İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Cezai Şart Sorumluluğu

İÇİNDEKİLER

İçindekiler

Önsöz  7

Özet  9

Kısaltmalar  15

Giriş  17

Birinci Bölüm

İNŞAAT SÖZLEŞMESİ VE CEZAİ ŞART HAKKINDA

GENEL ESASLAR

I. CEZAİ ŞARTIN KONUSU OLDUĞU ASIL BORÇ İLİŞKİSİ OLMASI BAKIMINDAN İNŞAAT SÖZLEŞMESİ HAKKINDA GENEL ESASLAR  19

A. İnşaat Sözleşmesi Kavramı, Tanımı ve Özellikleri  19

B. İnşaat Sözleşmesinin Görünüm Türleri  21

1. Genel Olarak  21

2. Arsa Payı Karşılığı İnşaat Sözleşmesi  22

3. Gelir Paylaşımlı İnşaat Sözleşmesi  24

4. Kamu İnşaat Sözleşmesi  27

C. İnşaat Sözleşmelerine Uygulanacak Hükümler  29

D. İnşaat Sözleşmesinin Unsurları  33

1. Bir İnşaat Meydana Getirme Unsuru  33

a. Genel Olarak  33

b. İnşaat Kavramı  33

c. Meydana Getirme Kavramı  35

2. Bedel Unsuru  36

3. Tarafların Anlaşması Unsuru  37

a. İnşaat Sözleşmesinin Rızai Bir Sözleşme Olması  37

b. İnşaat Sözleşmesinin Şekli  37

E. İnşaat Sözleşmesinin Tarafları  39

1. Genel Olarak  39

2. İş Sahibi  40

3. Yüklenici  40

4. Yan Yüklenici  41

5. Alt Yüklenici  41

6. Konsorsiyum  43

F. İnşaat Sözleşmesinin Hukuki Niteliği  48

G. İnşaat Sözleşmesinde Yüklenicinin Borçları  51

1. Yapıyı Yapma ve Teslim Etme Borcu  51

2. Sadakat ve Özen Borcu  55

3. Yüklenicinin İnşaatı Bizzat Yapma Borcu  56

4. İşe Zamanında Başlama ve Gerekli Tempoda Sürdürme Borcu  58

5. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu  61

II. CEZAİ ŞART HAKKINDA GENEL ESASLAR  67

A. Cezai Şart Kavramı ve Unsurları  67

1. Cezai Şart Kavramı  67

2. Cezai Şartın Unsurları  68

a. Geçerli Bir Borcun Varlığı  68

b. Cezai Şart Olarak Asıl Borçtan Ayrı Bir Edimin Varlığı  69

c. Asıl Borç ile Cezai Şart Arasında Asli–Fer’i Borç İlişkisinin Bulunması  72

aa. Genel Olarak  72

bb. Cezai Şartın Fer’i Bir Borç Olmasının Sonuçları  73

d. Geçerli Bir Cezai Şart Anlaşmasının Varlığı  75

aa. Genel Olarak  75

bb. Cezai Şart Anlaşmasının Geçerliliği  76

cc. Cezai Şart Anlaşmasının Tarafları  80

B. Cezai Şartın Hukuki Niteliği ve Amacı  82

1. Cezai Şartın Hukuki Niteliği  82

2. Cezai Şartın Amacı  83

C. Cezai Şartın Türleri  84

1. Genel olarak  84

2. Seçimlik Cezai Şart  85

3. İfaya Eklenen Cezai Şart  86

4. Dönme Cezası  87

5. Sözleşmede Kararlaştırılan Cezai Şartın Türünün Belirlenmesi  89

D. Cezai Şartın Kusur ve Zarar ile İlişkisi  92

1. Cezai Şartın Kusur ile İlişkisi  92

2. Cezai Şartın Zarar ile İlişkisi  95

İkinci Bölüm

İNŞAAT SÖZLEŞMESİNDE YÜKLENİCİNİN

CEZAİ ŞART SORUMLULUĞU VE UYGULAMASI

I. BORCUNU İHLAL EDEN YÜKLENİCİNİN TBK M. 179/F. 2 UYARINCA İFAYA EKLENEN CEZAİ ŞARTTAN DOĞAN SORUMLULUĞU  97

A. İfaya Eklenen Cezai Şart, Götürü Tazminat ve Sorumluluğu Sınırlayan Kayıtların Birbirinden Ayrılması  97

1. Götürü Tazminat Kavramı ve İfaya Eklenen Cezai Şarttan Farkları  97

2. Sorumluluğu Sınırlayan Kayıtlar ve İfaya Eklenen Cezai Şarttan Farkları  100

3. İfaya Eklenen Cezai Şart, Götürü Tazminat ve Sorumluluğu Sınırlayan Kayıtların Ayırt Edilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar  101

B. İş Sahibinin İfaya Eklenen Cezai Şartı Talep Etmesinin Koşulları  103

1. İfaya Eklenen Cezai Şartın Muaccel Olması  103

a. Genel Olarak  103

b. Asıl Borcun Muaccel Olması  104

c. Asıl Borcun İhlal Edilmiş Olması  104

d. Cezai Şartın Muacceliyet Anı  107

e. İspat Yükü  109

2. İfanın İş Sahibi Tarafından Çekincesiz Olarak Kabul Edilmemiş Olması  110

3. İş Sahibinin Cezai Şart Alacağından Feragat Etmemiş Olması  116

4. İş Sahibinin Sözleşmeden Dönmemiş Olması  116

5. İş Sahibinin İfa veya İfadan Vazgeçerek Olumlu Zararının Tazmini ile Birlikte İfaya Eklenen Cezai Şartı Talep Etmiş Olması  121

C. İş Sahibinin İfaya Eklenen Cezai Şart Talebinin Tabi Olduğu Zamanaşımı Süresi  122

D. İş Sahibinin İfaya Eklenen Cezai Şartı Talep Etmesinin Sonuçları ve Bu Talebine İlişkin Nitelikli Durumlar  123

1. İş Sahibinin İfaya Eklenen Cezai Şartı Talep Etmesinin Sonuçları  123

a. Genel Olarak  123

b. Yüklenicinin Cezai Şart Borcunda Temerrüdü  125

2. İş Sahibinin İfaya Eklenen Cezai Şart Talebine İlişkin Nitelikli Durumlar  126

a. İş Sahibinin Kendi Öncelikli Edimini İfa Etmemiş Olması Halinde İfaya Eklenen Cezai Şart Talebine İlişkin Sonuçlar  126

b. İş Sahibinin İfaya Eklenen Cezai Şartı Talep Etme Hakkını Kullanmayı Geciktirmesi  127

E. İfaya Eklenen Cezai Şartta Yüklenicinin Asıl Borcun İhlalinde Kusursuz Olduğunu İspat Etmesinin Hüküm ve Sonuçları  129

1. Genel Olarak  129

2. Ek İş ve İş Değişikliğinin İfaya Eklenen Cezai Şartın İstenebileceği Süreye Etkisi  133

F. FIDIC Kırmızı Kitap m. 8. 7 Düzenlemesinin Türk Borçlar Kanunu’nun İfaya Eklenen Cezai Şart Hükümleri Bakımından Değerlendirmesi  135

II. BORCUNU İHLAL EDEN YÜKLENİCİNİN TBK M. 179/F. 2 UYARINCA SEÇİMLİK CEZAİ ŞARTTAN DOĞAN SORUMLULUĞU  139

A. İş Sahibinin Seçimlik Cezai Şartı Talep Etmesinin Koşulları  139

1. Seçimlik Cezai Şartın Muaccel Olması  139

2. İş Sahibinin Sözleşmeden Dönmemiş Olması  139

3. İş Sahibinin Asıl Edim Yerine Seçimlik Cezai Şartı Seçmiş Olması  141

B. İş Sahibinin Seçimlik Cezai Şart Talebinin Tabi Olduğu Zamanaşımı Süresi  145

C. İş Sahibinin Seçimlik Cezai Şartı Talep Etmesinin Sonuçları  145

D. Yüklenicinin Asıl Borcun İhlalinde Kusursuz Olduğunu İspat Etmesinin Hüküm ve Sonuçları  147

III. KAMU İNŞAAT SÖZLEŞMELERİ BAKIMINDAN CEZAİ ŞART UYGULAMASINA KONU OLABİLECEK HALLER  148

A. Kamu İnşaat Sözleşmelerinde Gecikme Cezası  148

1. Kamu İhale Sözleşmelerine Tabi Yapım İşlerinde Gecikme Cezasının Özellikleri  148

2. Kamu İnşaat Sözleşmesinde Gecikme Cezalarına Konu Haller  150

3. Mücbir Sebep Halleri ile İdareden Kaynaklı Gecikmelerin Varlığı Halinde Gecikme Cezasının Akıbeti  154

B. Kamu İnşaat Sözleşmesinde Kesin Teminatın İrad Kaydedileceğine İlişkin Sözleşme Kaydı  156

IV. CEZAİ ŞARTI AŞAN ZARARIN İSTENMESİ  156

A. Genel Olarak  156

B. Cezai Şartı Aşan Bir Zararın Varlığı  157

D. Borçlunun Kusuru  159

E. İlliyet Bağı  160

F. Alacaklının Zarar ve Kusuru İspat Etmiş Olması  160

G. Cezai Şartı Aşan Zararın Talep Edilemeyeceği Haller ve Alacaklının Cezai Şartı Talep Etmemesinin Sonuçları  161

V. CEZAİ ŞARTIN İNDİRİLMESİ  162

A. Genel Olarak  162

B. Cezai Şartın İndirilmesinin Şartları  163

1. Geçerli Bir Cezai Şartın Bulunması  163

2. Cezai Şartın Muaccel Olması  163

3. Cezai Şart Aşırı Olması  164

4. Cezai Şartın İfa Edilmemiş Olması  165

C. Cezai Şartın İndirilmesinin Tacir Sıfatına Sahip Borçlu Bakımından Değerlendirilmesi  166

D. Kısmi İfanın Yanması  170

Sonuç  173

Kaynakça  181

Kavramlar Dizini  191