| Kitap Künyesi | |
| Yazar | Murat ATALI, Ersin ERDOĞAN, Süleyman Burak GÜNDOĞDU |
| Baskı Tarihi | 2021/11 |
| Baskı Sayısı | 1 |
| Boyut | 16x24 cm (Standart Kitap Boyu) |
| Cilt | Sert Kapak (İplik Dikiş) |
| Sayfa Sayısı | 478 |
Anayasa Mahkemesinin Medeni Usul Hukuku Hakkında Bireysel Başvuru Kararları
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
YARGI YOLU 13
Mehmet Çelik (2), B. No: 2015/889, 17/11/2016 13
GÖREV – OHAL KOMİSYONU 21
Hamiyet Sürücü, B. No: 2017/32292, 14/10/2020 21
YETKİ 23
Yusuf Büyükcelep, B. No: 2016/9878, 6/2/2019 23
YARGILAMAYA HÂKİM OLAN İLKELER 29
BAĞIMSIZ ve TARAFSIZ MAHKEMEDE YARGILANMA HAKKI 29
Abdullah Altun, B. No: 2014/2894, 17/7/2018 29
Serkan Şeker, B. No: 2017/15118, 2/6/2020 32
HÂKİMLERİN BAĞIMSIZLIĞI 41
Yasemin Ekşi, B. No: 2013/5486, 4/12/2013 41
İlhan Cihaner (2), B. No: 2013/5574, 30/6/2014 44
KANUNÎ HÂKİM GÜVENCESİ 46
Tahir Gökatalay (2), B. No: 2013/3472, 10/3/2016 46
İlknur Yılmaz ve diğerleri, B. No: 2013/2651, 24/2/2016 48
Ramazan Biber, B. No: 2013/2568, 8/9/2014 53
Muhammet Kaplan, B. No: 2013/1586, 18/9/2013 54
MAHKEMEYE ERİŞİM HAKKI 56
Ali Uyandıran ve diğerleri, B. No: 2014/9962, 19/7/2017 56
İbrahim Halil Sönmez ve diğerleri, B. No: 2017/37210, 18/11/2020 58
SİLAHLARIN EŞİTLİĞİ İLKESİ 62
Zekiye Şanlı, B. No: 2012/931, 26/6/2014 62
MAKUL SÜREDE YARGILANMA HAKKI 69
Güher Ergun ve diğerleri, B. No: 2012/13, 2/7/2013 69
Nesrin Kılıç, B. No: 2013/772, 7/11/2013 76
Gülseren Gürdal ve diğerleri, B. No: 2013/1115, 5/12/2013 85
Meleke Kurcak ve diğerleri, B. No: 2013/9568, 1/12/2015 92
İsmail Özkan, B. No: 2012/367, 17/9/2013 95
Ferat Yüksel, B. No: 2014/13828, 12/9/2018 98
Mehmet Salih Alioğlu ve diğerleri, B. No: 2014/14731, 6/3/2019 102
ALENİYET İLKESİ 106
B.K., B. No: 2014/14189, 25/10/2017 106
T.A.A., B. No: 2014/19081, 1/2/2017 109
Ali Bacacı, B. No: 2014/18688, 9/3/2017 112
Adnan Altın, B. No: 2013/9748, 7/1/2016 116
Cengiz Topel Çelikoğlu, B. No: 2013/8049, 18/2/2016 118
HÂKİMİN TARAFSIZLIĞI, YASAKLILIĞI ve REDDİ 123
HÂKİMİN TARAFSIZLIĞI 123
Elif Şekerleme ve Gıda San Tic Ltd. Şti., B. No: 2013/9085, 14/4/2016 123
Ünal Aslantürk, B. No: 2013/1876, 8/9/2015 125
Cemal Bayseferoğulları (3), B. No: 2014/13046, 10/5/2017 127
Melahat Atılgan, B. No: 2014/2710, 10/3/2015 128
Alba İnşaat Tic. Ltd. Şti., B. No: 2013/1313, 26/2/2015 129
HÂKİMİN YASAKLILIĞI ve REDDİ 133
Doğan Kasadolu (2), B. No: 2013/3985, 6/1/2016 133
Tahir Gökatalay (2), B. No: 2013/3472, 10/3/2016 138
Tahir Gökatalay, B. No: 2013/1780, 20/3/2014 140
MEDENİ USÛL HUKUKU KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI 143
Arif Şimbil ve diğerleri, B. No: 2013/8660, 4/2/2016 143
Hasan Kızılırmak, B. No: 2017/5056, 29/9/2020 145
HUSUMET 149
Alp Sosyal Hizm. İnş. Day. Tük. Mal. Otom. Nak. Temizlik Hayvancılık San. ve Tic. Ltd. Şti. (2), B. No: 2017/16292, 23/6/2020 149
DAVA ŞARTLARI 153
GİDER AVANSI 153
Nkt Teknoloji Dağıtım Ticaret Ltd. Şti., B. No: 2018/26844, 24/2/2021 153
ÖZEL DAVA ŞARTI 156
Kayhan Erciyeş (2), B. No: 2017/13451, 21/10/2020 156
SÜRELER 157
İdris Timur, B. No: 2014/6235, 29/6/2016 157
Ramazan Şaş, B. No: 2014/16928, 27/10/2016 159
Mustafa Boztepe, B. No: 2013/8502, 13/4/2016 164
R.Ç., B. No: 2018/6238, 25/2/2021 168
Aktif Elektrik Müh. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., B. No: 2012/855, 26/6/2014 169
Derya Karahan, B. No: 2017/16596, 10/2/2021 175
Şükrü Esat Erkuş, B. No: 2014/14577, 19/7/2017 176
TEBLİGAT 179
Mustafa Adnan Çobanoğlu, B. No: 2016/2595, 21/3/2019 179
Abdullah Volkan Arslan, B. No: 2016/14883, 21/2/2019 182
Halil Güler, B. No: 2015/11002, 3/7/2018 184
Süleyman Yaprak, B. No: 2014/12996, 1/2/2017 185
Elife Berktaş, B. No: 2013/4684, 19/11/2015 188
Mehmet Ali Bedir ve Tevfik Günay, B. No: 2013/4073, 21/1/2016 191
Mustafa Çelikoğlu, B. No: 2014/3007, 2/2/2017 195
Mehmet Boz, B. No: 2014/11124, 14/9/2017 196
Lütfiye Yılmaz, B. No: 2014/14578, 21/6/2017 198
Ali Murat Mutluay, B. No: 2013/6616, 6/1/2016 200
Ferihan Sarı, B. No: 2014/7261, 12/1/2017 202
Yasemin Ekşi, B. No: 2013/5486, 4/12/2013 203
Tahir Gökatalay, B. No: 2013/1780, 20/3/2014 205
Mahmut Koç, B. No: 2014/1724, 1/2/2017 207
Mevlüde Kılıç, B. No: 2014/10159, 30/6/2016 208
Mustafa Mehmet Günyeli, B. No: 2013/2436, 24/3/2016 210
Ali Tulumcu, B. No: 2017/18458, 10/2/2021 212
TAHKİKAT 215
DURUŞMA 215
Faik Gümüş, B. No: 2012/603, 20/2/2014 215
BEKLETİCİ MESELE 218
H.K., B. No: 2014/10717, 12/7/2016 218
İDDİANIN ve SAVUNMANIN GENİŞLETİLMESİ ve DEĞİŞTİRİLMESİ YASAĞI 223
Hasan Rahmi Özgenç, B. No: 2013/2418, 16/12/2015 223
ISLAH 225
Suzan Tekin (Kavurkacı) ve diğerleri, B. No: 2013/1932, 17/7/2014 225
Kadriye Ozan ve diğerleri, B. No: 2014/16552, 13/9/2017 230
Hüseyin Gönel, B. No: 2013/2491, 17/7/2014 233
İSPAT ve DELİLLER 237
GENEL OLARAK DELİLLER 237
İsmail Ediş, B. No: 2012/354, 31/12/2014 237
Azizer İnşaat Taahhüt Temizlik Hizmetleri Gıda San. ve Tic. Ltd. Şti.,
B. No: 2018/7875, 14/10/2020 240
HUKUKA AYKIRI YOLLARDAN ELDE EDİLEN DELİLLER 242
Nilgün Kaya, B. No: 2012/1146, 31/12/2014 242
YEMİN 245
Emine Yıldız, B. No: 2014/12324, 1/2/2017 245
Ahmet Alkan, B. No: 2014/18601, 17/11/2016 248
BİLİRKİŞİLİK 253
GENEL OLARAK 253
Hasan Rahmi Özgenç, B. No: 2013/2418, 16/12/2015 253
Mahmut Türk, B. No: 2013/5965, 18/2/2016 261
Bakan İnşaat Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti., B. No: 2014/5657, 19/11/2014 264
Üçgen Nakliyat Ticaret Ltd. Şti., B. No: 2013/845, 20/11/2014 267
Şeyhmus Güneşlioğlu ve Ali Aydın, B. No: 2013/5306, 10/3/2015 269
Uğur Akay, B. No: 2013/3613, 30/6/2014 271
Bülent Ecevit Uçan, B. No: 2013/5271, 17/11/2014 272
Nazif Çalıkoğlu, B. No: 2013/5468, 18/6/2014 274
Barış Derin, B. No: 2014/13462, 22/12/2016 275
Öztürk İnş. Taah. Turz. San. Tic. Ltd. Şti., B. No: 2013/5703, 17/11/2014 276
Hadiye Melek Önder, B. No: 2013/6247, 18/6/2014 277
Arif Durak, B. No: 2013/7597, 10/3/2015 278
Ayişe Kaya ve diğerleri, B. No: 2013/4210, 16/12/2015 279
Ali Akyüz, B. No: 2014/4570, 17/11/2016 281
Coşkun Aktürk ve diğerleri, B. No: 2014/2021, 19/11/2014 283
Abdullah Özen, B. No: 2013/4424, 6/3/2014 285
Hatice Şule Gölçüklü, B. No: 2013/1838, 11/12/2014 288
Uğur Büke, B. No: 2013/4177, 22/1/2015 289
HUKUKİ MESELELERDE BİLİRKİŞİLİK 292
A.D., B. No: 2015/10393, 9/1/2019 292
Cengiz Topel Çelikoğlu, B. No: 2013/8049, 18/2/2016 299
Tahir Gökatalay, B. No: 2013/1780, 20/3/2014 302
TANIK 304
Sevinç Özdemir ve diğerleri, B. No: 2013/2871, 3/2/2016 304
Mahmut Koç, B. No: 2014/1724, 1/2/2017 306
Bülent Şimşek, B. No: 2014/372, 8/9/2014 307
Ataşan Tümel, B. No: 2014/17948, 19/1/2017 309
Mesut Değer, B. No: 2013/7541, 18/6/2014 310
Nimet Yılmaz, B. No: 2014/11229, 14/9/2017 312
Muhammet Acar, B. No: 2013/6254, 17/11/2014 314
Hıdır Göktaş, B. No: 2014/12846, 20/4/2017 315
Bayram Özkaptanoğlu [GK], B. No: 2013/1015, 8/4/2015 316
KEŞİF 320
Kaya Şen, B. No: 2013/7194, 20/1/2016 320
İsmail Güngör, B. No: 2013/2761, 10/3/2015 323
KARAR ve HÜKÜM 325
KARAR HAKKI 325
Sami Koç, B. No: 2014/20343, 21/9/2017 325
Mahmut Çelebi, B. No: 2016/7824, 7/11/2019 327
GEREKÇELİ KARAR HAKKI 329
Aziz Turhan, B. No: 2012/1269, 8/5/2014 329
İbrahim Şendil, B. No: 2013/4495, 17/7/2014 334
Salih Söylemezoğlu, B. No: 2013/3758, 6/1/2016 338
Nilgün Gökay ve diğerleri, B. No: 2014/3303, 12/1/2017 342
Vesim Parlak, B. No: 2012/1034, 20/3/2014 347
YARGI KARARLARININ İCRASI 354
Kenan Yıldırım ve Turan Yıldırım, B. No: 2013/711, 3/4/2014 354
Süleyman Yüksel, B. No: 2014/13011, 10/5/2017 357
Elif Burcu Çakır ve diğerleri, B. No: 2014/4556, 11/5/2017 358
Şehriban Coşkun ve diğerleri, B. No: 2014/11376, 20/7/2017 359
YARGILAMA GİDERLERİ ve VEKÂLET ÜCRETİ 363
VEKÂLET ÜCRETİ 363
Mahmut Türk, B. No: 2013/5965, 18/2/2016 363
Hasan Kulakcı, B. No: 2013/9572, 17/2/2016 365
İrfan Çinkaya, B. No: 2014/11854, 5/10/2017 369
Mükerrem Erol, B. No: 2014/12595, 19/4/2017 370
PARA CEZALARI 372
Yıldız Eker [GK], B. No: 2015/18872, 22/11/2018 372
Tahir Gökatalay, B. No: 2013/1780, 20/3/2014 379
İHTİYATİ TEDBİR 383
Abdulkadir Aşan ve diğerleri, B. No: 2013/7565, 8/5/2014 383
İhsan Malkara, B. No: 2013/1881, 15/10/2014 385
Murat Yılmaz, B. No: 2014/20179, 23/2/2017 387
KANUN YOLLARI 391
İSTİNAF 391
Bişar Yusufoğlu, B. No: 2018/2784, 10/2/2021 391
Ahmet Acar ve diğerleri, B. No: 2018/22894, 15/6/2021 393
TEMYİZ 395
Metin Öztürk, B. No: 2014/18838, 8/3/2017 395
Bülent Özer, B. No: 2018/36896, 25/2/2021 397
Neriman Polat, B. No: 2012/1223, 5/11/2014 400
Bubo Çelik Başvurusu B. No: 2013/3954, 26/2/2015 406
Ünsal Karabulut, B. No: 2014/12045, 17/11/2016 415
Mustafa Karaca, B. No: 2014/11657, 22/6/2017 418
Ali Eluyğun, B. No: 2013/6102, 14/4/2016 419
Medikal Kozmetik ve Dış Ticaret Ltd. Şti., B. No: 2014/8282, 8/3/2017 424
KARAR DÜZELTME 426
Bob Ross Incorporated, B. No: 2015/14347, 3/7/2019 426
Ayhan Şaşar, B. No: 2016/15514, 23/10/2019 427
İÇTİHAT FARKLILIKLARI ve ÇELİŞKİLİ KARARLAR 429
Türkan Bal [GK], B. No: 2013/6932, 6/1/2015 429
Yasemin Bodur, B. No: 2017/29896, 25/12/2018 436
Ahmet Acar, B. No: 2014/19936, 21/9/2017 441
Hakan Altıncan [GK], B. No: 2016/13021, 17/5/2018 448
Hayrettin Kibar ve diğerleri, B. No: 2013/2328, 10/3/2015 452
YARGILAMANIN YENİLENMESİ 456
Lokman Ateş, B. No: 2013/7920, 10/3/2016 456
Abdurrahman Dilipak, B. No: 2014/2565, 17/11/2016 459
ADLÎ YARDIM 463
Sadegül Başkuş ve Devrimci Sağlık İşçileri Sendikası, B. No: 2014/2197, 21/9/2017 463
Famiye Beğim ve Mehmet Tahir Beğim, B. No: 2017/21882, 10/2/2021 467
KAVRAM DİZİNİ 473
Genel anlamda işlevi ve amacı dikkate alındığında, medenî usûl hukukunun maddî hukukun müeyyidesi olarak nitelendirilmesi yanlış olmayacaktır. Zira maddî hukukun tanıdığı hakların gerçekleştirilmesi, hukuki ilişkilerin ve hukuki statülerin saygı görmesi noktasında ortaya çıkacak ihlal, inkâr ve tehlikeye düşü-rülme gibi tehlikelerin bertaraf edilmesi ancak medenî usûl hukukuna ilişkin kurum ve kuralların işletilmesi sayesinde gerçekleşebilir. Söz konusu kurumlar ve bunlara ilişkin kuralların işletilmesi, niteliği gereği kamu gücünün kullanılması mahiyetinde-dir. Bu itibarla, devletin egemenlik yetkisinin üç tezahür biçiminden biri durumun-daki yargı işlevinin maddî hukuk açısından anayasal temel hak ve özgürlükler bağlamında iki yönden özellik arz ettiği söylenebilir. Bunlardan birincisi, büyük bir kısmı Anayasa ile güvence altına alınmış olan sübjektif hakların korunması sade-dinde yargı işlevinin olması gerektiği şekilde etkin bir hukuki himaye sağlama göre-vini yerine getirebilip getiremediğidir. İkincisi ise, söz konusu hukuki himayenin sağlanmasına dönük kuralların uygulanması suretiyle gerçekleşen yargısal faaliye-tin, anayasal temel hak ve özgürlükleri ihlal etmeksizin yürütülüp yürütülmediğidir. Binaenaleyh medenî usûl hukuku kurallarının uygulanması sadedinde anayasal temel hak ve özgürlükler bir taraftan bunların etkin olarak korunup korunmadığı, diğer taraftan ise hukuki koruma faaliyeti sırasında bir temel hakkın ihlal edilip edilmediği yönleriyle, Anayasa Mahkemesi’ne bireysel başvuru yolunun ilgi alanını oluştururlar.
Bu çerçevede olmak üzere öncelikle Anayasa’nın 36’ncı maddesinde, herkesin meşru vasıta ve yollardan yararlanmak suretiyle mahkemeler önünde davacı ve davalı olabilmesi güvence altına alınmıştır. Ancak, anayasa koyucun bununla yetinmediği, bilakis söz konusu güvencenin etkinliğini sağlama sadedinde herkesin aynı zamanda adil yargılanma hakkına sahip bulunduğu da vurgulanmıştır. Keza Anayasa’nın 90’ıncı maddesi uyarınca iç hukukumuzun bir parçası halinde gelmiş olan, hatta Kanunlara nazaran öncelikle uygulanması gereken Avrupa İnsan Hak-ları Sözleşmesi’nin 6’ncı maddesinde de “adil yargılanma hakkı” düzenlenmekte-dir. Kanuni, tarafsız ve bağımsız bir mahkeme önünde, aleni olarak, makul sürede ve hakkaniyete uygun olarak yargılanma hakkı şeklinde somutlaştırılan adil yargı-lanma hakkı, henüz daha mahkemeye müracaat etmeden önce, mahkemeye eri-şime ilişkin hükümler ile başlamakta, yargılama sırasında usûlî yetkilerin kullanıl-ması ve mahkemece buna izin verilmesine ilişkin süreçte ve nihayet mahkeme ka-rarlarının icrası aşamasında kendini göstermektedir.
Ülkemizde 5982 sayılı Kanun ile birlikte kamu gücünü kullanan makamlarca Anayasa’da güvence altına alınmış ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi kapsa-mında korunan bir temel hak ve özgürlüğün ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mah-kemesi’ne bireysel başvuru imkânı tanınmıştır. Bu çerçevede 22 Eylül 2012 tari-hinden itibaren fiilen Türk hukukunda uygulanmaya başlayan bireysel başvuru yolu, işlerlik kazanmasını müteakip uygulamada yoğun bir ilgi görmüş ve adeta yeni bir kanun yolu olarak değerlendirilmiştir. Zaman içinde artan başvuru sayısına paralel olarak, başvurunun dayanağını oluşturan ihlâl sebeplerindeki çeşitlilik de çoğalmıştır.
Bireysel başvurunun mahiyeti itibariyle yeni bir kanun yolu olmadığı; bilakis, idari işlemlerin ve yargısal kararların Anayasa Mahkemesi tarafından münhasıran temel haklar açısından denetimine tabi tutulduğu kendine özgü bir yol niteliği taşıdığı göz önünde bulundurulmak gerekir. Bu gerekliliğin medenî yargı açısından yansımalarının ve sonuçlarının kararlar özelinde tespiti büyük bir önemi haizdir.
Anayasa Mahkemesi tarafından bireysel başvuru üzerine verilen kararlar, pek çok diğer alanda olduğu gibi, medenî yargı alanını da etkilemiş ve bazı uygulama değişikliklerine dahi sebep olmuştur. Bu bağlamda en önemli mesele medenî yargı-ya ilişkin usûl kurallarının kategorize edilerek, hangilerinin temel hak ve özgürlükler çerçevesinde değerlendirilebileceği, özellikle hangi usûl hukuku kurallarının yargısal temel haklarla ilgili olduğu ve dolayısıyla ihlâlinin bireysel başvuru yolunu açacağı-nın tespitidir. Uygulamada zaman zaman, Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru üzerine vermiş olduğu kararların, adeta bir “süper temyiz” makamı kararıymış gibi eleştirilere maruz kaldığı görülmektedir. Çalışmamızın esasen bireysel başvuru sonucu verilen kararların, hukuk yargısına mevcut bu etkisi dolayısıyla ortaya çıktığı belirtilebilir.
İşbu çalışmada, kararlara ilişkin ayrıca bir değerlendirme yapılmaksızın, Anayasa Mahkemesi tarafından medenî usûl hukukuna ilişkin kural ve kurumları da değerlendiren bireysel başvuru kararları, Hukuk Muhakemeleri Kanununun siste-matiği de dikkate alınarak, tasnif edilmiştir. Buna göre, Anayasa Mahkemesi’nin bireysel başvuru sonucu vermiş olduğu bütün kararlar incelenmiş, mümkün oldukça Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan sıralamaya uygun olarak metne işlen-miştir.
Bu kapsamda, ilgili kısım başlığının altında, ilk olarak kararın künyesine yer verilmiş, akabinde karara ilişkin anahtar kelimeler belirtilmiştir. Daha sonra, koyu olarak kısaca kararın özeti verildikten sonra, kararın ilgili kısımları metne işlenmiş-tir. Aynı konuya ilişkin verilen benzer kararlar ise, metnin okuyucu açısından gerek-siz uzamaması adına, dipnotlarda karar künyeleri ile okuyucunun bilgisine sunul-muştur. Çalışmanın sonunda ayrıca kapsamlı bir kavram dizinine yer verilmiştir.
Copyright 1985 - 2024 | Yetkin Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. A.Ş.
