İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ5

İÇİNDEKİLER9

KAYNAKÇA85

KISALTMALAR89

GİRİŞ91

BİRİNCİ KISIM
GENEL HÜKÜMLER

& 1. BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ95

I. BOŞANMANIN TANIMI95

II. BOŞANMA KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER96

A- Bireyci Görüş96

B- Toplumcu Görüş97

III. BOŞANMANIN DÜZENLENME BİÇİMLERİ97

A. Boşanmayı Reddeden Sistem98

B. Serbest Boşanma Sistemi98

C. Belirli Sebeplere Dayanarak Hâkim Kararıyla
Boşanma Sistemi102

1-Geçerli Bir Evlilik Bulunmalıdır103

a.Yurt İçinde Yapılan Evlilik103

b.Yurt Dışında Yapılan Evlilik105

2-Boşanma Sebepleri Gerçekleşmelidir108

3-Hâkim Kararı Bulunmalıdır109

IV. BOŞANMANIN DAYANDIĞI İLKELER111

A- İrade İlkesi 112

B- Kusur ilkesi 112

1-Kusur İlkesi Mutlak Değildir112

2-Kusursuz Eşin Dava Açmaması Hakkın Kötüye Kullanılması Olarak Yorumlanamaz112

3-Kusur Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır113

4-Kusur Belirlemesinde Taraflarca Getirilmesi İlkesine Aykırı Davranılamaz113

a.Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez113

b.Usulüne Uygun Dayanılmayan Deliller Dikkate
Alınamaz118

aa. Dayanılmayan Tanıklar118

bb.Dayanılmayan Dosyalar119

5-Kusur Belirlemesinde Yetersiz Tanık Beyanları
Esas Alınamaz120

a.Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları120

b.Soyut Tanık Beyanları120

c.Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları121

6-Diğer Tarafın Az da Olsa Kusurlu Olması Gerekir121

7-İradi Olmayan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez122

8-Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Kusur Belirlenemez123

9-Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir123

10-Kusur Belirlemesinde Usuli Kazanılmış Hak
Dikkate Alınır124

11-Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar
Kusur Olarak125

12- Ret Konusu Davada Kusur Olarak Belirlenmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez 125

13-Anlaşma Protokolü Sunulması Kusurlu Olunduğuna Karine Teşkil Etmez126

14-Yükümlülük Kapsamı Dışındaki Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez127

15-Bilgisi Dahilinde Gerçekleşmeyen Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez127

C-Evlilik Birliğinin Sarsılması İlkesi128

D-Elverişsizlik İlkesi128

E-Eylemli Ayrılık İlkesi129

V.BOŞANMADA TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI
   İLKELER129

§ 2.BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA131

I.KONULARINA GÖRE132

A-Özel Boşanma Sebepleri132

B-Genel Boşanma Sebepleri 133

II.ETKİLERİNE GÖRE 133

A-Mutlak Boşanma Sebepleri134

B-Nisbî Boşanma Sebepleri135

İKİNCİ KISIM
ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ

§ 3.ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 161)138

I.KAVRAM138

A-Hukuki Bakış138

B-Dini Bakış140

II.KOŞULLARI140

A-Evlilik Koşulu141

1- Evlilik Hukuken Kurulmuş Olmalıdır141

2- Yok Evliliklerde Uygulanmaz141

3-Nişanlılıkta Uygulanmaz142

4- Batıl Evliliklerde Uygulanır142

5- Gaiplik Kararı Olsa da Uygulanır142

6- Ayrılık Kararı Olsa da Uygulanır143

7- Ayrı Konut Edinme Kararı Olsa da Uygulanır143

8- Ayrı Yaşama Hakkı Bulunsa da Uygulanır143

9- Evlilik Tescil Edilmese de Uygulanır143

B- Cinsel İlişki Koşulu  (Objektif Unsur)144

1-Zina Sayılan Davranışlar146

a.Her Şekilde Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır146

b.Eksik Kalkışma Zina Sayılır146

c.Bir Cinsel İlişki Zina İçin Yeterlidir147

d.Otelde Aynı Odada Gecelemek Zina İçin Yeterlidir147

e.Yalnız Olarak Aynı Evde Gecelemek Zina İçin
Yeterlidir147

2- Zina Sayılmayan Davranışlar148

a.Hayvanla Cinsel İlişki Zina Sayılmaz148

b.Yapay Döllenme Zina Sayılmaz148

c.Aşıkane Hareketler Zina Sayılmaz149

d.Bakım Amaçlı Kalma Zina Sayılmaz149

3-Aynı Cinsle Cinsel İlişki Zina Sayılmalıdır150

C- Kusur Koşulu (Sübjektif Unsur)152

1-Cinsel İlişki İsteyerek Olmalıdır152

a.Tecavüze Uğramada  Uygulanmaz152

b.Ağır Uykuda Uygulanmaz154

c.İpnotizmada Uygulanmaz154

d.Kendini Bilemeyecek Derecede Sarhoşlukta
Uygulanmaz154

e.Ciddi Tehdit Halinde Uygulanmaz154

2-Cinsel İlişki Meşrulaştırılamaz155

a.İktidarsızlıkta Uygulanır155

b.Kadının Rahminin Bulunmamasında Uygulanır155

c.Cinsel Soğuklukta Uygulanır155

d. İlgisizlikte Uygulanır155

3- Cinsel İlişki Takas Konusu Yapılamaz155

III.İSPAT158

A-Genel Olarak159

B-İspat Araçları159

1-Gebe Kalmak159

2-Zührevî Hastalığa Yakalanmak159

3-Fotoğraflar159

4-Düğün Yapmak160

5-İletişim Araçları160

6-Tanık Anlatımları160

7-Kesinleşmiş Hükümlülük Kararı161

8-Soruşturma Evrakı161

9-Otel Kayıtları161

10-Hamilelik Testi162

11-Resmi Evraklar162

12-Diğer Araçlar163

C-İspat Aracı Sayılmayanlar164

1-İkrar164

2-Yemin164

IV.DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI164

A-Hak Düşürücü Süre (TMK m. 161 f. II)165

1-Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak
Altı Aylık Süre165

a.Tek Eylemden İbaret Zinada166

b.Devam Eden Zinada166

2-Her Hâlde Zina Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre168

B-Af  (TMK m. 161 f. III)168

1-Şekle Bağlı Değildir169

a. Yazılı Yapılabilir 169

b. Sözlü Yapılabilir169

c. Örtülü Yapılabilir169

d. Açık Yapılabilir170

2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır170

3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır170

4- İradeyi Sakat­la­yan Sebepler Varsa Geçersizdir170

5- Eylem Öncesi Yapılamaz171

6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz171

7- Saik Önemli Değildir171

8- Şarta Bağlanamaz171

9- Boşanma Sebebi Kabul Edilemez171

V. USUL 172

A-Davanın Tarafları172

B-Fer’î Sonuçları172

1-Davacı Açısından172

a. Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir172

b. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir173

2-Davalı Açısından173

a.Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir174

b.Davalıya Velayet Verilebilir174

C- Ayrılık Kararı Verilebilir174

D- Bekletici Sorun175

E-Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle
İlişkisi176

1-Sadece Zina Sebebiyle Dava Açılabilir176

a.Genel Olarak176

b.Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Karar Verilemez178

2-Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Dava Açılabilir179

a.Genel Olarak179

b.Zina Sebebiyle Karar Verilemez180

c.Zina Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez180

3-Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir180

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir182

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir182

4-Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir184

5-Karşılıklı Dava İçinde Açılabilir186

6-Islah Yapılabilir186

F- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz187

G- Artık Değere Katılmada Etkilidir (TMK m. 236 f. II)187

H- Konusuz Kalması188

§ 4. HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 162)190

I. KONUSU191

A- Hayata Kast Kavramına Giren Davranışlar191

1- İntihara Teşvik Kapsama Girer191

2- Elverişsiz Araç Kullanımı Kapsama Girer191

3- İstenildiği Halde Sonuç Alamama Kapsama Girer192

4- Ölüm Tehlikesine Seyirci Kalma Kapsama Girer192

B- Hayata Kast Kavramına Girmeyen Davranışlar192

1-Öldürme Tehdidi Kapsama Girmez192

2-Öldürme Amacı Bulunmayan Eylem Kapsama Girmez192

3-Eşin Yakınlarına Yönelik Eylem Kapsama Girmez192

II. KUSUR193

A-Davalının Kusurlu Olması Gerekir193

B-Ortak Yaşamın Çekilmezliği Aranmaz193

C-Kusur Kıyaslaması Yapılamaz193

III.DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI194

A- Hak Düşürücü Süre (TMK m. 162 f. II)194

1-Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak
Altı Aylık Süre194

2-Her Hâlde Hayata Kast Eyleminin Üzerinden
Beş Yıl Süre195

B-Af  (TMK m. 162 f. III)195

1-Şekle Bağlı Değildir195

a. Yazılı Yapılabilir 195

b. Sözlü Yapılabilir195

c. Örtülü Yapılabilir196

d. Açık Yapılabilir196

2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır196

3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır196

4- İradeyi Sakat­la­yan Sebepler Varsa Geçersizdir196

5- Eylem Öncesi Yapılamaz196

6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz196

7-Saik Önemli Değildir197

8- Şarta Bağlanamaz197

IV.  USUL198

A- Davanın Tarafları198

B- Miras Hukuku ile İlişkisi198

C- Bekletici Sorun198

D-Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Boşanma Davası İle İlişkisi199

1-Sadece Hayata Kast Sebebiyle Dava Açılabilir199

a.Genel Olarak199

b.Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Karar Verilemez200

2-Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Dava Açılabilir200

a. Genel Olarak200

b.Hayata Kast Sebebiyle Karar Verilemez200

c. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez200

3-Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir201

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir201

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir201

4-Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir201

5-Islah Yapılabilir202

E- Ayrılık Kararı Verilebilir202

F- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz204

G- Artık Değere Katılmada Etkilidir (TMK m. 236 f. II)204

H- Konusuz Kalması205

§ 5.PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA
(TMK. m. 162)206

I.KONUSU207

A-Pek Kötü Davranışın Şekli207

1-Eşin Vücut Bütünlüğüne Saldırı207

2-Eşin Sağlığına Saldırı208

B-Pek Kötü Davranışın Şiddeti208

C-Pek Kötü Davranışın Belirlenmesi 209

II. KUSUR210

A-Davalının Kusurlu Olması Gerekir210

B-Ortak Yaşamın Çekilmezliği Aranmaz210

C-Kusur Kıyaslaması Yapılamaz210

III.DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI211

A-Hak Düşürücü Süre (TMK m. 162 f. II)211

1-Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak
Altı Aylık Süre212

2-Her Hâlde Pek Kötü Davranış Eyleminin Üzerinden
Beş Yıl Süre212

B-Af (TMK m. 162 f. III)212

1-Şekle Bağlı Değildir213

a. Yazılı Yapılabilir 213

b. Sözlü Yapılabilir213

c. Örtülü Yapılabilir213

d. Açık Yapılabilir213

2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır213

3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır213

4- İradeyi Sakat­la­yan Sebepler Varsa Geçersizdir214

5- Eylem Öncesi Yapılamaz214

6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz214

7- Saik Önemli Değildir215

8- Şarta Bağlanamaz215

IV.  USUL 215

A-Davanın Tarafları215

B-Hüküm 215

C-Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası ile
İlişkisi216

1-Sadece Pek Kötü Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir216

a.Genel Olarak216

b.Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Karar Verilemez217

2-Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Dava Açılabilir218

a.Genel Olarak218

b.Pek Kötü Davranış Sebebiyle Karar Verilemez218

c. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez218

3-Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir219

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir219

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir219

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir219

5-Islah Yapılabilir220

D-Ayrılık Kararı Verilebilir220

E-Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz222

F-Konusuz Kalması222

§ 6.ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA
(TMK. m. 162)224

I.  KONUSU225

A-Onur Kırıcı Davranışın Şekli225

B-Onur Kırıcı Davranışın Şiddeti226

C-Onur Kırıcı Davranışın Belirlenmesi228

II. KUSUR228

A-Davalının Kusurlu Olması Gerekir229

B-Ortak Yaşamın Çekilmezliği Aranmaz229

C-Kusur Kıyaslaması Yapılamaz229

III.DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI230

A- Hak Düşürücü Süre (TMK m. 162 f. II)230

1-Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak
Altı Aylık Süre230

2-Her Hâlde Onur Kırıcı Davranış Eyleminin Üzerinden
Beş Yıl Süre231

B- Af (TMK m. 162 f. III)231

1-Şekle Bağlı Değildir232

a. Yazılı Yapılabilir232

b. Sözlü Yapılabilir232

c. Örtülü Yapılabilir232

d. Açık Yapılabilir232

2- Dava Hakkı Düşmüş Sayılır232

3- Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır232

4- İradeyi Sakat­la­yan Sebepler Varsa Geçersizdir233

5- Eylem Öncesi Yapılamaz233

6- Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz233

7- Saik Önemli Değildir234

8- Şarta Bağlanamaz234

IV.  USUL 234

A-Davanın Tarafları234

B-Hüküm 234

C-Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Boşanma Davası İle İlişkisi235

1-Sadece Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir235

a.Genel Olarak235

b.Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar
Verilemez236

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Dava Açılabilir236

a.Genel Olarak237

b.Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Karar Verilemez237

c. Onur Kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez238

3-Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir238

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir238

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir238

4-Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir239

5-Islah Yapılabilir239

D- Ayrılık Kararı Verilebilir240

E- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz241

F- Konusuz Kalması241

§ 7. SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 163)243

I.KONUSU244

A-Suçun Küçük Düşürücü Olması Gerekir245

1-Zimmet246

2-İhtilâs246

3-İrtikâp246

4-Rüşvet246

5-Uyuşturucu Ticareti246

6-Hırsızlık247

7-Dolandırıcılık247

8-Sahtecilik 247

a. Parada Sahtecilik247

b. Mühürde Sahtecilik247

9.İnancı Kötüye Kullanma248

10.Hileli İflâs248

11.Zina248

12.Kasten Adam Öldürme248

13.Cinsel Tacizde Bulunma250

14.Diğerleri250

B-Suçun Evlendikten Sonra İşlenmiş Olması Gerekir251

C-Suçun Küçük Düşürücülüğü Mutlak Değildir252

D-Suçun Küçük Düşürücülüğünü Toplumdaki Anlayış Belirler253

II. KUSUR253

A-Davalının Kusurlu Olması Gerekir253

B-Ortak Yaşamın Çekilmezliği Aranır253

III.USUL 255

A- Davanın Tarafları255

B- Süre255

C- Bekletici Sorun 256

D- Velâyet257

E- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle
İlişkisi257

1-Sadece Suç İşleme Sebebiyle Dava Açılabilir257

a.Genel Olarak258

b.Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Karar Verilemez258

2-Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Dava Açılabilir258

a. Genel Olarak258

b.Suç İşleme Sebebiyle Karar Verilemez258

c.Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez259

3-Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir259

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir259

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir259

4-Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir260

5-Islah Yapılabilir260

F- Ayrılık Kararı Verilebilir261

G- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz262

H- Konusuz Kalması262

§ 8. HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA
(TMK. m. 163)264

I.KOŞULLARI265

A- Haysiyetsiz Hayat Gerçekleşmelidir265

B- Haysiyetsiz Hayat Sürekli Olmalıdır269

1-Devamlılık Göstermelidir269

2-Yaşam Biçimi Olarak Benimsenmiş Olmalıdır270

C-Haysiyetsiz Hayat  Süren Kusurlu Olmalıdır270

D-Haysiyetsiz Hayat  Sebebiyle Ortak Yaşam Çekilmez
Olmalıdır270

E-Haysiyetsiz Hayat  Evlendikten Sonra Gerçekleşmelidir272

II.USUL273

A-Davanın Tarafları273

B- İspat Yükü273

C- Süre273

D- Velâyet274

E- Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Boşanma Davası İle
İlişkisi275

1-Sadece Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle
Dava Açılabilir275

a.Genel Olarak275

b.Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Karar Verilemez275

2-Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle
Dava Açılabilir276

a.Genel Olarak276

b.Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Karar Verilemez276

c.Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez277

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir277

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir277

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten
Karar Vermeme İsabetsizdir278

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir278

5- Islah Yapılabilir279

F- Ayrılık Kararı Verilebilir279

G- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz281

H- Konusuz Kalması281

§ 9. TERK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 164)283

I. EŞLERDEN BİRİ ORTAK YAŞAMDAN AYRILMIŞ
 OLMALIDIR284

A- Gerçek Terk285

1-Kavram285

2-Terk Edilen Eş Dava Açabilir285

3-Terk Eden Eş Dava Açamaz286

B- Yapıntı Terk286

1-Ortak Konutu Terk Etmeye Zorlayan Dava Açamaz288

2- Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmeyi Engelleyen Eş Dava Açamaz294

3- Yapıntı Terke Maruz Bırakılan Eş Dava Açabilir294

II. ORTAK YAŞAMA SON VERME KASTI BULUNMALIDIR298

III. AYRILIK, HUKUKA AYKIRI OLMALIDIR299

A- Birlikte Yaşamaya Ara Verme Kararı Alınmamış Olmalıdır299

B- Ayrı Bir Boşanma veya Ayrılık Davası Bulunmamalıdır301

1-Ayrı Dava Karara Bağlanmamışsa301

2-Ayrı Dava Karara Bağlanmış Olup Kesinleşmemişse303

3-Ayrı Dava Müracaata Bırakılmışsa305

4-Ayrı Davadan Feragat Edilmişse306

5-Ayrı Davanın Reddinden Sonra Yeterli Süre Geçmemişse308

C- Tedbir Nafakası Verilmişse Dava Tarihinden Dört Ay Geçmiş Olmalıdır309

1- Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay Geçmişse İhtar İstenebilir310

2- Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay Geçmemişse İhtar İstenemez311

D- Ayrılık Kararı Bulunmamalıdır312

E- Ayrı Yaşamak  Konusunda  Ortak Arzu Bulunmamalıdır313

F- Davet Edilen Eş Akıl Hastası Olmamalıdır313

G- Aralarında İyiniyeti Kaldıran ve Devam Eden Bir Dava  Bulunmamalıdır313

1- Ceza Davası Bulunmamalıdır313

a. Ceza Soruşturması Bulunmamalıdır314

b. Ceza Kovuşturması Bulunmamalıdır314

2-Evlenmenin Butlanı Davası Bulunmamalıdır315

3-Tedbir Nafakası Davası Bulunmamalıdır315

a. Nafaka Davasının Açılmasından İtibaren Dört Ay Geçmedikçe İhtar İstenemez315

b. İhtar  İstek Tarihinden Önceki Dört Aylık Fiili Ayrılık Döneminden Evvel Açılan Nafaka İsteği Haklı Bulunmuşsa Dava Reddedilir316

4-Tazminat Davası Bulunmamalıdır317

5-Ziynet Alacağı Davası Bulunmamalıdır317

6-Tapu İptal ve Tescil Davası Bulunmamalıdır317

7-Diğer Davalar318

H- Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanuna Göre Tedbir Alınmamış Olmalıdır318

IV. DAVET EDİLEN KONUT HAZIRLANMIŞ OLMALIDIR319

A- Konut Süresinde  Hazırlanmalıdır319

B- Konut Döşenmiş Olmalıdır321

1- Yeterli Eşya Bulunmalıdır321

2- Yeterli Yiyecek İçecek Bulunmalıdır322

3- Yeterli Yakacak Bulunmalıdır322

C- Konut Birlikte Seçilmiş Olmalıdır323

1- Eşler Tarafından Ortak Konut Seçimi323

a. Kural Olarak Ortak Konut Seçimi323

b. Birlikte Seçilmediği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir326

c. Davete Uyulmuşsa İtiraz Edilemez326

2- Hâkim Tarafından Ortak Konut Seçimi327

D- Konutun Maddi Bağımsızlığı Bulunmalıdır328

1- Bağımsız Kullanılır Olmalıdır328

2- Ortak Kullanılmamalıdır329

3- Güvenli Olmalıdır330

4- İhtardan Dört Ay Önce  Bağımsız Olmalıdır331

E- Konutun Manevi Bağımsızlığı Bulunmalıdır332

1- Ana, Baba ve Kardeşlerle Oturmak332

a. Bakıma Muhtaç Olmalıdır333

b. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır333

2- Aynı Apartmanda Ayrı Dairede Oturmak334

3- Aynı Apartmanda Sadece Yeme İçme Birlikte Oturmak334

4- Aynı Bahçe İçinde Oturmak335

5- Ortak Olmayan Çocuklarla Oturmak335

a. Ortak Olmayan Çocuk Ergin Değilse335

b. Ortak Olmayan Çocuk Erginse335

aa. Bakıma Muhtaç Olmalıdır335

bb. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır336

6- İhtardan Dört Ay Önce  Bağımsız Olmalıdır336

V. AİLE MAHKEMESİNCE İHTAR YAPILMIŞ OLMALIDIR337

A- İhtarın Niteliği337

1- İhtar Dava Değil Bir İşlemdir338

a.Değişik İşler Kaydına Alınmalıdır338

b.Çekişmesiz Yargı İşlerinden Sayılır338

2- Kabul Edilen İhtar İstemine Yasa Yolu Kapalıdır338

3- Kabul Edilmeyen İhtar İstemine Yasa Yolu Açıktır339

4- İhtar İsteminde Yetki Kuralı Uygulanmaz340

5- İhtar Kararı Verilmesinde Aile Mahkemesi Görevlidir340

6- İhtar Kararı Yoksa Terk Sebebiyle Boşanma Davası
Yok Sayılır341

7- İhtar İle Yurt Dışına Davet Yapılabilir341

a. Yurt Dışında Oturan Türkiye’ye Davet Edemez342

b. Yurt Dışı Davete Eklenecek Belgeler342

c. Yurt Dışı Davete Uyma Süresinin Başlangıcı342

d. Yurt Dışına Çağıran Giderleri Karşılamalıdır342

B-İhtar Dilekçesini İnceleme343

1-Şekli Anlamda Uygunluk Varsa343

2-Şekli Anlamda Uygunluk Yoksa344

C- İhtarın İçeriği345

1-Dönülecek Konutun Açık Adresi  Gösterilmelidir345

a.Açık Adres  İhtar Kararında Yazılmalıdır345

b.Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Açık Adresin
Bulunması Yeterlidir346

c.Maruf Yerlerde Eksiklik Sayılmaz346

d.İhtar Dilekçesinde Yazılmayan Konuta
Davet Yapılamaz346

2-Dönüş Süresi Gösterilmelidir346

a. Dönüş Süresi Açıkça Gösterilmelidir347

b.Dönüş Süresi Kısaltılmamalıdır347

c.Dönüş Süresi Sınırlandırılmamalıdır349

3- Uymamanın Sonuçları Gösterilmelidir349

4- Yol Gideri Gösterilmelidir350

a. Yol Gideri Başka Adrese Gönderilmemelidir350

b. Yol Gideri Başka Sebeple Gönderilmemelidir351

c. Yol Gideri Kısa Mesafelerde Gerekli Değildir351

d. Yol Gideri Konutta Ödemeli Gönderilmelidir352

aa.Yol Gideri Adi Posta Havalesi İle Gönderilemez353

bb.Yol Gideri İçin Merciine Gitme Zorunluluğu Yüklenemez353

cc.Konuta Gidilmişse Yol Gideri Ödeme
Sorun Değildir354

e.Yol Giderinde Gerekli Miktar Araştırılmalıdır354

f.  Yol Gideri Yeterli Olmalıdır356

aa.Yurt İçi Davetlerde Yol Gideri356

bb.Yurt Dışı Davetlerde Yol Gideri357

g. Yol Gideri Almaktan Kaçınmanın Etkisi Yoktur358

h. Yol Gideri Yetersizliği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir358

ı. Yol Giderinin Ele Geçmediği İddiası Araştırılmalıdır359

i. Yol Giderinin Alındığı veya Alınmasından
İmtina Edildiği Tarihten Süre Başlar360

j. Yol Gideri Yargılama Gideri Olarak Ödenmelidir360

k. Yol Gideri Ödenmemişse Dava Reddedilmelidir361

D-İhtarın Usulü361

1-İhtarın Süresi361

a.Dört Ay Ortak Konuttan Ayrılma Gerçekleşmelidir361

aa. Fiili Ayrılık Tarihi Gösterilmiş Olmalıdır 361

bb. Dört Aylık Süre Dolmuş Olmalıdır362

cc. Ayrılık Süresinin Dört Ay Olması Yeterlidir363

b.İki Ay Ortak Konuta Dönme Süresi Dolmalıdır364

2- İhtarın Tebliğ Edilmesi365

a. Usulüne Uygun Tebligat Yapılmalıdır365

b.Koşulları Varsa İlânen Tebligat Yapılabilir365

3- İki İhtarda Bulunulması366

4- İhtarın Islahla İstenilmesi367

VI. İHTARIN NOTER TARAFINDAN YAPILMASI İSTENEBİLİR369

A-İhtar İsteminde Bulunulması370

B- İhtarın Şekli371

C- İhtarın Tebliği371

VII.İHTAR SAMİMİ OLMALIDIR372

A-Genel Olarak372

B- İhtar İsteminin Samimî  Olmadığı Haller 372

1- Samimiyeti Kaldıran Açıklamada Bulunmak372

a. Davalıyla Evliliğin Yürümeyeceğini Açıklamak372

b. Davalının  İstenmediğini  Açıklamak372

c. Davalıyı Sevmediğini Açıklamak374

d. Davalıyla Geçinemeyeceğini Açıklamak374

e. Başkasıyla Evleneceğini Açıklamak375

f. İhtarı Sinirle Çektiğini Açıklamak375

g. Çocuğun Soybağından Şüphelendiğini Açıklamak375

h. Davalıya Para Yedirmeyeceğini Açıklamak376

2-Samimiyeti Kaldıran Davranışta Bulunmak376

a.Başkası İle İlişkisi Sürüyor Olmak 376

b. Şiddet Uygulamak377

c. Tehdit Etmek378

d. Konuta Almamak378

e. Hakaret Etmek379

f. Güven Sarsıcı Davranışta Bulunmak379

g. Başkasını Kaçırmak380

h. Tedavisinde Yalnız Bırakmak380

3-Samimiyeti Kaldıran Engel Bulunmak380

a.Cinsel İlişki Kurabilme Yeteneksizliği Sürüyor Olmak380

b.Hem Terk Hem Birliğin Sarsılması Sebebine
Dayanmak381

c.İhtar Kararının Tebliğinden Uzun Süre Sonra
Dava Açmak383

VIII.İHTARIN SONUÇLARI 383

A-İhtar İsteminin  Sonuç Doğurmadığı Haller383

1- Davalının Davet Edilen Konuta Girememesi383

a. Hazır Bulunulmadığı İçin Konuta Girilememesi384

aa.Davacı Hazır Olmadığı İçin Konuta Girememek384

bb. Davacı Bildirime Rağmen Kapıyı Açmayacağını Söylediği İçin Konuta Girememek385

cc. Davalı İle Çekişmeli Kişi Evde Bulunduğu İçin Konuta Girememek385

b. Anahtar Bırakılmadığı İçin Konuta Girilememesi386

aa.Konutta Her An Hazır Bulunulacaksa Anahtarın
Yeri Bildirilmeyebilir386

bb. Anahtar Komşuya, Muhtara, Karakola, Mahkeme Kalemine Bırakılabilir388

cc. Anahtarın Yerinin Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Yazılması Yeterlidir389

dd.Kendi Anahtarı İle Giren Anahtar Savunması
Yapamaz389

c. Kapı Kilitli Olduğu İçin Konuta Girilememesi389

2- Davalının Haklı Sebeplerle Boşanma Davası Açması390

3- Davalının Mazeretinin Bulunması392

a. Tutuklanmak392

b. Hasta Olmak393

aa.Kendisinin Hasta Olması393

aaa.Hastalık Dönmeyi Engeller Nitelikte
Olmalıdır393

bbb.Hastalığa İlişkin Uzman Raporu Alınmalıdır393

ccc.Hastalık Kısa Süreli Olsa Bile Dönüş Süresini Sakatlar394

ddd.Taburcu Olunma Dönüş Süresinin Sakatlanmasını Engellemez394

bb.Ortak Çocuğun Hasta Olması394

c. Mevsim Koşulları395

d. Askerde Olmak395

e. Doğum Yapmak395

f. Eğitim Engeli  Olmak396

aa.Kendisinin Eğitim Engeli Olması396

bb.Ortak Çocuğun Eğitim Engeli Olması396

g. Diğer Sebepler396

B- İhtar İsteminin  Sonuç Doğurduğu Haller397

1- İhtardan Uzun Süre Önceki Olaylara Dayanılmış Olması397

2- Davalıya Taşınmaz Verilmemiş Olması397

3- Davacının Davalıyı Bizzat Alıp Getirmemesi397

4- Konuta Dönüşün Ciddî Olmaması398

5- Ortak Konuta Dönmemekte Haklılığın Kanıtlanamaması398

6- İhtara Rağmen Haklı Sebep Olmadan Konuta Dönülmemiş Olması399

IX. USUL399

A- İspat Yükü399

B- Davalının Kabulü Sonuç Doğurmaz400

C- Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez401

1-Islah Yapılmamışsa401

2-Islah Yapılmışsa402

3-Bir Sebebe Hasredilmişse402

4- Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa403

D- Uygulanacak Kanun403

E-İki Sebeple (TMK m. 166/1 ve 164) Dava Açılmışsa405

F- İhtar Dosyası İncelenmelidir405

G- Ayrılık Kararı Verilebilir405

H- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz407

I- Davacıya Manevi Tazminat Verilemez408

İ- Konusuz Kalması411

J- Dava Yığılması Varsa411

& 10. AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. m. 165)413

I-KOŞULLARI414

A- Akıl Hastalığı Koşulu415

1- Akıl Hastalığının Evlenme Öncesinde Bulunması415

a. Akıl Hastaları Tıbbî Sakınca Yoksa Evlenebilirler415

b. Evlenmeye Engel Olacak Derecede Akıl Hastalığı Varsa Evlenme Mutlak Butlanla Batıldır415

c. Davacı Eş Mutlak Butlan Davası veya Boşanma Davası Açabilir416

d. Eş İyileşmiş Olursa Mutlak Butlan, Nisbî Butlana
Dönüşür416

e. Boşanma Davası Cumhuriyet Savcısı ve İlgililerin
Dava Açma Haklarını Etkilemez416

2-Akıl Hastalığının Evlenmeden Sonra Başlaması416

B- İyileşmezlik Koşulu416

1- İyileşmesi Olanaksız Bulunmalıdır416

2- Resmî Sağlık Kurulu Raporu Alınmalıdır418

a. Sağlık Kurulu İlgili Uzmanları Barındırmalıdır419

b. Sağlık Kurulu Rapor Giderlerini Davacı Karşılamalıdır419

c. Sağlık Kurulu Akıl Hastalığının Geçmesi Olanağını Açıklamalıdır420

d. Sağlık Kurulu Raporlarının Çelişkisi Giderilmelidir421

3- Güvenlik Tedbirine İlgili Mahkemesinde Hükmedilebilir422

C- Çekilmezlik Koşulu423

1- İspat Yükü Davacıya Aittir423

2- Çekilmezlik Her Tür Delille Kanıtlanabilir423

II-USUL424

A-Davanın Açılması424

1-Akıl Hastası Olmayan Eş Tarafından Açılabilir425

2-Akıl Hastası Olan Eşin Vasisi Tarafından Açılamaz425

3-Evlilik Akdinin İcrası Sırasında Akıl Hastası Olunması
Engel Oluşturmaz425

4-Her Zaman Açılabilir426

B- Davada Temsil427

C- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle
Boşanma Davası İle İlgisi431

1- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında Deliller
Bu Çerçevede Değerlendirilmelidir431

2- Davranışları İradi Olmayan Davalı Hakkında
Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle
Boşanma Kararı Verilemez431

3- Diğer Koşulları Varsa Sadece Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davası Açılabilir432

4- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle
Boşanma Davası Islah Edilerek Akıl Hastalığı Sebebiyle
Boşanma Davasına Dönüştürülebilir432

5- Birden Fazla Boşanma Sebebi Varsa Ayrı Ayrı Karar Verilmelidir433

6- Sadece Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa434

D- Ayrılık Kararı Verilebilir434

E- Anlaşmalı Boşanma Yapılamaz435

F- Davalı Eş Tazminatla (TMK m. 174 f. I-II) Sorumlu
Tutulamaz436

G- Davalı Eş Yoksulluk Nafakası İle Sorumlu Tutulabilir436

1- Akçalı Durumu Yeterli İse436

2- Akçalı Durumu Yetersiz İse436

H- Konusuz Kalması437

I- Islah Yapılabilir437

ÜÇÜNCÜ KISIM
GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

BİRİNCİ AYIRIM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI KAVRAMI

& 11. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI KOŞULLARI443

I.BİRLİK TEMELİNDEN SARSILMIŞ OLMALIDIR
 (TMK. m. 166 f. II)443

A- Genel Olarak443

B- Fiilen Birlikte Olmama Etkili Değildir446

C- Düğün Yapılmamış Olması Etkili Değildir446

D- Birlikte Yaşamamış Olma Etkili Değildir447

E- Evlenme Amaç ve Saiki Etkili Değildir447

F- Sadece Yabancı Mahkemede Boşanmış Olma Etkili Değildir447

II. ORTAK HAYATI SÜRDÜRMELERİ EŞLERDEN
 BEKLENEMEMELİDİR448

III.KURAL OLARAK EŞLERDEN HER BİRİ BOŞANMA DAVASI
 AÇABİLİR450

A- Davacı Tam Kusurlu Olmamalıdır450

B- Davalı Kusursuz Olmamalıdır451

C- Davalının Az da Olsa Kusuru Bulunmalıdır453

IV.AZ KUSURLU DAVALININ AÇILAN DAVAYA
 İTİRAZ HAKKI BULUNMAMALIDIR (TMK. m. 166 f. II)456

A- İtiraz, Hakkın Kötüye Kullanılması Niteliğinde Olmamalıdır456

1- İtirazın Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılan Davranışlar459

a. Birlikte Yaşamaktan Kaçınanın İtirazı460

b. Birlik Görevlerini Yerine Getirmeyenin İtirazı460

c. Hakaret Edenin İtirazı461

aa.Tepki Olarak Hakaret Kusur Sayılamaz461

bb.Tepki Dışı Bir Kere Hakaret Eden Kusurlu Sayılır462

cc.Tepki Dışı Sürekli Hakaret Eden Kusurlu Sayılır463

d.Birden Fazla Şikayet Edenin İtirazı464

e. Uzun Süreli Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaya
Mahkum Olanın İtirazı464

f. Mesaj Gönderenin İtirazı465

g. Eşinin Ana ve Babasını Eve Almayanın İtirazı465

ğ. Eşine Sürekli Sevmediğini Söyleyenin İtirazı465

h. Cinsel Yaşamlarını Dışarıda Anlatanın İtirazı466

ı. Temizlik Kurallarına Uymayanın İtirazı466

i. Kendisi Boşanma Davası Açanın İtirazı466

j. Eşini Aşağılayanın İtirazı467

k. Diğer Sebeplerle İtiraz467

2- İtirazın Hakkın Kötüye Kullanılması Sayılmayan
Davranışlar467

a. Evlilik Birliğini Kurtarmak İsteyenin İtirazı468

b. Yabancı Mahkemede Boşanma Kararı Almış Olanın
İtirazı469

c. Hakkı Olduğu Halde Boşanma Dava Açmayanın İtirazı469

d. Çelişkili Davranış İçinde Olmayanın İtirazı469

e. Kayın Hısımlarınca Fiziksel Şiddete Uğrayanın İtirazı470

f. Yurtdışında Boşanma Davası Açanın İtirazı470

g. Diğer Davranışlarda Bulunanın İtirazı470

B- Evlilik Birliğinin Devamında Davalı ve Çocuklar Bakımından Korunmaya Değer Bir Yarar Kalmamalıdır471

V. USUL472

A- Hâkim Vicdanen Kanaat Getirmelidir473

B- Hâkim, Olgular Hakkında Taraflara Yemin Öneremez474

1-Boşanma Davasında Yemin474

2-Boşanmanın Eki Olmayan Davada Yemin475

C- Tarafların İkrarı ve Kabulü Hâkimi Bağlamaz 476

1- Tarafların İkrarı Bağlamaz476

2- Tarafların Kabulü Bağlamaz478

3- Başka Delil Yoksa Dava Reddedilir479

D- Hâkim Kanıtları Serbestçe Takdir Eder
(HMK m. 198, TMK m. 184 f. III)479

1-Delil Bildirimi Taraflara Değerlendirme Hâkime Aittir479

2-Delil Değerlendirmesi İsabetli Olmalıdır480

a. Hukuka Uygun  Değerlendirme Olmalıdır480

b. Vakıalara Uygun Değerlendirme Olmalıdır481

E- Boşanmanın Fer'î  Sonuçlarına İlişkin Anlaşmaların
Onaylanması Gerekir481

F-Hâkim Duruşmanın Gizli Yapılmasına Karar Verebilir485

G-İspat486

1-İspatın Konusu (HMK m. 187)486

a.  Genel Olarak486

b. Hayat Alanı Kavramı487

aa. Kamuya Açık Hayat487

bb. Özel Hayat487

cc.Gizli Hayat488

2.İspat Hakkı (HMK m. 189)489

a. Kanunda Belirtilen Süre ve Usule Uygun Olarak
Kullanılır (HMK  m. 189 f. I)489

b. Hukuka Aykırı Olarak Elde Edilmiş Olan Deliller
Dikkate Alınamaz  (HMK m. 189 f. II)489

aa.Hukuka Uygun Elde Edilmiş Olan Deliller489

aaa. Haberli Olarak Kurulu Araçlarla Ortak
Yaşam Alanında Elde Edilen Deliller489

bbb.Haberli Olarak Kurulu Araçlarla Ortak
Yaşam Alanı Dışında Elde Edilen Deliller490

ccc. Araçlarla Uyarı Sonucu Elde Edilen Deliller490

bb.Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan Deliller490

aaa.Taraflarca Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan Deliller491

bbb.Üçüncü Kişilerce Hukuka Aykırı Elde Edilmiş Olan Deliller497

ccc. Dava Dosyasında Saklanmalıdır498

c. Belirli Delillerle İspatı Gereken Başka Delillerle İspat Olunamaz (HMK m. 189 f. III)498

d. Delilin Caiz Olup Olmadığına Mahkemece Karar Verilir (HMK m. 189 f. III)498

3.İspat Yükü (HMK m. 190)498

a. İspat Yükü Kural Olarak Kendi Lehine Hak Çıkaran Tarafa Aittir (HMK m. 190 f. I)498

b. Kanuni Karineye Dayanmada İspat Yükü
(HMK m. 190 f. II)498

aa. Sadece Karinenin Temelini Oluşturan Vakıayı
İspat Yükü  Altındadır498

bb.Karşı Taraf Kanuni Karinenin Aksini İspat
Edebilir498

4.Karşı İspat (HMK m. 191)499

5.Somutlaştırma Yükü (HMK m. 194 f. I)499

H- Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez500

1- Islah Yapılmamışsa500

2- Islah Yapılmışsa500

3- Bir Sebebe Hasredilmişse501

I- Uygulanacak Kanun501

İ- Ayrılık Kararı Verilebilir503

J- Anlaşmalı Boşanma Yapılabilir504

K- Konusuz Kalması 504

L- Hukukun Uygulanması505

1- Taraflarca Dava Malzemesi Getirilir (HMK m. 25)505

2- Taraflarca Hukuki Sebep Gösterilmesi Zorunlu Değildir505

a. Dava Dilekçesinde Hukuki Sebep Göstermesi
Zorunlu Değildir (HMK m. 119 f. I/g)505

b. Cevap Dilekçesinde Hukuki Sebep Göstermesi
Zorunlu Değildir (HMK m. 129 f. I/f)506

3-Taraflarca Bildirilen Hukuki Sebep Değiştirilebilir
(HMK m. 141)506

4-Taraflarca Bildirilen Hukuk i Sebep Hâkimi Etkilemez506

a. Yanlış Göstereme Hâkimi Etkilemez506

b. Eksik Göstereme Hâkimi Etkilemez507

c. Birkaç Sebep Gösterme Hâkimi Etkilemez507

d. Hiç Göstermeme Hâkimi Etkilemez508

5- Taraflarca Getirilen Vakıaların Hukuki Nitelendirilmesini Hâkim Yapar508

6- Taraflarca Getirilen Vakıalara Uyan Hukuk Normunu
Hâkim Uygular508

a.Türk Hukukunu Kendiliğinden Uygular509

b.Yetkili Olan Yabancı Hukuku Kendiliğinden Uygular
(5718 SK m. 2)509

7-Taraflarca Birden Fazla Boşanma Sebebine Dayanılabilir510

İKİNCİ AYIRIM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEPLERİ
(TMK. m. 166 f. I)

& 12.DUYGUSAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN
SARSILMASI513

I.KÜÇÜLTÜCÜ DAVRANMAK514

A-Alay Etmek 514

1-Kilosuyla Alay Etmek514

2-Organlarıyla Alay Etmek515

3-Görüntüsüyle Alay Etmek516

B-Aşağılamak516

1- Ekonomik Aşağılama516

2- Fiziksel Aşağılama517

3- Cinsel Aşağılama518

4- Duygusal Aşağılama519

5- Sosyal Aşağılama521

C- Küçük Düşürmek522

D- Tükürmek522

E- Küçümsemek522

F- Başkalarıyla Kıyaslamak523

G- Sırları Açıklamak524

1- Aile Sırlarını Açıklamak524

2- Yatak Odası Sırlarını Açıklamak525

3- Evlilik Sırlarını Açıklamak526

H- Dedikodu Çıkarmak527

1- Başkasıyla İlişki Dedikodusu527

2- Başkasıyla Yakaladım Dedikodusu528

3-Kız (Bakire) Olmadığı Dedikodusu528

I- İftira Etmek529

İ- Beğenmemek529

1-Eşin Kendisini Beğenmemek530

2-Eşin Yaptıklarını Beğenmemek530

J- Hırsızlık Yapmak530

K- Kendisine Yakıştıramadığını Söylemek531

L- İhtiyacı Olmadan Yardım Toplamak532

II. SUÇLAYICI DAVRANMAK532

A- Çocuğun Kendisinden Olmadığı İle Suçlamak532

B- Hırsızlıkla Suçlamak534

C- Kız (Bakire) Çıkmadı Diye Suçlamak534

D- Kötü Yolda Olmakla Suçlamak536

E- Sadakatsizlikle  Suçlamak536

F- Sapık İlişkiyle Suçlamak536

G- İktidarsızlıkla Suçlamak537

H- Başkalarıyla İlgilenmekle Suçlamak537

I- Güven Sarsıcı Davranışla Suçlamak537

İ-Aldatmakla Suçlamak537

J-Diğer Suçlamalarda Bulunmak538

III. HAKARET EDİCİ DAVRANMAK 538

A- Eşine Hakaret Etmek 539

B- Çocuklarına Hakaret Etmek542

1-Ortak Çocuğa Hakaret Etmek542

2-Üvey Çocuğa Hakaret Etmek542

C- Ailesine Hakaret Etmek543

D- Karşılıklı Hakaret Etmek544

E- Hakarete Sessiz Kalmak544

IV. SEVGİSİZ DAVRANMAK545

A- Başkasını Sevdiğini Söylemek 545

B- Eşini Sevmediğini Söylemek 546

C- Zorla Evlendirildiğini Söylemek 547

D- Başkası İle Evleneceğini Söylemek547

E- Eşinden Sıkıldığını Söylemek547

F- Eşinden Soğuduğunu Söylemek548

G- Eşini İstemediğini Söylemek548

H- Eşine Isınamadığını Söylemek549

I- Evliliği İstemediğini Söylemek549

İ- Eşinden İğrendiğini Söylemek550

J- Eşinden Bıktığını Söylemek550

K- Çocuklar Arasında Ayırım Yapmak550

L- Eşiyle Evlendiğine Pişman Olduğunu Söylemek 551

V. BASKICI DAVRANMAK551

A- Aşırı Kıskançlık Göstermek 551

B- Başkalarıyla Görüştürmemek553

1- Çocukları İle Görüştürmemek553

2- Aile İle Görüştürmemek553

a. Fiilen Engelleyerek Görüştürmemek553

b. Teknik Olarak Engelleyerek Görüştürmemek554

c. Baskı Yoluyla Engelleyerek Görüştürmemek555

3- Komşu İle Görüştürmemek556

4- Yakınlarıyla Görüştürmemek556

5- Kimseyle Görüştürmemek556

6- Telefon İle Görüştürmemek 557

C- Tehdit Etmek 557

1- Eşini Tehdit Etmek 557

2- Çocuklarını Tehdit Etmek558

3-Ailesini Tehdit Etmek558

D- Uzaklaştırmak 559

1- Başkası Yanına Bırakmak559

a. Ailesi Yanına/Baba Evine Bırakmak559

aa.Hamile İken560

bb. Doğum Sonrası560

cc.Gece Yarısı561

dd.Bayram Bahanesi İle561

b.Akrabaları Yanına Bırakmak561

c.Üçüncü Kişilerin Yanına Bırakmak562

2-Eve Almamak562

3-Kilit Değiştirmek562

4-Evden Kovmak 563

a.Eşini Kovmak563

b.Çocuklarını Kovmak564

c.Eşinin Ailesini Kovmak564

5-Yurt Dışına Yanına Götürmemek565

6-Eşyalarını Atmak565

a.Kapı Önüne Atmak565

b.Dışarı Atmak566

c.Başkası Yanına Atmak567

d.Çöpe Atmak567

E-Evlilik Düzeninde Baskı Yapmak567

1-Ev Bağışlamak İçin Baskı Yapmak568

2-Ailesinden Para İstemek İçin Baskı Yapmak568

3-Doğum Yapması İçin Baskı Yapmak568

4-Ailesi İle Birlikle Vakit Geçirmesi İçin Baskı Yapmak569

F- Üvey Çocuğa Kötü Davranmak569

1-Üvey Çocuğu İstemediğini Söylemek569

2-Üvey Çocuğa Bakmamak570

3-Üvey Çocuğa Özen ve İlgi Göstermemek570

G- Korkutmak571

H- Hürriyetinden Yoksun Bırakmak571

VI. İLGİSİZ DAVRANMAK571

A- Aileyle İlgilenmemek 572

1- Çocuklara İlgisizlik Göstermek572

2- Eşe İlgisizlik Göstermek 572

a.Doğumunda İlgilenmemek573

b. Arabasına Almamak574

c. Hamilelikte Yalnız Bırakmak574

d. Atandığı Yere Götürmemek574

e. İlgisiz Kalmak575

f.Gece Hayatına Düşkün Olmak575

g.Ayrı Odalarda Yaşamak576

B-Hastalıkla İlgilenmemek 576

1-Eşinin Hastalığı İle İlgilenmemek576

a.Hasta Eşi Yalnız Bırakmak577

b.Hasta Eşle Hastanede Yatarken İlgilenmemek578

c.Hasta Eşin Tedavisiyle İlgilenmemek578

d.Hasta Eşin Ameliyatıyla İlgilenmemek579

e.Hasta Eşe İlkel Tedavi Yaptırmak579

f.Hasta Eşin Bakımı İle İlgilenmemek579

g.Hasta Eşe Sağlık Karnesi Çıkarmamak580

h.Hasta Eşi Baba Evine Bırakmak580

2- Çocuğun Hastalığı İle İlgilenmemek580

C- Müdahalelerle İlgilenmemek581

D-Evle İlgilenmemek582

1- Evi Sık Terk Etmek 582

2- Evi Uzun Sürelerle Terk Etmek584

3- Eve Bazı Geceler Gelmemek584

4- Eve Geç Saatlerde Gelmek584

5- Eve Gelmemek584

E- Tedaviyle İlgilenmemek 585

1- Epilepsi (Sara) Tedavisinden Kaçınmak585

2- Ağız ve Vücut Kokusu Tedavisinden Kaçınmak585

3- Bulaşıcı Hastalık Tedavisinden Kaçınmak586

4- Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak586

5- Cinsel Soğukluk Tedavisinden Kaçınmak586

6- Diğer Sebeplerle Tedaviden Kaçınmak587

F- Temizlikle İlgilenmemek588

1- Beden Temizliği İle İlgilenmemek588

2- Ev Temizliği İle İlgilenmemek588

VII. DIŞLAYICI DAVRANMAK589

A- Gebeliği Sonlandırma Konusunda Dışlama589

1- Gebeliği Baskı Sonucu Sonlandırmak589

2- Gebeliği Kusurlu Davranışla Sonlandırmak590

B- Evliliğin Gerekleri Konusunda Dışlama590

1-Eşine Evliliğin Kendisine Göre Olmadığını Söylemek590

2-Eşinin Fotoğrafını Yırtmak591

3-Eşini Başkalarının Yanında Konuşturmamak591

4-Eşine Karşı Olumsuz Davranış İçine Girmek591

5- Eşine Karşı Kayıtsız Kalmak592

6- Eşinin Sebebiyeti Olmadan İntihara Kalkışmak592

7- Eşine Karşı Görevlerini Aksatacak Derecede Kahvehaneye Gitmek593

8- Eşine Çocuğu Göstermemek594

9- Eşinin Bakıma Muhtaç Ana Babasını İstememek594

10- Eşinin İsteğine Rağmen Tüp Bebek Tedavisinden
Kaçınmak594

11- Eşine Zaman Ayırmamak594

12-Eşinden Hamileliğini Gizlemek595

VIII. GÜVEN SARSICI DAVRANMAK595

A- Eşinden Habersiz Gebeliği Sonlandırmak596

B- Eşini Hamile Olduğuna İnandırmak596

C- Başkasının Resmini/Fotoğrafını Saklamak597

1- Eski Eşinin Resmini/Fotoğrafını Saklamak597

2- Eski Nişanlısının Resmini/Fotoğrafını Saklamak597

D- Başkasıyla İstenilmediği Halde Çalışmak598

E- Sevgilisini Unutamadığını Açıklamak598

F- Başkasıyla Duygusal İlişki Kurmak599

IX. BİRLİK GÖREVLERİNE AYKIRI DAVRANMAK599

A- Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğüne
(TMK m 185 f. II) Aykırı Davranmak599

B-Çocuklara Özen Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. II)
Aykırı  Davranmak600

C- Birlikte Yaşama Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. III)
Aykırı Davranmak600

D- Yardım Yükümlülüğüne (TMK m. 185 f. III)
Aykırı Davranmak602

E- Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğüne
Aykırı Davranmak603

X. DİĞER SEBEPLER603

& 13. EKONOMİK ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN
SARSILMASI605

I. BORÇLANMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET605

A-Borçlarını Ödememek605

B- Aşırı Borçlanmak 606

C- Haciz Gelmesine Sebebiyet Vermek606

D- Takip Yapılmasına Sebebiyet Vermek607

E- Alacaklıların Rahatsız Etmesine Sebebiyet Vermek608

F- Aşırı Derecede Şans Oyunu Oynamak 608

G-Eşinden  Habersiz Borç  Almak609

H-Eşini Ekonomik Gücünün Üstünde Borçlandırmak609

I-Eşini Borçlanmaya Zorlamak610

İ-Aile Düzenini Bozacak Derecede Borçlanmak610

II.ÇALIŞMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET611

A- Çalışmamak 611

B- Zorla Çalıştırmak611

C- Çalıştırmamak612

D- İşten Çıkarılmasını Sağlamak612

E- Uygunsuz İşte Çalışmak612

III. KONUT KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET612

A- Bağımsız Konut Sağlamamak613

B- Ortak Konut Sağlamamak613

C- Konutu Eşyaları Taşıyıp Boşaltmak614

D- Konutun Elektrik ve Suyunu Kesmek614

E- Huzurevine Yerleşmek Zorunda Kalmak615

F- Eve Bakmamak616

G- Evin Eşyalarını Satmak618

H- Kendi Ailesiyle Oturmaya Zorlamak618

I- Evin İntifa Hakkını Vermek619

İ- Evin Kirasını Ödememek619

J- Evin Aboneliklerini İptal Ettirmek619

IV. BİRLİĞİN YÖNETİMİ KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET620

A-Eşin Aşırı Tasarruflu Davranması620

B-Eşinin Görüşünü Almadan Taşınmazını Devretmek621

C-Eşinin Görüşünü Almadan Taşınmazını Satmak621

D-Eşinden Mal Talebinde Bulunmak622

E-Eşinin Gelirine El Koymak622

V. GÜVEN KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET623

A- Eşinden Habersiz Kredi Kartını Kullanmak623

B- Eşinden Habersiz Parasını Almak623

C- Eşinden Habersiz Kumar Oynamak624

VI. DİĞER EKONOMİK ŞİDDET SEBEPLERİ625

& 14. CİNSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI626

I. CİNSEL İLİŞKİ KURAMAMA SORUNLARI BULUNMAK626

A- Cinsel İlişki Hiç Kuramamak627

1- Evlilik Süresi Değerlendirilmelidir628

a. Birliktelik Kısa Süre Olmuşsa628

b. Birliktelik Uzun Süre Olmuşsa628

2- İlişki Kurulamadığı Anlaşılmalıdır629

3- İlişki Kuramama Sebebi Belirlenmelidir630

a.Kadın Tedaviden Kaçınıyorsa631

b.Erkek Tedaviden Kaçınıyorsa632

4- Davayı İlişki Kuramayan Açmamış Olmalıdır632

5-Cinsel Organlar Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirecek Yapıda Olmalıdır632

6-Psikolojik Sebep Etkili Değildir634

7-Eşlerin Cinsel İlişki Kurmalarına Yönelik Engelleri Yoksa Erkeğin Kusurlu Olduğu Kabul Edilmelidir634

B- Cinsel İlişkiden Kaçınmak635

1-Kadın İlişkiden Kaçınıyorsa636

2-Erkek İlişkiden Kaçınıyorsa637

C- Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiye Zorlamak637

II.CİNSEL İLİŞKİ KURULMASINA RAĞMEN SORUNLARI
  BULUNMAK638

A-İstenmeyen Şekilde İlişki Kurmak638

B- İstek Dışı Cinsel İlişki Kurmak639

C- Penil Protez Taktırmak640

D- Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirmek641

E- Yatağını Ayırmak642

III. CİNSEL AÇIKLAMADA BULUNMAK  642

A-Cinsel Yetersizliği Açıklamak643

B-Cinsel Yaşamı Açıklamak643

C-Cinsel Suçlamada Bulunmak644

D-Eşini Satacağını Açıklamak645

IV. CİNSEL SAPKINLIKTA BULUNMAK645

A- Cinsel Tacizde Bulunmak646

B- Cinsel Tacize Sessiz Kalmak647

C- Cinsel Sadakatsizliğe Zemin Hazırlamak647

D- Cinsel İçerikli Uygunsuz Görüntü Seyretmeye Neden Olmak648

E- Cinsel İçerikli Uygunsuz Görüntü Göndermek648

F- Cinsel İçerikli Uygunsuz İnternet Sitelerine Girmek648

G- Cinsel İçerikli Uygunsuz Sözler Söylemek649

H- Cinsel İlişki Teklifinde Bulunmak649

V. CİNSEL GÜVENİ SARSICI DAVRANIŞLARDA BULUNMAK 649

A- Başkasıyla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak649

1-Başkasıyla Sık Sık Görüşmek650

a. Tanıdık Biriyle Sık Sık Görüşmek650

b. Tanımadık Biriyle Sık Sık Görüşmek650

2-Başkasıyla Elele Görülmek650

3-Başkasıyla İstenmediği Halde Arkadaşlık Etmek651

4-Başkasıyla Değişik Mekanlarda Görülmek651

5-Başkasıyla İlişki Söylentisine Sebebiyet Vermek652

6-Başkasıyla Kendisine Önerildiği İçin Görüşmeye Gitmek652

7-Başkasıyla Geçerli Sebep Olmadan Mesajlaşmak653

a.Başkasıyla Cep Telefonuyla Mesajlaşmak653

b.Başkasıyla İnternet Ortamında Mesajlaşmak653

8- Başkasıyla Nişan Yapmak654

B- Açıklamayla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta Bulunmak654

1-Evlilik Öncesi İlişkiye Girdiğini Açıklamak654

2-Irzına Geçilmek İstendiğini Açıklamak655

3-Başkasıyla Evlendiğini Açıklamak 655

4-Televizyon Kanalında “Eşimden Ayrıldım” Şeklinde Açıklamak656

5-İnternette Kendini Bekar Olarak Açıklamak656

6-Gittiği Yeri Açıklayamamak656

C- İletişim Araçlarıyla Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışta
Bulunmak658

1-Olağan Dışı Telefon Görüşmesi Yapmak658

2-Olağan Dışı Fotoğraf Çekilmek660

3-Olağan Dışı Mektuplaşmak661

4-Olağan Dışı Telefon Edinmek661

D- Diğer Cinsel Güveni Sarsıcı Davranışlarda Bulunmak662

VI. CİNSEL SADAKATE AYKIRI DAVRANIŞLARDA
 BULUNMAK662

A- Başkasıyla Yaşamak662

B- Eve Başkasını Almak664

C- Evlilik Dışı Çocuğu Olmak664

D- İlişkisini Anlatmak665

E- Sadakatsizliğini Açıklamak665

F- Başkasıyla Cinsel İlişki Kurmak665

G- Eşini Pazarlamaya Kalkışmak666

H- Eşinin Yatak Odası Görüntülerini Başkalarına Göstermek666

I- Diğer Cinsel Sadakate Aykırı Davranışlar666

VII. DİĞER CİNSEL ŞİDDET SEBEPLERİ666

& 15. FİZİKSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN
SARSILMASI667

I.DOĞRUDAN FİZİKSEL ŞİDDET667

A-Dövmek 667

1-Eşini Dövmek668

a.Koruma Kararı Delil Olabilir669

b.Akraba Olan Tanıkla İspat Mümkündür669

c.Dövme Dava Öncesi Gerçekleşmelidir669

d.Özürlü Eşi Dövme Boşanma Sebebidir670

e.Dövme Sonrası Barışılmamış Olmalıdır670

f.Belirtiler Görülmüşse “Eşim Dövdü” Beyanı
Yeterlidir670

g.Karakol Kayıtları Yeterlidir671

h.Beraat Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz671

2-Çocuklarını Dövmek672

a. Ortak Çocuğu672

b. Üvey Çocuğu673

3-Ailesini Dövmek 674

4-Karşılıklı Dövmek 674

B- Dövülmek675

1-Eşi Tarafından Dövülmek 675

2-Çocukları Tarafından Dövülmek 676

3-Ailesi Tarafından Dövülmek676

4- Dövülmeye Sessiz Kalmak 677

C- Yaralamak678

1- Kesici Aletle Yaralamak678

2- Tırnakla Yaralamak679

3- Kaynar Suyla Yaralamak679

D- Fırlatmak679

E- Isırmak682

F- İtmek682

G- Cisimle Vurmak 683

H- Tekmelemek683

I- Saçını Çekmek683

İ- Tırmalamak684

J- Koparmak684

K- Üzerine Yürümek684

L- Kaynar Su Dökmek685

II.DOLAYLI FİZİKSEL ŞİDDET685

A- Kilitlemek685

1-Ev İçine Kilitli Bırakmak685

2-Ev İçinde Belirli Yere Kilitli Bırakmak686

3-Çocukları Kilitli Bırakmak686

B- Zarar Vermek 687

1- Eşyaya Zarar Vermek687

a. Ev Eşyasına Zarar Vermek687

b. Giyim Eşyasına Zarar Vermek688

aa. Giyim Eşyasını Kesmek688

bb. Giyim Eşyasını Yakmak689

c. Üniformaya Zarar Vermek690

2- İşyerine Zarar Vermek690

3- Araca Zarar Vermek690

4- Konuta Zarar Vermek691

a. Malzemeye Zarar Vermek691

b. Yangın Çıkarmak 691

c.  Elektriğini Kesmek692

C- Zorlama İçeren Davranışta Bulunmak692

D- Kavgaya Katılmak692

E- Şiddete Kalkışmak693

III. DİĞER FİZİKSEL ŞİDDET SEBEPLERİ693

& 16. SOSYAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI695

I.GİYİM KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET695

A- Giyim Konusunda Baskıda Bulunmak695

1- Eşine Örtünmesi İçin Baskıda Bulunmak695

2- Eşine Çarşaf Giymesi İçin Baskıda Bulunmak696

3- Eşine Kendi İsteği Doğrultusunda Giyinmesi İçin Baskıda Bulunmak696

4- Eşine Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmesi İçin Baskıda Bulunmak696

B- Giyim Konusunda Aykırı Davranmak697

1- Eşinin Olağan Giyimine Karışmak697

2- Eşinin Giyimine Ailesinin Müdahalesine Seyirci Kalmak698

3- Eşinin Rızası Dışında Çağdaş Kıyafetlere
Aykırı Giyinmek698

II. YEME İÇME KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET699

A- Sürekli İçki Kullanmak699

1- Salt İçki Kullanma Boşanma Sebebi Değildir699

a. Normal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir700

b. Sosyal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir700

2- Sürekli İçki Kullanma Boşanma Sebebidir701

a. Tek Başına Sürekli İçki Kullanma702

b. Arkadaşlarla Sürekli İçki Kullanma702

3- Aşırı İçki Kullanma Boşanma Sebebidir703

B- Çevreye Rahatsızlık Verecek Şekilde İçki Kullanmak703

C- Çocuğunu Özendirecek Şekilde İçki Kullanmak704

D- Uyuşturucu Kullanmak704

III.  ALIŞKANLIKLAR KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET704

A- Aykırı Hobilere Sahip Olmak704

B- Hobilere Aşırı Düşkün Olmak705

C- Tıbbi Tedaviden Kaçınmak705

IV. GELENEKLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET706

A- Çocuğun Sünnet Törenine Katılmamak706

B- Düğün Töreni Aşamasında Sorunlar Çıkarmak706

C- İçki İçmeye Zorlamak708

D- Konuklarına İyi Konukseverlik Göstermemek708

E- Çocuklarının Olmayışını Sorun Etmek709

F- Çocuğun Mezar Taşına Sadece Kendi Adını Yazdırmak709

G- Çocuk Yapma İsteğine Karşı Çıkmak709

H- Taziye Ziyaretine Engel Çıkaracağını Söylemek710

I- Çocuğun Düğününde Kavga Çıkarmak710

V. DİN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET710

A- Yasa Dışı Dini Toplantılara Katılmak711

B- Muska, Büyü ve Fal İşleri İle Uğraşmak712

1- Muska İle Uğraşmak712

2- Büyü İle Uğraşmak713

3- Fal İşleri İle Uğraşmak713

C- İmam Nikahlı Yaşamak714

D- İmam Nikahlı Yaşamak İstediğini Açıklamak715

E- Dinsel Boşamada Bulunduğunu Söylemek715

F- Beddua Etmek716

G- Din Kurallarını İstismar Etmek717

H- Tarikata Girme İçin Baskı Yapmak718

I- Kendi İnanç Temelinde Hareket Etmesi İçin Kısıtlamalar Getirmek719

VI. FAALİYETLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET719

A- Sosyal İlişkileri Kısıtlamak719

B- Sosyal Paylaşım Sitelerinde Küçük Düşürmek720

C- Tek Başına Aldığı Kararlarla Tatile Çıkmak720

D- Sebepsiz Yere Şikayet Etmek720

E- Eğitim Görmesini Engellemek721

F- Sosyal Ortamlarda Yalınız Bırakmak721

G- Sürekli Arkadaşlarını Getirmek722

VII. GÜVEN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET722

A- Kendisini Yanlış Tanıtmak722

B- Başkalarına Ait Şeyleri Habersiz Almak723

C- Çocuğu Habersiz Sünnet Ettirmek723

VIII. DİĞER KONULARDA SOSYAL ŞİDDET723

& 17. GÖRSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI724

I.KAYITLARA DAYALI GÖRSEL ŞİDDET724

A- Telefon Kayıtları 724

1- Telefon Faturaları İspat Aracıdır725

2- Telefon Kayıtları İspat Aracıdır725

a. Telefon Kaydı Yasal Yollarla Gerçekleşmelidir726

b. Telefon Kaydı Düzen Kurularak Yapılmamış
Olmalıdır726

c. Telefon Kaydındaki Kişi Hakkında Duraksama Bulunmamalıdır726

3- Boşanma Sebebi Oluşturacak Nitelikte Olmalıdır727

a. Telefonla Tehdit727

b. Telefonla Hakaret727

c. Telefonla Sarkıntılık727

d. Telefonla Güven Sarsıcı Davranış728

e. Telefona Şifre Koymak728

f. Telefon Görüşmesinde Aşırılık728

B- Mesaj Kayıtları729

1- Telefon Mesaj Kayıtları (SMS) (Kısa Mesaj Servisi)729

2- Bilgisayar Mesaj Kayıtları733

C- CD Kayıtları734

1- Yatak Odası CD Kayıtları734

2- Mekan ve Eşya CD Kayıtları734

D- Günlük Kayıtları735

E- Mektup Kayıtları736

II. GÖRÜNTÜYE DAYALI GÖRSEL ŞİDDET738

A- Televizyon Görüntüsü738

B- Fotoğraf  Görüntüsü739

1- Fotoğraflar İbraz Edilmelidir739

2- Fotoğraflar Montaj Olmamalıdır 740

3- Fotoğrafların Çekildiği Tarih Belli Olmalıdır 741

4- Fotoğraflar Yırtılmamalıdır 741

C- Beden Görüntüsü741

D- İnternet Görüntüsü742

III. DİĞER GÖRSEL ŞİDDET SEBEPLERİ743

ÜÇÜNCÜ AYIRIM
EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASINA
OLAYLARIN ETKİSİ

& 18. OLAYLARIN BOŞANMA KONUSU OLUŞTURMAMASI744

I. İSTEK DIŞI OLGULARIN BULUNMASI744

A- İradi Olmayan Davranışlarda Bulunmak744

1- İradi Olma Olgusu Araştırma Yapılmalıdır744

2- İradi İse Hükme Esas Alınabilir745

3- İradi Değilse Hükme Esas Alınamaz745

B- Çocuğun Ölümüne Sebep Olmak747

C- Cinsel Saldırıya Uğramak747

D- Yaş Farkı Bulunmak748

II.FİİLİ AYRILIĞIN BULUNMASI748

A- Salt  Fiili Ayrılık Bulunması748

B- Uzun Süren Ayrılığın Bulunması750

III. SAĞLIK SORUNLARININ BULUNMASI750

A- Hastalıklı Olmak750

1- Tedavi Edilebilir Akıl Hastası Olmak751

2- Bulaşıcı Olmayan Hastalıklı Olmak751

3- Tedavi Edilebilir Hastalıklı Olmak 751

a. Epilepsi (Sara) Hastalığı752

b. Ağız ve Vücut Kokusu752

c. Yatağını Islatmak (İdrar Kaçırmak)753

d. Sedef Hastalığı753

e. MS Hastalığı754

f. Balık Derisi Hastalığı754

4- Tedavi Edilemez Hastalıklı Olmak754

B- Özel Gereksinimli Olmak755

C- Bedensel Farklılıkları Bulunmak755

D- Çocuğu Olmamak756

E- Bedensel Özürlü Olmak757

1- Görme Özürlü Olmak757

2- İşitme Özürlü Olmak757

3- Konuşma Özürlü Olmak758

4-Fiziksel Özürlü Olmak758

IV. YASAL HAKLARIN KULLANILMASI758

A- Şikayet Hakkını Kullanmak758

1- Cumhuriyet Savcılığına Şikayet Etmek759

2- Karakola Şikayet Etmek759

3- Nafaka Borcu İçin Şikayet Etmek759

B- Koruma Tedbiri İstemek759

C- Gaiplik Kararı Almak760

D- Dava Hakkını Kullanmak761

E- Danışıklı Olarak Evlenmek761

V. TEPKİ NİTELİĞİNDE DAVRANIŞLARDA BULUNULMASI761

A- İntihar Girişimi761

B- İlgisizliğe Tepki762

C- Tepkinin Tek Olay Olması762

D- Evliliği Koruma Amaçlı Tepki 763

VI. YÜKÜMLÜLÜK DIŞI İSTEKLERİN KARŞILANMAMASI763

A- Sulh Girişimini Reddetmek764

B- Vaadi Yerine Getirmemek764

VII. FARKLILIKLARIN BULUNMASI764

A- Dil Ayrılığının Bulunması764

B- Irk Ayrılığının Bulunması765

C- Renk Ayrılığının Bulunması765

D- Siyasi Düşünce Ayrılığının Bulunması765

E- Felsefi İnanç Ayrılığının Bulunması765

F- Din Ayrılığının Bulunması765

G- Mezhep Ayrılığının Bulunması766

H- Benzeri Ayrılıkların Bulunması766

VIII. İNSANİ GÖREVLERİN YAPILMASI766

A- Cenaze Törenine Katılmak766

B- Tutuklu Eşi Ziyaret Etmek766

C- Barışma Müzakeresi Yapmak767

D- Çocuklar İçin Beraber Olmak768

E- Diğer İnsani Görevlerin Yapılması769

& 19. OLAYLARIN AF NİTELİĞİNDE OLMASI770

I. GENEL OLARAK770

A- Kayıtsız Şartsız Bir İrade Beyanı Mevcut Olmalıdır770

B- Affı Gösterir Fiili Tutum ve Davranış Gerçekleşmelidir770

C- Af Olgusu Somut Delillerle Kanıtlamalıdır771

1- Affa Yönelik İddia Bulunmalıdır771

2-Bilinmeyen Bir Olayın Affedilmesi Mümkün Değildir772

3- Deliller Af Olgunu Göstermeye Yeterli Olmalıdır772

II. BARIŞMIŞ OLMAK774

A- Barışma Girişiminde Bulunmak775

1- Davacı Tarafından775

2- Eşlerin Yakınları Tarafından 776

B- Barışmayı Gerçekleştirmek777

1- Davadan Önce777

2- Davadan Sonra 778

3- Karardan Sonra779

C- Barışma Sayılmayan Davranışlar780

1- Çocukları Ziyaret İçin Bir Araya Gelmek780

2- Çocukların Özel Günleri İçin Bir Araya Gelmek780

3- Zorunluluk Sebebiyle Bir Arada Kalmak781

III. ÖNCEKİ OLAYLARI AFFETMEK782

A- Feragatle Önceki Olayları Affetmek782

B- İhtarla Önceki Olayları Affetmek785

1- İhtar Şekli785

a. Mahkeme Aracılığı İle785

b. Noter Aracılığı İle787

2- İhtarın Sonuçları787

a. İhtar Öncesi Olaylara Dayanılamaz788

b. İhtar Sonrası Olaylara Dayanılabilir788

c. İhtar Diğer Boşanma Davası İçinde Sonuç Doğurur789

C- Af Sayılmayan Davranışlar789

1- İyiniyetli Girişimde Bulunmak789

2- Müzakerede Bulunmak790

IV. HOŞGÖRÜ İLE KARŞILAMAK790

A- Birlikte Olmak790

1- Birlikte Tatile Gitmek790

2- Asker İzninde Bir Araya Gelmek791

3- Aynı Evde Birlikte Olmak791

a. Olaylardan Sonra792

b. Davadan Sonra793

4-Baba Evinden Alıp Getirmek794

5-Doğumdan Sonra Birlikte Yaşamak795

6-Birlikte Kutsal Topraklara Gitmek795

a. Birlikte Hacca Gitmek795

b. Birlikte Umreye Gitmek795

7-Düğün Hazırlıklarını Sürdürmek796

8-Eşiyle Cinsel İlişki Kurmak796

9-Tüp Bebek Tedavisine Başlamak797

10-Otelde Bir Araya Gelmek798

B- Beyanda Bulunmak799

1- Duruşmada Beyanda Bulunmak799

a. Görülen Davada Beyanda Bulunmak799

b. Başka Davada Beyanda Bulunmak799

2- Dilekçede Beyanda Bulunmak799

3- Başka Bir Davada Beyanda Bulunmak801

4- Cumhuriyet Savcılığında Beyanda Bulunmak801

5- Mesajla Beyanda Bulunmak802

C- Hukuki Süreci Sonlandırmak802

1- Açtığı Boşanma Davasını Açılmamış Hale Getirmek802

2- Ceza Davasından Vazgeçmek803

a. Vazgeçme Barışmaya Yönelik İse803

b. Vazgeçme Cezadan Kurtarmaya Yönelik İse804

c. Vazgeçme Savunma Amaçlı İse806

d. Vazgeçme Üçüncü Kişiden Gelmiş İse806

D- Karşılıksız Kazandırmada Bulunmak806

1- Hediye Vermek807

2- Bağış Yapmak807

3- Taşınır Almak807

4- Taşınmaz Almak-Kiralamak807

E-Diğer Davranışlarda Bulunmak808

V. EVLİLİK BİRLİĞİNİ OLAYLARA RAĞMEN SÜRDÜRMEK809

A- Aynı Şehirde Evlilik Birliğini Sürdürmek810

1- Aynı Evde Oturma Kural Olarak Af Sayılır810

2- Aynı Evde Oturma Her Zaman Af Sayılmaz811

3- Aynı Evde Oturma Makul Süre İse  Af Sayılmaz812

4- Aynı Evde Zorunlu Oturma Af Sayılmaz812

5- Aynı Evde Oturma İstemi Af Sayılır813

6- Başka Semtte Aynı Evde Oturma Af Sayılır813

B- Başka Şehirde Evlilik Birliğini Sürdürmek814

C- Başka Ülkede Evlilik Birliğini Sürdürmek815

& 20. OLAYLARIN  ZAMANININ ETKİSİ817

I. EVLİLİĞİN BAŞLANGICINA GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ817

A- Evlilik Öncesi Olaylar 817

B- Evlilik Sonrası Olaylar 820

II.BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNE GÖRE
 OLAYLARIN ETKİSİ820

A- Boşanma Davasının Açılma Tarihinden Önceki Olaylar820

B- Boşanma Davasının Açılma Tarihinden Sonraki Olaylar821

III. İLERİ SÜRÜLMESİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ827

A- Üzerinden Uzun Süre Geçmiş Olaylar827

B- Sonrasında  Evlilik Birliğinin Sürdürüldüğü Olaylar828

C- Reddedilen Dava Öncesi Olaylar828

İKİNCİ BÖLÜM
ANLAŞMALI BOŞANMA

& 21. ANLAŞMALI BOŞANMA (TMK. m. 166 f. III)830

I.EVLİLİK SÜRESİ YETERLİ OLMALIDIR831

A- Evlilik En Az Bir Yıl Sürmüş Olmalıdır831

B- Bir Yıllık Süre Kendiliğinden Araştırılmalıdır832

C- Bir Yıllık Sürenin Birlikte Geçmesi Aranmaz832

D- Bir Yıllık Sürenin Dolmadığı Anlaşılırsa833

II.  BAŞVURMA GERÇEKLEŞMELİDİR834

A- Birlikte Başvurma834

B- Bir Eşin Diğerinin Davasını Kabul Etmesi837

1- Evlilik Birliğinin Sarsılması Davasında Mümkündür837

2- Diğer Davalarda Mümkün Değildir837

C- Davanın İflâs İdaresine Yöneltilmesi838

D- İstinaf Aşamasında Düzenleme Sunulabilir839

E- Temyiz Aşamasında Düzenleme Sunulabilir839

F- Karar Düzeltme Aşamasında Düzenleme Sunulabilir840

G- Düzenlemenin Niteliğinde Duraksama Olmamalıdır841

III. TARAFLAR DİNLENMELİDİR841

A- Taraflar Bizzat Dinlenmelidir841

1- Davacı Dinlenmiş Olmalıdır842

2- Davalı Dinlenmiş Olmalıdır842

3- Aynı Anda Dinlenmelidir843

a. Kamu Düzenine İlişkindir843

b. Talimatla Dinleme Geçerli Değildir844

c. Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Dinleme
Geçerlidir (HMK m. 149)844

B- Tarafların İmzaları Alınmalıdır844

C- Taraf Vesayet Altında İse TMK. m. 166 f. I-II Hükmüne Göre İnceleme Yapılmalıdır845

D- Saik Dikkate Alınmamalıdır847

IV.TARAFLARIN İRADELERİNİ SERBESTÇE AÇIKLADIĞINA
 KANAAT GETİRİLMELİDİR849

A- Genel Olarak849

B- Kararın Uzun Süre Sonra Tebliğe Çıkarılması850

V.  DÜZENLEME UYGUN BULUNMALIDIR853

A-Düzenlemede Her Hususta Anlaşma Sağlanmalıdır853

1- Boşanmanın Malî Sonuçları Hususunda Anlaşma  Sağlanmalıdır854

a. Maddî Tazminat Konusunda855

b. Manevî Tazminat Konusunda856

c. Yoksulluk Nafakası Konusunda856

2- Çocukların Durumu Hususunda Anlaşma  Sağlanmalıdır857

a. İştirak Nafakası Konusunda858

b. Kişisel İlişki Konusunda858

c. Velâyet  Konusunda860

3-Düzenleme Koşula Bağlanamaz861

4- Düzenleme Kanuna Aykırı Olmamalıdır862

5- Fer’i Hükümler Dışı Anlaşma Bağlayıcıdır863

a. Kocanın Soyadını Kullanmama Anlaşması863

b. Kredi Borcunu Ödeme Anlaşması864

c. Taşınmazı Devretme Anlaşması864

d. Kira ve Aidat Ödeme Anlaşması867

e. Diğer Anlaşmalar867

6- Kısmi Hükümsüzlük Düzenlemenin Tamamını
Hükümsüz Kılar871

B-Düzenlemede Değişiklik Yapılırken Tarafların Görüşü
Alınmalıdır872

1- Değişiklikte Menfaat Bulunmalıdır872

2- Değişiklik Kendiliğinden Yapılamaz873

3- Değişiklik Gerekçeleri Açıklanır873

4- Değişiklik Hakkında Eşlerden Görüş Alınır874

a. Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülürse 874

b. Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse875

C- Düzenleme Dışı Karar Verilmemelidir876

1- Düzenleme Dışı Nafaka Artırılamaz876

2- Düzenleme Dışı Kişisel İlişki Düzenlenemez876

3- Düzenleme Dışı Faize Hükmedilemez877

4- Düzenleme Dışı Velayet Verilemez877

5- Düzenleme Dışı Devir Kararı Verilemez877

6- Düzenleme Dışı Diğer Değişikler Yapılamaz878

D- Düzenleme Uygulanabilir Olmalıdır878

1- Kayıtlar Getirilmelidir878

2- Yerine Getirilebilirlik Araştırılmalıdır878

3- Tescil Kararı Verilmelidir879

4- Açılmamış Miras Hakkında Mirasbırakanın Katılması veya İzni Olmalıdır879

E- Düzenlenme Onaylanmazsa Hukuki Değer Taşımaz880

F- Düzenleme Karar Kesinleşmeden Yeniden Yapılabilir881

G- Mal Rejiminin Tasfiyesi Anlaşma Kapsamında Değildir882

V. KUSUR ARAŞTIRMASI YAPILMAMALIDIR884

VI. DÜZENLEMEYE YÖNELİK İSTEKLERDE BULUNULABİLİR884

A- Düzenlemenin Değiştirilmesi İstenebilir884

B- Düzenlemenin İptali İstenebilir885

C- Düzenlemenin Uygulanması İstenebilir885

1- Tapu İptal ve Tescil İstemi885

2- Alacağın Tespiti İstemi886

3- Zararın Tazmini İstemi886

4- Menfi Tespit İstemi887

5- Edası İstemi887

6- İcra Takibine İtirazın İptali İstemi887

VII. USUL HÜKÜMLERİ888

A- Hüküm Usulüne Uygun Kurulmalıdır888

1- Hüküm, Açık ve İnfazda Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde Kurulmalıdır888

2- Hüküm, Eda Emri Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır888

3- Hüküm, Düzenlemeye Atıf Yapılarak Kurulmamalıdır890

4- Hüküm, Düzenlemenin Tasdiki Şeklinde Kurulmamalıdır891

B- Davadan Feragat Edilebilir892

C- Yargılama Gideri892

D- Ayrılık Kararı Verilemez893

E- Anlaşma Bozulabilir893

1- Anlaşmayı Dava Harcını Yatıran Eş Bozabilir893

2- Anlaşmayı Dava Harcını Yatırmayan Eş Bozabilir896

3- Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşme Taleplerden
Feragat Anlamına Gelmez896

F- Anlaşma Gerçekleşmez ya da Bozulursa Dava Çekişmeli
Boşanma Davasına Dönüşür897

1- Anlaşmalı Boşanma Koşulları Gerçekleşmezse Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür897

2- Anlaşma Bozulursa Dava Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür899

G- Anlaşma Her Aşamada Bozulabilir900

1- İstinaf Aşamasında Anlaşma Bozulabilir901

2- Temyiz Aşamasında Anlaşma Bozulabilir901

3- Karar Düzeltme Aşamasında Anlaşma Bozulabilir902

H- Düzenlemede Bulunup Hükme Alınmamış Olan Hususlar
Tavzih Yolu İle Hükme İlave Edilemez903

I- Birlikte Talep Varsa Adli Tatilde Görülebilir903

İ- Konusuz Kalması905

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA

& 22.EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA
(TMK. m. 166 f. IV)907

I. REDDEDİLMİŞ BİR BOŞANMA DAVASI BULUNMALIDIR907

A- Herhangi Bir   Ret Kararına Dayanılabilir908

1- Reddedilip Kesinleşen Son Davaya Dayanma Zorunlu Değildir908

2- Son Olarak Kesinleşen Davaya Dayanma Zorunlu Değildir909

3- Reddedilip Kesinleşen Herhangi Bir Davaya Dayanılabilir909

B- Her Türlü Boşanma Ret Kararı Dayanak Olabilir 910

1- Dayanak Yapılamayacak Kararlar910

a. Evliliğin Butlan ve Feshi Kararları910

b. Yetkisizlik Kararları910

c. Doğan Hakka Rağmen Feragat Sebebiyle
Ret Kararları910

2- Dayanak Yapılabilecek Kararlar911

a.Feragat Sebebiyle Ret Kararları911

b.Her Türlü Boşanma Ret Kararları915

c.Tanıma ya da Tenfizine Karar Verilen Yabancı
Mahkeme Kararları915

d.Üç Yıl Geçmediği Gerekçesiyle Ret Halinde Süre
Dolması Durumunda Dayanak Davadaki Ret Kararları915

C- Dayanak Ret Kararı Kesinleşmiş Olmalıdır916

D- Dayanak Ret Kararı Kesinleşmemişse917

E- Başka Sebeple Bekleme Süresinde Açılmış ve Sonuçlanmış
Dava Engel Oluşturmaz918

II. RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA
 ORTAK HAYAT YENİDEN KURULMAMIŞ OLMALIDIR918

A- Ortak Hayat Yeniden Kurulmamış Olmalıdır919

1- Ortak Hayatın Kurulamama Sebebi Önemli Değildir920

a. Davacının Kötü Niyetli Olması920

b. Davacının Başkasıyla Yaşıyor Olması921

c. Eşlerden Birinin Akıl Hastası Olması922

d. Boşanma Davası Bulunması922

e. Ayrı Yaşama Hakkı Veren Kararın Bulunması922

f. Fiili Olanaksızlık Bulunması922

2- Ortak Hayat Yeniden Kurulmuşsa Dava Reddedilmelidir922

3- Dayanak Boşanma Davasının Reddinden Sonra Yeni Bir Boşanma Davası Açılması Engel Oluşturmaz923

B- Ortak Hayatın Yeniden  Kurulmuş Sayılmadığı Durumlar924

1- Çocuklar İçin Bir Araya Gelmek924

a. İhtiyaçlarını Karşılamak924

b. Ziyaret Etmek925

c. Ana Babasıyla Görüşmesini Sağlamak926

d. Hastalığını Tedavi Ettirmek926

e. Düğün Törenlerini Yapmak927

2- Bir Konuyu Görüşmek İçin Bir Araya Gelmek927

a. Boşanma Müzakeresi Yapmak927

b. Belli  Konuyu Görüşmek927

3- Zorunluluk Sebebiyle Bir Araya Gelmek928

a. Sosyal İlişkide Bulunmak 928

b. Gidecek Yeri Olmamak928

c. Hasta Ziyaret Etmek928

d. Kardeşlerle Buluşmak929

e. Ölüm Sebebiyle Bir Araya Gelmek929

f. Eşin Ailesi İle Oturmak929

4- Diğer Haklı Sebeplerle Bir Araya Gelmek929

C- Ortak Hayatın Yeniden Kurulmadığını İspat Yükü930

D- Ortak Hayatın Yeniden Kurulmadığını İspat Araçları930

1- Tanık Anlatımları930

a. Çelişkili Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz931

b. Evliliği Kurtarmaya Yönelik Tanık Anlatımı
Hükme Esas Alınamaz931

c. Soyut Nitelikteki Tanık Anlatımı Hükme
Esas Alınamaz932

2- Zabıta Araştırması932

3- Nafaka Dosyaları933

4- İcra Dosyaları936

5- Ceza Dosyaları937

6- Otel Kayıtları938

7- Tahsil Makbuzları938

8- Pasaport Kayıtları938

9- Faturalar939

10-Beyanlar939

11- Diğer İspat Araçları940

III. RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA
 ÜÇ YIL GEÇMELİDİR940

A- Salt Fiili Ayrılık941

B- Dayanak Ret Kararının Kesinleşmesinden Sonra
Üç Yıl  Geçmişse941

C- Dayanak Ret Kararının Kesinleşmesinden Sonra
Üç Yıl Geçmemişse943

IV. USUL944

A- Davanın Tarafları944

B- Birden Fazla Sebeple Dava Açılması944

C- Kusur Araştırması Boşanma Kararı İçin Gerekmez946

D- Kusur Araştırması Boşanmanın Eki İstekler İçin Gerekir947

E- Davanın Konusuz Kalması949

F- Yargılama Gideri951

G- Ayrılık Kararı Kural Olarak Verilemez951

H- Anlaşmalı Boşanma Yapılabilir951

I- Dava Eylemli Ayrılık (TMK m. 166/son) Açılmış Olmalıdır952

İ- Başka Sebeple Boşanma Kararı Verilemez952

J- Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir953

K- Nitelendirme Doğru Yapılmalıdır953

DÖRDÜNCÜ KISIM
BOŞANMA DAVASININ KONUSU

& 23.DAVANIN BOŞANMAYA İLİŞKİN AÇILMASI
(TMK m. 170 f. I)956

I. BOŞANMAYA VEYA AYRILIĞA KARAR VERİLEBİLİR956

II. BİRLİKTE EŞYA DAVASI AÇILMASI956

A-Aile Mahkemesi Görevlidir957

B-Boşanmanın Eki Değildir957

C-Mal Rejiminin Sona Ermesi Gerekli Değildir957

D-Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir958

1- Harç Tamamlanırsa959

2- Harç Tamamlanmazsa959

E-Boşanma Davasından Tefrik Edilmesi Önerilir960

F-Davanın Konusuz Kalması960

III. BİRLİKTE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI
 DAVASI AÇILMASI960

A- Aile Mahkemesi Görevlidir960

B- Mal Rejiminin Sona Ermesi Gereklidir961

C- Boşanmanın Eki Değildir961

D- Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir962

1- Harç Tamamlanırsa963

2- Harç Tamamlanmazsa963

E- Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir963

F- Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir964

1- Mal Rejimi Sonlanırsa964

2- Mal Rejimi Sonlanmazsa965

IV. BİRLİKTE KATILMA ALACAĞI DAVASI AÇILMASI965

A- Aile Mahkemesi Görevlidir965

B- Mal Rejiminin Sona Ermesi Gereklidir965

C- Boşanmanın Eki Değildir966

D- Nisbi Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir966

1- Harç Tamamlanırsa967

2-Harç Tamamlanmazsa967

E- Boşanma Davasından Tefrik Edilmelidir967

F- Boşanma Davasının Sonucu Beklenmelidir967

1- Mal Rejimi Sonlanırsa968

2- Mal Rejimi Sonlanmazsa968

V. BİRLİKTE AYRILIK YA DA BOŞANMA DAVASININ
 AÇILMASI968

A- Boşanma Davası Varken Ayrılık Davası Açılması968

1- Ayrılık Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması968

2- Ayrılık Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması969

B-Boşanma Davası Varken Karşı Dava Olarak Ayrılık Davası Açılması970

C- Ayrılık Davası Varken Boşanma Davası Açılması970

1- Boşanma Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması970

2- Boşanma Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması971

D- Ayrılık Davası Varken Karşı Dava Olarak Boşanma Davası Açılması971

VI. BİRLİKTE  DİĞER DAVALARIN AÇILMASI972

A- Başvurma Harcı Dava Dilekçesindeki Bütün İstekleri Kapsar972

B- Boşanmanın Eki Olmayan İstekler Ayrıca Harca Tabidir972

C- Eksik Harcın Tamamlanması İçin Mehil Verilmelidir973

1- Eksik Harç Tamamlanmaz İse973

2- Eksik Harç Tamamlanırsa974

a. İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında İse974

aa. Tefrik Kararının Zorunlu Olmadığı Davalar974

bb. Tefrik Kararının Zorunlu Olduğu Davalar974

b. İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında Değilse975

D- Dava Dilekçesi Dışında Gerçekleşen İstekler975

1- Dava Olarak Nitelendirilemez975

2- Sonradan Alınan Nisbi Harç İsteği Davaya Dönüştürmez975

3- Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar Verilmelidir975

4- Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Karar Verilmemelidir976

VII.  DAVANIN MİRASÇILAR TARAFINDAN SÜRDÜRÜLMESİ
 (TMK m. 181 f. II)976

A- Genel Olarak977

1- 4721 Sayılı Kanun İle Başlayan Dönem977

2- 22.4.2011-1.10.2011 Arası Dönem978

3- 1.10.2011 Sonrası Dönem982

B- Boşanma Davası Sürdürülebilir Nitelikte Olmalıdır982

1- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında983

2- Anlaşmalı Boşanma Davasında984

3- Eylemli Ayrılık Sebebiyle Boşanma Davasında985

C- Eşlerden Biri Ölmüş Olmalıdır 987

1- Eş Karardan Önce Öldü İse 988

2- Eş Karardan Sonra Kesinleşmeden Önce Öldü İse989

a. Eşin Ölümü Temyiz Aşamasında Belirlenmişse989

b. Eşin Ölümü Karar Düzeltme Aşamasında
Belirlenmişse990

3- Eş Davadan Önce Öldü İse991

4- Sağ Kalan Davacı Eşin Davadan Feragati Sonuç
Doğurmaz991

5- Eşlerden Herhangi Biri Ölmüş Olabilir991

a. Davacı Eş Ölmüş Olabilir991

b. Davalı Eş Ölmüş Olabilir992

D- Hükmün Boşanma Bölümü Kesinleşmemiş Olmalıdır992

E- Ölen Eşin Mirasçıları Belirlenmelidir993

1- Ölen Eşin Birinci Derece Mirasçıları993

2- Ölen Eşin Altsoyu Yoksa994

3- Ölen Eşin Evlilik Dışı Çocuğu994

4- Ölen Eşin Evlatlığı ve Altsoyu994

5- Atanmış Mirasçılar995

6- Cenin996

F- Mirasçılar Davaya Devam Ediyor Olmalıdır996

1- Mirasçılar Davaya Devam Etmiyorlarsa997

2- Mirasçılar Davaya Devam Ediyorlarsa998

a. Davacı Eşin Mirasçıları Davaya Devam Ediyorlarsa998

b. Davalı Eşin Mirasçıları Davaya Devam Ediyorlarsa1000

3- Boşanma Davası Daha Önce Usulsüz Açılmış İse1001

4- Mirasçı Olmayan Davaya Devam Edemez1003

5- Mirasçılar Davaya Fer’i Hükümlerden Devam Edemez1004

6- Mirasçılar Davayı Islah Edemez1005

G- Ölen Eşin Herhangi Bir Mirasçısı Davayı Sürdürebilir1005

1- Mirasçı Küçük İse1006

2- Ergin  Kişi Temsilci Atayabilecek Durumda Değilse1006

3- Vasiyeti Yerine Getirme Görevlisi Varsa1006

4- Mirasçı Gaip İse1007

5- Vasiyet Alacaklısı Varsa1007

6- Mirasçılar Bilinmiyorsa1008

7- Mirası Reddedenler Varsa1008

8- Vesayet Altındaki Kişi Varsa1008

9- Mirasçıya Yasal Danışman Atanmışsa1009

10-Mirasçı Mirastan Yoksun İse1009

H- Sağ Eşin Kusuru  İspatlanmış Olmalıdır1010

1- Boşanmaya Sebebiyet Verecek Kusur Kanıtlanmalıdır1010

a. Yeterli Kusur Kanıtlanmışsa1011

b. Yeterli Kusur Kanıtlanmamışsa1012

2- Mirasçılar Yeni Delil Gösteremez1013

3- Kusurun İspatlanması Bağımsız Bir Dava İle İstenilemez1014

4- Kusurun İspatlanması Tenfiz Davasında İstenilemez1014

I- Hüküm Doğru Kurulmalıdır1015

1- Boşanma Davası Hakkında “Karar Verilmesine
Yer Olmadığına” Karar Verilmelidir1015

2- Boşanma Davası Hakkında Ret Kararı Verilmemelidir1015

3- Boşanma Kararı Verilmemelidir1016

4- Hüküm Kusur Tespitine İlişkin Olmalıdır1016

a. Sağ Eşin Kusurlu Olduğunun Tespitine Karar
Verilebilir1016

b. Sağ Eşin Kusurlu Olmadığının Tespitine Karar
Verilebilir1016

5- Kusur Derecelendirmesi Yapılmamalıdır1017

6- Kusurlu Sağ Eşin Yasal Mirasçı Olamayacağının
Tespitine de Karar Verilebilir1017

7- Sadece Kusurlu Sağ Eşin Yasal Mirasçı Olamayacağının Tespitine Karar Verilemez1018

8- İstem Yoksa Boşanmanın Fer’î Sonuçlarına İlişkin
Hüküm Kurulamaz1018

VIII.DAVANIN KONUSUZ KALMASI 1019

A- Temyiz Edilmeyen Diğer Boşanma Kararı Davayı Konusuz Bırakır (TMK m. 161-184)1019

B- Kesinleşen Boşanma Kararı Davayı Konusuz Bırakır
(TMK m. 161-184)1020

C- Kesinleşen Evlenmenin İptali Davayı Konusuz Bırakır
(TMK m. 145-160)1022

D- Eşlerden Birinin Ölümü Davayı Konusuz Bırakır 
(TMK m. 28 f. I)1022

1- Davacının Ölümü1022

a. Davacının Karardan Önce Ölümü1022

b. Davacının Temyiz Aşamasında Ölümü1023

c. Davacının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü1023

d. Davacı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi
(TMK m. 181 f. II)1024

2- Davalının Ölümü1025

a. Davalının Karardan Önce Ölümü1025

ÖN SÖZ YERİNE

Elinizdeki kitabın konusu olan boşanma, tazminat ve nafaka davalarını inceleyen Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinde otuz bir yıldır (evet, otuz bir yıldır!) aralıksız görev yapıyorum. Binlerce boşanma dosyasını bizzat okudum ve binlerce boşanma ilamını bizzat yazdım

Bu eser 2020'li yıllarda Türkiye Cumhuriyetinde toplumun yapısı ile dönemin boşanma sebeplerini bütün ayrıntılarıyla belgeleyen ve ileriki yıllarda bilimsel araştırma yapacak olanlar için  sunulmuş sosyolojik ve tarihi bir belge başka bir deyişle boşanma vakıa kataloğu niteliğini de taşımaktadır.

Önemle belirtmek isterim ki;

1- Tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası konuları NAFAKA HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2018) adlı kitabımda,

2- Velayet ve kişisel ilişki konuları VELAYET HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2018) adlı kitabımda,

3- Boşanma davasında usul hükümleri (Görev, yetki vs) BOŞANMA USUL HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2018) adlı kitabımda,

4- Boşanma davasında kanun yolları konusu HUKUK DAVALARINDA İSTİNAF VE TEMYİZ UYGULAMASI (Yetkin Yayınları, Ankara 2018) adlı kitabımda ayrıntılı olarak yer aldığından bu kitabım içinde ayrıca yer almamıştır.

Bilindiği üzere evlilik birliğinin sarsılmasında boşanma konusu davranışlar bu güne kadarki uygulama ile Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (=Dairem) tarafından içtihatlar yoluyla belirlenmiştir. Aralıksız olarak otuz bir yıldır çalışmakta olduğum Yargıtay 2. Hukuk Dairesinde (=Dairemde) edindiğim deneyim ve birikim ile bütün boşanma sebeplerini eserin önceki baskılarında ilk kez sınıflandırmıştım. Bu sınıflandırma ile 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda yapılmamış örneklendirmeyi kendim yaparak var olan boşluğu da naçizane doldurduğumu sanıyorum. Türk hukukunda hangi davranışların boşanma, tazminat ve nafaka sebebi olduğunu mümkün olduğunca içtihatlardan en azından birer örnek vermek suretiyle Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin (=Dairemin) bakış açısını da bütün ayrıntılarıyla konuyla ilgilenen herkesin istifadesine sunmuş oldum.

Eserin her yeni baskısında sosyal hayatın ve insan davranışların gösterdiği değişime göre Yargıtay’ın olaylara bakışında oluşan değişiklikleri de anında yansıtmış oldum. Böylece Türk Yargıtay’ının görüşlerini en güncel şekilde sadece Türk okuyucular değil aynı zamanda dış ülkelerde bulunan pek çok araştırmacının da bilgisine sunmuş oldum. Bu eserde yer alan birçok içtihadın yabancı aile hukuk dergilerine tercüme edilerek yansıtıldığının da bilinmesini isterim.

Yargıtay’ın bütün kararları bıkmadan ve usanmadan otuz bir yıldır tarafımdan tek tek incelenerek EMSAL ÖZELLİĞİ TAŞIYANLAR değerlendirilip bilimsel açıklama içinde SİSTEMATİK BİR ŞEKİLDE kullanıldığı başka bir anlatımla anlamsız biçimde önünüze sıralanmadığı/yığılmadığı için bu eserin bir KİMSESİZ İÇTİHATLAR MEZARLIĞI olmadığının farkında olunmasını isterim.

Bu vesile ile hukukçu çevresine bugüne kadar düşüncelerimi açıklamama olanak sağlamış olanlardan aklıma geliveren;

Devlet kuruluşlarından;

Yargıtay, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Türkiye Adalet Akademisi, TBMM Adalet Komisyonu Başkanlığı, TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu, İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK, Diyanet İşleri Din İşleri Başkanlığı ile Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğüne,

Sivil toplum örgütlerinden;

UNİCEF, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İKÜ Ceza Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEHAMER), Türk Hukuk Kurumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, Türk Demokrasi Vakfı, Avrupa Genç Hukukçular Derneği ELSA (The European Law Students' Assosiation), İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi, Raoul Wallenberg  İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü,  Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Yoncalı Platformu, Aile Hukuku Derneği, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Derneği (KEFE-DER), Aktif Kadın Çalışmaları Derneği (AKÇADER), Adalet Sistemi Uzmanları Derneği (ASUD), Yaşar Üniversitesi Hukuk Topluluğu, Mağdur Babalar Derneği, Annem Kadın ve Aile Derneği, İzmir Arabulucular Derneği (İZARDER) ile Halkbank’ın  değerli yöneticilerine,

Hukuk fakültelerinden;

Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi, , Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Turgut Özal Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesine

Barolardan;

Özellikle başta Türkiye Barolar Birliği olmak üzere  Adana Barosu, Adıyaman Barosu, Afyon Barosu, Aksaray Barosu, Amasya Barosu, Ankara Barosu, Antalya Barosu, Artvin Barosu, Aydın Barosu, Balıkesir Barosu, Bartın Barosu, Batman Barosu, Bingöl Barosu, Bolu Barosu, Burdur Barosu, Bursa Barosu, Çanakkale Barosu, Çorum Barosu, Denizli Barosu, Diyarbakır Barosu, Düzce Barosu, Edirne Barosu, Elazığ Barosu, Erzincan Barosu, Erzurum Barosu, Eskişehir Barosu, Gaziantep Barosu, Giresun Barosu, Hatay Barosu, Isparta Barosu, İstanbul Barosu, İzmir Barosu, Kahramanmaraş Barosu, Karaman Barosu, Kars-Ardahan Barosu, Kastamonu Barosu, Kayseri Barosu, Kırıkkale Barosu, Kırklareli Barosu, Kırşehir Barosu, Kocaeli Barosu, Konya Barosu, Kütahya Barosu, Malatya Barosu, Manisa Barosu, Mardin Barosu, Mersin Barosu, Muğla Barosu, Nevşehir Barosu, Niğde Barosu, Ordu Barosu, Osmaniye Barosu, Sakarya Barosu, Samsun Barosu, Sinop Barosu, Sivas Barosu, Şanlıurfa Barosu, Tekirdağ Barosu, Trabzon Barosu, Uşak Barosu, Yozgat Barosu, Zonguldak Barosu’na,

Merkezlerden;

Türkiye Barolar Birliği Eğitim Merkezi, Ankara Barosu Eğitim Merkezi, Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, Ankara Barosu Çocuk Hakları Merkezi, Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi, Ankara Barosu Gelincik Merkezi, Antalya Barosu Genç Avukatlar Meclisi, İstanbul Barosu Meslek İçi Eğitim Merkezi, İstanbul Barosu Staj Eğitim Merkezi ve İstanbul Barosu Bakırköy Bölge Temsilciliği’ne,

Konuşma metinlerimi yayınlayan;

Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonu (TÜBAKKOM), İstanbul Barosu Kadın Hakları Komisyonu, İstanbul Barosu Kadın Hakları Uygulama Merkezi, İzmir Barosu Dergisi Yayın Kurulu’na, makalelerimi yayınlayan Yargıtay Dergisi, Adalet Dergisi, Ankara Barosu Dergisi, İstanbul Barosu Dergisi, İzmir Barosu Dergisi, Bursa Barosu Dergisi, Manisa Barosu Dergisi, Kocaeli Barosu Dergisi, Osmaniye Barosu Dergisi, Giresun Barosu Dergisi ve Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi yöneticilerine,

Söyleşilerimi yayınlayan;

Güncel Hukuk Dergisi ve ZİGGURAT, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrenci Topluluğu Dergisi yayın kuruluna,

Benimle televizyon programları yapan;

TRT Televizyonuna ve CNN Televizyonuna,

Ayrıca;

Saymayı unuttuğum diğer bütün tüzel kişiliklere kalbî teşekkürlerimi sunarım.

Bütün eserlerimin olduğu gibi bu eserimin de yayınlanmasına aracılık eden/emek veren Yetkin Yayınevinin bütün çalışanlarına ve özellikle sayın Ziya Gülkök ve Muharrem Başer'e teşekkür ederim.

Hepinizi saygı ve dostluk ile selâmlarım                                                                                                                    

   1 OCAK  2019                            Ömer Uğur GENÇCAN

Çankaya-ANKARA            YARGITAY 2. Hukuk Dairesi Başkanı

KAYNAKÇA

AKGÜN, Zerrin                       : Boşanma Hukuku, İstanbul 1949

AKINCI, Ziya;

GÖKYAYLA Cemile DEMİR : Milletlerarası Aile Hukuku, İstanbul-2010

AKINTÜRK, Turgut               : Aile Hukuku, Ankara 2002

AKİPEK, Jale G.;

AKINTÜRK, Turgut               :        Yeni Medeni Kanuna Uyarlanmış Başlangıç Hükümleri Kişiler Hukuku, İstanbul -2004

AKYÜZ, Emine                        : Medeni Kanuna Göre Müşterek Hayatın Tatili, Ayrılık ve Boşanmada Çocuğun Korunması, Ankara-1983

AKYÜZ, Emine                        :        Çocuk Hukuku, Ankara-2010

ANKARA BAROSU                :        Kadın Hakları El Kitabı, Ankara Barosu Kadın Hakları Kurulu, Ankara-2006. (Kısaltma: KADIN HAKLARI)

ANKARA BAROSU                :        Yurttaşım! Kadınım Haklarım Var!, Ankara Barosu Kadın Hakları Kurulu ve Kadın Danışma Merkezi, Ankara-2005, (Kısaltma: YURTTAŞIM)

ARSEBÜK, Esat                      : Aile  Hukuku, Ankara 1940

BAKTIR ÇETİNER, Selma     :        Velâyet Hukuku, Ankara-2000

BAKTIR, Selma                       :        Aile Mahkemeleri, Ankara-2003

BİRSEN, Kemaleddin              : Medeni Hukuk Dersleri, İstanbul-1966

BURCUOĞLU, Haluk             :        4721 Sayılı Türk Medeni Kanununun Boşanma Düzenlemesinin Eleştirisi ve Uygulamada Karşılaşılacak Sorunlar, Antalya Barosu Dergisi, Şubat-2004, Yıl:25, Sayı:5 s. 40 vd.

CEYLAN, Ebru                       :        Türk ve İsviçre Hukukunda Boşanmanın Hukuki Sonuçları, Galatasaray Üniversite­si Yayınları, Doktora Tezi, İstanbul-2006.

CİN, Halil                                 : İslam ve Osmanlı Hukukunda Evlenme, Ankara 1974

CİN, Halil                                 : Eski Hukukumuzda Boşanma, Ankara 1976

ÇELİKEL, Aysel;

ERDEM, Bahadır                    :        Milletlerarası Özel Hukuk, İstanbul-2007

DEMİR, Pınar Özlem              : Yeni Medeni Kanunda Evli Kadınların Hukuki Durumu İle İlgili Yenilik ve Değişiklikler, İstanbul-2004

DEVELİOĞLU, Ferit              : Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Ankara 1982

DOĞANAY, İsmail                  : Nazari ve Tatbiki Muhtelif Nafaka Davaları, Ankara-1961

DURAL, Mustafa; ÖĞÜZ, Tufan;

GÜMÜŞ, Alper                        :        Türk Özel Hukuku, Cilt III, Aile Hukuku, İstanbul-2005

DURAL, Mustafa; ÖĞÜZ, Tufan     :           Türk Özel Hukuku, Cilt II, Kişiler Huku­ku, İstanbul-2004

DURAL, Mustafa; ÖZ, Turgut  :      Türk Özel Hukuku, Cilt IV, Miras Hukuku, İstanbul-2009

EGGER, August                      : Aile Hukuku (Çev. Tahir Çağa) İstanbul 1943

ERGENEKON, Yılmaz           : Türk Medeni Hukukunda Yardım Nafakaları, Ankara-1966

FEYZİOĞLU, Feyzi N.           : Aile Hukuku, İstanbul 1986

GÖZÜBÜYÜK, Şeref              : Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları, Ankara-2004.

GÜMÜŞ, Mustafa Alper          :        Teoride ve Uygulamada Evliliğin Genel Hükümleri ve Mal Rejimleri, İstanbul-2008.

HAFIZOĞULLARI, Zeki        : Zina Cürümleri, İstanbul 1983

HATEMİ,  Hüseyin-SEROZAN,

Rona                                         : Aile Hukuku, İstanbul 1993

HAVUTÇU, Ayşe                    :        “Evli Kadının Yerleşim Yeri”, DEÜHFD, C VII, S 1, s.41.

KANDİL, Seher                       : Türk Hukukunda Terk Sebebiyle Boşan­ma, Ankara-2006

KARAMAN, Hayreddin          : Mukayeseli İslam Hukuku, İstanbul 1996

KASATURA, İlkay                  : Alkol ve Arkadaşları, İstanbul-1995.

KILIÇOĞLU, Ahmet              : Medenî Kanun’umuzun Aile-Miras-Eşya hukukuna Getirdiği Yenilikler, Ankara-2003

KÖPRÜLÜ, Bülent-KANETİ,

Selim                                         : Aile Hukuku, İstanbul 1985-1986

KURU, Baki                             : Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul 1991

MOROĞLU, Nazan                 : Uluslararası Belgelerde Kadın Erkek Eşitliği, İstanbul    Barosu Yayınları,  İstanbul-2005.

MOROĞLU, Nazan                 : “Medeni Yasa’ya  Göre Kadının Soyadı ve Bir Öneri”, İstanbul Barosu Dergisi, C: 79, S: 5, Yıl:2005, s. 1492-1510

MOROĞLU, Nazan                 :        Kadının Soyadı, İstanbul-1999.

MOROĞLU, Nazan                 :        “Kadının Soyadı”, Necla Arat’a Armağan, İstanbul-2004, s. 281-307

NOMER, Ergin                        : Devletler Hususi Hukuku, İstanbul-1996

OĞUZMAN, Kemal-DURAL,

Mustafa                                    : Aile Hukuku, İstanbul 1994

OĞUZOĞLU, H.Cahit            : Aile Hukuku, Ankara 1949

ÖZDEMİR, Nevzat                  : Türk-İsviçre Hukukunda Anlaşmalı Boşanma, İstanbul-2003.

ÖZTAN, Bilge                          : Aile Hukuku, Ankara 2005

PALAMUT, Mehmet E.           :        Medeni Hukuk, İstanbul-2004.

RUHİ, Ahmet Cemal               : Türk Hukukunda Boşanma, Boşanmanın Sonuçları, Ankara-2004

SAYMEN, Ferit Hakkı-

ELBİR, Halid Kemal               : Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, İstanbul 1960

SCHWARZ, Andreas B.          : Aile Hukuku (Çev. Bülent Davran), İstanbul 1946

SEROZAN, Rona                     :        Çocuk Hukuku, İstanbul-2005

T.C. ADALET BAKANLIĞI  : Tutanaklarla Türk Medenî Kanunu, Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanun Ankara-2002

TEKİNAY, Selahattin Sulhi     : Türk Aile Hukuku, İstanbul 1984

TUOR, Pierre                          :        İsviçre Medeni Kanununun Federal Mahkeme İçtihatlarına Göre Sistemli İzahı, Ankara- 1956, (Çev. Amil ARTUS)

TÜRKÇE SÖZLÜK                : Atatürk, Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu, Ankara- 2005

TÜRK HUKUK LUGATI       : Ankara 1991

ÜÇOK, Coşkun-

MUMCU, Ahmet                      : Türk Hukuk Tarihi, Ankara 1985

VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet:     Türk Medeni Hukuku, Aile Hukuku, İstanbul 1965

ZEVKLİLER, Aydın               : Medeni Hukuk, Ankara 1997

ZEVKLİLER, Aydın,

HAVUTÇU, Ayşe                    : Medeni Hukuk (Temel Bilgiler), Ankara-2004.

YALÇINKAYA, Namık-

KALELİ, Şakir                        : Boşanma Hukuku, Ankara 1987

YILMAZ, Ejder                       : Hukuk Sözlüğü, Ankara-2002.

ZEVKLİLER, Aydın               :  Medeni Hukuk, Ankara 1997