| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Mehmet AYGÜNEŞ, Hami YILMAZ |
| Baskı Tarihi | 2021/12 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Karton kapak |
| Sayfa Sayısı | 145 |
Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Finansal Kiralama Sözleşmeleri
Mehmet AYGÜNEŞ, Hami YILMAZ
Günümüzde modern üretim ve pazarlama ekonomisinin ulaştığı gelişmişlik ve yoğunluk seviyesi, ticari hayatın içinde yer alan aktörlerin; farklı kişilerin tecrübe, emek ve mesaisinden yararlanmalarını gerekli kılmaktadır. Bir teşebbüsün piyasa değerini yükseltmesi ve yeni müşteri kitlelerine ulaşması hedefinde mal ve hizmet kalitesinin yanında pazarlama ve dağıtım sürecindeki etkinliğin rolü de büyük önem arz etmektedir. Pazarlama ve dağıtım sürecinde etkinliğin sağlanabilmesi, faaliyetleri yürüten teşebbüslerin ilgili pazarda yoğunlaşmasına bağlıdır. Öğretide “münhasır bayilik”, “ana bayilik” gibi kavramlar kullanılarak adlandırılan “tek satıcılık sözleşmesi”, küreselleşen ve gelişmeye günden güne daha fazla ihtiyaç duyan işletme sahiplerinin pazarlama ihtiyaçlarını gidermek için başvurdukları sözleşmelerden biri olarak karşımıza çıkmaktadır. Çağımızdaki küreselleşme hızı ile birlikte ülke içi ve sınır ötesi ticari faaliyetlerin sayısı giderek artmakta ve bu bağlamda Finansal Kiralama sözleşmeleri ayrı bir önem kazanmaktadır. Finansal Kiralama sözleşmesi genel itibariyle temelinde bir kredi kullandırma amacı güden fakat içerisinde bu amaç dışında birçok öğe daha barındıran bir sözleşme türüdür. Girişimciler, bir yatırım aracı olan Finansal Kiralama işlemini günümüzde daha fazla tercih etmeye başlamışlardır. Finansal Kiralama sözleşmesinin sıkça rastlanan bir sözleşme haline gelmesinde çağımız teknolojisinin gelişmişliğinin yanında, Finansal Kiralama kapsamında teknolojik ürünlerin kullanılabilmesi, sunduğu vergisel avantajlar ve Finansal Kiralama işlemi ile satın almaya oranla daha az bir bedelin ödenmesi gibi faktörler etkili olmuştur. Türk hukukunda Finansal Kiralama Sözleşmeleri ile ilgili önceleri ayrı bir mevzuat bulunmazken, bu kitap kapsamında ayrıntılarıyla ele alınacağı üzere son yılların toplumsal ve ekonomik gereklilikleri nedeniyle Finansal Kiralama sözleşmelerine mevzuatımızda özel bir kanun niteliğinde olan 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring ve Finansman Şirketleri Kanununda yer verilmiştir. Kitabımız kapsamında Tek Satıcılık Sözleşmesi ve Finansal Kiralama Sözleşmeleri ile ilgili diğer hukuk dallarına ilişkin bilgiler gerektiği ölçüde verilmiş, ayrıntıya girilerek konunun özünden uzaklaşılmamasına dikkat edilmiştir. Kaleme aldığımız bu eserin ilgi duyan herkese bir nebze olsun yarar sağlaması en büyük temennimizdir.
İÇİNDEKİLER
TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİ
Avukat Mehmet AYGÜNEŞ, LL.M.
ÖNSÖZ.......................................................................................................... 7
İÇİNDEKİLER............................................................................................. 9
KISALTMALAR........................................................................................ 17
GİRİŞ
KONU İLE İLGİLİ TEMEL KAVRAMLAR
§1- KONUNUN TAKDİMİ VE ÖNEMİ................................................ 19
I. Konunun Takdimi ......................................................................... 19
II. Konunun Önemi ............................................................................ 20
§2- TERMİNOLOJİ SORUNU VE TEK SATICILIK
SÖZLEŞMESİNİN TARİHÇESİ..................................................... 20
I. Terminoloji Sorunu ....................................................................... 20
II. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Tarihçesi .......................................... 22
BİRİNCİ BÖLÜM
TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI,
UNSURLARI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE
BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ
§3- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI ............................ 25
§4- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI .................... 26
I. Belirli Bir Bölgede Münhasır Satış Hakkı Tanıması..................... 26
II. Sürekli Borç Doğuran Bir Sözleşme Olması................................. 27
10 İçindekiler
III. Çerçeve Bir Sözleşme Olması ....................................................... 28
IV. Tek Satıcının Kendi Ad ve Hesabına Hareket Etmesi................... 29
V. Tek Satıcının Pazarlama, Dağıtım ve Sürümü Artırıcı
Faaliyetlerde Bulunma Yükümlülüğü ........................................... 30
§5- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ........ 31
I. Genel Olarak.................................................................................. 31
II. Tek Satıcılık Sözleşmesinin İsimli veya İsimsiz Sözleşme
Niteliğinde Olup Olmadığının Değerlendirilmesi ......................... 32
A. Genel Olarak İsimli – İsimsiz Sözleşme Kavramları.............. 32
B. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Bu Tasnife Göre
Değerlendirilmesi.................................................................... 33
III. Tek Satıcılık Sözleşmesinin Kendine Özgü Bir Sözleşme
Niteliğinde Olması......................................................................... 34
IV. Tek Satıcılık Sözleşmesine Uygulanacak Hükümler .............. 36
§6- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN BENZER
SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ .................................... 39
I. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Satış Sözleşmesi............................... 39
II. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Acentelik Sözleşmesi ....................... 40
III. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Adi Ortaklık Sözleşmesi .................. 41
IV. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Hizmet Sözleşmesi........................... 42
V. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Komisyon Sözleşmesi ...................... 42
VI. Tek Satıcılık Sözleşmesi ile Franchising Sözleşmesi.................... 43
İçindekiler 11
İKİNCİ BÖLÜM
TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI,
TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI VE
TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ
§7- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI .................... 45
§8- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNDE TARAFLARIN HAK
VE BORÇLARI ................................................................................. 46
I. Üreticinin Hakları ve Borçları....................................................... 46
A. Üreticinin Hakları ................................................................... 46
B. Üreticinin Borçları .................................................................. 46
1. Teslim Borcu .................................................................... 46
2. Tek Satıcıyı Destekleme ve Sadakat Borcu...................... 47
3. Sözleşme Bölgesinde Doğrudan Satış Yapmama
Borcu ................................................................................ 48
4. Malların Kalitesini Garanti Etme Borcu........................... 48
II. Tek Satıcının Hakları ve Borçları.................................................. 49
A. Tek Satıcının Hakları.............................................................. 49
B. Tek Satıcının Borçları............................................................. 49
1. Sözleşme Konusu Malları Satın Alma Borcu................... 49
2. Sürümü Arttırmak İçin Faaliyette Bulunma Borcu .......... 51
3. Bilgi Verme Borcu ........................................................... 52
4. Müşteri Hizmetlerini Yerine Getirme Borcu.................... 53
5. Üreticinin Talimatlarına Uyma Borcu.............................. 54
6. Üreticinin Menfaatlerini Koruma Borcu .......................... 55
a. Sır Saklama Borcu...................................................... 56
b. Rekabet Borcu ............................................................ 57
§9- TEK SATICILIK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ............... 58
I. Genel Olarak ................................................................................. 58
12 İçindekiler
II. Sözleşmenin İptal ile Sona Ermesi ................................................ 60
III. Sözleşmenin Fesih ile Sona Ermesi............................................... 61
A. Kısmi Fesih ............................................................................. 61
B. Değiştirme Amaçlı Fesih ........................................................ 62
C. Olağan Fesih ........................................................................... 62
D. Olağanüstü Fesih..................................................................... 65
IV. Sözleşmenin Ölüm, İflas veya Fiil Ehliyetinin Kaybı
Nedeni ile Sona Ermesi ................................................................. 68
SONUÇ ........................................................................................................ 69
KAYNAKÇA............................................................................................... 73
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMELERİ
Avukat Hami YILMAZ, LL.M.
KISALTMALAR........................................................................................ 79
GİRİŞ
KONUNUN TAKDİMİ, TERMİNOLOJİ SORUNU,
TARİHÇESİ VE FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMELERİNİN
BENZER SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ
§1- KONUNUN TAKDİMİ VE TERMİNOLOJİ SORUNU ............... 81
I. Konunun Takdimi.......................................................................... 81
II. Terminoloji Sorunu ....................................................................... 82
§2- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARİHÇESİ ........ 83
§3- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN BENZER
SÖZLEŞMELERDEN AYIRT EDİLMESİ .................................... 85
I. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Olağan Kira
Sözleşmesinden Farkı.................................................................... 85
II. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Taksitle Satış
Sözleşmesinden Farkı.................................................................... 86
İçindekiler 13
III. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Kullanım Ödüncü
(Ariyet) Sözleşmesinden Farkı...................................................... 86
IV. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tüketim Ödüncü (Karz)
Sözleşmesinden Farkı.................................................................... 87
BİRİNCİ BÖLÜM
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE
UNSURLARI İLE KONUSU
§4- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TANIMI VE
UNSURLARI ..................................................................................... 89
I. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Tanımı..................................... 89
II. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Unsurları ................................. 91
A. Finansal Kiralama Kuruluşu Olarak Katılım Bankası,
Kalkınma ve Yatırım Bankası ile Finansal Kiralama
Şirketinin Varlığı .................................................................... 91
B. Finansal Kiralama Kuruluşunun Finansal Kiralama
Konusu Malın Zilyetliğini Her Türlü Faydayı Sağlamak
Üzere Kiracıya Bırakması....................................................... 92
C. Finansal Kiralama Bedeli ....................................................... 93
D. Tarafların Anlaşması .............................................................. 94
§5- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN KONUSU ............. 94
I. Taşınır Mal .................................................................................... 94
II. Taşınmaz Mal................................................................................ 95
III. Bilgisayar Yazılımları ................................................................... 96
14 İçindekiler
İKİNCİ BÖLÜM
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ NİTELİĞİ,
ŞEKLİ, AMACI VE ÖZELLİKLERİ
§6- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN HUKUKİ
NİTELİĞİ VE ŞEKLİ ....................................................................... 99
I. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Hukuki Niteliği ....................... 99
A. Genel Olarak ........................................................................... 99
B. Yabancı Hukuk Sistemlerinde Öne Sürülen Görüşler ............ 99
1. Sözleşmenin Amacını Araştıran Görüş .......................... 100
2. Atipik Kira Sözleşmesi Görüşü ...................................... 100
3. Karma Sözleşme Görüşü ................................................ 101
4. Sui Generis Sözleşme Görüşü ........................................ 101
C. Türk Hukukunda Finansal Kiralama Sözleşmesinin
Hukuki Niteliği ..................................................................... 102
II. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Şekli, Tescili ve Şerhi .......... 103
§7- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN AMACI VE
ÖZELLİKLERİ ............................................................................... 104
I. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Amacı .................................... 104
II. Finansal Kiralama Sözleşmesinin Özellikleri.............................. 106
A. Finansal Kiralama Sözleşmesi İsimli Bir Sözleşmedir ........ 106
B. Finansal Kiralama Sözleşmesi Tam İki Tarafa Borç
Yükleyen Bir Sözleşmedir .................................................... 106
C. Finansal Kiralama Sözleşmesi İvazlı Bir Sözleşmedir ........ 107
D. Finansal Kiralama Sözleşmesi Rızai Bir Sözleşmedir.......... 107
E. Finansal Kiralama Sözleşmesi Sürekli Bir Sözleşmedir...... 108
İçindekiler 15
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI,
TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI
§8- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN TARAFLARI..... 109
I. Finansal Kiralama Kuruluşu........................................................ 109
II. Kiracı........................................................................................... 112
§9- FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNDE
TARAFLARIN HAKLARI VE BORÇLARI................................ 113
I. Kiralayanın Hakları ve Borçları .................................................. 113
A. Hakları .................................................................................. 113
B. Borçları ................................................................................. 113
1. Finansal Kiralama Konusu Malın Satıcısı ya da Kiracı
ile Sözleşme Yapma Borcu (Sağlama Borcu) ................ 114
2. Kiralananı Kiracıya Teslim Etme Borcu ........................ 114
3. Kiracının Kiralanandan Yararlanmasına Engel Olacak
Davranışlardan Kaçınma Borcu ..................................... 115
4. Kiralananı Üçüncü Bir Kişiye Devretmeme Borcu........ 117
5. Finansal Kiralama Konusu Malı Sigorta Ettirme
Borcu .............................................................................. 118
6. Finansal Kiralama Konusu Malın Mülkiyetini
Sözleşme Bitiminde Kiracıya Devretme Borcu.............. 119
II. Kiracının Hakları ve Borçları ...................................................... 119
A. Hakları .................................................................................. 119
B. Borçları ................................................................................. 120
1. Finansal Kiralama Bedelini Ödeme Borcu..................... 120
2. Kiralananı Özenli Kullanma Borcu ................................ 121
3. Kiralananı Bakım ve Koruma Borcu.............................. 122
4. Kiralananın Sigorta Primlerini Ödeme Borcu ................ 123
5. Kiralananın Hasarına Katlanma Borcu........................... 123
16 İçindekiler
6. Finansal Kiralama Konusu Malın Zilyetliği ile
Kiracılık Sıfatını veya Sözleşmeden Doğan Hak ve
Yükümlülüklerini Devretmeme Borcu ........................... 124
7. Kiralananı Sözleşme Süresi Sonunda Geri Verme
Borcu .............................................................................. 125
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ VE
SONA ERMENİN SONUÇLARI
§10-FİNANSAL KİRALAMA SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ.. 127
I. Sözleşmenin Olağan Sebeplerle Sona Ermesi ............................. 127
A. Sözleşme Süresinin Dolması Nedeniyle Sona Erme............. 127
B. Kiracının İflası, Ölümü veya Fiil Ehliyetini Kaybetmesi
Nedeniyle Sona Erme ........................................................... 128
C. Kiracının Tasfiye Sürecine Girmesi Nedeniyle Sona
Erme...................................................................................... 129
II. Diğer Sona Erme Halleri ............................................................. 130
A. Sözleşmenin İhlali Nedeniyle Sona Erme............................. 130
B. Sözleşmenin Önemli Sebeplerle Sona Ermesi ...................... 131
§11- SONA ERMENİN SONUÇLARI ................................................... 132
SONUÇ ...................................................................................................... 135
KAYNAKÇA............................................................................................. 139
ÖZGEÇMİŞ .............................................................................................. 143
AKINTÜRK, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler Özel Hükümler,
İstanbul, 2010.
ALTOP, Atilla: Özellikle Taşınır Mallara İlişkin Finansal Kiralama (Leasing) Sözleşmesi, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü, Ankara,
1990.
BAHŞİ, Gökhan: Leasing ve Faktoring Uygulaması Üstüne Öneriler, İstanbul Sanayi Odası Dergisi, İstanbul, 1987.
BERK, Niyazi: Leasingi Beklerken, Para ve Sermaye Piyasası Dergisi, Sayı
73, 1998.
EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, Ankara, 2014.
EREN, Fikret: İsimsiz Sözleşmelere İlişkin Bazı Sorunlar, Prof. Dr. Turgut
Akıntürk’e Armağan, İstanbul, 2008. (İsimsiz Sözleşmeler).
EROL, Ahmet / YILDIRIM,
Ercan / TOROSLU, Vefa M.: Tüm Yönleriyle Finansal Kiralama (Leasing),
İçtihatlı & Gerekçeli, Güncelleştirilmiş ve Genişletilmiş 2. Baskı,
Ankara, 2011.
GIOVANOLI, Mario: Leasing Sözleşmeleri ve İsviçre Hukuku (Çeviren
Argun Köteli), 1982.
KIRMIZITAŞ, Türkan: Finansal Kiralama Sözleşmesi, Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Özel Hukuk Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2016.
KOCAAĞA, Köksal: Türk Özel Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing)
Sözleşmesi, Ankara, 1999
KOÇ, Mehmet: Finansal Kiralama (Leasing), İstanbul, 2004.
KÖTELİ, Argun: Karşılaştırmalı Hukuk ve Türk Hukukunda Finansal Kiralama (Leasing Sözleşmeleri), İstanbul, 1991.
KUNTALP, Erden: Finansal Kiralama Kanununa Göre Finansal Kiralama
(Leasing) Tanımı ve Hükümleri, Ankara, 1988.
140 Kaynakça
KUNTALP, Erden: Finansal Kiralama Sözleşme Tipinin Özellikleri ve Bu
Özellikler Açısından FKK.m.25/1’in Değerlendirilmesi (Finansal
Kiralama Konusu Malın Teminat İşlevi), Prof. Dr. Kemal
Oğuzman’a Armağan, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi
Dergisi, Sayı 1, İstanbul, 2002. (Teminat)
MEKENGEÇ, Merve Acun: Milletlerarası Özel Hukukta Finansal Kiralama
(Leasing) Sözleşmeleri, İstanbul, 2014.
OĞUZMAN, Kemal M. /
SELİÇİ, Özer / OKTAY
ÖZDEMİR, Saibe: Eşya Hukuku, İstanbul, 2016.
ÖZAK, Şevkiye: 3226 Sayılı Finansal Kiralama Kanunu ve İlgili Mevzuat,
İstanbul, 2012.
REDHOUSE: Türkçe – İngilizce Dilleri Arası Sözlük, İstanbul 1990.
REİSOĞLU, Seza: Finansal Kiralama Sözleşmeleri ve Uygulama Sorunları,
Bankacılar Dergisi, Sayı 48, 2004.
SÖYLER, İlhami: Mali Teşvik Uygulamaları Açısından Finansal Kiralama,
Ankara, 2007.
TOPALOĞLU, Mustafa: Bilgisayar Programları Üzerindeki Haklar ve Bu
Hakların Korunması, İstanbul,1997.
TÜFEKÇİ, Mehmet Hakan: Finansal Kiralama Sözleşmesinin Temerrüt
Nedeniyle Sona Erme Hariç Olmak Üzere Sona Ermesi, Bahçeşehir
Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kazancı Hakemli Hukuk Dergisi, Sayı
73-74, İstanbul, 2010.
ULGA, Ezgi: Finansal Kiralama Sözleşmesinde Tarafların Borçları, Terazi
Aylık Hukuk Dergisi, Cilt 10, Sayı 109, Eylül 2015.
YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri Özel Hükümler, İstanbul,
2016.
YAVUZ, Cevdet/ ACAR, Faruk/ ÖZEN, Burak: Türk Borçlar Hukuku Özel
Hükümler, İstanbul, 2009.
YÜCER AKTÜRK, İpek: İsimsiz Sözleşme Genel Teorisi ve Uzaktan Öğretim Sözleşmesi, Ankara, 2016.
Kaynakça 141
Yararlanılan Yargı Kararları
Yargıtay 19. HD, E. 2008/11117, K. 2009/7022, T. 13.07.2009.
Yargıtay 18. HD, E. 1995/9166, K. 1996/2524, T. 15.03.1996.
Yargıtay 19. HD, E. 1997/1017, K. 1997/7879, T. 20.09.1997.
Yargıtay 19. HD, E. 2005/1791, K. 2005/11362, T. 17.11.2005.
Yararlanılan İnternet Siteleri
www. kazanci.com.tr
www.mevzuat.adalet.gov.tr
www.mevzuat.basbakanlik.gov.tr
www.tdk.gov.tr
www.unidroit.org
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
