Fikri Mülkiyet Haklarının Uluslararası Yatırım Tahkimine Konu Olması

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: Banu Fatma GÜNARSLAN
ISBN: 9789750277955
387,00 TL 430,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Banu Fatma GÜNARSLAN
Baskı Tarihi 2022/06
Baskı Sayısı 1
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Karton kapak
Sayfa Sayısı 320

Yatırım anlaşmaları, yabancı yatırımcılara uluslararası yatırım tahkimine doğrudan başvuru hakkı vermek suretiyle kapsamlı bir koruma sağlamaktadır. Fikri mülkiyet hakları, bir yatırım türü olarak yatırım anlaşmalarına dâhil olmuştur. Bunun sonucu olarak yabancı yatırımcı olarak kabul edilen fikri mülkiyet hak sahipleri, yatırım anlaşmasının ihlali olarak değerlendirilebilecek iç hukuk uygulamalarına karşı uluslararası yatırım tahkimine başvurma hakkı elde etmiştir.

Fikri mülkiyet haklarının uluslararası yatırım anlaşmaları ile yatırım kapsamına dâhil edilmesi, fikri mülkiyet ile ilişkili yatırım uyuşmazlıklarına yeni bir biçim kazandırmıştır. Son yıllarda, fikri mülkiyete ilişkin muhtelif talepler uluslararası yatırım tahkimine konu edilmiştir.

Bu çalışma ile fikri mülkiyet haklarının yatırım olarak kabul edilmesi, bilhassa fikri mülkiyet iddialarının uluslararası yatırım tahkimi önüne getirilmesi eleştirel bir biçimde tartışılmıştır. Birinci bölümde fikri mülkiyet hakları, uluslararası yatırım hukuku ve tahkim ilişkisine genel bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde, yabancı yatırım olarak fikri mülkiyet hakları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde, fikri mülkiyet hukuku uluslararası yatırım koruma standartları çerçevesinde tartışılmıştır. Dördüncü bölümde, Philip Morris v Uruguay ile Eli Lilly v Kanada davaları ayrıntılı olarak analiz edilmeye çalışılmıştır. Beşinci bölümde fikri mülkiyet haklarının uluslararası yatırım tahkimi aracılığı ile uygulanmasının etkileri üzerinde durulmuş; altıncı bölümde ise muhtemel sorunlara ilişkin çözüm önerilerine yer verilmiştir.

Konu Başlıkları
Uluslararası Yatırım Anlaşmalarında Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
ICSID Konvansiyonu'nda 'Yatırım' Olarak Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması
Uluslararası Yatırım Hukukunda Koruma Standartları ve Fikri Mülkiyet Hukuku
Philip Morris v Uruguay
Eli Lilly v Kanada

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz  7
Kısaltmalar  13
Giriş  15
Birinci Bölüm
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI,
ULUSLARARASI YATIRIM HUKUKU VE TAHKİM
I. ULUSLARARASI FİKRİ MÜLKİYET HUKUKU  20
A. Fikri Mülkiyet Korumasının Gelişimi  20
B. Uluslararası Fikri Mülkiyet Hukuku ve Ülkesellik  25
C. Fikri Mülkiyet Korumasına Uluslararası Standartlar Getiren Anlaşma: TRIPS Anlaşması  27
II. ULUSLARARASI YATIRIM HUKUKU VE TAHKİM  31
A. Uluslararası Yatırım Anlaşmaları ve Yatırımcı–Devlet Tahkimi  31
B. Uluslararası Ticari Tahkim ve Yatırım Tahkimi Arasındaki Benzerlikler ve Farklar  36
C. Yatırım Tahkiminin Olumlu ve Olumsuz Yönleri  38
1. Olumlu Yönleri  38
2. Olumsuz Yönleri  41
III. YABANCI YATIRIM VE FİKRİ MÜLKİYET İLİŞKİSİ  46
A. Fikri Mülkiyetin Yabancı Yatırımlar Üzerindeki Etkisi  46
B. Fikri Mülkiyet Yatırım İlişkisine Tarihsel Bir Bakış  48
C. Uluslararası Yatırım Tahkiminde Fikri Mülkiyet Uyuşmazlıkları  50
İkinci Bölüm
YABANCI YATIRIM OLARAK
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI
I. ULUSLARARASI YATIRIM ANLAŞMALARINDA ‘YATIRIM’ OLARAK MAL VARLIĞI  57
A. Yatırım Teriminin Gelişimi  57
B. Yatırım Kavramı  60
II. ULUSLARARASI YATIRIM ANLAŞMALARINDA ‘YATIRIM’ OLARAK FİKRİ MÜLKİYET HAKLARI  72
A. Uluslararası Yatırım Anlaşmalarında Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması  72
B. ICSID Konvansiyonu’nda ‘Yatırım’ Olarak Fikri Mülkiyet Haklarının Korunması  81
III. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ ‘YATIRIM’ KAPSAMINA DÂHİL OLMASI İLE İLGİLİ MESELELER  91
A. Fikri Mülkiyetin Uluslararası Yatırım Anlaşmaları Kapsamında Yatırım Sayılmasında Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar  91
B. Fikri Mülkiyet Yatırımları ve Uluslararası Yatırım Anlaşmaları Bağlamında Ülkesellik ve Uygulanabilir Hukuk  102
Üçüncü Bölüm
ULUSLARARASI YATIRIM HUKUKUNDA
KORUMA STANDARTLARI VE FİKRİ MÜLKİYET HUKUKU
I. MİLLİ MUAMELE STANDARDI  112
A. Uluslararası Yatırım Hukukunda Milli Muamele Standardı  112
B. Fikri Mülkiyet Hakları ile İlgili Anlaşmalarda Milli Muamele Standardı  114
II. EN ÇOK GÖZETİLEN ULUS MUAMELESİ STANDARDI  117
A. Uluslararası Yatırım Hukukunda En Çok Gözetilen Ulus Muamelesi Standardı  117
B. Fikri Mülkiyet Hakları ile İlgili Anlaşmalarda En Çok Gözetilen Ulus Muamelesi Standardı  124
III. ADİL VE EŞİT MUAMELE STANDARDI  126
A. Uluslararası Yatırım Hukukunda Adil ve Eşit Muamele Standardı  126
B. Fikri Mülkiyet Hakları ile İlgili Anlaşmalarda Adil ve Eşit Muamele Standardı  137
IV. KAMULAŞTIRMA  145
A. Uluslararası Yatırım Hukukunda Kamulaştırma  145
1. Kamulaştırma Kavramı  145
2. Kamulaştırma ile Tazminat Gerektirmeyen Düzenleme Arasındaki Farkın Ortaya Konulması  147
a. Yalnız Etki Doktrini (Sole Effect Doctrine)  150
b. Radikal Kamu Gücü Doktrini (Radical Police Powers Doctrine)  153
c. Ilımlı Kamu Gücü Doktrini (Moderate Police Powers Doctrine)  155
B. Fikri Mülkiyet Haklarının Kamulaştırma İddialarına Konu Olması  157
C. Dolaylı Kamulaştırma ve Zorunlu Lisans  163
1. TRIPS Anlaşması’na Atıf Yapılmadığında Zorunlu Lisansın Kamulaştırma İddiasına Konu olması  165
a. Zorunlu Lisansın Yatırımda Ekonomik Yoksunluğa Neden Olması  165
b. Zorunlu Lisansın Yatırımcının Meşru Beklentileriyle Çelişmesi  166
c. Zorunlu Lisansın Altında Yatan Amaç  169
2. TRIPS Anlaşması’na Atıf Yapıldığında Zorunlu Lisansın Kamulaştırma İddialarına Konu Olması  171
Dördüncü Bölüm
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ YATIRIMCI –
DEVLET TAHKİMİ ARACILIĞI İLE UYGULANMASI –
GÜNCEL TAHKİM KARARLARININ İNCELENMESİ
I. PHILIP MORRIS V URUGUAY  176
A. Davanın Özeti  176
B. Davacının İddiası  178
C. Davalının Savunması  178
D. Karar  179
E. Davanın Analizi  180
1. Kamulaştırma İddiası Yönünden  180
a. Düzenleyici Önlemin Yatırım Üzerindeki Etkisi  183
b. Devletin Yasa Yapma ve Uygulama Gücü, Düzenleyici Önlemin Kamu Yararı Amacı  184
2. Adil ve Eşit Muamele İhlali İddiası Yönünden  192
II. ELI LILLY V KANADA  195
A. Davanın Özeti  195
B. Davacının İddiası  198
C. Davalının Savunması  199
D. Karar  200
E. Davanın Analizi  200
III. PHILIP MORRIS V URUGUAY VE ELI LILLY V KANADA DAVALARINDAN ÇIKARILAN SONUÇLAR  210
Beşinci Bölüm
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ YATIRIMCI –
DEVLET TAHKİMİ ARACILIĞI İLE UYGULANMASININ ETKİLERİ
I. GENEL OLARAK  222
A. Soğutucu Etki  222
B. TRIPS Esneklikleri  224
II. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ YATIRIMCI–DEVLET TAHKİMİ ARACILIĞI İLE UYGULANMASININ ‘SOĞUTUCU ETKİ’ YARATMASI  225
A. Soğutucu Etki Kavramı  225
B. Fikri Mülkiyet Yatırım Tahkimi Davalarının Devletlerin Düzenleme Yapma Yetkileri Üzerindeki Soğutucu Etkisi  226
III. FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ YATIRIMCI–DEVLET TAHKİMİ ARACILIĞI İLE UYGULANMASININ TRIPS ESNEKLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ  230
A. Patent Verilebilirlik Standartları  232
B. Zorunlu Lisanslar  239
Altıncı Bölüm
FİKRİ MÜLKİYET HAKLARININ ULUSLARARASI YATIRIM TAHKİMİNE KONU OLMASINDAN KAYNAKLANAN
MUHTEMEL SORUNLARA İLİŞKİN ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. ULUSLARARASI YATIRIM ANLAŞMASI HÜKÜMLERİNİN GÖZDEN GEÇİRİLMESİ – FİKRİ MÜLKİYETİN YATIRIM TAHKİMİ DAVALARINDAN HARİÇ TUTULMASI  252
A. Yatırım Tanımının Kapsamının Sınırlandırılması  254
B. Yatırım İddialarının Kapsamının Sınırlandırılması – Koruma Klozları  258
1. Koruma Klozlarının Yaratabileceği Olumsuzluklar  262
2. Endişeleri Gidermeye Yönelik Atılan Adımlar  263
II. DEVLETİN KAMU YARARI İLE İLGİLİ DÜZENLEME YAPMA YETKİSİNİN TANINMASI  269
A. İç Hukuk Uygulamalarına Saygı Gösterilmesi (Deference)  272
B. Orantılılık Analizi (Proportionality Analysis)  273
III. YATIRIMCI–DEVLET UYUŞMAZLIK ÇÖZÜM MEKANİZMASININ İYİLEŞTİRİLMESİNE YÖNELİK GETİRİLEN ÖNERİLER  274
A. Yatırımcı–Devlet Uyuşmazlık Çözüm Mekanizmasının Yarattığı Endişeler  274
B. Endişeleri Gidermeye Yönelik Kurumsal İyileştirme Önerileri  278
Sonuç  285
Kaynakça  291
Kavramlar Dizini  319

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar