Türk Borçlar Kanunu Çerçevesinde Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğun Sınırlandırılması ve Kaldırılması

TBK m. 116 hükmü gereğince borçlu borç ilişkisinden doğan bir borcun ifasında veya bir hakkın kullanılmasında tabiyet veya sözleşmesel bir ilişki aranmaksızın yardımına başvurduğu kişinin alacaklıya ifa esnasında gerek borca aykırı gerek bir haksız fiille verdiği zarardan dolayı eğer yardımcı kişinin gerçekleştirdiği fiili kendisi gerçekleştirseydi kusurlu olarak kabul edilecek idiyse sorumlu olur. Her ne kadar borçlunun sorumlu olacağı ifade edilmiş olsa da yardımcı kişi kavramının içeriğinin genişliğinin farkın da olan kanun koyucu, borçluya, alacaklı ile zararın meydana gelmesinden önce anlaşmaları şartıyla sorumluluğu sınırlandırma veya kaldırma imkanı da tanımıştır. Bu bağlamda zarar meydana gelmeden önce alacaklı ile borçlunun anlaşması ve bu anlaşmanın hem tüm sözleşmelerin tabi olduğu sınırlara hem sorumsuzluk anlaşmalarının tabi olduğu sınırlara aykırı olmaması şartıyla geçerli olacağı ve borçlunun sorumluluktan kurtulacağı ya da sorumluluğunun sınırlandırılacağı ifade edilmektedir. Borçlu kural olarak maddi-manevi, doğrudan-dolayısıyla yansıma, olumlu-olumsuz zararların şartları gerçekleşenlerin hepsinden sorumlu olacaktır.(ARKA KAPAKTAN)

İÇİNDEKİLER

GİRİŞ
I. KONUNUN ÖNEMİ VE SORUNUN ORTAYA KOYULMASI
II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI
III. ISTILAH
IV. ARAŞTIRMA PLANI

BİRİNCİ BÖLÜM
YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUĞA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR VE YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
I. YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUĞA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR
A. Borçlu Kavramı ve Benzer Kavramlarla İlişkisi
B. Yardımcı Kişi Kavramı, Türleri ve Benzer Kavramlar ile Arasındaki İlişki
II. YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUĞUN ŞARTLARI
A. Borçlu ile Alacaklı Arasında Borç İlişkisinin Varlığı
B. Borcun İfasının veya Hakkın Kullanılmasının Yardımcı Kişiye Bırakılması
C. Yardımcı Kişinin İfa veya Kullanma Esnasındaki Fiili Sebebiyle Borçlunun Zarara Uğraması
D. Farazi Kusur

İKİNCİ BÖLÜM
YARDIMCI KİŞİNİN FİİLERİNDEN SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASI VE KALDIRILMASI
I. GENEL OLARAK SORUMSUZLUK ANLAŞMALARI
II. SORUMSUZLUK ANLAŞMALARININ GENEL ÖZELLİKLERİ
A. Sözleşme olması
B. Tasarruf İşlemi Niteliğinde Olması
C. Şekle Tabi Olmaması
D. Anlaşmanın Zararın Meydana Gelmesinden Önce Yapılması Gerekliliği
III. SORUMSUZLUK ANLAŞMALARININ BENZER KAVRAMLARDAN AYIRT EDİLMESİ
A. Hukuka Uygunluk Sebebi Olan Rıza ve Mağdurun Rızası
B. İbra
C. Birlikte Kusur
IV. BORÇLUNUN YARDIMCI KİŞİLERİNİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUĞUNUN SINIRLANDIRILMASI VEYA KALDIRILMASI
A. Genel Olarak
B. Tüm Sözleşmeler İçin Geçerli Olan Sınırlar: Emredici Genel Hükümler
C. Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumluluğa İlişkin Sorumsuzluk Anlaşmaları İçin Geçerli Olan Özel Sınırlar
V. YARDIMCI KİŞİLERİN FİİLLERİNDEN SORUMLULUĞA İLİŞKİN SORUMSUZLUK ANLAŞMASININ SINIRLARINA AYKIRILIĞIN SONUÇLARI
A. Genel Olarak: Kesin Hükümsüzlük
B. Aleyhe Yorum
C. Dikey Kısmi Hükümsüzlük
D. Yatay Kısmi Hükümsüzlük
E. Yazılmamış Sayılma

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SORUMLULUĞUN SINIRLANDIRILMASININ VEYA KALDIRILMASININ TAZMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜNE ETKİSİ VE TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
I. FİİL VE ZARAR
A. Fiil
B. Zarar
II. TAZMİNAT YÜKÜMLÜLÜĞÜ VE KAPSAMININ BELİRLENMESİ
A. Genel Olarak
B. Tazminattan İndirim Sebepleri
C. Sorumsuzluk Anlaşmalarının Tazminat Yükümlülüğüne Etkisi
III. ZAMANAŞIMI
IV. YARDIMCI KİŞİ İLE TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ VE MÜŞTEREK BORÇLULUK HALİ
A. Yardımcı Kişi ile Borçlu Arasındaki İlişki
B. Yardımcı Kişi ile Alacaklı Arasındaki İlişki
C. Yardımcı Kişilerin Fiillerinden Sorumlulukta Müşterek Borçluluk
SONUÇ

KAYNAKÇA