Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler

İçindekiler

Onüçüncü Basıya Önsöz  5

Önsöz  7

Kısaltmalar  27

BİRİNCİ BÖLÜM

CEZA HUKUKUNA GİRİŞ

§ 1. CEZA HUKUKUNUN FONKSİYONU VE HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ  29

I. CEZA HUKUKUNUN FONKSİYONU  29

II. CEZA HUKUKUNUN HUKUK DÜZENİ İÇİNDEKİ YERİ  32

A. Kamu Hukukunun Bir Dalı Olarak Ceza Hukuku  32

B. Ceza Hukukunun Bölümleri  32

C. Ceza Hukukunun Diğer Bilim Dallarıyla İlişkisi  34

D. Türk Ceza Hukuku Reformu  38

§ 2. CEZA HUKUKUNUN TEMEL KAVRAMLARI  39

I. SUÇ, CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRİ KAVRAMLARI  39

II. SUÇLAR VE KABAHATLER  42

§ 3. CEZA HUKUKUNUN KAYNAKLARI  43

I. GENEL OLARAK  43

II. DOĞRUDAN KAYNAKLAR  44

A. Anayasa  44

B. Kanunlar  44

1. Genel Olarak  44

2. Genel Kanun–Özel Kanun İlişkisi (TCK m. 5)  45

C. Uluslararası Sözleşmeler  49

III. DOLAYISIYLA KAYNAKLAR  50

A. Yüksek Mahkeme Kararları  50

B. Doktrin  51

§ 4. SUÇ POLİTİKASININ TEMEL İLKELERİ  51

I. GENEL OLARAK  51

II. KUSUR İLKESİ  51

III. HUKUK DEVLETİ İLKESİ  52

IV. İNSANİLİK İLKESİ  53

§ 5. CEZA HUKUKUNUN GÜVENCE FONKSİYONU  53

I. SUÇTA VE CEZADA KANUNİLİK İLKESİ  53

II. İLKENİN ANLAMI VE SONUÇLARI  55

A. Anlamı  55

B. Sonuçları  57

1. Genel Olarak  57

2. Belirlilik İlkesi (Lex Certa)  58

3. Örf ve Âdet Hukukuyla Suç İhdas Etme ve Cezayı Ağırlaştırma Yasağı (Lex a)  60

4. Kıyas Yasağı ve Yorum (Lex stricta)  61

5. İdarenin Düzenleyici İşlemleriyle Suç ve Ceza Konulması Yasağı  66

6. Geçmişe Yürüme Yasağı (Lex praevia)  72

a. Ceza Kanunlarının Zaman Bakımından Uygulanması  72

b. Fiilin İşlendiği Zamanın Kanununa Tabi Olması  73

c. Failin Lehine Olan Kanunun Geriye Yürümesi  77

d. Lehe Olan Kanunun Belirlenmesi  78

e. Geçici veya Süreli Kanunların İleriye Yürümesi  79

f. Suçun İşlendiği Zaman  80

İKİNCİ BÖLÜM

SUÇ TEORİSİ

§ 6. SUÇUN YAPISINA GENEL BİR BAKIŞ (HAKSIZLIK VE KUSUR)  83

§ 7. SUÇ TEŞKİL EDEN HAKSIZLIĞIN ESASI OLARAK FİİL  88

I. GENEL OLARAK  88

II. HAREKET TEORİLERİ  90

A. Ontolojik Teoriler  90

1. Genel Olarak  90

2. Doğal (Nedensel) Hareket Teorisi  90

3. Gaî (Final–Amaççı) Hareket Teorisi  92

4. Sosyal Hareket Teorisi  94

B. Normativist (Hukuki) Hareket Teorisi  95

III. HAREKET TEORİLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ  96

IV. HAREKETİN SINIRLAMA FONKSİYONU  100

§ 8. TİPİKLİK  104

I. TİPİKLİK KAVRAMI, TİPİKLİĞİN FONKSİYONU VE TİPİKLİK–HUKUKA AYKIRILIK İLİŞKİSİ  104

II. TİPİKLİKTE YER ALAN UNSURLARIN TÜRLERİ  108

A. Deskriptif ve Normatif Tipiklik Unsurları  108

B. Maddi (Objektif) ve Manevi (Sübjektif) Tipiklik Unsurları  110

III. TİPİKLİĞİN MADDİ (OBJEKTİF) UNSURLARI  112

A. Fail  112

B. Mağdur  114

C. Hareketin (Suçun) Konusu  116

D. Hareket ve Hareketin Tipte Düzenleniş Şekline Göre Suçlar  120

1. Genel Olarak  120

2. Tek Hareketli Suçlar  120

3. Çok Hareketli Suçlar  121

4. Serbest Hareketli Suçlar  121

5. Bağlı Hareketli Suçlar  122

6. Seçimlik Hareketli Suçlar  122

7. Kesintisiz (Mütemadi) Suçlar  123

E. Netice  126

1. Genel Olarak  126

2. Sırf Hareket Suçları  127

3. Neticeli Suçlar  128

F. Nedensellik (İlliyet) Bağı ve Objektif İsnadiyet  130

1. Genel Olarak  130

2. Hareket ile Netice Arasındaki Nedensellik Bağının Belirlenmesi  132

a. Şart Teorisi (Bedingungs oder Äquivalenztheorie)  132

b. Uygun Sebep Teorisi  136

c. Objektif İsnadiyet Teorisi  137

G. Suç Tipinin Temel ve Nitelikli Unsurları  140

IV. TİPİKLİĞİN MANEVİ (SÜBJEKTİF) UNSURLARI  144

A. Genel Olarak  144

B. Kast ve Taksir  146

C. Kast  146

1. Kastın Suç Sistematiği İçindeki Yeri ve Kusurlulukla İlişkisi  146

2. Kastın Tanımı ve Unsurları  154

3. Kastın Kapsamı  159

4. Kastın Aranacağı Zaman  166

5. Kastın Türleri  168

a. Doğrudan Kast (Dolus Directus)  168

b. Olası Kast (Dolus Eventualis)  171

aa. Olası Kastın Tanımı  171

bb. Olası Kastın Unsurları  173

c. Olası Kast–Bilinçli Taksir Ayrımı  176

d. Olası Kastın Sonuçları  180

D. Taksir  183

1. Taksir Kavramı  183

2. Haksızlığın İstisnai Bir İşleniş Şekli Olarak Taksir  189

3. Taksirli Suçların Yapısı ve Taksir–Kusur İlişkisi  190

4. Taksirli Suçların Sistematiği  195

5. Taksirli Suçun Tipiklik (Haksızlık) Unsurları  198

a. Genel Olarak  198

b. Objektif Özen Yükümlülüğünün İhlali  200

aa. Anlamı  200

bb. İçeriği  203

cc. Özen Yükümlülüğünün Belirlenmesinde Ölçüt  205

c. Neticeye Sebebiyet Verme  209

d. Neticenin Objektif İsnat Edilebilirliği  212

aa. Neticenin (Tehlike Durumunun) Objektif Öngörülebilirliği  212

bb. Objektif İsnadiyet Çerçevesinde Ortaya Çıkan Problemler  214

aaa. Taksirli Suçlarda Hukuka Uygun Alternatif Davranışlar (Yükümlülüğe Aykırılık Bağlantısı)  214

bbb. Normun Koruma Amacı  219

ccc. Mağdurun Kendi Sorumluluğu Çerçevesinde Kendine Zarar Vermesi  220

ddd. Taksirli Hareketlerin Birleşmesi (Taksirli Bir Davranışa Kasten veya Taksirle Hareket Eden Üçüncü Kişinin Karışması)  222

6. Hukuka Aykırılık Unsuru  227

7. Taksirli Suçlarda Kusur  228

8. Taksirin Türleri  231

a. Genel Açıklamalar  231

b. Bilinçli Taksir  232

9. Taksirle İşlenen Suçlarda Şahsi Cezasızlık Sebebi ve Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebep  238

E. Kast–Taksir Kombinasyonu (Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlar)  242

1. Genel Olarak  242

2. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçların Tipikliği  244

3. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Diğer Konular  250

F. Diğer Sübjektif Haksızlık Unsurları  250

1. Genel Olarak  250

2. Maksat ve Saik  251

V. TİPİKLİKTE YER ALAN UNSURLARDA HATA  253

A. Genel Olarak  253

B. Kastı Kaldıran Hata Halleri  254

1. Suçun Maddi Unsurlarında Hata (Unsur Yanılgısı)  254

2. Suçun Nitelikli Hallerinde Hata  261

3. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Maddi Şartlarında ve Bu Nedenlerin Sınırında Hata  264

§ 9. HUKUKA AYKIRILIK  264

I. HUKUKA AYKIRILIĞIN ANLAMI VE TİPİKLİKLE İLİŞKİSİ  264

II. HUKUKA AYKIRILIĞA SUÇ TİPİNDE YER VERİLMİŞ OLMASI  267

III. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN SÜBJEKTİF UNSURU  269

IV. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ  272

V. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİ  273

A. Genel Olarak  273

B. Görevin İfası  275

C. Meşru Savunma  278

1. Hukuki Niteliği  278

2. Şartları  279

a. Saldırıya İlişkin Şartlar  279

b. Savunmaya İlişkin Şartlar  282

D. Hakkın Kullanılması  286

E. İlgilinin Rızası  288

1. Suç Teorisindeki Yeri  288

2. Hukuki Esası  293

3. Şartları  294

4. Varsayılan Rıza  297

VI. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNİN MADDİ ŞARTLARINDA HATA  298

VII. HUKUKA UYGUNLUK NEDENLERİNDE SINIRIN AŞILMASI  306

A. Genel Olarak  306

B. Düzenlemenin Hukuki Mahiyeti  307

C. Şartları  308

§ 10. KUSURLULUK  311

I. GENEL OLARAK  311

II. KUSURUN KONUSU  313

III. KUSURUN UNSURLARI  314

A. Genel Olarak  314

B. Algılama Yeteneği  314

C. İrade Yeteneği  316

IV. KUSURLULUĞU ETKİLEYEN (KALDIRAN VEYA AZALTAN) HALLER  318

A. Genel Olarak  318

B. Yaş Küçüklüğü  319

1. Genel Olarak  319

2. Birinci Grup Yaş Küçükleri  320

3. İkinci Grup Yaş Küçükleri  321

4. Üçüncü Grup Yaş Küçükleri  324

C. Sağır ve Dilsizlik  324

D. Akıl Hastalığı  325

1. Genel Olarak  325

2. Akıl Hastalığının Kusur Yeteneğine Etkisi  328

E. Geçici Nedenler, Alkol ve Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma  330

1. Geçici Nedenler  330

2. Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma  332

a. Genel Olarak  332

b. İrade Dışı (İstemeyerek) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma  332

c. İradi Olarak (İsteyerek) Alkol veya Uyuşturucu Madde Alma  334

3. Sebebinde Serbest Hareket Kuramı (Actio Libera İn Causa–alic–)  336

4. Alkol ve Uyuşturucu Madde Bağımlılığının Ceza Sorumluluğuna Etkisi  341

F. Hukuka Aykırı ve Fakat Bağlayıcı Bir Emrin Yerine Getirilmesi  342

G. Zorunluluk Hali Dolayısıyla İrade Yeteneğinin Etkilenmesi  346

1. Genel Olarak  346

2. Şartları  349

a. Tehlikeye İlişkin Şartlar  349

b. Korunmaya İlişkin Şartlar  352

H. Meşru Savunmada Sınırın Heyecan, Korku ve Telaş Nedeniyle Aşılması  353

I. Cebir ve Tehdit Dolayısıyla Kişinin İrade Yeteneğinin Etkilenmesi  356

İ. Haksız Tahrik Dolayısıyla İrade Yeteneğinin Etkilenmesi  359

1. Genel Olarak  359

2. Haksız Tahrikin Şartları  361

3. Haksız Tahrikte Özel Durumlar  366

4. Haksız Tahrikin Sonuçları  368

J. Kusurluluğu Etkileyen Hata Halleri  368

1. Haksızlık Yanılgısı (Yasak Hatası)  369

2. Kusurluluğu Kaldıran veya Azaltan Nedenlerin Maddi Şartlarında Hata  372

§ 11. CEZALANDIRILABİLİRLİĞİN DİĞER ŞARTLARI  374

I. GENEL OLARAK  374

II. OBJEKTİF CEZALANDIRILABİLME ŞARTLARI  374

III. ŞAHSİ CEZASIZLIK SEBEPLERİ VE CEZAYI KALDIRAN ŞAHSİ SEBEPLER  378

§ 12. SORUŞTURMA VE KOVUŞTURMA ŞARTLARI  380

I. GENEL OLARAK  380

II. ŞİKÂYET  380

III. İZİN, TALEP VE KARAR  388

§ 13. İHMALİ SUÇLAR  390

I. GENEL OLARAK  390

II. İHMALİ SUÇLARIN NİTELİĞİ VE İHMALİ HAREKETİN İCRAİ HAREKETTEN AYRIMI  390

III. İHMALİ SUÇLARIN ÇEŞİTLERİ  393

A. Gerçek İhmali Suçlar (Delicta Omissiva)  394

1. Genel Olarak  394

2. Gerçek İhmali Suçların Tipiklik Unsurları  395

B. Gerçek Olmayan İhmali Suçlar (Delicta Commissiva per Omissionem)  397

1. Genel Olarak  397

2. Gerçek Olmayan İhmali Suçun Unsurları  399

a. Genel Olarak  399

b. Tipikliğin Objektif (Maddi) Unsurları  400

aa. Emredilen Hareketin Yapılmaması  400

bb. Neticenin Meydana Gelmesi  401

cc. İhmalin Nedenselliği ve Neticenin Objektif İsnadiyeti  401

dd. Neticenin Önlenmesi Yükümlülüğünün (Garantörlüğün) Bulunması  404

aaa. Genel Olarak  404

bbb. Garantörlük Durumları  404

ccc. İcrai ve İhmali Hareketin Eşdeğerliliği  410

c. Tipikliğin Sübjektif (Manevi) Unsurları  412

aa. Kast  412

bb. Taksir  413

d. İhmali Suçlarda Hukuka Aykırılık  414

3. İhmali Suçlarda Kusur  414

4. İhmali Suçların Diğer Konuları  416

§ 14. TEŞEBBÜS  416

I. TANIMI VE MAHİYETİ  416

II. HUKUKİ NİTELİĞİ  416

III. TEŞEBBÜSÜN CEZALANDIRILMASININ NEDENİNİ AÇIKLAYAN GÖRÜŞLER  417

A. Objektif Teori  417

B. Sübjektif Teori  418

C. Karma Teori  419

D. Türk Ceza Kanununun Benimsediği Teori  419

IV. TEŞEBBÜSÜN ŞARTLARI  420

A. Genel Olarak  420

B. Kasten İşlenen Bir Suçun ve Bu Suçu İşlemeye Yönelik Kastın Varlığı  420

C. İcra Hareketi Niteliğindeki Fiillerin Gerçekleştirilmesi  422

1. Genel Olarak  422

2. Objektif Teoriler  423

3. Sübjektif Teoriler  425

4. Karma Teoriler  425

5. Türk Ceza Kanununun Benimsediği Teori  426

D. Elverişli Hareketlerin Gerçekleştirilmiş Olması  430

E. Failin Elinde Olmayan Nedenlerle İcra Hareketlerini Tamamlayamaması veya İcra Hareketlerini Tamamlamasına Rağmen Neticeyi Gerçekleştirememesi  434

V. TEŞEBBÜSTE CEZANIN BELİRLENMESİ  436

VI. TEŞEBBÜSTE ÖZEL DURUMLAR  436

A. Teşebbüs Suçu ve Suça Teşebbüs  436

B. İhmali Suçlara Teşebbüs  437

C. Netice Sebebiyle Ağırlaşmış Suçlarda Teşebbüs  438

VII. GÖNÜLLÜ VAZGEÇME  439

A. Tanımı ve Hukuki Niteliği  439

B. Gönüllü Vazgeçmede Failin Cezalandırılmamasının Nedenini Açıklayan Teoriler  440

C. Gönüllü Vazgeçmenin Unsurları  442

1. Suç Tamamlanmamalıdır  442

2. Vazgeçme İradi Olmalıdır  444

3. Vazgeçme Gönüllü Olmalıdır  444

D. Gönüllü Vazgeçmenin Sonucu  445

E. Etkin Pişmanlık  446

§ 15. İŞTİRAK  448

I. GENEL OLARAK  448

II. İŞTİRAK ŞEKİLLERİ  451

A. Genel Olarak  451

B. Faillik ve Şeriklik Ayrımı  451

C. Faillik  454

1. Genel Olarak  454

2. Müstakil (Doğrudan) Faillik  454

3. Müşterek Faillik  455

a. Genel Olarak  455

b. Birlikte Suç İşleme Kararı  455

c. Fiilin Birlikte İcra Edilmesi  457

d. Müşterek Failliğin Diğer Görünüm Biçimleri  460

4. Dolaylı Faillik  462

a. Genel Olarak  462

b. Dolaylı Failliğin Görünüm Şekilleri  464

aa. Zorlama Yoluyla İradeye Hâkimiyet  464

bb. Aracının Hareketinin Tipik Olmadığı Hallerde İradeye Hâkimiyet  465

cc. Hatadan Yararlanmak Suretiyle İradeye Hâkimiyet  466

dd. Araç Durumundaki Kişinin Yanıltıldığı Haller  467

ee. Organize Suç Örgütlerinin Gücünden Yararlanma Yoluyla İradeye Hâkimiyet  468

ff. Kusur Yeteneğinin Yokluğundan Yararlanma Yoluyla İradeye Hâkimiyet  469

c. İhmali Suçlarda Dolaylı Faillik  471

d. Araç Durumundaki Kişinin Sınırı Aştığı Hallerde Dolaylı Failin Sorumluluğu  472

e. Dolaylı Faillikte Hata Halleri  473

5. Yan Faillik (Yan Yana Faillik)  474

D. Şeriklik  475

1. Genel Olarak  475

2. Şeriklerin Cezalandırılmasının Esası  475

3. Bağlılık Kuralı  477

a. Mahiyeti  477

b. Bağlılık Kuralının Görünüm Biçimleri  478

c. Sınırlı Bağlılık Kuralının Gerekleri  479

d. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Nitelikli Hallerin Geçişi  481

e. Özgü Suçlarda İştirak  485

4. Azmettirme  487

a. Genel Olarak  487

b. Azmettirmenin Şartları  487

c. Azmettirmede Özel Haller  493

d. Azmettirenin Cezası  494

5. Yardım Etme  497

a. Genel Olarak  497

b. Yardım Etmenin Şartları ve Türleri  498

c. Yardım Etmenin Cezası  503

III. İŞTİRAKTE ÖZEL DURUMLAR  503

A. Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda İştirak  503

B. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Teşebbüs  504

C. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Gönüllü Vazgeçme  506

§ 16. İÇTİMA  508

I. GENEL AÇIKLAMALAR  508

II. FİİL TEKLİĞİ– FİİL ÇOKLUĞU AYRIMI  511

A. Genel Olarak  511

B. Doğal Anlamda Hareket Tekliği  513

C. Hukuki Anlamda Hareket Tekliği  513

1. Genel Olarak  513

2. Tipik Hareket Tekliği  514

3. Doğal Hareket Tekliği  517

4. Zincirleme Hareket  519

III. ZİNCİRLEME SUÇ  520

A. Hukuki Mahiyeti  520

B. Zincirleme Suçun Şartları  521

1. Birden Çok Fiilin Bulunması  522

2. Fiillerin Her Birinin Aynı Suçu Oluşturması  526

3. Aynı Suçun Birden Çok Defa Aynı Kişiye Karşı İşlenmesi  529

4. Birden Çok Suçun Bir Suç İşleme Kararının İcrası Kapsamında Gerçekleştirilmesi  531

C. Zincirleme Suçun Sonucu  533

D. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanamayacağı Haller  534

IV. FİKRİ İÇTİMA  534

A. Tanımı ve Hukuki Niteliği  534

B. Fikri İçtimaın Şartları  537

1. Genel Olarak  537

2. Fiilin Tek Olması  537

a. Genel Olarak  537

b. İcra Hareketlerinin Tam Ayniyeti  539

c. İcra Hareketlerinin Kısmi Ayniyeti  541

3. Tek Fiilin Birden Fazla Suçun Oluşmasına Sebebiyet Vermesi  542

a. Suçların Farklı Olması (Farklı Neviden Fikri İçtima)  542

b. Suçların Aynı Olması (Aynı Neviden Fikri İçtima)  542

4. Suçların Her Birinin Kovuşturma Şartlarının Gerçekleşmesi ve Başlı Başına Cezalandırılabilir Olması  549

C. Fikri İçtimada Özel Haller  550

1. Kasti–Taksirli Suçlar Arasında Fikri İçtima  550

2. Kesintisiz–Ani Suçlar Arasında Fikri İçtima  550

3. İcrai–İhmali Suçlar Arasında Fikri İçtima  551

4. Temel Suç Tipiyle–Netice Sebebiyle Ağırlaşan Suçlarda Fikri İçtima  551

D. Fikri İçtimaın Sonuçları  552

V. GÖRÜNÜŞTE İÇTİMA (KANUNLARIN İÇTİMAI)  554

A. Genel Olarak  554

B. Özel Normun Önceliği İlkesi  555

C. Bir Normun Diğeri Tarafından Tüketilmesi İlkesi  555

1. Genel Olarak  555

2. Bileşik Suç  556

a. Hukuki Niteliği  556

b. Bileşik Suçun Şekilleri  556

c. Sonucu  559

D. Yardımcı Normun Sonralığı İlkesi  559

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

YAPTIRIM TEORİSİ

§ 17. YAPTIRIM TEORİSİNE GENEL BAKIŞ  561

§ 18. YAPTIRIMLARIN TÜRLERİ  563

I. CEZALAR  563

A. Genel Olarak  563

B. Cezanın Amacını Açıklayan Görüşler  564

C. Cezaların Sınıflandırılması  566

D. TCK’daki Sınıflandırma  568

1. Genel Olarak  568

2. Hapis Cezaları  568

a. Çeşitleri  568

b. Ağırlaştırılmış Müebbet Hapis Cezası  571

c. Müebbet Hapis Cezası  573

d. Süreli Hapis Cezası  573

aa. Genel Olarak  573

bb. Kısa Süreli Hapis Cezaları  575

3. Hapis Cezasının Sakıncalarını Gidermeye Yönelik Kurumlar  576

a. Kısa Süreli Hapis Cezalarının Seçenek Yaptırımlara Çevrilmesi  576

aa. Genel Olarak  576

bb. Seçenek Yaptırıma Çevirmenin Şartları  576

cc. Seçenek Yaptırıma Zorunlu Çevirme  578

dd. Seçenek Yaptırımlar  579

aaa. Genel Olarak  579

bbb. Adlî Para Cezası  582

ccc. Mağdurun veya Kamunun Uğradığı Zararın Giderilmesi  582

ddd. Bir Eğitim Kurumuna Devam Etme  583

eee. Belirli Yerlere Gitmekten veya Belirli Etkinlikleri Yapmaktan Yasaklanma  584

fff. Ehliyet ve Ruhsat Belgelerinin Geri Alınması, Belli Bir Meslek ve Sanatı Yapmaktan Yasaklanma  584

ggg. Kamuya Yararlı Bir İşte Çalıştırılma  585

ee. Seçenek Yaptırıma Çevirmenin Sonuçları  585

b. Hapis Cezalarının Özel İnfaz Şekilleri  588

c. Erteleme  592

aa. Genel Olarak  592

bb. Ertelemede Sistemler  593

cc. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi  593

dd. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması  595

ee. Hapis Cezasının Ertelenmesi  596

aaa. Hukuki Niteliği  596

bbb. Ertelemenin Şartları  597

aaaa. Genel Olarak  597

bbbb. Mahkûmiyet Türü ve Ağırlığı İtibariyle Ertelemeye Elverişli Olmalıdır  598

cccc. Hükümlünün Daha Önce Kasıtlı Bir Suçtan Dolayı Üç Aydan Fazla Hapis Cezasına Mahkûm Edilmemiş Olması  600

dddd. Mahkemede Hükümlünün Yeniden Suç İşlemeyeceği Konusunda Kanaatin Oluşması  602

eeee. İşlenen Suçun Sebebiyet Verdiği Zararın Giderilmesi  603

ccc. Ertelemenin Sonuçları  603

aaaa. Genel Olarak  603

bbbb. Denetim Süresi İçerisinde Kasıtlı Yeni Bir Suçun İşlenmesi veya Yükümlülüklere Aykırı Davranılması  605

cccc. Denetim Süresi İçinde Kasıtlı Bir Suç İşlenmemesi ve Yükümlülüklerin Gereğinin Yerine Getirilmesi  606

d. Koşullu Salıverilme  607

aa. Genel Olarak  607

bb. Koşullu Salıverilmenin Şartları  608

aaa. Mahkûm Olunan Cezanın İnfazına İlişkin Şartlar  609

aaaa. Genel Kural  609

bbbb. Koşullu Salıverilmede İnfaz Kurumunda Geçirilmesi Gereken Süre Yönünden Özel Haller  612

bbb. Mahkûmun Kişiliğine İlişkin Şart– İyi Halliliğin Tespiti  620

cc. Koşullu Salıverilmenin Uygulanmayacağı Haller  622

dd. Koşullu Salıverilmede Usul  624

ee. Koşullu Salıverilmeden Sonra Uygulanacak Rejim  624

ff. Koşullu Salıverilme Kararının Geri Alınması  625

e. Ön Koşullu Salıverilme: Hükümlünün Denetimli Serbestlik Tedbiri Uygulanarak İnfaz Kurumundan Çıkarılması  629

4. Adlî Para Cezası  638

a. Genel Olarak  638

b. Adlî Para Cezasının Belirlenmesinde Geçerli Olan Sistemler  638

c. Adlî Para Cezasının Tespiti  640

d. İnfazı  641

II. GÜVENLİK TEDBİRLERİ  646

A. Genel Olarak  646

B. Belli Hakları Kullanmaktan Yoksun Bırakma  648

1. Genel Olarak  648

2. Tedbirin Uygulanış Biçimi İtibariyle Türleri  649

a. Genel Olarak  649

b. Kanuni Netice Olarak Hak Yoksunluğu  650

aa. Şartları  650

bb. Yoksun Kılınan Haklar  651

aaa. Kamu Görevinin Üstlenilmesinden, Atamaya veya Seçime Tabi Bütün Memuriyet ve Hizmetlerde İstihdam Edilmekten Yoksunluk  651

bbb. Seçme ve Seçilme Ehliyetinden ve Diğer Siyasi Hakları Kullanmaktan Yoksunluk  652

ccc. Velayet Hakkından, Vesayet veya Kayyımlığa Ait Bir Hizmette Bulunmaktan Yoksunluk  653

ddd. Vakıf, Dernek, Sendika, Şirket ve Siyasi Parti Tüzel Kişiliklerinin Yöneticisi veya Denetçisi Olmaktan Yoksunluk  654

eee. Resmi İzne Tabi Bir Meslek Veya Sanatı İcra Etmekten Yoksunluk  654

cc. Yoksunluğun Süresi  657

c. Cezanın İnfazından Sonra Belli Bir Süreyle Uygulanabilen Hak Yoksunluğu  658

aa. Şartları  658

bb. Süresi  659

d. Taksirli Suçlarda Hak Yoksunluğu  660

e. İnfazı  661

C. Müsadere  661

1. Genel Olarak  661

2. Eşya Müsaderesi  665

a. Genel Bilgiler  665

b. Bir Suçun İşlenmesine Bağlı Olan Müsadere  665

c. Suçun İşlenmesinde Kullanılmak Üzere Hazırlanan Eşyanın Müsaderesi  669

d. Konusu Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi  669

e. Kaim Değerlerin Müsaderesi  670

3. Kazanç Müsaderesi  670

a. Genel Bilgiler  670

b. Kazanç Müsaderesinin Türleri ve Şartları  672

4. Müsaderede Zamanaşımı  674

D. Çocuklara Özgü Güvenlik Tedbirleri  675

1. Genel Olarak  675

2. Korunmaya Muhtaç Çocuk–Suça Sürüklenen Çocuk Ayrımı  675

3. Çocuklar Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirlerine Yön Veren İlkeler  676

4. Tedbir Türleri  676

5. Tedbirin Usulü  677

6. Özel Soruşturma Usulleri  678

E. Akıl Hastalarına Özgü Güvenlik Tedbirleri  679

1. Genel Olarak  679

2. Tedbirin Uygulanmasına İlişkin Esaslar  680

F. Suçta Tekerrür ve Özel Tehlikeli Suçlular  681

1. Genel Bilgiler  681

2. Tekerrürün Hukuki Niteliği  682

3. Tekerrürün Şartları  684

a. Daha Önce İşlenmiş Bir Suçtan Dolayı Verilip Kesinleşmiş Mahkûmiyetin Varlığı  685

b. Yeni Bir Suçun İşlenmesi  688

c. Yeni Suçun Tekerrür Süreleri İçinde İşlenmiş Olması  689

4. Tekerrür Hükümlerinin İşlemeyeceği Haller  690

5. Tekerrürün Sonuçları  691

6. Özel Tehlikeli Suçlular  698

G. Sınır Dışı Edilme  701

1. Genel Olarak  701

2. Şartları  701

a. Yabancı Bir Mahkûmun Bulunması  701

b. Yabancının Hapis Cezasına Mahkûm Edilmiş Olması  701

c. Yabancının Mahkûm Olduğu Cezanın İnfaz Edilmiş Olması veya Koşullu Salıverilmeden Yararlanmış Olması  702

H. Tüzel Kişiler Hakkında Güvenlik Tedbirleri  702

1. Genel Olarak  702

2. Uygulanma Şartları ve Tedbir Türleri  702

I. Denetimli Serbestlik Tedbiri  703

§ 19. CEZANIN BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ  704

I. GENEL OLARAK  704

II. CEZA TÜRÜNÜN BELİRLENMESİ  706

III. HAPİS CEZASININ BELİRLENMESİ VE BİREYSELLEŞTİRİLMESİ  707

A. Genel Olarak  707

B. Temel Cezanın Belirlenmesinde Göz Önünde Bulundurulacak Hususlar  708

1. Suçun İşleniş Biçimi  708

2. Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araçlar  709

3. Suçun İşlendiği Zaman ve Yer  710

4. Suç Konusunun Önem ve Değeri  711

5. Suçtan Kaynaklanan Zarar ve Tehlikenin Ağırlığı  711

6. Failin Kast veya Taksire Dayalı Kusurunun Ağırlığı  712

7. Failin Güttüğü Amaç ve Saik  715

IV. ADLÎ PARA CEZASININ BELİRLENMESİ  716

A. Genel Olarak  716

B. Hapis Cezasının Seçeneğini Oluşturan Adlî Para Cezasının Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi  716

C. Hapis Cezasının Yanı Sıra Uygulanacak Adlî Para Cezasının Belirlenmesi ve Bireyselleştirilmesi  717

V. ÇİFTE DEĞERLENDİRME YASAĞI  717

VI. OLASI KAST VE BİLİNÇLİ TAKSİRİN CEZAYA ETKİSİ  718

VII. NİTELİKLİ HALLERİN UYGULANMASI  719

VIII. SONUÇ CEZANIN BELİRLENMESİ  723

A. Genel Olarak  723

B. Teşebbüs Aşamasında Kalmış Suçlar  724

C. İştirak Halinde İşlenen Suçlar  725

D. Zincirleme Suç Hükümlerinin Uygulanması  726

E. Haksız Tahrik Hükümlerinin Uygulanması  726

F. Yaş Küçüklüğüne İlişkin Hükümlerin Uygulanması  727

G. Akıl Hastalığına İlişkin Hükümlerin Uygulanması  728

H. Cezada İndirim Yapılmasını Gerektiren Şahsi Sebeplerin Uygulanması  728

I. Takdiri İndirim Nedenlerinin Uygulanması  729

1. Takdiri İndirim Nedenleri  729

a. Genel Olarak  729

b. Failin Geçmişi  730

c. Failin Sosyal İlişkileri  730

d. Failin Fiilden Sonra ve Yargılama Sürecindeki Davranışları  731

e. Cezanın Fail Üzerindeki Olası Etkileri  731

2. Takdiri İndirimde Uyulacak Esaslar  732

İ. Mahsup  733

J. Ceza Sürelerinin Hesaplanması  734

§ 20. DAVANIN VE CEZANIN DÜŞMESİ  735

I. GENEL OLARAK  735

II. SANIĞIN VEYA HÜKÜMLÜNÜN ÖLÜMÜ  736

A. Genel Olarak  736

B. Sanığın Ölümü  737

C. Hükümlünün Ölümü  738

III. AF  738

A. Hukuki Niteliği  738

B. Lehinde ve Aleyhinde İleri Sürülen Görüşler  739

C. Affın Çeşitleri  741

1. Genel Olarak  741

2. Genel af  742

3. Özel Af  743

IV. DAVA VE CEZA ZAMANAŞIMI  744

A. Genel Olarak  744

B. Zamanaşımının Kabulünü Gerektiren Nedenler  745

C. Hukuki Niteliği  746

D. Dava Zamanaşımı  748

1. Genel Bilgiler  748

2. Zamanaşımı Sürelerinin Belirlenmesinde Sistemler  749

3. Zamanaşımı Süreleri  749

4. Dava Zamanaşımının Tayininde Dikkate Alınan Ölçü Süreler  751

5. Aynı Fiilden Dolayı Yeniden Yargılama Halinde Zamanaşımı Süreleri  755

6. Zamanaşımının İşlemeye Başlayacağı An  756

7. Dava Zamanaşımı Süresinin Durması veya Kesilmesi  760

a. Zamanaşımını Durduran Sebepler  761

b. Zamanaşımını Kesen Haller  763

E. Ceza Zamanaşımı  766

1. Genel Açıklamalar  766

2. Zamanaşımı Süreleri  767

3. Zamanaşımının İşlemeye Başlayacağı An ve İşlemeyeceği Haller  769

4. Ceza Zamanaşımının Kesilmesi ve Durması  769

5. Ceza Zamanaşımı ve Hak Yoksunlukları  771

F. Zamanaşımının Hesabı ve Uygulanması  772

V. ŞİKÂYETTEN VAZGEÇME  772

A. Genel Olarak  772

B. Vazgeçmenin Niteliği  774

C. Şikâyetten Vazgeçebilecekler ve Vazgeçme Süresi  775

D. Vazgeçmenin Şekli  778

E. İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Vazgeçmenin Etkisi  778

F. Koşula Bağlı Vazgeçme  779

G. Vazgeçmenin Kabulü ve Vazgeçmeden Dönme  780

H. Vazgeçmenin Sonuçları  782

VI. ÖNÖDEME  783

A. Genel Olarak  783

B. Önödemenin Şartları  784

1. Önödemeye Elverişli Bir Suçun Varlığı  784

2. Belli Miktar Paranın Yargılama Gideriyle Birlikte Ödenmesi  787

C. Önödemenin Usulü ve Sonuçları  788

D. Önödemede Tekerrür  790

VII. UZLAŞTIRMA  791

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

MİLLETLERARASI CEZA HUKUKU

§ 21. TÜRK CEZA KANUNUNUN UYGULAMA ALANI  797

I. GENEL OLARAK  797

II. YER BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI  797

A. Genel Olarak  797

B. Mülkilik (Ülkesellik) İlkesi  799

1. Genel Olarak  799

2. Suçun İşlendiği Yerin Belirlenmesi  799

3. Ülke Kavramı ve Sınırları  806

a. Gerçek Anlamda Ülke  806

b. Farazi Anlamda Ülke  808

4. Türkiye’de Yeniden Yargılama Yapılması  811

C. Şahsilik İlkesi  812

1. Genel Olarak  812

2. Faile Göre Şahsilik İlkesi  813

3. Mağdura Göre Şahsilik İlkesi  815

D. Devleti Koruma ve Evrensellik İlkeleri  818

1. Genel Olarak  818

2. Şartları  818

3. Görev Suçları (Koruma İlkesi)  820

a. Genel Olarak  820

b. Şartları  821

4. Evrensellik İlkesinin Özel Bir Şekli Olarak İkame (Başka Devlet Adına) Yargı İlkesi  822

a. Genel Olarak  822

b. Şartları  823

E. Yurt Dışında Verilmiş Mahkûmiyete Bağlı Hak Yoksunlukları  823

F. Yabancı Kanunun Göz Önünde Bulundurulması  830

III. KİŞİ BAKIMINDAN UYGULAMA ALANI  831

A. Cumhurbaşkanı  831

B. Milletvekilleri  835

1. Yasama Sorumsuzluğu  836

2. Yasama Dokunulmazlığı  837

C. Diplomatlar  839

D. Asker Kişiler  841

§ 22. İADE  842

I. İADE, SIĞINMA VE SINIR DIŞI ETME KAVRAMLARI  842

II. İADENİN KAYNAKLARI VE BUNLAR ARASINDAKİ İLİŞKİ  850

III. İADENİN KOŞULLARI  852

A. Türkiye’den Yabancı Devlete İade  852

1. Şartları  852

2. İade Usulü  865

B. Türkiye’nin İade Talepleri ve Şartları  870

IV. İADEDE HUSUSİLİK KURALI  871

Kaynaklar  873

Dizin  891