Uygulamalı Marka Hukuku

İÇİNDEKİLER

SUNUM................................................................................................................... VII

İLK SÖZ..................................................................................................................... IX

İÇİNDEKİLER............................................................................................................. XI

1. BÖLÜM

MARKA HUKUKUNA GİRİŞ, 6769 SAYILI KANUN, TEMEL İLKELER

I. MARKA HUKUKU’NUN AMACI VE EVRENSEL İLKELER ...................................1

A. GİRİŞ VE KİTAP SİSTEMATİĞİ....................................................................... 1

B. MARKA KORUMASININ GEREKÇESİ............................................................. 2

II. MARKA HUKUKUNDA EVRENSEL STANDARTLARI DÜZENLEYEN

ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER .....................................................................3

III. MARKA HUKUKUNDA ÖNEMLİ TANIMLAR...................................................6

A. TİCARET MARKALARI VE HİZMET MARKALARI............................................ 6

B. TESCİLLİ VE TESCİLSİZ MARKALAR............................................................... 6

C. İŞARET VE MARKA KAVRAMI ...................................................................... 8

D. TİCARET UNVANLARI, İŞLETME ADLARI, COĞRAFİ İŞARET VE ALAN

ADLARI ........................................................................................................ 8

1. Ticaret Unvanı...................................................................................... 8

2. İşletme Adı ........................................................................................... 9

3. Alan Adları.......................................................................................... 10

4. Coğrafi İşaretler ................................................................................. 11

a. Tanım ve Tescil Şartları................................................................ 12

aa. Menşe (Kaynak) Adları.......................................................... 12

bb. Mahreç Adları....................................................................... 13

cc. Geleneksel Ürün Adı............................................................. 13

VI. GENEL OLARAK SINAİ MÜLKİYET KANUNU’NUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER

VE UYGULAMA..........................................................................................15

A. SINAİ MÜLKİYET ALANINDA YASALAŞMA SÜRECİ..................................... 16

B. SINAİ MÜLKİYET KANUNUNA GENEL BAKIŞ.............................................. 20

1. 6769 Sayılı SMK’nın Marka Kitabı ve Markalarla İlgili Yenilikler........ 20

XII İçindekiler

2. 6769 Sayılı SMK’nın Coğrafi İşaretler Kitabı ve Yenilikler.................. 23

3. 6769 Sayılı SMK’nın Tasarım Kitabı ve Yenilikler ............................... 25

4. 6769 Sayılı SMK’nın Patent Ve Faydalı Modeller Kitabı ve

Yenilikler ............................................................................................ 28

5. 6769 Sayılı SMK’nın Ortak Hükümler Kitabı....................................... 31

C. TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU ......................................................... 37

D. 6769 SAYILI SMK’NIN DEĞERLENDİRİLMESİ ............................................. 38

1. SMK’NIN YÜRÜRLÜĞÜNDEN SONRA MARKA HÜKÜMSÜZLÜK

DAVASI AÇILMASI .............................................................................. 41

2. BÖLÜM

MARKANIN TANIMI, İŞLEVLERİ;

MARKA TÜRLERİ VE MARKANIN ÖZELLİKLERİ

I. MARKA KAVRAMI......................................................................................45

A. MARKA HAKKININ TANIM VE UNSURLARI................................................ 45

B. MARKA KORUMASINDAN YARARLANACAK KİŞİLER ................................. 46

II. MARKANIN HUKUKÇA KORUNAN İŞLEVLERİ...............................................47

III. MARKA HAKKININ DOĞUŞU VE MARKA TÜRLERİ .......................................50

A. MARKA KATEGORİLERİ ............................................................................. 51

1. Marka Türleri ..................................................................................... 51

a. Kişi Adları .................................................................................... 51

b. Sözcük veya Sözcükler, Sloganlar....................................................... 52

c. Harfler ve Sayılar......................................................................... 53

d. Şekiller......................................................................................... 53

e. Üç Boyutlu Biçimler..................................................................... 54

f. Renklerin Marka Olması.............................................................. 55

g. Ses, Melodi ve Koku Markaları.................................................... 57

2. Tanınmışlığa Göre Markalar............................................................... 57

a. Tanınmış marka........................................................................... 58

b. Standart Tescilli Marka ............................................................... 59

3. Marka Sahiplerine Göre..................................................................... 59

a. Bireysel (ferdi) Marka ................................................................. 59

b. Ortak Marka................................................................................ 59

c. Garanti Markası........................................................................... 60

İçindekiler XIII

B. MARKA HAKKININ ELDE EDİLMESİ............................................................ 61

1. Marka Hakkının Kullanımla Kazanılması (önceye dayalı

kullanım) ............................................................................................ 62

2. Paris Anlaşması Anlamında Tanınmışlık ............................................ 67

3. BÖLÜM

MARKANIN TESCİL EDİLEBİLİRLİĞİ, USULÜ VE

HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI

I. MARKANIN TESCİL SÜRECİ.........................................................................73

A. MARKA BAŞVURUSU YAPILMASI VE ŞARTLARI ......................................... 74

B. MARKA BAŞVURUSUNUN İNCELENMESİ .................................................. 75

1. Marka Başvuru Tarihi ......................................................................... 76

2. Rüçhan Hakkı ve Tarihi....................................................................... 77

3. Madrid Protokolüne Göre Başvuru .................................................... 78

C. ÖNCEKİ MARKA ENGELİNİN AŞILMASI...................................................... 80

D. MAL VE HİZMET SINIFININ SEÇİLMESİ ...................................................... 85

II. MARKANIN TESCİL EDİLME KOŞULLARI VE İNCELEMELER ...........................85

A. MUTLAK TESCİL ENGELLERİ ...................................................................... 87

1. Sicilde Gösterilebilme ........................................................................ 89

2. Alıcı veya Tüketicilerin İşareti Marka Olarak Kabul Etmeleri ............. 90

3. Tanımlayıcı Markalar.......................................................................... 91

a. Kullanım Yoluyla Ayırt Edicilik kazanma .................................... 107

4. Aynı veya Ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Markalar ................... 115

5. Ticaret ve Meslek Erbabınca kullanılan İşaret ve Adlandırmalar .... 137

6. Malın Özgün veya Doğal Şekli, Mala Asli Değer Katan Şekil............ 139

7. Yanıltıcı İşaretler .............................................................................. 143

8. Paris Anlaşması 2. Mük. 6. Maddesine Göre Red Edilecek

İşaretler............................................................................................ 148

9. Paris 2. Mük. 6. Madde Kapsamı Dışında Olan Tarihi, Kültürel

Değerler, Halka Mal Olmuş İşaretler................................................ 148

10. Dini Değer ve Semboller İçeren İşaretler ......................................... 149

11. Genel Ahlaka ve Kamu Düzenine Aykırı Markalar............................ 149

12. Coğrafi Tescili Bulunan İşaretler....................................................... 151

B. NİSBİ TESCİL ENGELLERİ.......................................................................... 153

1. Karıştırma İhtimali Olan Markalar.................................................... 154

a. İtiraza Mesnet Markanın Kullanılması Şartı............................... 175

XIV İçindekiler

2. Ticari Vekil veya Temsilci Markaları................................................. 178

3. Önceki Ticari İşaretler ve Tescilsiz Marka Hakkı.............................. 179

4. Paris Sözleşmesi Kapsamında Tanınmış Marka lar .......................... 183

5. Markanın Tanınmışlık Düzeyi Nedeniyle Sair Emtiada Tescile

Konu Edilen Markalara Karşı Nispi Red ve Hükümsüzlük Nedeni

olması .............................................................................................. 187

6. Ticaret Unvanı, Fikri ve Sınai Hak, İsim veya Fotoğrafından

Doğan Ret ve Hükümsüzlük Sebebi ................................................. 197

7. Yenilenmeyen Ortak veya Garanti Markası yla Aynı veya

Benzer İşaretler................................................................................ 204

8. Yenilenmeyen Markaların Üçüncü Kişilerce Tescile Konu

edilmesi............................................................................................ 204

III. MARKANIN HUKUKİ İŞLEMLERE KONU EDİLMESİ......................................205

A. MARKA TESCİLİ VE MARKA BAŞVURUSUNUN DEVRİ.............................. 206

B. MARKANIN LİSANSLANMASI .................................................................. 224

1. Münhasır Lisans ............................................................................... 231

2. Adi Lisans ......................................................................................... 236

C. MARKANIN MİRAS YOLUYLA İNTİKALİ.................................................... 238

D. MARKANIN TEMİNAT GÖSTERİLMESİ..................................................... 238

E. MARKANIN HACZİ................................................................................... 239

F. MARKANIN REHNİ .................................................................................. 240

G. BİRDEN FAZLA MARKA SAHİBİ ARASINDAKİ ÖNALIM İLİŞKİSİ ................ 240

4. BÖLÜM

MARKA KORUMASININ KAPSAMI,

KORUMA İLKELERİ VE MARKAYA TECAVÜZ

I. MARKA HAKKININ KORUNMASI...............................................................243

A. TESCİL İLKESİ........................................................................................... 243

B. TESCİL İLKESİNİN İSTİSNASI; GERÇEK HAK SAHİPLİĞİ............................. 245

C. FARKLI HAK SAHİPLERİNİN AYNI MARKAYA SAHİP OLMASI ................... 249

D. MARKA KORUMASININ KAPSAMI........................................................... 252

1. Aynı İşaret, Aynı Mal ve Hizmet Bakımından Koruma ..................... 258

2. Karıştırma Tehlikesine Karşı Koruma ............................................... 263

3. Tanınmışlık Özelliği Nedeniyle Geniş Koruma.................................. 276

a. Genel Olarak Tanınmışlık Düzeyli Markaların Korunması ve

Uygulama Örnekleri .................................................................. 276

İçindekiler XV

4. Marka Sahibinin Yasaklayabileceği Eylemler ................................... 294

5. Marka Korumasının Başlangıcı......................................................... 312

E. MARKANIN VEKİL VEYA TEMSİLCİ TARAFINDAN TESCİLİ VE

KULLANILMASI HALİNDE KORUMA......................................................... 314

F. MARKA KORUMASININ İSTİSNALARI ...................................................... 321

1. Ticari Hayatta Dürüstlüğe Uygun Kullanım ...................................... 322

2. TMK 2. Maddeden Kaynaklanan Dürüst Kullanım ........................... 329

a. Sessiz Kalma Hali ....................................................................... 330

b. SMK Kapsamında Marka Hükümsüzlük Davaları Açısından ...... 341

3. Markanın Başvuru Eserlerinde Yer Alması ....................................... 346

4. Marka Hakkının Tükenmesi.............................................................. 348

a. AB’de Marka Hakkının Tükenmesi............................................. 349

b. Mülga MarkKHK’ya Göre Tükenme İlkesi.................................. 351

c. SMK Kapsamında Tükenme İlkesi; Uluslararası Tükenme......... 355

5. Marka Hakkı ve Tüketiciler............................................................... 361

6. Marka Hakkı ve Hak Sahibine Tazminat Ödeyenden Mal

Alanlar.............................................................................................. 361

II. MARKAYI KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ .................................................... 362

A. KULLANILMAYAN MARKANIN İPTALİ ...................................................... 363

B. KULLANMAMANIN DİĞER SONUÇLARI ................................................... 370

1. Kullanılmayan Markanın Red ve Hükümsüzlük Sebebi Olma

Kapasitesi ......................................................................................... 370

2. Kullanılmayan Markanın Korunması Sorunu.................................... 373

C. TÜRK PATENT VE MARKA KURUMUNUN KULLANILMAYAN

MARKALAR BAKIMINDAN YETKİSİ .......................................................... 374

1. Genel olarak..................................................................................... 374

2. İptal Kararlarının Niteliği ve Etkisi .................................................... 377

D. MARKA İPTAL DAVASI VE MAHKEME SÜREÇLERİ ................................... 380

1. Marka İptal Uygulamasında Çeşitli Olasılıklar.................................. 386

III. MARKA HAKKININ İHLALİ ........................................................................ 399

A. GİRİŞ........................................................................................................ 399

B. MÜLGA 556 SAYILI MARKALAR KHK’SINDA MARKA İHLALİ .................... 400

C. 6769 SAYILI SINAİ MÜLKİYET KANUNU KAPSAMINDA MARKA

HAKKINA TECAVÜZ ................................................................................. 412

1. Marka Hakkına Tecavüz Eylemlerinin özellikleri .............................. 430

XVI İçindekiler

2. Markasal Kullanma .......................................................................... 431

3. SMK m. 155 Kapsamında Tescil Savunması ..................................... 433

5. BÖLÜM

HUKUKİ ÇARELER, DAVALAR VE GEÇİCİ TEDBİRLER

I. MARKA SAHİBİNİN İHLALLERE KARŞI TALEPLERİ .......................................437

A. GENEL OLARAK ....................................................................................... 437

1. Marka Tescili Sahibi Olmanın Koruma Bakımından Sonuçları ......... 439

2. Marka Tescilinin Sağladığı Faraziye.................................................. 439

3.Müşterek Pay Sahiplerinin Mütecavizlere Karşı Dava Hakkı ............... 440

B. GEÇİCİ KORUMA TALEPLERİ, DELİL TESPİTİ ............................................ 441

1. Marka İhlalleri ve Hükümsüzlük Davalarında İhtiyati Tedbirler...... 442

a. İhtiyati Tedbir İsteminin Usulü.................................................. 444

b. Ticari Defterlerin Sunumu İçin Karar İsteme............................. 446

c. Haksız İhtiyati Tedbirden Doğan Tazminat Davası ................... 446

2. Delil Tespiti ...................................................................................... 451

II. MARKA İHLAL DAVALARI .........................................................................454

A. MARKA HAKKINA TECAVÜZ ÜN TESPİTİ DAVASI .................................... 456

B. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ (MEN’İ) DAVASI ................ 459

C. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN DURDURULMASI DAVASI ...................... 466

D. MARKA HAKKINA TECAVÜZDEN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI ............ 472

1. Maddi Tazminat ve Yoksun Kalınan Kar.......................................... 483

a. Marka İhlalinde Bulunan Tarafın Kendi Markasını da

Kullanmasının Etkisi .................................................................. 504

b. Marka İhlalinde Tazminata Esas Alınacak Süre ......................... 507

2. Manevi Tazminat ............................................................................. 508

3. İtibar Tazminatı................................................................................ 514

4. Hesaplanan Maddi Tazminata Ekleme Yapılması............................ 517

E. MARKAYA TECAVÜZ OLMADIĞININ TESPİTİ DAVASI.............................. 518

F. MARKA İHLAL DAVALARINDA ZAMANAŞIMI .......................................... 520

G. SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBI ....................................................... 524

III. MARKA İHLAL VE HÜKÜMSÜZLÜK DAVALARINDA GÖREV VE YETKİ ..........535

A. MARKA DAVALARINDA GÖREV............................................................... 535

İçindekiler XVII

B. MARKA DAVALARINDA YETKİ ................................................................. 542

1. Marka Sahibinin Açacağı Davalarda Yetki ........................................ 542

2. Türk Patent ve Marka Kurumuna Karşı Açılacak Davalarda Yetki...... 543

3. Üçüncü Kişilerin Hak Sahibine Karşı Açacağı Davalarda Yetki.......... 544

4. Sözleşmeden Kaynaklanan Davalarda Yetki ve Görev ..................... 545

C. Markadan Doğan Uyuşmazlıklar ve Arabuluculuk .................................. 553

6. BÖLÜM

MARKA HAKKININ SONA ERMESİ VE

HÜKÜMSÜZLÜK VE İPTAL DAVALARI

I. MARKA HAKKININ SONA ERMESİ............................................................. 559

A. MARKA TESCİLİNİN YENİLENMEMESİ ..................................................... 559

B. MARKA TESCİLİNDEN VAZGEÇME........................................................... 563

II. MARKA HÜKÜMSÜZLÜK ve İPTAL DAVASI............................................... 567

A. HÜKÜMSÜZLÜK DAVASI ......................................................................... 569

1. Hükümsüzlük Davasında Görev ve Yetki ......................................... 571

2. Hükümsüzlük Davasında Hak Düşürücü Süre.................................. 573

3. Nispi Hükümsüzlük Sebepleriyle Açılan Davalar ............................. 575

a. Kötü niyet.................................................................................. 576

b. Benzer Markaların Hükümsüzlüğü Davaları ............................. 599

aa. Markalar Arasında İltibas Tehlikesine İlişkin Örnekler....... 613

c. Tanınmışlık Nedeniyle Hükümsüzlük......................................... 622

d. Önceye Dayalı Haklar Nedeniyle Hükümsüzlük Davası ............ 632

e. Paris Sözleşmesi 1. Mükerrer 6. Maddesi Kapsamında

Tanınmış Marka Nedeniyle Hükümsüzlük Davası...................... 642

f. Ticari Vekillerin Yaptığı Marka Tescillerinin Hükümsüzlüğü

Davası ........................................................................................ 651

g. Ortak ve Garanti Markalarının Süre Sonunda Üçüncü

Kişilerce Tesciline Karşı Hükümsüzlük Davası Açılması............. 654

h. Yenilenmeyen Markanın Süre Sonunda Tescile Konu

Edilmesine Karşı Hükümsüzlük.................................................. 655

4. Mutlak Red Sebepleriyle Açılan Hükümsüzlük Davaları.................. 657

a. Marka Olamayacak İşaretlerin ve Tanımlayıcı Markaların

Hükümsüzlüğü Davaları............................................................. 662

XVIII İçindekiler

b. Aynı ve ayırt Edilemeyecek Kadar Benzer Marka

Hükümsüzlük Davaları............................................................... 674

c. Ticaret ve Meslekte Yaygın Kullanılan, Mesleği Ayırt Eden

İşaretler Hakkında Hükümsüzlük Davaları ................................ 680

d. Yanıltıcı Markaların Hükümsüzlüğü Davaları............................ 681

e. Mala Asli Değerini Veren veya Malın Doğasını Gösteren

İşaret ve Şekillerin Hükümsüzlüğü ........................................... 683

f. Kamu düzenine Aykırılık, Dini Değerler, Semboller ve

Genel Ahlaka Aykırı Markaların Hükümsüzlüğü Davası............. 685

g. Paris Sözleşmesi 2. Mükerrer 6. Maddesi ve Kapsamında

ve Kamuya mal Olmuş, Tarihi ve Kültürel Değerlere İlişkin

Hükümsüzlük............................................................................. 687

h. Tescilli Coğrafi İşaret Barındıran Markanın Hükümsüzlüğü ..... 688

B. MARKA İPTAL DAVALARI ........................................................................ 690

1. Hükümsüzlük ve İptal Kararlarının Etkisi......................................... 695

2. İptal Davasında Usul, Davacı ve Davalı ............................................ 698

C. ANAYASA MAHKEMESİNİN MARKKHK 14. MADDE HAKKINDAKİ

İPTAL KARARININ ETKİSİ ......................................................................... 699

D. MARKANIN JENERİK HALE GELMESİ NEDENİYLE İPTAL DAVASI ............. 703

E. MARKANIN YANILTICI HALE GELMESİ NEDENİYLE İPTALİ DAVASI.......... 704

F. GARANTİ VE ORTAK MARKALARIN ŞARTNAMEYE AYKIRILIK

NEDENİYLE İPTALİ................................................................................... 705

1. Garanti Markası ve Teknik Şartname............................................... 705

2. Ortak Marka ve Kullanım Şartnamesi ............................................. 705

3. Teknik Şartnameye Aykırılık Nedeniyle İptal Davası........................ 706

7. BÖLÜM

MARKA HAKKININ CEZAİ KORUMASI

I. FİKRİ MÜLKİYET HAKKI VE CEZAİ KORUMA...............................................707

A. Marka İhlali Suçlarının Gelişimi .............................................................. 708

B. SMK Düzenlemesinde Marka Suçları...................................................... 710

1. Üretim ve Ticarette Marka İhlali, Markanın İktibası veya İltibası

Suçu ................................................................................................. 712

2. Marka Simgesini Kaldırma Suçu....................................................... 714

3. Yetkisiz Tasarruf Suçu ...................................................................... 715

İçindekiler XIX

C. Hukuka Uygunluk Sebepleri.................................................................... 717

1. Marka Hakkının Tükenmesi, İlk Satış Hakkı...................................... 718

2. Markanın Dürüstçe Kullanılması ...................................................... 720

3. Tüketicilerin ve Tazminat Ödeyenden Mal Alanların Eylemi ve

Marka Hakkı ..................................................................................... 723

D. Tanınmış Markaya Tecavüz Suçu Sorunu................................................ 723

E. Taklit Markalı Malları Satmak ................................................................. 727

F. Marka Suçlarında Görev ve Usul............................................................. 730

1. Marka İhlal Suçlarının Şikayete Bağlı Olması ................................... 733

2. Marka Suçları ve Uzlaşma ................................................................ 734

3. Marka Suçlarında Etkin Pişmanlık .................................................... 738

G. Marka Suçlarında Arama, El Koyma, Zoralım ve İmha ........................... 739

1. Zoralım ............................................................................................. 740

2. Hızlı İmha Süreci............................................................................... 744

H. Marka Suçlarında Teselsül ...................................................................... 745

I. Marka Suçlarında İçtima ......................................................................... 755

İ. TüzelKişilerin Cezai Sorumluluğu ............................................................ 758

J. Marka İhlali Suçlarından Verilen Kararların Defterdarlıklara

Bildirimi................................................................................................... 759

KAYNAKLAR................................................................................................... 761

KAVRAMLAR CETVELİ .................................................................................... 767