Türk Medeni Kanunu Çerçevesinde Oturma Hakkı

SUNUŞ ...................................................................................................................... 7

ÖNSÖZ ...................................................................................................................... 9

İÇİNDEKİLER............................................................................................................ 11

KISALTMALAR......................................................................................................... 15

GİRİŞ ...............................................................................................................17

§1. KONUNUN TAKDİMİ ÖNEMİ VE SINIRLANDIRILMASI ................................17

I. KONUNUN TAKDİMİ VE ÖNEMİ ............................................................... 17

II. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI ................................................................. 22

§2. OTURMA HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ...................................................24

I. ROMA HUKUKUNDA OTURMA HAKKI...................................................... 24

II. TÜRK VE İSLAM HUKUKUNDA OTURMA HAKKI........................................ 29

BİRİNCİ BÖLÜM

OTURMA HAKKI ÜZERİNE TEMEL BİLGİLER

§ 3. OTURMA HAKKININ TANIMI, ÖZELLİKLERİ, KONUSU, TÜRLERİ VE

BENZER KURUMLARDAN AYIRT EDİLMESİ ................................................33

I. OTURMA HAKKININ TANIMI..................................................................... 33

II. OTURMA HAKKININ ÖZELLİKLERİ ............................................................. 34

A. Aynî Hak Olması.................................................................................. 34

B. Yalnızca Konut Olarak Kullanma Yetkisi Vermesi................................ 35

C. Şahsa Bağlı Olması ve Kullanımının Devredilememesi ....................... 38

III. OTURMA HAKKININ KONUSU................................................................... 44

IV. OTURMA HAKKININ TÜRLERİ ................................................................... 48

A. Bağımsız Oturma Hakkı....................................................................... 49

B. Müşterek Oturma Hakkı ..................................................................... 50

C. Karışık Oturma Hakkı .......................................................................... 50

V. OTURMA HAKKININ BENZER KURUMLARDAN AYIRT EDİLMESİ............... 51

A. İntifa Hakkından Farkı......................................................................... 51

12 İçindekiler

B. Konut Kirası Sözleşmesinden Farkı..................................................... 53

C. Ödünç Sözleşmesinden Farkı.............................................................. 57

D. Taşınmaz Lehine İrtifak Haklarından ve Diğer Düzensiz Kişisel

İrtifaklardan Farkı ............................................................................... 57

İKİNCİ BÖLÜM

OTURMA HAKKININ KAZANILMASI

§ 4. OTURMA HAKKININ KAZANILMA YOLLARI................................................59

I. GENEL OLARAK......................................................................................... 59

II. KAZANMA YOLLARI .................................................................................. 61

A. Malikin Tek Taraflı İradesiyle Oturma Hakkının Kazanılması.............. 61

B. Tarafların Yaptığı Oturma Sözleşmesi Üzerine Oturma Hakkının

Kazanılması......................................................................................... 62

C. Kanunun Verdiği Bir Hakkın Kullanılmasıyla Oturma Hakkının

Kazanılması......................................................................................... 70

D. Kanun Gereği veya Mahkeme Kararıyla Oturma Hakkının

Kazanılması......................................................................................... 71

1. Genel Olarak ................................................................................. 71

2. Oturma Hakkının Zamanaşımıyla Kanun Gereği Kazanılması ...... 72

3. Oturma Hakkının Kaim Şeyler Üzerinde Kanun Gereği

Kazanılması ................................................................................... 74

4. Oturma Hakkının Mahkeme Kararıyla Kazanılması....................... 77

III. OTURMA HAKKININ HUKUKİ İŞLEMLE KAZANILMA SÜRECİ..................... 78

A. Hukuki İşleme İlişkin Şartlar ............................................................... 78

B. Tescile İlişkin Şartlar ........................................................................... 82

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

OTURMA HAKKININ HÜKÜMLERİ

§ 5. OTURMA HAKKINDA TARAFLARIN HAK VE BORÇLARI ...............................85

I. OTURMA HAKKININ İÇERİĞİNE VE KAPSAMINA İLİŞKİN

HÜKÜMLERİN GENEL OLARAK DEĞERLENDİRİLMESİ............................... 85

II. OTURMA HAKKI SAHİBİNİN HAK VE BORÇLARI........................................ 87

A. Oturma Hakkı Sahibinin Hakları ......................................................... 87

1. Oturma Hakkının Kapsamının Hak Sahibinin Kişisel

İhtiyaçlarına Göre Belirlenmesi Dolayısıyla Hakları ...................... 87

İçindekiler 13

2. Oturma Hakkı Sahibinin Ailesi ve Ev Halkı ile Birlikte Oturma

Hakkı ............................................................................................. 92

a. Bağımsız Oturma Hakkında ..................................................... 92

b. Müşterek Oturma Hakkında.................................................. 101

3. Ortak Alanları Kullanma Hakkı .................................................... 101

4. Taşınmaza Bağlı Unsurlardan ve Haklardan Faydalanma

Hakkı ........................................................................................... 103

5. Oturma Hakkını Koruyan Davaları Açma Hakkı........................... 104

B. Oturma Hakkı Sahibinin Borçları....................................................... 104

1. Taşınmazı Kanuna ve Sözleşmeye Uygun Bir Biçimde

Kullanma Borcu........................................................................... 105

2. Taşınmazın Muhafazası ve Olağan Bakımı İçin Gerekli

Onarım ve Yenileme Giderlerini Ödeme Borcu........................... 106

3. Bildirimde Bulunma ve Esaslı Onarım İşlerinin Yapılması İçin

Malike İzin Verme Borcu............................................................. 110

4. Taşınmazın Kullanımından Kaynaklanan Borçları ve Vergileri

Ödeme Borcu .............................................................................. 112

5. Oturma Hakkının Sona Ermesi Halinde Taşınmazı Malike

İade Etme Borcu.......................................................................... 113

III. YÜKLÜ TAŞINMAZ MALİKİNİN HAK VE BORÇLARI .................................. 115

A. Yüklü Taşınmaz Malikinin Hakları ..................................................... 115

1. Oturma Hakkının Malikin Mülkiyetten Doğan Haklarına

Etkisi............................................................................................ 115

2. Defter Tutulmasını İsteme Hakkı ................................................ 116

3. Taşınmazda Meydana Gelen Olağan Dışı Değer Eksilmeleri

Sebebiyle Tazminat İsteme Hakkı ............................................... 116

B. Yüklü Taşınmaz Malikinin Borçları.................................................... 117

1. Taşınmazın Kullanılmasına Katlanma Borcu................................ 117

2. Sorumlu Olduğu Onarım ve Yenileme Giderlerini Ödeme

Borcu........................................................................................... 118

3. Vergi ve Resimleri Ödeme Borcu ................................................ 120

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

OTURMA HAKKININ SONA ERMESİ

§ 6. OTURMA HAKKININ SONA ERMESİNE SEBEP OLAN HALLER...................... 121

I. OTURMA HAKKININ SONA ERMESİNE SEBEP OLAN HALLER.................... 121

A. Hak Sahibinin Ölümü ........................................................................ 122

14 İçindekiler

B. Hak Sahibinin Vazgeçmesi................................................................ 125

C. Belirlenen Sürenin Dolması .............................................................. 127

D. Mahkeme Kararı............................................................................... 128

E. Temel Hukuki İlişkinin Feshedilmesi................................................. 130

F. Taşınmazın veya Binanın Harap Olması............................................ 133

1. Taşınmazın Harap Olması ........................................................... 133

2. Binanın Harap Olması ................................................................. 134

G. Kamulaştırma ................................................................................... 136

H. Cebrî İcra .......................................................................................... 137

İ. Oturma Hakkının Kendisinden Önce Gelen Sınırlı Aynî Haklarla

Çatışması .......................................................................................... 139

J. Oturma Hakkının Kullanılmaması..................................................... 140

II. TESCİLİN TERKİN EDİLMESİ .................................................................... 141

SONUÇ.......................................................................................................... 145

BİBLİYOGRAFYA............................................................................................ 149