Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Tahkim Yolu ile Çözümü

– Ticaret Hukuku Monografileri –
Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Bedriye İclal POYRAZ
ISBN: 9789750265921
252,00 TL 280,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Bedriye İclal POYRAZ
Baskı Tarihi 2021/01
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 156
Tahkimin bilinen tarihçesi oldukça eski dönemlere dayanmakla birlikte günümüzde milletlerarası alanda tahkim, belirgin bir artışla tercih edilen uyuşmazlık çözüm yolları arasında yer almaktadır. Özellikle küreselleşmenin güçlü etkilerinin gözlemlendiği milletlerarası ticarette, tahkim müessesesinin milletlerarası ticari uyuşmazlıkların çözümüne uygun düşen kendine özgü yapısı ve işleyişi ile devlet yargısına kıyasla sağladığı avantajlar, milletlerarası ticari tahkimi artık evrensel bir boyuta taşımıştır. Tahkime hâkim evrensel prensipler çerçevesinde, dünya genelinde tahkim kuralları arasında bütünlük sağlamaya yönelik yasal düzenlemeler yapılmıştır. Teknolojik yenilikler ve gelişimlerle anılan yüzyılımızda, milletlerarası ticari uyuşmazlıkların tahkim yolu ile çözüm sürecine dair tahkim hukuku yenilenmişse de bu alanda güncellenmeye olan ihtiyacın devam ettiği söylenebilir. Milletlerarası ticari tahkimin hukukumuzdaki kaynaklarına ilişkin yapılan yasal düzenlemeler kapsamında; 4686 sayılı Milletlerarası Tahkim Kanunu'nun yürürlüğe girmesi ile ülkemizde milletlerarası düzenlemelerle uyumlu olarak milletlerarası ticari tahkimin düzenlendiği ana mevzuat oluşturulmuştur.

Bu çalışmada Türkiye'de milletlerarası ticari tahkim konusu, özellikle Milletlerarası Tahkim Kanunu'na göre milletlerarası ticari uyuşmazlıkların tahkim yolu ile çözümü çerçevesinde işlenmiş; uygulamadaki bazı sorunlar ile tartışmalı hususlar, Yargıtay kararları ile doktrindeki görüşlere yer verilerek tahkime dair prensiplerle birlikte değerlendirilmiştir. Milletlerarası ticari uyuşmazlıkların tahkim yolu ile çözümü kapsamında ulaşılan yabancı hakem kararlarının Türkiye'de tenfizi, 5178 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun ve New York Sözleşmesi yönünden ele alınmıştır.

Konu Başlıkları
Genel Bilgiler
Tahkimin Kaynakları
Ticari Tahkim
Kanun Yolları
Kararların Tanınması ve Tenfiz
Önsöz  5
Kısaltmalar  13
Giriş  15
Birinci Bölüm
GENEL BİLGİLER
I. MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİM KAVRAMINA DAİR GENEL BİLGİLER  19
A. Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Çözümünde Tahkim Kavramı ve Tarihsel Gelişimi  19
B. Tahkimin Türleri  21
1. Milli Tahkim–Milletlerarası Ticari Tahkim Ayrımı  21
2. Mecburi Tahkim–İhtiyari Tahkim Ayrımı  22
3. Ad Hoc Tahkim–Kurumsal Tahkim Ayrımı  22
C. Tahkimin Tercih Sebepleri İle Tahkimin Amacı ve Kaynağı  24
D. Tahkimin Sakıncalı Olabilecek Tarafları  26
E. Tahkim Kavramı İle Benzer Kavramlar Ayrımı  27
1. Arabulucu – Uzlaştırıcı Kavramları İle Ayrımı  27
2. Hakem–Bilirkişi Kavramı İle Hakem Kavramı Ayrımı  28
3. Hakem Sözleşmesi Kavramı İle Tahkim Anlaşması Kavramı Ayrımı  29
İkinci Bölüm
TAHKİMİN KAYNAKLARI
II. HUKUKUMUZDA MİLLLETLERARASI TİCARİ TAHKİMİN KAYNAKLARI  31
A. Kanunlarımız  31
1. Milletlerarası Tahkim Kanunu  31
2. Kamu Hizmetleri İle İlgili İmtiyaz Şartlaşma ve Sözleşmelerinden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim Yoluna Başvurulması Halinde Uyulması Gereken İlkelere Dair Kanun  32
3. Hukuk Muhakemeleri Kanunu  33
4. İstanbul Tahkim Merkezi Kanunu  33
5. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun  34
B. Milletlerarası Sözleşmeler  35
1. Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi Hakkındaki 10 Haziran 1958 Tarihli New York Sözleşmesi  35
2. Milletlerarası Ticari Tahkim Konusunda 21 Nisan 1961 Tarihli Cenevre Avrupa Sözleşmesi  36
3. Devletler ve Diğer Devletlerin Vatandaşları Arasındaki Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümlenmesi Hakkında Sözleşme (ICSID)  36
Üçüncü Bölüm
TİCARİ TAHKİM
III. TÜRKİYE’DE MİLLETLERARASI TİCARİ TAHKİM  39
A. Yatırım Uyuşmazlıklarının Milletlerarası Tahkim Yolu İle Çözümü  39
B. Milletlerarası Tahkim Kanunu’na Göre Milletlerarası Ticari Uyuşmazlıkların Tahkim Yolu İle Çözümü  40
1. Kanun’un Amacı  41
2. Kanun’un Uygulama Alanı  41
a. Yabancılık Unsuru Taşıyan ve Tahkim Yerinin Türkiye Olarak Belirlendiği Uyuşmazlıklar  43
aa. Tarafların Yerleşim Yeri, Olağan Oturma Yeri Ya da İşyerlerinin Bulunduğu Yer ve Yabancılık Unsuru  44
bb. Tahkim Yerinden Başka Bir Devlette Bulunması ve Yabancılık Unsuru  46
cc. Asıl Sözleşmeden Doğan Yükümlülüklerin Önemli Bir Kısmının İfa Edileceği Yerden veya Uyuşmazlık Konusunun En Çok Bağlantılı Olduğu Yerden Başka Bir Devlette Bulunması ve Yabancılık Unsuru  47
çç. Yabancı Sermaye Getirilmiş veya Yabancı Sermaye Sağlanması Amacı ile Kredi ve/veya Güvence Sözleşmeleri Yapılmasının Gerekli Olması ve Yabancılık Unsuru  47
dd. Asıl Sözleşme veya Hukuki İlişkinin Bir Ülkeden Diğerine Sermaye ve Mal Geçişini Gerçekleştirmesi ve Yabancılık Unsuru  48
b. Taraflarca ya da Hakem veya Hakemlerce Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Uygulanmasının Kararlaştırılması  49
c. Tahkim Yerinin Türkiye Dışında Belirlendiği Durumlarda Milletlerarası Tahkim Kanunu’nun Bazı Hükümlerinin Uygulanacağı Haller  50
ç. Kanun’un Konu Bakımından Uygulanması–Tahkime Elverişlilik Kavramı  51
d. Kanun’da Saklı Tutulan Hükümler  53
3. Kanun’un Zaman Bakımından Uygulanması  53
4. Mahkemelerin Tahkime Müdahaleleri İle Tahkimde Görevli ve Yetkili Mahkeme  55
5. Tahkim Anlaşması  57
a. Milletlerarası Tahkim Anlaşması Kavramı ve Tanımı İle Unsurları  57
b. Tahkim Anlaşmasının Yapılış Türleri  60
c. Tahkim Şartının Bağımsızlığı  61
ç. Tahkim Anlaşmasının Şekli  62
d. Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk  64
e. Tahkim Anlaşmasının Tarafları  65
f. Tahkim Anlaşmasının Etkisi ve Sonucu  66
6. Tahkim Yeri  68
7. Tahkim Dili  69
8. Milletlerarası Ticari Tahkimde Geçici Hukuki Koruma Tedbirleri  70
a. Genel Olarak  70
b. Milletlerarası Tahkim Kanunu’nda İhtiyati Tedbir ve İhtiyati Haciz  71
9. Hakem veya Hakemlerin Seçimi İle Hakemlere İlişkin Diğer Düzenlemeler  74
a. Genel Olarak  74
b. Hakemlerin Sayısı ve Seçimi  75
c. Hakemlerin Bağımsız ve Tarafsız Olmaları  77
ç. Hakemlerin Reddi İle Çekilmesi ve Azli  79
d. Hakemlerin Kendi Yetkileri Hakkında Karar Vermeleri (Kompetenz–Kompetenz Prensibi)  81
10. Tahkim Usulüne Uygulanacak Kurallar İle Tarafların Eşitliği ve Temsili  82
11. Tahkim Yargılaması ve Uyuşmazlığın Esasına Uygulanacak Hukuk  84
Dördüncü Bölüm
KANUN YOLLARI
IV. HAKEM KARARINA KARŞI KANUN YOLU  89
A. Kanun Yolu Kavramı ve Önemi  89
B. Milletlerarası Tahkim Kanunu’na Göre Hakem Kararlarına Karşı Kanun Yolu  90
1. İptal Davası Yolu ve Hakem Kararının İcrasına Etkisi  90
2. İptal Sebepleri  93
a. Mahkemece Resen Dikkate Alınacak İptal Sebepleri  93
aa. Uyuşmazlığın Tahkime Elverişli Olmaması  93
bb. Hakem Kararının Kamu Düzenine Aykırı Olması  95
b. İptal Başvurusunda Bulunan Tarafça İspat Edilecek İptal Sebepleri  97
aa. Tahkim Anlaşmasının Taraflarından Birinin Ehliyetsiz veya Tahkim Anlaşmasının Geçersiz Olması  97
bb. Hakem Seçiminin Usule Aykırı Olması  99
cc. Hakem Kararının Tahkim Süresi İçinde Verilmemesi  100
çç. Hakemlerin Kendi Yetkileri Hakkında Hukuka Aykırı Karar Vermeleri  100
dd. Hakemlerin Tahkim Anlaşmasının Dışında Bir Konuda Karar Vermeleri veya Taleplerin Tamamı Hakkında Karar Vermemeleri Ya da Hakemlerin Yetkilerini Aşması  101
ee. Tahkim Yargılamasının Usulüne Uygun Yürütülmemesi ve Bu Durumun Kararın Esasına Etkili Olması  103
ff. Tarafların Eşitliği İlkesinin Gözetilmemesi  103
3. İptal Davasının Sonuçları  105
a. İptal Davasının Kabulü  105
b. İptal Davasının Reddi  106
c. Kısmi İptal Kararı Verilmesi  106
Beşinci Bölüm
KARARLARIN TANINMASI VE TENFİZ
V. YABANCI HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİ  109
A. Yabancı Hakem Kararı Kavramı ile Tanıma ve Tenfiz Kavramlarına Dair Genel Bilgiler  109
B. Milletlerarası Ticari Hakem Kararlarının Türkiye’de Tenfizi  110
1. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun’a Göre Yabancı Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi  113
a. Mütekabiliyet (Karşılıklılık) Şartının Aranmaması  115
b. Tenfiz Engelleri  115
aa. Tahkim Anlaşmasının Yokluğu  115
bb. Hakem Kararının Kamu Düzenine ve Genel Ahlaka Aykırı Olması  116
cc. Hakem Kararına Konu Uyuşmazlığın Türk Hukukuna Göre Tahkime Elverişli Olmaması  116
çç. Taraflardan Birinin Hakemler Önünde Usulüne Göre Temsil Edilmemiş ve Yapılan İşlemleri Sonradan Kabul Etmemiş Olması  117
dd. Hakkında Hakem Kararının Tenfizi İstenen Tarafın Hakem Seçiminden Usulen Haberdar Edilmemiş veya İddia ve Savunma İmkânından Yoksun Bırakılmış Olması  117
ee. Tahkim Anlaşmasının Geçersiz Olması  117
ff. Hakemlerin Seçiminin veya Hakemlerin Uyguladıkları Usulün Tarafların Anlaşmasına, Taraflar Arasında Anlaşma Yoksa Hakem Hükmünün Verildiği Yer Hukukuna Aykırı Olması  118
gg. Hakem Kararının Tahkim Anlaşmasında Yer Almayan Bir Hususa İlişkin Olması veya Tahkim Anlaşmasının Sınırlarını Aşıyor Olması  118
hh. Hakem Kararının Kesinleşmemiş, İcra Kabiliyeti veya Bağlayıcılık Kazanmamış veya İptal Edilmiş Olması  119
2. New York Sözleşmesi’ne Göre Hakem Kararlarının Tanınması ve Tenfizi  119
a. New York Sözleşmesi’nin Uygulama Alanı  120
b. New York Sözleşmesi’ne Göre Tenfiz Engelleri  122
aa. Tahkim Anlaşması Taraflarının Ehliyetsiz Olması veya Tahkim Anlaşmasının Geçersiz Olması  122
bb. Aleyhine Tenfiz İstenen Tarafın Hakem Tayininden veya Tahkim Yargılamasından Haberdar Edilmemiş Olması veya Savunma Haklarının İhlal Edilmesi  123
cc. Hakem Kararının Tahkim Anlaşmasında Belirtilmeyen Bir Konuda Olması veya Tahkim Anlaşmasının Kapsamını Aşan Hükümler İçermesi  126
çç. Hakemlerin Teşkili veya Tahkim Yargılamasının Tarafların Anlaşmasına veya Anlaşma Olmayan Hallerde Tahkim Yeri Hukukuna Aykırı Olması  127
dd. Hakem Kararının Bağlayıcılık Kazanmış Olmaması veya İptal Edilmiş Olması  129
ee. Hakem Kararının Tenfiz Devleti Hukukuna Göre Tahkim Yoluyla Çözümü Mümkün Olmayan Bir Uyuşmazlığa İlişkin Olması (Tahkime Elverişlilik)  131
ff. Hakem Kararının Tenfiz Devletinin Kamu Düzeni Kurallarına Aykırı Olması  132
gg. Mütekabiliyetin (Karşılıklılığın) Bulunmaması Durumu  134
hh. Uyuşmazlığın Ticari Olmaması Durumu  135
c. New York Sözleşmesi’ne Göre Tenfiz Davasında Taraflar İle Görevli ve Yetkili Mahkeme  135
d. Tenfiz Davasında Sunulması Gerekli Belgeler  136
e. New York Sözleşmesi’ne Göre Tenfiz Davasında Uygulanacak Muhakeme Usulü  138
f. New York Sözleşmesi’ne Göre Tenfiz Davasında İspat Yükü  138
g. Tenfiz Mahkemesinin Kararı ve Sonuçları İle Karara Karşı Kanun Yolları  139
Sonuç  141
Kaynakça  147
Kavramlar Dizini  153

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar