre Verilmesi 538 a. Genel Olarak 538 b. Niteliği 538 c. Şekli 539 d. Verilen Sürenin
İçeriği: Açıklık ve Belirlilik 539 e. Uygun Süre 540 f. Verilen Sürenin
Uygun Olmamasının Hukuki Sonucu 541 g. Hakim Tarafından
Uygun Sürenin Belirlenmesi 542 h. Süre Verilmesini
Gerektirmeyen Durumlar 543 aa. Borçluya Süre
Verilmesi Anlamsızsa 544 aaa. Genel Olarak 544 bbb. Sözleşmenin
Çökmesi 545 bb. Borcun İfası
Alacaklı İçin Yararsızsa 546 cc. Nispi Kesin Vadeli
İşlem Söz Konusuysa 548 aaa. Kesin Vadeli İşlem
Kavramı 548 bbb. Nispi Kesin Vadeli
İşlem 550 ccc. Diğer
Durumlar 551 ddd. Özel
Hükümler 552 D. Alacaklının Üç
Aşamalı Seçimlik Hakkı 553 1. Genel Olarak 553 a. Alacaklının Üç
Aşamalı Seçim Hakkı 553 b. Seçim Hakkının
Niteliği 553 c. Birinci Seçim
Hakkının Geri Alınabilirliği 554 d. Seçimlik Beyanın
İçeriği 555 2. İlk Seçim
Hakkı 555 a. Borcun İfasını
İsteme Hakkı 557 b. Borcun İfasından
Vazgeçme 557 3. İkinci Seçim
Hakkı 558 a. Genel Olarak 558 b. Seçim Beyanının
Yapılacağı An 559 aa. Uygun Süre Verilen
Hallerde 559 bb. Süre Verilmesi
Gerekmeyen Hallerde 561 aaa. TBK m. 124 b. 1’e
Göre Süre Verilmesinin Anlamsız Olması Durumunda 562 bbb. TBK m. 124 b. 2’ye
Göre Süre Verilmesinin Yararsız Olması Durumunda 562 ccc. TBK m. 124 b. 3’e
Göre Kesin Vadeli İşlem Olması Durumunda 563 c. İkinci Seçim Hakkı
ve Seçilen Hakka Bağlanan Sonuçlar 563 aa. Alacaklının Borcun
İfa Edilmemesinden Doğan Zararının Tazmini 563 aaa. Alacaklının İfadan
Vazgeçerek Borcun İfa Edilmemesinden Doğan Zararının Tazminini İstemesi 563 bbb. İfa Menfaati
Zararının (Olumlu Zararın) Tazmini 565 a’. Olumlu Zarar
Kavramı 565 b’. Olumlu Zarar
Kalemleri 566 c’. İfa Menfaati
(Olumlu) Zararının Hesaplanacağı An 567 d’. Alacaklının Karşı
Edim Yükümlülüğü Durumu 568 aa’. Mübadele (Değişim)
teorisi 569 bb’. Fark teorisi 569 cc’. Alacaklının
Hesaplama Yöntemine İlişkin Üçüncü Seçim Hakkı 570 dd’. Alacaklının İfa
Menfaati (Olumlu) Zararı Hesaplama Yöntemine İlişkin Dördüncü Seçim Hakkı 572 aaa’. Somut Fark
Metoduyla Hesaplama 572 bbb’. Soyut Fark
Metoduyla Hesaplama 572 4. Sözleşmeden
Dönme 572 a. Yasal Düzenlemenin
Amacı ve Uygulama Alanı 572 aa. Amacı 572 bb. Uygulama
Alanı 574 cc. Dönme Hakkının
Kullanılamayacağı Durumlar 575 dd. Dönme Hakkının
Niteliği 578 ee. Dönme Hakkının
Kullanılması 578 ff. Dönme Hakkının
Şekli 579 gg. Alacaklının
Seçimini Geri Alması 579 b. Sözleşmeden Dönmenin
Hukuki Sonuçları 580 aa. Genel Olarak 580 bb. Dönmenin Sözleşmeye
Etkisi Konusunda Görüşler 580 aaa. Klasik Dönme
Görüşü 581 bbb. Ayni Etkili Dönme
Görüşü 581 ccc. Dönüşüm
Görüşü 582 cc. Karşılıklı İfa
Yükümlülüğünden Kurtulma ve İfa Edilen Edimlerin Geri İstemi 584 aaa. Sözleşmedeki
Borçların Geçerliliğine Etkisi: Borçtan Kurtarıcı Etki 585 bbb. İfa Edilmiş
Edimlerin Geri Verilmesi (İadesi) 586 a’. Genel Olarak 586 b’. Hukuki Sebebi:
Sözleşmesel Nitelikte İade Borcu 587 c’. Aynen İfa, Aynen
İfa Mümkün Olmazsa Değerinin Ödenmesi 587 dd. Geri Verilecek
Edimin İmkansızlaşması 588 aaa. İşgörme Ediminde
veya Kaçınma, Özellikle Katlanma Ediminde 588 bbb. Maddi (Eşya)
Ediminde 589 ee. Sözleşmenin
Hükümsüz Kalması Sebebiyle Uğradığı (Sözleşmeye Güvenden Doğan / Olumsuz)
Zararın Giderilmesi İstemi 591 aaa. Sözleşmeye
Güvenden Doğan (Olumsuz) Zarar 591 bbb. Sözleşmeye
Güvenden Doğan (Olumsuz) Zararın Talep Edilebilmesi 591 ccc. İfa Menfaati
(Olumlu) Zararının Talep Edilememesi 592 ddd. Borçlunun
Kusuru 593 eee. Hesaplanma
Anı 593 fff. Sözleşmeye
Güvenden Doğan (Olumsuz) Zarar Kalemleri 594 a’. Fiili Olumsuz Zarar
Kalemleri 595 b’. Yoksun Kalınan
Kazanç/Kar 597 aa’. Başka Bir Sözleşme
Yapma Fırsatının Kaçırılması 597 bb’. Alacaklının Kendi
Edimini İfa Etmeseydi Elde Edeceği Yararlar 599 ggg. Gecikme
Tazminatının Talep Edilmesi 599 hhh. Olumsuz Zararın
Olumlu Zararla Sınırlandırılmaması 599 ııı. Zararın
İspatı 600 III. SÜREKLİ EDİMLİ
SÖZLEŞMELERDE TEMERRÜT 601 A. Sürekli Borç
İlişkisi Kavramı 601 B. Sürekli Edimli Borç
İlişkisinin Sona Ermesi 602 1. Sürekli Edimli
Sözleşmenin Kendiliğinden (Doğrudan) Sona Ermesi 602 a. Sürenin Sona
Ermesi 602 b. Diğer Kendiliğinden
Sona Erme Sebepleri 603 aa. Ölüm 603 bb. Fiil Ehliyetinin
Kaybı veya Sınırlandırılması 603 cc. Ödemeden Aciz 603 dd. İflas 604 2. Sürekli Edimli
Sözleşmenin Hukuki İşlemle (Dolaylı) Sona Ermesi 604 a. Fesihle Sona
Erdirme 604 aa. Olağan Fesihle Sona
Erdirme 605 aaa. Genel Olarak 605 bbb. Olağan Fesih
Hakkının Sınırları 605 a’. Fesih Süresi ve
Fesih Dönemleri 605 b’. Dürüstlük Kuralına
Aykırı Kullanım 606 bb. Olağanüstü Fesihle
Sona Erdirme 606 aaa. Genel Olarak 606 bbb. Haklı Sebebin
Hukuki Dayanağı 607 ccc. Haklı Sebeple
Fesihle Sona Erdirme 609 a’. Kanuni Haklı
Sebeple Sona Erme 609 aa’. Tipik (İsimli)
Sözleşmelerde 609 bb’. Atipik (İsimsiz)
Sözleşmelerde 609 b’. Genel Haklı Sebeple
Sona Erdirme 610 c’. Sözleşmede
Belirlenen Haklı Sebeple Sona Erdirme 610 ddd. Haklı Sebep 610 a’ Kavram 610 b’. Fesih Hakkının
Kullanılması 612 b. Sona Erdirme (İkale)
Sözleşmesi ile Sona Erdirme 613 C. Sürekli Borç
İlişkisinde Temerrüt 613 1. Kural: İfa ve
Gecikme Tazminatı İstemi 614 2. Seçimlik Hak:
Sözleşmenin Feshi ve Sözleşmenin Süresinden Önce Sona Ermesi Yüzünden Uğradığı
Zararın Giderilmesi İstemi 614 Kaynakça 617 Kavramlar Dizini 639 |