Miras Hukuku

Yayınevi: Seçkin Yayınları
Yazar: O. Gökhan ANTALYA - İpek SAĞLAM
ISBN: 9789750273469
540,00 TL 600,00 TL

Adet

 
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar O. Gökhan ANTALYA, İpek SAĞLAM
Baskı Tarihi 2021/11
Baskı Sayısı 5
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 608

Miras Hukuku CİLT III
Prof. Dr. O. Gökhan ANTALYA

Hukuk düzeni kişinin hak ehliyetine sahip olduğunu, belirli sınırlar içerisinde haklara ve yükümlülüklere ehil olduğunu düzenlemektedir. Gerçek kişilerin hak ehliyeti ölümle sona erer. Bu durumda ölenin malvarlığının sahipsiz kalmasını ve borçlarının alacaklıları aleyhine kendiliğinden sona ermesini engellemek amacıyla miras hukuku kurallarıyla düzenleme getirilmiştir. Miras bırakanın ölümünden sonra intikale elverişli özel hukuk ilişkileri, miras hukukunun konusunu oluşturur. Bu bağlamda miras hukuku, bir gerçek kişinin ölümü veya ölümüne eş değer bir durumun gerçekleşmesi durumunda, ölenin malvarlığının kimlere, ne oranda ve nasıl intikal edeceğini düzenleyen hukuk kurallarından meydana gelen özel hukuk dalıdır.

4721 sayılı Türk Medenî Kanun'unun yürürlüğü sonrasında, 2003 yılında, kanunun dördüncü kitabı olan Miras Hukuku'nun bilimsel yorumunu ortaya koymak amacıyla bu eser hazırlanmıştır. 2019 yılında yapılan dördüncü basımda ise kitabımız, literatürdeki temel eserler, monografiler, bilimsel makaleler ile yargı kararlarındaki gelişmeler dikkate alınarak güncellenmiştir. Kavramlar, kurumlar ve kurallar arasındaki ilişkinin sistematik bir şekilde ele alındığı miras hukuku kitabımızı hukuk uygulayıcıları ve akademisyenlerinin bilgisine saygılarımızla sunarız.

Konu Başlıkları

Genel Olarak Miras Hukuku
Miras Hukukunun Temel Kavramları
Yasal Mirasçılar
Ölüme Bağlı Tasarruflar
Ölüme Bağlı Tasarrufta Ehliyet
Maddi Anlamda Ölüme Bağlı Tasarruflar
Ölüme Bağlı Tasarrufların Yorumu
Ölüme Bağlı Tasarrufların İptali ve Geçersizliği
Ölüme Bağlı Tasarruf Serbestliği ve Sınırları
Mirasın Açılması
Mirasın Geçmesinin Şartları
Mirasın Geçmesinin Sonuçları
Mirasın Kazanılması
Ret
Resmi Defter Tutma
Resmi Tasfiye
Mirasın Geçmesinin Sonucu: Miras Ortaklığı
Miras Sebebiyle İstihkak Davası
Miras Payının Devri
Paylaşma (Taksim)
Mirasta Denkleştirme (İade)

İçindekiler

Dördüncü Baskıya Önsöz  7

Birinci Baskıya Önsöz  9

Kısaltmalar  33

Giriş  35

§ 1. GENEL OLARAK MİRAS HUKUKU

I. MİRAS HUKUKU SİSTEMLERİ  43

A. Liberal Sistem  44

1. Yasal Mirasçılık Sistemi  44

2. İradi Mirasçılık Sistemi  44

B. Kollektif Sistem  44

C. Türk Medenî Hukukunun Sistemi  44

II. MİRAS HUKUKUNUN TANIMI  46

III. MİRAS HUKUKUNUN KONUSU  46

IV. MİRAS HUKUKUNUN HUKUK DİSİPLİNİ İÇİNDEKİ YERİ  50

V. MİRAS HUKUKUNUN TARİHİ GELİŞİMİ  50

VI. MİRAS HUKUKUNUN KAYNAKLARI  52

A. Yasal Kaynakları  52

1. Anayasa  52

2. Türk Medenî Kanunu  53

3. Türk Medenî Kanununun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına Dair Tüzük  59

4. 4722 Sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun  59

5. Türk Borçlar Kanunu  61

6. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu  61

7. Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun  62

8. Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu  63

B. Mirasa İlişkin Milletlerarası Antlaşmalar İçinde Türkiye’nin Taraf Olduğu Antlaşmalar  65

C. Yargı Kararları ve Bilimsel Görüşler  66

1. Yargı Kararları  66

2. Bilimsel Görüşler  67

§ 2. MİRAS HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI

I. TEREKE (MİRAS)  69

A. Genel Olarak  69

B. Tereke ile Malvarlığı Arasındaki İlişki  70

II. MİRASBIRAKAN  75

III. MİRAS HAKKI  75

IV. MİRASÇI  76

V. TEREKE ALACAKLISI, MİRASÇILARIN ALACAKLISI VASİYET ALACAKLISI  79

A. Tereke Alacaklısı  79

B. Mirasçıların Alacaklısı  80

C. Vasiyet Alacaklısı  81

VI. BEKLEME DURUMU VE BEKLENEN HAK  81

A. Tarihi Gelişimi  81

1. Zıtelmann’ın Görüşü  81

2. von Tuhr’un Görüşü  81

3. Değerlendirme  82

B. Bekleme Durumu  83

1. Hakkın Ön Kademesi  83

2. Hukuki Ön Etki  84

C. Beklenen Hak  85

1. Kavram  85

2. Miras Hukukundaki Bekleme Durumu  85

a. Genel Olarak  85

b. Mirasın Geçmesinden Önceki Bekleme Durumuna Bağlanan Hukuki Sonuçlar  89

VII. MİRASIN GEÇİŞİ  90

A. Kavram  90

B. Mirasın Geçişine Hakim Olan İlkeler  90

1. Külli İntikal İlkesi  90

a. Kavram  90

aa. Hükümleri  91

aaa. Mirasın Geçişi, Ölüm Olgusuyla Birlikte Ölümün Gerçekleştiği Anda Kanun Gereğince Geçmesi İlkesi  91

bbb. Terekenin Hak ve Borçlarıyla İntikali İlkesi  92

ccc. Birden Fazla Mirasçı Arasında Miras Ortaklığının Oluşması  93

ddd. Mirasçıların Sorumluluğunun Kural Olarak Tereke ile Sınırlı Olmaması İlkesi ve Birden Fazla Mirasçının Müteselsil Sorumlu Olması İlkesi  93

b. Ölüme Bağlı Tasarruf Özgürlüğü İlkesi: Cüz’i İntikal  95

2. Özel İntikal  96

a. Alacaklıların Korunması İlkesi  97

aa. Mirasbırakanın Alacaklılarının Korunması  97

aaa. Mirasbırakanın Alacaklılarının Resmi Tasfiye Düzenleme Hakkı  97

bbb. Ödemeden Aciz Bir Mirasbırakanın Mirasını Reddeden Mirasçının Mirasbırakanın Alacaklarına Karşı Sorumluluğu  98

ccc. Karşılık Alarak Mirastan Feragat Eden Mirasçının Tereke Alacaklısına Karşı Sorumluluğu  99

ddd. Tereke Alacaklısının Terekeye İlişkin Koruma Önlemlerinin Alınmasını Talep Hakkı  100

bb. Mirasçıların Alacaklılarının Korunması  100

aaa. Mirası Reddeden Mirasçının Alacaklılarının Mirasın Reddinin İptalini Talep Etmesi  100

bbb. Mirasçının Alacaklılarının Tenkis Davası Açması  101

ccc. Mirasçılıktan Çıkarılan Mirasçının Alacaklılarının İptal veya Tenkis Davası Açması  102

ddd. Mirasçının Alacaklılarının Mirasın Paylaşmasına Katılma Hakkı  102

eee. Vasiyet Alacaklısının Korunması  103

fff. Koruma Tedbirlerini Talep Hakkı  104

§ 3. YASAL MİRASÇILAR

I. YASAL MİRAS–İRADİ MİRAS  105

II. YASAL MİRASÇILAR  105

A. Genel Olarak  105

B. Dayanakları  106

1. Kan Hısımlığı Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık  106

2. Evlilik İlişkisinde Sözleşme Bağına ve Evlatlık İlişkisinde Mahkeme Kararına Dayanan Yasal Mirasçılık  106

3. Vatandaşlık Bağına Dayanan Yasal Mirasçılık  107

C. Türk Medenî Hukukuna Göre  107

III. KAN HISIMLIĞINA DAYANAN YASAL MİRASÇILIK  107

A. Kan Hısımlığını Belirleyen Sistemler  107

1. Bireysel Sistem  107

2. Sınıf Sistemi  107

3. Derece (Zümre) Sistemi  108

a. Derece (Zümre) Sisteminin Esasları  108

aa. Kavram  108

b. Derecelerin (Zümrelerin) Belirlenmesi  109

aa. Birinci Derece (Zümre)  110

bb. İkinci Derece (Zümre)  110

cc. Üçüncü Derece (Zümre)  111

4. Derece (Zümre) Sistemine Hakim Olan Temel İlkeler  111

5. Kan Hısımlığına Dayanarak Yasal Mirasçı Olan Kişiler  113

a. Birinci Derece (Zümre): Altsoy Derecesi (Zümresi)  113

b. İkinci Derece (Zümre): Ana ve Baba Derecesi (Zümresi)  114

c. Üçüncü Derece (Zümre): Büyük Ana ve Büyük Baba Derecesi (Zümresi)  114

6. Kan Hısımlığına Dayanarak Yasal Mirasçı Olan Kişilere İlişkin Özel Durumlar  116

a. Soybağı Durumunun Etkisi  116

aa. eMK’ya Göre Nesep Durumunun Mirasçılığa Etkisi  116

aaa. Evlilik İçi (Sahih) Kan Hısımlığı  116

bbb. Evlilik Dışı (Gayri Sahih) Kan Hısımlığı  117

aaaa. Mirasbırakanın Evlilik Dışı (Gayri Sahih) Bir Çocuk veya Altsoyu Olması  117

bbbb. Mirasçının Evlilik Dışı (Gayri Sahih) Çocuk Olması  118

b. TMK’ya Göre Soybağı Durumunun Mirasçılığa Etkisi  120

7. Evlatlığa Dayanan Yasal Mirasçılık  121

a. Genel Olarak  121

b. Özellikleri  125

aa. Tek Taraflı Olması  125

bb. Sınırlı Olması  125

IV. EŞİN YASAL MİRASÇILIĞI  126

A. Eşin Yasal Mirasçılığı  126

1. Genel Olarak  126

2. Mal Rejimleri Tasfiyesi Sonucu Eşin Alacağı ile Eşin Miras Payının Birbirinden Bağımsızlığı ve İlişkisi  127

3. Eşin Yasal Mirasçılığının Hukuki Olguları  129

4. Evlenmenin Butlanı Davasının Eşin Mirasçılığına Etkisi  134

5. Gaiplik Kararının Eşin Mirasçılığına Etkisi  136

B. Eşin Yasal Miras Payı  137

V. DEVLETİN YASAL MİRASÇILIĞI  141

§ 4. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR

I. GENEL OLARAK  145

II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN KISTASLAR  147

A. Ölümün, Hukuki İşlemin Hukuki Şartı (Con–Ditioiuris) Olması  149

B. Lehine Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunulan Kişinin Mirasbırakanın Ölümü Anında Sağ Olması  150

C. Mirasbırakanın Sağlığında Her Hangi Bir Şekilde Bağlanmaması  150

D. Mirasbırakanın Yaptığı Tasarrufun Malvarlığını Değil, Terekeyi Etkilemesi  151

E. Mirasbırakan Sağ Olduğu Sürece Tasarrufun Gerçekleşmemesi  151

F. Hakkın Kazanılmasındaki Özellik  151

G. Ölüme Bağlı Bağışlama ile Ölüme Bağlı Tasarruf Arasındaki İlişki  152

III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFUN ÖZELLİKLERİ  152

A. Miras Hukukuna İlişkin Tasarruf Olması  153

B. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Bir Tasarrufu Olması  153

C. Tereke Üzerinde Maddi Anlamda Etki Yapması veya Yetki Vermesi  153

D. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunan Tarafın Mirasbırakan Olması  154

E. Ölüme Bağlı Tasarrufta Bulunma Hakkının Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlı Hak Olması  154

1. Şekli Anlamda Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlılık Kuralı (Temsil Yasağı)  155

2. Maddi Anlamda Mirasbırakana Sıkı Surette Bağlılık Kuralı  156

IV. ŞEKLİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR  157

A. Vasiyetname  159

1. Vasiyetname Şekilleri  161

a. Resmî Vasiyetname  161

aa. Resmi Memurun ve Tanıkların Nitelikleri  161

bb. Katılma Yasağı  162

aaa. Olumlu Şartlar  162

bbb. Olumsuz Şartlar  162

ccc. Yararlanma Yasağı  163

ddd. Yaptırımı  163

cc. Düzenleniş Şekilleri  163

aaa. Okuyarak ve İmzalayarak Düzenlenen Resmi Vasiyetname  165

bbb. Okunmaksızın ve İmzalanmaksızın Düzenlenen Resmi Vasiyetname  167

ccc. Karma Resmi Vasiyetname  169

dd. Saklanması  170

b. El Yazılı Vasiyetname  170

aa. Genel Olarak  170

bb. Şekil Şartları  171

aaa. Vasiyetnamenin Başından Sonuna Kadar Vasiyetçinin El Yazısı ile Yazılması  171

bbb. Vasiyetnamede Düzenleme Tarihinin Gösterilmesi  173

ccc. Kanuna Göre Vasiyetçinin El Yazılı Vasiyetnamenin Sonuna İmzasını Koyması ve İmzanın Mutlaka El Yazısı ile Atılması  176

ddd. Bırakma (Tevdii)  176

c. Sözlü Vasiyetname  177

aa. Son Arzuları Anlatma (TMK. m. 539)  178

bb. Belgeleme  178

cc. Hükümden Düşme  179

2. Vasiyeti Tamamlama ve Değiştirme  180

3. Vasiyetnameye Üçüncü Kişilerin Müdahalesi  180

4. Vasiyetten Dönme  181

a. Yeni Vasiyetname ile Açıkça Dönme  181

b. Yok Etme ile Dönme  182

c. Yeni Bir Vasiyetname ile Karine Olarak Dönme  184

d. Sonraki Tasarruflar  185

e. Vasiyetnamenin Yok Olması  185

B. Miras Sözleşmeleri  186

1. Genel Olarak  186

2. Miras Sözleşmesi Çeşitleri: Olumlu Miras Sözleşmesi ve Mirastan Feragat Sözleşmesi  187

3. Miras Sözleşmelerinin Şekli  190

a. Miras Sözleşmesinin Şekli  190

b. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Şekli  190

aa. Tek Taraflı Mirastan Feragat Sözleşmesinde  194

aaa. Tarafların İradelerini Birbiri Ardına Açıklamaları  195

bbb. Resmi Memurun Mirastan Feragat Sözleşmesini Düzenlemesi  196

ccc. Tarafların Mirastan Feragat Sözleşmesini Okuması ve Tanıklar Huzurunda Sözleşmeyi İmzalamaları  196

ddd. Resmi Memurun Tarih Koyarak İmzalaması  199

eee. Mirasbırakanın, Şahitler Huzurunda, Mirastan Feragat Sözleşmesini Okuduğunu ve Kendi İradesine Uygun Olduğunu Beyan Etmesi  199

fff. Şahitlerin Şerh Vermeleri ve İmzalamaları  200

bb. İki Taraflı Mirastan Feragat Sözleşmesinde  202

cc. Mirastan Feragat Sözleşmesinin Evlenme Sözleşmesiyle Birlikte Yapılması  202

4. Şekle Aykırılığın Sonuçları  203

5. Miras Sözleşmelerinin Sona Ermesi  204

a. Sağlararasında  204

aa. Miras Sözleşmesini Sona Erdirme Sözleşmesi ile  204

bb. Mirasçılıktan Çıkarma Sebebine Dayanarak Vasiyetnamede Yer Alan Dönme Beyanı ile  205

cc. Karşılık Borcunun Yerine Getirilmemesi Sebebine Dayanarak Sözleşmeden Dönme Yolu ile  205

dd. Sözleşmede Saklı Tutulan Dönme Yolu ile  206

b. Mirasbırakandan Önce Ölme  206

c. Evlenmenin Boşanma veya Butlanla Sona Ermesi  207

d. Erteleyici Koşula Bağlanmışsa Şartlı Olgunun Gerçekleşmemesi veya Bozucu Koşula Bağlanmışsa Koşullu Olgunun Gerçekleşmesi  208

e. Miras Sözleşmesinin Mirasbırakanın Sağlığında İptal Edilmesi  208

f. Tasarruf Edilebilir Kısmın Daralması  208

6. Miras Sözleşmelerinden Doğan Davalar  208

a. Olumlu Miras Sözleşmesi Durumunda  208

aa. Mirasbırakanın Sözleşmeye Aykırı Düşen Tasarrufları  208

bb. Olumlu Miras Sözleşmesinde Mirasbırakanın Sağlığında Mallarını Vermesi  208

b. Mirastan Feragat Durumunda  209

aa. İradi Nispi Mirastan Feragat Sözleşmesinde  209

bb. Tenkis  209

cc. Geri Verme  209

§ 5. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFTA EHLİYET

I. GENEL OLARAK  211

II. VASİYETNAME YAPMA EHLİYETİ  212

A. Ayırt Etme Gücü  212

B. Yaş  213

III. MİRAS SÖZLEŞMELERİ YAPMA EHLİYETİ  213

A. Genel Olarak  213

B. Tek Taraflı Miras Sözleşmelerinde  217

1. Mirasbırakanın Miras Sözleşmesi Yapma Ehliyeti  217

a. Tam Ehliyetliler Açısından  217

b. Sınırlı Ehliyetsizler Açısından  219

2. Lehine Tasarruf Yapılanın veya Feragat Edenin Fiil (İşlem) Ehliyeti  222

C. İki Taraflı Mirastan Feragat Sözleşmelerinde  224

D. Ehliyetsizliğin Sonuçları  224

1. Mirasbırakanın Ehliyetsizliğinin Sonuçları  224

2. Lehine Tasarrufta Bulunulanın veya Feragat Edenin Ehliyetsizliğinin Sonuçları  226

§ 6. MADDİ ANLAMDA ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLAR

I. GENEL OLARAK  229

II. MİRASÇI ATANMASI (MİRASÇI NASBI)  230

III. VASİYET (BELİRLİ MAL BIRAKMA)  232

A. Genel Olarak  232

B. Niteliği  233

C. Konusu  236

D. Vasiyet Alacağının Tarafları  237

1. Vasiyet Alacaklısı  237

2. Vasiyet Borçlusu  238

E. Teslim Borcu  239

F. Tereke ile İlgisi  239

IV. KOŞUL (ŞART) VE YÜKLEME (MÜKELLEFİYET)  239

A. Genel Olarak  239

B. Niteliği  240

C. Koşul ve Yüklemelerin Hukuka ve Ahlaka Aykırı Olmaması  242

D. Koşul ve Yüklemelerin İmkansız Olmaması  243

E. Koşul ve Yüklemelerin Anlamsız, Faydasız ve Rahatsız Etmek Amacıyla Konulmuş Olmaması  244

V. ATAMALI (İKAMELİ) TASARRUFLAR  245

A. Yedek Mirasçı Atama  245

B. Artmirasçı Atama  249

1. Artmirasçının Belirlenmesi  249

2. Artmirasçıya Geçiş  251

3. Güvence  251

4. Hükümleri  252

a. Önmirasçı Hakkında  252

b. Artmirasçı Hakkında  253

VI. MİRASTAN ÇIKARMA (ISKAT)  253

A. Genel Olarak  253

B. Ceza Olarak Mirastan Çıkarma (Cezai Iskat)  254

1. Sebepleri  254

a. Mirasçı, Mirasbırakana veya Mirasbırakanın Yakınlarından Birine Karşı Ağır Bir Suç İşlemişse  254

b. Mirasçı, Mirasbırakana veya Mirasbırakanın Ailesi Üyelerine Karşı Aile Hukukundan Doğan Yükümlerini Önemli Ölçüde Yerine Getirmemişse  256

2. Çıkarma Sebebinin Ölüme Bağlı Tasarrufta Yer Alması  257

3. Hükümleri  258

4. Çıkarma Sebebini İspat Yükü ve Çıkarmaya İtiraz  259

5. Affın Çıkarmaya Etkisi  260

C. Ödeme Güçsüzlüğü Sebebi ile Mirasçılıktan Çıkarma (Borç Ödemeden Aciz Sebebiyle Iskat)  261

1. Amacı  261

2. Şartları  261

3. Sonuçları  263

a. Çıkarılan Altsoy Bakımından  263

b. Çıkarılan Altsoyun Çocukları Bakımından  263

4. İptali  264

VII. VAKIF KURMA  264

VIII. VASİYETİ YERİNE GETİRME GÖREVLİSİ  266

A. Atanma ve Ehliyet  266

B. Birden Çok Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi  269

C. Niteliği  269

D. Görev ve Yetkileri  269

1. Genel Olarak  269

2. Tereke Malları Üzerinde Tasarruf  272

E. Görevin Sona Ermesi  273

F. Denetlenmesi  273

G. Sorumluluğu  273

IX. MİRAS SÖZLEŞMELERİ  274

A. Genel Olarak  274

B. Miras Sözleşmesi Çeşitleri  275

1. Olumlu Miras Sözleşmesi – Mirastan Feragat Sözleşmesi  275

a. Genel Olarak  275

aa. Basit Miras Sözleşmesi  275

bb. İki Taraflı Miras Sözleşmesi  275

cc. Karşılıklı (İvazlı) Miras Sözleşmesi  275

b. Olumlu Miras Sözleşmesinin İçeriği  276

2. Mirasçı Atama Sözleşmesi  276

3. Vasiyet Sözleşmesi  276

4. Üçüncü Kişi Yararına Miras Sözleşmesi  276

5. Mirastan Feragat Sözleşmesi  276

C. Bir Taraflı ve İki Taraflı Miras Sözleşmesi  277

1. Bir Taraflı Miras Sözleşmesi  277

2. İki Taraflı Miras Sözleşmesi  277

D. Karşılıklı (İvazlı) ve Karşılıksız (İvazsız) Miras Sözleşmesi  277

1. Karşılıklı Miras Sözleşmesi  277

2. Karşılıksız Miras Sözleşmesi  277

E. Mirastan Feragat Sözleşmesi  278

1. Kavram  278

2. Mirastan Feragat Sözleşmesinde Yer Alan Tasarruflar ve Bunların Özellikleri  279

a. Genel Olarak  279

3 Mirastan Feragat Sözleşmesinin İçeriği  281

a. Feragat Eden Yönünden  281

b. Mirasbırakan Yönünden  281

4. Kapsamı  282

5. Hükümden Düşmesi  282

6. Tereke Alacaklılarının Hakları  282

§ 7. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN YORUMU

I. GENEL OLARAK  283

II. VASİYETNAMENİN YORUMLANMASI BAKIMINDAN GÖZÖNÜNDE TUTULMASI GEREKEN İLKELER  285

A. Geçerli Bir Tasarrufa Dayanma İlkesi  286

B. Tasarrufun Metnine Dayanma İlkesi  286

C. Tasarrufun Ayakta Tutulması İlkesi (Favor Testamenti)  288

D. Yasal İntikal Esaslarına Bağlılık İlkesi  290

III. MİRAS SÖZLEŞMELERİNİN YORUMLANMASI BAKIMINDAN GÖZÖNÜNDE TUTULMASI GEREKEN İLKELER  291

IV. YASAL YORUM KURALLARI  293

§ 8. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ VE

KESİN GEÇERSİZLİĞİ

I. GENEL OLARAK  295

II. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARA İLİŞKİN GENEL SONA ERME SEBEPLERİ (YASA GEREĞİ KENDİLİĞİNDEN GEÇERSİZLİK)  296

A. Tasarruftan Yararlananın Vasiyetçiden Önce Ölmesi veya Mirastan Yoksun Olması  296

B. Ölüme Bağlı Tasarrufun Kayıtlandığı Bozucu Koşulun Mirasbırakanın Ölümünden Önce Gerçekleşmesi veya Erteleyici Koşulun İmkansızlaşması  296

C. Eş Lehine Yapılan Bağışlamanın Boşanma ile Geçersiz Hale Gelmesi  297

III. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN İPTALİ  297

A. Ehliyetsizlik  297

B. İrade Sakatlığı  298

1. Yanılma  299

2. Aldatma  301

3. Korkutma veya Zorlama  301

C. Hukuka ve Ahlaka Aykırılık  302

D. Şekil Eksikliği (Noksanı)  305

IV. İPTAL DAVASI  305

A. Genel Olarak  305

B. Mirasbırakanın Sağlığında İleri Sürülme  306

C. Davanın Tarafları  307

D. Hak Düşürücü Süre  308

E. Yetkili ve Görevli Mahkeme  309

F. Sonuçları  309

V. KESİN GEÇERSİZLİK  310

A. Genel Olarak  310

B. İrade Beyanı Olarak Ölüme Bağlı Tasarruf  311

1. Fiil İradesinin Eksikliği  311

2. İşlem (veya Yürürlük) İradesinin Eksikliği  312

3. Tasarruf İradesinin Eksikliği  312

4. Kesin Geçersizlik  313

§ 9. ÖLÜME BAĞLI TASARRUF SERBESTLİĞİ VE SINIRLARI

I. GENEL OLARAK  315

II. TASARRUF EDİLEBİLİR KISIM  316

A. Kapsamı  316

B. Saklı Pay  317

1. Genel Olarak  317

2. Saklı Pay Mirasçısının Belirlenmesi: Yasal Miras Payının Hareket Noktası Olması  318

C. Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları  319

1. EMK’ya Göre Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları  319

a. Yasal Mirasçıların Saklı Payları ve Saklı Pay Oranları  319

b. İndirilmiş Saklı Paylar  320

2. TMK’ya Göre Saklı Paylı Mirasçılar ve Saklı Pay Oranları  320

a. Altsoyu  320

b. Ana ve Baba  321

c. Sağ Kalan Eş  321

III. TASARRUF EDİLEBİLİR KISMIN HESABI  323

A. Tasarruf Nisabı  323

B. Değerlendirme Anı  324

C. Aktiflerin Değerlendirilmesi  324

D. Çıkarılacak Değerler  325

1. Mirasbırakanın Borçları  326

2. Mirasbırakanın Cenaze Giderleri  326

3. Terekenin Mühürlenmesi, Yazılım Giderleri ve Diğer Mirasın Geçiş Masrafları  327

4. Mirasbırakan ile Birlikte Yaşayan ve Onun Tarafından Bakılan Kimselerin Üç Aylık Bakım ve Geçim Giderleri  327

E. Eklenecek Değerler  327

1. Ölüme Bağlı Olmayan Kazandırmalar  327

a. Genel Olarak  327

b. TMK. m. 565’te Belirtilen Tenkise Tabi Sağlararası Kazandırmalar  328

aa. Denkleştirme (İade)ye Tabi Olması Gerektiği Halde Denkleştirme (İade) Dışı Kalan Kazandırmalar  329

bb. Miras Haklarının Ölümden Önce Tasfiyesi Maksadıyla Yapılan Kazandırmalar  331

cc. Mirasbırakanın Serbestçe Dönme Hakkını Saklı Tutarak Yaptığı Bağışlamalar ve Ölümden Önceki Bir Yıl İçinde, Âdet Üzere Verilen (Mutat) Hediyeler Dışında Üçüncü Kişilere Yapmış Olduğu Bağışlamalar  331

dd. Mirasbırakanın Saklı Pay Kurallarını Etkisiz Kılmak Amacıyla Yaptığı Açık Olan Kazandırmalar  333

2. Sigorta Alacakları  335

3. Eklenecek Diğer Değerler (Denkleştirme (İade)ye Tabi Kazandırmalar)  335

IV. MİRASTAN YOKSUNLUK, MİRASTAN ÇIKARMA, FERAGAT VE REDDİN TASARRUF NİSABI ÜZERİNDEKİ ETKİSİ  336

A. Mirastan Çıkarmanın Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi  336

B. Mirastan Feragatin Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi  337

1. Genel Olarak  337

2. İvazlı (Karşılıklı) Mirastan Feragat Halinde  339

3. İvazsız (Karşılıksız) Mirastan Feragat Halinde  340

C. Reddin Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi  342

D. Mirastan Yoksunluğun Tasarruf Nisabı Üzerindeki Etkisi  343

E. Sağ Kalan Eşin Mirasçılığını Sona Erdiren Sebeplerin Mirasbırakanın Tasarruf Nisabına Etkisi  343

1. Mirastan Çıkarılma Durumunda  343

2. Sağ Kalan Eş İvaz (Karşılık) Alarak Mirastan Feragat Etmişse  343

3. Eş İvaz (Karşılık) Almaksızın Mirastan Feragat Etmiş İse  344

4. Sağ Kalan Eş Mirası Reddetmişse  344

5. Sağ Kalan Eşin Mirastan Yoksunluğunda  344

V. ÖLÜME BAĞLI TASARRUFLARIN TENKİSİ (TENKİS DAVASI)  344

A. Tenkis Davasının Niteliği  344

B. Tenkis Davasının Tarafları  346

C. Tenkis Davasının Koşulları  347

1. Genel Olarak  347

2. Saklı Paylı Mirasçılar Lehine Kazandırmalar  348

D. Mirasçının Alacaklılarının Hakları  349

E. Tenkis Davasının Hükümleri  349

1. Genel Olarak  349

2. Bölünmez Mal Vasiyetinde  350

3. Sağlararası Kazandırmalardan Tenkise Tâbi Kazandırmalar  354

a. Genel Olarak  354

b. Geri Verme Borcu  355

4. Hayat Sigortalarında  357

5. İntifa Hakkı veya İrat Bakımından  357

6. Artmirasçı Bakımından  357

7. Mirasçı Atamada  357

8. Karşılıklı (İvazlı) Miras Sözleşmesinde  358

9. Karşılıklı (İvazlı) Mirastan Feragat Sözleşmesinde  358

F. Tenkiste Sıra  358

G. Yetkili ve Görevli Mahkeme  360

H. Hak Düşürücü Süre  361

VI. MAL REJİMİ SÖZLEŞMELERİNDE TENKİS  362

VII. MİRAS BIRAKANIN (MURİS) MUVAZAASI  363

§ 10. MİRASIN AÇILMASI

I. MİRASIN AÇAN HUKUKİ OLGU: KİŞİNİN ÖLÜMÜ  373

II. DEĞERLENDİRME ANI  374

III. AÇILMA YERİ VE YETKİLİ MAHKEME  374

§ 11. MİRASIN GEÇMESİNİN ŞARTLARI

I. GENEL OLARAK  377

II. MİRASA EHLİYET  377

A. Hak Ehliyeti  377

B. Mirastan Yoksunluk (Mahrumiyet)  378

1. Genel Olarak  378

2. Sebepleri  379

a. Genel Mirastan Yoksunluk Sebepleri  379

aa. Mirasbırakanı Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak Öldüren veya Öldürmeye Teşebbüs Edenler  379

bb. Mirasbırakanı Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak Sürekli Şekilde Ölüme Bağlı Tasarruf Yapamayacak Duruma Getirenler  380

cc. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı Bir Tasarruf Yapmasını veya Böyle Bir Tasarruftan Dönmesini Aldatma, Zorlama veya Korkutma Yoluyla Sağlayanlar ve Engelleyenler  380

dd. Mirasbırakanın Artık Yeniden Yapamayacağı Bir Durumda ve Zamanda Ölüme Bağlı Bir Tasarrufu Kasten ve Hukuka Aykırı Olarak Ortadan Kaldıranlar veya Bozanlar  380

b. Özel Yoksunluk Sebebi  381

3. Sonuçları  381

a. Mirasçılık Sıfatına Etkisi  381

b. Altsoya Etkisi  382

4. Mirasbırakanın Affı  382

C. Sağ Olmak  382

1. Mirasçı Olarak  382

2. Vasiyet Alacaklısı Olarak  383

3. Cenin  383

4. İleride Doğacak Çocuk  384

5. Tüzel Kişi  384

D. Gaipliğin Mirasın Geçmesindeki Sonuçları  384

1. Genel Olarak  384

2. Gaibin Mirası  384

3. Gaibe Düşen Miras  385

4. Gaibin Hem Mirasbırakan Hem Mirasçı Olması  386

5. Hazinenin İstemi  386

§ 12. MİRASIN GEÇMESİNİN SONUÇLARI

I. KORUMA ÖNLEMLERİ  387

A. Genel Olarak  387

B. Tereke ile İlgili Koruma Tedbirleri  388

1. Defter Tutma ve Mühürleme  390

2. Terekenin Resmen Yönetilmesi  394

a. Genel Olarak  394

b. Tereke Resmi Yöneticisi  396

aa. Atanması  396

bb. Niteliği  398

cc. Görev, Temsil ve Sorumluluk  398

dd. Denetlenmesi  400

c. Mirasçıların Belirlenmesine Yönelik İlân  400

C. Vasiyetname ile İlgili İşlemler  400

1. Teslim Yükümlülüğü (Görevi)  400

2. Alınacak Önlemler  402

a. Vasiyetnamenin Açılması  402

b. Tebliğ  404

D. Miras Sözleşmesinin Teslimi, Saklanması ve Açılması  405

E. Mirasçılık Belgesi  408

1. Genel Olarak  408

2. Atanmış Mirasçının veya Vasiyet Alacaklısının Mirasçılık Belgesi Talebi  416

§ 13. MİRASIN KAZANILMASI

I. MİRASÇILAR TARAFINDAN  419

II. VASİYET ALACAKLILARI TARAFINDAN  420

A. Kişisel İstem Hakkı  420

B. Özel Durumlar  421

C. Alacaklıların Durumu  422

1. Miras Bırakanın Alacaklıları  422

2. Mirasçının Kişisel Alacağı  423

D. Tenkis ve Geri İsteme  424

E. Zamanaşımı  424

§ 14. RET

I. GENEL OLARAK  425

II. RET BEYANI  426

III. REDDİN ŞEKLİ  429

IV. RET ÇEŞİTLERİ  430

A. Gerçek Ret  430

B. Karinesel Ret  430

V. RET SÜRESİ  433

A. Genel Olarak  433

B. Terekenin Yazımında  434

C. Terekenin Resmi Defterinin Tutulmasında  434

D. Ret Süresinin Uzatılması ve Yeni Süre Tanınması  435

E. Ret Hakkının Geçmesi  436

F. Ret Hakkının Düşmesi (Mirasın Kabulü)  436

1. Kabul Beyanı  436

2. Ret Süresinin Geçmesiyle (Susma ile) Kabul  437

3. İradeyi Gösteren Davranışlarla Kabul  437

VI. REDDİN HUKUKİ SONUÇLARI  439

A. Mirasçılardan Biri Tarafından Ret  439

1. Yasal Mirasçının Reddi  439

2. Atanmış Mirasçının Reddi  440

B. En Yakın Mirasçıların Tamamı Tarafından Ret  440

1. Genel Olarak  440

2. Mirasın Sağ Kalan Eşe Geçmesi  441

C. Sonra Gelen Mirasçılar Yararına Ret  441

VII. VASİYETİN REDDİ  442

VIII. REDDE KARŞI ALACAKLILARIN KORUNMASI  442

A. Mirasçıların Alacaklılarının Korunması  442

B. Ret Halinde Sorumluluk  443

§ 15. RESMİ DEFTER TUTMA

I. GENEL OLARAK  445

II. KOŞULLARI  445

III. USUL  446

A. İlân Yoluyla Çağrı  446

B. Defter Tutma Masrafları  447

C. Deftere Geçirme  448

D. Doğrudan Doğruya Deftere Geçirme  448

IV. DEFTER TUTMA SIRASINDA MİRASÇILARIN DURUMU  448

A. Yönetim  448

B. İcra Takibi, Dava ve Zamanaşımı  449

V. DEFTER TUTMANIN SONA ERMESİ  449

VI. DEFTER TUTMANIN SONUÇLARI  450

A. Beyana Çağrı  450

B. Beyan  450

C. Resmî Deftere Göre Kabulün Sonuçları  451

1. Deftere Yazılanlardan Sorumluluk  451

2. Deftere Yazılmayanlardan Sorumluluk  451

3. Kefalet Borçlarından Sorumluluk  452

D. Mirasın Devlete Geçmesi Hâli  452

§ 16. RESMÎ TASFİYE

I. GENEL OLARAK  453

II. KOŞULLARI  454

A. Mirasçıların İstemi ile  455

B. Mirasbırakanın Alacaklılarının İstemi ile  456

C. Vasiyet Alacaklılarının Talebiyle  458

III. KARARI  458

IV. KAPSAMI  458

V. USUL  458

A. Yönetim  459

B. Tasfiye  462

1. Tasfiyeye Başlanması  462

2. Tasfiye Memurunun Hak ve Yükümlülükleri  462

3. Tasfiye Şekilleri  467

a. Olağan Usul ile Tasfiye  467

b. Özel İhtiyari Artırma Usulü  468

c. Açık Artırmayla Satış Usulü  468

d. Pazarlıkla Satış Usulü  469

e. İflâs Usulü ile Tasfiye  470

4. Tasfiyenin Tamamlanması  470

5. Mirasçıların Sorumluluğunun Sınırlanması  471

§ 17. MİRASIN GEÇMESİNİN SONUCU: MİRAS ORTAKLIĞI

I. MİRAS ORTAKLIĞININ BAŞLANGICI  473

II. MİRAS ORTAKLIĞININ ÖZELLİĞİ  473

A. Kanundan Doğması  473

B. Geçici Olması  473

C. Tüzel Kişiliğinin Olmaması  473

III. MİRAS ORTAKLIĞININ HÜKÜMLERİ  474

A. Tereke Üzerinde Elbirliğiyle Hak Sahipliği  474

B. Elbirliği Halinde Mülkiyetin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi  474

C. Tereke Mallarında Tasarruf ve Yönetim  475

1. Kural  475

2. İstisnalar  478

a. Bir veya Birkaç Mirasçının Dava Açması  479

aa. Acele Hallerde  479

bb. Diğer Hallerde  479

aaa. Mirasçıların Tümünün Davaya Davacı veya Davalı Sıfatıyla Dahil Olması  480

bbb. Mirasçılardan Birinin veya Bir Kaçının Bir Haktan Vazgeçmesi  480

ccc. Tespit Davası  480

b. Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisinin Dava Açması  481

c. Resmi Tasfiye Memurunun Dava Açması  481

d. Miras Ortaklığına Temsilcisi Atanması  481

aa. İradi Olarak Temsilci Atanması  481

bb. Mahkeme Kararıyla Temsilci Atanması  481

aaa. Genel Olarak  481

bbb. Temsilcinin Atanma Şartları  481

aaaa. Olumlu Şartlar  482

bbbb. Olumsuz Şartlar  482

cccc. Temsilcinin Yetkisi  482

ddd. Temsilcinin Denetlenmesi  482

eee. Temsil Giderleri  483

D. Mirasçıların Haklarının Korunması  483

E. Mirasçıların Sorumluluğu  483

F. Birlikte Yaşayanların Hakları  485

IV. MİRAS ORTAKLIĞININ SONA ERMESİ  485

§ 18. MİRAS SEBEBİYLE İSTİHKAK DAVASI

I. GENEL OLARAK  487

II. ÖZELLİKLERİ  489

III. TARAFLARI  490

A. Davacı  490

B. Davalı  492

IV. KOŞULLARI  493

V. İSPAT YÜKÜ  494

A. Davacının İspat Yükü  494

B. Davalının İspat Yükü  494

VI. HÜKÜMLERİ  495

VII. ZAMANAŞIMI  495

§ 19. MİRAS PAYININ DEVRİ

I. GENEL OLARAK  497

II. MİRASIN AÇILMASINDAN SONRA MİRAS PAYI ÜZERİNDE SÖZLEŞME  497

A. Mirasçı ile Üçüncü Kişi Arasında  498

B. Mirasçılar Arasında  500

1. Genel Olarak  500

2. Şekli  502

III. MİRASIN AÇILMASINDAN ÖNCE MİRAS PAYININ DEVRİ  503

A. Genel Olarak  503

B. Mirasın Açılmasından Önce Miras Payı Devri Sözleşmesi  503

1. Kavram  503

2. Şekli  504

C. Mirasbırakanın Katılması veya Onayı  505

1. Kavram  505

2. Yapılma Anı  506

3. Şekli  506

IV. DEVREDEN MİRASÇININ ALACAKLILARA KARŞI SORUMLULUĞU  506

V. ZAMANAŞIMI  507

§ 20. PAYLAŞMA (TAKSİM)

I. PAYLAŞMA (TAKSİM) TALEBİ  509

A. Genel Olarak  509

B. Ertelenmesi  510

1. Kanun Gereği (Cenin Nedeniyle)  510

2. Hakim Kararıyla (Terekenin Değerinin Düşmesi Nedeniyle)  511

3. Sözleşme ile  511

a. Mirasçıların İradesiyle  511

b. Mirasbırakanın Ölüme Bağlı İrade Beyanıyla  512

II. PAYLAŞIM (TAKSİM) DAVASI  512

A. Hukuki Niteliği  512

B. Tarafları  513

C. Konusu  514

D. Görevli ve Yetkili Mahkeme  515

E. Süre  515

III. PAYLAŞIM (TAKSİM) KURALLARI  515

A. Genel Olarak  515

B. İrade Özerkliği İlkesi (Tamamlayıcı Hukuk Kuralı Niteliğinde Olması)  516

1. Mirasçıların Tasarrufu  516

2. Mirasbırakanın Tasarrufu  516

C. Eşitlik İlkesi (Mirasçıların Eşitliği)  517

D. Dürüstlük Kuralı İlkesi (Mirasçıların Bilgi Verme Yükümlülüğü)  518

E. Tereke Borçlarının Güvenceye Bağlanması İlkesi  519

F. Alacaklıların Korunması İlkesi (Paylaşmaya Kayyımın Katılması)  519

G. Ayni İkame İlkesi  519

IV. PAYLAŞIMIN (TAKSİMİN) GERÇEKLEŞMESİ  519

A. Payların Oluşturulması  519

B. Payların Özgülenmesi (Tahsisi)  521

C. Özel Durumlar  522

1. Bazı Malların Özgülenmesi veya Satılması  522

2. Bütünlük Oluşturan Eşya  522

3. Aile Belgeleri ile Özel Anı Değeri Olan Eşya  522

4. Aile Konutu ve Ev Eşyasının Sağ Kalan Eşe Özgülenmesi  523

D. Mirasbırakanın Mirasçılardaki Alacakları  526

E. Rehnedilmiş Tereke Malları  526

F. Taşınmazlar  527

1. Bölünme  527

2. Özgülenme  527

a. Özgülenmeye Esas Olan Değer  527

b. Değerin Belirlenmesi  527

G. Tarımsal İşletmeler  527

V. PAYLAŞMANIN (TAKSİMİNİN) SONA ERMESİ VE HÜKÜMLERİ  528

A. Genel Olarak  528

B. Elden Paylaşma  528

C. Paylaşma Sözleşmesi  530

1. Genel Olarak  530

2. Şekli  532

3. Geçersizliği  533

D. Mirasçıların Birbirine Karşı Sorumluluğu (Garanti Borcu)  533

E. Mirasçıların Üçüncü Kişilere Karşı Sorumluluğu  534

1. Müteselsil Sorumluluk  534

2. Mirasçılara Rücu  535

§ 21. MİRASTA DENKLEŞTİRME (İADE)

I. GENEL OLARAK  537

II. ÖZELLİKLERİ  537

III. TARAFLARI  538

A. Denkleştirme (İade) Borçlusu  538

1. Genel Olarak  538

2. Alt Soyun Denkleştirme (İade) Yükümlülüğü (Yasal Denkleştirme)  539

3. Alt Soy Dışındaki Yasal Mirasçıların Denkleştirme (İade) Yükümlülüğü (İradi Denkleştirme)  540

B. Denkleştirme (İade) Alacaklısı  541

IV. KONUSU  542

A. Denkleştirme (İade)ye Tabi Kazandırmalar  542

1. Genel Olarak  542

2. Yasal Denkleştirmeye Tabi Kazandırmalar  543

a. Çeyiz  543

b. Kuruluş Sermayesi Verme  544

c. Malvarlığını Devretmek  544

d. Borçtan Kurtarmak (İbra)  544

e. Diğer Benzeri Kazandırmalar  544

B. Denkleştirme (İade) Dışı Kazandırmalar  545

1. Eğitim ve Öğretim Masrafları  545

2. Olağan Hediyeler ve Evlenme Giderleri  545

3. Miras Payını Aşan Kazandırmalar  546

V. DENKLEŞTİRME KONUSUNDA MİRASBIRAKANIN İRADESİ  546

A. Hukuki Niteliği  546

B. Şekli  547

VI. DENKLEŞTİRME (İADE) ŞEKLİ  547

A. Geri Verme veya Mahsup  547

B. Denkleştirme (İade) Davası  547

VII. DENKLEŞTİRME (İADE) DEĞERİ  548

VII. MİRASTA DENKLEŞTİRME (İADE) İLE TENKİSİN KARŞILAŞTIRILMASI  549

Kaynakça  551

Kavram Dizini  595

 

Yorum Yap

Lütfen yorum yazmak için oturum açın ya da kayıt olun.
İlgili Yayınlar