Öncelikle KISA SÜREDE TÜKENEN Boşanma Hukuku-2020 (9. Baskı) kitabımın 2021 yılı 10. baskısını Hukuk Genel Kurulu ve 2. Hukuk Dairesinin (Dairemin) 2020 İÇTİHATLARIYLA hemen GÜNCELLEMEMİ sağlayan siz kitap-dostlarıma kalben teşekkür ediyorum.

Kitap-dostlarım çok iyi bilirler ki bu kitap, OTUZ ÜÇ YILLIK emeğinin, göznurumun, yorgunluğumun ve mutluluğumun somutlaşmış bir ifadesidir.

Bu ülke bana o kadar çok şey verdi ki ! Bu sebeple kendimi hep borçlu hissediyorum. Yazdığım her kitap bu borcumu az da ödeyebilme tesellisine vesile olmaktadır.

BOŞANMA HUKUKUNUN konusu olan davaları inceleyen Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinde 17 yıl tetkik hakimi, 10 yıl üyesi ve nihayet 6 yıldır başkanı sıfatlarımla TAM OTUZ ÜÇ YILDIR (evet, otuz üç yıldır!) ARALIKSIZ görev yapıyorum. Yargıtay’da Boşanma Hukukunu ilgilendiren binlerce (evet, binlerce!) dava dosyasını bizzat okudum ve binlerce (evet, binlerce!) Yargıtay ilamını bizzat yazdım. Binlerce kararda ahlaki, vicdani ve hukuki sorumluluğum vardır.

Evlilik birliğinin sarsılmasında BOŞANMA KONUSU DAVRANIŞLAR bu güne kadarki uyguluma ile Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (=Dairem) tarafından İÇTİHATLAR YOLUYLA belirlenmiştir. Aralıksız olarak otuz üç yıldır çalışmakta olduğum Yargıtay 2. Hukuk Dairesinde (=Dairemde) edindiğim deneyim ve birikim ile bütün boşanma sebeplerini eserin önceki baskılarında ilk kez sınıflandırmıştım. Bu sınıflandırma ile 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda yapılmamış örneklendirmeyi kendim yaparak var olan boşluğu da naçizane doldurduğumu sanıyorum. Türk hukukunda hangi davranışların boşanma, tazminat ve nafaka sebebi olduğunu mümkün olduğunca içtihatlardan en azından birer örnek vermek suretiyle Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin (=Dairemin) bakış açısını da bütün ayrıntılarıyla konuyla ilgilenen herkesin istifadesine sunmuş oldum.

Eserin her yeni baskısında sosyal hayatın ve insan davranışların gösterdiği değişime göre Yargıtay’ın olaylara bakışında oluşan değişiklikleri de anında yansıtmış oldum. Böylece Türk Yargıtay’ının görüşlerini EN GÜNCEL ŞEKİLDE sadece Türk okuyucular değil aynı zamanda dış ülkelerde bulunan pek çok araştırmacının da bilgisine sunmuş oldum. Bu eserde yer alan birçok içtihadın yabancı aile hukuk dergilerine tercüme edilerek yansıtıldığının da bilinmesini isterim.

Yargıtay’ın bütün kararları bıkmadan ve usanmadan otuz üç yıldır tarafımdan tek tek incelenerek EMSAL ÖZELLİĞİ TAŞIYANLAR değerlendirilip bilimsel açıklama içinde SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE kullanıldığı başka bir anlatımla anlamsız biçimde önünüze sıralanmadığı/yığılmadığı için bu eserin bir KİMSESİZ İÇTİHATLAR MEZARLIĞI olmadığının farkında olunmasını isterim.

Bu eser aynı zamanda 2020’li yıllarda Türkiye Cumhuriyetinde toplumun yapısı ile dönemin boşanma sebeplerini bütün ayrıntılarıyla belgeleyen ve ileri ki yıllarda bilimsel araştırma yapacak olanlar için sunulmuş sosyolojik ve tarihi bir belge başka bir deyişle boşanma vakıa kataloğu niteliğini de taşımaktadır.

ÖNEMLE BELİRTMEK İSTERİM Kİ;

1- Tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası konuları NAFAKA HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2018) adlı kitabımda,

2- Velayet ve kişisel ilişki konuları VELAYET HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2020) adlı kitabımda,

3- Boşanma davasında usul hükümleri (Görev, yetki vs) BOŞANMA USUL HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2019) adlı kitabımda,

4- Boşanma davasında kanun yolları konusu HUKUK DAVALARINDA İSTİNAF VE TEMYİZ UYGULAMASI (Yetkin Yayınları, Ankara 2018) adlı kitabımda

5-Yabancı unsurlu boşanma davalarında uygulanacak hukuk ve usul, MİLLETLERARASI AİLE VE USUL HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2020) adlı kitabımda ayrıntılı olarak yer aldığından bu kitabım içinde ayrıca yer almamıştır.

Bu vesile ile hukukçu çevresine bugüne kadar boşanma hukukuna yönelik düşüncelerimi açıklamama olanak sağlamış olanlardan aklıma geliveren;

Devlet kuruluşlarından;

Yargıtay, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Türkiye Adalet Akademisi, TBMM Adalet Komisyonu Başkanlığı, TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK, Diyanet İşleri Din İşleri Başkanlığı ile Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğüne,

Sivil toplum örgütlerinden;

UNİCEF, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İKÜ Ceza Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEHAMER), Türk Hukuk Kurumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, Türk Demokrasi Vakfı, Avrupa Genç Hukukçular Derneği ELSA (The European Law Students’ Assosiation), İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi, Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Yoncalı Platformu, Aile Hukuku Derneği, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Derneği (KEFE-DER), Aktif Kadın Çalışmaları Derneği (AKÇADER), Adalet Sistemi Uzmanları Derneği (ASUD), Yaşar Üniversitesi Hukuk Topluluğu, Mağdur Babalar Derneği, Annem Kadın ve Aile Derneği, Marmara Üniversitesi Hukuk ve Diplomasi Kulübü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurgusal Duruşma Topluluğu, İzmir Arabulucular Derneği (İZARDER), Adalet Mensupları Dayanışma Vakfı, Marmara Üniversitesi Hukuk ve Diplomasi Kulübü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurgusal Duruşma Topluluğu, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceride-i Kantar Öğrenci Topluluğu, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukukta Kariyer Topluluğu ile Halkbank’ın değerli yöneticilerine,

Hukuk fakültelerinden;

Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Atılım Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi,, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesine

Barolardan;

Özellikle başta Türkiye Barolar Birliği olmak üzere Adana Barosu, Adıyaman Barosu, Afyon Barosu, Aksaray Barosu, Amasya Barosu, Ankara Barosu, Antalya Barosu, Artvin Barosu, Aydın Barosu, Balıkesir Barosu, Bartın Barosu, Batman Barosu, Bingöl Barosu, Bolu Barosu, Burdur Barosu, Bursa Barosu, Çanakkale Barosu, Çorum Barosu, Denizli Barosu, Diyarbakır Barosu, Düzce Barosu, Edirne Barosu, Elazığ Barosu, Erzincan Barosu, Erzurum Barosu, Eskişehir Barosu, Gaziantep Barosu, Giresun Barosu, Hatay Barosu, Isparta Barosu, İstanbul Barosu, İzmir Barosu, Kahramanmaraş Barosu, Karabük Barosu, Karaman Barosu, Kars-Ardahan Barosu, Kastamonu Barosu, Kayseri Barosu, Kırıkkale Barosu, Kırklareli Barosu, Kırşehir Barosu, Kocaeli Barosu, Konya Barosu, Kütahya Barosu, Malatya Barosu, Manisa Barosu, Mardin Barosu, Mersin Barosu, Muğla Barosu, Nevşehir Barosu, Niğde Barosu, Ordu Barosu, Osmaniye Barosu, Sakarya Barosu, Samsun Barosu, Sinop Barosu, Sivas Barosu, Şanlıurfa Barosu, Tekirdağ Barosu, Trabzon Barosu, Uşak Barosu, Van Barosu, Yozgat Barosu, Zonguldak Barosu’na,

Merkezlerden;

Türkiye Barolar Birliği Eğitim Merkezi, Ankara Barosu Eğitim Merkezi, Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi, Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi, Ankara Barosu Gelincik Merkezi, Antalya Barosu Genç Avukatlar Meclisi, İstanbul Barosu Meslek İçi Eğitim Merkezi, İstanbul Barosu Staj Eğitim Merkezi ve İstanbul Barosu Bakırköy Bölge Temsilciliği’ne,

Konuşma metinlerimi yayınlayan;

Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonu (TÜBAKKOM), İstanbul Barosu Kadın Hakları Komisyonu, İstanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama Merkezi, İzmir Barosu Dergisi Yayın Kurulu’na, makalelerimi yayınlayan Yargıtay Dergisi, Adalet Dergisi, Ankara Barosu Dergisi, İstanbul Barosu Dergisi, İzmir Barosu Dergisi, Bursa Barosu Dergisi, Manisa Barosu Dergisi, Kocaeli Barosu Dergisi, Osmaniye Barosu Dergisi, Giresun Barosu Dergisi ve Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi yöneticilerine,

Söyleşilerimi yayınlayan;

Güncel Hukuk Dergisi ve ZİGGURAT, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrenci Topluluğu Dergisi yayın kuruluna,

Benimle televizyon programları yapan;

TRT Televizyonuna ve CNN Televizyonuna,

Ayrıca;

Saymayı unuttuğum diğer bütün tüzel kişiliklere kalbî teşekkürlerimi sunarım.

Bütün eserlerimin olduğu gibi bu eserimin de yayınlanmasına aracılık eden/emek veren Yetkin Yayınevinin bütün çalışanlarına ve özellikle sayın Muharrem Başer’e teşekkür ederim.

Hepinizi saygı ve dostluk ile selâmlarım

ÖNSÖZ...................................................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER........................................................................................................................ 9

KAYNAKÇA....................................................................................................................... 103

KISALTMALAR................................................................................................................ 107

GİRİŞ.................................................................................................................................... 109

BİRİNCİ KISIM

GENEL HÜKÜMLER

§ 1..... BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ.................................................... 113

I...... TANIMI........................................................................................................... 113

II.... HUKUKİ NİTELİĞİ...................................................................................... 113

A-.. Boşanma Davası Açma Hakkı........................................................... 113

1-... Bozucu Yenilik Doğuran Hak....................................................... 113

2-... Dava Yolu İle Kullanılabilir.......................................................... 114

B-.. Boşanma Kararı..................................................................................... 114

1-... Bozucu Yenilik Doğuran Karar.................................................... 114

2-... Kesin Biçimde Geleceğe Etkili....................................................... 114

3-... Mutlak Etkili.................................................................................... 114

III... KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER........................................................... 115

A-.. Bireyci Görüş........................................................................................... 116

B-.. Toplumcu Görüş..................................................................................... 116

IV... DÜZENLENME BİÇİMLERİ...................................................................... 116

A-.. Boşanmayı Reddeden Sistem.............................................................. 117

B-.. Serbest Boşanma Sistemi...................................................................... 118

C.... Belirli Sebeplere Dayanarak Hâkim Kararıyla Boşanma
Sistemi....................................................................................................... 122

V..... UNSURLARI................................................................................................... 122

A-.. Geçerli Bir Evlilik Bulunmalıdır........................................................... 123

1-... Genel Olarak.................................................................................... 123

a.... Yurt İçinde Yapılan Evlilik.................................................... 123

b.... Yurt Dışında Yapılan Evlilik................................................. 125

2-... Farklılıkları Olanlar........................................................................ 127

a.... Farklı Dinde Olanlar................................................................ 127

b.... Farklı Mezhepte Olanlar........................................................ 128

c..... Farklı Irkta Olanlar................................................................. 128

d.... Farklı Dilde Olanlar................................................................. 128

e..... Farklı Renkte Olanlar............................................................. 128

3-... Aynı Cinsten Olanlar...................................................................... 129

4-... Cinsiyet Değiştirmiş Olanlar.......................................................... 129

5-... Çocuk Yaşta Evlenenler................................................................ 131

6-... Hayat Ortaklığı Olanlar................................................................. 131

a.... Kayıtsız Hayat Ortaklığı....................................................... 131

aa.. Özellikleri........................................................................... 132

aaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Kurulur 132

bbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur.......................... 132

ccc.. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir.... 132

ddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır............................... 133

eee.. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Sona Erer   133

bb.. Çeşitleri.............................................................................. 133

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 133

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı 133

b.... Kayıtlı Hayat Ortaklığı.......................................................... 133

aa.. Özellikleri........................................................................... 134

aaa.. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur........... 134

bbb.. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve Yükümlülükler Doğurur             134

ccc... Boşanma Söz konusu Değildir............................ 134

bb.. Çeşitleri.............................................................................. 134

aaa.. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 135

bbb.. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 135

7-... Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenenler.............................. 135

8-... Muvazaalı Evlenenler.................................................................... 138

9-... Common Law Evlilikleri Olanlar................................................. 139

10-. Homoparental Aile Olanlar........................................................... 139

11-. Tek Ebeveynli Aile Olanlar........................................................... 140

12-. Eş Cinsel Evlilikleri Olanlar........................................................... 140

13-. Dini Nikahlı İlişkisi Olanlar........................................................... 140

B-.. Eşler Hayatta Bulunmalıdır................................................................. 141

C-.. Kanunda Düzenlenen Haller Bulunmalıdır....................................... 141

D-.. Mahkeme Kararı Bulunmalıdır........................................................... 142

VI... DAYANDIĞI İLKELER................................................................................ 144

A-.. İrade İlkesi............................................................................................... 145

B-.. Kusur ilkesi............................................................................................... 145

1-... Kusur İlkesi Mutlak Değildir.......................................................... 146

2-... Kusursuz Eşin Dava Açmaması Hakkın Kötüye Kullanılması Olarak Yorumlanamaz              146

3-... Kusur Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır........................... 146

4-... Kusur Belirlemesinde Taraflarca Getirilmesi İlkesine Aykırı Davranılamaz    146

a.... Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez        147

b.... Usulüne Uygun Dayanılmayan Deliller Dikkate Alınamaz 148

aa.. Dayanılmayan Tanıklar................................................. 149

bb.. Dayanılmayan Dosyalar................................................ 149

5-... Kusur Belirlemesinde Yetersiz Tanık Beyanları Esas Alınamaz 150

a.... Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları............................ 151

b.... Soyut Tanık Beyanları........................................................... 151

c..... Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları....................................... 151

d.... Duyuma Dayalı Tanık Beyanları........................................ 152

6-... Diğer Tarafın Az da Olsa Kusurlu Olması Gerekir.................... 152

a.... Tam Kusurlu Eş Boşanma Davası Açamaz....................... 153

b.... Ağır Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir......................... 154

c..... Eşit Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir.......................... 155

d.... Az Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir............................ 155

e..... Kusursuz Eş Boşanma Davası Açabilir............................... 155

7-... İradi Olmayan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez.................. 155

8-... Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Kusur Belirlenemez 157

9-... Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir....................... 158

10-. Kusur Belirlemesinde Usuli Kazanılmış Hak Dikkate Alınır.. 158

11-. Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez   159

12-. Ret Konusu Davada Kusur Olarak Belirlenmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez              159

13 - Anlaşma Protokolü Sunulması Kusurlu Olunduğuna Karine Teşkil Etmez      160

14-. Yükümlülük Kapsamı Dışındaki Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez            161

15-. Bilgisi Dahilinde Gerçekleşmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez            161

16-. Evlenmeden Önceki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez........ 162

17-. Davadan Sonraki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez............ 162

18-. Fevren Söylenen Sözler Kusur Kabul Edilemez......................... 163

19-. Fiziksel Şiddette Beyan ve İz Karine Olarak Kusura Esas Alınır 163

20-. Etkileyen Dava Sonuçları Beklenmeden Kusur Belirlenemez 163

21-. Tepki Niteliğindeki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez........... 164

C-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması İlkesi......................................................... 164

D-.. Elverişsizlik İlkesi.................................................................................... 165

E.... Eylemli Ayrılık İlkesi.............................................................................. 166

VII. TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI İLKELER..................... 166

§ 2..... BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA............................................ 168

I...... GENEL OLARAK........................................................................................... 168

A-.. Sınırlı Sayıda Düzenlenmiştir............................................................... 169

B-.. Emredici Nitelikte Düzenlenmiştir........................................................ 169

II.... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 169

A-.. Konularına Göre..................................................................................... 170

1-... Özel Boşanma Sebepleri................................................................ 170

a.... Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür................................................ 170

b.... Belli Sebepler Öngörülmüştür................................................ 171

2-... Genel Boşanma Sebepleri.............................................................. 171

a.... Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir......................................... 172

b.... Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır..................................... 173

c..... Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir.................................................. 173

B-.. Etkilerine Göre......................................................................................... 173

1-... Mutlak Boşanma Sebepleri........................................................... 173

2-... Nisbî Boşanma Sebepleri............................................................... 175

İKİNCİ KISIM

ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ

§ 3..... ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 161)............................................ 177

I...... KAVRAM........................................................................................................ 177

A-.. Hukuki Bakış.......................................................................................... 178

B-.. Dini Bakış................................................................................................. 179

II.... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 180

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 180

B-.. Mutlak Boşanma Sebebidir.................................................................. 180

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 181

III... KOŞULLARI................................................................................................... 181

A-.. Evlilik Koşulu........................................................................................... 181

1-... Uygulanacak Statüler..................................................................... 182

a.... Evlilik Hukuken Kurulmuşsa Uygulanır.............................. 182

b.... Batıl Evliliklerde Uygulanır.................................................... 182

c..... Gaiplik Kararı Olsa da Uygulanır......................................... 182

d.... Ayrılık Kararı Olsa da Uygulanır.......................................... 183

e..... Ayrı Konut Edinme Kararı Olsa da Uygulanır................... 183

f..... Ayrı Yaşama Hakkı Bulunsa da Uygulanır....................... 183

g..... Evlilik Tescil Edilmese de Uygulanır.................................... 183

h.... Ayrı Evde Yaşamalı Aile Modelinde Uygulanır................ 184

ı..... Boşanma Davası Devam Ederken de Uygulanır.............. 184

2-... Uygulanmayacak Statüler............................................................ 184

a.... Yok Evliliklerde Uygulanmaz................................................ 184

b.... Nişanlılıkta Uygulanmaz....................................................... 185

c..... Evlilik Benzeri Yaşam Modellerinde Uygulanmaz............ 185

aa.. Common Law Evlilik...................................................... 186

bb.. Kayıtsız Hayat Ortaklığı................................................ 186

aaa.. Özellikleri................................................................. 186

aaaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Kurulur          187

bbbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur.............. 187

cccc.. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine Getirilir     187

dddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır................... 187

eeee.. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı Olmadan Sona Erer      187

bbb.. Çeşitleri..................................................................... 188

aaaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı                188

bbbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat Ortaklığı              188

cc... Kayıtlı Hayat Ortaklığı................................................... 188

aaa.. Özellikleri................................................................. 188

aaaa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur 188

bbbb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve Yükümlülükler Doğurur  189

cccc.. Boşanma Söz konusu Değildir................. 189

bbb.. Çeşitleri..................................................................... 189

aaaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı   189

bbbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat Ortaklığı 190

dd.. Homoparental Aile.......................................................... 190

ee... Tek Ebeveynli Aile........................................................... 190

ff... Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı.......................... 190

gg... Eş Cinsel Evlilik................................................................ 191

d.... Dini Nikahlı İlişkide Uygulanmaz......................................... 191

e..... Evlilik Sonrası İlişkide Uygulanmaz.................................... 192

f..... Duygusal İlişkilerde (Flört) Uygulanmaz............................. 192

B-.. Cinsel İlişki Koşulu (Objektif Unsur)................................................... 192

1-... Zina Sayılan Davranışlar.............................................................. 192

a.... Her Kişiyle Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır..................... 192

aa.. Heteroseksüelle Cinsel İlişki........................................... 192

bb.. Heteroseksüel Olmayanla Cinsel İlişki......................... 193

aaa.. Eş Cinselle/Homoseksüelle Cinsel İlişki............. 193

aaaa. Geyle Cinsel İlişki........................................ 193

bbbb. Lezbiyenle Cinsel İlişki.............................. 195

cccc.. Biseksüelle Cinsel İlişki.............................. 196

bbb.. Transgenderle Cinsel İlişki.................................... 196

aaaa. Transseksüelle Cinsel İlişki........................ 196

bbbb. Travestiyle Cinsel İlişki.............................. 197

cc... İnterseksüelle/Hermafroditle Cinsel İlişki.................... 198

b.... Her Şekilde Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır.................... 198

aa.. Doğal Yoldan Kurulan Cinsel İlişki............................... 198

bb.. Doğal Olmayan Yoldan Kurulan Cinsel İlişki............. 199

cc... Grup Halinde/Toplu Kurulan Cinsel İlişki................... 199

dd.. Koruma Yöntemiyle Kurulan Cinsel İlişki................... 200

c..... Eksik Kalkışma Zina Sayılır.................................................. 200

d.... Bir Cinsel İlişki Zina İçin Yeterlidir....................................... 201

2-... Zina Sayılmayan Davranışlar...................................................... 201

a.... Hayvanla Cinsel İlişki Zina Sayılmaz................................. 201

b.... Ölüyle Cinsel İlişki Zina Sayılmaz........................................ 201

c..... Cinsel Objeyle Cinsel İlişki Zina Sayılmaz......................... 201

d.... Yapay Döllenme Zina Sayılmaz.......................................... 201

e..... Aşıkane Hareketler Zina Sayılmaz...................................... 202

f..... Bakım Amaçlı Kalma Zina Sayılmaz................................. 202

C-.. Kusur Koşulu (Sübjektif Unsur)........................................................... 203

1-... Cinsel İlişki Bilerek ve İsteyerek Olmalıdır................................ 203

a.... Tecavüze Uğramada Uygulanmaz...................................... 203

b.... Ağır Uykuda Uygulanmaz..................................................... 205

c..... İpnotizmada Uygulanmaz..................................................... 205

d.... Kendini Bilemeyecek Derecede Sarhoşlukta Uygulanmaz 205

e..... Ciddi Tehdit Halinde Uygulanmaz....................................... 206

2-... Cinsel İlişki Meşrulaştırılamaz..................................................... 206

a.... İktidarsızlıkta Uygulanır........................................................ 206

b.... Kadının Rahminin Bulunmamasında Uygulanır.............. 206

c..... Cinsel Soğuklukta Uygulanır................................................. 206

d.... İlgisizlikte Uygulanır................................................................ 206

3-... Cinsel İlişki Takas Konusu Yapılamaz....................................... 207

IV... İSPAT............................................................................................................... 208

A-.. Genel Olarak............................................................................................ 208

1-... İspatta Cinsler Arasında Eşitlik Vardır....................................... 208

2-... Her Türlü Delille İspatlanabilir...................................................... 208

3-... İspat Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde Gerçekleşmelidir 208

a.... Otelde Aynı Odada Gecelemek Zina İçin Yeterlidir.......... 209

b.... Yalnız Olarak Eve Almak Zina İçin Yeterlidir................... 209

4-... İspat Yükü Davacıdadır................................................................ 210

B-.. İspat Araçları........................................................................................... 210

1-... Gebe Kalmak................................................................................... 210

2-... Zührevî Hastalığa Yakalanmak.................................................. 211

3-... Fotoğraflar........................................................................................ 211

4-... Düğün Yapmak............................................................................... 211

5-... İletişim Araçları............................................................................... 211

a.... Mektup...................................................................................... 211

b.... Bilgisayar Kaydı...................................................................... 212

c..... Telefon Kaydı.......................................................................... 212

d.... Ses Kaydı.................................................................................. 212

e..... Kamera Kaydı.......................................................................... 212

f..... Sosyal Medya Paylaşımları................................................... 213

g..... Diğer İletişim Araçları............................................................. 213

6-... Tanık Anlatımları........................................................................... 213

7-... Kesinleşmiş Hükümlülük Kararı.................................................. 213

8-... Soruşturma Evrakı.......................................................................... 214

9-... Otel Kayıtları................................................................................... 214

10-. Hamilelik Testi................................................................................. 214

11-. Resmi Evraklar................................................................................ 215

12-. Diğer İspat Araçları......................................................................... 215

C-.. İspat Aracı Sayılmayanlar................................................................... 215

1-... İkrar........................................................................................................... 216

2-... Yemin........................................................................................................ 216

V..... DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI........................................... 216

A-.. Hak Düşürücü Süre (TMK m. 161 f. II)............................................. 217

1-... Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 217

a.... Tek Eylemden İbaret Zinada................................................ 218

b.... Devam Eden Zinada............................................................... 218

2-... Her Hâlde Zina Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre.................. 219

B-.. Af (TMK m. 161 f. III).......................................................................... 219

1-... Şekle Bağlı Değildir......................................................................... 220

a.... Yazılı Yapılabilir...................................................................... 220

b.... Sözlü Yapılabilir....................................................................... 220

c..... Örtülü Yapılabilir..................................................................... 220

d.... Açık Yapılabilir........................................................................ 221

2-... Dava Hakkı Düşmüş Sayılır......................................................... 221

3-... Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır....................................... 221

4-... İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir........................ 221

5-... Eylem Öncesi Yapılamaz.............................................................. 221

6-... Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz.............................. 222

7-... Saik Önemli Değildir....................................................................... 222

8-... Şarta Bağlanamaz.......................................................................... 222

9-... Boşanma Sebebi Kabul Edilemez................................................ 222

VI... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 223

A-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 223

B-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 224

C-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 224

D-.. Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 224

E-... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 225

F-... Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 225

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 226

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 226

1-... Sadece Zina Sebebiyle Dava Açılabilir....................................... 226

a.... Genel Olarak............................................................................. 226

b.... Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez.... 226

2-... Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 227

a.... Genel Olarak............................................................................. 227

b.... Zina Sebebiyle Karar Verilemez............................................ 228

c..... Zina Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez............................................. 228

3-... Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.......................... 228

a.... Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       230

b.... Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       230

4-... Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir............................................. 231

5-... Karşılıklı Dava İçinde Açılabilir................................................... 232

6-... Islah Yapılabilir............................................................................... 233

I-.... Anlaşmalı Boşanma Davası İle İlişkisi.............................................. 233

VII. SONUÇLARI................................................................................................... 234

A-.. Fer’î Sonuçları......................................................................................... 234

1-... Davacı Açısından........................................................................... 234

a.... Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir............................... 234

b.... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir................................. 235

c..... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir........................... 235

d.... Davacıya Velayet Verilebilir.................................................. 236

e..... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir.................................. 236

2-... Davalı Açısından............................................................................ 237

a.... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir................................... 237

b.... Davalıya Velayet Verilebilir................................................... 237

c..... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez........................... 238

d.... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez................................. 238

e..... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez............................... 239

B-.. Mal Rejimiyle İlgili Sonuçları............................................................... 239

1-... Edinilmiş Mallar Katılma Rejimindeki Etkisi (TMK m. 236 f. II) 239

2-... Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimindeki Etkisi (TMK m. 252).... 240

VIII. USUL................................................................................................................ 242

A-.. Davanın Tarafları.................................................................................. 242

1-... Davacı............................................................................................... 242

2-... Davalı................................................................................................ 242

B-.. Ayrılık Kararı Verilmesi......................................................................... 242

C-.. Bekletici Sorun........................................................................................ 243

D-.. Konusuz Kalması................................................................................... 244

E-... Mahkeme Kararı Gerekçesi.................................................................. 245

§ 4..... HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 162)....................... 246

I...... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 246

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 246

B-.. Mutlak Boşanma Sebebidir.................................................................. 246

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 247

1-... Davalının Kusurlu Olması Gerekir............................................... 247

a.... Kasten Yapılması Gerekir...................................................... 247

b.... Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir............................ 248

2-... Kusur Kıyaslaması Yapılamaz.................................................... 248

II.... KONUSU.......................................................................................................... 249

A-.. Hayata Kast Kavramına Giren Davranışlar..................................... 249

1-... İntihara Teşvik Kapsama Girer.................................................... 249

a.... Gerekli Araç ve Ortam Hazırlanmış Olmalıdır.................. 249

b.... İntihara Teşvik Her Şekilde Yapılabilir............................... 249

2-... Elverişsiz Araç Kullanımı Kapsama Girer.................................. 249

3-... İstenildiği Halde Sonuç Alamama Kapsama Girer................... 250

4-... Ölüm Tehlikesine Seyirci Kalma Kapsama Girer...................... 250

B-.. Hayata Kast Kavramına Girmeyen Davranışlar............................. 250

1-... Öldürme Tehdidi Kapsama Girmez............................................. 250

2-... Öldürme Amacı Bulunmayan Eylem Kapsama Girmez......... 250

3-... Eşin Yakınlarına Yönelik Eylem Kapsama Girmez................. 250

III... DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI........................................... 251

A-.. Hak Düşürücü Süre (TMK m. 162 f. II)............................................. 251

1-... Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 251

2-... Her Hâlde Hayata Kast Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre... 251

B-.. Af (TMK m. 162 f. III).......................................................................... 252

1-... Şekle Bağlı Değildir......................................................................... 252

a.... Yazılı Yapılabilir...................................................................... 253

b.... Sözlü Yapılabilir....................................................................... 253

c..... Örtülü Yapılabilir..................................................................... 253

d.... Açık Yapılabilir........................................................................ 253

2-... Dava Hakkı Düşmüş Sayılır......................................................... 253

3-... Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır....................................... 253

4-... İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir........................ 253

5-... Eylem Öncesi Yapılamaz.............................................................. 254

6-... Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz.............................. 254

7-... Saik Önemli Değildir....................................................................... 254

8-... Şarta Bağlanamaz.......................................................................... 254

IV... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 254

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 255

B-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 255

C-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 256

D-.. Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 256

E-... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 256

F-... Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 257

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 257

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 257

1-... Sadece Hayata Kast Sebebiyle Dava Açılabilir........................ 258

a.... Genel Olarak............................................................................. 258

b.... Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez.... 258

2-... Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 258

a.... Genel Olarak............................................................................. 258

b.... Hayata Kast Sebebiyle Karar Verilemez............................. 258

c..... Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez......................... 259

3-... Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.......................... 259

a.... Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       259

b.... Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       259

4-... Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir............................................. 259

5-... Islah Yapılabilir............................................................................... 260

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 260

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 262

V..... SONUÇLARI................................................................................................... 262

A-.. Fer’î Sonuçları......................................................................................... 262

1-... Davacı Açısından........................................................................... 262

a.... Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir............................... 262

b.... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir................................. 263

c..... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir........................... 263

d.... Davacıya Velayet Verilebilir.................................................. 263

e..... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir.................................. 264

2-... Davalı Açısından............................................................................ 264

a.... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir................................... 264

b.... Davalıya Velayet Verilebilir................................................... 264

c..... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez........................... 265

d.... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez................................. 265

e..... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez............................... 266

B-.. Mal Rejimiyle İlgili Sonuçları............................................................... 266

1-... Edinilmiş Mallar Katılma Rejimindeki Etkisi (TMK m. 236 f. II) 266

2-... Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimindeki Etkisi (TMK m. 252).... 267

C-.. Mirasla İlgili Sonuçları........................................................................... 267

VI... USUL................................................................................................................ 268

A-.. Davanın Tarafları.................................................................................. 268

B-.. Bekletici Sorun........................................................................................ 268

C-.. Konusuz Kalması................................................................................... 269

§ 5..... PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 162)......... 270

I...... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 270

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 270

B-.. Mutlak Boşanma Sebebidir.................................................................. 270

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 271

1-... Davalının Kusurlu Olması Gerekir............................................... 271

a.... Kasten Yapılması Gerekir...................................................... 271

b.... Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir............................ 272

2-... Kusur Kıyaslaması Yapılamaz.................................................... 272

II.... KONUSU.......................................................................................................... 273

A-.. Pek Kötü Davranışın Şekli.................................................................... 273

1-... Eşin Vücut Bütünlüğüne Saldırı................................................... 274

2-... Eşin Sağlığına Saldırı..................................................................... 274

B-.. Pek Kötü Davranışın Şiddeti................................................................ 275

1-... Eşe Istırap Vermelidir..................................................................... 275

2-... Eşin Sağlığını Bozmalıdır.............................................................. 276

C-.. Pek Kötü Davranışın Sayısı................................................................. 276

D-.. Pek Kötü Davranışın Belirlenmesi....................................................... 276

III... DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI........................................... 277

A-.. Hak Düşürücü Süre (TMK m. 162 f. II)............................................. 277

1-... Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 277

2-... Her Hâlde Pek Kötü Davranış Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre 278

B-.. Af (TMK m. 162 f. III).......................................................................... 278

1-... Şekle Bağlı Değildir......................................................................... 279

a.... Yazılı Yapılabilir............................................................................. 279

b.... Sözlü Yapılabilir.............................................................................. 279

c..... Örtülü Yapılabilir............................................................................. 279

d.... Açık Yapılabilir............................................................................... 279

2-... Dava Hakkı Düşmüş Sayılır......................................................... 279

3-... Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır....................................... 280

4-... İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir........................ 280

5-... Eylem Öncesi Yapılamaz.............................................................. 280

6-... Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz.............................. 280

7-... Saik Önemli Değildir....................................................................... 281

8-... Şarta Bağlanamaz.......................................................................... 281

IV... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 281

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 282

B-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 282

C-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 282

D-.. Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 283

E-... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 283

F-... Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 283

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 284

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 284

1-... Sadece Pek Kötü Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir............. 284

a.... Genel Olarak............................................................................. 284

b.... Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez.... 284

2-... Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 285

a.... Genel Olarak............................................................................. 286

b.... Pek Kötü Davranış Sebebiyle Karar Verilemez.................. 286

c..... Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez......................... 286

3-... Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.......................... 286

a.... Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       287

b.... Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       287

4-... Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir............................................. 287

5-... Islah Yapılabilir............................................................................... 288

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 288

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 290

V..... SONUÇLARI................................................................................................... 290

A-.. Davacı Açısından................................................................................... 290

1-... Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir...................................... 290

2-... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir........................................ 291

3-... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir................................... 291

4-... Davacıya Velayet Verilebilir......................................................... 291

5-... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir......................................... 292

B-.. Davalı Açısından.................................................................................... 292

1-... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir.......................................... 292

2-... Davalıya Velayet Verilebilir.......................................................... 293

3-... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez................................... 293

4-... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................................ 294

5-... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez...................................... 294

VI... USUL................................................................................................................ 294

A-.. Davanın Tarafları.................................................................................. 295

B-.. Hüküm...................................................................................................... 295

C-.. Konusuz Kalması................................................................................... 296

§ 6..... ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 162).... 297

I...... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 297

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 298

B-.. Mutlak Boşanma Sebebidir.................................................................. 298

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 298

1-... Davalının Kusurlu Olması Gerekir............................................... 299

a.... Kasten Yapılması Gerekir...................................................... 299

b.... Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir............................ 299

2-... Kusur Kıyaslaması Yapılamaz.................................................... 299

II.... KONUSU.......................................................................................................... 300

A-.. Onur Kırıcı Davranışın Şekli................................................................ 301

1-... Davacının Kişiliğine Yönelmelidir................................................ 301

2-... Saldırı Kastıyla Yapılmalıdır....................................................... 301

a.... Hakaret Etmek Amacıyla Saldırı......................................... 301

b.... Küçük Düşürmek Amacıyla Saldırı..................................... 302

B-.. Onur Kırıcı Davranışın Şiddeti............................................................. 302

C-.. Onur Kırıcı Davranışın Sayısı.............................................................. 304

D-.. Onur Kırıcı Davranışın Belirlenmesi................................................... 305

III... DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI........................................... 305

A-.. Hak Düşürücü Süre (TMK m. 162 f. II)............................................. 306

1-... Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı Aylık Süre 306

2-... Her Hâlde Onur Kırıcı Davranış Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre  307

B-.. Af (TMK m. 162 f. III).......................................................................... 307

1-... Şekle Bağlı Değildir......................................................................... 308

a.... Yazılı Yapılabilir...................................................................... 308

b.... Sözlü Yapılabilir....................................................................... 308

c..... Örtülü Yapılabilir..................................................................... 308

d.... Açık Yapılabilir........................................................................ 308

2-... Dava Hakkı Düşmüş Sayılır......................................................... 308

3-... Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır....................................... 308

4-... İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir........................ 309

5-... Eylem Öncesi Yapılamaz.............................................................. 309

6-... Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz.............................. 309

7-... Saik Önemli Değildir....................................................................... 310

8-... Şarta Bağlanamaz.......................................................................... 310

IV... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 310

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 310

B-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 311

C-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 311

D-.. Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 311

E-... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 312

F-... Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 312

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 312

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 313

1-... Sadece Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir......... 313

a.... Genel Olarak............................................................................. 313

b.... Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez.... 313

2-... Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 314

a.... Genel Olarak............................................................................. 314

b.... Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Karar Verilemez.............. 315

c..... Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez......................... 315

3-... Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.......................... 316

a.... Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       316

b.... Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       316

4-... Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir............................................. 316

5-... Islah Yapılabilir............................................................................... 317

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 318

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 319

V..... SONUÇLARI................................................................................................... 319

A-.. Davacı Açısından................................................................................... 319

1-... Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir...................................... 320

2-... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir........................................ 320

3-... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir................................... 320

4-... Davacıya Velayet Verilebilir......................................................... 321

5-... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir......................................... 321

B-.. Davalı Açısından.................................................................................... 321

1-... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir.......................................... 321

2-... Davalıya Velayet Verilebilir.......................................................... 322

3-... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez................................... 322

4-... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................................ 323

5-... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez...................................... 323

VI... USUL................................................................................................................ 323

A-.. Davanın Tarafları.................................................................................. 323

B-.. Hüküm...................................................................................................... 324

C-.. Konusuz Kalması................................................................................... 324

§ 7..... KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 163) 326

I...... GENEL OLARAK........................................................................................... 326

A-.. Diğer Eşe Yönelik Değildir..................................................................... 326

B-.. Utanç Verici Özelliktedir........................................................................ 327

II.... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 327

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 327

B-.. Nisbi Boşanma Sebebidir...................................................................... 327

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 329

III... KONUSU.......................................................................................................... 329

A-.. Suç İşlenmelidir....................................................................................... 330

1-... Kasten İşlenmelidir......................................................................... 330

2-... Hukuka Uygunluk Sebepleri Bulunmamalıdır.......................... 331

a.... Kanunun Hükmünü Yerine Getirme.................................... 331

b.... Amirin Emrini Uygulama....................................................... 331

c..... Meşru Savunma....................................................................... 331

d.... Zorunluluk Hali........................................................................ 332

e..... Hakkın Kullanılması.............................................................. 332

f..... İlgilinin Rızası........................................................................... 332

g..... Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit................................... 332

h.... Hata........................................................................................... 332

ı..... Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde Etkisinde Olma               333

3-... Cezai İşlemin Sonlanması Engel Değildir................................... 333

a.... Kamu Davasının Düşmesi..................................................... 333

b.... Zarar Görenin Şikayetten Vazgeçmesi................................ 333

c..... Ön Ödeme Yapılması............................................................. 334

4-... Birden Fazla Olmaması Engel Değildir....................................... 334

B-.. Suçun Küçük Düşürücü Olması Gerekir............................................. 334

1-... Uluslararası Küçük Düşürücü Suçlar........................................... 336

a.... Soykırım.................................................................................... 336

b.... İnsanlığa Karşı Suç................................................................. 336

c..... Göçmen Kaçakçılığı............................................................... 337

d.... İnsan Ticareti............................................................................ 337

2-... Kişilere Karşı Küçük Düşürücü Suçlar......................................... 337

a.... Hayata Karşı Suçlar................................................................ 337

b.... Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar................................ 339

c..... İşkence ve Eziyet..................................................................... 339

d.... Çocuk Düşürtme ve Kısırlaştırma........................................ 339

e..... Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar................................... 339

f..... Hürriyete Karşı Suçlar............................................................. 339

g..... Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar........ 340

h.... Malvarlığına Karşı Suçlar...................................................... 340

3-... Topluma Karşı Küçük Düşürücü Suçlar..................................... 340

a.... Genel Tehlike Yaratan Suçlar................................................ 340

b.... Çevreye Karşı Suçlar............................................................... 341

c..... Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar......................................... 341

d.... Kamu Güvenine Karşı Suçlar................................................ 341

e..... Kamu Barışına Karşı Suçlar.................................................. 342

f..... Genel Ahlaka Karşı Suçlar..................................................... 342

g..... Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar........................ 342

4-... Millete ve Devlete Karşı Suçlar..................................................... 342

a.... Kamu İdaresinin Güvenirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar 343

b.... Adliyeye Karşı Suçlar.............................................................. 343

c..... Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının Saygınlığına Karşı Suçlar          343

d.... Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar........................................ 343

e..... Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı Suçlar 343

f..... Milli Savunmaya Karşı Suçlar.............................................. 344

g..... Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk.......................... 344

C-.. Suçun Evlendikten Sonra İşlenmiş Olması Gerekir.......................... 344

IV... DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI........................................... 346

A-.. Uzun Süre Sonra Dava Açılması......................................................... 346

B-.. Hoşgörü İle Karşılama........................................................................... 346

V..... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 346

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 347

B-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 347

C-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 348

D-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 348

E-... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 348

F-... Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 349

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 349

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 349

1-... Sadece Suç İşleme Sebebiyle Dava Açılabilir............................ 350

a.... Genel Olarak............................................................................. 350

b.... Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez.... 350

2-... Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 350

a.... Genel Olarak............................................................................. 350

b.... Suç İşleme Sebebiyle Karar Verilemez................................ 350

c..... Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez............................................. 351

3-... Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.......................... 351

a.... Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       351

b.... Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       352

4-... Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir............................................. 352

5-... Islah Yapılabilir............................................................................... 352

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 353

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 354

V..... SONUÇLARI................................................................................................... 354

A-.. Davacı Açısından................................................................................... 355

1-... Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir...................................... 355

2-... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir........................................ 355

3-... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir................................... 355

4-... Davacıya Velayet Verilebilir......................................................... 356

5-... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir......................................... 356

B-.. Davalı Açısından.................................................................................... 356

1-... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir.......................................... 357

2-... Davalıya Velayet Verilebilir.......................................................... 357

3-... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez................................... 359

4-... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................................ 359

5-... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez...................................... 360

VI... USUL................................................................................................................ 360

A-.. Davanın Tarafları.................................................................................. 360

B-.. Süre............................................................................................................ 360

C-.. Bekletici Sorun........................................................................................ 361

D-.. Konusuz Kalması................................................................................... 362

§ 8..... HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 163) 364

I...... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 364

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 364

B-.. Nisbi Boşanma Sebebidir...................................................................... 364

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 364

II.... KOŞULLARI................................................................................................... 365

A-.. Haysiyetsiz Hayat Gerçekleşmelidir................................................... 365

1-... Haysiyetsiz Hayat Kavramı......................................................... 365

a.... Toplumun Değer Yargılarıyla Bağdaşmazlık.................... 365

b.... Ahlak, Şeref ve Namus Kayıtlarından Uzak Davranış.... 366

2-... Haysiyetsiz Hayat Şekilleri........................................................... 366

a.... Hayat Ortaklığı Dışı Birlikte Yaşamak............................... 366

b.... Randevu Evi İşletmek............................................................ 367

c..... Ayyaşlık.................................................................................... 368

d.... Kumarbazlık............................................................................. 369

e..... Uyuşturucu Bağımlısı Olmak................................................ 369

f..... Gönül Tellallığı......................................................................... 369

g..... Diğerleri...................................................................................... 369

B-.. Haysiyetsiz Hayat Sürekli Olmalıdır.................................................. 370

1-... Devamlılık Göstermelidir............................................................... 370

2-... Yaşam Biçimi Olarak Benimsenmiş Olmalıdır......................... 370

C-.. Haysiyetsiz Hayat Süren Kusurlu Olmalıdır..................................... 371

D-.. Haysiyetsiz Hayat Sebebiyle Ortak Yaşam Çekilmez Olmalıdır.. 371

E-... Haysiyetsiz Hayat Evlendikten Sonra Gerçekleşmelidir................. 373

III... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 373

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 374

B-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 374

C-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 375

D-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 375

E-... Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 375

F-... Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 376

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 376

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 376

1-... Sadece Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Dava Açılabilir. 377

a.... Genel Olarak............................................................................. 377

b.... Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar Verilemez.... 377

2-... Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava Açılabilir 378

a.... Genel Olarak............................................................................. 378

b.... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Karar Verilemez...... 378

c..... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez... 379

3-... Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.......................... 379

a.... Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       379

b.... Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten Karar Vermeme İsabetsizdir       380

4-... Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir............................................. 380

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 381

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 382

IV... SONUÇLARI................................................................................................... 383

A-.. Davacı Açısından................................................................................... 383

1-... Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir...................................... 383

2-... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir........................................ 383

3-... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir................................... 383

4-... Davacıya Velayet Verilebilir......................................................... 384

5-... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir......................................... 384

B-.. Davalı Açısından.................................................................................... 385

1-... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir.......................................... 385

2-... Davalıya Velayet Verilemez......................................................... 385

3-... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez................................... 386

4-... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................................ 386

5-... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez...................................... 387

V..... USUL................................................................................................................ 387

A-.. Davanın Açılması.................................................................................. 387

B-.. Davanın Tarafları.................................................................................. 388

C-.. İspat Yükü............................................................................................... 388

D-.. Süre............................................................................................................ 388

E-... Konusuz Kalması................................................................................... 389

F-... Karar Gerekçeli Olmalıdır..................................................................... 390

G-.. Islah Yapılabilir....................................................................................... 391

§ 9..... TERK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 164).......................................... 392

I...... KURAL OLARAK.......................................................................................... 393

II.... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 393

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 393

B-.. Mutlak Boşanma Sebebidir.................................................................. 393

C-.. Kusura Dayalı Boşanma Sebebidir..................................................... 393

1-... Davalının Kusurlu Olması Gerekir............................................... 394

2-... Kusur Kıyaslaması Yapılamaz.................................................... 394

III... EŞLERDEN BİRİ ORTAK YAŞAMDAN AYRILMIŞ OLMALIDIR.. 394

A-.. Gerçek Terk.............................................................................................. 395

1-... Kavram............................................................................................. 395

2-... Terk Edilen Eş Dava Açabilir........................................................ 396

3-... Terk Eden Eş Dava Açamaz......................................................... 396

B-.. Yapıntı Terk............................................................................................ 397

1-... Ortak Konutu Terk Etmeye Zorlayan Dava Açamaz.............. 398

2-... Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmeyi Engelleyen Eş Dava Açamaz     401

3-... Yapıntı Terke Maruz Bırakılan Eş Dava Açabilir.................... 401

IV... ORTAK YAŞAMA SON VERME KASTI BULUNMALIDIR............... 405

V..... AYRILIK, HUKUKA AYKIRI OLMALIDIR........................................... 406

A-.. Birlikte Yaşamaya Ara Verme Kararı Alınmamış Olmalıdır......... 406

B-.. Ayrı Bir Boşanma veya Ayrılık Davası Bulunmamalıdır.............. 407

1-... Ayrı Dava Karara Bağlanmamışsa............................................. 407

2-... Ayrı Dava Karara Bağlanmış Olup Kesinleşmemişse.............. 410

3-... Ayrı Dava Müracaata Bırakılmışsa........................................... 412

4-... Ayrı Davadan Feragat Edilmişse................................................. 412

5-... Ayrı Davanın Reddinden Sonra Yeterli Süre Geçmemişse..... 413

C-.. Tedbir Nafakası Verilmişse Dava Tarihinden Dört Ay Geçmiş Olmalıdır 414

1-... Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay Geçmişse İhtar İstenebilir        415

2-... Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay Geçmemişse İhtar İstenemez 415

D-.. Ayrılık Kararı Bulunmamalıdır........................................................... 417

E-... Ayrı Yaşamak Konusunda Ortak Arzu Bulunmamalıdır............... 417

F-... Davet Edilen Eş Akıl Hastası Olmamalıdır....................................... 418

G-.. Aralarında İyiniyeti Kaldıran ve Devam Eden Bir Dava Bulunmamalıdır             418

1-... Ceza Davası Bulunmamalıdır..................................................... 418

a.... Ceza Soruşturması Bulunmamalıdır................................... 419

b.... Ceza Kovuşturması Bulunmamalıdır................................. 419

2-... Evlenmenin Butlanı Davası Bulunmamalıdır.......................... 420

3-... Tedbir Nafakası Davası Bulunmamalıdır................................. 420

a.... Nafaka Davasının Açılmasından İtibaren Dört Ay Geçmedikçe İhtar İstenemez 420

b.... İhtar İstek Tarihinden Önceki Dört Aylık Fiili Ayrılık Döneminden Evvel Açılan Nafaka İsteği Haklı Bulunmuşsa Dava Reddedilir................................................ 421

4-... Tazminat Davası Bulunmamalıdır............................................. 421

5-... Ziynet Alacağı Davası Bulunmamalıdır.................................... 422

6-... Tapu İptal ve Tescil Davası Bulunmamalıdır........................... 422

7-... Diğer Davalar................................................................................... 422

H-.. Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna Göre Tedbir Alınmamış Olmalıdır.................................................................................................................... 422

VI... DAVET EDİLEN KONUT HAZIRLANMIŞ OLMALIDIR.................... 423

A-.. Konut Süresinde Hazırlanmalıdır........................................................ 423

1-... İhtar İsteminden Dört Ay Önce Hazırlanmalıdır...................... 423

2-... Çekişme Varsa Ne Zaman Hazırlandığı Belirlenmelidir......... 424

3-... Davet Edilen Konut Değiştirilmemiş Olmalıdır.......................... 425

4-... Davet Edilen Konutta Oturuyor Olunmalıdır............................ 425

B-.. Konut Döşenmiş Olmalıdır................................................................... 425

1-... Yeterli Eşya Bulunmalıdır............................................................. 425

2-... Yeterli Yiyecek İçecek Bulunmalıdır.......................................... 426

3-... Yeterli Yakacak Bulunmalıdır..................................................... 427

C-.. Konut Birlikte Seçilmiş Olmalıdır........................................................ 427

1-... Eşler Tarafından Ortak Konut Seçimi......................................... 427

a.... Kural Olarak Ortak Konut Seçimi......................................... 428

b.... Birlikte Seçilmediği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir............ 430

c..... Davete Uyulmuşsa İtiraz Edilemez...................................... 431

2-... Hâkim Tarafından Ortak Konut Seçimi..................................... 431

D-.. Konutun Maddi Bağımsızlığı Bulunmalıdır..................................... 433

1-... Bağımsız Kullanılır Olmalıdır...................................................... 433

2-... Ortak Kullanılmamalıdır............................................................... 434

3-... Güvenli Olmalıdır............................................................................ 435

4-... İhtardan Dört Ay Önce Bağımsız Olmalıdır.............................. 435

E-... Konutun Manevi Bağımsızlığı Bulunmalıdır................................... 435

1-... Ana, Baba ve Kardeşlerle Oturmak............................................. 435

a.... Bakıma Muhtaç Olmalıdır.................................................... 436

b.... Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır....................................... 437

2-... Aynı Apartmanda Ayrı Dairede Oturmak................................. 437

3-... Aynı Apartmanda Sadece Yeme İçme Birlikte Oturmak....... 438

4-... Aynı Bahçe İçinde Oturmak......................................................... 438

5-... Ortak Olmayan Çocuklarla Oturmak......................................... 438

a.... Ortak Olmayan Çocuk Ergin Değilse................................... 439

b.... Ortak Olmayan Çocuk Erginse............................................. 439

aa.. Bakıma Muhtaç Olmalıdır............................................ 439

bb.. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır................................ 439

6-... İhtardan Dört Ay Önce Bağımsız Olmalıdır.............................. 440

VII. AİLE MAHKEMESİNCE İHTAR YAPILMIŞ OLMALIDIR............... 440

A-.. İhtarın Niteliği.......................................................................................... 441

1-... İhtar Dava Değil Bir İşlemdir........................................................ 441

a.... Değişik İşler Kaydına Alınmalıdır........................................ 441

b.... Çekişmesiz Yargı İşlerinden Sayılır...................................... 442

2-... Kabul Edilen İhtar İstemine Kanun Yolu Kapalıdır................. 442

3-... Kabul Edilmeyen İhtar İstemine Kanun Yolu Açıktır............. 443

4-... İhtar İsteminde Yetki Kuralı Uygulanmaz................................. 444

5-... İhtar Kararı Verilmesinde Aile Mahkemesi Görevlidir............. 444

6-... İhtar Kararı Yoksa Terk Sebebiyle Boşanma Davası Yok Sayılır     444

7-... İhtar İle Yurt Dışına Davet Yapılabilir....................................... 445

a.... Yurt Dışında Oturan Türkiye’ye Davet Edemez............... 445

b.... Yurt Dışı Davete Eklenecek Belgeler................................... 445

c..... Yurt Dışı Davete Uyma Süresinin Başlangıcı.................... 446

d.... Yurt Dışına Çağıran Giderleri Karşılamalıdır..................... 446

B-.. İhtar Dilekçesini İnceleme..................................................................... 446

1-... Şekli Anlamda Uygunluk Varsa................................................... 446

2-... Şekli Anlamda Uygunluk Yoksa.................................................. 447

C-.. İhtarın İçeriği........................................................................................... 448

1-... Dönülecek Konutun Açık Adresi Gösterilmelidir....................... 448

a.... Açık Adres İhtar Kararında Yazılmalıdır........................... 448

b.... Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Açık Adresin Bulunması Yeterlidir          449

c..... Maruf Yerlerde Eksiklik Sayılmaz....................................... 449

d.... İhtar Dilekçesinde Yazılmayan Konuta Davet Yapılamaz 449

2-... Dönüş Süresi Gösterilmelidir.......................................................... 450

a.... Dönüş Süresi Açıkça Gösterilmelidir.................................... 450

b.... Dönüş Süresi Kısaltılmamalıdır............................................ 450

c..... Dönüş Süresi Sınırlandırılmamalıdır................................... 452

3-... Uymamanın Sonuçları Gösterilmelidir....................................... 452

4-... Yol Gideri Gösterilmelidir............................................................... 453

a.... Yol Gideri Başka Adrese Gönderilmemelidir...................... 453

b.... Yol Gideri Başka Sebeple Gönderilmemelidir..................... 454

c..... Yol Gideri Kısa Mesafelerde Gerekli Değildir...................... 454

d.... Yol Gideri Konutta Ödemeli Gönderilmelidir...................... 455

aa.. Yol Gideri Adi Posta Havalesi İle Gönderilemez........ 456

bb.. Yol Gideri İçin Merciine Gitme Zorunluluğu Yüklenemez     456

cc... Konuta Gidilmişse Yol Gideri Ödeme Sorun Değildir. 457

e..... Yol Giderinde Gerekli Miktar Araştırılmalıdır.................... 457

f..... Yol Gideri Yeterli Olmalıdır.................................................... 459

aa.. Yurt İçi Davetlerde Yol Gideri........................................ 460

bb.. Yurt Dışı Davetlerde Yol Gideri..................................... 461

g..... Yol Gideri Almaktan Kaçınmanın Etkisi Yoktur............... 461

h.... Yol Gideri Yetersizliği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir........ 461

ı..... Yol Giderinin Ele Geçmediği İddiası Araştırılmalıdır........ 463

i...... Yol Giderinin Alındığı veya Alınmasından İmtina Edildiği Tarihten Süre Başlar   463

j..... Yol Gideri Yargılama Gideri Olarak Ödenmelidir.............. 464

k.... Yol Gideri Ödenmemişse Dava Reddedilmelidir................ 464

D-.. İhtarın Usulü............................................................................................ 464

1-... İhtarın Süresi.................................................................................... 464

a.... Dört Ay Ortak Konuttan Ayrılma Gerçekleşmelidir.......... 464

aa.. Fiili Ayrılık Tarihi Gösterilmiş Olmalıdır...................... 465

bb.. Dört Aylık Süre Dolmuş Olmalıdır................................ 465

cc... Ayrılık Süresinin Dört Ay Olması Yeterlidir................ 466

b.... İki Ay Ortak Konuta Dönme Süresi Dolmalıdır................. 467

2-... İhtarın Tebliğ Edilmesi................................................................... 468

a.... Usulüne Uygun Tebligat Yapılmalıdır................................. 468

b.... Koşulları Varsa İlânen Tebligat Yapılabilir........................ 468

3-... İki İhtarda Bulunulması................................................................ 470

4-... İhtarın Islahla İstenilmesi.............................................................. 471

VIII................ İHTARIN NOTER TARAFINDAN YAPILMASI İSTENEBİLİR     472

A-.. İhtar İsteminde Bulunulması............................................................... 474

B-.. İhtarın Şekli............................................................................................. 474

C-.. İhtarın Tebliği.......................................................................................... 475

IX... İHTAR SAMİMİ OLMALIDIR.................................................................. 475

A-.. Genel Olarak............................................................................................ 475

B-.. İhtar İsteminin Samimî Olmadığı Haller........................................... 476

1-... Samimiyeti Kaldıran Açıklamada Bulunmak.......................... 476

a.... Davalıyla Evliliğin Yürümeyeceğini Açıklamak................ 476

b.... Davalının İstenmediğini Açıklamak.................................... 476

c..... Davalıyı Sevmediğini Açıklamak........................................ 478

d.... Davalıyla Geçinemeyeceğini Açıklamak............................ 478

e..... Başkasıyla Evleneceğini Açıklamak................................... 478

f..... İhtarı Sinirle Çektiğini Açıklamak........................................ 479

g..... Çocuğun Soybağından Şüphelendiğini Açıklamak.......... 479

h.... Davalıya Para Yedirmeyeceğini Açıklamak...................... 480

ı..... Davalıyı Kullandığını Açıklamak........................................ 480

2-... Samimiyeti Kaldıran Davranışta Bulunmak............................. 480

a.... Başkası İle İlişkisi Sürüyor Olmak....................................... 480

b.... Şiddet Uygulamak................................................................... 482

c..... Tehdit Etmek............................................................................ 482

d.... Konuta Almamak.................................................................... 483

e..... Hakaret Etmek......................................................................... 483

f..... Güven Sarsıcı Davranışta Bulunmak.................................. 484

g..... Başkasını Kaçırmak............................................................... 484

h.... Tedavisinde Yalnız Bırakmak.............................................. 484

3-... Samimiyeti Kaldıran Engel Bulunmak....................................... 485

a.... Cinsel İlişki Kurabilme Yeteneksizliği Sürüyor Olmak...... 485

b.... Hem Terk Hem Birliğin Sarsılması Sebebine Dayanmak 485

c..... İhtar Kararının Tebliğinden Uzun Süre Sonra Dava Açmak 487

X..... İHTARIN SONUÇLARI............................................................................... 488

A-.. İhtar İsteminin Sonuç Doğurmadığı Haller....................................... 488

1-... Davalının Davet Edilen Konuta Girememesi............................ 488

a.... Hazır Bulunulmadığı İçin Konuta Girilememesi............... 488

aa.. Davacı Hazır Olmadığı İçin Konuta Girememek...... 488

bb.. Davacı Bildirime Rağmen Kapıyı Açmayacağını Söylediği İçin Konuta Girememek   489

cc... Davalı İle Çekişmeli Kişi Evde Bulunduğu İçin Konuta Girememek  489

b.... Anahtar Bırakılmadığı İçin Konuta Girilememesi............ 491

aa.. Konutta Her An Hazır Bulunulacaksa Anahtarın Yeri Bildirilmeyebilir            491

bb.. Anahtar Komşuya, Muhtara, Karakola, Mahkeme Kalemine Bırakılabilir     492

cc... Anahtarın Yerinin Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Yazılması Yeterlidir          493

dd.. Kendi Anahtarı İle Giren Anahtar Savunması Yapamaz     493

c..... Kapı Kilitli Olduğu İçin Konuta Girilememesi.................... 493

2-... Davalının Haklı Sebeplerle Boşanma Davası Açması........... 494

3-... Davalının Mazeretinin Bulunması.............................................. 496

a.... Tutuklanmak............................................................................ 496

b.... Hasta Olmak............................................................................ 497

aa.. Kendisinin Hasta Olması................................................ 497

aaa.. Hastalık Dönmeyi Engeller Nitelikte Olmalıdır 497

bbb.. Hastalığa İlişkin Uzman Raporu Alınmalıdır.. 497

ccc... Hastalık Kısa Süreli Olsa Bile Dönüş Süresini Sakatlar               498

ddd.. Taburcu Olunma Dönüş Süresinin Sakatlanmasını Engellemez               498

bb.. Ortak Çocuğun Hasta Olması....................................... 499

c..... Mevsim Koşulları..................................................................... 499

d.... Askerde Olmak......................................................................... 499

e..... Doğum Yapmak...................................................................... 499

f..... Eğitim Engeli Olmak................................................................ 500

aa.. Kendisinin Eğitim Engeli Olması................................... 500

bb.. Ortak Çocuğun Eğitim Engeli Olması........................... 500

g..... Diğer Sebepler........................................................................... 500

B-.. İhtar İsteminin Sonuç Doğurduğu Haller........................................... 501

1-... İhtardan Uzun Süre Önceki Olaylara Dayanılmış Olması...... 501

2-... Davalıya Taşınmaz Verilmemiş Olması.................................... 501

3-... Davacının Davalıyı Bizzat Alıp Getirmemesi........................... 501

4-... Konuta Dönüşün Ciddî Olmaması.............................................. 502

5-... Ortak Konuta Dönmemekte Haklılığın Kanıtlanamaması.... 502

6-... İhtara Rağmen Haklı Sebep Olmadan Konuta Dönülmemiş Olması               503

XI... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 503

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 504

B-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 505

C-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 505

D-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 505

E-... Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 506

F-... Haysiyetsiz hayat sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi.. 506

G-.. Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi..................... 507

H-.. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 507

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 508

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 509

XII. SONUÇLARI................................................................................................... 510

A-.. Davacı Açısından................................................................................... 510

1-... Davacıya Manevi Tazminat Verilemez..................................... 511

2-... Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir........................................ 511

3-... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir................................... 511

4-... Davacıya Velayet Verilebilir......................................................... 512

5-... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir......................................... 512

B-.. Davalı Açısından.................................................................................... 513

1-... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir.......................................... 513

2-... Davalıya Velayet Verilebilir.......................................................... 513

3-... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez................................... 513

4-... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................................ 514

5-... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez...................................... 514

XIII..................................................................................................................... USUL     515

A-.. İspat Yükü............................................................................................... 515

B-.. Davalının Kabulü Sonuç Doğurmaz................................................... 515

C-.. Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez....................................... 516

1-... Islah Yapılmamışsa....................................................................... 516

2-... Islah Yapılmışsa............................................................................. 517

3-... Bir Sebebe Hasredilmişse............................................................... 518

4-... Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa.......................................... 518

D-.. Uygulanacak Kanun.............................................................................. 518

E-... İhtar Dosyası İncelenmelidir................................................................ 520

F-... Konusuz Kalması................................................................................... 520

G-.. Karar Gerekçeli Olmalıdır..................................................................... 521

§ 10.. AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 165).................. 522

I...... SINIFLANDIRMA......................................................................................... 522

A-.. Özel Boşanma Sebebidir....................................................................... 522

B-.. Nisbi Boşanma Sebebidir...................................................................... 522

C-.. Kusura Dayanmayan Boşanma Sebebidir........................................ 523

II.... KOŞULLARI................................................................................................... 523

A-.. Akıl Hastalığı Koşulu............................................................................. 524

1-... Akıl Hastalığının Evlenme Öncesinde Bulunması................... 524

a.... Akıl Hastaları Tıbbî Sakınca Yoksa Evlenebilirler........... 524

b.... Evlenmeye Engel Olacak Derecede Akıl Hastalığı Varsa Evlenme Mutlak Butlanla Batıldır..................................................................................................... 524

c..... Davacı Eş Mutlak Butlan Davası veya Boşanma Davası Açabilir            524

d.... Eş İyileşmiş Olursa Mutlak Butlan, Nisbî Butlana Dönüşür 525

e..... Boşanma Davası Cumhuriyet Savcısı ve İlgililerin Dava Açma Haklarını Etkilemez          525

2-... Akıl Hastalığının Evlenmeden Sonra Başlaması..................... 525

B-.. İyileşmezlik Koşulu................................................................................ 525

1-... İyileşmesi Olanaksız Bulunmalıdır............................................. 525

2-... Resmî Sağlık Kurulu Raporu Alınmalıdır.................................. 527

a.... Sağlık Kurulu İlgili Uzmanları Barındırmalıdır................. 528

b.... Sağlık Kurulu Rapor Giderlerini Davacı Karşılamalıdır... 528

c..... Sağlık Kurulu Akıl Hastalığının Geçmesi Olanağını Açıklamalıdır           529

d.... Sağlık Kurulu Raporlarının Çelişkisi Giderilmelidir........... 530

3-... Güvenlik Tedbirine İlgili Mahkemesinde Hükmedilebilir........ 531

C-.. Çekilmezlik Koşulu................................................................................. 532

1-... İspat Yükü Davacıya Aittir........................................................... 532

2-... Çekilmezlik Her Tür Delille Kanıtlanabilir.................................. 532

III... DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.............................................................. 533

A-.. Zina Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 534

B-.. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi....................... 534

C-.. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi............ 534

D-.. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi......... 534

E-... Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi........................... 535

F-... Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi 535

G-.. Terk Sebebiyle Boşanma Davası İle İlişkisi...................................... 535

H-.. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle İlgisi        535

1-... Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında Deliller Bu Çerçevede Değerlendirilmelidir          536

2-... Davranışları İradi Olmayan Davalı Hakkında Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Kararı Verilemez........................................................... 536

3-... Diğer Koşulları Varsa Sadece Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası Açılabilir      536

4-... Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası Islah Edilerek Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasına Dönüştürülebilir........................ 537

5-... Birden Fazla Boşanma Sebebi Varsa Ayrı Ayrı Karar Verilmelidir    538

6-... Sadece Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa............................ 538

I-.... Ayrılık Kararı Verilebilir........................................................................ 538

İ-.... Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz......................................................... 540

IV... SONUÇLARI................................................................................................... 540

A-.. Davacı Açısından................................................................................... 540

1-... Davacıya Manevi Tazminat Verilemez..................................... 540

2-... Davacıya Maddi Tazminat Verilemez....................................... 541

3-... Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir................................... 542

a.... Davalının Akçalı Durumu Yeterli İse.................................. 542

b.... Davalının Akçalı Durumu Yetersiz İse................................ 542

4-... Davacıya Velayet Verilebilir......................................................... 543

5-... Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir......................................... 543

B-.. Davalı Açısından.................................................................................... 543

1-... Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir.......................................... 543

2-... Davalıya Velayet Verilemez......................................................... 544

3-... Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir.................................... 544

4-... Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................................ 544

5-... Davalıya Manevi Tazminat Verilemez...................................... 545

V..... USUL................................................................................................................ 545

A-.. Davanın Açılması.................................................................................. 545

1-... Akıl Hastası Olmayan Eş Tarafından Açılabilir....................... 545

2-... Akıl Hastası Olan Eşin Vasisi Tarafından Açılamaz............... 545

3-... Evlilik Akdinin İcrası Sırasında Akıl Hastası Olunması Engel Oluşturmaz     546

4-... Her Zaman Açılabilir...................................................................... 547

B-.. Davada Temsil........................................................................................ 548

C-.. Konusuz Kalması................................................................................... 552

D-.. Islah Yapılabilir....................................................................................... 553

ÜÇÜNCÜ KISIM

GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

BİRİNCİ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI KAVRAMI

§ 11.. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASININ KOŞULLARI (TMK m. 166, f. I)   557

I...... BİRLİK TEMELİNDEN SARSILMIŞ OLMALIDIR.............................. 557

A-.. Birliğin Sarsılmasını Belirleyen Faktörler........................................... 557

1-... Olayın Özellikleri............................................................................. 558

2-... Olayın Oluş Biçimi.......................................................................... 558

3-... Kültürel Durumları.......................................................................... 558

4-... Sosyal Durumları............................................................................ 559

5-... Eğitim Durumları............................................................................. 559

6-... Mali Durumları................................................................................ 560

7-... Birbirleriyle Olan İlişkileri............................................................... 560

8-... Çocukları İle Olan İlişkileri............................................................ 560

9-... Yaşadıkları Çevrenin Özellikleri................................................... 561

10-. Toplumun Değer Yargıları............................................................. 561

B-.. Boşanma Kararı Verilmesine Engel Haller........................................ 562

1-... Boşanma Davasının Bulunmaması Engeldir............................ 562

2-... Tanıma ve Tenfiz Davasının Sonuçlanmaması Engeldir....... 562

C-.. Boşanma Kararı Verilmesine Engel Olmayan Haller...................... 563

1-... Fiilen Birlikte Olmama Engel Değildir.......................................... 563

2-... Düğün Yapılmamış Olması Engel Değildir................................. 563

3-... Birlikte Yaşamamış Olma Engel Değildir................................... 563

4-... Evlenme Amaç ve Saiki Engel Değildir....................................... 563

5-... Sadece Yabancı Mahkemede Boşanmış Olma Engel Değildir 564

6-... Davanın Islah Edilerek Dönüşmüş Olması Engel Değildir...... 564

II.... ORTAK HAYATI SÜRDÜRMELERİ EŞLERDEN BEKLENEMEMELİDİR 565

§ 12.. DAVALININ DAVAYA ENGEL OLMA/İTİRAZ HAKKI (TMK m. 166, f. II) 568

I...... İTİRAZ, HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI NİTELİĞİNDE OLMAMALIDIR     569

A-.. İtirazın Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılan Davranışlar........... 572

1-... Birlikte Yaşamaktan Kaçınanın İtirazı...................................... 572

2-... Birlik Görevlerini Yerine Getirmeyenin İtirazı............................ 573

3-... Hakaret Edenin İtirazı................................................................... 573

a.... Tepki Olarak Hakaret Kusur Sayılamaz............................. 573

b.... Tepki Dışı Bir Kere Hakaret Eden Kusurlu Sayılır............ 574

4-... Tepki Dışı Sürekli Hakaret Eden Kusurlu Sayılır...................... 575

5-... Birden Fazla Şikayet Edenin İtirazı............................................. 576

6-... Uzun Süreli Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaya Mahkum Olanın İtirazı    576

7-... Mesaj Gönderenin İtirazı............................................................... 576

8-... Eşinin Ana ve Babasını Eve Almayanın İtirazı........................ 577

9-... Eşine Sürekli Sevmediğini Söyleyenin İtirazı............................. 577

10-. Cinsel Yaşamlarını Dışarıda Anlatanın İtirazı......................... 578

11-. Temizlik Kurallarına Uymayanın İtirazı.................................... 578

12-. Kendisi Boşanma Davası Açanın İtirazı.................................... 578

13-. Eşini Aşağılayanın İtirazı.............................................................. 579

14-. Diğer Sebeplerle İtiraz..................................................................... 579

B-.. İtirazın Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılmayan Davranışlar... 579

1-... Evlilik Birliğini Kurtarmak İsteyenin İtirazı............................... 580

2-... Yabancı Mahkemede Boşanma Kararı Almış Olanın İtirazı 580

3-... Hakkı Olduğu Halde Boşanma Dava Açmayanın İtirazı...... 581

4-... Çelişkili Davranış İçinde Olmayanın İtirazı.............................. 581

5-... Kayın Hısımlarınca Fiziksel Şiddete Uğrayanın İtirazı........... 581

6-... Yurtdışında Boşanma Davası Açanın İtirazı........................... 582

7-... Diğer Davranışlarda Bulunanın İtirazı....................................... 582

II.... EVLİLİK BİRLİĞİNİN DEVAMINDA DAVALI VE ÇOCUKLAR BAKIMINDAN KORUNMAYA DEĞER BİR YARAR KALMAMALIDIR......................................................................... 582

İKİNCİ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASINA OLAYLARIN ETKİSİ

§ 13.. OLAYLARIN BOŞANMA KONUSU OLUŞTURMAMASI......................... 585

I...... İSTEK DIŞI OLGULARIN BULUNMASI................................................. 585

A-.. İradi Olmayan Davranışlarda Bulunmak.......................................... 585

1-... İradi Olma Olgusu Araştırma Yapılmalıdır............................... 585

2-... İradi İse Hükme Esas Alınabilir................................................... 586

3-... İradi Değilse Hükme Esas Alınamaz........................................... 587

B-.. Çocuğun Ölümüne Sebep Olmak........................................................ 588

C-.. Cinsel Saldırıya Uğramak..................................................................... 589

D-.. Yaş Farkı Bulunmak.............................................................................. 589

II.... FİİLİ AYRILIĞIN BULUNMASI............................................................... 589

A-.. Salt Fiili Ayrılık Bulunması................................................................... 590

B-.. Uzun Süren Ayrılığın Bulunması......................................................... 590

III... SAĞLIK SORUNLARININ BULUNMASI................................................ 591

A-.. Hastalıklı Olmak.................................................................................... 591

1-... Tedavi Edilebilir Akıl Hastası Olmak.......................................... 591

2-... Bulaşıcı Olmayan Hastalıklı Olmak........................................... 592

3-... Tedavi Edilebilir Hastalıklı Olmak.............................................. 592

a.... Epilepsi (Sara) Hastalığı......................................................... 592

b.... Ağız ve Vücut Kokusu............................................................ 593

c..... Yatağını Islatmak (İdrar Kaçırmak)................................... 593

d.... Sedef Hastalığı......................................................................... 594

e..... MS Hastalığı............................................................................. 594

f..... Balık Derisi Hastalığı.............................................................. 594

4-... Tedavi Edilemez Hastalıklı Olmak............................................. 595

B-.. Özel Gereksinimli Olmak....................................................................... 595

C-.. Bedensel Farklılıkları Bulunmak......................................................... 596

D-.. Çocuğu Olmamak.................................................................................. 596

E-... Bedensel Özürlü Olmak......................................................................... 597

1-... Görme Özürlü Olmak..................................................................... 597

2-... İşitme Özürlü Olmak...................................................................... 598

3-... Konuşma Özürlü Olmak................................................................ 598

4-... Fiziksel Özürlü Olmak.................................................................... 599

IV... YASAL HAKLARIN KULLANILMASI.................................................... 599

A-.. Şikayet Hakkını Kullanmak................................................................ 599

1-... Cumhuriyet Savcılığına Şikayet Etmek..................................... 599

2-... Karakola Şikayet Etmek............................................................... 600

3-... Nafaka Borcu İçin Şikayet Etmek.............................................. 600

B-.. Koruma Tedbiri İstemek....................................................................... 600

C-.. Gaiplik Kararı Almak............................................................................. 600

D-.. Dava Hakkını Kullanmak.................................................................... 601

E-... Danışıklı Olarak Evlenmek.................................................................. 601

V..... TEPKİ NİTELİĞİNDE DAVRANIŞLARDA BULUNULMASI............ 602

A-.. Tepki Kavramı........................................................................................ 602

1-... Tepki Olaydan Hemen Sonra Gerçekleşmelidir........................ 602

2-... Tepki Sınırı Aşılmamış Olmalıdır................................................ 602

3-... Tepki Tek Olay Olmalıdır.............................................................. 603

B-.. Tepkisel Davranışlar.............................................................................. 604

1-... İntihar Girişimi................................................................................. 604

2-... İlgisizliğe Tepki................................................................................ 604

3-... Evliliği Koruma Amaçlı Tepki...................................................... 604

4-... Beddua.............................................................................................. 605

VI... YÜKÜMLÜLÜK DIŞI İSTEKLERİN KARŞILANMAMASI................ 605

A-.. Sulh Girişimini Reddetmek.................................................................... 605

B-.. Vaadi Yerine Getirmemek..................................................................... 605

VII. FARKLILIKLARIN BULUNMASI............................................................ 606

A-.. Dil Ayrılığının Bulunması..................................................................... 606

B-.. Irk Ayrılığının Bulunması..................................................................... 606

C-.. Renk Ayrılığının Bulunması................................................................ 606

D-.. Siyasi Düşünce Ayrılığının Bulunması............................................... 607

E-... Felsefi İnanç Ayrılığının Bulunması................................................... 607

F-... Din Ayrılığının Bulunması.................................................................... 607

G-.. Mezhep Ayrılığının Bulunması........................................................... 607

H-.. Benzeri Ayrılıkların Bulunması........................................................... 607

VIII.. İNSANİ GÖREVLERİN YAPILMASI....................................................... 607

A-.. Cenaze Törenine Katılmak................................................................... 608

B-.. Tutuklu Eşi Ziyaret Etmek.................................................................... 608

C-.. Barışma Müzakeresi Yapmak............................................................. 608

D-.. Çocuklar İçin Beraber Olmak.............................................................. 609

E-... Diğer İnsani Görevlerin Yapılması...................................................... 610

§ 14.. OLAYLARIN AF NİTELİĞİNDE OLMASI................................................... 611

I...... GENEL OLARAK........................................................................................... 611

A-.. Kayıtsız Şartsız Bir İrade Beyanı Mevcut Olmalıdır...................... 611

B-.. Affı Gösterir Fiili Tutum ve Davranış Gerçekleşmelidir................... 612

C-.. Af Olgusu Somut Delillerle Kanıtlamalıdır........................................ 613

1-... Affa Yönelik İddia Bulunmalıdır................................................ 613

2-... Bilinmeyen Bir Olayın Affedilmesi Mümkün Değildir............. 614

3-... Deliller Af Olgunu Göstermeye Yeterli Olmalıdır...................... 614

II.... BARIŞMIŞ OLMAK...................................................................................... 614

A-.. Barışma Girişiminde Bulunmak.......................................................... 615

1-... Davacı Tarafından......................................................................... 616

2-... Eşlerin Yakınları Tarafından........................................................ 617

B-.. Barışmayı Gerçekleştirmek.................................................................. 618

1-... Davadan Önce................................................................................. 618

2-... Davadan Sonra............................................................................... 619

3-... Karardan Sonra............................................................................... 620

C-.. Barışma Sayılmayan Davranışlar...................................................... 621

1-... Çocukları Ziyaret İçin Bir Araya Gelmek.................................. 621

2-... Çocukların Özel Günleri İçin Bir Araya Gelmek....................... 621

3-... Zorunluluk Sebebiyle Bir Arada Kalmak................................... 622

III... AF İRADESİNİ GÖSTERMEK.................................................................... 623

A-.. Feragatle Önceki Olayları Affetmek................................................... 623

1-... Feragat Öncesi Vakıalar Taraflara Kusur Olarak Yüklenemez 624

2-... Feragat Sonrası Vakıalar Taraflara Kusur Olarak Yüklenebilir 625

B-.. İhtarla Önceki Olayları Affetmek....................................................... 626

1-... İhtar Şekli......................................................................................... 626

a.... Mahkeme Aracılığı İle............................................................ 627

b.... Noter Aracılığı İle.................................................................... 628

2-... İhtarın Sonuçları............................................................................. 629

a.... İhtar Öncesi Olaylara Dayanılamaz.................................... 629

b.... İhtar Sonrası Olaylara Dayanılabilir.................................... 629

c..... İhtar Diğer Boşanma Davası İçinde Sonuç Doğurur........ 630

C-.. Beyanla Önceki Olayları Affetmek.................................................... 630

1-... Duruşmada Beyanda Bulunmak................................................. 630

a.... Görülen Davada Beyanda Bulunmak................................. 630

b.... Başka Davada Beyanda Bulunmak................................... 631

2-... Dilekçede Beyanda Bulunmak.................................................... 631

3-... Başka Bir Davada Beyanda Bulunmak.................................... 632

4-... Cumhuriyet Savcılığında Beyanda Bulunmak........................ 633

5-... Mesajla Beyanda Bulunmak....................................................... 633

D-.. Cinsel İlişki Kurarak Önceki Olayları Affetmek............................... 633

IV... HOŞGÖRÜ İLE KARŞILAMAK................................................................. 634

A-.. Birlikte Olmak......................................................................................... 634

1-... Birlikte Tatile Gitmek..................................................................... 634

2-... Asker İzninde Bir Araya Gelmek................................................. 635

3-... Aynı Evde Birlikte Olmak............................................................. 635

a.... Olaylardan Sonra..................................................................... 636

b.... Davadan Sonra........................................................................ 637

4-... Baba Evinden Alıp Getirmek........................................................ 637

5-... Doğumdan Sonra Birlikte Yaşamak........................................... 638

6-... Birlikte Kutsal Topraklara Gitmek............................................... 638

a.... Birlikte Hacca Gitmek............................................................ 638

b.... Birlikte Umreye Gitmek.......................................................... 638

7-... Düğün Hazırlıklarını Sürdürmek................................................. 639

8-... Eşiyle Cinsel İlişki Kurmak............................................................ 639

9-... Tüp Bebek Tedavisine Başlamak................................................ 640

10-. Otelde Bir Araya Gelmek............................................................... 641

11-. Birlikte Pikniğe Gitmek................................................................... 641

B-.. Hukuki Süreci Sonlandırmak............................................................... 641

1-... Açtığı Boşanma Davasını Açılmamış Hale Getirmek............ 641

2-... Ceza Davasından Vazgeçmek..................................................... 642

a.... Vazgeçme Barışmaya Yönelik İse....................................... 642

b.... Vazgeçme Cezadan Kurtarmaya Yönelik İse.................... 643

c..... Vazgeçme Savunma Amaçlı İse.......................................... 645

d.... Vazgeçme Üçüncü Kişiden Gelmiş İse................................. 645

C-.. Karşılıksız Kazandırmada Bulunmak............................................... 645

1-... Hediye Vermek................................................................................ 645

2-... Bağış Yapmak................................................................................. 646

3-... Taşınır Almak.................................................................................. 646

4-... Taşınmaz Almak-Kiralamak........................................................ 646

D-.. Kararı Geç Tebliğe Çıkarmak.............................................................. 647

V..... BİRLİĞİ OLAYLARA RAĞMEN SÜRDÜRMEK................................... 647

A-.. Aynı Şehirde Evlilik Birliğini Sürdürmek............................................ 648

1-... Aynı Evde Oturma Kural Olarak Af Sayılır............................... 648

2-... Aynı Evde Oturma Her Zaman Af Sayılmaz............................ 649

3-... Aynı Evde Oturma Makul Süre İse Af Sayılmaz..................... 650

4-... Aynı Evde Zorunlu Oturma Af Sayılmaz.................................. 650

5-... Aynı Evde Oturma İstemi Af Sayılır........................................... 651

6-... Başka Semtte Aynı Evde Oturma Af Sayılır............................. 651

B-.. Başka Şehirde Evlilik Birliğini Sürdürmek.......................................... 652

C-.. Başka Ülkede Evlilik Birliğini Sürdürmek.......................................... 653

VI... AF SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR......................................................... 654

A-.. İyiniyetli Girişimde Bulunmak............................................................. 654

B-.. Müzakerede Bulunmak......................................................................... 655

§ 15.. OLAYLARIN ZAMANININ ETKİSİ................................................................ 656

I...... EVLİLİĞİN BAŞLANGICINA GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ.............. 656

A-.. Evlilik Öncesi Olaylar............................................................................. 656

1-... Nikahsız Yaşanan Dönemdeki Olaylar Boşanma Konusu Olamaz   656

2-... Nişanlılık Dönemdeki Olaylar Boşanma Konusu Olamaz..... 657

3-... Butlan Davasına Konu Olabilir.................................................... 658

B-.. Evlilik Sonrası Olaylar........................................................................... 658

II.... BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ            658

A-.. Boşanma Davasının Açılma Tarihinden Önceki Olaylar............... 658

B-.. Boşanma Davasının Açılma Tarihinden Sonraki Olaylar.............. 659

1-... Mevcut Boşanma Davasında Hükme Esas Alınamaz........... 659

2-... Yeni Bir Boşanma Davasının Konusu Olabilir.......................... 661

III... İLERİ SÜRÜLMESİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ........................... 662

A-.. Üzerinden Uzun Süre Geçmiş Olaylar................................................. 662

B-.. Sonrasında Evlilik Birliğinin Sürdürüldüğü Olaylar.......................... 662

C-.. Reddedilen Dava Öncesi Olaylar......................................................... 663

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEPLERİ
(TMK. m. 166 f. I)

§ 16.. DUYGUSAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI............ 666

I...... KÜÇÜLTÜCÜ DAVRANMAK.................................................................... 667

A-.. Alay Etmek.............................................................................................. 667

1-... Kilosuyla Alay Etmek.................................................................... 668

2-... Organlarıyla Alay Etmek............................................................... 668

3-... Görüntüsüyle Alay Etmek............................................................. 669

B-.. Aşağılamak.............................................................................................. 669

1-... Ekonomik Aşağılama.................................................................... 670

2-... Fiziksel Aşağılama.......................................................................... 671

3-... Cinsel Aşağılama............................................................................ 672

4-... Duygusal Aşağılama...................................................................... 673

5-... Sosyal Aşağılama........................................................................... 674

C-.. Küçük Düşürmek.................................................................................... 675

D-.. Tükürmek................................................................................................. 675

E-... Küçümsemek........................................................................................... 676

F-... Başkalarıyla Kıyaslamak..................................................................... 676

G-.. Sırları Açıklamak................................................................................... 678

1-... Aile Sırlarını Açıklamak................................................................ 678

2-... Yatak Odası Sırlarını Açıklamak................................................ 678

3-... Evlilik Sırlarını Açıklamak............................................................ 679

H-.. Dedikodu Çıkarmak.............................................................................. 680

1-... Başkasıyla İlişki Dedikodusu....................................................... 680

2-... Başkasıyla Yakaladım Dedikodusu........................................... 681

3-... Kız (Bakire) Olmadığı Dedikodusu............................................. 682

I-.... İftira Etmek............................................................................................. 682

İ-.... Beğenmemek........................................................................................... 683

1-... Eşin Kendisini Beğenmemek......................................................... 683

2-... Eşin Yaptıklarını Beğenmemek................................................... 683

J-.... Hırsızlık Yapmak................................................................................... 684

K-.. Kendisine Yakıştıramadığını Söylemek............................................ 685

L-... İhtiyacı Olmadan Yardım Toplamak................................................ 685

II.... SUÇLAYICI DAVRANMAK....................................................................... 685

A-.. Çocuğun Kendisinden Olmadığı İle Suçlamak................................. 685

B-.. Hırsızlıkla Suçlamak............................................................................. 686

C-.. Kız (Bakire) Çıkmadı Diye Suçlamak................................................ 687

D-.. Kötü Yolda Olmakla Suçlamak........................................................... 688

E-... Sadakatsizlikle Suçlamak..................................................................... 689

F-... Sapık İlişkiyle Suçlamak....................................................................... 689

G-.. İktidarsızlıkla Suçlamak....................................................................... 689

H-.. Başkalarıyla İlgilenmekle Suçlamak.................................................. 689

I-.... Güven Sarsıcı Davranışla Suçlamak.................................................. 690

İ-.... Aldatmakla Suçlamak........................................................................... 690

J-.... Diğer Suçlamalarda Bulunmak............................................................ 690

III... HAKARET EDİCİ DAVRANMAK............................................................. 691

A-.. Genel Olarak............................................................................................ 691

1-... Hakaret Vakıasına Dayanılmış Olmalıdır................................ 691

2-... Akraba Olan Tanıklarla İspat Edilebilir...................................... 691

3-... Ayrıntılı Belirleme Yapılmalıdır.................................................. 692

a.... Hakaret Sözleri Tutanağa Geçirilmelidir............................. 692

b.... Hakaret Sözlerinin Hangi Ortamda Söylendiği Belirlenmelidir    692

c..... Hakaret Sözlerinin Hangi Tarihte Söylendiği Belirlenmelidir 693

B-.. Gerçekleşme Halleri................................................................................ 693

1-... Eşine Hakaret Etmek..................................................................... 693

2-... Çocuklarına Hakaret Etmek........................................................ 694

a.... Ortak Çocuğa Hakaret Etmek.............................................. 694

b.... Üvey Çocuğa Hakaret Etmek............................................... 695

3-... Ailesine Hakaret Etmek................................................................. 695

4-... Karşılıklı Hakaret Etmek.............................................................. 696

5-... Hakarete Sessiz/Seyirci Kalmak.................................................. 697

IV... SEVGİSİZ DAVRANMAK........................................................................... 697

A-.. Başkasını Sevdiğini Söylemek............................................................. 698

B-.. Eşini Sevmediğini Söylemek................................................................. 698

C-.. Zorla Evlendirildiğini Söylemek........................................................... 699

D-.. Başkası İle Evleneceğini Söylemek..................................................... 700

E-... Eşinden Sıkıldığını Söylemek.............................................................. 700

F-... Eşinden Soğuduğunu Söylemek........................................................... 700

G-.. Eşini İstemediğini Söylemek................................................................. 701

H-.. Eşine Isınamadığını Söylemek............................................................ 702

I-.... Evliliği İstemediğini Söylemek.............................................................. 702

İ-.... Eşinden İğrendiğini Söylemek.............................................................. 702

J-.... Eşinden Bıktığını Söylemek................................................................. 702

K-.. Çocuklar Arasında Ayırım Yapmak.................................................. 703

L-... Eşiyle Evlendiğine Pişman Olduğunu Söylemek............................... 703

M-. Anne Bakım ve Şefkatine Muhtaç Olan Ortak Çocuğu Annesinden Koparmak   703

N-.. Eşinden Nefret Ettiğini Söylemek........................................................ 704

V..... BASKICI DAVRANMAK............................................................................. 704

A-.. Aşırı Kıskançlık Göstermek.................................................................. 704

B-.. Başkalarıyla Görüştürmemek.............................................................. 705

1-... Çocukları İle Görüştürmemek...................................................... 705

2-... Aile İle Görüştürmemek................................................................. 706

a.... Fiilen Engelleyerek Görüştürmemek..................................... 706

b.... Teknik Olarak Engelleyerek Görüştürmemek.................... 707

c..... Baskı Yoluyla Engelleyerek Görüştürmemek.................... 707

3-... Komşu İle Görüştürmemek........................................................... 708

4-... Yakınlarıyla Görüştürmemek....................................................... 708

5-... Kimseyle Görüştürmemek............................................................. 708

6-... Telefon İle Görüştürmemek.......................................................... 709

C-.. Tehdit Etmek........................................................................................... 709

1-... Eşini Tehdit Etmek.......................................................................... 709

2-... Çocuklarını Tehdit Etmek............................................................. 710

3-... Ailesini Tehdit Etmek..................................................................... 710

D-.. Uzaklaştırmak......................................................................................... 711

1-... Başkası Yanına Bırakmak........................................................... 711

a.... Ailesi Yanına/Baba Evine Bırakmak.................................. 711

aa.. Hamile İken...................................................................... 712

bb.. Doğum Sonrası................................................................. 712

cc... Gece Yarısı........................................................................ 712

dd.. Bayram Bahanesi İle...................................................... 713

b.... Akrabaları Yanına Bırakmak............................................... 713

c..... Üçüncü Kişilerin Yanına Bırakmak..................................... 713

2-... Eve Almamak.................................................................................. 714

3-... Kilit Değiştirmek.............................................................................. 714

4-... Evden Kovmak............................................................................... 715

a.... Eşini Kovmak........................................................................... 715

b.... Çocuklarını Kovmak.............................................................. 716

c..... Eşinin Ailesini Kovmak........................................................... 716

5-... Yurt Dışına Yanına Götürmemek............................................... 717

6-... Eşyalarını Atmak............................................................................ 717

a.... Kapı Önüne Atmak................................................................. 717

b.... Dışarı Atmak............................................................................ 718

c..... Başkası Yanına Atmak.......................................................... 718

d.... Çöpe Atmak............................................................................. 718

E-... Evlilik Düzeninde Baskı Yapmak....................................................... 719

1-... Ev Bağışlamak İçin Baskı Yapmak........................................... 719

2-... Ailesinden Para İstemek İçin Baskı Yapmak............................ 720

3-... Doğum Yapması İçin Baskı Yapmak........................................ 720

4-... Ailesi İle Birlikle Vakit Geçirmesi İçin Baskı Yapmak............. 720

F-... Üvey Çocuğa Karşı Kötü Davranmak............................................... 720

1-... Üvey Çocuğu İstemediğini Söylemek......................................... 721

2-... Üvey Çocuğa Bakmamak............................................................ 722

3-... Üvey Çocuğa Özen ve İlgi Göstermemek................................... 722

G-.. Korkutmak............................................................................................... 722

H-.. Hürriyetinden Yoksun Bırakmak........................................................ 723

VI... İLGİSİZ DAVRANMAK............................................................................... 723

A-.. Aileyle İlgilenmemek.............................................................................. 723

1-... Çocuklara İlgisizlik Göstermek..................................................... 723

2-... Eşe İlgisizlik Göstermek................................................................. 724

a.... Doğumunda İlgilenmemek.................................................... 724

b.... Arabasına Almamak.............................................................. 725

c..... Hamilelikte Yalnız Bırakmak............................................... 725

d.... Atandığı Yere Götürmemek.................................................. 726

e..... İlgisiz Kalmak........................................................................... 726

f..... Gece Hayatına Düşkün Olmak............................................. 726

g..... Ayrı Odalarda Yaşamak........................................................ 727

B-.. Hastalıkla İlgilenmemek....................................................................... 727

1-... Eşinin Hastalığı İle İlgilenmemek................................................ 727

a.... Hasta Eşi Yalnız Bırakmak................................................... 728

b.... Hasta Eşle Hastanede Yatarken İlgilenmemek................. 729

c..... Hasta Eşin Tedavisiyle İlgilenmemek.................................. 729

d.... Hasta Eşin Ameliyatıyla İlgilenmemek............................... 730

e..... Hasta Eşe İlkel Tedavi Yaptırmak....................................... 730

f..... Hasta Eşin Bakımı İle İlgilenmemek................................... 730

g..... Hasta Eşe Sağlık Karnesi Çıkarmamak.............................. 731

h.... Hasta Eşi Baba Evine Bırakmak......................................... 731

2-... Çocuğun Hastalığı İle İlgilenmemek........................................... 732

C-.. Müdahalelerle İlgilenmemek................................................................ 732

D-.. Evle İlgilenmemek.................................................................................. 733

1-... Evi Sık Terk Etmek......................................................................... 733

2-... Evi Uzun Sürelerle Terk Etmek..................................................... 735

3-... Eve Bazı Geceler Gelmemek........................................................ 735

4-... Eve Geç Saatlerde Gelmek............................................................ 735

5-... Eve Gelmemek................................................................................ 735

E-... Tedaviyle İlgilenmemek........................................................................ 736

1-... Epilepsi (Sara) Tedavisinden Kaçınmak.................................... 736

2-... Ağız ve Vücut Kokusu Tedavisinden Kaçınmak...................... 736

3-... Bulaşıcı Hastalık Tedavisinden Kaçınmak............................... 737

4-... Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak.......................................... 737

5-... Cinsel Soğukluk Tedavisinden Kaçınmak................................. 738

6-... Diğer Sebeplerle Tedaviden Kaçınmak....................................... 738

F-... Temizlikle İlgilenmemek....................................................................... 738

1-... Beden Temizliği İle İlgilenmemek................................................ 739

2-... Ev Temizliği İle İlgilenmemek...................................................... 739

G-.. Üzüntüyle İlgilenmemek....................................................................... 740

VII. DIŞLAYICI DAVRANMAK........................................................................ 740

A-.. Gebeliği Sonlandırma Konusunda Dışlama...................................... 740

1-... Gebeliği Baskı Sonucu Sonlandırmak........................................ 740

2-... Gebeliği Kusurlu Davranışla Sonlandırmak............................... 741

B-.. Evliliğin Gerekleri Konusunda Dışlama.............................................. 741

1-... Eşine Evliliğin Kendisine Göre Olmadığını Söylemek.............. 741

2-... Eşinin Fotoğrafını Yırtmak........................................................... 742

3-... Eşini Başkalarının Yanında Konuşturmamak.......................... 742

4-... Eşine Karşı Olumsuz Davranış İçine Girmek............................. 742

5-... Eşine Karşı Kayıtsız Kalmak........................................................ 742

6-... Eşinin Sebebiyeti Olmadan İntihara Kalkışmak....................... 743

7-... Eşine Karşı Görevlerini Aksatacak Derecede Kahvehaneye Gitmek 744

8-... Eşine Çocuğu Göstermemek......................................................... 744

9-... Eşinin Bakıma Muhtaç Ana Babasını İstememek.................. 745

10-. Eşinin İsteğine Rağmen Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak 745

11-. Eşine Zaman Ayırmamak............................................................. 745

12-. Eşinden Hamileliğini Gizlemek..................................................... 746

VIII.. GÜVEN SARSICI DAVRANMAK.............................................................. 746

A-.. Eşinden Habersiz Gebeliği Sonlandırmak.......................................... 746

B-.. Eşini Hamile Olduğuna İnandırmak................................................... 747

C-.. Başkasının Resmini/Fotoğrafını Saklamak...................................... 747

1-... Eski Eşinin Resmini/Fotoğrafını Saklamak............................... 748

2-... Eski Nişanlısının Resmini/Fotoğrafını Saklamak.................... 748

D-.. Başkasıyla İstenilmediği Halde Çalışmak......................................... 748

E-... Sevgilisini Unutamadığını Açıklamak................................................ 749

F-... Başkasıyla Duygusal İlişki Kurmak.................................................... 749

G-.. Gittiği Yer Hakkında Yanlış Bilgi Vermek......................................... 749

IX... BİRLİK GÖREVLERİNE AYKIRI DAVRANMAK................................ 750

A-.. Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. II) Aykırı Davranmak      750

B-.. Çocuklara Özen Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. II) Aykırı Davranmak               750

C-.. Birlikte Yaşama Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. III) Aykırı Davranmak             751

D-.. Yardım Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. III) Aykırı Davranmak 752

E-... Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğüne Aykırı Davranmak. 753

X..... ZARAR VERİCİ DAVRANMAK................................................................ 753

A-.. Eşyaya Zarar Vermek............................................................................ 754

1-... Ev Eşyasına Zarar Vermek........................................................... 754

2-... Giyim Eşyasına Zarar Vermek..................................................... 755

a.... Giyim Eşyasını Kesmek......................................................... 755

b.... Giyim Eşyasını Yakmak........................................................ 756

3-... Üniformaya Zarar Vermek........................................................... 756

B-.. İşyerine Zarar Vermek........................................................................... 757

C-.. Araca Zarar Vermek.............................................................................. 757

D-.. Konuta Zarar Vermek............................................................................ 757

1-... Malzemeye Zarar Vermek............................................................ 757

2-... Yangın Çıkarmak........................................................................... 758

E-... Akçalı Değere Zarar Vermek................................................................ 758

XI... DİĞER SEBEPLER........................................................................................ 759

§ 17.. EKONOMİK ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI........... 760

I...... BORÇLANMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET............................ 760

A-.. Borçlarını Ödememek........................................................................... 761

B-.. Aşırı Borçlanmak................................................................................... 761

C-.. Haciz Gelmesine Sebebiyet Vermek................................................... 761

D-.. Takip Yapılmasına Sebebiyet Vermek.............................................. 763

E-... Alacaklıların Rahatsız Etmesine Sebebiyet Vermek....................... 763

F-... Aşırı Derecede Şans Oyunu Oynamak............................................... 764

G-.. Eşinden Habersiz Borç Almak............................................................. 764

H-.. Eşini Ekonomik Gücünün Üstünde Borçlandırmak......................... 764

I-.... Eşini Borçlanmaya Zorlamak.............................................................. 765

İ-.... Aile Düzenini Bozacak Derecede Borçlanmak................................. 765

II.... ÇALIŞMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET.................................... 766

A-.. Çalışmamak............................................................................................ 766

B-.. Zorla Çalıştırmak................................................................................... 766

C-.. Çalıştırmamak........................................................................................ 767

D-.. İşten Çıkarılmasını Sağlamak............................................................. 767

E-... Uygunsuz İşte Çalışmak....................................................................... 767

III... KONUT KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET......................................... 768

A-.. Bağımsız Konut Sağlamamak............................................................. 768

B-.. Ortak Konut Sağlamamak.................................................................... 768

C-.. Konutu Eşyaları Taşıyıp Boşaltmak.................................................. 769

D-.. Konutun Aboneliklerini İptal Ettirmek............................................... 770

1-... Elektrik Aboneliğini İptal Ettirmek.............................................. 770

2-... Su Aboneliğini İptal Ettirmek........................................................ 770

3-... Doğalgaz Aboneliğini İptal Ettirmek........................................... 770

E-... Huzurevine Yerleşmek Zorunda Kalmak.......................................... 771

F-            Eve Bakmamak 771

G-.. Evin Eşyalarını Satmak........................................................................ 773

H-.. Kendi Ailesiyle Oturmaya Zorlamak.................................................. 773

I-.... Evin İntifa Hakkını Vermek................................................................ 774

İ-.... Evin Kirasını Ödememek...................................................................... 774

IV... BİRLİĞİN YÖNETİMİ KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET............. 775

A-.. Eşin Aşırı Tasarruflu Davranması....................................................... 775

B-.. Eşinin Görüşünü Almadan Taşınmazını Devretmek....................... 776

C-.. Eşinin Görüşünü Almadan Taşınmazını Satmak............................ 776

D-.. Eşinden Mal Talebinde Bulunmak...................................................... 776

E-... Eşinin Gelirine El Koymak.................................................................... 777

V..... GÜVEN KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET......................................... 777

A-.. Eşinden Habersiz Kredi Kartını Kullanmak...................................... 778

B-.. Eşinden Habersiz Parasını Almak....................................................... 778

C-.. Eşinden Habersiz Kumar Oynamak................................................... 779

VI... DİĞER EKONOMİK ŞİDDET SEBEPLERİ............................................. 779

§ 18.. CİNSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI.................... 780

I...... CİNSEL İLİŞKİ KURAMAMA SORUNLARI BULUNMAK................ 781

A-.. Cinsel İlişki Hiç Kuramamak............................................................... 781

1-... Evlilik Süresi Değerlendirilmelidir................................................. 782

a.... Birliktelik Kısa Süre Olmuşsa................................................ 782

b.... Birliktelik Uzun Süre Olmuşsa............................................... 782

2-... İlişki Kurulamadığı Anlaşılmalıdır.............................................. 783

3.... İlişki Kuramama Sebebi Belirlenmelidir..................................... 785

a.... Kadın Tedaviden Kaçınıyorsa.............................................. 785

b.... Erkek Tedaviden Kaçınıyorsa.............................................. 786

4-... Davayı İlişki Kuramayan Açmamış Olmalıdır......................... 786

5-... Cinsel Organlar Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirecek Yapıda Olmalıdır     786

6-... Psikolojik Sebep Etkili Değildir..................................................... 788

7-... Eşlerin Cinsel İlişki Kurmalarına Yönelik Engelleri Yoksa Erkeğin Kusurlu Olduğu Kabul Edilmelidir............................................................................................................ 788

B-.. Cinsel İlişkiden Kaçınmak.................................................................... 789

1-... Kadın İlişkiden Kaçınıyorsa......................................................... 789

2-... Erkek İlişkiden Kaçınıyorsa.......................................................... 791

C-.. Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiye Zorlamak....................... 791

II.... CİNSEL İLİŞKİ KURULMASINA RAĞMEN SORUNLARI BULUNMAK    792

A-.. İstenmeyen Şekilde İlişki Kurmak....................................................... 792

B-.. İstek Dışı Cinsel İlişki Kurmak............................................................. 793

C-.. Penil Protez Taktırmak.......................................................................... 794

D-.. Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirmek............. 795

E-... Yatağını Ayırmak.................................................................................. 796

III... CİNSEL AÇIKLAMADA BULUNMAK.................................................... 796

A-.. Cinsel Yetersizliği Açıklamak............................................................... 796

B-.. Cinsel Yaşamı Açıklamak.................................................................... 797

C-.. Cinsel Suçlamada Bulunmak............................................................... 798

D-.. Eşini Satacağını Açıklamak................................................................. 799

IV... CİNSEL SAPKINLIKTA BULUNMAK..................................................... 799

A-.. Cinsel Tacizde Bulunmak..................................................................... 800

B-.. Cinsel Tacize Sessiz Kalmak................................................................ 800

C-.. Cinsel Sadakatsizliğe Zemin Hazırlamak.......................................... 801

D-.. Cinsel İçerikli Uygunsuz Görüntü Seyretmeye Neden Olmak........ 801

E-... Cinsel İçerikli Uygunsuz Görüntü Göndermek.................................. 801

F-... Cinsel İçerikli Uygunsuz İnternet Sitelerine Girmek......................... 802

G-.. Cinsel İçerikli Uygunsuz Sözler Söylemek......................................... 802

H-.. Cinsel İlişki Teklifinde Bulunmak....................................................... 802

V..... CİNSEL GÜVENİ SARSICI DAVRANIŞLARDA BULUNMAK......... 803

A-.. Başkasıyla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak.............. 803

1-... Başkasıyla Sık Sık Görüşmek...................................................... 803

a.... Tanıdık Biriyle Sık Sık Görüşmek........................................ 803

b.... Tanımadık Biriyle Sık Sık Görüşmek.................................. 804

2-... Başkasıyla Elele Görülmek........................................................... 804

3-... Başkasıyla İstenmediği Halde Arkadaşlık Etmek.................... 804

4-... Başkasıyla Değişik Mekanlarda Görülmek............................... 805

5-... Başkasıyla İlişki Söylentisine Sebebiyet Vermek..................... 805

6-... Başkasıyla Kendisine Önerildiği İçin Görüşmeye Gitmek....... 806

7-... Başkasıyla Geçerli Sebep Olmadan Mesajlaşmak................... 806

a.... Başkasıyla Cep Telefonuyla Mesajlaşmak....................... 806

b.... Başkasıyla İnternet Ortamında Mesajlaşmak.................. 807

8-... Başkasıyla Nişan Yapmak........................................................... 807

B-.. Açıklamayla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak........... 808

1-... Evlilik Öncesi İlişkiye Girdiğini Açıklamak................................ 808

2-... Irzına Geçilmek İstendiğini Açıklamak...................................... 809

3-... Başkasıyla Evlendiğini Açıklamak............................................. 809

4-... Televizyon Kanalında “Eşimden Ayrıldım” Şeklinde Açıklamak     809

5-... İnternette Kendini Bekar Olarak Açıklamak............................. 810

6-... Gittiği Yeri Açıklayamamak......................................................... 810

C-.. İletişim Araçlarıyla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak 811

1-... Olağan Dışı Telefon Görüşmesi Yapmak................................... 811

2-... Olağan Dışı Fotoğraf Çekilmek.................................................... 812

3-... Olağan Dışı Mektuplaşmak.......................................................... 813

4-... Olağan Dışı Telefon Edinmek...................................................... 813

D-.. Diğer Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışlarda Bulunmak.................... 814

VI... CİNSEL SADAKATE AYKIRI DAVRANIŞLARDA BULUNMAK..... 815

A-.. Başkasıyla Yaşamak............................................................................. 815

B-.. Eve Başkasını Almak............................................................................ 816

C-.. Evlilik Dışı Çocuğu Olmak.................................................................... 817

D-.. İlişkisini Anlatmak.................................................................................. 817

E-... Sadakatsizliğini Açıklamak.................................................................. 817

F-... Başkasıyla Cinsel İlişki Kurmak.......................................................... 818

G-.. Eşini Pazarlamaya Kalkışmak............................................................. 818

H-.. Eşinin Yatak Odası Görüntülerini Başkalarına Göstermek............ 818

I-.... Diğer Cinsel Sadakate Aykırı Davranışlar......................................... 819

VII. DİĞER CİNSEL ŞİDDET SEBEPLERİ..................................................... 819

§ 19.. FİZİKSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI............... 820

I...... DOĞRUDAN FİZİKSEL ŞİDDET............................................................... 820

A-.. Dövmek.................................................................................................... 820

1-... Eşini Dövmek................................................................................... 821

a.... Koruma Kararı Delil Olabilir.................................................. 822

b.... Akraba Olan Tanıkla İspat Mümkündür............................ 822

c..... Dövme Dava Öncesi Gerçekleşmelidir................................. 822

d.... Özürlü Eşi Dövme Boşanma Sebebidir................................ 823

e..... Dövme Sonrası Barışılmamış Olmalıdır............................. 823

f..... Belirtiler Görülmüşse “Eşim Dövdü” Beyanı Yeterlidir.... 823

g..... Karakol Kayıtları Yeterlidir................................................... 824

h.... Beraat Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz........................ 824

2-... Çocuklarını Dövmek...................................................................... 825

a.... Ortak Çocuğu........................................................................... 825

b.... Üvey Çocuğu............................................................................ 826

3-... Ailesini Dövmek.............................................................................. 826

4-... Karşılıklı Dövmek........................................................................... 827

B-.. Dövülmek................................................................................................. 828

1-... Eşi Tarafından Dövülmek............................................................. 828

2-... Çocukları Tarafından Dövülmek................................................ 828

3-... Ailesi Tarafından Dövülmek........................................................ 829

4-... Dövülmeye Sessiz Kalmak............................................................ 830

C-.. Yaralamak............................................................................................... 831

1-... Kesici Aletle Yaralamak................................................................ 831

2-... Tırnakla Yaralamak....................................................................... 831

3-... Kaynar Suyla Yaralamak............................................................. 831

D-.. Fırlatmak.................................................................................................. 832

E-... Isırmak..................................................................................................... 834

F-... İtmek......................................................................................................... 834

G-.. Cisimle Vurmak...................................................................................... 835

H-.. Tekmelemek............................................................................................ 835

I-.... Saçını Çekmek........................................................................................ 835

İ-.... Tırmalamak............................................................................................. 836

J-.... Koparmak................................................................................................ 836

K-.. Üzerine Yürümek.................................................................................... 836

L-... Kaynar Su Dökmek................................................................................ 837

II.... DOLAYLI FİZİKSEL ŞİDDET.................................................................... 837

A-.. Kilitlemek................................................................................................. 837

1-... Ev İçine Kilitli Bırakmak............................................................... 837

2-... Ev İçinde Belirli Yere Kilitli Bırakmak........................................ 838

3-... Çocukları Kilitli Bırakmak............................................................ 838

B-.. Zorlama İçeren Davranışta Bulunmak.............................................. 839

C-.. Kavgaya Katılmak................................................................................. 839

D-.. Şiddete Kalkışmak................................................................................. 840

III... DİĞER FİZİKSEL ŞİDDET SEBEPLERİ.................................................. 840

§ 20.. SOSYAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI................... 841

I...... GİYİM KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET................................................. 841

A-.. Giyim Konusunda Baskıda Bulunmak.............................................. 841

1-... Eşine Örtünmesi İçin Baskıda Bulunmak.................................. 842

2-... Eşine Çarşaf Giymesi İçin Baskıda Bulunmak......................... 842

3-... Eşine Kendi İsteği Doğrultusunda Giyinmesi İçin Baskıda Bulunmak              842

4-... Eşine Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmesi İçin Baskıda Bulunmak               843

B-.. Giyim Konusunda Aykırı Davranmak............................................... 843

1-... Eşinin Olağan Giyimine Karışmak............................................... 843

2-... Eşinin Giyimine Ailesinin Müdahalesine Seyirci Kalmak........ 844

3-... Eşinin Rızası Dışında Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmek.. 844

II.... YEME İÇME KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET...................................... 845

A-.. Sürekli İçki Kullanmak.......................................................................... 845

1-... Salt İçki Kullanma Boşanma Sebebi Değildir............................ 845

a.... Normal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir......................... 846

b.... Sosyal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir........................... 847

2-... Sürekli İçki Kullanma Boşanma Sebebidir................................ 847

a.... Tek Başına Sürekli İçki Kullanma....................................... 848

b.... Arkadaşlarla Sürekli İçki Kullanma..................................... 849

3-... Aşırı İçki Kullanma Boşanma Sebebidir.................................... 849

B-.. Çevreye Rahatsızlık Verecek Şekilde İçki Kullanmak.................... 850

C-.. Çocuğunu Özendirecek Şekilde İçki Kullanmak.............................. 850

D-.. Uyuşturucu Kullanmak......................................................................... 850

III... ALIŞKANLIKLAR KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET............................ 851

A-.. Aykırı Hobilere Sahip Olmak............................................................... 851

B-.. Hobilere Aşırı Düşkün Olmak.............................................................. 851

C-.. Tıbbi Tedaviden Kaçınmak................................................................. 851

IV... GELENEKLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET.................................. 852

A-.. Eşe Yönelik Olanlar................................................................................ 852

1-... Düğün Töreni Aşamasında Sorunlar Çıkarmak....................... 852

2-... İçki İçmeye Zorlamak................................................................... 854

3-... Konuklarına İyi Konukseverlik Göstermemek.......................... 854

4-... Çocuklarının Olmayışını Sorun Etmek...................................... 854

5-... Çocuk Yapma İsteğine Karşı Çıkmak........................................ 855

6-... Çocuğun Mezar Taşına Sadece Kendi Adını Yazdırmak....... 855

7-... Taziye Ziyaretine Engel Çıkaracağını Söylemek..................... 855

B-.. Çocuklara Yönelik Olanlar................................................................... 856

1-... Sünnet Konusunda Sosyal Şiddet................................................ 856

a.... Sünnet Törenine Katılmamak............................................... 856

b.... Sünneti Haber Vermemek...................................................... 856

2-... Çocuğun Düğününde Kavga Çıkarmak..................................... 856

V..... DİN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET....................................................... 857

A-.. Yasa Dışı Dini Faaliyetlerde Bulunmak............................................. 857

1-... Tarikat Kurmak............................................................................... 858

2-... Tarikata Üye Olmak....................................................................... 858

3-... Tarikat Toplantılarına Katılmak................................................. 858

B-.. Muska, Büyü ve Fal İşleri İle Uğraşmak............................................ 859

1-... Muska İle Uğraşmak...................................................................... 859

2-... Büyü İle Uğraşmak......................................................................... 859

3-... Fal İşleri İle Uğraşmak................................................................... 860

C-.. Hukuki Düzene Aykırı Dinsel Davranışlarda Bulunmak............... 860

1-... İmam Nikahlı Yaşamak................................................................ 861

2-... İmam Nikahlı Yaşamak İstediğini Açıklamak......................... 862

3-... Dinsel Boşamada Bulunduğunu Söylemek............................... 863

4-... Beddua Etmek................................................................................. 864

D-.. Kendi İnanç Temelinde Hareket Etmesi İçin Baskı Yapmak........ 865

1-... Namaz Kılması İçin Baskı............................................................ 865

2-... Tarikata Girmesi İçin Baskı.......................................................... 866

3-... Kapanması İçin Baskı................................................................... 866

4-... Yaşam Tarzı İçin Baskı................................................................. 866

VI... FAALİYETLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET................................. 867

A-.. Sosyal İlişkileri Kısıtlamak................................................................... 867

B-.. Sosyal Paylaşım Sitelerinde Küçük Düşürmek................................. 867

C-.. Tek Başına Aldığı Kararlarla Tatile Çıkmak.................................... 867

D-.. Sebepsiz Yere Şikayet Etmek............................................................... 868

E-... Eğitim Görmesini Engellemek............................................................... 869

F-... Sosyal Ortamlarda Yalınız Bırakmak................................................ 869

G-.. Sürekli Arkadaşlarını Getirmek............................................................ 869

VII. GÜVEN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET................................................ 870

A-.. Kendisini Yanlış Tanıtmak................................................................... 870

B-.. Başkalarına Ait Şeyleri Habersiz Almak............................................ 871

C-.. Çocuğu Habersiz Sünnet Ettirmek...................................................... 871

VIII.. DİĞER KONULARDA SOSYAL ŞİDDET................................................. 871

§ 21.. GÖRSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI.................. 872

I...... KAYITLARA DAYALI GÖRSEL ŞİDDET............................................... 872

A-.. Telefon Kayıtları.................................................................................... 873

1-... Telefon Faturaları İspat Aracıdır................................................. 873

2-... Telefon Kayıtları İspat Aracıdır.................................................. 873

a.... Telefon Kaydı Yasal Yollarla Gerçekleşmelidir................. 874

b.... Telefon Kaydı Düzen Kurularak Yapılmamış Olmalıdır 874

c..... Telefon Kaydındaki Kişi Hakkında Duraksama Bulunmamalıdır            874

3-... Boşanma Sebebi Oluşturacak Nitelikte Olmalıdır.................... 875

a.... Telefonla Tehdit....................................................................... 875

b.... Telefonla Hakaret................................................................... 875

c..... Telefonla Sarkıntılık............................................................... 875

d.... Telefonla Güven Sarsıcı Davranış....................................... 876

e..... Telefona Şifre Koymak.......................................................... 876

f..... Telefon Görüşmesinde Aşırılık.............................................. 876

B-.. Mesaj Kayıtları....................................................................................... 877

1-... Telefon Mesaj Kayıtları (SMS) (Kısa Mesaj Servisi)............... 877

2-... Bilgisayar Mesaj Kayıtları............................................................ 880

C-.. CD Kayıtları............................................................................................ 881

1-... Yatak Odası CD Kayıtları............................................................. 881

2-... Mekan ve Eşya CD Kayıtları....................................................... 882

D-.. Günlük Kayıtları..................................................................................... 882

E-... Mektup Kayıtları.................................................................................... 883

II.... GÖRÜNTÜYE DAYALI GÖRSEL ŞİDDET.............................................. 885

A-.. Televizyon Görüntüsü............................................................................ 885

B-.. Fotoğraf Görüntüsü................................................................................ 886

1-... Fotoğraflar İbraz Edilmelidir......................................................... 886

2-... Fotoğraflar Montaj Olmamalıdır................................................. 887

3-... Fotoğrafların Çekildiği Tarih Belli Olmalıdır............................. 887

4-... Fotoğraflar Yırtılmamalıdır.......................................................... 888

C-.. Beden Görüntüsü.................................................................................... 888

D-.. İnternet Görüntüsü................................................................................. 889

1-... Facebook.......................................................................................... 889

2-... Instagram......................................................................................... 890

3-... Twitter............................................................................................... 891

4-... Youtube............................................................................................ 891

5-... Swarm............................................................................................... 891

6-... Periscope........................................................................................... 891

7-... Snapchat........................................................................................... 892

8-... Linkedin............................................................................................ 892

III... DİĞER GÖRSEL ŞİDDET SEBEPLERİ.................................................... 892

İKİNCİ BÖLÜM

ANLAŞMALI BOŞANMA

§ 22.. ANLAŞMALI BOŞANMA (TMK. m. 166 f. III)............................................ 893

I...... ANLAŞMALI BOŞANMA KAVRAMI...................................................... 893

A-.. Genel Olarak............................................................................................ 893

B-.. Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Karinesi............................. 895

II.... EVLİLİK EN AZ BİR YIL SÜRMÜŞ OLMALIDIR............................... 896

A-.. Evlilik Süresi Yeterli Olmalıdır.............................................................. 897

1-... Bekleme Süresi Bir Yıl Yeterlidir Görüşü.................................... 897

2-... Bekleme Süresi Bir Yıl Yetersizdir Görüşü.................................. 897

3-... Bekleme Süresi Olmamalıdır Görüşü.......................................... 898

B-.. Bir Yıllık Süre Dava Tarihinde Dolmuş Olmalıdır............................ 898

C-.. Bir Yıllık Süre Kendiliğinden Araştırılmalıdır.................................... 900

D-.. Bir Yıllık Sürenin Birlikte Geçmesi Aranmaz.................................... 900

III... BİRLİKTE BAŞVURMA VEYA DİĞER EŞİN KABULÜ GERÇEKLEŞMELİDİR      900

A-.. Birlikte Başvurma................................................................................... 900

1-... Dava Bizzat Birlikte Açılabilir...................................................... 901

2-... Dava Vekiller Tarafından Açılabilir............................................ 902

B-.. Bir Eşin Diğerinin Davasını Kabul Etmesi.......................................... 904

1-... Evlilik Birliğinin Sarsılması Davasında Mümkündür............... 904

2-... Diğer Davalarda Mümkün Değildir.............................................. 904

C-.. Davanın İflâs İdaresine Yöneltilmesi................................................. 905

IV... EŞLER BİZZAT DİNLENMELİ VE ANLAŞMA SAĞLANMALIDIR 906

A-.. Eşler Bizzat Dinlenmelidir..................................................................... 906

1-... Davacı Dinlenmiş Olmalıdır......................................................... 906

2-... Davalı Dinlenmiş Olmalıdır.......................................................... 907

3-... Aynı Anda Dinlenmelidir............................................................... 907

a.... Kamu Düzenine İlişkindir....................................................... 908

b.... Talimatla Dinleme Geçerli Değildir....................................... 908

c..... Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Dinleme Geçerlidir (HMK m. 149) 908

4-... Tarafların İmzaları Alınmalıdır................................................... 909

a.... Beyan Taraflara Okunmalıdır (HMK m. 154, f. III/d).... 909

b.... İmzadan İmtina Varsa Davaya Çekişmeli Olarak Devam Edilmelidir      909

5-... Eş Vesayet Altında İse TMK. m. 166 f. I-II Hükmüne Göre İnceleme Yapılmalıdır    910

B-.. Eşler Arasında Anlaşma Sağlanmalıdır............................................. 912

1-... Boşanmanın Malî Sonuçları Hususunda Anlaşma Sağlanmalıdır    912

a.... Maddî Tazminat Konusunda................................................ 913

b.... Manevî Tazminat Konusunda.............................................. 914

c..... Yoksulluk Nafakası Konusunda.......................................... 915

2-... Çocukların Durumu Hususunda Anlaşma Sağlanmalıdır...... 916

a.... İştirak Nafakası Konusunda................................................. 917

b.... Kişisel İlişki Konusunda.......................................................... 918

c..... Velâyet Konusunda................................................................. 919

3-... Mal Rejiminin Tasfiyesi Anlaşmanın Zorunlu Kapsamında Değildir                920

V..... SERBESTÇE İRADE AÇIKLADIĞINA KANAAT GETİRİLMELİDİR 921

A-.. Genel Olarak............................................................................................ 922

B-.. Kusur Araştırması Yapılmamalıdır.................................................... 923

C-.. Saik Dikkate Alınmamalıdır................................................................ 923

D-.. Karar Uzun Süre Sonra Tebliğe Çıkarılmamış Olmalıdır............... 926

VI... DÜZENLEME UYGUN BULUNMALIDIR.............................................. 928

A-.. Düzenleme Açıklanmalıdır................................................................... 929

1-... İlk Derece Mahkemesinde Açıklanabilir.................................... 929

2-... Düzenleme Karar Kesinleşmeden Yeniden Yapılabilir............ 929

a.... İstinaf Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir................... 930

b.... Temyiz Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir................. 931

c..... Karar Düzeltme Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir.. 931

3-... Sözlü Olarak Açıklama Yapılabilir.............................................. 932

B-.. Düzenlemenin Niteliğinde Duraksama Olmamalıdır....................... 933

C-.. Düzenlemede Değişiklik Yapılırken Tarafların Görüşü Alınmalıdır 933

1-... Değişiklikte Menfaat Bulunmalıdır............................................. 934

2-... Değişiklik Kendiliğinden Yapılamaz............................................ 934

3-... Değişiklik Gerekçeleri Açıklanır.................................................... 934

4-... Değişiklik Hakkında Eşlerden Görüş Alınır................................ 935

a.... Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülürse.................... 935

b.... Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse................ 936

D-.. Düzenleme Dışı Karar Verilmemelidir................................................ 937

1-... Düzenleme Dışı Nafaka Verilemez............................................. 937

2-... Düzenleme Dışı Kişisel İlişki Düzenlenemez.............................. 938

3-... Düzenleme Dışı Faize Hükmedilemez........................................ 938

4-... Düzenleme Dışı Velayet Verilemez............................................. 938

5-... Düzenleme Dışı Devir Kararı Verilemez..................................... 939

6-... Düzenleme Dışı Diğer Değişikler Yapılamaz............................. 939

E-... Düzenleme Uygulanabilir Olmalıdır.................................................... 939

1-... Kayıtlar Getirilmelidir..................................................................... 939

2-... Yerine Getirilebilirlik Araştırılmalıdır........................................... 939

3-... Tescil Kararı Verilmelidir............................................................... 940

4-... Açılmamış Miras Hakkında Mirasbırakanın Katılması veya İzni Olmalıdır 940

F-... Düzenlenme Onaylanmış Olmalıdır................................................... 941

G-.. Düzenleme Koşula Bağlanmamış Olmalıdır..................................... 942

H-.. Düzenleme Kanuna Aykırı Olmamalıdır........................................... 943

I-.... Düzenlemede Yer Alan Fer’i Hükümler Dışında Kalan Anlaşma Konusu Şeyler Bağlayıcıdır           944

1-... Kocanın Soyadını Kullanmama Anlaşması............................. 944

2-... Kredi Borcunu Ödeme Anlaşması............................................... 944

3-... Taşınmazı Devretme Anlaşması................................................. 945

4-... Kira ve Aidat Ödeme Anlaşması.................................................. 948

5-... Diğer Anlaşmalar............................................................................. 948

İ-.... Kısmi Hükümsüzlük Düzenlemenin Tamamını Hükümsüz Kılar 949

VII. DAVANIN ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINA DÖNÜŞMESİ........ 950

A-.. Çekişmeli Boşanmaya Dönüşme Halleri........................................... 950

1-... Anlaşmalı Boşanma Koşulları Gerçekleşmezse Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür 950

a.... Bir Yıllık Süre Dolmamışsa................................................... 950

b.... İmzadan İmtina Varsa........................................................... 951

c..... Eş Vesayet Altında İse............................................................ 951

d.... Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse................ 951

e..... Davalı Eş Anlaşmalı Boşanmayı Kabul Etmezse............. 952

f..... Anlaşma Gereken Bir Konuda Anlaşma Olmazsa............ 952

2-... Anlaşma Bozulursa Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür  953

a.... Anlaşmayı Bozma Hakkı...................................................... 954

aa.. Anlaşmayı Dava Harcını Yatıran Eş Bozabilir......... 954

bb.. Anlaşmayı Dava Harcını Yatırmayan Eş Bozabilir. 956

cc... Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşme Taleplerden Feragat Anlamına Gelmez         957

b.... Anlaşmayı Bozma Zamanı................................................... 958

aa.. İstinaf Aşamasında Anlaşma Bozulabilir................... 958

bb.. Temyiz Aşamasında Anlaşma Bozulabilir................. 958

cc... Karar Düzeltme Aşamasında Anlaşma Bozulabilir.. 960

B-.. Çekişmeli Boşanma Olarak Devam Usulü........................................ 960

1-... Davacıya Mehil Verilmelidir......................................................... 960

2-... Davacının Verdiği Dilekçe Sonrası Dilekçelerin Karşılıklı Verilmesi İşlemi Tamamlanmalıdır  961

3-... Ön İnceleme Yapılmalıdır............................................................. 962

4-... Tahkikat ve İzleyen Aşamalar Tamamlanmalıdır.................. 962

VIII. USUL HÜKÜMLERİ..................................................................................... 962

A-.. Hüküm Usulüne Uygun Kurulmalıdır................................................. 962

1-... Hüküm, İnfazda Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde Kurulmalıdır          963

2-... Hüküm, Düzenlemenin Tamamını Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır                963

3-... Hüküm, Eda Emri Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır................ 963

4-... Hüküm, Düzenlemeye Atıf Yapılarak Kurulmamalıdır......... 965

5-... Hüküm, Düzenlemenin Tasdiki Şeklinde Kurulmamalıdır..... 966

B-.. Davadan Feragat Edilebilir................................................................... 967

C-.. Yargılama Gideri..................................................................................... 968

D-.. Ayrılık Kararı Verilemez....................................................................... 969

E-... Düzenlemede Bulunup Hükme Alınmamış Olan Hususlar Tavzih Yolu İle Hükme İlave Edilemez 969

F-... Birlikte Talep Varsa Adli Tatilde Görülebilir...................................... 969

G-.. Konusuz Kalması................................................................................... 970

H-.. Kesinleşme Sonrası Düzenlemeye Yönelik İsteklerde Bulunulabilir 971

1-... Düzenlemenin Değiştirilmesi İstenebilir....................................... 971

2-... Düzenlemenin İptali İstenebilir..................................................... 971

3-... Düzenlemenin Uygulanması İstenebilir...................................... 972

a.... Tapu İptal ve Tescil İstemi.................................................... 972

b.... Alacağın Tespiti İstemi........................................................... 973

c..... Zararın Tazmini İstemi........................................................... 973

d.... Menfi Tespit İstemi................................................................. 973

e..... Edası İstemi.............................................................................. 974

f..... İcra Takibine İtirazın İptali İstemi....................................... 974

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA

§ 23.. EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 166 f. IV)..................... 975

I...... REDDEDİLMİŞ BİR BOŞANMA DAVASI BULUNMALIDIR........... 976

A-.. Herhangi Bir Ret Kararına Dayanılabilir........................................... 977

1-... Reddedilip Kesinleşen Son Davaya Dayanma Zorunlu Değildir 977

2-... En Geç Kesinleşen Davaya Dayanma Zorunlu Değildir.......... 978

3-... Reddedilip Kesinleşen Herhangi Bir Davaya Dayanılabilir.... 978

B-.. Her Türlü Boşanma Ret Kararı Dayanak Olabilir............................ 979

1-... Dayanak Yapılamayacak Kararlar............................................ 979

a.... Evliliğin Butlan ve Feshi Kararları........................................ 979

b.... Yetkisizlik Kararları................................................................. 979

c..... Doğan Hakka Rağmen Feragat Sebebiyle Ret Kararları. 979

2-... Dayanak Yapılabilecek Kararlar................................................. 980

a.... Feragat Sebebiyle Ret Kararları............................................ 980

b.... Her Türlü Boşanma Ret Kararları........................................ 984

c..... Tanıma ya da Tenfizine Karar Verilen Yabancı Mahkeme Kararları       984

d.... Üç Yıl Geçmediği Gerekçesiyle Ret Halinde Süre Dolması Durumunda Dayanak Davadaki Ret Kararları.................................................................................... 984

C-.. Dayanak Ret Kararı Kesinleşmiş Olmalıdır...................................... 985

D-.. Dayanak Ret Kararı Kesinleşmemişse............................................... 985

E-... Başka Sebeple Bekleme Süresinde Açılmış ve Sonuçlanmış Dava Engel Oluşturmaz         986

II.... RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA ORTAK HAYAT YENİDEN KURULMAMIŞ OLMALIDIR........................................................................................................................... 987

A-.. Ortak Hayat Yeniden Kurulmamış Olmalıdır................................... 988

1-... Ortak Hayatın Kurulamama Sebebi Önemli Değildir.............. 989

a.... Davacının Kötü Niyetli Olması............................................. 989

b.... Davacının Başkasıyla Yaşıyor Olması............................... 989

c..... Eşlerden Birinin Akıl Hastası Olması................................... 990

d.... Boşanma Davası Bulunması................................................ 990

e..... Ayrı Yaşama Hakkı Veren Kararın Bulunması................ 990

f..... Fiili Olanaksızlık Bulunması................................................. 990

2-... Ortak Hayat Yeniden Kurulmuşsa Dava Reddedilmelidir...... 991

3-... Dayanak Boşanma Davasının Reddinden Sonra Yeni Bir Boşanma Davası Açılması Engel Oluşturmaz............................................................................................................. 991

B-.. Ortak Hayatın Yeniden Kurulmuş Sayılmadığı Durumlar............. 992

1-... Çocuklar İçin Bir Araya Gelmek.................................................. 992

a.... Çocuğun İhtiyaçlarını Karşılamak...................................... 993

b.... Çocuğu Ziyaret Etmek............................................................ 993

c..... Çocuğun Ana Babasıyla Görüşmesini Sağlamak............. 994

d.... Çocuğun Hastalığını Tedavi Ettirmek................................. 994

e..... Çocuğun Düğün Törenlerini Yapmak.................................. 994

2-... Bir Konuyu Görüşmek İçin Bir Araya Gelmek.......................... 995

a.... Boşanma Müzakeresi Yapmak............................................ 995

b.... Belli Konuyu Görüşmek......................................................... 995

3-... Zorunluluk Sebebiyle Bir Araya Gelmek.................................... 995

a.... Sosyal İlişkide Bulunmak...................................................... 996

b.... Gidecek Yeri Olmamak.......................................................... 996

c..... Hasta Ziyaret Etmek............................................................... 996

d.... Kardeşlerle Buluşmak............................................................. 996

e..... Ölüm Sebebiyle Bir Araya Gelmek....................................... 997

f..... Eşin Ailesi İle Oturmak........................................................... 997

4-... Diğer Haklı Sebeplerle Bir Araya Gelmek.................................. 997

C-.. Ortak Hayatın Yeniden Kurulmadığını İspat Yükü........................ 998

D-.. Ortak Hayatın Yeniden Kurulmadığını İspat Araçları................... 998

1-... Tanık Anlatımları........................................................................... 998

a.... Çelişkili Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz.............. 998

b.... Evliliği Kurtarmaya Yönelik Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz       999

c..... Soyut Nitelikteki Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz 1000

2-... Zabıta Araştırması....................................................................... 1000

3-... Nafaka Dosyaları......................................................................... 1000

4-... İcra Dosyaları................................................................................ 1004

5-... Ceza Dosyaları.............................................................................. 1005

6-... Otel Kayıtları................................................................................. 1005

7-... Tahsil Makbuzları........................................................................ 1005

8-... Pasaport Kayıtları........................................................................ 1006

9-... Faturalar......................................................................................... 1006

10-. Davalının Beyanı......................................................................... 1007

a.... Görülmekte Olan Davada Beyan....................................... 1007

b.... Başka Davada Beyan.......................................................... 1007

11-. Diğer İspat Araçları...................................................................... 1008

III... RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA ÜÇ YIL GEÇMELİDİR 1008

A-.. Salt Fiili Ayrılık..................................................................................... 1008

B-.. Dayanak Ret Kararının Kesinleşmesinden Sonra Üç Yıl Geçmişse 1009

C-.. Dayanak Ret Kararının Kesinleşmesinden Sonra Üç Yıl Geçmemişse     1010

IV... USUL.............................................................................................................. 1011

A-.. Davanın Tarafları................................................................................ 1011

B-.. Birden Fazla Sebeple Dava Açılması............................................... 1012

C-.. Kusur Araştırması Boşanma Kararı İçin Gerekmez...................... 1014

D-.. Kusur Araştırması Boşanmanın Eki İstekler İçin Gerekir............ 1014

E-... Davanın Konusuz Kalması................................................................ 1016

F-... Yargılama Gideri.................................................................................. 1017

G-.. Ayrılık Kararı Kural Olarak Verilemez............................................. 1017

H-.. Anlaşmalı Boşanma Yapılabilir........................................................ 1017

I-.... Dava Eylemli Ayrılık (TMK m. 166/son) Açılmış Olmalıdır....... 1018

İ-.... Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez.................................... 1018

J-.... Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir............................ 1019

K-.. Nitelendirme Doğru Yapılmalıdır...................................................... 1020

L-... Fiili Ayrılık Süresinde Gerçekleşen Kusurlu Davranışlar Dikkate Alınır    1020

DÖRDÜNCÜ KISIM

BOŞANMA DAVASININ KONUSU

§ 24.. DAVANIN BOŞANMAYA İLİŞKİN AÇILMASI (TMK m. 170 f. I)....... 1021

I...... BOŞANMAYA VEYA AYRILIĞA KARAR VERİLEBİLİR.............. 1022

II.... BİRLİKTE EŞYA DAVASI AÇILMASI................................................. 1023

A-.. Aile Mahkemesi Görevlidir................................................................. 1023

B-.. Boşanmanın Eki Değildir.................................................................... 1023

C-.. Mal Rejiminin Sona Ermesi Gerekli Değildir................................... 1024

D-.. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir................... 1024

1-... Harç Tamamlanırsa..................................................................... 1025

2-... Harç Tamamlanmazsa............................................................... 1026

E-... Boşanma Davasından Tefrik Edilmesi Önerilir.............................. 1026

F-... Davanın Konusuz Kalması................................................................ 1026

III... BİRLİKTE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI DAVASI AÇILMASI. 1027

A-.. Aile Mahkemesi Görevlidir................................................................. 1027

B-.. Mal Rejiminin Sona Ermesi Gereklidir............................................. 1027

C-.. Boşanmanın Eki Değildir.................................................................... 1028

D-.. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir................... 1029

1-... Harç Tamamlanırsa..................................................................... 1029

2-... Harç Tamamlanmazsa............................................................... 1030

E-... Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir........................................ 1030

F-... Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir................................... 1031

1-... Mal Rejimi Sonlanırsa................................................................. 1031

2-... Mal Rejimi Sonlanmazsa............................................................ 1032

IV... BİRLİKTE KATILMA ALACAĞI DAVASI AÇILMASI.................... 1032

A-.. Aile Mahkemesi Görevlidir................................................................. 1032

B-.. Mal Rejiminin Sona Ermesi Gereklidir............................................. 1032

C-.. Boşanmanın Eki Değildir.................................................................... 1032

D-.. Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir................... 1033

1-... Harç Tamamlanırsa..................................................................... 1034

2-... Harç Tamamlanmazsa............................................................... 1034

E-... Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir........................................ 1034

F-... Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir................................... 1034

1-... Mal Rejimi Sonlanırsa................................................................. 1035

2-... Mal Rejimi Sonlanmazsa............................................................ 1035

V..... BİRLİKTE AYRILIK YA DA BOŞANMA DAVASININ AÇILMASI 1035

A-.. Boşanma Davası Varken Ayrılık Davası Açılması...................... 1035

1-... Ayrılık Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması.................. 1035

2-... Ayrılık Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması................. 1036

B-.. Boşanma Davası Varken Karşı Dava Olarak Ayrılık Davası Açılması   1037

C-.. Ayrılık Davası Varken Boşanma Davası Açılması...................... 1037

1-... Boşanma Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması............. 1037

2-... Boşanma Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması............ 1038

D-.. Ayrılık Davası Varken Karşı Dava Olarak Boşanma Davası Açılması   1039

VI... BİRLİKTE DİĞER DAVALARIN AÇILMASI...................................... 1039

A-.. Başvurma Harcı Dava Dilekçesindeki Bütün İstekleri Kapsar... 1039

B-.. Boşanmanın Eki Olmayan İstekler Ayrıca Harca Tabidir........... 1040

C-.. Eksik Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir.................. 1040

1-... Eksik Harç Tamamlanmaz İse.................................................. 1041

2-... Eksik Harç Tamamlanırsa.......................................................... 1041

a.... İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında İse.......... 1041

aa.. Tefrik Kararının Zorunlu Olmadığı Davalar............ 1041

bb.. Tefrik Kararının Zorunlu Olduğu Davalar................ 1042

b.... İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında Değilse... 1042

D-.. Dava Dilekçesi Dışında Gerçekleşen İstekler.................................. 1042

1-... Dava Olarak Nitelendirilemez.................................................... 1042

2-... Sonradan Alınan Nisbi Harç İsteği Davaya Dönüştürmez... 1042

3-... Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmelidir.......... 1043

4-... Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Karar Verilmemelidir..... 1043

VII. DAVANIN KONUSUZ KALMASI............................................................ 1043

A-.. Temyiz Edilmeyen Diğer Boşanma Kararı Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 161-184)    1043

B-.. Kesinleşen Boşanma Kararı Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 161-184)             1045

C-.. Kesinleşen Evlenmenin İptali Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 145-160)           1046

D-.. Eşlerden Birinin Ölümü Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 28 f. I) 1046

1-... Davacının Ölümü......................................................................... 1046

a.... Davacının Karardan Önce Ölümü..................................... 1047

b.... Davacının Temyiz Aşamasında Ölümü........................... 1047

c..... Davacının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü............ 1047

d.... Davacı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi (TMK m. 181 f. II)           1048

2-... Davalının Ölümü.......................................................................... 1049

a.... Davalının Karardan Önce Ölümü...................................... 1049

b.... Davalının Temyiz Aşamasında Ölümü............................ 1049

c..... Davalının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü............. 1050

d.... Davalı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi (TMK m. 181 f. II)            1050

E-... Tanıma-Tenfiz Kararı Davayı Konusuz Bırakır........................... 1050

1-... Boşanma İstemi Konusuz Kalır................................................. 1050

2-... Boşanmanın Eki İstemler İncelenir........................................... 1051

3-... Bekletici Sorun Yapılmalıdır...................................................... 1051

F-... Evliliğin Fesih Kararıyla Sonlanması Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 32 f. I, 131)         1052

1-... Gaiplik Kararı İle Eş Ölmüş Gibi Kabul Edilir (TMK m. 35). 1054

2-... Gaiplik Kararı Evliliği Ortadan Kaldırmaz............................... 1055

3-... Gaiplik Kararı Alan Fesih Kararı Almayabilir......................... 1055

4-... Evliliğin Feshi Kararı Evliliği Ortadan Kaldırır........................ 1055

5-... Evliliğin Feshi Kararı Alan Eş Yeniden Evlenebilir................. 1056

a.... Fesih Kararı Almadan Yeniden Evlenme (TMK m. 145 b. 1) 1056

b.... Fesih Kararı Aldıktan Sonra Yeniden Evlenme (TMK m. 131 f. 1)            1056

G-.. Evliliğin Ölüm Karinesiyle Sonlanması Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 31, 44 f. I)        1057

H-.. Evliliğin De Facto Cinsiyet Değiştirmeyle Sonlanması Davayı Konusuz Bırakır    1058

I-.... Davanın Konusuz Kalmasının Sonuçları........................................ 1058

1-... Nüfus Kaydı İncelenmelidir........................................................ 1058

2-... Diğer Boşanma Davasının Sonucu Araştırılmalıdır.............. 1058

3-... Karar Verilmeyerek Dava Konusuz Bırakılmaz..................... 1058

4-... Yargılama Gideri Aleyhine Karar Verilebilecek Olana Yüklenir (HMK m. 331 f. I)       1059

5-... Hüküm Verilemez......................................................................... 1061

6-... Davanın Konusu Kalmadığı Açıklanarak Davaya Son Verilir 1061

7-... Maddi Hataya Dayalı Temyiz ve Karar Düzeltme Kararı Kaldırılabilir           1061

8-... Varsa Protokol Değerlendirilmelidir........................................... 1062

9-... Maddi Tazminat Talebinin Karara Bağlanmasına Engel Değildir 1062

10-. Manevi Tazminat Talebi İçin Görevsizlik Kararı Verilmesi Gerekir   1063

§ 25.. DAVANIN AYRILIĞA İLİŞKİN AÇILMASI (TMK m. 170 f. II)........... 1064

I...... AYRILIK KARARI VERİLMESİ (TMK m. 171).................................. 1065

A-.. Boşanma Sebepleri Gerçekleşmelidir................................................ 1065

1-... Boşanma Davası Elverişli Olmalıdır......................................... 1065

2-... Boşanma Sebepleri Gerçekleşmişse Ayrılık Kararı Verilebilir 1066

a.... Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar İspatlanmış Olmalıdır 1066

b.... Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar Hoşgörü İle Karşılanmamış Olmalıdır               1067

c..... Boşanma Sebebi Yaratan Davalının Az Kusurlu Olması (TMK m. 166 f. II) Yeterli Olabilir.................................................................................................. 1068

3-... Boşanma Sebepleri Gerçekleşmemişse Dava Reddedilmelidir 1069

4-... Boşanma Kararı Verilmemelidir................................................ 1069

B-.. Ortak Hayatın Yeniden Kurulması Olasılığı Bulunmalıdır......... 1071

1-... Olasılık Konusunda Dava Türü Dikkate Alınmalıdır............ 1071

2-... Olasılık Konusunda Delil Bulunmalıdır................................... 1071

3-... Olasılık Sebepleri Açıkça Gösterilmelidir................................. 1072

4-... Olasılığı Ortadan Kaldıran Sebepler Bulunmamalıdır.......... 1073

a.... Olaylardan Sonra Uzun Süren Ayrılık............................... 1073

b.... Olayların Yoğunluğu............................................................. 1073

c..... Olayların Ağırlığı................................................................... 1074

5-... Olasılık Konusunda Gerekirse Uzman Görüşü Alınmalıdır.. 1076

C-.. Ayrılık Süresi Kanuna Uygun Şekilde Belirlenmelidir................... 1076

1-... Sürenin Başlangıcı ve Sonu........................................................ 1077

a.... Sürenin Başlangıcı................................................................ 1077

b.... Sürenin Sonu.......................................................................... 1077

2-... Sürenin Niteliği............................................................................... 1077

a.... Hesaplaşma Süresi................................................................ 1078

b.... Düzeltme Süresi..................................................................... 1078

c..... Dinginlik Süresi....................................................................... 1078

3-... Sürenin Uzatılabilirliği.................................................................. 1078

II.... AYRILIK KARARININ SONUÇLARI.................................................... 1078

A-.. Kendiliğinden Oluşan Sonuçları......................................................... 1079

1-... Birlikte Yaşama Yükümlülüğü Sona Erer (TMK m. 185 f. III) 1079

2-... Diğer Yükümlülükler Devam Eder (TMK m. 185 f. II-III)... 1079

a.... Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 185 f. II)       1079

b.... Çocuklara Özen Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 185 f. II) 1079

c..... Sadık Kalma Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 185 f. III)    1080

d.... Yardım Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 185 f. III) 1080

e..... Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 186 f. III)          1080

f..... Meslek veya İş Seçiminde Özen Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 192)            1081

3-... Kadın, Kocasının Soyadını Kullanmaya Devam Eder......... 1081

4-... Ayrılık Esnasında Eşlerden Biri Ölürse Diğeri Onun Mirasçısı Olur    1081

5-... Ayrılık Süresi İçinde Doğan Çocuklar Evlilik İçi Doğum Sayılır 1081

6-... Evlilik Birliğinin Temsili Son Bulur (TMK m. 188 f. I)........... 1082

7-... Evlilik Statüsü Devam Eder........................................................ 1082

B-.. Mahkeme Kararıyla Oluşan Sonuçları............................................ 1082

1-... Hâkim Sözleşmeyle Kabul Edilmiş Olan Mal Rejiminin Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK m. 180).......................................................................................................... 1083

2-... Hâkim Velâyeti Eşlerden Birine Verebilir (TMK m. 336 f. II) 1083

3-... Hâkim Velâyetin Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK m. 348) 1084

4-... Hâkim Kişisel İlişkileri Düzenler (TMK m. 182 f. I)............... 1085

5-... Velâyetin Kullanılması Kendisine Verilmeyen Eşin Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılımı Belirlenir (TMK m. 182 f.  II)...................................................... 1085

C-.. Talep İle Oluşan Sonuçları................................................................. 1085

1-... Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Birinin Diğerine Yapacağı Parasal Katkı Belirlenir (TMK m. 197 f. II).......................................................................................................... 1085

2-... Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Konut ve Ev Eşyasından Yararlanmaya İlişkin Önlemler Belirlenir (TMK m. 197 f. II).................................................................................... 1086

3-... Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Eşlerin Mallarının Yönetimine İlişkin Önlemler Belirlenir (TMK m. 197 f. II)..................................................................................................... 1086

4-... Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Alınan Önlemlerin Değiştirilmesi 1086

III... AYRILIĞIN SONA ERMESİ..................................................................... 1086

A-.. Eşlerin Barışması Sebebiyle............................................................... 1087

B-.. Ayrılık Süresinin Dolması Sebebiyle................................................. 1087

IV... AYRILIK KARARINA DAYALI BOŞANMA DAVASI (TMK m. 172) 1087

A-.. Kavram.................................................................................................. 1087

1-... Ayrılık Kararına Dayalı Boşanma Davası.............................. 1088

2-... Ayrılıktan Sonra Bağımsız Açılan Boşanma Davası........... 1089

B-.. Dava Açma Hakkı............................................................................... 1090

§ 26.. DAVANIN EVLENMENİN İPTALİNE İLİŞKİN AÇILMASI................. 1091

I-..... SADECE EVLENMENİN İPTALİ İSTENEBİLİR................................ 1091

II-... EVLENMENİN İPTALİ OLMAZSA BOŞANMA İSTENEBİLİR...... 1094

BEŞİNCİ KISIM

BOŞANMA DAVALARINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER

BİRİNCİ BÖLÜM

EŞLERE İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER

§ 27.. EŞİN GEÇİMİ İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM/ EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI (TMK m. 169)         1098

I...... EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ NİTELİĞİ.............................. 1099

A-.. Eşe Verilebilecek Tedbir Nafakalarından Biridir............................ 1099

1-... Bağımsız Tedbir Nafakası (TMK m. 197)............................... 1100

2-... Geçici Tedbir Nafakası (TMK m. 169)..................................... 1100

B-.. Koşulları Varsa Verilmesi Zorunludur.............................................. 1101

1-... Kural Olarak Eşin Nafaka Yükümlülüğü Ortadan Kalkmaz 1101

a.... Tutukluluk Halinde Verilebilir............................................. 1101

b.... Hükümlülük Halinde Verilebilir.......................................... 1101

c..... İşsizlik Halinde Verilebilir..................................................... 1101

d.... Askerlik Halinde Verilebilir.................................................. 1101

e..... Akıl Hastalığı Halinde Verilebilir........................................ 1102

f..... Ekonomik Durumu Daha İyi Olana Verilebilir................ 1103

2-... Ekonomik Güçleri Birbirine Yakın Olan Eşlerin Geçici Tedbir Nafakası Verme Zorunluluğu Yoktur.......................................................................................................... 1104

3-... Uzun Yıllar Nafaka Talep Edilmemesi Etkili Değildir............ 1105

4-... Akıl Hastalığı Tek Başına Yükümlülüğü Sonlandırmaz...... 1108

5-... İhtiyacı Olana Verilir.................................................................... 1108

C-.. Kusur Dikkate Alınamaz.................................................................... 1108

D-.. Evlilik Dışı Birliktelik Varsa Verilemez............................................. 1108

1-... Başkası İle Yaşanıyor Olmalıdır............................................... 1109

2-... Ekonomik Destek Bulunmalıdır................................................ 1110

3-... Gereksinim Destekle Sonlanmalıdır.......................................... 1111

4-... Ekonomik Birlik Oluşmalıdır...................................................... 1112

E-... Tereke Alacağına Dahildir.................................................................. 1112

F-... Pozitif Ayrımcılık İlkesi Uygulanamaz............................................ 1112

G-.. Kabul Edilen Miktarın Azına Hükmedilemez................................ 1113

H-.. Kesin Hüküm Oluşturmaz.................................................................. 1113

I-.... Dava Açılması İle Hak Edilir............................................................. 1114

İ-.... İlamsız İcra Takibi Yoluyla İcrası Mümkündür............................ 1114

II.... EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İSTEK.................................... 1116

A-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İstek Aşılamaz............................. 1116

B-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İstek Belirsiz İse........................... 1116

C-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İsteğe Rağmen Karar Verilmedi İse 1117

D-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakası Kendiliğinden Verilir........................... 1117

E-... Eşe Geçici Tedbir Nafakası Önce İstenmedi Sonra İstendi İse.... 1118

F-... Eşe Geçici Tedbir Nafakası İstenmediği Açıklanmışsa................ 1120

1-... İstenmediği Dava Dilekçesinde Açıklanabilir.......................... 1122

2-... İstenmediği Cevap Dilekçesinde Açıklanabilir........................ 1123

3-... İstenmediği Duruşmada Açıklanabilir...................................... 1123

G-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakası Boşanma Kesinleşmişse İstenemez 1123

H-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Bağımsız Dava İle İstenilmesi... 1123

1-... Ayrı Esasa Kaydedilmişse........................................................... 1124

2-... Bağımsız Tedbir Nafakası Alınıyorsa...................................... 1124

I-.... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Miktar Kesinleşmişse Fazlası Verilemez 1125

İ-.... Eşe Geçici Tedbir Nafakası Her Zaman İstenebilir........................ 1125

III... EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA SÜRE..................................... 1126

A-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Başlangıcı...................................... 1126

1-... Davanın Açıldığı Tarihten İtibaren Verilir............................... 1126

2-... İstek Tarihinden Başlatılamaz................................................... 1127

3-... Karşı Boşanma Tarihinden Başlatılamaz............................... 1127

4-... Kesinleşen Tedbir Nafakası Değiştirilemez.............................. 1127

5-... Sonradan İstek Tarihinden İtibaren Verilebilir........................ 1128

B-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Sınırlı Süre Verilmesi.................... 1128

C-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Sona Ermesi................................... 1129

1-... Eşlerden Birinin Ölmesiyle Sona Ermesi................................... 1129

2-... Ölüm Benzeri Durumun Gerçekleşmesiyle Sona Ermesi....... 1129

3-... Gaiplik Kararı Alınmasıyla Sona Ermesi................................. 1130

4-... Boşanma Kararının Kesinleşmesiyle Sona Ermesi................ 1130

5-... Evliliğin İptali Kararının Kesinleşmesiyle Sona Ermesi......... 1132

6-... Sınırlı Sürenin Tamamlanmasıyla Sona Ermesi.................... 1132

7-... Başkasıyla Düzenli Yaşamaya Başlanmasıyla Sona Ermesi 1132

8-... Boşanma Davasından Feragat Edilmesiyle Sona Ermesi..... 1133

9-... Kaldırılmasına Karar Verilmesiyle Sona Ermesi.................... 1134

10-. Geçici Tedbir Nafakasından Feragat Edilmesiyle Sona Ermesi 1136

11-. Açılmamış Sayılma Kararıyla Sona Ermesi........................... 1136

12-. İhtiyacın Sona Ermesi Sebebiyle Sona Ermesi....................... 1136

D-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Bağımsız Tedbir Nafakasına Etkisi 1137

IV...................... EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI KARARININ KAPSAMI     1137

A-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakası Uygun Miktar Verilebilir.................... 1137

1-... Sosyal Statülerine Uygun Olmalıdır.......................................... 1137

2-... Ekonomik Statülerine Uygun Olmalıdır................................... 1138

3-... Kabulleri Gözetilmelidir............................................................... 1138

B-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Belirlenmesi............... 1138

1-... Gelirin Araştırılması..................................................................... 1138

2-... Gelirin Değerlendirilmesi.............................................................. 1139

a.... Eşin Geliri Az İse.................................................................... 1139

b.... Eşin Geliri Varsa..................................................................... 1139

c..... Eşin Geliri Yoksa.................................................................... 1141

d.... Eşin Geliri Araştırılmadı İse................................................. 1141

e..... Eşlerin Geliri Eşit İse.............................................................. 1142

f..... Eşlerin Mesleği Varsa............................................................ 1142

3-... Bilirkişi İncelemesi........................................................................ 1143

C-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Değiştirilmesi............. 1143

1-... Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının İndirilmesi................. 1143

2-... Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Arttırılması............... 1143

3-... Geçici Tedbir Nafakasının Kaldırılması.................................. 1143

D-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi....................................... 1144

1-... Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi Biçimi.......................... 1144

a.... Geçici Tedbir Nafakasının İrat Biçiminde Ödenmesi..... 1144

b.... Geçici Tedbir Nafakasının Toptan Ödenmesi................. 1144

2-... Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi Türü............................. 1145

a.... Türk Parası Olarak Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi 1145

b.... Ayın Olarak Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi........ 1145

E-... Eşe Geçici Tedbir Nafakasının Gelecek Aylardaki Miktarının Kararlaştırılması   1145

F-... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Faiz................................................. 1146

V..... EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA YARGILAMA USULÜ....... 1148

A-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Görevli Mahkeme........................ 1149

B-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Yetkili Mahkeme......................... 1150

C-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Taraflar......................................... 1150

1-... Kadın Yararına Geçici Tedbir Nafakası.................................. 1151

a.... Kural Olarak........................................................................... 1151

b.... Askerde Olan Erkek Eşin Geçici Tedbir Nafakası Yükümlülüğü Yoktur   1151

c..... Erkek Eşin Gelirinin Az Olması Tedbir Nafakası Vermesine Engel Değildir              1153

2-... Erkek Eş Yararına Geçici Tedbir Nafakası.............................. 1153

a.... Kural Olarak........................................................................... 1153

b.... Erkek Eş Yararına Geçici Tedbir Nafakası Verilemeyecek Haller              1153

aa.. Erkek Eş Çalışabilir İse................................................. 1153

bb.. Erkek Eşin Geliri Varsa................................................. 1154

cc... Kadının Geliri Yoksa............................................................ 1154

D-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Harç............................................... 1154

E-... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Hüküm Fıkrası............................. 1154

1-... Geçici Tedbir Nafakasının Kime Verildiği Belli Olmalıdır.... 1154

2-... Geçici Tedbir Nafakasının Niteliği Belli Olmalıdır................. 1155

3-... Geçici Tedbir Nafakasının Başlangıcı ve Sonu Belli Olmalıdır 1155

4-... Geçici Tedbir Nafakasının Ne Miktar Verildiği Belli Olmalıdır 1156

5-... Geçici Tedbir Nafakasında Yeniden Hüküm Kurulmamalıdır 1156

6-... Geçici Tedbir Nafakası Kısa Karada Verilip Gerekçeli Kararda Yazılmaması Önemli Değildir  1157

7-... Geçici Tedbir Nafakasında Kısa Kararla Gerekçeli Karar Arasında Çelişki Olmamalıdır            1157

8-... Geçici Tedbir Nafakası Sadece Ara Kararı İle Verilebilir...... 1158

F-... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Feragat........................................... 1159

1-... Karardan Önce Feragat Edilebilir............................................... 1159

2-... Kanun Yolu Aşamasında Feragat Edilebilir............................ 1160

G-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Tavzih............................................ 1161

H-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Vekalet Ücreti............................... 1161

I-.... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Yabancılık Unsuru...................... 1162

İ-.... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında Zamanaşımı................................. 1162

J-.... Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İnfaz.............................................. 1162

1-... İlamsız İcra Takibi Yoluyla İnfazı Mümkündür................... 1162

2-... İptali İçin Ayrı Dava Açılamaz................................................. 1163

3-... Fazla Ödemeler İcra Takibi Sırasında Mahsup Edilebilir..... 1164

4-... Mükerrer Gerçekleşen Ödemelerin İadesi İstenebilir.............. 1164

5-... Tahsil Edilecek Nafaka Miktarı Tektir..................................... 1164

K-.. Eşe Geçici Tedbir Nafakasında İade................................................ 1165

L-... Eşe Geçici Tedbir Nafakasının İcrası Geri Bırakılamaz............... 1165

M-. Eşe Geçici Tedbir Nafakası İçin Tedbir Kararı Verilemez............ 1166

N-.. Tek Başına Kanun Yoluna Başvuru Mümkün Değildir................ 1166

1-... Tek Başına İstinafı Mümkün Değildir...................................... 1166

2-... Tek Başına Temyizi Mümkün Değildir.................................... 1167

§ 28.. EŞİN BARINMASI İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM.................................................. 1169

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1169

II.... BARINMA ÖNLEMİNİN ÖZELLİKLERİ............................................. 1169

A- Önlem Boşanma Davası İle Sınırlı Alınabilir.................................... 1169

B-.. Önlem Kararında Değişiklik Yapılabilir........................................... 1170

C-.. Önlem Konusunda Araştırma Yapılmalıdır.................................... 1170

1-... Eş ve Çocukların Oturduğu Yer Araştırılmalıdır.................... 1170

2-... Mülkiyetin Kime Ait Olduğu Araştırılmalıdır.......................... 1171

D-.. Önlem Ev Eşyasına İlişkin Alınabilir................................................ 1171

E-... Önlem Şerhe İlişkin Alınabilir............................................................. 1173

§ 29.. EŞİN MALLARININ YÖNETİMİ İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM...................... 1174

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1174

II.... MALLARIN YÖNETİMİ ÖNLEMİNİN ÖZELLİKLERİ.................... 1175

A-.. Kural Mal Rejimine Göre.................................................................... 1177

B-.. Mal Ayrılığı Rejimine Göre................................................................ 1177

C-.. Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimine Göre........................................... 1178

D-.. Mal Ortaklığı Rejimine Göre.............................................................. 1178

§ 30.. EŞE İLİŞKİN DİĞER GEÇİCİ ÖNLEMLER.............................................. 1179

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1179

II.... YABANCI UNSURLU BOŞANMA DAVALARINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER 1180

İKİNCİ BÖLÜM

ÇOCUKLARA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER

§ 31.. ÇOCUKLARA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLERİN SINIFLANDIRILMASI 1184

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1184

II.... SINIFLAMA................................................................................................. 1184

A-.. Çocuğun Bir Tarafın Himayesine Bırakılması.............................. 1184

B-.. Çocukla Geçici Kişisel İlişki Kurulması............................................ 1184

C-.. Çocuğa Geçici Tedbir Nafakası Verilmesi....................................... 1185

D-.. Çocuk Mallarına Geçici Önlem Alınması........................................ 1185

E-... Çocuk Kaçırmada Önlem Alınması................................................. 1185

III-. TEK BAŞINA KANUN YOLUNA BAŞVURU MÜMKÜN DEĞİLDİR 1186

A-.. Tek Başına İstinafı Mümkün Değildir............................................. 1186

B-.. Tek Başına Temyizi Mümkün Değildir............................................ 1186

IV... TEFHİM VEYA TEBLİĞ İLE ORTADAN KALKAR........................... 1187

§ 32.. ÇOCUĞUN BİR TARAFIN HİMAYESİNE BIRAKILMASI................... 1188

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1188

II.... ÖZELLİKLERİ............................................................................................. 1188

A-.. Velayetin Verilmesi Niteliğinde Değildir............................................ 1188

B-.. Teslim Kararı İle Yetinilmelidir.......................................................... 1189

C-.. İdari İşlemleri Kapsamamalıdır........................................................ 1189

§ 33.. ÇOCUKLA GEÇİCİ KİŞİSEL İLİŞKİ.......................................................... 1190

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1190

A-.. Boşanma Davası Sebebiyle............................................................... 1190

B-.. Boşanma Davası Olmadan................................................................ 1190

II.... ÖZELLİKLERİ............................................................................................. 1191

A-.. Kişisel İlişki Zedelenmemelidir........................................................... 1191

B-.. Çocuğun Yararı Öncelikli Olmalıdır................................................. 1191

C-.. Kişisel İlişki Kurma Hakkı Reddedilebilir........................................ 1191

D-.. Önlem Boşanma veya Ayrılık Davasına Bakan Mahkemece Alınmalıdır             1191

§ 34............................................................. ÇOCUK MALLARINA GEÇİCİ ÖNLEM     1193

I...... GENEL OLARAK........................................................................................ 1193

II.... ÖZELLİKLERİ............................................................................................. 1193

A-.. Yönetim Kayyıma Devredilebilir....................................................... 1193

B-.. Yönetim Konusunda Talimat Verilebilir.......................................... 1193

C-.. Malların Tevdi Edilmesine Karar Verilebilir.................................... 1193

D-.. Güvence Gösterilmesi İstenebilir........................................................ 1194

E-... Malların Sarfına Karar Verilebilir...................................................... 1194

G-.. Uygun Diğer Önlemler Alınabilir........................................................ 1194

ALTINCI KISIM

BOŞANMA KARARININ EŞLERLE İLGİLİ SONUÇLARI

BİRİNCİ BÖLÜM

EŞLERLE İLGİLİ KİŞİSEL SONUÇLARI

§ 35.. BOŞANMANIN EŞLERLE İLGİLİ KİŞİSEL SONUÇLARI................... 1196

I...... VATANDAŞLIK........................................................................................... 1197

II.... ERGİNLİK.................................................................................................... 1198

III... KAYIN HISIMLIĞI.................................................................................... 1200

IV... BOŞANAN KADININ SOYADI (TMK. m. 173).................................... 1201

A-.. Evlenen Kadının Soyadı (TMK. m. 187)......................................... 1201

1-... Kadın Evlenmekle Kocasının Soyadını Alır........................... 1201

2-... Evli Kadın Önceki Soyadını Kocasının Soyadı İle Birlikte Kullanabilir           1203

3-... Evli Kadın Sadece Bekârlık Soyadını Kullanabilir................ 1203

4-... Önceki Soyadını Taşıyan Evli Kadın Daha Sonra Dilerse “Sadece Eşinin Soyadını” Kullanabilir.......................................................................................................... 1215

a.... Önceki Soyadını Birlikte Kullanan Kadın........................ 1216

b.... Sadece Bekârlık Soyadını Kullanan Kadın..................... 1216

B-.. Boşanma Sonrası Kadının Soyadı (TMK. m. 173 f. I)................. 1216

1-... Evlenmeden Önce Bekâr İdiyse Soyadı (TMK. m. 173 f. I) 1216

2-... Evlenmeden Önce Dul İdiyse Soyadı (TMK. m. 173 f. I)..... 1216

a.... Kural Olarak........................................................................... 1217

b.... Evlenmeden Önce Dul Olup Bekârlık Soyadını Kullanması 1217

C-.. Boşandığı Kocasının Soyadını Kullanması................................... 1217

1-... Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Verilmesi Davası (TMK. m. 173 f. II)    1217

a.... Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Koşulları................ 1218

aa.. Usulüne Uygun Dava Açılmış Olmalıdır................... 1218

bb.. Kadın Eşin Menfaati Bulunmalıdır........................... 1220

cc... Erkek Eşe Zarar Vermemelidir.................................... 1221

b.... Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Usulü...................... 1221

aa.. Görevli Mahkeme.......................................................... 1222

bb.. Erkek Eşe Husumet Yöneltilmelidir............................ 1223

cc... Erkek Eşin Kabulü......................................................... 1223

dd.. Zamanaşımı................................................................... 1224

2-... Kocanın Soyadını Kullanma İznini Kaldırma Davası (TMK. m. 173 f. III)   1225