| Kitap Künyesi | |
| Yazar | M. Zahid DOĞANAY |
| Baskı Tarihi | 2021/01 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 263 |
Bu çalışmanın konusu, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 122. maddesinde düzenlenen denkleştirme talebinin, franchise sözleşmesine uygulanmasıdır. Bu çerçevede, franchise sözleşmesinin hukukî niteliği, unsurları, benzer sözleşmelerden ayrıldığı noktalar ile tarafların yükümlülükleri ve sözleşmenin sona ermesinin sonuçları çalışmanın ilk bölümünde irdelenmiştir. İkinci bölümde, franchise alanın denkleştirme talep hakkının şartları konusu ayrıntılı şekilde incelenmiştir. Son bölümde ise denkleştirme talebinin hesaplanması ve dava yoluyla ileri sürülmesi konuları ele alınmıştır.
ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 7
İÇİNDEKİLER .............................................................................................................. 9
KISALTMALAR ......................................................................................................... 15
GİRİŞ ....................................................................................................................... 19
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL OLARAK FRANCHİSE SÖZLEŞMESİ
I. KAVRAMIN ORTAYA ÇIKIŞI VE GELİŞİMİ.................................................................. 21
A. Dilbilimsel Kökeni............................................................................................ 21
B. Tarihi Gelişimi ................................................................................................. 22
1. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Tarihi Gelişimi...................................... 23
2. Türkiye’deki Tarihi Gelişimi ...................................................................... 27
II. FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE ŞEKLİ .......................... 28
A. Tanımı ............................................................................................................. 28
1. Mevzuatta ve Uygulamada Yapılan Tanımlar ........................................... 29
2. Öğretide Yapılan Tanımlar ........................................................................ 31
B. Hukuki Niteliği................................................................................................. 33
1. Kendine Özgü İsimsiz ve Tipik Bir Sözleşme Olması.................................. 33
2. Karşılıklı Borç Yükleyen (İvazlı) Bir Sözleşme Olması ................................ 37
3. Sürekli Borç İlişkisi Doğuran Bir Sözleşme Olması .................................... 38
4. Çerçeve Sözleşme Olması ......................................................................... 40
C. Sözleşmenin Şekli............................................................................................ 41
III. FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI VE BENZER SÖZLEŞMELERLE
KARŞILAŞTIRILMASI ................................................................................................ 43
A. Unsurları ......................................................................................................... 43
1. Franchise Alanın Bağımsız Bir Tacir Olması .............................................. 43
2. Dikey İşbirliği ............................................................................................ 46
3. Sistem Unsuru .......................................................................................... 47
4. Ücret......................................................................................................... 48
B. Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırılması............................................................ 49
1. Acentelik Sözleşmesi ile Karşılaştırılması.................................................. 49
2. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması.............................................. 53
3. Adi Ortaklık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması.............................................. 57
10 İçindekiler
4. Vekâlet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması..................................................... 62
5. Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması ..................................................... 64
6. Lisans Sözleşmesi ile Karşılaştırılması ....................................................... 66
IV. FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN BORÇLARI ............................................ 69
A. Franchise Verenin Borçları .............................................................................. 69
1. Sözleşme Öncesi Bilgilendirme Borcu....................................................... 69
2. Franchise Sistemini Kullandırma Borcu .................................................... 70
a. Marka................................................................................................ 71
b. Ticaret Unvanı ................................................................................... 73
c. İşletme Adı ........................................................................................ 75
d. Teknik Bilgi (Know-How) ................................................................... 77
3. Franchise Alanı Koruma ve Destekleme Borcu ......................................... 78
a. İşletmenin Kuruluşunda Destekleme ................................................ 79
b. Eğitim ve Bilgilendirme ..................................................................... 79
c. Reklam Yapma .................................................................................. 80
B. Franchise Alanın Borçları ................................................................................ 81
1. Mal ve/veya Hizmetin Sürümünü Bizzat Yapma Borcu............................. 81
2. Franchise Sistemini Kullanma Borcu......................................................... 82
3. Talimatlara Uyma ve Denetimlere Katlanma Borcu ................................. 83
4. Ücret Ödeme Borcu .................................................................................. 84
5. Sadakat Borcu........................................................................................... 85
a. Rekabet Etmeme............................................................................... 85
b. Sır Saklama........................................................................................ 86
c. Bilgi ve Hesap Verme Borcu .............................................................. 87
V. FRANCHİSE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ............................................................ 87
A. Sözleşmenin Sona Ermesine Bağlı Olarak Franchise Alanın Borçları............... 88
1. Maddî Olmayan Malları Kullanmama ve İade Borcu ................................ 88
2. Sözleşme Sonrası Rekabet Etmeme Borcu ............................................... 89
B. Sözleşmenin Sona Ermesine Bağlı Olarak Franchise Verenin Borçları ............ 92
1. Sözleşme Sonrası Geri Alma Borcu ........................................................... 92
2. Denkleştirme Talebi.................................................................................. 93
İKİNCİ BÖLÜM
FRANCHİSE ALANIN DENKLEŞTİRME TALEP HAKKI
I. DENKLEŞTİRME TALEBİ KAVRAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ, DAYANAĞI VE
UYGULAMA ALANI .................................................................................................. 95
A. Kavram ............................................................................................................ 95
B. Hukuki Niteliği................................................................................................. 97
C. Hukuki Dayanağı ............................................................................................. 99
İçindekiler 11
1. 6762 Sayılı Ticaret Kanunu Dönemi.......................................................... 99
2. 86/653/AET Sayılı Avrupa Birliği Yönergesi ............................................ 101
3. 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu ............................................................. 102
D. Uygulama Alanı ............................................................................................. 105
1. Acentelik Sözleşmesi .............................................................................. 105
2. Tek Satıcılık Sözleşmesi........................................................................... 106
3. Marka Lisansı Sözleşmesi........................................................................ 107
4. Franchise Sözleşmesi .............................................................................. 109
II. FRANCHİSE ALANIN DENKLEŞTİRME TALEP HAKKININ ŞARTLARI......................... 110
A. Sözleşmenin Denkleştirme Talep Edilebilecek Şekilde Sona Ermesi ............. 111
1. Genel Olarak........................................................................................... 111
2. Sözleşmenin Kendiliğinden Sona Ermesi ................................................ 112
a. Belirli Süreli Sözleşmelerde Sürenin Dolması.................................. 112
aa. Genel Olarak .......................................................................... 112
bb. Denkleştirme Talebine Etkisi ................................................. 113
b. Taraflardan Birinin Ölümü............................................................... 114
aa. Genel Olarak .......................................................................... 114
bb. Denkleştirme Talebine Etkisi ................................................. 118
c. Taraflardan Birinin Ehliyetinin Kaybı............................................... 120
aa. Genel Olarak .......................................................................... 120
bb. Denkleştirme Talebine Etkisi ................................................. 121
d. Tarafların İflâsı ................................................................................ 122
aa. Franchise Verenin İflâsı.......................................................... 122
bb. Franchise Alanın İflâsı ............................................................ 127
cc. İflâsın Denkleştirme Talebine Etkisi ....................................... 128
3. Sözleşmenin Hukukî İşlemle Sona Ermesi............................................... 129
a. İkâle Sözleşmesi .............................................................................. 129
b. Olağan Fesih.................................................................................... 130
aa. Genel Olarak .......................................................................... 130
bb. Sözleşmenin Olağan Feshi Hâlinde Denkleştirme Talebi ....... 134
c. Olağanüstü Fesih............................................................................. 136
aa. Genel Olarak .......................................................................... 136
bb. Sözleşmenin Olağanüstü Feshi Hâlinde Denkleştirme
Talebi ..................................................................................... 141
d. Konkordato Kurumunun Tanıdığı Fesih Yetkisi ............................... 143
aa. Genel Olarak .......................................................................... 143
bb. Konkordato Nedeniyle Fesih Hâlinde Denkleştirme
Talebi ..................................................................................... 146
4. Özel Durumlar ........................................................................................ 148
a. Franchise Sözleşmesinin veya İşletmenin Devri.............................. 148
12 İçindekiler
b. Kısmî Sona Erme.............................................................................. 150
B. Franchise Verenin Kazandırılan Müşterilerden Menfaat Elde Etmeye
Devam Etmesi ............................................................................................... 151
1. Franchise Alanın Yeni Müşteriler Bulması .............................................. 151
a. Müşteri Kavramı.............................................................................. 151
b. Yeni Müşteri....................................................................................151
c. Sadık Müşteri .................................................................................. 153
d. Franchise Alanın Çabası ve Müşteri Bulunması Arasındaki
İlliyet Bağı........................................................................................155
2. Franchise Verenin Önemli Menfaatler Elde Etmesi................................ 157
a. Menfaat Şartının Gerçekleşmediği Durumlar ................................. 159
b. Menfaatin Tespiti............................................................................ 160
c. Önemli Menfaat Kavramı ................................................................ 161
C. Franchise Alanın Gelir Kaybına Uğraması...................................................... 162
D. Denkleştirme Ödenmesinin Hakkaniyete Uygun Düşmesi............................ 165
1. Hakkaniyet Kavramı................................................................................ 165
2. Denkleştirme Ödenmesinde Hakkaniyetin İşlevi .................................... 166
E. Talebin Bir Yıl İçinde İleri Sürülmesi .............................................................. 169
F. Franchise Alana Tekel Hakkının Tanınmış Olması ......................................... 174
1. Tekel Hakkı (İnhisar) Kavramı ................................................................. 174
2. Tekel Kaydının Denkleştirme Talebine Etkisi .......................................... 175
a. Acentelik Sözleşmesi Açısından....................................................... 175
b. Franchise Sözleşmesi Açısından ...................................................... 176
III. DENKLEŞTİRME TALEBİNİN VAZGEÇİLMEZLİĞİ ..................................................... 180
A. Genel Olarak ................................................................................................. 180
B. Denkleştirme Bedelinin Önceden Ödenmesi ................................................ 183
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
DENKLEŞTİRME TALEBİNİN HESAPLANMASI VE
DAVA YOLUYLA İLERİ SÜRÜLMESİ
I. DENKLEŞTİRME BEDELİNİN HESAPLANMASI......................................................... 187
A. Genel Olarak ................................................................................................. 187
B. Ham Karşılığın Hesaplanması ........................................................................ 190
1. Franchise Verenin Menfaati ................................................................... 190
2. Franchise Alanın Kaybı............................................................................ 191
C. Hakkaniyet Denetimi..................................................................................... 193
1. Denkleştirme Miktarını Azaltan Olgular ................................................. 194
2. Denkleştirme Miktarını Arttıran Olgular................................................. 197
3. Denkleştirme Miktarını Etkilemeyen Olgular.......................................... 197
D. Üst Sınırın Tespiti .......................................................................................... 198
İçindekiler 13
E. Farazî Olaya Dayalı Hesaplama Örneği ......................................................... 200
1. Örnek – 1 ................................................................................................ 200
2. Örnek – 2 ............................................................................................... 202
II. TALEBİN DAVA YOLUYLA İLERİ SÜRÜLMESİ .......................................................... 205
A. Davanın Tarafları........................................................................................... 205
B. Talebin Ticarî Davaya Vücut Vermesi ve Bunun Usûl Hukuku
Bakımından Sonuçları ................................................................................... 206
1. Genel Olarak........................................................................................... 206
2. Dava Şartı Arabuluculuk ......................................................................... 208
a. Arabuluculuk Kavramı..................................................................... 208
b. Denkleştirme Talebi Açısından Dava Şartı Arabuluculuk ................ 210
3. Görevli ve Yetkili Mahkeme.................................................................... 213
a. Görevli Mahkeme ........................................................................... 213
b. Yetkili Mahkeme ............................................................................. 215
4. Yargılama Usûlü...................................................................................... 218
C. Talebin Belirsiz Alacak Davası Yoluyla İleri Sürülüp Sürülemeyeceği
Meselesi........................................................................................................ 219
1. Kısmî Dava .............................................................................................. 220
2. Belirsiz Alacak Davası.............................................................................. 221
3. Denkleştirme Talebinin Belirsiz Alacak Davasına Elverişli Olup
Olmadığı Meselesi .................................................................................. 224
III. ZAMANAŞIMI........................................................................................................ 227
SONUÇ .................................................................................................................. 231
KAYNAKÇA ............................................................................................................ 237
KAVRAM DİZİNİ..................................................................................................... 261
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
