Türk İş Hukukunda Haksız Fesih

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Seracettin GÖKTAŞ
ISBN: 9789750260902
Stok Durumu: Tükendi
139,50 TL 155,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Seracettin GÖKTAŞ
Baskı Tarihi 2020/09
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)

Türk İş Hukukunda Haksız Fesih

Dr. Seracettin GÖKTAŞ

2020/09 1. Baskı, 496 Sayfa, Ciltli

ISBN 978-975-02-6090-2

Türk İş Hukukuna göre iş sözleşmesi, işçinin bağımlı olarak iş görmeyi, işverenin de ücret ödemeyi üstlenmesi ile kurulmuş olur. İş sözleşmesi belirli veya belirsiz süreli yapılabilir. Belirsiz süreli iş sözleşmeleri süreli fesih yoluyla her zaman feshedilebilir. İşverenin süreli fesih hakkı kötüye kullanması halinde kötüniyet tazminatı söz konusu olur. Dürüstlük kuralları uyarınca belirli veya belirsiz süreli iş sözleşmesini sürdürmeyi çekilmez hale getiren durum ve şartlar derhal fesih sebebidir.

Türk İş Hukukunda işçi ve işveren ilişkileri dört kanunda düzenlenmiştir. İş Kanunu ve Deniz İş Kanunu'nda derhal fesih hakkının altı iş günlük ve herhalde bir yıllık süre içinde kullanılması gerektiği düzenlenmiştir. Haklı bir sebep olmadan veya hak düşürücü süre geçtikten sonra yapılan fesih, haksız fesih olarak nitelendirilmektedir.

İşverenin haksız feshinin sonuçları İş Kanunu ve Basın İş Kanunu'nda sadece iş güvencesi kapsamındaki işçiler için düzenlenmiştir. İş güvencesi kapsamındaki işçi, iş söz sözleşmesinin haksız feshedilmesi halinde feshin geçersizliğinin tespitini mahkemeden isteyebilir. İş güvencesi kapsamında olmayan işçiler için açık bir düzenleme bulunmamaktadır. Deniz İş Kanunu'nda doğrudan haksız feshin sonuçlarını düzenlemiş değildir. Türk Borçlar Kanunu yürürlüğe girinceye kadar iş kanunlarına tabi iş ilişkilerinde haksız feshe, tahvil yoluyla usulsüz feshin hükümleri uygulanmıştır.

Haksız feshin sonuçları Türk Borçlar Kanunu'nun 438 ve 439. maddelerinde açıkça düzenlenmiştir. Kanunun 438. maddesinin 1. fıkrasına göre, işveren sözleşmeyi haklı bir neden olmadan feshederse işçi, belirsiz süreli iş sözleşmelerinde bildirim süresine ait ücret tutarında, belirli süreli iş sözleşmelerinde ise kalan süre ücreti tutarında tazminata hak kazanır. Türk Borçlar Kanunu'nun 438. maddesinin 3. fıkrasında hâkimin de durum ve şartlara göre alt aya kadar ücret tutarında bir tazminatı takdir edebileceği öngörülmüştür.

Türk iş hukukunda işçi ve işveren arasında alacak ve tazminat davaları bakımından arabuluculuk, dava şartı olarak düzenlenmiştir. Arabulucuya başvurmadan dava açılması halinde hâkim hiçbir bir işlem yapmadan davayı usulden reddetmelidir.

Eserde; Türk iş hukuku mevzuatı, öğretinin görüşleri ve yargı içtihatları ışığında öncellikle iş sözleşmesinin niteliği ve özellikleri belirtilmiştir. Fesih hakkı, fesih türleri ve kullanılma şartları da açıklandıktan sonra haksız fesih ve hukuki sonuçları mevzuat ve teorik dayanakları ile birlikte incelenmiştir.

Konu Başlıkları
İş Sözleşmesi ve İş Sözleşmesinin Feshi
İş Sözleşmesinin Haksız Feshi
Haksiz Feshin Hukuki Sonuçları


İçindekiler

Önsöz/Teşekkür  7

Kısaltma Cetveli  15

Giriş  17

Birinci Bölüm

GENEL OLARAK İŞ SÖZLEŞMESİ VE İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ

§ 1. İŞ SÖZLEŞMESİ  23

I. Kavram  23

II. İş Sözleşmesinin Unsurları ve Özellikleri  24

§ 2. İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ  31

I. Fesih Kavramı  31

II. Fesih Hakkının Hukuki Dayanağı  33

III. Feshin Hukuki Niteliği  36

IV. Fesih Türleri  40

1. Süreli Fesih  41

A. Süreli Fesih Hakkının Kullanılması  43

a. Süreli Fesih Bildiriminde Şekil Şartı  43

b. Bildirim Süresine Uyma Zorunluluğu  46

c. Bildirim Süresine Ait Ücretin Peşin Ödenmesi  52

d. İş Arama İzninin Verilmesi  56

B. Bildirim Sürelerine Uyulmamasının Hukuki Sonuçları  62

a. Usulsüz Fesih  62

b. İhbar Tazminatı  63

c. Bildirim Süresi İçinde Doğan Haklardan Yararlanma  67

d. Maddi ve Manevi Tazminat  68

C. Süreli Fesih Hakkının Sınırlandırılması  70

a. Süreli Fesih Hakkının Kanunla Sınırlandırılması  71

b. Süreli Fesih Hakkının Sözleşme ile Sınırlandırılması  75

2. Derhal Fesih  77

A. Derhal Fesih Kavramı ve Niteliği  77

B. Derhal Fesih Hakkının Hukuki Dayanağı  79

C. Derhal Fesih Hakkının Kullanılması  80

a. Derhal Fesih Bildiriminde Şekil Şartı  81

aa. Fesih Bildiriminde Sebep Belirtmenin Önemi  81

bb. Fesih Bildiriminin Yazılı Yapılması  83

b. Derhal Fesih Hakkını Kullanma Süresi  89

D. Derhal Fesih Hakkının Sınırlandırılması  95

E. Feshin Haklı Sebebe Dayandığının İspatı  99

İkinci Bölüm

İŞ SÖZLEŞMESİNİN HAKSIZ FESHİ

§ 1. HAKSIZ FESİH KAVRAMI  103

I. Uluslararası Mevzuatta  103

II. Karşılaştırmalı Hukukta  106

1. İsviçre Hukukunda  106

2. Alman Hukukunda  109

3. İngiliz Hukukunda  111

4. Fransız Hukukunda  113

III. Türk Hukukunda  115

§ 2. HAKSIZ FESİH İLE İLİŞKİLİ KAVRAMLAR  118

I. Geçersiz Fesih  118

II. Usulsüz Fesih  121

III. Kötüniyetli Fesih  123

IV. Sendikal Nedenle Fesih  133

V. Değişiklik Feshi  135

VI. Toplu İşçi Çıkarma  146

VII. İkale  148

§ 3. HAKSIZ FESİH SEBEPLERİ  152

I. Haklı Sebebin Bulunmaması  152

1. Genel Olarak  152

2. Haklı Sebepler  157

A. İş Kanununa Göre Haklı Sebepler  157

a. İşçi Açısından Haklı Sebepler  157

aa. Sağlık Sebepleri  158

bb. Ahlâk ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri  161

aaa. İşverenin İşçiyi Yanıltması  161

bbb. Şeref ve Namusa Dokunan Söz ve Davranışlar  163

ccc. İşverenin Cinsel veya Psikolojik Tacizde Bulunması  164

ddd. İşverenin Sataşması  168

eee. Diğer İşçinin Cinsel Tacizine Karşı Önlem Alınmaması  169

fff. Ücretin Ödenmemesi  170

ggg. Çalışma Koşullarının Uygulanmaması  172

cc. Zorlayıcı Sebepler  176

b. İşveren Açısından Haklı Sebepler  180

aa. Sağlık Sebepleri  180

bb. Ahlâk ve İyiniyet Kurallarına Uymayan Haller ve Benzerleri  184

aaa. İşçinin İşvereni Yanıltması  185

bbb. İşçinin Şeref ve Namusa Dokunan Söz ve Davranışları  187

ccc. İşçinin Cinsel Tacizde Bulunması  189

ddd. İşçinin Sataşması  189

eee. İşçinin Sarhoşluğu  191

fff. İşçinin Doğruluk ve Bağlılığa Uymayan Davranışları  192

ggg. İşçinin İşyerinde Suç İşlemesi  193

hhh. İşçinin İşe Devamsızlığı  194

iii. İşçinin Görevini Yerine Getirmemesi  197

jjj. İşçinin İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya İşverenin Malına Zarar Vermesi  198

cc. Zorlayıcı Sebepler  202

dd. İşçinin Tutuklanması veya Gözaltına Alınması  204

B. Basın İş Kanununa Göre Haklı Sebepler  206

a. Gazeteci Açısından Haklı Sebepler  206

b. İşveren Açısından Haklı Sebepler  210

C. Deniz İş Kanununa Göre Haklı Sebepler  212

a. Gemiadamı Açısından Haklı Sebepler  212

b. İşveren Açısından Haklı Sebepler  216

c. İşveren ve Gemiadamı Açısından Ortak Haklı Sebepler  220

D. Türk Borçlar Kanununa Göre Haklı Sebepler  221

E. Diğer Kanunlara Göre Haklı Sebepler  223

a. Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanununa Göre Haklı Sebepler  223

b. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununa Göre Haklı Sebepler  230

II. Derhal Fesih Hakkının Süresinde Kullanılmaması  232

§ 4. HAKSIZ FESİH HÜKÜMLERİNİN UYGULANACAĞI DİĞER HALLER  233

I. Derhal Fesih Hakkının Eşit Davranma Borcuna Aykırı Kullanılması  233

II. Derhal Fesih Hakkının Şekil Şartına Aykırı Kullanılması  239

III. Derhal Fesih Hakkından Feragat  243

Üçüncü Bölüm

HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI

§ 1. GENEL OLARAK  249

§ 2. TÜRK BORÇLAR KANUNUNA GÖRE HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI  252

I. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haksız Feshedilmesi  252

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  252

A. Bakiye Süre Ücreti Tutarı Tazminat  255

B. Haksız Fesih Tazminatı  259

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  264

A. Genel Olarak  264

B. İhbar Tazminatı  265

C. Haksız Fesih Tazminatı  268

II. Sözleşmenin İşçi Tarafından Haksız Feshedilmesi  268

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  268

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  272

§ 3. İŞ KANUNUNA GÖRE HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI  273

I. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haksız Feshedilmesi  273

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  273

A. Genel Olarak  273

B. Bakiye Süre Ücreti Tutarı Tazminat  274

C. Haksız Fesih Tazminatı  277

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  278

A. Genel Olarak  278

B. İş Güvencesinin Kapsamına Girmeyen İşçi Açısından  280

a. İhbar Tazminatı  280

b. Haksız Fesih Tazminatı  282

C. İş Güvencesinin Kapsamına Giren İşçi Açısından  284

a. Genel Olarak  284

b. Güvencenin Kapsamı  285

c. Fesih Usulü  288

d. Haklı veya Geçerli Bir Nedene Dayanma Zorunluluğu  291

e. Fesih Bildirimine İtiraz  295

f. Feshin Geçersizliğinin Tespiti  298

g. Haksız Feshin Geçerli Feshe Tahvili  299

h. İş Güvencesi Tazminatı  305

i. İşçinin Çalıştırılmadığı Süreye İlişkin Ücret ve Diğer Haklar  307

j. İşçinin İşe Başlatılmak İçin İşverene Başvurusu  309

k. İşçinin İşe Başlatılması veya Başlatılmamasının Sonuçları  311

II. İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Haksız Feshedilmesi  315

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  315

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  318

3. Yeni İşverenin Sorumluluğu  323

§ 4. BASIN İŞ KANUNUNA GÖRE HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI  328

I. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haksız Feshedilmesi  329

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  329

A. Genel Olarak  329

B. Peşin Ödenen Ücretin İadesinin İstenememesi  330

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  331

A. İş Güvencesinin Kapsamına Giren Gazeteci Açısından  332

a. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanması  332

b. Peşin Ödenen Ücretin İade Edilmesi  332

B. İş Güvencesinin Kapsamına Girmeyen Gazeteci Açısından  333

a. Genel Olarak  333

b. Peşin Ödenen Ücretin İade Edilmesi  333

II. İş Sözleşmesinin Gazeteci Tarafından Haksız Feshedilmesi  334

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  334

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  334

A. Genel Olarak  334

B. Peşin Ödenen Ücretin İade Edilmesi  335

§ 5. DENİZ İŞ KANUNUNA GÖRE HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI  335

I. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Haksız Feshedilmesi  335

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  335

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  336

3. Gemiadamının İadesi  337

II. İş Sözleşmesinin Gemiadamı Tarafından Haksız Feshedilmesi  343

1. Belirli Süreli İş Sözleşmelerinde  343

2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmelerinde  344

§ 6. İŞSİZLİK SİGORTASI KANUNUNA GÖRE HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI  344

§ 7. SENDİKALAR VE TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ KANUNU’NA GÖRE HAKSIZ FESHİN HUKUKİ SONUÇLARI  353

I. Profesyonel Yöneticilik Güvencesi  353

II. İşyeri Sendika Temsilcisi ve Amatör Yöneticinin Güvencesi  359

III. Sendika Üyeliği Güvencesi  364

§ 8. HAKSIZ FESHİN DİĞER HUKUKİ SONUÇLARI  370

I. Para ve Para ile Ölçülebilen Menfaatlerin Muaccel Olması  370

II. Kıdem Tazminatı  371

1. İş Kanunu Bakımından  372

2. Basın İş Kanunu Bakımından  378

A. İş Sözleşmesinin Gazeteci Tarafından Feshedilmesi Halinde  378

B. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi Halinde  383

C. Yayının Durdurulması  384

D. Gazetecinin Ölümü  384

E. Kıdem Tazminatının Hesaplanması  385

a. Gazetecinin Kıdemi  385

b. Kıdem Tazminatının Miktarı ve Ödenmesi  387

3. Deniz İş Kanunu Bakımından  388

4. Türk Borçlar Kanunu Bakımından  389

III. Çalışma Belgesinin Verilmesi  389

IV. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Parasal Alacağa Dönüşmesi  392

V. Cezai Şart  396

VI. Rekabet Yasağının Kalkması  404

VII. Maddi ve Manevi Tazminat  410

§ 9. HAKSIZ FESİHTEN DOĞAN ALACAKLARDA BAZI HUKUKİ SORUNLAR  414

I. Zamanaşımı  414

II. Faiz  416

III. İbra  418

§ 10. HAKSIZ FESHE İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARDA YARGILAMA USULÜ VE İSPAT  422

I. Görev ve Yetki  422

II. Dava Şartı Olarak Arabuluculuk  426

III. Davanın Tarafları  430

IV. Yargılama Usulü  434

V. İspat ve Deliller  435

1. Genel Olarak İspat Kuralları ve İspat Yükü  435

2. İş Yargılamasında İspat Yükü  436

3. Delillerin Gösterilmesi ve İbrazı  442

Sonuç  445

Kaynakça  455

Kavramlar Dizini  485

 

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.