| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Abdülazim İBRAHİM |
| Baskı Tarihi | 2022/02 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 343 |
Azınlık kavramı, bir toplulukta herhangi bir nitelik bakımından ayrı ve ötekilerden sayıca az olanlar, bir toplulukta üstünlük sağlayamamak olarak tanımlanır. Türk Dil Kurumuna göre azınlık kavramının karşıtı ekalliyet olarak da belirtilmektedir. Sosyolojik bakımdan başta olmayanlar ve farklı niteliğe sahip olan gruplardan ibarettir. Batı dillerindeki sözlüklerde ırk, din, dil ve kültür gibi temellere dayanan unsurlar bakımından çoğunluğu teşkil eden toplumsal gruplardan farklılık gösteren ve sayıca az olan topluluklardır.
Hukuksal açıdan baktığımızda I. Dünya Savaşı’nın sonuna kadar uluslararası hukukta azınlıklar, “Bir devlet içinde çoğunluk teşkil eden halktan diğer bir dine, ırka yahut bir başka dile mensup olması nedeniyle ayrılan ve koruma altında bulunan kişiler ve gruplar”dır. Dolayısıyla tanımlardan yola çıkılacak olursa; bir ülkede azınlık olabilmenin belli şartları bulunmaktadır. Bu şartlar gerçekleşmeden o grupların azınlık sayılması mümkün değildir. Bununla birlikte bu çalışmada azınlıkların yaklaşık bütün çeşitleri genel olarak ele alınmıştır.
Azınlıklara genel bir bakış sonrasında mukayeseli olarak azınlıkların sahip olduğu haklar ve uluslararası hukukta, örneğin uluslararası örf, uluslararası antlaşmalar, evrensel bildirgeler, bölgesel anlaşmalar gibi belgelere dayanarak azınlık gruplarının haklarının tespiti konusu ve bu haklar ihlal edildiğinde bazı anlayışlara dayanarak başvurulacak çözüm yolları ele alınmıştır.
Çalışmanın daha somut bir hâle getirilmesi için 2005 Irak Anayasası’na başvurularak Irak’taki bütün azınlıklar 2005 Irak Anayasası kapsamında ele alınmıştır. Çalışma hazırlanırken ulusal ve uluslararası insan hakları antlaşmalarına, örnek anayasa olarak Irak, Mısır, İspanya, Endonezya, Hırvatistan, Macar, Bosna, ABD, İngiltere gibi ülkelerden örnek verilmiştir.
Bu kitap, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku bölümü doktora programında “Karşılaştırmalı Hukuk ve Irak Anayasalarında Azınlık Hakların Korunması” adıyla, 24.12.2015 tarihinden Prof. Dr. Hasan Tunç başkanlığında toplanan, Prof. Dr. Bahtiyar Akyılmaz, Prof. Dr. Ramazan Çağlayan, Doç. Dr. Münci Çakmak’tan oluşan jüri tarafından oy çokluğuyla doktora tezi olarak kabul edilen çalışmadan üretilmiştir.
Çalışmamızın kabul edilmesinden kitabın yayınlanmasına kadar geçen süre içerisinde konuyla ilgili birkaç konu daha ele alınmıştır. Ayrıca bu süreçte azınlıklar hakkında 2005 sonrası Irak’taki birçok gelişme de ele alınmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ .......................................................................................................................................................... 5
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................................................. 7
KISALTMALAR ........................................................................................................................................19
GİRİŞ ......................................................................................................................................21
BİRİNCİ BÖLÜM
AZINLIKLAR, TANIMI, TÜRLERİ, HAKLARI
I. Azınlık Tanımı ................................................................................................................................23
II. Azınlık Olmanın Şartları ............................................................................................................24
A. Farklılık.....................................................................................................................................24
B. Sayısal Olarak Az Olma......................................................................................................24
C. Başta Olmama........................................................................................................................24
D. Vatandaşlık Statüsüne Sahip Olma ..............................................................................25
E. Azınlık Bilincine Sahip olma ...........................................................................................25
III. Azınlık Türleri ................................................................................................................................25
A. Dilsel Azınlıklar.....................................................................................................................25
IV. Lehçe Farkı.......................................................................................................................................25
V. İşaret Dili ..........................................................................................................................................26
A. Dinî Azınlıklar........................................................................................................................27
1. Din ......................................................................................................................................27
2. Mezhep Farkı.................................................................................................................28
3. Dinî İnanç Sahibi Olmayanlar (Ateistler) .........................................................28
4. Dinî Olmayan İnanç Sahipleri ................................................................................29
B. Etnik Azınlıklar .....................................................................................................................29
C. Ulusal Azınlıklar....................................................................................................................30
VI. Azınlık Hakları................................................................................................................................30
A. Bireysel Haklar ve Kolektif Haklar...............................................................................30
VII. Azınlık Haklarını Korumanın Uluslararası Temeli ........................................................31
A. Uluslararası Örf.....................................................................................................................31
8 İçindekiler
B. Uluslararası Anlaşmalar ...................................................................................................33
C. Evrensel Anlaşmalar...........................................................................................................34
D. Bölgesel Anlaşmalar ...........................................................................................................36
E. Uluslararası Örgütlerin Kararları .................................................................................36
F. Uluslararası Hukukun Genel İlkeleri...........................................................................38
VIII. Azınlık Haklarının İhlaline İlişkin Örnekler .....................................................................38
A. Yasama Organının Azınlık Haklarını İhlal Etmesi.................................................39
B. Temel Hak ve Özgürlüklerin Anayasal Şekilde İhlal Edilmesi
Mefhumu..................................................................................................................................39
C. Kanun Koyucunun Temel Hak ve Özgürlüklere Bağlı Kalması
Esasına İlişkin Hukukun Tutumu .................................................................................40
1. Esmein’e Göre Bireysel Haklar ve Özgürlükler .............................................40
2. Digi’nin Hukukçu Felsefesindeki Haklar ve Özgürlükler..........................41
3. Hukukçu Haoriu’nun Görüşleri.............................................................................42
IX. Temel Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesinin Anayasal Temeli ..........................43
X. Azınlık Gruplarının Siyasi Katılım Haklarının İhlal Edilmesine İlişkin
Uygulamalar ....................................................................................................................................45
A. Parlamentodaki Milletvekilleri Sayısının Doğrudan Belirlenmesi................47
B. Azınlık Grupların Temsilcilerinin Sayısının Dolaylı Şekilde
Belirlenmesi ...........................................................................................................................49
XI. Yürütme Organının Azınlık Haklarını İhlal Etmesi .......................................................55
A. Kamu Düzeni ve İdari Kontrol .......................................................................................55
1. Kamu Düzeni ve Unsurları......................................................................................55
2. Kamu Güvenliğinin Yayılması ..............................................................................57
3. Kamu Sağlığının Korunması...................................................................................58
4. Kamu Huzurunun Sağlanması...............................................................................59
5. İdari Kontrol ve Kamu Düzeninin Korunmasındaki Rolü ........................59
6. İdari Kontrol Yetkililerine Getirilen Sınırlamalar ........................................62
B. Yürütme Organının Azınlık Haklarını İhlaline İlişkin Uygulamalar .............66
1. İspanya’daki Azınlık Gruplarının Haklarının İhlal Edilmesi ...................66
2. İspanya’daki Azınlıklara Karşı Uygulanan Etnik Ayrımcılık ...................66
3. İspanya’daki Azınlık Mensuplarına Yönelik İşkenceler ve Kötü
Muameleler ...................................................................................................................68
4. Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Müslüman Azınlıkların
Haklarının İhlal Edilmesi.........................................................................................69
XII. Orta Doğu’da Azınlık Hakları...................................................................................................71
A. Azınlık Mensubu Kişilerin Bireyler Olmaları Vasıflarıyla Sahip
Oldukları Genel Haklar......................................................................................................72
1. Yaşam Hakkı..................................................................................................................72
İçindekiler 9
2. Özel Hayatı Koruma Hakkı ve Örnek Anayasalar .........................................74
4. Özel Mülkiyetin Korunması Hakkı ve Örnek Anayasalar..........................76
5. İnsanlık Dışı İşkencenin ve Kötü Muamelenin Yasaklanması ve
Örnek Anayasalar........................................................................................................77
6. Azınlık Mensubu Olan Kişilerin Cemaat Olmaları Vasfıyla Sahip
Oldukları Özel Haklar ................................................................................................79
a) Bireysel Özel Haklar..........................................................................................79
b) Özel Kültürden Faydalanma Hakkı ............................................................80
c) Özel Kültürden Faydalanma İle İlgili Örnek Anayasalar ..................81
7. Özel İnancı Açıklama ve Uygulama Hakkı ve Örnek Anayasalar...........81
8. Özel Dil Kullanma Hakkı ve Örnek Anayasalar..............................................83
9. Ayrımcılık Yapılmaması, Önlenmesi ve Örnek Anayasalar......................84
10. Özel Bağlantılar Kurma Hakkı ve Örnek Anayasalar ..................................87
11. Özel Kolektif Haklar ve Örnek Anayasalar.......................................................88
12. Korunma Hakkı ............................................................................................................88
13. Devletin İşlerine Katılma Hakkı............................................................................89
14. Örnek Anayasalar........................................................................................................90
XIII. Azınlık Haklarının Açıkça Belirtilmediği Anayasalar ...................................................93
İKİNCİ BÖLÜM
IRAK’TAKİ AZINLIKLAR VE HUKUKİ STATÜLERİ
I. 1951 Irak İslami ve Medeni Hukuku....................................................................................98
A. Irak Medeni Hukuku...........................................................................................................98
B. Mevcut Yasal Sistem ve Azınlıklar Üzerindeki Etkisi ..........................................99
C. Kişi Ayrımı...............................................................................................................................99
II. Irak’taki Etnik Azınlıklar ........................................................................................................100
A. Irak Anayasalarında Etnik Azınlık Hakların Koruması....................................100
1. 1925 Irak Anayasası’nda Azınlık Haklarının Korunması
(Constitution of 1925) ...........................................................................................101
2. 74 Sayılı 1931 Yerel Diller Yasası .....................................................................102
3. 30 Mayıs 1932 Duyurusu .....................................................................................102
4. 1958 Anayasası’nda Azınlık Haklarının Korunması ................................104
5. 4 Nisan 1963 Anayasası’nda Azınlık Haklarının Korunması ...............105
6. 22 Nisan 1964............................................................................................................106
7. 1964 Irak Anayasası’nda Azınlık Haklarının Korunması.......................106
8. Eylül 1968 Irak Anayasası’nda Azınlık Haklarının Korunması...........107
10 İçindekiler
9. 16 Temmuz 1970 Irak Anayasası’nda Azınlık Haklarının
Korunması ................................................................................................................... 107
III. Irak’ta Azınlıklar ve Hukuki Statüsü ................................................................................. 109
A. Bahailer ................................................................................................................................. 110
1. Nüfus ve Tarihi.......................................................................................................... 110
2. Bahailerin Kimlik Sorunu..................................................................................... 110
3. Bahailer ve Irak Yasaları....................................................................................... 111
4. Yaklaşık Toplumsal İstatistikler ve Bölgeler............................................... 112
5. Güvenlik........................................................................................................................ 112
6. İnsan Hakları Sıkıntıları ........................................................................................ 113
7. Dinî Özgürlük ............................................................................................................. 113
8. Politik Haklar .............................................................................................................113
9. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakları ............................................................ 114
10. Ülke İçi Mülteci..........................................................................................................114
11. Göç ve Sığınmayla İlgili Konular........................................................................ 114
12. Irak Anayasası’nda Bahailerin Yeri.................................................................. 114
IV. Bedeviler........................................................................................................................................ 116
A. Geçmiş.................................................................................................................................... 117
B. Yaklaşık Nüfus İstatistikleri ve Yerleşim ............................................................... 118
C. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar ................................................................ 118
D. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 119
E. İnsancıl Durum................................................................................................................... 119
F. Göç ve Sığınma İle İlgili Meseleler............................................................................. 119
G. Irak Anayasası ve Bedeviler......................................................................................... 120
V. Siyahi Iraklılar............................................................................................................................. 120
A. Nüfus....................................................................................................................................... 120
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 121
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 122
D. Güvenlik ................................................................................................................................ 123
E. İnsan Hakları Uygulamalarında Zorluklar............................................................. 123
F. Politik Haklar ...................................................................................................................... 123
G. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 124
H. İnsancıl Durum................................................................................................................... 125
İ. Diaspora (Ülke Dışına Gidenler) ve Geri Dönenler ........................................... 125
J. Göç ve Sığınma İle İlgili Konular ................................................................................ 126
K. Siyahi Iraklı Kadının Durumu...................................................................................... 126
L. Siyahi Iraklılar ve Irak Anayasası.............................................................................. 126
İçindekiler 11
VI. Hristiyanlar...................................................................................................................................127
A. Geçmiş ....................................................................................................................................127
B. Yaklaşık Nüfus Bilgileri ve Yerleşim.........................................................................129
C. Güvenlik.................................................................................................................................130
D. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar ................................................................131
E. Dinî Özgürlük ......................................................................................................................132
F. Politik Haklar ......................................................................................................................132
G. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ......................................................................133
H. İnsani Zorluklar .................................................................................................................133
İ. Ülke İçi Mülteci...................................................................................................................134
J. Tartışmalı Topraklar .......................................................................................................135
İ. Diaspora ve Geri Dönenler............................................................................................135
J. Göç ve Sığınmayla İlgili Konular.................................................................................136
K. Hristiyan Kadınların Durumu......................................................................................137
VII. Çerkesler ........................................................................................................................................137
A. Nüfus.......................................................................................................................................137
B. Geçmiş ....................................................................................................................................137
C. Yaklaşık Nüfus Bilgileri ve Yerleşim.........................................................................138
D. Güvenlik.................................................................................................................................139
E. Uygulamada İnsan Haklarında Yaşanan Zorluklar............................................139
F. Politik Haklar ......................................................................................................................139
G. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ......................................................................140
H. Yerinden Edilmişler .........................................................................................................140
VIII. Feyli Kürtler .................................................................................................................................141
A. Nüfus.......................................................................................................................................141
B. Geçmiş ....................................................................................................................................142
C. Yaklaşık Nüfus Bilgileri ve Yerleşim.........................................................................143
D. Güvenlik.................................................................................................................................145
E. Uygulamada İnsan Hakları Zorlukları .....................................................................145
F. Politik Haklar ......................................................................................................................145
G. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ......................................................................146
H. İnsani Durum ......................................................................................................................146
İ. Ülke İçi Yerinden Edilenler...........................................................................................147
J. Tartışmalı Topraklar .......................................................................................................147
K. Diaspora ve Geri Dönenler............................................................................................148
L. Göç ve Sığınma İle İlgili Konular ................................................................................148
M. Feyli Kürt Kadınların Durumu ....................................................................................148
N. Feyli Kürtler ve Irak Anayasası...................................................................................149
12 İçindekiler
IX. Yahudiler ....................................................................................................................................... 152
A. Nüfus....................................................................................................................................... 152
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 152
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 154
D. Uygulamada İnsan Hakları Zorlukları ..................................................................... 155
E. Dinî Özgürlük...................................................................................................................... 155
F. Siyasi Haklar........................................................................................................................ 155
X. Kakailer .......................................................................................................................................... 156
A. Nüfus....................................................................................................................................... 156
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 156
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 157
D. Güvenlik ................................................................................................................................ 157
E. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar ................................................................ 158
F. Dinî Özgürlük...................................................................................................................... 158
G. Siyasi Haklar........................................................................................................................ 159
H. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 159
İ. Ülke İçi Yerinden Edilenler........................................................................................... 160
J. Diaspora ve Geri Dönenler ........................................................................................... 160
K. Göç ve Sığınmayla İlgili Konular ................................................................................ 161
L. Kakai Kadınlarının Durumu......................................................................................... 161
M. Kakailer ve Irak Anayasası ........................................................................................... 162
XI. Lezbiyen, Gay, Biseksüel, Transseksüel ve İnterseksüel Kişiler .......................... 162
A. Geçmiş.................................................................................................................................... 163
B. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 165
C. Güvenlik ve Cinsiyete Dayalı Şiddet ......................................................................... 166
D. Uygulamada İnsan Hakları Zorlukları ..................................................................... 169
E. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 169
F. Ülke İçi Yerinden Edilenler........................................................................................... 170
G. Yurt Dışında Kalanlar (Diaspora) ve Geri Dönenler ......................................... 170
XII. Mandaean-Sabeanlar ............................................................................................................... 171
A. Genel Bakış........................................................................................................................... 171
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 171
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 173
D. Güvenlik ................................................................................................................................ 174
E. Uygulamada İnsan Hakları Zorlukları ..................................................................... 175
İçindekiler 13
F. Dinî Özgürlük ......................................................................................................................176
G. Siyasi Haklar........................................................................................................................176
H. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ......................................................................177
İ. Yerlerinden Edilmiş Kişiler ..........................................................................................177
J. Diaspora ve Geri Dönenler............................................................................................178
K. Göç ve Sığınmayla İlgili Konular.................................................................................179
L. Mandaean Kadınların Durumu ...................................................................................179
M. Mandaeanler ve Irak Anayasası..................................................................................180
XIII. Filistinli Mülteciler ....................................................................................................................181
A. Nüfus.......................................................................................................................................181
B. Geçmiş ....................................................................................................................................181
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................183
D. Güvenlik.................................................................................................................................183
E. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar ................................................................185
F. Siyasi Haklar........................................................................................................................185
G. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ......................................................................185
H. İnsancıl Durum...................................................................................................................186
İ. Ülke İçi Yerinden Edilmişler ........................................................................................187
J. Diaspora ve Geri Dönenler............................................................................................187
K. Göç ve Sığınma İle İlgili Konular ................................................................................188
L. Filistinli Kadınların Durumu........................................................................................189
M. Filistinliler ve Irak Anayasası ......................................................................................189
N. Romanlar (Çingeneler) 2.14.1.Nüfus .......................................................................190
1. Geçmiş ...........................................................................................................................190
2. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ...................................................................192
3. Güvenlik........................................................................................................................193
4. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar........................................................194
5. Dinî Özgürlük .............................................................................................................195
6. Siyasi Haklar...............................................................................................................195
7. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar..............................................................195
8. İnsani Durum .............................................................................................................196
9. Yerinden Edilmişler ................................................................................................197
O. Diaspora ve Geri Dönenler............................................................................................198
Ö. Göç ve Sığınma İle İlgili Konular ................................................................................198
P. Roman Kadınların Durumu ..........................................................................................200
XV. Şebekler..........................................................................................................................................200
A. Nüfus.......................................................................................................................................200
14 İçindekiler
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 201
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 202
D. Güvenlik ................................................................................................................................ 203
E. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar ................................................................ 205
F. Dinî Özgürlük...................................................................................................................... 205
G. Siyasi Haklar........................................................................................................................ 206
H. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 206
İ. Ülke İçi Yerinden Edilmişler ........................................................................................ 207
J. Tartışmalı Topraklar .......................................................................................................207
K. Diaspora ve Geri Dönenler ........................................................................................... 208
L. Göç ve Sığınma İle İlgili Konular ................................................................................ 208
M. Şebek Kadınlarının Durumu ........................................................................................ 208
N. Irak Anayasası ve Şebekler........................................................................................... 209
XVI. Türkmenler................................................................................................................................... 209
A. Nüfus....................................................................................................................................... 209
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 209
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 210
D. Güvenlik ................................................................................................................................ 211
E. İnsan Hakları Uygulamasında Zorluklar ................................................................ 213
F. Dinî Özgürlük...................................................................................................................... 214
G. Siyasi Haklar........................................................................................................................ 214
H. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 215
İ. Ülke İçi Yerinden Edilenler........................................................................................... 215
J. Diaspora ve Geri Dönenler ........................................................................................... 216
K. Irak Anayasası ve Türkmenler.................................................................................... 216
XVII. Yezidiler........................................................................................................................................ 219
A. Nüfus....................................................................................................................................... 219
B. Geçmiş.................................................................................................................................... 219
C. Yaklaşık Nüfus Bilgisi ve Yerleşim ............................................................................ 221
D. Güvenlik ................................................................................................................................ 221
E. Uygulamada İnsan Hakları Zorlukları ..................................................................... 223
F. Dinî Özgürlük...................................................................................................................... 223
G. Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar ...................................................................... 224
H. İnsani Durum ...................................................................................................................... 225
İ. Diaspora ve Geri Dönenler ........................................................................................... 225
J. Yezidi Kadınların Durumu ............................................................................................ 225
İçindekiler 15
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
IRAK’TA ANTİ AYRIMCILIK VE POZİTİF AYRIMCILIK YASASI
I. Anti Ayrımcılık Yasası..............................................................................................................227
II. Pozitif Ayrımcılık........................................................................................................................227
III. Anti Ayrımcılık Mevzuatı........................................................................................................228
IV. Irak Devleti’nin Azınlıklara Yaklaşımı..............................................................................229
V. Cezalar ve Çözümler .................................................................................................................231
A. Irak Devleti’nde Azınlık Temsilinin Sağlanması .................................................232
B. Pozitif Ayrımcılık ve Kota Sistemi .............................................................................232
C. Irak’ta Yasama Kotalarının Tesisi..............................................................................233
D. Yasama Kotaları Kullanmanın Dezavantajları.....................................................234
1. Yerel Yönetimi Geliştirme ....................................................................................234
2. Diğer Federal Devletlerdeki Uygulamalar ....................................................235
3. Yasama Yapısı ............................................................................................................238
4. Finansman ve Yönetim ..........................................................................................239
5. Üniter Yaklaşım.........................................................................................................239
6. İkili Yaklaşım..............................................................................................................240
7. Çoğulcu Yaklaşım .....................................................................................................241
VI. Uluslararası Hukukta Azınlıkların Korunması .............................................................242
A. Uluslararası Antlaşmaların 2005 Irak Anayasası’na Uygunluğu ................242
1. Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi..........243
2. ICESCR (Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Uluslararası
Sözleşmesi) .................................................................................................................243
3. ICCPR (Medeni ve Siyasi Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme)......244
4. ICERD (Ayrımcılığının Her Türlü Ortadan Kaldırılmasına
İlişkin Uluslararası Sözleşme)............................................................................244
5. Cebri Kaybolmaya Karşı Bütün Kişilerin Korunması İçin
Uluslararası Sözleşme ............................................................................................244
6. İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı ve Aşağılayıcı
Muamele veya Cezaya Karşı Sözleşme ...........................................................244
VII. 2005 Irak Anayasa Hukuku ve Azınlıklar .......................................................................245
VIII. Karşılaştırmalı Hukukta Azınlıklar....................................................................................248
A. Ahvali Şahsiye (Evlenme ve Boşanma Kanunu) .................................................248
1. Evlenme ........................................................................................................................248
2. Boşanma.......................................................................................................................249
B. Vatandaşlık Kanunu.........................................................................................................250
16 İçindekiler
C. Miras Kanunu...................................................................................................................... 251
D. 40 Sayılı 1951 Medeni Kanun ..................................................................................... 251
E. 111 Sayılı 1969 Ceza Kanunu...................................................................................... 253
F. Merkez Ceza Mahkemesi ............................................................................................... 255
G. 23 Sayılı 1971 Ceza Muhakemesi Usulü................................................................. 255
H. Birleşik İş Kanunu ............................................................................................................ 256
IX. Azınlıklara Tanınan Hak ve Özgürlükler......................................................................... 257
A. İbadet Özgürlüğü............................................................................................................... 257
1. Din................................................................................................................................... 259
2. İslam............................................................................................................................... 260
3. Dinî Simgelerin Korunma Hakkı ....................................................................... 261
B. Dil ve Konuşma Özgürlüğü ........................................................................................... 262
1. Resmî Dille Konuşma Yasası ............................................................................... 262
2. Azınlıklarla Devlet Arasındaki Dil Sorunu.................................................... 263
3. Eşit Muamele Edilme Hakkı ................................................................................ 264
4. Temsil Edilme Hakkı............................................................................................... 265
5. Ayrımcılığa Karşıt Silahlı Kuvvetlerde Görev Alma Hakkı.................... 271
6. Renk, Cins, Köken Ayrımcılığı Yapılmama Hakkı ...................................... 272
7. Azınlıklara Mensup Milletvekillerinin Temsil Hakkı............................... 272
8. Çalışma Hakkı ............................................................................................................ 273
9. Eğitim Hakkı ...............................................................................................................273
10. Sağlık Güvencesi ....................................................................................................... 274
11. Sağlık Bakımı Hakkı ................................................................................................ 274
12. Temsil Edilme Güvencesi...................................................................................... 275
13. Federasyon ve Azınlık............................................................................................ 276
C. Kişisel Durum Yasası (1959, No.188)...................................................................... 277
1. Irak Sivil ve Kişisel Durum Yasaları................................................................. 279
2. Kişisel Durum Yasasının Yasal Reformu ....................................................... 280
3. 188 Sayılı 1959 Müslüman Olmayan Azınlıkların Haklarını
Tanımlayan Yasa ...................................................................................................... 280
D. Özel Mülkiyetin Korunması Hakkı ............................................................................ 282
E. 26 Sayılı 2006 Tarihli Irak Vatandaşlık Yasası.................................................... 282
F. Tekrar Vatandaşlığa Alınma ........................................................................................ 283
G. 53 Sayılı 2008 İnsan Hakları Hukuku Yüksek Komiserliği............................ 287
X. 36 Sayılı 2013 Seçimi; İl, İlçe ve Alt İlçe Konseyleri Seçim Yasası ...................... 288
A. Seçim Kanunu ve Azınlıklara Karşı Eşit Davranılması .................................... 288
1. Seçim Kanunu’nda Eşitlik 4. Madde ................................................................ 288
İçindekiler 17
2. Halk Arasında Oy Kullanma Eşitliği.................................................................289
3. IHEC ve Ayrımcılıkla İlgili Hükümler: Özellikle Bağımsız
Yüksek Seçim Komisyonu.....................................................................................289
4. Azınlık Temsilcilerinin Koltuklarının Garantiye Alınması ....................289
5. Telafi Koltuklar..........................................................................................................289
6. Ülke İçi Yerinden Olmuş Kişiler.........................................................................289
7. Tüm Etnik, Dilsel ve Dinsel Azınlıkların Koruması...................................290
8. Cebri Göç Etmek........................................................................................................290
XI. Ayrımcılığa Karşı Olma............................................................................................................290
XII. Katılıma Erişim Hakkı..............................................................................................................291
XIII. Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu..................................................................................294
XIV. Ülke İçi Zorunlu Göç Etmiş Kişiler .....................................................................................294
XV. 11 Sayılı 2005 Siyasi Mahkûmlar ve Tutuklular Kurumu Kanunu......................295
A. Kanunun Kapsamı.............................................................................................................296
XVI. 27 Sayılı 2005 Şehitler Kurumu Kanunu ........................................................................296
XVII. Potansiyel Siyasi Parti Mevzuatını Çevreleyen Hususlar ........................................297
A. Siyasi Partiler Kanunu ....................................................................................................298
B. Partinin İlkeleri..................................................................................................................298
XVIII. Ceza Hukukunda Azınlık Haklarının Korunması.......................................................300
XIX. 71 Sayılı 1987 Birleştirilmiş Çalışma Yasası .................................................................301
XX. 23 Sayılı 2008 Ayrımcılık Yapmama Yasası...................................................................302
XXI. İstihdam Olanaklarının Azınlıkları Dışlayan ya da Azınlıklara Farklı
Davranan Hükümleri................................................................................................................304
XXII. 12 Sayılı 2010 Sivil Toplum Kuruluşları Kanunu........................................................307
SONUÇ ................................................................................................................................ 309
KAYNAKLAR ..................................................................................................................... 313
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
