Franchise Sözleşmesinin Sona Ermesi Halinde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri

Franchising sistemi içinde yaşanan pek çok sorun Türk yargı mercileri tarafından tam olarak anlaşılamamakta ve çözüm getirilmesi çok uzun zaman alabilmektedir. Hatta zaman zaman getirilen çözümler artık anlamsız hale gelebilmektedir. Bu durum özellikle de franchise sözleşmelerinin sona erdiği durumlarda çok karmaşık bir hal almaktadır. Oysa ki Franchise sözleşmelerinin sona ermesi durumunda ortaya çıkacak hukuki problemler hem taraflar hem de sektör oyuncuları açısından büyük önem taşımaktadır. Franchising sistemi içinde verilen tek bir karar ya da çıkan sorun dahi sistemin tüm aktörlerini, sadece o franchise alanı değil, diğer tüm franchise alanları da etki altına alabilmektedir. Bu nedenle teorik bilgilerden ziyade yaşayan franchising sisteminin sorunlarını daha farklı bir şekilde ve yol gösterici olabilecek bir tarzda incelemeyi hedefleyerek bu çalışmaya karar verilmiştir. Franchise sözleşmelerine ne yazılırsa yazılsın bu hükümlerin uygulanmasının çoğu zaman olanaksız olduğu gözleminden yola çıkılarak franchise sözleşmelerinin sona ermesi halinde tarafların hak ve yükümlülüklerinin neler olacağına ve nelerle karşı karşıya kalabileceklerine Yargıtay kararları ışığında bir çözüm aranması ve yaşanan sıcak sorunların gün ışığına çıkarılması hedeflenmiştir. Karşılaştırmalı hukuktan örnekler verirken franchising sisteminin ilk olarak Amerika'da ortaya çıkması ve hızlı bir şekilde gelişmesi nedeniyle genellikle Amerikan hukuku ve bu hukukta eyaletler bazında verilen kararlar ya da yapılan düzenlemeler göz önüne alınmıştır. Bu çalışma; franchise sözleşmesinin sona ermesi durumunda franchise alan ve franchise verenin hak ve yükümlülüklerini ağırlıklı olarak Türk Ticaret Kanunu çerçevesinde inceleyen bir çalışmadır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
§ 1. Franchise Sözleşmesi
I. GENEL OLARAK FRANCHISE SÖZLEŞMESİ
II. FRANCHISING SİSTEMİNİN AVANTAJLARI
III. TARİHÇESİ VE GELİŞİMİ
IV. HUKUKİ NİTELİĞİ
A. TAM İKİ TARAFA BORÇ YÜKLEYEN SÖZLEŞME OLMASI
B. SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİ DOĞURMASI
C. ÇERÇEVE SÖZLEŞME NİTELİĞİ
D. İSİMSİZ/KARMA SÖZLEŞME NİTELİĞİ
E. DİKEY ANLAŞMA NİTELİĞİ
V. FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN ŞEKLİ
VI. FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN ZORUNLU UNSURLARI
A. FRANCHISE ALANIN BAĞIMSIZLIĞI/TTK ANLAMINDA TACİR SAYILMASI
B. FRANCHISE VERENİN FRANCHISING SİSTEMİNİ VE PAKETİNİ SUNMA VE FRANCHISE ALANI DESTEKLEME ZORUNLULUĞU
C. ANLAŞMA
D. ÜCRET
VII. FRANCHISING TÜRLERİ
A. AMERİKAN HUKUKUNDA
B. TÜRK HUKUKUNDA
VIII. FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN DİĞER SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRILMASI
A. BAYİLİK/TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ
B. ACENTELİK SÖZLEŞMESİ
C. VEKALET SÖZLEŞMESİ
D. ADİ ORTAKLIK SÖZLEŞMESİ
E. KNOW-HOW SÖZLEŞMESİ
F. LİSANS SÖZLEŞMESİ
G. HİZMET SÖZLEŞMESİ
§ 2. Franchise Sözleşmesinde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri
I. GENEL OLARAK
II. FRANCHISE VERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ, FRANCHISE ALANIN HAKLARI
A. FRANCHISE SİSTEMİNDE YERALAN GAYRİMADDİ MALLARI KULLANDIRMA VE KULLANIMININ DEVAMINI SAĞLAMA
B. SÖZLEŞME ÖNCESİ AYDINLATMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
C. TAŞINMAZ SEÇİMİ
D. FİZİKSEL İŞARETLER
E. FRANCHISE ALANLARIN EĞİTİMİ
F. OPERASYONEL STANDARTLAR
G. FRANCHISE ALANLAR ARASINDA AYRIMCILIK
H. İŞLETMEYE AÇILMA VE FİNANSMAN
I. REKLAM YAPMA
J. BÜYÜME VE KORUMA
III. FRANCHISE ALANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ, FRANCHISE VERENİN HAKLARI
A. MAL VE HİZMETLERİN SÜRÜMÜNÜ KENDİ AD VE HESABINA YAPMA VE SÜRÜMÜ DESTEKLEME
B. BEDEL ÖDEME
C. GAYRİMADDİ MALLARI KULLANMA
D. FRANCHISE VERENİN TALİMATLARINA VE KONTROLLERİNE KATLANMA
E. FRANCHISE VERENİN MENFAATLERİNİ KORUMA VE SADAKAT
F. MALLARI VE GEREKLİ MALZEMELERİ FRANCHISE VERENDEN YA DA ONUN BELİRLEDİĞİ ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİDEN ALMA

İKİNCİ BÖLÜM
FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME NEDENLERİ
§ 3. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA VE TÜRK HUKUKUNDA FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME NEDENLERİ
I. GENEL OLARAK
II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA
A. ÖZEL DÜZENLEMESİ OLMAYAN ÜLKELER
B. ÖZEL DÜZENLEMEYE SAHİP ÜLKE OLARAK ABD
III. TÜRK HUKUKUNDA FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME NEDENLERİ
A. SÖZLEŞMENİN KENDİLİĞİNDEN SONA ERMESİ
B. TARAFLARIN ÖLÜMÜ, İFLASI, EHLİYET KAYBI NEDENİYLE SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİ
C. SÖZLEŞMENİN TARAFLARCA SONA ERDİRİLMESİ

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FRANCHISE SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİNİ TAKİBEN TARAFLARIN HAK VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ
§ 4. Franchise Alan Açısından
I. GENEL OLARAK
II. FRANCHISE ALANIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A. FRANCHISE ALANIN MADDİ VE GAYRİMADDİ MALLARI KULLANMAYA SON VERME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
B. FRANCHISE ALANIN FRANCHISE VERENE AİT TİCARİ SIRLARI, ÜRETİM VE İŞ SIRLARINI VE KNOW-HOW'I KULLANMAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
C. FRANCHISE ALANIN SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNDEN SONRA REKABET ETMEME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
D. FRANCHISE ALANIN FRANCHISE SÖZLEŞMESİ DOLAYISIYLA ALMIŞ OLDUĞU KİŞİSEL VERİLERİ İADE VEYA İMHA YÜKÜMLÜĞÜ
III. FRANCHISE ALANIN HAKLARI
A. FRANCHISE ALANIN DENKLEŞTİRME BEDELİ TALEP HAKKI
B. FRANCHISE ALANIN BAŞLANGIÇ ÜCRETİNİN İADESİNİ TALEP HAKKI
C. FRANCHISE ALANIN HAPİS HAKKI
D. FRANCHISE ALANIN TAKAS VE MAHSUP HAKKI
E. SATIM OPSİYONU
§ 5. Franchise Veren Açısından
I. FRANCHISE VERENİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
A. FRANCHISE VERENİN SÖZLEŞMENİN SONA ERMESİNİ TAKİBEN STOKLARI, EKİPMANLARI VE DİĞER MALLARI SATIN ALMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
B. FRANCHISE VERENİN MEVCUT SİPARİŞLERİ YERİNE GETİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ
C. FRANCHISE VERENİN FRANCHISE ALANIN TASFİYESİNE YARDIMCI OLMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ
II. FRANCHISE VERENİN HAKLARI
A. FRANCHISE VERENİN FRANCHISE EDİLEN TAŞINMAZI DEVRALMA HAKKI
B. FRANCHISE VERENİN SATINALMA OPSİYON HAKKI
C. FRANCHISE VERENİN HAPİS HAKKI
D. FRANCHISE VERENİN TAKAS VE MAHSUP HAKKI
SONUÇ

KAYNAKÇA