Boşanma Hukuku

-15%
Boşanma Hukuku
Yayınevi: Yetkin Yayınları
Yazar: Ömer Uğur GENÇCAN
ISBN: 9786050514643
1.487,50 TL 1.750,00 TL

Adet

 
Ayrıntılar
   0 yorum  |  Yorum Yap
Kitap Künyesi
Yazar Ömer Uğur GENÇCAN
Baskı Tarihi 2023/02
Baskı Sayısı 12
Boyut 16x24 cm (Standart Kitap Boyu)
Cilt Sert Kapak (İplik Dikiş)
Sayfa Sayısı 1935
Baskı Niteliği Güncellenmiş

Boşanma  Hukuku

Ömer Uğur GENÇCAN

BOŞANMA HUKUKUNUN konusu olan davaları inceleyen Yargıtay İkinci Hukuk Dairesinde 17 yıl tetkik hakimi, 10 yıl üyesi ve nihayet 7 yıldır başkanı sıfatlarımla TAM OTUZ DÖRT YILDIR (evet, otuz dört yıldır!) 

ARALIKSIZ görev yapıyorum. Yargıtay’da Boşanma Hukukunu ilgilendiren binlerce (evet, binlerce!) dava dosyasını bizzat okudum ve binlerce (evet, binlerce!) Yargıtay ilamını bizzat yazdım. Binlerce kararda ahlaki, vicdani ve hukuki sorumluluğum vardır. Evlilik birliğinin sarsılmasında BOŞANMA KONUSU DAVRANIŞLAR bu güne kadarki uyguluma ile Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (=Dairem) tarafından İÇTİHATLAR YOLUYLA belirlenmiştir. Aralıksız olarak otuz üç yıldır çalışmakta olduğum Yargıtay 2. Hukuk Dairesinde (=Dairemde) edindiğim deneyim ve birikim ile bütün boşanma sebeplerini eserin önceki baskılarında ilk kez sınıflandırmıştım. Bu sınıflandırma ile 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda yapılmamış örneklendirmeyi kendim yaparak var olan boşluğu da naçizane doldurduğumu sanıyorum. Türk hukukunda hangi davranışların boşanma, tazminat ve nafaka sebebi olduğunu mümkün olduğunca içtihatlardan en azından birer örnek vermek suretiyle Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin (=Dairemin) bakış açısını da bütün ayrıntılarıyla konuyla ilgilenen herkesin istifadesine sunmuş oldum. 

Eserin her yeni baskısında sosyal hayatın ve insan davranışların gösterdiği değişime göre Yargıtay’ın olaylara bakışında oluşan değişiklikleri de anında yansıtmış oldum. Böylece Türk Yargıtay’ının görüşlerini EN GÜNCEL ŞEKİLDE sadece Türk okuyucular değil aynı zamanda dış ülkelerde bulunan pek çok araştırmacının da bilgisine sunmuş oldum. Bu eserde yer alan birçok içtihadın yabancı aile hukuk dergilerine tercüme edilerek yansıtıldığının da bilinmesini isterim. Bu kitabım, boşanma sebeplerinin vakıa bağlamında EN GENİŞKAPSAMLI yer aldığı ve BİLİMSEL SİSTEMATİKLE YAZILMIŞ eser özelliğini korumaktadır.

ÖN SÖZ YERİNE
Öncelikle KISA SÜREDE TÜKENEN Boşanma Hukuku-2022 (11.
Baskı) kitabımın 2023 yılı 12. Baskısını GENİŞLETEREK GÜNCELLEMEMİ sağlayan siz kitap-dostlarıma kalben teşekkür ediyorum.
BOŞANMA HUKUKUNUN konusu olan davaları inceleyen Yargıtay
İkinci Hukuk Dairesinde 17 yıl tetkik hakimi, 10 yıl üyesi ve nihayet 8 yıldır
başkanı sıfatlarımla TAM OTUZ BEŞ YILDIR aralıksız görev yapıyorum.
Yargıtay’da Boşanma Hukukunu ilgilendiren binlerce dava dosyasını bizzat
okudum ve binlerce Yargıtay ilamını bizzat yazdım. Binlerce kararda ahlaki,
vicdani ve hukuki sorumluluğum vardır.
Kitap-dostlarım çok iyi bilirler ki bu kitap, Yargıtay 2. Hukuk Dairesinde geçirmiş olduğum OTUZ BEŞ YILLIK emeğinin, göznurumun, yorgunluğumun ve mutluluğumun somutlaşmış bir ifadesidir.
Evlilik birliğinin sarsılmasında BOŞANMA KONUSU DAVRANIŞLAR Yargıtay 2. Hukuk Dairesi tarafından İÇTİHATLAR YOLUYLA
belirlenmiştir. Yargıtay 2. Hukuk Dairesinde edindiğim deneyim ve birikim
ile bütün boşanma sebeplerini eserin önceki baskılarında ilk kez sınıflandırmıştım. Bu sınıflandırma ile 4721 sayılı Türk Medenî Kanununda yapılmamış örneklendirmeyi yaparak var olan boşluğu da doldurmaya gayret ettim.
Türk hukukunda hangi davranışların boşanma, tazminat ve nafaka sebebi
olduğunu mümkün olduğunca içtihatlardan en azından birer örnek vermek
suretiyle Yargıtay 2. Hukuk Dairesinin bakış açısını da bütün ayrıntılarıyla
konuyla ilgilenen herkesin istifadesine sunmuş oldum.
Eserin her yeni baskısında sosyal hayatın ve insan davranışların gösterdiği değişime göre Yargıtay’ın olaylara bakışında oluşan değişiklikleri de
anında yansıtmış oldum. Böylece Türk Yargıtay’ının görüşlerini GÜNCEL ŞEKİLDE sadece Türk okuyucular değil aynı zamanda dış ülkelerde
bulunan pek çok araştırmacının da bilgisine sunmuş oldum.
Bu eser aynı zamanda 2020'li yıllarda Türkiye Cumhuriyetinde toplumun yapısı ile dönemin boşanma sebeplerini bütün ayrıntılarıyla belgeleyen ve ileri ki yıllarda bilimsel araştırma yapacak olanlar için sunulmuş sosyolojik ve tarihi bir belge başka bir deyişle boşanma vakıa kataloğu niteliğini de taşımaktadır.
ÖNEMLE BELİRTMEK İSTERİM Kİ;
1- Tedbir nafakası, iştirak nafakası ve yoksulluk nafakası konuları NAFAKA HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2021) adlı kitabımda,
6 Önsöz
2- Velayet ve kişisel ilişki konuları VELAYET HUKUKU (Yetkin
Yayınları, Ankara 2023) adlı kitabımda,
3- Boşanma davasında usul hükümleri (Görev, yetki vs) BOŞANMA
USUL HUKUKU (Yetkin Yayınları, Ankara 2023) adlı kitabımda,
4- Boşanma davasında kanun yolları konusu HUKUK DAVALARINDA İSTİNAF VE TEMYİZ UYGULAMASI (Yetkin Yayınları, Ankara
2022) adlı kitabımda
5-Yabancı unsurlu boşanma davalarında uygulanacak hukuk ve usul,
MİLLETLERARASI AİLE VE USUL HUKUKU (Yetkin Yayınları,
Ankara 2020) adlı kitabımda ayrıntılı olarak yer aldığından bu kitabım içinde ayrıca yer almamıştır.
Bu vesile ile hukukçu çevresine bugüne kadar düşüncelerimi açıklamama olanak sağlamış olanlardan aklıma geliveren;
Devlet kuruluşlarından;
Yargıtay, Adalet Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu, Türkiye Adalet Akademisi,
TBMM Adalet Komisyonu Başkanlığı, TBMM Kamu Denetçiliği Kurumu,
İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü, TÜBİTAK, Diyanet İşleri
Din İşleri Başkanlığı ile Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel
Müdürlüğüne,
Sivil toplum örgütlerinden;
UNİCEF, Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), İKÜ Ceza
Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi (CEHAMER), Türk Hukuk Kurumu, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü, Türk Demokrasi
Vakfı, Avrupa Genç Hukukçular Derneği ELSA (The European Law
Students’ Assosiation), İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku
Uygulama ve Araştırma Merkezi, Raoul Wallenberg İnsan Hakları ve İnsancıl Hukuk Enstitüsü, Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, Yoncalı Platformu, Aile Hukuku Derneği, Kadın Erkek Fırsat Eşitliği Derneği (KEFEDER), Aktif Kadın Çalışmaları Derneği (AKÇADER), Adalet Sistemi Uzmanları Derneği (ASUD), Yaşar Üniversitesi Hukuk Topluluğu, Mağdur
Babalar Derneği, Annem Kadın ve Aile Derneği, Marmara Üniversitesi Hukuk ve Diplomasi Kulübü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurgusal
Duruşma Topluluğu, İzmir Arabulucular Derneği (İZARDER), Adalet Mensupları Dayanışma Vakfı, Marmara Üniversitesi Hukuk ve Diplomasi Kulübü, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kurgusal Duruşma Topluluğu,
Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceride-i Kantar Öğrenci Topluluğu,
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukukta Kariyer
Topluluğu ile Halkbank’ın değerli yöneticilerine,
Önsöz 7
Hukuk fakültelerinden;
Akdeniz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Atılım
Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Aydın Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İnönü
Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi,,
Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul
Ticaret Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Özyeğin Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Turgut Özal Üniversitesi Hukuk
Fakültesi, Yaşar Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Uluslararası Final Üniversitesi Hukuk Fakültesine, Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Hukuk Fakültesine,
Barolardan;
Özellikle başta Türkiye Barolar Birliği olmak üzere Adana Barosu,
Adıyaman Barosu, Afyon Barosu, Ağrı Barosu, Aksaray Barosu, Amasya
Barosu, Ankara Barosu, Antalya Barosu, Ardahan Barosu, Artvin Barosu,
Aydın Barosu, Balıkesir Barosu, Bartın Barosu, Batman Barosu, Bayburt
Barosu, Bilecik Barosu, Bingöl Barosu, Bitlis Barosu, Bolu Barosu, Burdur
Barosu, Bursa Barosu, Çanakkale Barosu, Çankırı Barosu, Çorum Barosu,
Denizli Barosu, Diyarbakır Barosu, Düzce Barosu, Edirne Barosu, Elazığ
Barosu, Erzincan Barosu, Erzurum Barosu, Eskişehir Barosu, Gaziantep
Barosu, Giresun Barosu, Gümüşhane Barosu, Hakkâri Barosu, Hatay Barosu, Iğdır Barosu, Isparta Barosu, İstanbul Barosu, İzmir Barosu, Kahramanmaraş Barosu, Karabük Barosu, Karaman Barosu, Kars Barosu, Kastamonu
Barosu, Kayseri Barosu, Kırıkkale Barosu, Kırklareli Barosu, Kırşehir Barosu, Kilis Barosu, Kocaeli Barosu, Konya Barosu, Kütahya Barosu, Malatya
Barosu, Manisa Barosu, Mardin Barosu, Mersin Barosu, Muğla Barosu, Muş
Barosu. Nevşehir Barosu, Niğde Barosu, Ordu Barosu, Osmaniye Barosu,
Rize Barosu, Sakarya Barosu, Samsun Barosu, Siirt Barosu, Sinop Barosu,
Sivas Barosu, Şanlıurfa Barosu, Şırnak Barosu, Tekirdağ Barosu, Tokat Barosu, Trabzon Barosu, Tunceli Barosu, Uşak Barosu, Van Barosu, Yalova
Barosu, Yozgat Barosu, Zonguldak Barosu’na,
Merkezlerden;
Türkiye Barolar Birliği Eğitim Merkezi, Ankara Barosu Eğitim Merkezi, Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, Ankara Barosu Çocuk Hakları
Merkezi, Ankara Barosu Kadın Hakları Merkezi, Ankara Barosu Gelincik
Merkezi, Antalya Barosu Genç Avukatlar Meclisi, İstanbul Barosu Meslek
İçi Eğitim Merkezi, İstanbul Barosu Staj Eğitim Merkezi ve İstanbul Barosu
Bakırköy Bölge Temsilciliği’ne,
8 Önsöz
Konuşma metinlerimi yayınlayan;
Türkiye Barolar Birliği Kadın Hukuku Komisyonu (TÜBAKKOM), İstanbul Barosu Kadın Hakları Komisyonu, İstanbul Barosu Kadın Hakları
Uygulama Merkezi, İzmir Barosu Dergisi Yayın Kurulu’na, makalelerimi
yayınlayan Yargıtay Dergisi, Adalet Dergisi, Ankara Barosu Dergisi, Ardahan Barosu Dergisi, İstanbul Barosu Dergisi, İzmir Barosu Dergisi, Bursa
Barosu Dergisi, Manisa Barosu Dergisi, Kayseri Barosu Dergisi, Kocaeli
Barosu Dergisi, Osmaniye Barosu Dergisi, Giresun Barosu Dergisi ve Türkiye Noterler Birliği Hukuk Dergisi yöneticilerine,
Söyleşilerimi yayınlayan;
Güncel Hukuk Dergisi ve ZİGGURAT, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrenci Topluluğu Dergisi yayın kuruluna,
Benimle televizyon programları yapan;
TRT Televizyonuna ve CNN Televizyonuna,
Ayrıca;
Saymayı unuttuğum diğer bütün tüzel kişiliklere kalbî teşekkürlerimi
sunarım.
Bütün eserlerimin olduğu gibi bu eserimin de yayınlanmasına aracılık
eden/emek veren Yetkin Yayınevinin bütün çalışanlarına ve özellikle sayın
Muharrem Başer’e teşekkür ederim.
Hepinizi saygı ve dostluk ile selâmlarım.
 15 OCAK 2023 Ömer Uğur GENÇCAN
 Çankaya - ANKARA YARGITAY 2. Hukuk Dairesi Başkanı

İÇİNDEKİLER

I. CİLT

ÖN SÖZ YERİNE .................................................................................................... 5

İÇİNDEKİLER ........................................................................................................ 9

KAYNAKÇA.......................................................................................................... 65

KISALTMALAR ................................................................................................... 69

GİRİŞ ...................................................................................................................... 71

BİRİNCİ KISIM

GENEL HÜKÜMLER

§ 1. BOŞANMA KAVRAMINA GENEL BAKIŞ ........................................... 75

I. TANIMI ............................................................................................. 75

II. HUKUKİ NİTELİĞİ.......................................................................... 75

A- BOŞANMA DAVASI AÇMA HAKKI..................................... 75

1- Bozucu Yenilik Doğuran Hak............................................ 75

2- Dava Yolu İle Kullanılabilir .............................................. 76

B- BOŞANMA KARARI ............................................................... 76

1- Bozucu Yenilik Doğuran Karar ......................................... 76

2- Kesin Biçimde Geleceğe Etkili.......................................... 76

3- Mutlak Etkili...................................................................... 76

III. KONUSUNA İLİŞKİN GÖRÜŞLER ................................................ 76

A- BİREYCİ GÖRÜŞ..................................................................... 77

B- TOPLUMCU GÖRÜŞ ............................................................... 78

IV. DÜZENLENME BİÇİMLERİ ........................................................... 78

A- BOŞANMAYI REDDEDEN SİSTEM...................................... 79

B- BOŞANMAYI KABUL EDEN SİSTEMLER........................... 80

1- Serbest Boşanma Sistemi................................................... 80

2- Mahkeme Kararıyla Boşanma Sistemi............................... 84

3- İdari İşlemle Boşanma Sistemi .......................................... 85

a. Konsolosluk Memurluğunda....................................... 85

b. Noterlerde ................................................................... 85

c. Belediye Başkanlıklarında .......................................... 85

d. Nüfus Müdürlüklerinde............................................... 85

e. Valiliklerde ................................................................. 85

V. UNSURLARI..................................................................................... 86

A- GEÇERLİ BİR EVLİLİK BULUNMALIDIR........................... 86

10 İçindekiler

1- Genel Olarak ......................................................................86

a. Yurt İçinde Yapılan Evlilik .........................................86

b. Yurt Dışında Yapılan Evlilik .......................................88

2- Farklılıkları Olanlar............................................................91

a. Farklı Dinde Olanlar....................................................91

b. Farklı Mezhepte Olanlar..............................................91

c. Farklı Irkta Olanlar ......................................................91

d. Farklı Dilde Olanlar.....................................................91

e. Farklı Renkte Olanlar ..................................................92

3- Aynı Cinsten Olanlar..........................................................92

4- Cinsiyet Değiştirmiş Olanlar ..............................................93

5- Çocuk Yaşta Evlenenler .....................................................94

6- Hayat Ortaklığı Olanlar......................................................94

a. Kayıtsız Hayat Ortaklığı..............................................95

aa. Özellikleri............................................................95

aaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı

Olmadan Kurulur ......................................96

bbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur...............96

ccc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri Yerine

Getirilir......................................................96

ddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır..................96

eee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı

Olmadan Sona Erer ...................................96

bb. Çeşitleri................................................................97

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat

Ortaklığı....................................................97

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız Hayat

Ortaklığı....................................................97

b. Kayıtlı Hayat Ortaklığı ................................................97

aa. Özellikleri............................................................97

aaa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille Kurulur.98

bbb. Kanun Tarafından Düzenlenen Hak ve

Yükümlülükler Doğurur............................98

ccc. Boşanma Söz konusu Değildir..................98

bb. Çeşitleri................................................................98

aaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat

Ortaklığı....................................................98

bbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı Hayat

Ortaklığı....................................................99

7- Birden Çok Kadın veya Erkekle Evlenenler.......................99

8- Muvazaalı Evlenenler.......................................................102

İçindekiler 11

9- Common Law Evlilikleri Olanlar .................................... 103

10- Homoparental Aile Olanlar.............................................. 103

11- Tek Ebeveynli Aile Olanlar ............................................. 103

12- Eş Cinsel Evlilikleri Olanlar............................................ 103

13- Dini Nikahlı İlişki Olanlar ............................................... 104

B- EŞLER HAYATTA BULUNMALIDIR ................................. 104

C- KANUNDA DÜZENLENEN HALLER BULUNMALIDIR.. 105

D- MAHKEME KARARI BULUNMALIDIR............................. 106

VI. DAYANDIĞI İLKELER ................................................................. 108

A- İRADE İLKESİ........................................................................ 109

B- KUSUR İLKESİ ...................................................................... 109

1- Kusur İlkesi Mutlak Değildir........................................... 109

2- Kusursuz Eşin Dava Açmaması Hakkın Kötüye

Kullanılması Olarak Yorumlanamaz ............................... 110

3- Kusur Kabul Edilen Vakıalar Açıklanmalıdır.................. 110

4- Kusur Belirlemesinde Taraflarca Getirilmesi İlkesine

Aykırı Davranılamaz ....................................................... 111

a. Usulüne Uygun Dayanılmayan Vakıalar Kusur

Olarak Yüklenemez................................................... 112

b. Usulüne Uygun Dayanılmayan Deliller Dikkate

Alınamaz................................................................... 114

aa. Dayanılmayan Tanıklar..................................... 114

bb. Dayanılmayan Dosyalar.................................... 115

5- Kusur Belirlemesinde Tanık Beyanları Takdiri Bir

Delildir............................................................................. 115

a. Yetersiz Tanık Beyanları Esas Alınamaz.................. 116

aa. Görgüye Dayanmayan Tanık Beyanları............ 116

bb. Soyut Tanık Beyanları ...................................... 116

cc. Aktarıma Dayalı Tanık Beyanları ..................... 117

aaa. Üçüncü Kişilerden Aktarım.................... 117

bbb. Taraflardan Aktarım............................... 118

dd. Duyuma Dayalı Tanık Beyanları ...................... 118

b. Tarafların Tanık Olarak Beyanları Esas Alınamaz ... 119

c. Vekil Olan Avukat Tanık Olarak Dinlenebilir.......... 119

6- Diğer Tarafın Az da Olsa Kusurlu Olması Gerekir ......... 120

a. Tam Kusurlu Eşin Boşanma Davası Kabul

Edilemez ................................................................... 120

b. Ağır Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir............... 122

c. Eşit Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir................ 122

d. Az Kusurlu Eş Boşanma Davası Açabilir ................. 123

e. Kusursuz Eş Boşanma Davası Açabilir..................... 123

12 İçindekiler

7- İradi Olmayan Davranışlar Kusur Kabul Edilemez..........123

8- Usulünce Dayanılan Deliller Toplanmadan Kusur

Belirlenemez.....................................................................125

9- Dayanak Davayı Açan Eş Kusurlu Kabul Edilir ..............126

10- Kusur Belirlemesinde Usuli Kazanılmış Hak Dikkate

Alınır ................................................................................127

11- Elde Olmayan Sebeplerle Gerçekleşen Vakıalar Kusur

Olarak Yüklenemez..........................................................127

12- Ret Konusu Davada Kusur Olarak Belirlenmeyen

Vakıalar Kusur Olarak Yüklenemez ................................128

13 - Anlaşma Protokolü Sunulması Kusurlu Olunduğuna

Karine Teşkil Etmez.........................................................128

14- Yükümlülük Kapsamı Dışındaki Vakıalar Kusur Olarak

Yüklenemez......................................................................129

15- Bilgisi Dahilinde Gerçekleşmeyen Vakıalar Kusur Olarak

Yüklenemez......................................................................129

16- Evlenmeden Önceki Vakıalar Kusur Kabul Edilemez .....130

17- Davadan Sonraki Vakıalar Kusur Kabul Edilemez ..........130

18- Fevren Söylenen Sözler Kusur Kabul Edilemez ..............132

19- Fiziksel Şiddette Beyan ve İz Karine Olarak Kusura Esas

Alınır ................................................................................132

20- Etkileyen Dava Sonuçları Beklenmeden Kusur

Belirlenemez.....................................................................132

21- Tepki Niteliğindeki Davranışlar Kusur Kabul Edilemez..133

22- Hukuka Aykırı Elde Edilen Delillere Dayalı Vakıalar

Kusur Olarak Yüklenemez (HMK m. 189 f. II) ...............133

23- Ceza Mahkemesinin Mahkumiyet Kararı Hukuk

Hakimini Bağlar ...............................................................133

C- EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI İLKESİ......................133

D- ELVERİŞSİZLİK İLKESİ........................................................134

E- EYLEMLİ AYRILIK İLKESİ..................................................135

VII. TÜRK MEDENÎ KANUNUNUN DAYANDIĞI İLKELER ...........136

§ 2. BOŞANMA HUKUKUNUN KAYNAKLARI.........................................137

I. GENEL OLARAK............................................................................137

II. MEVZUAT KAYNAKLARI ...........................................................137

A- ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER.......................................137

B- ANAYASA...............................................................................138

1- Kanun Önünde Eşitlik (TCA m. 10).................................139

2- Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi Varlığı

(TCA m. 17 f. I) ...............................................................139

3- Bilim ve Sanat Hürriyeti (TCA m. 27 f. I) .......................140

4- Hak Arama Hürriyeti (TCA m. 36 f. I).............................140

İçindekiler 13

5- Ailenin Korunması ve Çocuk Hakları (TCA m. 41)........ 141

6- Eğitim ve Öğrenim Hakkı (TCA m. 42 f. I)..................... 141

7- Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı (TCA m. 50 f. II)... 142

C- KANUNLAR ........................................................................... 142

1- 4787 sayılı Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve

Yargılama Usûllerine Dair Kanun ................................... 142

2- 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu .................................... 143

3- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu ...................... 144

4- 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ve Bölge

Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri

Hakkında Kanun .............................................................. 145

5- 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku

Hakkında Kanun .............................................................. 145

D- TÜZÜKLER ............................................................................ 145

E- YÖNETMELİKLER (HMK m. 449)....................................... 145

1- Bölge Adliye ve Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile

Cumhuriyet Başsavcılıkları İdarî ve Yazı İşleri

Hizmetlerinin Yürütülmesine Dair Yönetmelik............... 146

2- Elektronik Tebligat Yönetmeliği ..................................... 146

III. İÇTİHAT KAYNAKLARI .............................................................. 146

A- BİLİMSEL İÇTİHAT (İLMÎ İÇTİHAT/ BİLİMSEL

GÖRÜŞLER/ DOKTRİN/ ÖĞRETİ) (TMK m. 1 f. II) ........... 146

B- YARGISAL İÇTİHAT (KAZAÎ İÇTİHAT/YARGITAY

KARARLARI) (TMK m. 1 f. II) ............................................. 147

§ 3. BOŞANMA SEBEPLERİNİ SINIFLANDIRMA................................... 148

I. GENEL OLARAK ........................................................................... 148

A- SINIRLI SAYIDA DÜZENLENMİŞTİR................................ 149

B- EMREDİCİ NİTELİKTE DÜZENLENMİŞTİR ..................... 149

II. SINIFLANDIRMA .......................................................................... 149

A- KONULARINA GÖRE ........................................................... 150

1- Özel Boşanma Sebepleri.................................................. 150

a. Sınırlı Sayıda Öngörülmüştür ................................... 150

b. Belli Sebepler Öngörülmüştür................................... 151

2- Genel Boşanma Sebepleri................................................ 151

a. Belli Bir Vakıaya Dayalı Değildir............................. 152

b. Önceden Belirlenmesi Olanaksızdır.......................... 153

c. Çok Çeşitli Vakıalar Olabilir .................................... 153

B- ETKİLERİNE GÖRE .............................................................. 153

1- Mutlak Boşanma Sebepleri.............................................. 153

2- Nisbî Boşanma Sebepleri................................................. 155

14 İçindekiler

İKİNCİ KISIM

ÖZEL BOŞANMA SEBEPLERİ

§ 4. ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. M. 161)....................................157

I. KAVRAM.........................................................................................157

A- HUKUKİ BAKIŞ .....................................................................160

B- DİNİ BAKIŞ.............................................................................161

II. SINIFLANDIRMA ...........................................................................162

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR..............................................162

B- MUTLAK BOŞANMA SEBEBİDİR.......................................163

C- KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR .......................164

III. KOŞULLARI....................................................................................166

A- EVLİLİK KOŞULU .................................................................167

1- Uygulanacak Statüler .......................................................167

a. Evlilik Hukuken Kurulmuşsa Uygulanır

(TMK m. 142)............................................................167

aa. Ortak Konut Bulunmasa da Uygulanır ..............168

bb. Düğün Yapılmamış Olsa da Uygulanır..............168

b. Batıl Evliliklerde Uygulanır (TMK m. 156) ..............169

c. Gaiplik Kararı Olsa da Uygulanır (TMK m. 32) .......169

d. Ayrılık Kararı Olsa da Uygulanır (TMK m. 170)......169

e. Ayrı Konut Edinme Kararı Olsa da Uygulanır

(TMK m. 197 f. I)......................................................170

f. Ayrı Yaşama Hakkı Bulunsa da Uygulanır

(TMK m. 197 f. II).....................................................170

g. Evlilik Tescil Edilmese de Uygulanır (5490 SK

m. 23 f. I) ...................................................................170

h. Ayrı Evde Yaşamalı Aile Modelinde Uygulanır........171

ı. Boşanma Davası Devam Ederken de Uygulanır........171

2- Uygulanmayacak Statüler.................................................172

a. Yok Evliliklerde Uygulanmaz ...................................172

b. Nişanlılıkta Uygulanmaz ...........................................172

c. Evlilik Benzeri Yaşam Modellerinde Uygulanmaz ...173

aa. Common Law Evlilik ........................................173

bb. Kayıtsız Hayat Ortaklığı....................................173

aaa. Özellikleri ...............................................174

aaaa. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı

Olmadan Kurulur.........................174

bbbb. Evlenme Niyetine Gerek Yoktur .174

cccc. Evliliğin Tüm Yükümlülükleri

Yerine Getirilir ............................174

dddd. Belirli Şekilde Süreklilik Taşır ....175

İçindekiler 15

eeee. Herhangi Bir Şekil Şartına Bağlı

Olmadan Sona Erer ..................... 175

bbb. Çeşitleri .................................................. 175

aaaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtsız

Hayat Ortaklığı............................ 175

bbbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtsız

Hayat Ortaklığı............................ 175

cc. Kayıtlı Hayat Ortaklığı...................................... 175

aaa. Özellikleri............................................... 176

aaaa. Resmi Sicile Kayıt veya Tescille

Kurulur........................................ 176

bbbb. Kanun Tarafından Düzenlenen

Hak ve Yükümlülükler Doğurur . 176

cccc. Boşanma Söz konusu Değildir.... 176

bbb. Çeşitleri .................................................. 177

aaaa. Aynı Cinsiyettekilerin Kayıtlı

Hayat Ortaklığı............................ 177

bbbb. Farklı Cinsiyettekilerin Kayıtlı

Hayat Ortaklığı............................ 177

dd. Homoparental Aile............................................ 177

ee. Tek Ebeveynli Aile ........................................... 178

ff. Boşanma Sonrası Hayat Arkadaşlığı................. 178

gg. Eş Cinsel Evlilik ............................................... 178

d. Dini Nikahlı İlişkide Uygulanmaz ............................ 179

e. Evlilik Öncesi İlişkide Uygulanmaz ......................... 179

f. Evlilik Sonrası İlişkide Uygulanmaz......................... 180

g. Duygusal İlişkilerde (Flört) Uygulanmaz ................. 180

B- CİNSEL İLİŞKİ KOŞULU (OBJEKTİF UNSUR).................. 180

1- Zina Sayılan Davranışlar ................................................. 181

a. Her Kişiyle Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır.......... 181

aa. Heteroseksüelle Cinsel İlişki............................. 181

bb. Heteroseksüel Olmayanla Cinsel İlişki ............. 182

aaa. Eş Cinselle/Homoseksüelle Cinsel

İlişki........................................................ 182

aaaa. Geyle Cinsel İlişki....................... 182

bbbb. Lezbiyenle Cinsel İlişki .............. 182

cccc. Biseksüelle Cinsel İlişki.............. 183

bbb. Transgenderle Cinsel İlişki..................... 183

aaaa. Transseksüelle Cinsel İlişki......... 184

bbbb. Travestiyle Cinsel İlişki .............. 185

cc. İnterseksüelle/Hermafroditle Cinsel İlişki ........ 185

16 İçindekiler

b. Her Şekilde Kurulan Cinsel İlişki Zina Sayılır ..........185

aa. Doğal Yoldan Kurulan Cinsel İlişki ..................186

bb. Doğal Olmayan Yoldan Kurulan Cinsel İlişki...186

cc. Grup Halinde/Toplu Kurulan Cinsel İlişki ........187

dd. Koruma Yöntemiyle Kurulan Cinsel İlişki........187

ee. Tecavüz Edilerek Kurulan Cinsel İlişki.............187

c. Eksik Kalkışma Zina Sayılır......................................187

d. Bir Cinsel İlişki Zina İçin Yeterlidir..........................188

e. Cinsel İlişkiye Girilen Kişinin Etkisi Yoktur.............189

aa. Medeni Halinin Etkisi Yoktur ...........................189

bb. Statüsünün Etkisi Yoktur...................................189

cc. Duygusal Bağının Etkisi Yoktur........................189

dd. Yaşının Etkisi Yoktur ........................................189

ee. Cinsel Tercihinin Etkisi Yoktur.........................190

ff. Cinsiyetinin Etkisi Yoktur .................................190

f. Cinsel İlişkiye Girilen Yerin Bir Etkisi Yoktur .........192

2- Zina Sayılmayan Davranışlar ...........................................192

a. Hayvanla Cinsel İlişki Zina Sayılmaz........................192

b. Ölüyle Cinsel İlişki Zina Sayılmaz............................192

c. Cinsel Objeyle Cinsel İlişki Zina Sayılmaz ...............193

d. Yapay Döllenme Zina Sayılmaz ................................193

e. Âşıkane Hareketler Zina Sayılmaz ............................193

f. Bakım Amaçlı Kalma Zina Sayılmaz ........................194

g. Cinsel İçerikli İletişim Zina Sayılmaz .......................194

C- KUSUR KOŞULU (SÜBJEKTİF UNSUR).............................195

1- Cinsel İlişki Bilerek ve İsteyerek Olmalıdır .....................195

a. Tecavüze Uğramada Uygulanmaz .............................195

b. Ağır Uykuda Uygulanmaz.........................................197

c. İpnotizmada Uygulanmaz..........................................197

d. Kendini Bilemeyecek Derecede Sarhoşlukta

Uygulanmaz...............................................................198

e. Ciddi Tehdit Halinde Uygulanmaz ............................198

f. Bayıltmada Uygulanmaz ...........................................198

g. Bilincini Kaybetmede Uygulanmaz...........................198

2- Cinsel İlişki Meşrulaştırılamaz.........................................198

a. İktidarsızlıkta Uygulanır............................................199

b. Kadının Rahminin Bulunmamasında Uygulanır........199

c. Cinsel Soğuklukta Uygulanır.....................................199

d. İlgisizlikte Uygulanır.................................................199

3- Cinsel İlişki Takas Konusu Yapılamaz ............................199

İçindekiler 17

4- Cinsel İlişki Dava Tarihinden Önce Gerçekleşmelidir .... 200

IV. İSPAT............................................................................................... 200

A- GENEL OLARAK................................................................... 200

1- İspat Yükü Davacıdadır (TMK m. 6)............................... 200

2- İspatta Cinsler Arasında Eşitlik Vardır............................ 201

3- İspat, Her Türlü Delille Yapılabilir.................................. 201

4- İspat İçin Suçüstü/Vakıaüstü Gerekmez .......................... 201

B- İSPAT ARAÇLARI ................................................................. 201

1- Gebe Kalmak ................................................................... 201

2- Zührevî Hastalığa Yakalanmak ....................................... 202

3- Fotoğraflar ....................................................................... 202

4- Düğün Yapmak................................................................ 203

5- İletişim Araçları............................................................... 203

a. Mektup ...................................................................... 203

b. Bilgisayar Kaydı ....................................................... 204

c. Telefon Kaydı ........................................................... 204

d. Ses Kaydı .................................................................. 205

e. Kamera Kaydı ........................................................... 206

f. Sosyal Medya Paylaşımları....................................... 206

6- Tanık Anlatımları ............................................................ 206

7- Kesinleşmiş Hükümlülük Kararı ..................................... 207

8- Resmi Evraklar ................................................................ 207

a. Soruşturma Evrakı..................................................... 207

b. Resmi Tutanaklar ...................................................... 208

c. Tanıma Kaydı............................................................ 208

9- Otel Kayıtları ................................................................... 209

10- Hamilelik Testi ................................................................ 210

11- Çocuğunun Olması .......................................................... 210

C- İSPAT ARACI SAYILMAYANLAR ..................................... 210

1- İkrar (HMK m. 188) ........................................................ 211

2- Yemin (HMK m. 225-239) .............................................. 211

D- İSPATIN FİİLİ KARİNEYE DAYANARAK YAPILMASI .. 212

1- Fiili Karineye Dayanak Vakıalar ..................................... 213

a. Otelde Aynı Odada Gecelemek................................. 213

b. Yalnız Olarak Eve Almak ......................................... 213

c. Başkasıyla Yaşamak ................................................. 216

d. Eşi Olarak Tanıtmak ................................................. 217

e. Başkasıyla Yakalanmak ............................................ 217

f. Yatlarda/Barlarda Beraber Olmak............................. 218

2- Fiili Karineye Dayanak Kabul Edilmeyen Vakıalar ........ 218

18 İçindekiler

a. Sokakta Birlikte Yürümek .........................................218

b. İletişim Kurmak.........................................................219

aa. Telefon Görüşmesi Yapmak ..............................219

bb. Mesajlaşmak ......................................................219

c. Başkasının Aracına Binmek ......................................220

d. Başkalarının Bulunduğu Ortamda Görüşmek............220

V. DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI................................221

A- HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE (TMK m. 161 f. II) ........................221

1- Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı

Aylık Süre ........................................................................223

a. Tek Eylemden İbaret Zinada......................................224

b. Devam Eden Zinada ..................................................224

2- Her Hâlde Zina Eyleminin Üzerinden Beş Yıl Süre.........226

B- AF (TMK m. 161 f. III) ............................................................226

1- Özellikleri.........................................................................226

a. Şekle Bağlı Değildir ..................................................226

aa. Yazılı Yapılabilir ...............................................227

bb. Sözlü Yapılabilir................................................227

cc. Örtülü Yapılabilir ..............................................227

dd. Açık Yapılabilir .................................................227

b. Kabule Bağlı Değildir................................................228

c. Saik Önemli Değildir.................................................228

d. Dava Hakkı Düşmüş Sayılır ......................................228

e. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır...............229

f. İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir.229

g. Eylem Öncesi Yapılamaz ..................................229

h. Şarta Bağlanamaz ..............................................229

ı. Aynı Vakıa Başka Boşanma Davasına Konu

Yapılamaz..........................................................230

2- Af Sayılmayan Davranışlar ..............................................230

a. Ceza Şikayetinden Vazgeçmek..................................230

b. Görüşme İçin Gitmek ................................................231

c. Baba Evine Bırakmak................................................231

d. Başlangıçta Ses Çıkarmamak.....................................231

e. Cezaevinde Ziyaret Etmek.........................................232

3- Af Sayılan Davranışlar .....................................................232

VI. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ...................................................233

A- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................233

B- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI

İLE İLİŞKİSİ............................................................................234

İçindekiler 19

C- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 234

D- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 234

E- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 235

F- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ..... 235

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 236

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ................ 236

1- Sadece Zina Sebebiyle Dava Açılabilir ........................... 236

a. Genel Olarak ............................................................. 236

b. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar

Verilemez.................................................................. 236

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava

Açılabilir.......................................................................... 238

a. Genel Olarak ............................................................. 238

b. Zina Sebebiyle Karar Verilemez............................... 238

c. Zina Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat Varsa

Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle

Boşanma İstenemez................................................... 239

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir ................ 239

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 241

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 241

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir................................ 242

5- Karşılıklı Dava İçinde Açılabilir...................................... 243

6- Islah Yapılabilir ............................................................... 244

I- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ............................. 245

VII. SONUÇLARI................................................................................... 245

A- FER’Î SONUÇLARI................................................................ 245

1- Davacı Açısından............................................................. 245

a. Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir..................... 246

b. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir....................... 247

c. Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir ................. 247

d. Davacıya Velayet Verilebilir..................................... 248

e. Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir ....................... 248

f. Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir............................ 248

g. Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ............ 249

2- Davalı Açısından ............................................................. 249

20 İçindekiler

a. Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir ........................249

b. Davalıya Velayet Verilebilir......................................250

c. Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez...................250

d. Davalıya Maddi Tazminat Verilemez........................251

e. Davalıya Manevi Tazminat Verilemez ......................251

f. Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir.............................251

g. Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir .............251

B- MAL REJİMİYLE İLGİLİ SONUÇLARI ...............................252

1- Edinilmiş Mallar Katılma Rejimindeki Etkisi (TMK m.

236 f. II) ...........................................................................252

2- Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimindeki Etkisi (TMK m.

252) ..................................................................................253

VIII. USUL..................................................................................................254

A- DAVANIN TARAFLARI ........................................................254

1- Davacı ..............................................................................255

2- Davalı ...............................................................................255

B- AYRILIK KARARI VERİLMESİ ...........................................255

C- BEKLETİCİ SORUN ...............................................................256

D- KONUSUZ KALMASI............................................................257

E- MAHKEME KARARI GEREKÇESİ ......................................258

F- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181)................................................258

G- DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ (HMK m. 166) ...............259

H- FERAGAT EDİLMESİ (HMK m. 310) ...................................259

I- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26).........................260

§ 5. HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. M. 162).................261

I. SINIFLANDIRMA ...........................................................................261

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR..............................................261

B- MUTLAK BOŞANMA SEBEBİDİR.......................................262

C- KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR .......................263

1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir...................................263

a. Kasten Yapılması Gerekir..........................................264

b. Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir ..................264

2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz .........................................264

II. KONUSU..........................................................................................265

A- HAYATA KAST KAVRAMINA GİREN DAVRANIŞLAR..265

1- İntihara Teşvik Kapsama Girer ........................................265

a. Gerekli Araç ve Ortam Hazırlanmış Olmalıdır..........266

b. İntihara Teşvik Her Şekilde Yapılabilir.....................266

2- Elverişsiz Araç Kullanımı Kapsama Girer .......................266

İçindekiler 21

3- İstenildiği Halde Sonuç Alamama Kapsama Girer .......... 266

4- Ölüm Tehlikesine Seyirci Kalma Kapsama Girer............ 266

B- HAYATA KAST KAVRAMINA GİRMEYEN

DAVRANIŞLAR..................................................................... 266

1- Öldürme Tehdidi Kapsama Girmez................................. 267

2- Öldürme Amacı Bulunmayan Eylem Kapsama Girmez .. 267

3- Eşin Yakınlarına Yönelik Eylem Kapsama Girmez ........ 267

III. DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI ............................... 267

A- HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE (TMK m. 162 f. II) ....................... 267

1- Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı

Aylık Süre........................................................................ 268

2- Her Hâlde Hayata Kast Eyleminin Üzerinden Beş Yıl

Süre.................................................................................. 268

B- AF (TMK m. 162 f. III)............................................................ 268

1- Özellikleri ........................................................................ 268

a. Şekle Bağlı Değildir.................................................. 269

aa. Yazılı Yapılabilir .............................................. 269

bb. Sözlü Yapılabilir ............................................... 269

cc. Örtülü Yapılabilir.............................................. 270

dd. Açık Yapılabilir ................................................ 270

b. Dava Hakkı Düşmüş Sayılır...................................... 270

c. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır...................... 271

d. İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir ........ 271

e. Eylem Öncesi Yapılamaz.......................................... 271

f. Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz .............. 271

g. Saik Önemli Değildir ................................................ 272

h. Şarta Bağlanamaz...................................................... 272

2- Af Sayılmayan Davranışlar.............................................. 272

a. Ceza Şikayetinden Vazgeçmek ................................. 273

b. Görüşme İçin Gitmek................................................ 273

c. Baba Evine Bırakmak ............................................... 273

d. Başlangıçta Ses Çıkarmamak.................................... 274

e. Cezaevinde Ziyaret Etmek ........................................ 274

3- Af Sayılan Davranışlar .................................................... 274

IV. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.................................................. 274

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ...... 275

B- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI

İLE İLİŞKİSİ ........................................................................... 275

C- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 275

22 İçindekiler

D- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................276

E- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................276

F- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ .....276

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................277

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ.................277

1- Sadece Hayata Kast Sebebiyle Dava Açılabilir................277

a. Genel Olarak..............................................................277

b. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar

Verilemez ..................................................................278

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava

Açılabilir ..........................................................................278

a. Genel Olarak..............................................................278

b. Hayata Kast Sebebiyle Karar Verilemez ...................279

c. Hayata Kast Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat

Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması

Sebebiyle Boşanma İstenemez...................................279

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.................279

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ......................................279

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ......................................280

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir ................................280

5- Islah Yapılabilir................................................................280

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ........................................281

V. SONUÇLARI....................................................................................282

A- FER’Î SONUÇLARI ................................................................282

1- Davacı Açısından .............................................................283

a. Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir .....................283

b. Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir .......................283

c. Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir..................283

d. Davacıya Velayet Verilebilir .....................................284

e. Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir........................284

f. Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir ............................285

g. Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir.............285

2- Davalı Açısından ..............................................................285

a. Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir ........................285

b. Davalıya Velayet Verilebilir......................................285

İçindekiler 23

c. Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez.................. 286

d. Davalıya Maddi Tazminat Verilemez ....................... 286

e. Davalıya Manevi Tazminat Verilemez ..................... 286

f. Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir ............................ 287

g. Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir............. 287

B- MAL REJİMİYLE İLGİLİ SONUÇLARI............................... 287

1- Edinilmiş Mallar Katılma Rejimindeki Etkisi (TMK m.

236 f. II)........................................................................... 287

2- Paylaşmalı Mal Ayrılığı Rejimindeki Etkisi (TMK m.

252).................................................................................. 288

C- MİRASLA İLGİLİ SONUÇLARI ........................................... 288

VI. USUL ............................................................................................... 289

A- DAVANIN TARAFLARI........................................................ 289

B- BEKLETİCİ SORUN .............................................................. 289

C- KONUSUZ KALMASI ........................................................... 290

D- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181) ............................................... 291

E- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26)........................ 292

§ 6. PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

(TMK. M. 162)........................................................................................... 293

I. SINIFLANDIRMA .......................................................................... 293

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR............................................. 293

B- MUTLAK BOŞANMA SEBEBİDİR ...................................... 294

C- KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR ...................... 295

1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir .................................. 295

a. Kasten Yapılması Gerekir......................................... 295

b. Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir.................. 296

2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz......................................... 296

II. KONUSU ......................................................................................... 297

A- PEK KÖTÜ DAVRANIŞIN ŞEKLİ........................................ 298

1- Eşin Vücut Bütünlüğüne Saldırı ...................................... 298

2- Eşin Sağlığına Saldırı ...................................................... 299

B- PEK KÖTÜ DAVRANIŞIN ŞİDDETİ.................................... 299

1- Eşe Istırap Vermelidir...................................................... 300

2- Eşin Sağlığını Bozmalıdır................................................ 301

C- PEK KÖTÜ DAVRANIŞIN SAYISI ...................................... 301

D- PEK KÖTÜ DAVRANIŞIN BELİRLENMESİ....................... 302

III. DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI ............................... 303

A- HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE (TMK m. 162 f. II) ....................... 303

1- Sürenin Belirlenmesi ....................................................... 303

24 İçindekiler

a. Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak Altı

Aylık Süre..................................................................304

b. Her Hâlde Hayata Kast Eyleminin Üzerinden Beş

Yıl Süre......................................................................304

2- Sürenin Niteliği ................................................................305

B- AF (TMK m. 162 f. III) ............................................................305

1- Özellikleri.........................................................................305

a. Şekle Bağlı Değildir ..................................................306

aa. Yazılı Yapılabilir ...............................................306

bb. Sözlü Yapılabilir................................................306

cc. Örtülü Yapılabilir ..............................................306

dd. Açık Yapılabilir .................................................306

b. Dava Hakkı Düşmüş Sayılır ......................................307

c. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır.......................307

d. İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir.........308

e. Eylem Öncesi Yapılamaz ..........................................308

f. Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz...............308

g. Saik Önemli Değildir.................................................309

h. Şarta Bağlanamaz ......................................................309

2- Af Sayılmayan Davranışlar ..............................................309

a. Ceza Şikayetinden Vazgeçmek..................................309

b. Görüşme İçin Gitmek ................................................310

c. Baba Evine Bırakmak................................................310

d. Başlangıçta Ses Çıkarmamak.....................................310

e. Cezaevinde Ziyaret Etmek.........................................310

3- Af Sayılan Davranışlar .....................................................311

IV. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ...................................................311

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ ......311

B- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................312

C- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................312

D- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................312

E- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................313

F- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ .....313

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................314

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ.................314

İçindekiler 25

1- Sadece Pek Kötü Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir .... 314

a. Genel Olarak ............................................................. 314

b. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar

Verilemez.................................................................. 314

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava

Açılabilir.......................................................................... 316

a. Genel Olarak ............................................................. 316

b. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Karar Verilemez........ 316

c. Pek Kötü Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından

Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden

Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez ................ 317

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir ................ 317

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 317

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 317

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir................................ 318

5- Islah Yapılabilir ............................................................... 318

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ....................................... 319

İ- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ............................. 320

V. SONUÇLARI................................................................................... 320

A- DAVACI AÇISINDAN ........................................................... 321

1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir ........................... 321

2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir ............................. 321

3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir........................ 321

4- Davacıya Velayet Verilebilir ........................................... 322

5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir.............................. 322

6- Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir .................................. 322

7- Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir................... 323

B- DAVALI AÇISINDAN ........................................................... 323

1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir............................... 323

2- Davalıya Velayet Verilebilir............................................ 323

3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez......................... 324

4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez.............................. 325

5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez ............................ 325

6- Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir................................... 325

7- Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ................... 325

VI. USUL ............................................................................................... 326

A- DAVANIN TARAFLARI........................................................ 326

B- HÜKÜM .................................................................................. 326

C- KONUSUZ KALMASI ........................................................... 327

26 İçindekiler

D- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181)................................................328

E- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26).........................328

§ 7. ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

(TMK. M. 162) ...........................................................................................329

I. SINIFLANDIRMA ...........................................................................329

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR..............................................330

B- MUTLAK BOŞANMA SEBEBİDİR.......................................331

C- KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR .......................333

1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir...................................333

a. Kasten Yapılması Gerekir..........................................333

b. Ayırt Etme Gücünün Bulunması Gerekir ..................333

2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz .........................................334

II. KONUSU..........................................................................................335

A- ONUR KIRICI DAVRANIŞIN ŞEKLİ....................................335

1- Davacının Kişiliğine Yönelmelidir...................................335

2- Saldırı Kastıyla Yapılmalıdır............................................337

a. Hakaret Etmek Amacıyla Saldırı ...............................337

b. Küçük Düşürmek Amacıyla Saldırı...........................338

B- ONUR KIRICI DAVRANIŞIN ŞİDDETİ................................338

C- ONUR KIRICI DAVRANIŞIN SAYISI ..................................341

D- ONUR KIRICI DAVRANIŞIN BELİRLENMESİ ..................342

III. DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI................................342

A- HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE (TMK m. 162 f. II) ........................343

1- Sürenin Belirlenmesi ........................................................343

a. Boşanma Sebebini Öğrenmesinden Başlayarak

Altı Aylık Süre...........................................................343

b. Her Hâlde Hayata Kast Eyleminin Üzerinden Beş

Yıl Süre......................................................................344

2- Sürenin Niteliği ................................................................344

B- AF (TMK m. 162 f. III) ............................................................344

1- Özellikleri.........................................................................345

a. Şekle Bağlı Değildir ..................................................346

aa. Yazılı Yapılabilir ...............................................346

bb. Sözlü Yapılabilir................................................346

cc. Örtülü Yapılabilir ..............................................346

dd. Açık Yapılabilir .................................................346

b. Dava Hakkı Düşmüş Sayılır ......................................346

c. Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklardandır.......................347

d. İradeyi Sakatlayan Sebepler Varsa Geçersizdir.........347

e. Eylem Öncesi Yapılamaz ..........................................347

İçindekiler 27

f. Ceza Şikayetinden Vazgeçme Af Sayılmaz .............. 348

g. Saik Önemli Değildir ................................................ 349

h. Şarta Bağlanamaz...................................................... 349

2- Af Sayılmayan Davranışlar.............................................. 349

a. Ceza Şikayetinden Vazgeçmek ................................. 349

b. Görüşme İçin Gitmek................................................ 349

c. Baba Evine Bırakmak ............................................... 350

d. Başlangıçta Ses Çıkarmamak.................................... 350

e. Cezaevinde Ziyaret Etmek ........................................ 350

3- Af Sayılan Davranışlar .................................................... 350

IV. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.................................................. 351

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ...... 351

B- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 351

C- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 352

D- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 352

E- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 352

F- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ..... 353

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 353

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE

BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ ...................................... 353

1- Sadece Onur kırıcı Davranış Sebebiyle Dava Açılabilir.. 354

a. Genel Olarak ............................................................. 354

b. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar

Verilemez.................................................................. 354

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava

Açılabilir.......................................................................... 355

a. Genel Olarak ............................................................. 355

b. Onur kırıcı Davranış Sebebiyle Karar Verilemez ..... 356

c. Onur kırıcı Davranış Sebebiyle Boşanma Davasından

Feragat Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden

Sarsılması Sebebiyle Boşanma İstenemez ................ 357

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir ................ 357

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 357

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 357

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir................................ 358

28 İçindekiler

5- Islah Yapılabilir................................................................358

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ........................................359

İ- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ .............................360

V. SONUÇLARI....................................................................................361

A- DAVACI AÇISINDAN............................................................361

1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir ............................361

2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir..............................361

3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir.........................361

4- Davacıya Velayet Verilebilir............................................362

5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir...............................362

6- Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir...................................363

7- Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ...................363

B- DAVALI AÇISINDAN............................................................363

1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir ...............................363

2- Davalıya Velayet Verilebilir.............................................363

3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez .........................364

4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez ..............................364

5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez.............................365

a. Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir.............................365

b. Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir .............365

VI. USUL................................................................................................365

A- DAVANIN TARAFLARI ........................................................365

B- HÜKÜM...................................................................................366

C- KONUSUZ KALMASI............................................................366

D- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181)................................................367

E- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26).........................368

§ 8. KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA

(TMK. M. 163) ...........................................................................................369

I. GENEL OLARAK............................................................................369

A- DİĞER EŞE YÖNELİK DEĞİLDİR........................................369

B- UTANÇ VERİCİ ÖZELLİKTEDİR.........................................370

II. SINIFLANDIRMA ...........................................................................370

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR..............................................370

B- NİSBİ BOŞANMA SEBEBİDİR .............................................372

C- KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR .......................375

III. KONUSU..........................................................................................376

A- SUÇ İŞLENMELİDİR..............................................................377

1- Kasten İşlenmelidir ..........................................................377

2- Evlendikten Sonra İşlenmiş Olması Gerekir ....................378

İçindekiler 29

3- Hukuka Uygunluk Sebepleri Bulunmamalıdır................. 379

a. Kanunun Hükmünü Yerine Getirme ......................... 379

b. Amirin Emrini Uygulama ......................................... 379

c. Meşru Savunma ........................................................ 380

d. Zorunluluk Hali......................................................... 380

e. Hakkın Kullanılması ................................................. 380

f. İlgilinin Rızası........................................................... 380

g. Cebir ve Şiddet, Korkutma ve Tehdit........................ 380

h. Hata........................................................................... 381

ı. Geçici Nedenler, Alkol veya Uyuşturucu Madde

Etkisinde Olma.......................................................... 381

4- Cezai İşlemin Sonlanması Engel Değildir ....................... 381

a. Kamu Davasının Düşmesi......................................... 381

b. Zarar Görenin Şikayetten Vazgeçmesi...................... 382

c. Ön Ödeme Yapılması................................................ 382

5- Birden Fazla Olmaması Engel Değildir........................... 382

B- SUÇUN KÜÇÜK DÜŞÜRÜCÜ OLMASI GEREKİR............ 383

1- Uluslararası Küçük Düşürücü Suçlar............................... 385

a. Soykırım.................................................................... 385

b. İnsanlığa Karşı Suç ................................................... 385

c. Göçmen Kaçakçılığı.................................................. 385

d. İnsan Ticareti ............................................................ 385

2- Kişilere Karşı Küçük Düşürücü Suçlar............................ 386

a. Hayata Karşı Suçlar .................................................. 386

b. Vücut Dokunulmazlığına Karşı Suçlar ..................... 387

c. İşkence ve Eziyet ...................................................... 387

d. Çocuk Düşürtme ve Kısırlaştırma............................. 388

e. Cinsel Dokunulmazlığa Karşı Suçlar ........................ 388

f. Hürriyete Karşı Suçlar .............................................. 388

g. Özel Hayata ve Hayatın Gizli Alanına Karşı Suçlar . 388

h. Malvarlığına Karşı Suçlar ......................................... 389

3- Topluma Karşı Küçük Düşürücü Suçlar.......................... 389

a. Genel Tehlike Yaratan Suçlar ................................... 389

b. Çevreye Karşı Suçlar ................................................ 389

c. Kamunun Sağlığına Karşı Suçlar .............................. 389

d. Kamu Güvenine Karşı Suçlar.................................... 390

e. Kamu Barışına Karşı Suçlar...................................... 390

f. Genel Ahlaka Karşı Suçlar........................................ 391

g. Ekonomi, Sanayi ve Ticarete İlişkin Suçlar .............. 391

4- Millete ve Devlete Karşı Suçlar....................................... 391

30 İçindekiler

a. Kamu İdaresinin Güvenirliğine ve İşleyişine Karşı

Suçlar.........................................................................391

b. Adliyeye Karşı Suçlar................................................391

c. Devletin Egemenlik Alametlerine ve Organlarının

Saygınlığına Karşı Suçlar ..........................................392

d. Devletin Güvenliğine Karşı Suçlar............................392

e. Anayasal Düzene ve Bu Düzenin İşleyişine Karşı

Suçlar.........................................................................392

f. Milli Savunmaya Karşı Suçlar...................................392

g. Devlet Sırlarına Karşı Suçlar ve Casusluk.................393

IV. DAVA HAKKININ ORTADAN KALKMASI................................393

A- UZUN SÜRE SONRA DAVA AÇILMASI.............................393

B- HOŞGÖRÜ İLE KARŞILAMA ...............................................393

V. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ...................................................393

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ ......394

B- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................394

C- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI

İLE İLİŞKİSİ............................................................................395

D- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................395

E- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................395

F- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ .....396

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................396

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE

BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ.......................................397

1- Sadece Suç İşleme Sebebiyle Dava Açılabilir..................397

a. Genel Olarak..............................................................397

b. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar

Verilemez ..................................................................397

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava

Açılabilir ..........................................................................398

a. Genel Olarak..............................................................398

b. Suç İşleme Sebebiyle Karar Verilemez .....................398

c. Suç İşleme Sebebiyle Boşanma Davasından Feragat

Varsa Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması

Sebebiyle Boşanma İstenemez...................................398

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir.................398

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ......................................399

İçindekiler 31

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 399

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir................................ 399

5- Islah Yapılabilir ............................................................... 400

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ....................................... 400

İ- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ............................. 402

VI. SONUÇLARI................................................................................... 402

A- DAVACI AÇISINDAN ........................................................... 402

1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir ........................... 402

2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir ............................. 403

3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir........................ 403

4- Davacıya Velayet Verilebilir ........................................... 403

5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir.............................. 404

a. Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir............................ 404

b. Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ............ 404

B- DAVALI AÇISINDAN ........................................................... 404

1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir............................... 404

2- Davalıya Velayet Verilebilir............................................ 405

3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez......................... 407

4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez.............................. 407

5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez ............................ 408

6- Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir................................... 408

7- Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ................... 408

VI. USUL ............................................................................................... 408

A- DAVANIN TARAFLARI........................................................ 408

B- SÜRE ....................................................................................... 409

C- BEKLETİCİ SORUN .............................................................. 409

D- KONUSUZ KALMASI ........................................................... 411

E- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181) ............................................... 412

F- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26)........................ 413

§ 9. HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

(TMK. M. 163)........................................................................................... 414

I. SINIFLANDIRMA .......................................................................... 414

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR............................................. 414

B- NİSBİ BOŞANMA SEBEBİDİR............................................. 415

II. KOŞULLARI ................................................................................... 415

A- HAYSİYETSİZ HAYATIN VARLIĞI ................................... 416

1- Haysiyetsiz Hayatın Ölçütü ............................................. 416

a. Toplumun Değer Yargılarıyla Bağdaşmazlık............ 416

32 İçindekiler

b. Ahlak, Şeref ve Namus Kayıtlarından Uzak

Davranış.....................................................................416

2- Haysiyetsiz Hayatın Zamanı ............................................417

3- Haysiyetsiz Hayatın Konusu Vakıalar..............................417

a. Hayat Ortaklığı Dışı Birliktelik .................................418

b. Randevu Evi İşletmek................................................419

c. Ayyaşlık.....................................................................420

d. Kumarbazlık ..............................................................420

e. Uyuşturucu Bağımlısı Olmak ....................................420

f. Gönül Tellallığı..........................................................421

4- Haysiyetsiz Hayatın Konusu Olmayan Vakıalar ..............421

a. İletişim Kurmak.........................................................421

aa. Telefon Görüşmesi Yapmak ..............................421

bb. Sanal Ortamda Görüşmek..................................422

cc. Mesajlaşmak ......................................................422

b. Günlük İçi Yazılanlar ................................................422

B- HAYSİYETSİZ HAYATIN SÜREKLİLİĞİ............................423

1- Devamlılık Göstermelidir.................................................423

2- Yaşam Biçimi Olarak Benimsenmiş Olmalıdır ................424

C- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRENİN KUSURLULUĞU ........424

D- HAYSİYETSİZ HAYAT SEBEBİYLE ORTAK YAŞAMIN

ÇEKİLMEZLİĞİ......................................................................425

III. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ...................................................427

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ ......427

B- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................428

C- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI

İLE İLİŞKİSİ............................................................................428

D- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................428

E- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................429

F- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ .....429

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................429

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE

BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ.......................................430

1- Sadece Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Dava

Açılabilir ..........................................................................430

a. Genel Olarak..............................................................430

b. Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Karar

Verilemez ..................................................................430

İçindekiler 33

2- Sadece Evlilik Birliğinin Sarsılması Sebebiyle Dava

Açılabilir.......................................................................... 431

a. Genel Olarak ............................................................. 431

b. Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Karar

Verilemez.................................................................. 432

c. Haysiyetsiz Hayat Sürme Sebebiyle Boşanma

Davasından Feragat Varsa Evlilik Birliğinin

Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma

İstenemez .................................................................. 432

3- Aynı Dava İçinde İki Sebeple Dava Açılabilir ................ 432

a. Özel Sebebe Dayalı Karar Verip Genel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 433

b. Genel Sebebe Dayalı Karar Verip Özel Sebepten

Karar Vermeme İsabetsizdir ..................................... 433

4- Aynı Dava İçinde Terditli Açılabilir................................ 434

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ....................................... 434

İ- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ............................. 436

IV. SONUÇLARI................................................................................... 436

A- DAVACI AÇISINDAN ........................................................... 436

1- Davacıya Manevi Tazminat Verilebilir ........................... 436

2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir ............................. 437

3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir........................ 437

4- Davacıya Velayet Verilebilir ........................................... 437

5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir.............................. 438

6- Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir .................................. 438

B- DAVALI AÇISINDAN ........................................................... 438

1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir............................... 438

2- Davalıya Velayet Verilemez............................................ 439

3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez......................... 440

4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez.............................. 440

5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez ............................ 440

6- Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ................... 441

V. USUL ............................................................................................... 441

A- DAVANIN AÇILMASI........................................................... 441

B- DAVANIN TARAFLARI........................................................ 442

C- İSPAT YÜKÜ.......................................................................... 442

D- SÜRE ....................................................................................... 442

E- KONUSUZ KALMASI ........................................................... 443

F- KARAR GEREKÇELİ OLMALIDIR ..................................... 444

G- ISLAH YAPILABİLİR............................................................ 445

H- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181) ............................................... 445

34 İçindekiler

I- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26).........................446

§ 10. TERK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. M. 164) ..................................447

I. KAVRAM.........................................................................................447

II. SINIFLANDIRMA ...........................................................................448

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR..............................................448

B- MUTLAK BOŞANMA SEBEBİDİR.......................................449

C- KUSURA DAYALI BOŞANMA SEBEBİDİR .......................449

1- Davalının Kusurlu Olması Gerekir...................................450

2- Kusur Kıyaslaması Yapılamaz .........................................450

III. EŞLERDEN BİRİ ORTAK YAŞAMDAN AYRILMIŞ

OLMALIDIR ....................................................................................450

A- GERÇEK TERK.......................................................................453

1- Kavram.............................................................................453

2- Terk Edilen Eş Dava Açabilir...........................................455

3- Terk Eden Eş Dava Açamaz.............................................455

B- YAPINTI TERK.......................................................................456

1- Ortak Konutu Terk Etmeye Zorlayan/Terk Eden Eş Dava

Açamaz.............................................................................457

a. Evden Kovmak ..........................................................458

b. Hayvanlara Bakmaya Zorlamak ................................460

c. Fiziksel Şiddet Uygulamak........................................460

d. Aşırı Alkol Kullanmak ..............................................461

e. Hakaret/Küfür Etmek.................................................462

f. Eşyaları Dışarı Atmak................................................462

g. Hastalığı ile İlgilenmemek.........................................463

h. Birlik Görevlerini Yerine Getirmemek......................463

2- Haklı Bir Sebep Olmaksızın Ortak Konuta Dönmeyi

Engelleyen/ Terk Eden Eş Dava Açamaz.........................464

3- Yapıntı Terke Maruz Bırakılan/Terk Edilen Eş Dava

Açabilir.............................................................................465

IV. ORTAK YAŞAMA SON VERME KASTI BULUNMALIDIR ......469

A- GENEL OLARAK ...................................................................469

B- BOŞANMA SEBEBİ OLUŞTURMAYAN AYRI

YAŞAMALAR.........................................................................470

1- Askerlik............................................................................470

2- Ceza Evinde Bulunma......................................................470

a. Hükümlülük...............................................................470

b. Tutuklanma................................................................470

3- Gözaltına Alınma .............................................................470

4- Hastalık ............................................................................470

5- Karantina ..........................................................................471

İçindekiler 35

6- Öğrenim........................................................................... 471

7- Kaçırılma ......................................................................... 472

8- Memuriyetin Gereği......................................................... 472

9- Sınır Dışı Edilme ............................................................. 472

10- Esirlik .............................................................................. 472

11- İş Seyahati........................................................................ 472

C- BOŞANMA SEBEBİ OLUŞTURMAYAN AYRI

KALMALAR........................................................................... 472

1- Ayrı Odada Yatmak......................................................... 473

2- Yemeği Ayrı Yemek........................................................ 473

3- Cinsel İlişkiden Kaçınmak............................................... 473

V. AYRILIK, HUKUKA AYKIRI OLMALIDIR ................................ 473

A- ENGEL KARAR BULUNMAMALIDIR ............................... 473

1- Birlikte Yaşamaya Ara Verme Kararı Bulunmamalıdır... 473

2- Ayrılık Kararı Bulunmamalıdır ....................................... 475

3- Korunma Kararı Bulunmamalıdır.................................... 476

B- AYRI BİR BOŞANMA VEYA AYRILIK DAVASI

BULUNMAMALIDIR ............................................................ 477

1- Ayrı Dava Karara Bağlanmamışsa .................................. 477

2- Ayrı Dava Karara Bağlanmış Olup Kesinleşmemişse ..... 479

3- Ayrı Dava Müracaata Bırakılmışsa.................................. 480

4- Ayrı Davadan Feragat Edilmişse ..................................... 481

5- Ayrı Davanın Reddinden Sonra Yeterli Süre

Geçmemişse..................................................................... 483

C- TEDBİR NAFAKASI VERİLMİŞSE DAVA TARİHİNDEN

DÖRT AY GEÇMİŞ OLMALIDIR......................................... 483

1- Tedbir Nafakası Dosyası İncelenmelidir ......................... 484

2- Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay

Geçmişse İhtar İstenebilir ................................................ 484

3- Nafaka Hükmünün Dava Tarihinden İtibaren Dört Ay

Geçmemişse İhtar İstenemez ........................................... 486

D- AYRI YAŞAMAK KONUSUNDA ORTAK ARZU

BULUNMAMALIDIR ............................................................ 489

E- DAVET EDİLEN EŞ AKIL HASTASI OLMAMALIDIR ..... 489

F- ARALARINDA İYİNİYETİ KALDIRAN VE DEVAM

EDEN BİR DAVA BULUNMAMALIDIR............................. 490

1- Ceza Davası Bulunmamalıdır .......................................... 490

a. Ceza Soruşturması Bulunmamalıdır.......................... 490

b. Ceza Kovuşturması Bulunmamalıdır ........................ 491

2- Evlenmenin Butlanı Davası Bulunmamalıdır .................. 492

3- Tedbir Nafakası Davası Bulunmamalıdır ........................ 493

36 İçindekiler

a. Nafaka Davasının Açılmasından İtibaren Dört Ay

Geçmedikçe İhtar İstenemez......................................493

b. İhtar İstek Tarihinden Önceki Dört Aylık Fiili Ayrılık

Döneminden “Evvel” Açılan Nafaka İsteği Haklı

Bulunmuşsa Dava Reddedilir ....................................494

4- Tazminat Davası Bulunmamalıdır....................................494

5- Ziynet Alacağı Davası Bulunmamalıdır...........................494

6- Tapu İptal ve Tescil Davası Bulunmamalıdır...................495

7- Diğer Davalar ...................................................................495

VI. DAVET EDİLEN KONUT HAZIRLANMIŞ OLMALIDIR ...........495

A- KONUT KAVRAMI ................................................................495

B- KONUT SÜRESİNDE HAZIRLANMALIDIR .......................500

1- İhtar İsteminden Dört Ay Önce Hazırlanmalıdır..............500

2- Çekişme Varsa Ne Zaman Hazırlandığı Belirlenmelidir..501

3- Davet Edilen Konut Değiştirilmemiş Olmalıdır...............502

4- Davet Edilen Konutta Oturuyor Olunmalıdır ...................502

C- KONUT DÖŞENMİŞ OLMALIDIR........................................502

1- Yeterli Eşya Bulunmalıdır................................................502

2- Yeterli Yiyecek İçecek Bulunmalıdır...............................504

3- Yeterli Yakacak Bulunmalıdır..........................................504

D- KONUT BİRLİKTE SEÇİLMİŞ OLMALIDIR.......................505

1- Eşler Tarafından Ortak Konut Seçimi ..............................505

a. Kural Olarak Ortak Konut Seçimi .............................506

b. Birlikte Seçilmediği İtiraz Olarak İleri Sürülmelidir .508

c. Davete Uyulmuşsa İtiraz Edilemez............................508

2- Hâkim Tarafından Ortak Konut Seçimi............................509

E- KONUTUN MADDİ BAĞIMSIZLIĞI BULUNMALIDIR ....510

1- Konut Bağımsız Kullanılır Olmalıdır...............................510

2- Konut Ortak Kullanılmamalıdır .......................................511

3- Konut Güvenli Olmalıdır..................................................512

4- Konut İhtardan Dört Ay Önce Bağımsız Olmalıdır..........513

F- KONUTUN MANEVİ BAĞIMSIZLIĞI BULUNMALIDIR..513

1- Fiziki Manevi Bağımsızlık ...............................................514

a. Aynı Apartmanda Oturmak .......................................514

aa. Alt Katta Oturmak .............................................514

bb. Üst Katta Oturmak.............................................515

cc. Aynı Katta Oturmak ..........................................515

dd. Diğer Katta Oturmak .........................................515

ee. Yeme İçme Birlikte Oturmak ............................516

b. Aynı Bahçe İçinde Oturmak ......................................517

İçindekiler 37

2- Kişisel Manevi Bağımsızlık............................................. 517

a. Ana, Baba ve Kardeşlerle Oturmak........................... 517

aa. Bakıma Muhtaç Olmalıdır ................................ 519

bb. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır...................... 520

cc. Zorunlu Sebep Bulunmamalıdır........................ 520

b. Üvey Çocuklarla Oturmak ........................................ 521

aa. Ortak Olmayan Çocuk Ergin Değilse ............... 521

bb. Ortak Olmayan Çocuk Erginse ......................... 521

aaa. Bakıma Muhtaç Olmalıdır...................... 521

bbb. Boşanma Sebebi Yaratmamalıdır ........... 521

3- Zamansal Manevi Bağımsızlık ........................................ 522

G- KONUTUN DAVALININ GİRİŞİNE HAZIR OLMASI

YETERLİDİR.......................................................................... 522

VII. AİLE MAHKEMESİNCE İHTAR YAPILMIŞ OLMALIDIR........ 523

A- İHTARIN NİTELİĞİ............................................................... 523

1- İhtar Dava Değil Bir İşlemdir .......................................... 524

a. Değişik İşler Kaydına Alınmalıdır ............................ 524

b. Çekişmesiz Yargı İşlerinden Sayılır.......................... 524

2- İhtar Dava Şartıdır ........................................................... 525

3- İhtar İle Yurt Dışına Davet Yapılabilir ............................ 526

a. Yurt Dışında Oturan Türkiye’ye Davet Edemez....... 526

b. Yurt Dışı Davete Eklenecek Belgeler ....................... 526

aa. Gidiş Dönüş Bileti............................................. 526

bb. Pasaport............................................................. 527

cc. Oturma İzni ....................................................... 527

dd. İkamet Belgesi .................................................. 527

ee. Vize Belgesi...................................................... 527

ff. Muvafakat Belgesi ............................................ 528

c. Yurt Dışı Davete Uyma Süresinin Başlangıcı........... 528

d. Yurt Dışına Çağıran Giderleri Karşılamalıdır........... 528

4- İhtar Kararına Yönelik Usul Hükümleri .......................... 529

a. İhtar Kararını Görevli Mahkeme Verebilir ............... 529

aa. Aile Mahkemesi ile İhtar Yapılabilir ................ 529

bb. İletişim Araçları ile İhtar Yapılamaz................. 530

cc. Avukat Aracılığı ile İhtar Yapılamaz................ 530

dd. Vekil Aracılığı ile İhtar Yapılamaz................... 530

b. İhtar İsteminde Yetki Kuralı Uygulanmaz ................ 530

c. İhtar İsteminde Kanun Yolu...................................... 530

aa. Kabul Edilen İhtar İstemine Kanun Yolu

Kapalıdır ........................................................... 530

38 İçindekiler

bb. Kabul Edilmeyen İhtar İstemine Kanun Yolu

Açıktır................................................................531

B- İHTARIN SÜRESİ...................................................................532

1- Dört Ay Ortak Konuttan Ayrılma Gerçekleşmelidir ........533

a. Fiili Ayrılık Tarihi Gösterilmiş Olmalıdır .................533

b. Dört Aylık Süre Dolmuş Olmalıdır ...........................533

c. Ayrılık Süresinin Dört Ay Olması Yeterlidir.............534

2- İki Ay Ortak Konuta Dönme Süresi Dolmalıdır...............535

C- İHTAR DİLEKÇESİNİ İNCELEME .......................................537

1- Şekli Anlamda Uygunluk Varsa.......................................537

2- Şekli Anlamda Uygunluk Yoksa......................................537

D- İHTARIN GERÇEK TERK HALİNDE İÇERİĞİ ...................539

1- Tarafların Ad, Soyad ve Adresleri....................................539

a. İhtar Gönderen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi

(OKDY m. 8 f. I/a) ....................................................539

b. İhtar Gönderilen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi

(OKDY m. 8 f. I/b) ....................................................540

2- Davet Edilen Konutun Açık Adresi ve Anahtarın Yeri ....540

a. Davet Edilen Konutun Açık Adresi Yazılmalıdır

(OKDY m. 8 f. I/c) ....................................................540

b. Davet Edilen Konutun Anahtarının Yeri Yazılmalıdır

(OKDY m. 8 f. I/d) ....................................................541

c. Tebliğ Edilen İhtar Dilekçesinde Açık Adresin

Bulunması Yeterlidir .................................................542

d. Maruf Yerler İçin Adres Yazılmaması Eksiklik

Sayılmaz ....................................................................542

e. İhtar Dilekçesinde Yazılmayan Konuta Davet

Yapılamaz..................................................................542

f. Ortak Konuta Davet Yapılabilir.................................542

3- Dönüş Süresi (OKDY m. 8 f. I/e).....................................543

a. Dönüş Süresi Açıkça Gösterilmelidir ........................543

b. Dönüş Süresi Değiştirilmemelidir .............................544

c. Dönüş Süresi Sınırlandırılmamalıdır .........................546

4- Yol ve Konaklama Gideri (OKDY m. 8 f. I/ç).................547

a. Yol ve Konaklama Gideri Başka Adrese

Gönderilmemelidir.....................................................547

b. Yol ve Konaklama Gideri Başka Sebeple

Gönderilmemelidir.....................................................548

c. Yol ve Konaklama Gideri Kısa Mesafelerde Gerekli

Değildir......................................................................548

d. Yol ve Konaklama Gideri Konutta Ödemeli

Gönderilmelidir .........................................................549

İçindekiler 39

aa. Yol ve Konaklama Gideri Adi Posta Havalesi

İle Gönderilemez............................................... 551

bb. Yol ve Konaklama Gideri Merciine Gitme

Zorunluluğu Yüklenemez ................................. 551

cc. Konuta Gidilmişse Yol ve Konaklama Gideri

Ödeme Sorun Değildir ...................................... 552

e. Yol ve Konaklama Giderinde Gerekli Miktar

Araştırılmalıdır.......................................................... 552

f. Yol ve Konaklama Gideri Yeterli Olmalıdır............. 554

aa. Yurt İçi Davetlerde Yol ve Konaklama

Gideri ................................................................ 555

bb. Yurt Dışı Davetlerde Yol ve Konaklama

Gideri ................................................................ 556

g. Yol ve Konaklama Gideri Almaktan Kaçınmanın

Etkisi Yoktur............................................................. 556

h. Yol ve Konaklama Gideri Yetersizliği İtiraz Olarak

İleri Sürülmelidir....................................................... 556

ı. Yol ve Konaklama Giderinin Ele Geçmediği İddiası

Araştırılmalıdır.......................................................... 558

i. Yol ve Konaklama Giderinin Alındığı veya

Alınmasından İmtina Edildiği Tarihten Süre Başlar . 558

j. Yol ve Konaklama Gideri Yargılama Gideri Olarak

Ödenmelidir .............................................................. 559

k. Yol ve Konaklama Gideri Ödenmemişse Dava

Reddedilmelidir......................................................... 559

5- İhtara Uymamanın Hukuki Sonuçları (OKDY m. 8

f. I/e) ................................................................................ 559

E- İHTARIN YAPINTI TERK HALİNDE İÇERİĞİ................... 560

1- Tarafların Ad, Soyad ve Adresleri................................... 560

a. İhtar Gönderen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi

(OKDY m. 8 f. I/a).................................................... 560

b. İhtar Gönderilen Eşin Adı ve Soyadı ile Adresi

(OKDY m. 8 f. I/b).................................................... 561

2- Ortak Konutun Açık Adresi............................................. 561

3- Önlemlerin Alınması ....................................................... 561

4- Ortak Konuta Kabul Etme Gereği ................................... 561

5- Ortak Konuta Kabul Etmemenin Hukuki Sonuçları ........ 561

F- İHTARIN USULÜ................................................................... 562

1- İhtarın Tebliğ Edilmesi.................................................... 562

a. Tebligat, Terk Eden/Etmiş Sayılan Eşe

Yapılmalıdır .............................................................. 562

b. Tebligat, Tebligat Kanunu Hükümlerine Uygun

Yapılmalıdır (OKDY m. 10)..................................... 562

40 İçindekiler

aa. Tebligatın Yapılması (Teb. K. m. 1)..................562

bb. Aynı Konutta Oturan Kişilere veya Hizmetçiye

Tebligat (Teb. K. m. 16) ....................................563

cc. Tebliğ İmkansızlığı ve Tebellüğden İmtina

(Teb. K. m. 21) ..................................................563

dd. Tebliğ Mazbatası (Teb. K. m. 23)......................564

ee. Tebligatın İlânen Yapılması (Teb. K.

m. 28-31) ...........................................................566

ff. Usulüne Aykırı Tebliğin Hükmü (Teb. K. m.

32)......................................................................568

gg. Tebligatın Usulsüzlüğü İleri Sürülmelidir .........568

2- İki İhtarda Bulunulması....................................................568

3- İhtarın Islahla İstenilmesi .................................................570

VIII. İHTARIN NOTER TARAFINDAN YAPILMASI İSTENEBİLİR .571

A- YETKİNİN ESASI (Not. K. m. 71/A, 71/B f. V).....................571

B- UYGULANACAK USUL (Not. K. m. 71/B)...........................574

1- Başvuru ............................................................................574

a. Başvuru Şekli.............................................................574

aa. Yazılı Başvuru (Not. K. m. 71/B f. I, OKDY

m. 10).................................................................575

bb. Sözlü Başvuru (Not. K. m. 71/B f. I, OKDY

m. 10).................................................................575

b. Başvuru Yeri..............................................................575

c. Başvuru Yapacak Kişi ...............................................575

aa. Bizzat Eşin Kendisi ...........................................575

bb. Eşin Vekili.........................................................576

d. Başvuruda Verilecek Bilgiler.....................................576

2- Tutanak Düzenleme (Not. K. m. 71/B f. I, OKDY

m. 10) ...............................................................................576

3- Özel Kanunlardaki Usul Uygulanır (Not. K. m. 71/B

f. I)....................................................................................577

4- İlgilisine Belge Verme (Not. K. m. 71/B f. I)...................577

5- İşlemi Yapmaya Yetkili Kişiler (Not. K. m. 71/B f. II,

OKDY m. 11)...................................................................577

a. Noterler......................................................................577

b. Görevli.......................................................................577

c. Noter Stajyeri.............................................................577

6- Alınacak Ücret (Not. K. m. 71/B f. IV)............................578

C- İhtar Prosedürü .........................................................................578

1- Ortak Konuta Davet (OKDY m. 7) ..................................578

2- İhtarın Şekli (OKDY m. 8)...............................................579

İçindekiler 41

3- İhtarın Tebliği (OKDY m. 9)........................................... 579

4- Belgelerin Saklanması ve Mahkemeye Gönderilmesi

(OKDY m. 12)................................................................. 579

5- Bilgi ve Belgelerin Elektronik Ortamda Paylaşımı ve

Kaydı (OKDY m. 13) ...................................................... 580

6- Nüfus Kaydı Sorgulaması (OKDY m. 14)....................... 580

IX. İHTAR SAMİMİ OLMADIĞI HAL GERÇEKLEŞMEMELİDİR . 580

A- SAMİMİYETİ KALDIRAN AÇIKLAMADA BULUNMAK 580

1- Evliliğin Yürümeyeceğini Açıklamak ............................. 581

2- İstenmediğini Açıklamak................................................. 581

3- Sevmediğini Açıklamak................................................... 583

4- Geçinemeyeceğini Açıklamak ......................................... 583

5- Başkasıyla Evleneceğini Açıklamak................................ 583

6- İhtarı Sinirle Çektiğini Açıklamak................................... 584

7- Çocuğun Soybağından Şüphelendiğini Açıklamak.......... 584

8- Para Yedirmeyeceğini Açıklamak ................................... 584

9- Kullandığını Açıklamak................................................... 585

10- Evliliğin Sarsıldığını Açıklamak ..................................... 585

B- SAMİMİYETİ KALDIRAN DAVRANIŞTA BULUNMAK . 586

1- Başkası İle İlişkisi Sürüyor Olmak .................................. 586

2- Şiddet Uygulamak ........................................................... 587

3- Tehdit Etmek ................................................................... 587

4- Konuta Almamak............................................................. 588

5- Hakaret Etmek ................................................................. 589

6- Güven Sarsıcı Davranışta Bulunmak............................... 589

7- Başkasını Kaçırmak......................................................... 590

8- Tedavisinde Yalnız Bırakmak ......................................... 590

9- Konutta Arkadaşlarını Barındırmak................................. 590

10- Evlenmek İçin Görüşmeler Yapmak................................ 591

C- SAMİMİYETİ KALDIRAN ENGELİN BULUNMASI ......... 591

1- Cinsel İlişki Kurabilme Yeteneksizliği Sürüyor Olmak .. 591

2- Hem Terk Hem Birliğin Sarsılması Sebebine

Dayanmak........................................................................ 592

3- İhtar Kararının Tebliğinden Uzun Süre Sonra Dava

Açmak.............................................................................. 594

D- SAMİMİYETE ENGEL KABUL EDİLMEYEN HALLER ... 595

1- İcra İşlemi Yapılması....................................................... 595

2- Boşanma Davası Sonrası Açıklamalar............................. 596

X. İHTARIN SONUÇLARI.................................................................. 596

A- İHTAR İSTEMININ SONUÇ DOĞURMADIĞI HALLER ... 596

1- Davalının Davet Edilen Konuta Girememesi................... 596

42 İçindekiler

a. Hazır Bulunulmadığı İçin Konuta Girilememesi.......597

aa. Davacı Hazır Olmadığı İçin Konuta

Girememek ........................................................597

bb. Davacı Bildirime Rağmen Kapıyı Açmayacağını

Söylediği İçin Konuta Girememek ....................599

cc. Davalı İle Çekişmeli Kişi Evde Bulunduğu İçin

Konuta Girememek............................................599

b. Anahtar Bırakılmadığı İçin Konuta Girilememesi.....600

aa. Konutta Her An Hazır Bulunulacaksa Anahtarın

Yeri Bildirilmeyebilir ........................................601

bb. Anahtar Emniyetli Bir Yere Bırakılmalıdır .......602

aaa. Komşu.....................................................602

bbb. Muhtara...................................................602

ccc. Karakol....................................................602

ddd. Mahkeme Kalemi....................................603

cc. Anahtarın Yerinin Tebliğ Edilen İhtar

Dilekçesinde Yazılması Yeterlidir.....................603

dd. Kendi Anahtarı İle Giren Anahtar Savunması

Yapamaz............................................................603

c. Kapı Kilitli Olduğu İçin Konuta Girilememesi..........604

2- Davalının Haklı Sebeplerle Boşanma Davası Açması......604

3- Davalının Mazeretinin Bulunması....................................606

a. Tutuklanmak..............................................................606

b. Hasta Olmak ..............................................................606

aa. Kendisinin Hasta Olması ...................................606

aaa. Hastalık Dönmeyi Engeller Nitelikte

Olmalıdır.................................................607

bbb. Hastalığa İlişkin Uzman Raporu

Alınmalıdır..............................................607

ccc. Hastalık Kısa Süreli Olsa Bile Dönüş

Süresini Sakatlar .....................................608

ddd. Taburcu Olunma Dönüş Süresinin

Sakatlanmasını Engellemez ....................608

bb. Ortak Çocuğun Hasta Olması ............................608

c. Mevsim Koşulları ......................................................609

d. Askerde Olmak..........................................................609

e. Doğum Yapmak.........................................................609

f. Eğitim Engeli Olmak .................................................610

aa. Kendisinin Eğitim Engeli Olması......................610

bb. Ortak Çocuğun Eğitim Engeli Olması...............610

g. Bulaşıcı Hastalık........................................................610

İçindekiler 43

B- İHTAR İSTEMİNİN SONUÇ DOĞURDUĞU HALLER ...... 610

1- İhtardan Uzun Süre Önceki Olaylara Dayanılmış

Olması.............................................................................. 610

2- Davalıya Taşınmaz Verilmemiş Olması .......................... 611

3- Davacının Davalıyı Bizzat Alıp Getirmemesi ................. 611

4- Konuta Dönüşün Ciddî Olmaması................................... 611

5- Ortak Konuta Dönmemekte Haklılığın

Kanıtlanamaması ............................................................. 612

a. İspat Yükü Davalıdadır ............................................. 612

b. Vakıa Olarak İleri Sürülmelidir ................................ 615

6- İhtara Rağmen Haklı Sebep Olmadan Konuta

Dönülmemiş Olması ........................................................ 616

XI. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.................................................. 617

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ...... 617

B- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 618

C- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI

İLE İLİŞKİSİ ........................................................................... 618

D- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 619

E- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 619

F- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 619

G- AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 620

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ................ 620

1- Davet Eden Eşin Aynı Dava Dilekçesinde Talep

Etmesi .............................................................................. 620

2- Davet Edilen Eşin Ayrı Dava Dilekçesinde Talep

Etmesi .............................................................................. 621

3- Davet Edilen Eşin Karşı Dava Dilekçesinde Talep

Etmesi .............................................................................. 622

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ....................................... 623

İ- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ............................. 624

XII. SONUÇLARI................................................................................... 625

A- DAVACI AÇISINDAN ........................................................... 625

1- Davacıya Manevi Tazminat Verilemez ........................... 626

2- Davacıya Maddi Tazminat Verilebilir ............................. 633

3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir........................ 633

4- Davacıya Velayet Verilebilir ........................................... 634

44 İçindekiler

5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir...............................634

6- Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir...................................634

7- Davacı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir ...................634

B- DAVALI AÇISINDAN............................................................635

1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir ...............................635

2- Davalıya Velayet Verilebilir.............................................635

3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilemez .........................635

4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez ..............................637

5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez.............................638

6- Davalı İştirak Nafakası İsteyebilir....................................640

7- Davalı Kişisel İlişki Kurulmasını İsteyebilir....................640

XIII. USUL................................................................................................640

A- İSPAT YÜKÜ...........................................................................640

B- DAVALININ KABULÜ SONUÇ DOĞURMAZ....................641

C- BAŞKA SEBEPLE BOŞANMA KARARI VERİLEMEZ ......642

1- Islah Yapılmamışsa ..........................................................642

2- Islah Yapılmışsa ...............................................................643

3- Bir Sebebe Hasredilmişse.................................................644

4- Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa...............................644

D- UYGULANACAK KANUN....................................................644

E- İHTAR DOSYASI İNCELENMELİDİR .................................646

F- KONUSUZ KALMASI............................................................647

G- KARAR GEREKÇELİ OLMALIDIR......................................648

H- KUSUR YÖNÜNDEN MİRASÇILARIN DAVAYI

SÜRDÜRMESİ (TMK m. 181)................................................648

I- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26).........................648

§ 11. AKIL HASTALIĞI SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. M. 165)............649

I. SINIFLANDIRMA ...........................................................................649

A- ÖZEL BOŞANMA SEBEBİDİR..............................................649

B- NİSBİ BOŞANMA SEBEBİDİR .............................................650

C- KUSURA DAYANMAYAN BOŞANMA SEBEBİDİR .........650

II. KOŞULLARI....................................................................................652

A- AKIL HASTALIĞI KOŞULU .................................................652

1- Akıl Hastalığının Evlenme Öncesinde Bulunması ...........652

a. Akıl Hastaları Tıbbî Sakınca Yoksa Evlenebilirler....652

b. Evlenmeye Engel Olacak Derecede Akıl Hastalığı

Varsa Evlenme Mutlak Butlanla Batıldır...................652

c. Davacı Eş Mutlak Butlan Davası veya Boşanma

Davası Açabilir..........................................................653

d. Eş İyileşmiş Olursa Mutlak Butlan, Nisbî Butlana

Dönüşür .....................................................................654

İçindekiler 45

e. Boşanma Davası Cumhuriyet Savcısı ve İlgililerin

Dava Açma Haklarını Etkilemez .............................. 654

2- Akıl Hastalığının Evlenmeden Sonra Başlaması ............. 655

3- Hastalığın Varlığı Hakkında Resmî Sağlık Kurulu

Raporu Alınmalıdır.......................................................... 655

a. Sağlık Kurulu İlgili Uzmanları Barındırmalıdır........ 655

aa. Psikiyatri Uzmanı Yer Almalıdır ...................... 655

bb. Tek Psikiyatri Uzmanı Raporu Yeterli Değildir 655

b. Sağlık Kurulu Rapor Giderlerini Davacı

Karşılamalıdır ........................................................... 656

c. Sağlık Kurulu Raporu Akıl Hastalığının Varlığını

Açıklamalıdır ............................................................ 656

d. Sağlık Kurulu Raporlarının Çelişkisi Giderilmelidir 656

B- GEÇMEZLİK KOŞULU ......................................................... 658

1- Hastalığın Geçmesi Olanaksız Bulunmalıdır................... 658

a. Mahkeme Tarafından Açıkça Sorulmalıdır............... 659

b. Sağlık Kurulu Raporunda Açıkça İfade Edilmelidir . 661

c. Salt Tanık Anlatımları Esas Alınmamalıdır .............. 662

2- Hastalığın Geçmezliği Hakkında Resmî Sağlık Kurulu

Raporu Alınmalıdır.......................................................... 663

a. Sağlık Kurulu İlgili Uzmanları Barındırmalıdır........ 664

aa. Psikiyatri Uzmanı Yer Almalıdır ...................... 664

bb. Tek Psikiyatri Uzmanı Raporu Yeterli

Değildir ............................................................. 665

b. Sağlık Kurulu Rapor Giderlerini Davacı

Karşılamalıdır ........................................................... 665

c. Sağlık Kurulu Raporu Hastalığının Geçmezliğini

Açıklamalıdır ............................................................ 666

d. Sağlık Kurulu Raporlarının Çelişkisi

Giderilmelidir............................................................ 667

3- Güvenlik Tedbirine İlgili Mahkemesinde

Hükmedilebilir................................................................. 669

C- ÇEKİLMEZLİK KOŞULU...................................................... 670

1- İspat Yükü Davacıya Aittir.............................................. 670

2- Çekilmezlik Her Tür Delille Kanıtlanabilir ..................... 670

3- Çekilmezlik Hakkında Resmî Sağlık Kurulu Raporu

Alınabilir.......................................................................... 671

III. DİĞER DAVALAR İLE İLİŞKİSİ.................................................. 671

A- ZİNA SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ...... 672

B- HAYATA KAST SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ .................................................................................. 672

C- PEK KÖTÜ DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ ........................................................... 672

46 İçindekiler

D- ONUR KIRICI DAVRANIŞ SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................672

E- SUÇ İŞLEME SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE

İLİŞKİSİ...................................................................................673

F- HAYSİYETSİZ HAYAT SÜRME SEBEBİYLE BOŞANMA

DAVASI İLE İLİŞKİSİ............................................................673

G- TERK SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLİŞKİSİ .....673

H- EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

SEBEBİYLE BOŞANMA DAVASI İLE İLGİSİ ....................673

1- Akıl Hastalığı Sebebiyle Boşanma Davasında Deliller Bu

Çerçevede Değerlendirilmelidir .......................................674

2- Davranışları İradi Olmayan Davalı Hakkında Evlilik

Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle Boşanma

Kararı Verilemez ..............................................................674

3- Diğer Koşulları Varsa Sadece Akıl Hastalığı Sebebiyle

Boşanma Davası Açılabilir...............................................675

4- Evlilik Birliğinin Temelinden Sarsılması Sebebiyle

Boşanma Davası Islah Edilerek Akıl Hastalığı Sebebiyle

Boşanma Davasına Dönüştürülebilir................................675

5- Birden Fazla Boşanma Sebebi Varsa Ayrı Ayrı Karar

Verilmelidir ......................................................................676

6- Sadece Genel Boşanma Sebebiyle Açılmışsa...................677

I- AYRILIK KARARI VERİLEBİLİR ........................................678

İ- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILAMAZ .............................679

IV. SONUÇLARI....................................................................................680

A- DAVACI AÇISINDAN............................................................680

1- Davacıya Manevi Tazminat Verilemez ............................680

2- Davacıya Maddi Tazminat Verilemez..............................681

3- Davacıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir.........................681

a. Davalının Akçalı Durumu Yeterli İse........................682

b. Davalının Akçalı Durumu Yetersiz İse......................682

4- Davacıya Velayet Verilebilir............................................682

5- Davacıya Tedbir Nafakası Verilebilir...............................682

B- DAVALI AÇISINDAN............................................................683

1- Davalıya Tedbir Nafakası Verilebilir ...............................683

2- Davalıya Velayet Verilemez.............................................683

3- Davalıya Yoksulluk Nafakası Verilebilir .........................684

4- Davalıya Maddi Tazminat Verilemez ..............................684

5- Davalıya Manevi Tazminat Verilemez.............................684

6- Davacı İştirak Nafakası İsteyebilir...................................685

V. USUL................................................................................................685

A- DAVANIN AÇILMASI ...........................................................685

İçindekiler 47

1- Akıl Hastası Olmayan Eş Tarafından Açılabilir .............. 685

2- Akıl Hastası Olan Eşin Vasisi Tarafından Açılamaz ....... 685

3- Evlilik Akdinin İcrası Sırasında Akıl Hastası Olunması

Engel Oluşturmaz ............................................................ 686

4- Her Zaman Açılabilir....................................................... 687

B- DAVADA TEMSİL................................................................. 688

C- KONUSUZ KALMASI ........................................................... 692

D- ISLAH YAPILABİLİR............................................................ 693

E- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26)........................ 695

ÜÇÜNCÜ KISIM

GENEL BOŞANMA SEBEPLERİ

BİRİNCİ BÖLÜM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

BİRİNCİ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI KAVRAMI

§ 12. EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI (TMK M. 166, F. I)................ 699

I. BİRLİĞİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA

KOŞULLARI ................................................................................... 699

A- BİRLİĞİN ORTAK HAYATI SÜRDÜRMELERİ

KENDİLERİNDEN BEKLENMEYECEK DERECEDE

TEMELİNDEN SARSILMIŞ OLMASI.................................. 699

B- KARŞI TARAFIN KUSURLU DAVRANIŞININ

SEBEBİYET VERMESİ.......................................................... 702

II. BİRLİĞİN SARSILMASINI BELİRLEYEN FAKTÖRLER.......... 703

A- VAKIA FAKTÖRÜ................................................................. 704

1- Vakıanın Özellikleri......................................................... 704

2- Vakıanın Oluş Biçimi ...................................................... 704

B- STATÜ FAKTÖRÜ................................................................. 705

1- Kültürel Durumları .......................................................... 705

2- Sosyal Durumları............................................................. 706

3- Eğitim Durumları............................................................. 706

4- Ekonomik Durumları....................................................... 706

C- İLİŞKİ FAKTÖRÜ .................................................................. 707

1- Birbirleriyle Olan İlişkileri .............................................. 707

2- Çocuklarıyla Olan İlişkileri ............................................. 707

D- DIŞ ETKİ FAKTÖRÜ ............................................................. 708

1- Yaşadıkları Çevrenin Özellikleri ..................................... 708

2- Toplumun Değer Yargıları .............................................. 708

48 İçindekiler

III. BİRLİĞİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA KARARI

VERİLMESİNE ENGEL HALLER .................................................709

A- BOŞANMA DAVASININ BULUNMAMASI ENGELDİR ...709

B- TANIMA VE TENFİZ DAVASININ SONUÇLANMAMASI

ENGELDİR ..............................................................................709

IV. BİRLİĞİN SARSILMASI SEBEBİYLE BOŞANMA KARARI

VERİLMESİNE ENGEL OLMAYAN HALLER............................710

A- FİİLEN BİRLİKTE OLMAMA ENGEL DEĞİLDİR..............710

B- DÜĞÜN YAPILMAMIŞ OLMASI ENGEL DEĞİLDİR........710

C- BİRLİKTE YAŞAMAMIŞ OLMA ENGEL DEĞİLDİR ........710

D- EVLENME AMAÇ VE SAİKİ ENGEL DEĞİLDİR...............711

E- SADECE YABANCI MAHKEMEDE BOŞANMIŞ OLMA

ENGEL DEĞİLDİR .................................................................711

F- DAVANIN ISLAH EDİLEREK DÖNÜŞMÜŞ OLMASI

ENGEL DEĞİLDİR .................................................................711

V. BİRLİĞİN SARSILMASINI BELİRLEYEN DAVALAR ..............712

A- CEZA DAVASININ ETKİSİ...................................................712

1- Ceza Mahkemesinin Maddi Olayı Tespit Eden Kararı.....712

2- Ceza Mahkemesinin Maddi Olayı Tespit Etmeyen

Kararı................................................................................714

3- Ceza Davasında Aynı Olay Sebebiyle Verilen Kararı......715

B- HUKUK DAVASININ ETKİSİ...............................................715

VI. BİRLİĞİN SARSILMASINI İSPAT ARAÇLARI...........................716

A- BELGELER (HMK m. 199).....................................................716

1- Resmi Evrak .....................................................................716

a. Soruşturma Evrakı .....................................................716

b. Resmi Tutanaklar.......................................................716

c. Tanıma Kaydı ............................................................717

d. Kesinleşmiş Mahkeme Kararı....................................717

2- Fotoğraflar........................................................................717

3- İletişim Belgeleri..............................................................718

a. Mektup.......................................................................718

b. Bilgisayar Kaydı........................................................718

c. Telefon Kaydı............................................................718

d. Ses Kaydı...................................................................719

e. Kamera Kaydı............................................................720

f. Sosyal Medya Paylaşımları........................................720

4- Otel Kayıtları....................................................................720

5- Hamilelik Testi.................................................................721

B- TANIK ANLATIMLARI (HMK m. 240-265).........................721

C- İSPAT ARACI SAYILMAYANLAR ......................................721

İçindekiler 49

1- İkrar (HMK m. 188) ........................................................ 721

2- Yemin (HMK m. 225-239) .............................................. 722

§ 13. DAVALININ DAVAYA ENGEL OLMA/İTİRAZ HAKKI

(TMK M. 166, F. II) .................................................................................. 723

I. İTİRAZ, HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI NİTELİĞİNDE

OLMAMALIDIR............................................................................. 724

A- İTİRAZIN HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI

SAYILAN DAVRANIŞLAR................................................... 727

1- Birlikte Yaşamaktan Kaçınanın İtirazı............................. 727

2- Birlik Görevlerini Yerine Getirmeyenin İtirazı ............... 728

3- Hakaret Edenin İtirazı...................................................... 728

a. Tepki Olarak Hakaret Kusur Sayılamaz.................... 728

b. Tepki Dışı Bir Kere Hakaret Eden Kusurlu Sayılır... 729

4- Tepki Dışı Sürekli Hakaret Eden Kusurlu Sayılır............ 730

5- Birden Fazla Şikayet Edenin İtirazı................................. 731

6- Uzun Süreli Özgürlüğü Bağlayıcı Cezaya Mahkum

Olanın İtirazı.................................................................... 732

7- Mesaj Gönderenin İtirazı ................................................. 732

8- Eşinin Ana ve Babasını Eve Almayanın İtirazı ............... 733

9- Eşine Sürekli Sevmediğini Söyleyenin İtirazı ................. 733

10- Cinsel Yaşamlarını Dışarıda Anlatanın İtirazı................. 733

11- Temizlik Kurallarına Uymayanın İtirazı.......................... 734

12- Kendisi Boşanma Davası Açanın İtirazı.......................... 734

13- Eşini Aşağılayanın İtirazı ................................................ 735

14- Eşiyle Kavga Edenin İtirazı............................................. 735

B- İTİRAZIN HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI

SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR ......................................... 740

1- Evlilik Birliğini Kurtarmak İsteyenin İtirazı.................... 741

2- Yabancı Mahkemede Boşanma Kararı Almış Olanın

İtirazı................................................................................ 741

3- Hakkı Olduğu Halde Boşanma Dava Açmayanın İtirazı . 742

4- Çelişkili Davranış İçinde Olmayanın İtirazı .................... 742

5- Kayın Hısımlarınca Fiziksel Şiddete Uğrayanın İtirazı ... 742

6- Yurtdışında Boşanma Davası Açanın İtirazı.................... 743

7- Diğer Davranışlarda Bulunanın İtirazı............................. 743

C- EVLİLİK BİRLİĞİNİN DEVAMINDA DAVALI VE

ÇOCUKLAR BAKIMINDAN KORUNMAYA DEĞER BİR

YARAR KALMAMALIDIR................................................... 743

50 İçindekiler

İKİNCİ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASINA OLAYLARIN ETKİSİ

§ 14. OLAYLARIN BOŞANMA KONUSU OLUŞTURMAMASI.................745

I. İSTEK DIŞI OLGULARIN BULUNMASI......................................746

A- İRADİ OLMAYAN DAVRANIŞLARDA BULUNMAK.......746

1- İradi Olma Olgusu Araştırma Yapılmalıdır......................746

2- İradi İse Hükme Esas Alınabilir .......................................747

3- İradi Değilse Hükme Esas Alınamaz................................748

B- ÇOCUĞUN ÖLÜMÜNE SEBEP OLMAK .............................750

C- CİNSEL SALDIRIYA UĞRAMAK ........................................750

D- YAŞ FARKI BULUNMAK .....................................................750

II. FİİLİ AYRILIĞIN BULUNMASI....................................................751

A- SALT FİİLİ AYRILIK BULUNMASI.....................................751

B- UZUN SÜREN AYRILIĞIN BULUNMASI...........................752

III. SAĞLIK SORUNLARININ BULUNMASI ....................................752

A- HASTALIKLI OLMAK...........................................................753

1- Tedavi Edilebilir Akıl Hastası Olmak ..............................753

2- Bulaşıcı Olmayan Hastalıklı Olmak.................................754

3- Tedavi Edilebilir Hastalıklı Olmak ..................................754

a. Epilepsi (Sara) Hastalığı............................................754

b. Ağız ve Vücut Kokusu...............................................755

c. Yatağını Islatmak (İdrar Kaçırmak)...........................755

d. Sedef Hastalığı...........................................................756

e. MS Hastalığı..............................................................757

f. Balık Derisi Hastalığı ................................................757

g. Göz Hastalığı.............................................................757

4- Tedavi Edilemez Hastalıklı Olmak ..................................758

B- ÖZEL GEREKSİNİMLİ OLMAK ...........................................758

C- BEDENSEL FARKLILIĞI OLMAK.......................................759

D- BEDENSEL ENGELLİ OLMAK ............................................759

1- Görme Engelli Olmak ......................................................759

2- İşitme Engelli Olmak........................................................760

3- Konuşma Engelli Olmak ..................................................760

4- Fiziksel Engelli Olmak.....................................................760

E- ÇOCUĞU OLMAMAK ...........................................................761

IV. YASAL HAKLARIN KULLANILMASI ........................................762

A- ŞİKAYET HAKKINI KULLANMAK.....................................762

1- Cumhuriyet Savcılığına Şikayet Etmek............................764

2- Karakola Şikayet Etmek...................................................764

İçindekiler 51

3- Nafaka Borcu İçin Şikayet Etmek ................................... 764

B- KORUMA TEDBİRİ İSTEMEK............................................. 765

C- GAİPLİK KARARI ALMAK.................................................. 765

D- DAVA HAKKINI KULLANMAK ......................................... 766

E- DANIŞIKLI OLARAK EVLENMEK..................................... 766

V. TEPKİ NİTELİĞİNDE DAVRANIŞLARDA BULUNULMASI ... 766

A- TEPKİ KAVRAMI .................................................................. 766

1- Tepki Olaydan Hemen Sonra Gerçekleşmelidir .............. 767

2- Tepki Sınırı Aşılmamış Olmalıdır ................................... 767

3- Tepki Tek Olay Olmalıdır ............................................... 768

B- TEPKİSEL DAVRANIŞLAR.................................................. 768

1- İntihar Girişimi ................................................................ 768

2- İlgisizliğe Tepki............................................................... 769

3- Evliliği Koruma Amaçlı Tepki ........................................ 769

4- Beddua............................................................................. 769

VI. YÜKÜMLÜLÜK DIŞI İSTEKLERİN KARŞILANMAMASI ....... 770

A- SULH GİRİŞİMİNİ REDDETMEK........................................ 770

B- VAADİ YERİNE GETİRMEMEK.......................................... 770

C- DÜĞÜN YAPMAMIŞ OLMAK ............................................. 770

VII. FARKLILIKLARIN BULUNMASI ................................................ 771

A- DİL FARKLILIĞININ BULUNMASI.................................... 771

B- KÜLTÜR FARKLILIĞININ BULUNMASI .......................... 771

C- IRK FARKLILIĞININ BULUNMASI.................................... 772

D- RENK FARKLILIĞININ BULUNMASI................................ 772

E- SİYASİ DÜŞÜNCE FARKLILIĞININ BULUNMASI.......... 772

F- FELSEFİ İNANÇ FARKLILIĞININ BULUNMASI.............. 772

G- DİN FARKLILIĞININ BULUNMASI ................................... 772

H- MEZHEP FARKLILIĞININ BULUNMASI........................... 773

VIII. İNSANİ GÖREVLERİN YAPILMASI ............................................. 773

A- CENAZE TÖRENİNE KATILMAK....................................... 773

B- TUTUKLU EŞİ ZİYARET ETMEK ....................................... 773

C- ÇOCUKLAR İÇİN BERABER OLMAK................................ 774

§ 15. OLAYLARIN AF NİTELİĞİNDE OLMASI......................................... 775

I. GENEL OLARAK ........................................................................... 775

A- KAYITSIZ ŞARTSIZ BİR İRADE BEYANI MEVCUT

OLMALIDIR ........................................................................... 775

B- AFFI GÖSTERİR FİİLİ TUTUM VE DAVRANIŞ

GERÇEKLEŞMELİDİR.......................................................... 776

1- Affa Yönelik Davranışlar ................................................ 776

a. Eve Dönmesini İstiyorum Beyanı ............................. 776

52 İçindekiler

b. Cezasını Çekmekte Olan Eşini Cezaevinde Sık Sık

Ziyaret Etmek ............................................................776

2- Affa Yönelik Olmayan Davranışlar..................................777

a. Birlikte Bankaya İşlem Yaptırmaya Gitme................777

b. Eşin Ağır Kusurlu Davranışlarına Sessiz Kalma .......777

c. Fiili Ayrılık Sırasında Barışma Önerisi Sunma .........778

d. Hava Muhalefeti Nedeniyle Aynı Evde Kalma .........779

e. Aynı Evde Ayrı Odalarda Kalma...............................780

f. Nerede Olduğunu Öğrenmek Amacıyla Aramak.......780

C- AF OLGUSU SOMUT DELİLLERLE KANITLAMALIDIR.781

1- Affa Yönelik İddia Bulunmalıdır .....................................781

2-Bilinmeyen Bir Olayın Affedilmesi Mümkün Değildir ........781

3- Deliller Af Olgunu Göstermeye Yeterli Olmalıdır...........782

II. BARIŞMIŞ OLMAK ........................................................................783

A- BARIŞMA GİRİŞİMİNDE BULUNMAK ..............................784

1- Davacı Tarafından ............................................................784

2- Eşlerin Yakınları Tarafından ............................................785

B- BARIŞMAYI GERÇEKLEŞTİRMEK.....................................786

1- Davadan Önce ..................................................................787

2- Davadan Sonra .................................................................787

3- Karardan Sonra.................................................................789

C- BARIŞMA SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR.......................789

1- Çocukları Ziyaret İçin Bir Araya Gelmek ........................789

2- Çocukların Özel Günleri İçin Bir Araya Gelmek.............790

3- Zorunluluk Sebebiyle Bir Arada Kalmak.........................790

III. AF İRADESİNİ GÖSTERMEK .......................................................792

A- FERAGATLE ÖNCEKİ OLAYLARI AFFETMEK................792

1- Feragat Öncesi Vakıalar Taraflara Kusur Olarak

Yüklenemez......................................................................792

2- Feragat Sonrası Vakıalar Taraflara Kusur Olarak

Yüklenebilir......................................................................793

B- İHTARLA ÖNCEKİ OLAYLARI AFFETMEK .....................795

1- İhtar Şekli .........................................................................795

a. Mahkeme Aracılığı İle...............................................795

b. Noter Aracılığı İle......................................................796

2- İhtarın Sonuçları...............................................................797

a. İhtar Öncesi Olaylara Dayanılamaz...........................797

b. İhtar Sonrası Olaylara Dayanılabilir ..........................798

c. İhtar Diğer Boşanma Davası İçin de Sonuç Doğurur 799

C- BEYANDA BULUNMAK.......................................................799

1- Duruşmada Beyanda Bulunmak.......................................799

a. Görülen Davada Beyanda Bulunmak ........................799

İçindekiler 53

b. Başka Davada Beyanda Bulunmak ........................... 800

2- Dilekçede Beyanda Bulunmak......................................... 800

3- Başka Bir Davada Beyanda Bulunmak............................ 801

4- Cumhuriyet Savcılığında Beyanda Bulunmak................. 802

5- Mesajla Beyanda Bulunmak ............................................ 802

D- CİNSEL İLİŞKİ KURARAK ÖNCEKİ OLAYLARI

AFFETMEK ............................................................................ 802

IV. HOŞGÖRÜ İLE KARŞILAMAK.................................................... 803

A- BİRLİKTE OLMAK................................................................ 803

1- Birlikte Tatile Gitmek...................................................... 803

2- Birlikte Pikniğe Gitmek................................................... 804

3- Birlikte Kutsal Topraklara Gitmek .................................. 805

a. Birlikte Hacca Gitmek .............................................. 805

b. Birlikte Umreye Gitmek............................................ 805

4- Asker İzninde Bir Araya Gelmek .................................... 806

5- Doğumdan Sonra Birlikte Yaşamak ................................ 806

6- Eşiyle Cinsel İlişki Kurmak............................................. 806

7- Otelde Bir Araya Gelmek ................................................ 807

B- BİRLİKTELİK İRADESİ GÖSTERMEK............................... 808

1- Baba Evinden Alıp Getirmek........................................... 808

2- Tüp Bebek Tedavisine Başlamak .................................... 808

3- Düğün Hazırlıklarını Sürdürmek ..................................... 809

4- Kararı Geç Tebliğe Çıkarmak.......................................... 810

C- HUKUKİ SÜRECİ SONLANDIRMAK ................................. 810

1- Açtığı Boşanma Davasını Açılmamış Hale Getirmek ..... 810

2- Ceza Davasından Barışma Amaçlı Vazgeçmek............... 811

D- KARŞILIKSIZ KAZANDIRMADA BULUNMAK ............... 812

1- Hediye Vermek................................................................ 812

2- Bağış Yapmak.................................................................. 812

3- Taşınır Almak .................................................................. 812

4- Taşınmaz Almak/Kiralamak............................................ 813

V. BİRLİĞİ OLAYLARA RAĞMEN SÜRDÜRMEK ........................ 813

A- AYNI ŞEHİRDE EVLİLİK BİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK ....... 813

1- Aynı Evde Oturma Kural Olarak Af Sayılır .................... 814

a. Olaylardan Sonra ...................................................... 815

b. Davadan Sonra.......................................................... 817

2- Aynı Evde Oturma Her Zaman Af Sayılmaz................... 817

3- Aynı Evde Oturma Makul Süre İse Af Sayılmaz............. 818

4- Aynı Evde Zorunlu Oturma Af Sayılmaz ........................ 819

5- Aynı Evde Oturma İstemi Af Sayılır ............................... 819

6- Başka Semtte Aynı Evde Oturma Af Sayılır ................... 820

54 İçindekiler

B- BAŞKA ŞEHİRDE EVLİLİK BİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK.....820

C- BAŞKA ÜLKEDE EVLİLİK BİRLİĞİNİ SÜRDÜRMEK .....821

VI. AF SAYILMAYAN DAVRANIŞLAR ............................................823

A- İYİNİYETLİ GİRİŞİMDE BULUNMAK ...............................823

1- Yeni Başlangıç Yapalım Beyanı ......................................824

2- Kendisini Götürmek İçin Gelmemesi Üzerine

Yurtdışında Olan Eşinin Yanına Gitmek..........................825

B- İYİNİYETLİ BEYANDA BULUNMAK.................................825

1- Eşimi Seviyorum Beyanı..................................................826

2- Eve Dönmesi İçin Çaba Gösterdim Beyanı......................826

3- Sulhe Teşvik Sırasında Beyan..........................................826

C- BARIŞMA MÜZAKERESİNDE BULUNMAK .....................827

1- Eşlerin Müzakere Yapması ..............................................827

2- Üçüncü Kişilerin Müzakere Yapması ..............................829

D- BARIŞMA AMAÇLI OLMADAN CEZA DAVASINDAN

VAZGEÇMEK .........................................................................830

1- Vazgeçme Cezadan Kurtarmaya Yönelik İse...................830

2- Vazgeçme Savunma Amaçlı İse.......................................832

3- Vazgeçme Üçüncü Kişiden Gelmiş İse ............................832

§ 16. OLAYLARIN ZAMANININ ETKİSİ .....................................................833

I. EVLİLİĞİN BAŞLANGICINA GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ ......833

A- EVLİLİK ÖNCESİ OLAYLAR ...............................................833

1- Nikahsız Yaşanan Dönemdeki Olaylar Boşanma

Konusu Olamaz ................................................................834

2- Nişanlılık Dönemdeki Olaylar Boşanma Konusu

Olamaz .............................................................................835

3- Butlan Davasına Konu Olabilir ........................................835

B- EVLİLİK SONRASI OLAYLAR ............................................835

II. BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNE GÖRE

OLAYLARIN ETKİSİ......................................................................836

A- BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNDEN

ÖNCEKİ OLAYLAR ...............................................................836

B- BOŞANMA DAVASININ AÇILMA TARİHİNDEN

SONRAKİ OLAYLAR ............................................................836

1- Mevcut Boşanma Davasında Hükme Esas Alınamaz.......836

2- Yeni Bir Boşanma Davasının Konusu Olabilir ................839

III. İLERİ SÜRÜLMESİNE GÖRE OLAYLARIN ETKİSİ..................839

A- ÜZERİNDEN UZUN SÜRE GEÇMİŞ OLAYLAR ................839

B- SONRASINDA EVLİLİK BİRLİĞİNİN SÜRDÜRÜLDÜĞÜ

OLAYLAR ...............................................................................840

C- REDDEDİLEN DAVA ÖNCESİ OLAYLAR .........................841

İçindekiler 55

ÜÇÜNCÜ AYIRIM

EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI SEBEPLERİ

(TMK. M. 166 F. I)

§ 17. DUYGUSAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI ..... 844

I. KÜÇÜLTÜCÜ DAVRANMAK...................................................... 845

A- ALAY ETMEK........................................................................ 845

1- Kilosuyla Alay Etmek...................................................... 846

2- Organlarıyla Alay Etmek................................................. 847

3- Görüntüsüyle Alay Etmek ............................................... 847

4- Dini Duygularıyla Alay Etmek........................................ 848

5- Giyim Tarzıyla Alay Etmek............................................. 848

6- Mesleğiyle Alay Etmek ................................................... 848

B- AŞAĞILAMAK....................................................................... 849

1- Ekonomik Aşağılama....................................................... 849

2- Fiziksel Aşağılama .......................................................... 850

a. Yürümeyi Aşağılama ................................................ 851

b. Konuşmayı Aşağılama .............................................. 851

c. Duymayı Aşağılama.................................................. 851

d. Görmeyi Aşağılama .................................................. 852

e. Organ Eksikliğini Aşağılama .................................... 852

3- Cinsel Aşağılama............................................................. 852

4- Duygusal Aşağılama........................................................ 853

a. Yaşını Aşağılamak .................................................... 854

b. Niteliğini Aşağılamak ............................................... 854

c. Tahsilini Aşağılamak ................................................ 856

5- Sosyal Aşağılama ............................................................ 856

C- KÜÇÜK DÜŞÜRMEK............................................................ 857

D- TÜKÜRMEK........................................................................... 858

E- KÜÇÜMSEMEK ..................................................................... 858

F- BAŞKALARIYLA KIYASLAMAK....................................... 859

G- SIRLARI AÇIKLAMAK......................................................... 860

1- Aile Sırlarını Açıklamak.................................................. 860

2- Yatak Odası Sırlarını Açıklamak..................................... 861

3- Evlilik Sırlarını Açıklamak.............................................. 862

H- DEDİKODU ÇIKARMAK...................................................... 863

1- Başkasıyla İlişki Dedikodusu........................................... 863

2- Başkasıyla Yakaladım Dedikodusu ................................. 864

3- Kız (Bakire) Olmadığı Dedikodusu................................. 864

I- İFTİRA ETMEK...................................................................... 865

İ- BEĞENMEMEK ..................................................................... 865

56 İçindekiler

1- Eşin Kendisini Beğenmemek ...........................................866

2- Eşin Yaptıklarını Beğenmemek........................................866

J- HIRSIZLIK YAPMAK ............................................................866

K- KENDİSİNE YAKIŞTIRAMADIĞINI SÖYLEMEK.............867

L- İHTİYACI OLMADAN YARDIM TOPLAMAK...................868

II. SUÇLAYACI DAVRANMAK ........................................................868

A- ÇOCUĞUN KENDİSİNDEN OLMADIĞI İLE

SUÇLAMAK............................................................................868

B- HIRSIZLIKLA SUÇLAMAK ..................................................869

C- KIZ (BAKİRE) ÇIKMADI DİYE SUÇLAMAK.....................870

D- KÖTÜ YOLDA OLMAKLA SUÇLAMAK ............................871

E- SADAKATSİZLİKLE SUÇLAMAK ......................................871

F- SAPIK İLİŞKİYLE SUÇLAMAK ...........................................872

G- İKTİDARSIZLIKLA SUÇLAMAK.........................................872

H- BAŞKALARIYLA İLGİLENMEKLE SUÇLAMAK..............872

I- GÜVEN SARSICI DAVRANIŞLA SUÇLAMAK..................873

İ- ALDATMAKLA SUÇLAMAK...............................................873

J- HAKSIZ SUÇLAMALARDA/İHBARDA/ŞİKAYETTE

BULUNMAK ...........................................................................873

III. HAKARET EDİCİ DAVRANMAK.................................................875

A- GENEL OLARAK ...................................................................875

1- Hakaret Vakıasına Dayanılmış Olmalıdır.........................875

a. Süresinde Dayanılmalıdır ..........................................875

b. Davadan Önce Gerçekleşmelidir ...............................876

c. Affedilmiş/Hoşgörülmüş Olmamalıdır ......................876

2- Yakın Olan Tanıklarla İspat Edilebilir .............................877

a. Akraba Olan Tanıklarla İspat Edilebilir.....................877

b. Ortak Çocukların Tanıklığıyla İspat Edilebilir ..........877

3- Ayrıntılı Belirleme Yapılmalıdır ......................................878

a. Hakaret Sözleri Tutanağa Geçirilmelidir...................878

b. Hakaret Sözlerinin Hangi Ortamda Söylendiği

Belirlenmelidir...........................................................878

aa. İletişim Araçlarıyla Hakaret ..............................878

bb. Yokluğunda Hakaret..........................................879

c. Hakaret Sözlerinin Hangi Tarihte Söylendiği

Belirlenmelidir...........................................................880

B- GERÇEKLEŞME HALLERİ...................................................880

1- Eşine Hakaret Etmek........................................................880

2- Çocuklarına Hakaret Etmek .............................................881

a. Ortak Çocuğa Hakaret Etmek....................................881

b. Üvey Çocuğa Hakaret Etmek ....................................882

İçindekiler 57

3- Ailesine Hakaret Etmek................................................... 882

4- Karşılıklı Hakaret Etmek ................................................. 883

5- Hakarete Sessiz/Seyirci Kalmak...................................... 884

IV. SEVGİSİZ DAVRANMAK............................................................. 885

A- BAŞKASINI SEVDİĞİNİ SÖYLEMEK................................. 885

B- EŞİNİ SEVMEDİĞİNİ SÖYLEMEK...................................... 886

C- ZORLA EVLENDİRİLDİĞİNİ SÖYLEMEK ........................ 887

D- BAŞKASI İLE EVLENECEĞİNİ SÖYLEMEK..................... 887

E- EŞİNDEN SIKILDIĞINI SÖYLEMEK .................................. 888

F- EŞİNDEN SOĞUDUĞUNU SÖYLEMEK............................. 888

G- EŞİNİ İSTEMEDİĞİNİ SÖYLEMEK..................................... 888

H- EŞİNE ISINAMADIĞINI SÖYLEMEK................................. 889

I- EVLİLİĞİ İSTEMEDİĞİNİ SÖYLEMEK.............................. 890

İ- EŞİNDEN İĞRENDİĞİNİ SÖYLEMEK ................................ 890

J- EŞİNDEN BIKTIĞINI SÖYLEMEK...................................... 890

K- ÇOCUKLAR ARASINDA AYIRIM YAPMAK .................... 891

L- EŞİYLE EVLENDİĞİNE PİŞMAN OLDUĞUNU

SÖYLEMEK............................................................................ 891

M- ANNE BAKIM VE ŞEFKATİNE MUHTAÇ OLAN ORTAK

ÇOCUĞU ANNESİNDEN KOPARMAK .............................. 891

N- EŞİNDEN NEFRET ETTİĞİNİ SÖYLEMEK........................ 892

O- EŞİNİ SÜRÜNDÜRECEĞİNİ SÖYLEMEK.......................... 892

V. BASKICI DAVRANMAK............................................................... 893

A- AŞIRI KISKANÇLIK GÖSTERMEK..................................... 893

B- BAŞKALARIYLA GÖRÜŞTÜRMEMEK ............................. 894

1- Çocukları İle Görüştürmemek ......................................... 894

2- Aile İle Görüştürmemek .................................................. 895

a. Fiilen Engelleyerek Görüştürmemek ........................ 895

b. Teknik Olarak Engelleyerek Görüştürmemek........... 896

c. Baskı Yoluyla Engelleyerek Görüştürmemek........... 896

3- Komşu İle Görüştürmemek.............................................. 897

4- Yakınlarıyla Görüştürmemek .......................................... 897

5- Kimseyle Görüştürmemek ............................................... 898

6- Telefon İle Görüştürmemek............................................. 898

C- TEHDİT ETMEK .................................................................... 898

1- Eşini Tehdit Etmek .......................................................... 898

2- Çocuklarını Tehdit Etmek................................................ 899

3- Ailesini Tehdit Etmek...................................................... 899

D- UZAKLAŞTIRMAK ............................................................... 900

1- Başkası Yanına Bırakmak................................................ 900

58 İçindekiler

a. Ailesi Yanına/Baba Evine Bırakmak.........................900

aa. Hamile İken .......................................................901

bb. Doğum Sonrası ..................................................901

cc. Gece Yarısı ........................................................902

dd. Bayram Bahanesi İle..........................................902

b. Akrabaları Yanına Bırakmak.....................................902

c. Üçüncü Kişilerin Yanına Bırakmak...........................903

2- Eve Almamak...................................................................903

3- Kilit Değiştirmek..............................................................903

4- Evden Kovmak.................................................................904

a. Eşini Kovmak ............................................................904

b. Çocuklarını Kovmak..................................................905

c. Eşinin Ailesini Kovmak.............................................905

5- Yurt Dışına Yanına Götürmemek.....................................906

6- Eşyalarını Atmak..............................................................907

a. Kapı Önüne Atmak....................................................907

b. Dışarı Atmak..............................................................908

c. Başkası Yanına Atmak ..............................................908

d. Çöpe Atmak...............................................................909

7- Aile Konutunu Ortak Karar Olmadan Taşımak................909

E- EVLİLİK DÜZENİNDE BASKI YAPMAK ...........................910

1- Ev Bağışlamak İçin Baskı Yapmak..................................910

2- Ailesinden Para İstemek İçin Baskı Yapmak ...................910

3- Doğum Yapması İçin Baskı Yapmak ...............................911

4- Ailesi İle Birlikle Vakit Geçirmesi İçin Baskı Yapmak ...911

F- ÜVEY ÇOCUĞA KARŞI KÖTÜ DAVRANMAK .................911

1- Üvey Çocuğu İstemediğini Söylemek ..............................912

2- Üvey Çocuğa Bakmamak.................................................912

3- Üvey Çocuğa Özen ve İlgi Göstermemek ........................913

G- KORKUTMAK ........................................................................913

H- HÜRRİYETİNDEN YOKSUN BIRAKMAK..........................913

I- ÜZERİNE YÜRÜMEK............................................................914

1- Eşinin Üzerine Yürümek ..................................................914

2- Ailesinin Üzerine Yürümek..............................................914

İ- YAŞANTISINI KISITLAMAK ...............................................914

VI. İLGİSİZ DAVRANMAK .................................................................915

A- AİLEYLE İLGİLENMEMEK..................................................916

1- Çocuklara İlgisizlik Göstermek........................................916

2- Eşe İlgisizlik Göstermek ..................................................916

a. Doğumunda İlgilenmemek ........................................916

b. Arabasına Almamak ..................................................918

İçindekiler 59

c. Hamilelikte Yalnız Bırakmak ................................... 918

d. Atandığı Yere Götürmemek...................................... 918

e. İlgisiz Kalmak........................................................... 919

f. Gece Hayatına Düşkün Olmak.................................. 919

g. Ayrı Odalarda Yaşamak............................................ 920

B- HASTALIKLA İLGİLENMEMEK......................................... 920

1- Eşinin Hastalığı İle İlgilenmemek ................................... 920

a. Hasta Eşi Yalnız Bırakmak ....................................... 921

b. Hasta Eşle Hastanede Yatarken İlgilenmemek ......... 922

c. Hasta Eşin Tedavisiyle İlgilenmemek....................... 922

d. Hasta Eşin Ameliyatıyla İlgilenmemek..................... 923

e. Hasta Eşe İlkel Tedavi Yaptırmak ............................ 923

f. Hasta Eşin Bakımı İle İlgilenmemek ........................ 924

g. Hasta Eşe Sağlık Karnesi Çıkarmamak..................... 924

h. Hasta Eşi Baba Evine Bırakmak ............................... 924

2- Çocuğun Hastalığı İle İlgilenmemek ............................... 925

C- MÜDAHALELERLE İLGİLENMEMEK............................... 925

D- EVLE İLGİLENMEMEK........................................................ 926

1- Evi Sık Terk Etmek ......................................................... 927

2- Evi Uzun Sürelerle Terk Etmek....................................... 928

3- Eve Bazı Geceler Gelmemek........................................... 928

4- Eve Geç Saatlerde Gelmek .............................................. 928

5- Eve Gelmemek ................................................................ 928

E- TEDAVİYLE İLGİLENMEMEK ........................................... 929

1- Epilepsi (Sara) Tedavisinden Kaçınmak.......................... 929

2- Ağız ve Vücut Kokusu Tedavisinden Kaçınmak............. 929

3- Bulaşıcı Hastalık Tedavisinden Kaçınmak ...................... 930

4- Tüp Bebek Tedavisinden Kaçınmak................................ 930

5- Cinsel Soğukluk Tedavisinden Kaçınmak ....................... 931

6- Diğer Sebeplerle Tedaviden Kaçınmak ........................... 931

F- TEMİZLİKLE İLGİLENMEMEK .......................................... 931

1- Beden Temizliği İle İlgilenmemek .................................. 932

2- Ev Temizliği İle İlgilenmemek........................................ 932

G- ÜZÜNTÜYLE İLGİLENMEMEK.......................................... 933

VII. DIŞLAYICI DAVRANMAK........................................................... 933

A- GEBELİĞİ SONLANDIRMA/KÜRTAJ KONUSUNDA

DIŞLAMA ............................................................................... 933

1- Gebeliği Baskı Sonucu Sonlandırmak ............................. 933

2- Gebeliği Kusurlu Davranışla Sonlandırmak .................... 934

B- EVLİLİĞİN GEREKLERİ KONUSUNDA DIŞLAMA ......... 934

1- Eşine Evliliğin Kendisine Göre Olmadığını Söylemek ... 935

60 İçindekiler

2- Eşinin Fotoğrafını Yırtmak ..............................................935

3- Eşini Başkalarının Yanında Konuşturmamak...................935

4- Eşine Karşı Olumsuz Davranış İçine Girmek...................935

5- Eşine Karşı Kayıtsız Kalmak............................................936

6- Eşinin Sebebiyeti Olmadan İntihara Kalkışmak...............936

7- Eşine Karşı Görevlerini Aksatacak Derecede

Kahvehaneye Gitmek .......................................................937

8- Eşine Çocuğu Göstermemek ............................................938

9- Eşinin Bakıma Muhtaç Ana Babasını İstememek ............938

10- Eşinin İsteğine Rağmen Tüp Bebek Tedavisinden

Kaçınmak .........................................................................938

11- Eşine Zaman Ayırmamak.................................................938

12- Eşinden Hamileliğini Gizlemek .......................................939

13- Eşinin Bağımsız Konut İsteğine Duyarsız Kalmak ..........939

14- Eşinden Habersiz Eşyaları Satmak...................................940

VIII. DUYGUSAL GÜVENİ SARSICI DAVRANMAK...........................940

A- EŞİNDEN HABERSİZ GEBELİĞİ SONLANDIRMAK ........941

B- EŞİNİ HAMİLE OLDUĞUNA İNANDIRMAK.....................942

C- BAŞKASIYLA DUYGUSAL GÜVENİ SARSMAK..............942

1- Başkasının Resmini/Fotoğrafını Saklamak ......................942

a. Eski Eşinin Resmini/Fotoğrafını Saklamak...............942

b. Eski Nişanlısının Resmini/Fotoğrafını Saklamak......943

2- Başkasıyla İstenilmediği Halde Çalışmak ........................943

3- Başkasıyla Duygusal İlişki Kurmak .................................943

4- Başkasını Nişanlısı Olarak Tanıtmak ...............................944

5- Başkasını Unutamadığını Açıklamak ...............................944

D- GİTTİĞİ YER HAKKINDA YANLIŞ BİLGİ VERMEK .......945

E- EVLİLİK ÖNCESİ ARKADAŞLIKLARINI YAZDIĞI

DEFTERİ SAKLAMAK ..........................................................945

IX. BİRLİK YÜKÜMLÜLÜKLERİNE AYKIRI DAVRANMAK .......946

A- BİRLİĞİN MUTLULUĞUNU SAĞLAMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNE (TMK m 185 f. II) AYKIRI

DAVRANMAK........................................................................946

B- ÇOCUKLARA ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜNE (TMK m. 185

f. II)) AYKIRI DAVRANMAK ...............................................947

C- BİRLİKTE YAŞAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜNE (TMK m. 185

f. III)) AYKIRI DAVRANMAK..............................................947

D- YARDIM YÜKÜMLÜLÜĞÜNE (TMK m. 185 f. III))

AYKIRI DAVRANMAK.........................................................949

E- BİRLİĞİN GİDERLERİNE KATILMA

YÜKÜMLÜLÜĞÜNE AYKIRI DAVRANMAK ...................950

X. ZARAR VERİCİ DAVRANMAK ...................................................951

İçindekiler 61

A- EŞYAYA ZARAR VERMEK ................................................. 951

1- Ev Eşyasına Zarar Vermek .............................................. 951

2- Giyim Eşyasına Zarar Vermek ........................................ 952

a. Giyim Eşyasını Kesmek............................................ 953

b. Giyim Eşyasını Yakmak ........................................... 953

3- Üniformaya Zarar Vermek............................................... 954

B- İŞYERİNE ZARAR VERMEK ............................................... 954

C- ARACA ZARAR VERMEK ................................................... 954

D- KONUTA ZARAR VERMEK ................................................ 955

1- Malzemeye Zarar Vermek ............................................... 955

2- Yangın Çıkarmak............................................................. 955

E- AKÇALI DEĞERE ZARAR VERMEK.................................. 956

§ 18. EKONOMİK ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI..... 957

I. BORÇLANMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET................. 958

A- BORÇLARINI ÖDEMEMEK ................................................. 958

B- AŞIRI/HESAPSIZ BORÇLANMAK ...................................... 958

C- EŞİNİ EKONOMİK GÜCÜNÜN ÜSTÜNDE

BORÇLANDIRMAK .............................................................. 959

D- EŞİNİ BORÇLANMAYA ZORLAMAK................................ 959

E- AİLE DÜZENİNİ BOZACAK DERECEDE

BORÇLANMAK ..................................................................... 960

F- EŞİNDEN HABERSİZ BORÇ ALMAK................................. 960

G- HACİZ GELMESİNE SEBEBİYET VERMEK...................... 960

H- TAKİP YAPILMASINA SEBEBİYET VERMEK ................. 962

I- ALACAKLILARIN RAHATSIZ ETMESİNE SEBEBİYET

VERMEK................................................................................. 962

İ- AŞIRI DERECEDE ŞANS OYUNU OYNAMAK ................. 963

J- AŞIRI DERECEDE AT YARIŞI OYNAMAK ....................... 963

II. ÇALIŞMA KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET........................ 963

A- ÇALIŞMAMAK ...................................................................... 963

B- ZORLA ÇALIŞTIRMAK ........................................................ 964

C- ÇALIŞTIRMAMAK................................................................ 965

D- İŞTEN ÇIKARILMASINI SAĞLAMAK ............................... 966

E- UYGUNSUZ İŞTE ÇALIŞMAK ............................................ 966

III. KONUT KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET............................ 966

A- BAĞIMSIZ KONUT SAĞLAMAMAK ................................. 967

B- ORTAK KONUT SAĞLAMAMAK....................................... 967

C- KONUTU EŞYALARI TAŞIYIP BOŞALTMAK .................. 968

D- KONUTUN ABONELİKLERİNİ İPTAL ETTİRMEK .......... 968

1- Elektrik Aboneliğini İptal Ettirmek ................................. 968

2- Su Aboneliğini İptal Ettirmek.......................................... 969

62 İçindekiler

3- Doğalgaz Aboneliğini İptal Ettirmek ...............................969

E- KONUTTA AİLESİYLE OTURMAYA ZORLAMAK ..........969

F- KONUTUN İNTİFA HAKKINI VERMEK.............................970

G- KONUTUN KİRASINI ÖDEMEMEK ....................................970

H- KONUTTAN AYRILMAK ZORUNDA KALMAK...............971

IV. BİRLİK GÖREVLERİNDE EKONOMİK ŞİDDET........................971

A- EŞİNE HARÇLIK VERMEMEK ............................................971

B- EVE BAKMAMAK .................................................................972

C- EVİN EŞYALARINI SATMAK..............................................974

V. BİRLİĞİN YÖNETİMİ KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET.....974

A- EŞİN AŞIRI TASARRUFLU DAVRANMASI.......................975

B- EŞİNİN GÖRÜŞÜNÜ ALMADAN TAŞINMAZINI

DEVRETMEK..........................................................................975

C- EŞİNİN GÖRÜŞÜNÜ ALMADAN TAŞINMAZINI

SATMAK .................................................................................976

D- EŞİNDEN MAL TALEBİNDE BULUNMAK ........................976

E- EŞİNİN GELİRİNE EL KOYMAK .........................................976

VI. GÜVEN KONUSUNDA EKONOMİK ŞİDDET.............................977

A- EŞİNDEN HABERSİZ KREDİ KARTINI KULLANMAK....977

B- EŞİNDEN HABERSİZ PARASINI ALMAK..........................978

C- EŞİNDEN HABERSİZ KUMAR OYNAMAK .......................978

D- EŞİNDEN HABERSİZ ZİYNETLERİNİ ALMAK.................979

E- EŞİNDEN MAL KAÇIRMAK İÇİN MUVAZAALI

BORÇLANMAK......................................................................979

§ 19. CİNSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI..............980

I. CİNSEL İLİŞKİ KURMAMA SORUNLARI BULUNMAK ..........981

A- CİNSEL İLİŞKİ HİÇ KURMAMAK.......................................981

1- Evlilik Süresi Değerlendirilmelidir ..................................982

a. Birliktelik Kısa Süre Olmuşsa ...................................982

b. Birliktelik Uzun Süre Olmuşsa..................................983

2- İlişki Kurulamadığı Anlaşılmalıdır...................................983

3- İlişki Kuramama Sebebi Belirlenmelidir..........................985

a. Kadın Tedaviden Kaçınıyorsa ...................................985

b. Erkek Tedaviden Kaçınıyorsa....................................986

c. Her İki Taraf Tedaviden Kaçınıyorsa ........................986

4- Davayı İlişki Kuramayan Açmamış Olmalıdır.................987

5- Cinsel Organlar Cinsel İlişkiyi Gerçekleştirecek Yapıda

Olmalıdır ..........................................................................987

6- Psikolojik Sebep Etkili Değildir.......................................988

7- Eşlerin Cinsel İlişki Kurmalarına Yönelik Engelleri

Yoksa Erkeğin Kusurlu Olduğu Kabul Edilmelidir..........989

İçindekiler 63

B- CİNSEL İLİŞKİDEN KAÇINMAK ........................................ 989

1- Kadın İlişkiden Kaçınıyorsa ............................................ 990

2- Erkek İlişkiden Kaçınıyorsa............................................. 992

II. CİNSEL İLİŞKİ KURULMASINDA SORUNLARI

BULUNMAK................................................................................... 992

A- İSTENMEYEN ŞEKİLDE İLİŞKİ KURMAK ....................... 992

B- İSTEK DIŞI CİNSEL İLİŞKİ KURMAK ............................... 994

C- ZORLA CİNSEL İLİŞKİ KURMAK ...................................... 995

D- PENİL PROTEZ TAKTIRMAK ............................................. 995

E- DOĞAL OLMAYAN CİNSEL DAVRANIŞLARDA

BULUNMAK .......................................................................... 996

1- Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkide Bulunmak ..... 997

2- Doğal Olmayan Yollardan Cinsel İlişkiye Zorlamak ...... 997

3- Doğal Olmayan Yollardan Kızlık Bozmak...................... 998

F- YATAĞINI AYIRMAK.......................................................... 998

III. CİNSEL AÇIKLAMADA BULUNMAK........................................ 999

A- CİNSEL YETERSİZLİĞİ AÇIKLAMAK............................... 999

B- CİNSEL YAŞAMI AÇIKLAMAK.........................................1000

C- CİNSEL SUÇLAMADA BULUNMAK ................................1001

D- EŞİNİ SATACAĞINI SÖYLEMEK ......................................1001

IV. CİNSEL SAPKINLIKTA BULUNMAK........................................1002

A- CİNSEL TACİZDE BULUNMAK.........................................1003

B- CİNSEL TACİZE SESSİZ KALMAK ...................................1003

C- CİNSEL SADAKATSİZLİĞE ZEMİN HAZIRLAMAK ......1004

D- CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ GÖRÜNTÜ

SEYRETMEYE NEDEN OLMAK ........................................1004

E- CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ GÖRÜNTÜ

GÖNDERMEK .......................................................................1004

F- CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ İNTERNET

SİTELERİYLE İLGİLENMEK..............................................1005

1- Uygunsuz İnternet Sitesine Girmek................................1005

2- Uygunsuz İnternet Sitesine Üye Olmak..........................1005

G- CİNSEL İÇERİKLİ UYGUNSUZ SÖZLER SÖYLEMEK ...1006

H- CİNSEL İLİŞKİ TEKLİFİNDE BULUNMAK......................1006

V. CİNSEL GÜVENİ SARSMAK ......................................................1006

A- BAŞKASIYLA CİNSEL GÜVENİ SARSICI DAVRANIŞTA

BULUNMAK .........................................................................1007

1- Başkasıyla Sık Sık Görüşmek.........................................1007

a. Tanıdık Biriyle Sık Sık Görüşmek...........................1007

b. Tanımadık Biriyle Sık Sık Görüşmek ......................1007

2- Başkasıyla Elele Görülmek.............................................1008

64 İçindekiler

3- Başkasıyla İstenmediği Halde Aykırı Davranmak .........1008

a. İstenmediği Halde Arkadaşlık Etmek ......................1008

b. İstenmediği Halde Seyahat Etmek...........................1008

4- Başkasıyla Değişik Mekanlarda Görülmek ....................1009

5- Başkasıyla İlişki Söylentisine/Dedikoduya Sebebiyet

Vermek...........................................................................1010

6- Başkasıyla Kendisine Önerildiği İçin Görüşmeye

Gitmek............................................................................1011

7- Başkasıyla Nişan Yapmak..............................................1011

B- AÇIKLAMAYLA CİNSEL GÜVENİ SARSICI

DAVRANIŞTA BULUNMAK ..............................................1012

1- Evlilik Öncesi İlişkiye Girdiğini Açıklamak ..................1012

2- Irzına Geçilmek İstendiğini Açıklamak..........................1012

3- Başkasıyla Evlendiğini Açıklamak.................................1013

4- Televizyon Kanalında “Eşimden Ayrıldım” Şeklinde

Açıklamak ......................................................................1013

5- İnternette Kendini Bekar Olarak Açıklamak ..................1013

6- Gittiği Yeri Açıklayamamak ..........................................1014

7- Sadakatsiz Davranışa Gireceğini İma Etmek .................1015

C- İLETİŞİM ARAÇLARIYLA CİNSEL GÜVENİ SARSICI

DAVRANIŞTA BULUNMAK ..............................................1015

1- Olağan Dışı Telefon Görüşmesi Yapmak.......................1015

2- Olağan Dışı Fotoğraf Çekilmek......................................1017

3- Olağan Dışı Mektuplaşmak ............................................1018

4- Olağan Dışı Telefon Edinmek........................................1018

5- Olağan Dışı Mesajlaşmak...............................................1019

a. Cep Telefonuyla Mesajlaşmak.................................1019

b. İnternet Ortamında Mesajlaşmak.............................1019

VI. CİNSEL SADAKATE AYKIRI DAVRANMAK..........................1020

A- BAŞKASIYLA YAŞAMAK..................................................1020

B- EVE BAŞKASINI ALMAK...................................................1021

C- EVLİLİK DIŞI ÇOCUĞU OLMAK ......................................1022

D- İLİŞKİSİNİ ANLATMAK .....................................................1022

E- SADAKATSİZLİĞİNİ AÇIKLAMAK..................................1022

F- BAŞKASIYLA CİNSEL İLİŞKİ KURMAK.........................1023

G- EŞİNİ PAZARLAMAYA KALKIŞMAK..............................1023

H- EŞİNİN YATAK ODASI GÖRÜNTÜLERİNİ

BAŞKALARINA GÖSTERMEK ..........................................1024

I- EVDE ÇOCUKLARIN ÖNÜNDE ÇIPLAK DOLAŞMAK..1024

İÇİNDEKİLER

II. CİLT

§ 20. FİZİKSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI........1073

I. DOĞRUDAN FİZİKSEL ŞİDDET.................................................1074

A- DÖVMEK...............................................................................1074

1- Eşini Dövmek .................................................................1075

a. Koruma Kararı Delil Olabilir...................................1076

b. Akraba Olan Tanıkla İspat Mümkündür ..................1076

c. Dövme Dava Öncesi Gerçekleşmelidir....................1076

d. Özürlü Eşi Dövme Boşanma Sebebidir....................1077

e. Dövme Sonrası Barışılmamış Olmalıdır ..................1077

f. Belirtiler Görülmüşse “Eşim Dövdü” Beyanı

Yeterlidir..................................................................1077

g. Karakol Kayıtları Yeterlidir .....................................1078

h. Beraat Kararı Hukuk Hakimini Bağlamaz ...............1078

2- Çocuklarını Dövmek.......................................................1079

a. Ortak Çocuğu...........................................................1079

b. Üvey Çocuğu ...........................................................1080

3- Ailesini Dövmek.............................................................1080

4- Karşılıklı Dövmek ..........................................................1081

B- DÖVÜLMEK..........................................................................1082

1- Eşi Tarafından Dövülmek...............................................1082

2- Çocukları Tarafından Dövülmek ....................................1083

3- Ailesi Tarafından Dövülmek ..........................................1083

4- Dövülmeye Sessiz Kalmak .............................................1084

C- YARALAMAK.......................................................................1085

1- Kesici Aletle Yaralamak.................................................1085

2- Tırnakla Yaralamak ........................................................1086

3- Kaynar Suyla Yaralamak................................................1086

D- FIRLATMAK .........................................................................1086

E- ISIRMAK................................................................................1088

F- İTMEK....................................................................................1089

G- CİSİMLE VURMAK..............................................................1089

H- TEKMELEMEK.....................................................................1090

I- SAÇINI ÇEKMEK .................................................................1090

1030 İçindekiler

İ- TIRMALAMAK.....................................................................1091

J- KOPARMAK .........................................................................1091

K- ÜZERİNE YÜRÜMEK..........................................................1091

L- KAYNAR SU DÖKMEK.......................................................1091

II. DOLAYLI FİZİKSEL ŞİDDET .....................................................1092

A- KİLİTLEMEK........................................................................1092

1- Ev İçine Kilitli Bırakmak ...............................................1092

2- Ev İçinde Belirli Yere Kilitli Bırakmak .........................1093

3- Çocukları Kilitli Bırakmak.............................................1093

B- ZORLAMA İÇEREN DAVRANIŞTA BULUNMAK ..........1093

C- KAVGAYA KATILMAK......................................................1094

D- ŞİDDETE KALKIŞMAK.......................................................1094

§ 21. SOSYAL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI...........1095

I. GİYİM KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET...................................1095

A- GİYİM KONUSUNDA BASKIDA BULUNMAK ...............1096

1- Eşine Örtünmesi İçin Baskıda Bulunmak.......................1096

2- Eşine Çarşaf Giymesi İçin Baskıda Bulunmak...............1096

3- Eşine Kendi İsteği Doğrultusunda Giyinmesi İçin

Baskıda Bulunmak .........................................................1096

4- Eşine Çağdaş Kıyafetlere Aykırı Giyinmesi İçin Baskıda

Bulunmak .......................................................................1097

B- GİYİM KONUSUNDA AYKIRI DAVRANMAK................1097

1- Eşinin Olağan Giyimine Karışmak.................................1097

2- Eşinin Giyimine Ailesinin Müdahalesine Seyirci

Kalmak ...........................................................................1098

3- Eşinin Rızası Dışında Çağdaş Kıyafetlere Aykırı

Giyinmek........................................................................1098

II. YEME İÇME KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET.........................1100

A- SÜREKLİ İÇKİ KULLANMAK ...........................................1100

1- Salt İçki Kullanma Boşanma Sebebi Değildir................1100

a. Normal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir.............1100

b. Sosyal İçkicilik Boşanma Sebebi Değildir ..............1101

2- Sürekli İçki Kullanma Boşanma Sebebidir ....................1101

a. Tek Başına Sürekli İçki Kullanma...........................1103

b. Arkadaşlarla Sürekli İçki Kullanma ........................1103

3- Aşırı İçki Kullanma Boşanma Sebebidir........................1104

B- ÇEVREYE RAHATSIZLIK VERECEK ŞEKİLDE İÇKİ

KULLANMAK ......................................................................1104

C- ÇOCUĞUNU ÖZENDİRECEK ŞEKİLDE İÇKİ

KULLANMAK ......................................................................1105

D- UYUŞTURUCU KULLANMAK ..........................................1105

İçindekiler 1031

III. ALIŞKANLIKLAR KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET ...............1105

A- AYKIRI HOBİLERE SAHİP OLMAK..................................1106

B- HOBİLERE AŞIRI DÜŞKÜN OLMAK ................................1106

C- TIBBİ TEDAVİDEN KAÇINMAK .......................................1106

IV. GELENEKLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET .....................1107

A- EŞE YÖNELİK OLANLAR...................................................1107

1- Düğün Töreni Aşamasında Sorunlar Çıkarmak..............1107

2- İçki İçmeye Zorlamak.....................................................1108

3- Konuklarına İyi Konukseverlik Göstermemek ...............1109

4- Çocuklarının Olmayışını Sorun Etmek...........................1109

5- Çocuk Yapma İsteğine Karşı Çıkmak ............................1109

6- Çocuğun Mezar Taşına Sadece Kendi Adını Yazdırmak1110

7- Taziye Ziyaretine Engel Çıkaracağını Söylemek............1110

B- ÇOCUKLARA YÖNELİK OLANLAR .................................1110

1- Sünnet Konusunda Sosyal Şiddet ...................................1111

a. Sünnet Törenine Katılmamak ..................................1111

b. Sünneti Haber Vermemek........................................1111

2- Çocuğun Düğününde Kavga Çıkarmak ..........................1111

V. DİN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET........................................1111

A- YASA DIŞI DİNİ FAALİYETLERDE BULUNMAK ..........1112

1- Tarikat Kurmak...............................................................1113

2- Tarikata Üye Olmak .......................................................1113

3- Tarikat Toplantılarına Katılmak .....................................1113

B- MUSKA, BÜYÜ VE FAL İŞLERİ İLE UĞRAŞMAK..........1114

1- Muska İle Uğraşmak.......................................................1114

2- Büyü İle Uğraşmak.........................................................1114

3- Fal İşleri İle Uğraşmak ...................................................1115

C- HUKUKİ DÜZENE AYKIRI DİNSEL DAVRANIŞLARDA

BULUNMAK .........................................................................1116

1- İmam Nikahlı Yaşamak ..................................................1117

2- İmam Nikahlı Yaşamak İstediğini Açıklamak................1117

3- Dinsel Boşamada Bulunduğunu Söylemek.....................1118

4- Beddua Etmek.................................................................1119

D- KENDİ İNANÇ TEMELİNDE HAREKET ETMESİ İÇİN

BASKI YAPMAK ..................................................................1120

1- Namaz Kılması İçin Baskı..............................................1121

2- Tarikata Girmesi İçin Baskı............................................1121

3- Kapanması İçin Baskı.....................................................1122

4- Yaşam Tarzı İçin Baskı ..................................................1122

VI. FAALİYETLER KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET ....................1122

1032 İçindekiler

A- SOSYAL İLİŞKİLERİ KISITLAMAK..................................1122

B- SOSYAL PAYLAŞIM SİTELERİNDE KÜÇÜK

DÜŞÜRMEK..........................................................................1123

C- TEK BAŞINA DAVRANMAK .............................................1123

1- Tatile Tek Başına Aldığı Kararlarla Çıkmak..................1123

2- Ailenin Geleceğiyle İlgili Tek Başına Karar Almak ......1123

D- SEBEPSİZ YERE ŞİKAYET ETMEK ..................................1124

E- EĞİTİM GÖRMESİNİ ENGELLEMEK ...............................1125

F- SOSYAL ORTAMLARDA YALNIZ BIRAKMAK .............1125

G- SÜREKLİ ARKADAŞLARINI GETİRMEK ........................1126

VII. GÜVEN KONUSUNDA SOSYAL ŞİDDET.................................1126

A- KENDİSİNİ YANLIŞ TANITMAK ......................................1126

B- BAŞKALARINA AİT ŞEYLERİ HABERSİZ ALMAK.......1127

C- ÇOCUĞU HABERSİZ SÜNNET ETTİRMEK .....................1127

D- İMZASINI TAKLİT EDEREK SAHTECİLİK YAPMAK....1128

§ 22. GÖRSEL ŞİDDETLE EVLİLİK BİRLİĞİNİN SARSILMASI..........1129

I. GENEL OLARAK..........................................................................1129

II. KAYITLARA DAYALI GÖRSEL ŞİDDET .................................1129

A- TELEFON KAYITLARI........................................................1130

1- Telefon Faturaları İspat Aracıdır....................................1130

2- Telefon Kayıtları İspat Aracıdır .....................................1130

a. Telefon Kaydı Yasal Yollarla Gerçekleşmelidir......1131

b. Telefon Kaydı Düzen Kurularak Yapılmamış

Olmalıdır..................................................................1132

c. Telefon Kaydındaki Kişi Hakkında Duraksama

Bulunmamalıdır.......................................................1132

3- Boşanma Sebebi Oluşturacak Nitelikte Olmalıdır..........1132

a. Telefonla Tehdit ......................................................1132

b. Telefonla Hakaret ....................................................1133

c. Telefonla Sarkıntılık ................................................1133

d. Telefonla Güven Sarsıcı Davranış...........................1133

e. Telefona Şifre Koymak............................................1133

f. Telefon Görüşmesinde Aşırılık................................1134

B- MESAJ KAYITLARI.............................................................1134

1- Telefon Mesaj Kayıtları..................................................1135

2- Bilgisayar Mesaj Kayıtları..............................................1137

C- CD KAYITLARI....................................................................1138

1- Yatak Odası CD Kayıtları ..............................................1139

2- Mekan ve Eşya CD Kayıtları..........................................1139

D- GÜNLÜK KAYITLARI.........................................................1139

İçindekiler 1033

E- MEKTUP KAYITLARI .........................................................1141

III. GÖRÜNTÜYE DAYALI GÖRSEL ŞİDDET ................................1142

A- TELEVİZYON GÖRÜNTÜSÜ..............................................1142

B- FOTOĞRAF GÖRÜNTÜSÜ..................................................1143

1- Fotoğraflar İbraz Edilmelidir..........................................1143

2- Fotoğraflar Montaj Olmamalıdır ....................................1144

3- Fotoğrafların Çekildiği Tarih Belli Olmalıdır.................1145

4- Fotoğraflar Yırtılmamalıdır ............................................1145

C- BEDEN GÖRÜNTÜSÜ..........................................................1146

D- İNTERNET GÖRÜNTÜSÜ ...................................................1146

1- Facebook.........................................................................1146

2- Instagram ........................................................................1147

3- Twitter ............................................................................1148

4- Youtube ..........................................................................1148

5- Swarm.............................................................................1149

6- Periscope.........................................................................1149

7- Snapchat .........................................................................1149

8- Linkedin..........................................................................1149

İKİNCİ BÖLÜM

ANLAŞMALI BOŞANMA

§ 23. ANLAŞMALI BOŞANMA (TMK. M. 166 F. III) .................................1151

I. ANLAŞMALI BOŞANMA KAVRAMI.........................................1151

A- GENEL OLARAK..................................................................1151

B- EVLİLİK BİRLİĞİNİN TEMELİNDEN SARSILMASI

KARİNESİ..............................................................................1153

II. EVLİLİK EN AZ BİR YIL SÜRMÜŞ OLMALIDIR.....................1155

A- EVLİLİK SÜRESİ YETERLİ OLMALIDIR .........................1155

1- Bekleme Süresi Bir Yıl Yeterlidir Görüşü......................1156

2- Bekleme Süresi Bir Yıl Yetersizdir Görüşü....................1156

3- Bekleme Süresi Olmamalıdır Görüşü .............................1156

B- BİR YILLIK SÜRE DAVA TARİHİNDE DOLMUŞ

OLMALIDIR ..........................................................................1156

C- BİR YILLIK SÜRE KENDİLİĞİNDEN

ARAŞTIRILMALIDIR...........................................................1159

D- BİR YILLIK SÜRENİN BİRLİKTE GEÇMESİ

ARANMAZ ............................................................................1159

III. BİRLİKTE BAŞVURMA VEYA DİĞER EŞİN KABULÜ

GERÇEKLEŞMELİDİR .................................................................1160

A- BİRLİKTE BAŞVURMA.......................................................1160

1- Dava Bizzat Birlikte Açılabilir .......................................1160

1034 İçindekiler

2- Dava Vekiller Tarafından Açılabilir...............................1163

B- BİR EŞİN DİĞERİNİN DAVASINI KABUL ETMESİ........1163

1- Evlilik Birliğinin Sarsılması Davasında Mümkündür ....1164

2- Diğer Davalarda Mümkün Değildir................................1164

C- DAVANIN İFLÂS İDARESİNE YÖNELTİLMESİ .............1165

IV. EŞLER BİZZAT DİNLENMELİ VE ANLAŞMA

SAĞLANMALIDIR .......................................................................1166

A- EŞLER BİZZAT DİNLENMELİDİR ....................................1166

1- Davacı Dinlenmiş Olmalıdır ..........................................1166

2- Davalı Dinlenmiş Olmalıdır ...........................................1166

3- Aynı Anda Dinlenmelidir...............................................1168

a. Kamu Düzenine İlişkindir........................................1169

b. Talimatla Dinleme Geçerli Değildir ........................1170

c. Ses ve Görüntü Nakledilmesi Yoluyla Dinleme

Geçerlidir (HMK m. 149)........................................1170

d. Vekilin Dinlenmesi Geçerli Değildir.......................1170

e. Vasinin Dinlenmesi Geçerli Değildir ......................1171

f. Cezaevi İdaresince Dinlenmesi Geçerli Değildir.....1174

4- Tarafların İmzaları Alınmalıdır ......................................1174

a. Beyan Taraflara Okunmalıdır (HMK m. 154,

f. III/d) .....................................................................1175

b. İmzadan İmtina Varsa Davaya Çekişmeli Olarak

Devam Edilmelidir ..................................................1175

5- Eş Vesayet Altında İse TMK. m. 166 f. I-II Hükmüne

Göre İnceleme Yapılmalıdır...........................................1176

B- EŞLER ARASINDA ANLAŞMA SAĞLANMALIDIR........1177

1- Boşanmanın Malî Sonuçları Hususunda Anlaşma

Sağlanmalıdır .................................................................1178

a. Maddî Tazminat Konusunda....................................1179

b. Manevî Tazminat Konusunda..................................1180

c. Yoksulluk Nafakası Konusunda ..............................1181

2- Çocukların Durumu Hususunda Anlaşma

Sağlanmalıdır .................................................................1184

a. İştirak Nafakası Konusunda.....................................1186

b. Kişisel İlişki Konusunda..........................................1188

c. Velâyet Konusunda..................................................1190

3- Mal Rejiminin Tasfiyesi Anlaşmanın Zorunlu

Kapsamında Değildir......................................................1191

V. SERBESTÇE İRADE AÇIKLADIĞINA KANAAT

GETİRİLMELİDİR ........................................................................1197

A- GENEL OLARAK .................................................................1197

B- KUSUR ARAŞTIRMASI YAPILMAMALIDIR...................1198

İçindekiler 1035

C- SAİK DİKKATE ALINMAMALIDIR...................................1199

D- KARARIN UZUN SÜRE SONRA TEBLİĞE

ÇIKARILMAMIŞ OLMALIDIR............................................1201

VI. DÜZENLEME UYGUN BULUNMALIDIR .................................1204

A- DÜZENLEME AÇIKLANMALIDIR ....................................1205

1- İlk Derece Mahkemesinde Açıklanabilir ........................1205

2- Düzenleme Karar Kesinleşmeden Yeniden Yapılabilir ..1205

a. İstinaf Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir..........1206

b. Temyiz Aşamasında Düzenleme Açıklanabilir........1206

c- Karar Düzeltme Aşamasında Düzenleme

Açıklanabilir ............................................................1207

3- Sözlü Olarak Açıklama Yapılabilir.................................1208

B- DÜZENLEMENİN NİTELİĞİNDE DURAKSAMA

OLMAMALIDIR....................................................................1208

C- DÜZENLEMEDE DEĞİŞİKLİK YAPILIRKEN

TARAFLARIN GÖRÜŞÜ ALINMALIDIR ..........................1209

1- Değişiklikte Menfaat Bulunmalıdır ................................1209

2- Değişiklik Kendiliğinden Yapılamaz..............................1210

3- Değişiklik Gerekçeleri Açıklanır....................................1210

4- Değişiklik Hakkında Eşlerden Görüş Alınır...................1210

a. Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülürse.........1211

b. Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse .....1212

D- DÜZENLEME DIŞI KARAR VERİLMEMELİDİR .............1212

1- Düzenleme Dışı Nafaka Verilemez ................................1213

2- Düzenleme Dışı Kişisel İlişki Düzenlenemez.................1214

3- Düzenleme Dışı Faize Hükmedilemez............................1214

4- Düzenleme Dışı Velayet Verilemez ...............................1214

5- Düzenleme Dışı Devir Kararı Verilemez........................1215

E- DÜZENLEME UYGULANABİLİR OLMALIDIR...............1215

1- Kayıtlar Getirilmelidir ....................................................1215

2- Yerine Getirilebilirlik Araştırılmalıdır............................1215

3- Tescil Kararı Verilmelidir...............................................1216

4- Açılmamış Miras Hakkında Mirasbırakanın Katılması

veya İzni Olmalıdır.........................................................1216

F- DÜZENLENME ONAYLANMIŞ OLMALIDIR ..................1217

G- DÜZENLEME KOŞULA BAĞLANMAMIŞ OLMALIDIR.1218

H- DÜZENLEME KANUNA AYKIRI OLMAMALIDIR .........1219

I- DÜZENLEMEDE YER ALAN FER’İ HÜKÜMLER

DIŞINDA KALAN ANLAŞMA KONUSU ŞEYLER

BAĞLAYICIDIR....................................................................1219

1- Kocanın Soyadını Kullanmama......................................1220

1036 İçindekiler

2- Kredi Borcunu Ödeme....................................................1221

3- Taşınmaza Yönelik Anlaşmalar .....................................1221

a. Taşınmazı Devretme................................................1222

b. Taşınmazdan Yararlanma ........................................1224

c. Taşınmaza Ait Ödemeler .........................................1225

aa. Kira Ödemesi...................................................1225

bb. Aidat Ödemesi.................................................1226

cc. Yakıt Ödemesi.................................................1226

4- Araç Kullanım Hakkı .....................................................1226

İ- KISMİ HÜKÜMSÜZLÜK DÜZENLEMENİN TAMAMINI

HÜKÜMSÜZ KILAR ............................................................1227

VII. DAVANIN ÇEKİŞMELİ BOŞANMA DAVASINA

DÖNÜŞMESİ.................................................................................1227

A- ÇEKİŞMELİ BOŞANMAYA DÖNÜŞME HALLERİ..........1227

1- Anlaşmalı Boşanma Koşulları Gerçekleşmezse Dava

Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşür .........................1228

a. Bir Yıllık Süre Dolmamışsa.....................................1228

b. İmzadan İmtina Varsa..............................................1229

c. Eş Vesayet Altında İse.............................................1229

d. Değişiklik Eşler Tarafından Uygun Görülmezse.....1230

e. Davalı Eş Anlaşmalı Boşanmayı Kabul Etmezse ....1230

f. Anlaşma Gereken Bir Konuda Anlaşma Olmazsa...1231

2- Anlaşma Bozulursa Dava Çekişmeli Boşanma Davasına

Dönüşür..........................................................................1231

a. Anlaşmayı Bozma Hakkı.........................................1233

aa. Anlaşmayı Dava Harcını Yatıran Eş Bozabilir 1234

bb. Anlaşmayı Dava Harcını Yatırmayan Eş

Bozabilir ..........................................................1236

cc. Çekişmeli Boşanma Davasına Dönüşme

Taleplerden Feragat Anlamına Gelmez ...........1236

b. Anlaşmayı Bozma Zamanı ......................................1237

aa. İstinaf Aşamasında Anlaşma Bozulabilir ........1237

bb. Temyiz Aşamasında Anlaşma Bozulabilir ......1238

cc. Karar Düzeltme Aşamasında Anlaşma

Bozulabilir.......................................................1239

B- ÇEKİŞMELİ BOŞANMA OLARAK DEVAM USULÜ.......1240

1- Davacıya Mehil Verilmelidir..........................................1240

2- Davacının Verdiği Dilekçe Sonrası Dilekçelerin

Karşılıklı Verilmesi İşlemi Tamamlanmalıdır................1240

3- Ön İnceleme Yapılmalıdır ..............................................1241

4- Tahkikat ve İzleyen Aşamalar Tamamlanmalıdır...........1241

İçindekiler 1037

VIII. USUL HÜKÜMLERİ .......................................................................1242

A- HÜKÜM USULÜNE UYGUN KURULMALIDIR...............1242

1- Hüküm, İnfazda Duraksamaya Yer Vermeyecek Şekilde

Kurulmalıdır ...................................................................1242

2- Hüküm, Düzenlemenin Tamamını Taşıyacak Şekilde

Kurulmalıdır ...................................................................1242

3- Hüküm Eda Emri Taşıyacak Şekilde Kurulmalıdır ........1243

4- Hüküm, Düzenlemeye Atıf Yapılarak Kurulmamalıdır..1244

5- Hüküm, Düzenlemenin Tasdiki Şeklinde

Kurulmamalıdır ..............................................................1245

B- DAVADAN FERAGAT EDİLEBİLİR ..................................1246

C- YARGILAMA GİDERİ..........................................................1247

D- AYRILIK KARARI VERİLEMEZ ........................................1248

E- DÜZENLEMEDE BULUNUP HÜKME ALINMAMIŞ

OLAN HUSUSLAR TAVZİH YOLU İLE HÜKME İLAVE

EDİLEMEZ ............................................................................1248

F- BİRLİKTE TALEP VARSA ADLİ TATİLDE

GÖRÜLEBİLİR......................................................................1249

G- KONUSUZ KALMASI ..........................................................1249

H- KESİNLEŞME SONRASI DÜZENLEMEYE YÖNELİK

İSTEKLERDE BULUNULABİLİR .......................................1250

1- Düzenlemenin Değiştirilmesi İstenebilir ........................1250

2- Düzenlemenin İptali İstenebilir ......................................1250

3- Düzenlemenin Uygulanması İstenebilir..........................1251

a. Tapu İptal ve Tescil İstemi.......................................1252

aa. Onaylanan Düzenlemede .................................1252

bb. Onaylanmayan Düzenlemede ..........................1252

b. Alacağın Tespiti İstemi ............................................1253

c. Zararın Tazmini İstemi.............................................1254

d. Menfi Tespit İstemi..................................................1254

e. Edası İstemi..............................................................1255

f. İcra Takibine İtirazın İptali İstemi ...........................1256

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA

§ 24. EYLEMLİ AYRILIK SEBEBİYLE BOŞANMA (TMK. M. 166

F. IV) .........................................................................................................1257

I. REDDEDİLMİŞ BİR BOŞANMA DAVASI BULUNMALIDIR..1259

A- HERHANGİ BİR RET KARARINA DAYANILABİLİR .....1259

1- Reddedilip Kesinleşen Son Davaya Dayanma Zorunlu

Değildir...........................................................................1259

1038 İçindekiler

2- En Geç Kesinleşen Davaya Dayanma Zorunlu Değildir 1260

3- Reddedilip Kesinleşen Herhangi Bir Davaya

Dayanılabilir...................................................................1260

B- HER TÜRLÜ RET KARARI DAYANAK OLABİLİR.........1261

1- Dayanak Yapılamayacak Kararlar..................................1261

a. Evliliğin Butlan ve Feshi Kararları..........................1261

b. Yetkisizlik Kararları ................................................1261

c. Doğan Hakka Rağmen Feragat Sebebiyle Ret

Kararları...................................................................1262

2- Dayanak Yapılabilecek Kararlar ....................................1263

a. Feragat Sebebiyle Ret Kararları...............................1263

b. Her Türlü Boşanma Ret Kararları............................1267

c. Tanıma ya da Tenfizine Karar Verilen Yabancı

Mahkeme Kararları..................................................1267

d. Üç Yıl Geçmediği Gerekçesiyle Ret Halinde Süre

Dolması Durumunda Dayanak Davadaki Ret

Kararları...................................................................1267

C- DAYANAK RET KARARI KESİNLEŞMİŞ OLMALIDIR 1268

D- DAYANAK RET KARARI KESİNLEŞMEMİŞSE..............1269

E- BAŞKA SEBEPLE BEKLEME SÜRESİNDE AÇILMIŞ VE

SONUÇLANMIŞ DAVA ENGEL OLUŞTURMAZ.............1270

II. RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA ORTAK

HAYAT YENİDEN KURULMAMIŞ OLMALIDIR ....................1270

A- ORTAK HAYAT YENİDEN KURULMAMIŞ

OLMALIDIR..........................................................................1271

1- Ortak Hayatın Kurulamama Sebebi Önemli Değildir ....1272

a. Davacının Kötü Niyetli Olması ...............................1272

b. Davacının Başkasıyla Yaşıyor Olması ....................1272

c. Eşlerden Birinin Akıl Hastası Olması......................1273

d. Boşanma Davası Bulunması....................................1273

e. Ayrı Yaşama Hakkı Veren Kararın Bulunması .......1273

f. Fiili Olanaksızlık Bulunması ...................................1274

2- Ortak Hayat Yeniden Kurulmuşsa Dava

Reddedilmelidir..............................................................1274

3- Dayanak Boşanma Davasının Reddinden Sonra Yeni Bir

Boşanma Davası Açılması Engel Oluşturmaz................1275

B- ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULMUŞ

SAYILMADIĞI DURUMLAR..............................................1276

1- Çocuklar İçin Bir Araya Gelmek....................................1276

a. Çocuğun İhtiyaçlarını Karşılamak ...........................1277

b. Çocuğu Ziyaret Etmek.............................................1277

c. Çocuğun Ana Babasıyla Görüşmesini Sağlamak.....1278

İçindekiler 1039

d. Çocuğun Hastalığını Tedavi Ettirmek......................1278

e. Çocuğun Düğün Törenini Yapmak ..........................1278

2- Bir Konuyu Görüşmek İçin Bir Araya Gelmek ..............1279

a. Boşanma Müzakeresi Yapmak.................................1279

b. Belli Konuyu Görüşmek ..........................................1279

3- Zorunluluk Sebebiyle Bir Araya Gelmek .......................1279

a. Sosyal İlişkide Bulunmak ........................................1280

b. Gidecek Yeri Olmamak ...........................................1280

c. Hasta Ziyaret Etmek.................................................1280

d. Kardeşlerle Buluşmak ..............................................1280

e. Ölüm Sebebiyle Bir Araya Gelmek .........................1281

f. Eşin Ailesi İle Oturmak............................................1281

4- Diğer Haklı Sebeplerle Bir Araya Gelmek .....................1281

C- ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULMADIĞINI İSPAT

YÜKÜ.....................................................................................1282

D- ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULMADIĞINI İSPAT

ARAÇLARI ............................................................................1282

1- Tanık Anlatımları ...........................................................1282

a. Çelişkili Tanık Anlatımı Hükme Esas Alınamaz .....1282

b. Evliliği Kurtarmaya Yönelik Tanık Anlatımı Hükme

Esas Alınamaz..........................................................1283

c. Soyut Nitelikteki Tanık Anlatımı Hükme Esas

Alınamaz..................................................................1284

2- Kolluk Araştırması .........................................................1284

3- Nafaka Dosyaları ............................................................1285

4- İcra Dosyaları .................................................................1288

5- Ceza Dosyaları................................................................1289

6- Otel Kayıtları ..................................................................1290

7- Tahsil Makbuzları...........................................................1290

8- Pasaport Kayıtları ...........................................................1290

9- Faturalar..........................................................................1291

10- Davalının Beyanı ............................................................1291

a. Görülmekte Olan Davada Beyan .............................1291

b. Başka Davada Beyan ...............................................1292

11 - Diğer İspat Araçları ........................................................1292

III. RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN SONRA ÜÇ YIL

GEÇMELİDİR ................................................................................1293

A- SALT FİİLİ AYRILIK............................................................1293

B- DAYANAK RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN

SONRA ÜÇ YIL GEÇMİŞSE ................................................1294

C- DAYANAK RET KARARININ KESİNLEŞMESİNDEN

SONRA ÜÇ YIL GEÇMEMİŞSE ..........................................1295

1040 İçindekiler

IV. USUL..............................................................................................1296

A- DAVANIN TARAFLARI ......................................................1296

B- BİRDEN FAZLA SEBEPLE DAVA AÇILMASI .................1297

C- KUSUR ARAŞTIRMASI BOŞANMA KARARI İÇİN

GEREKMEZ ..........................................................................1298

D- KUSUR ARAŞTIRMASI BOŞANMANIN EKİ İSTEKLER

İÇİN GEREKİR......................................................................1299

E- DAVANIN KONUSUZ KALMASI ......................................1300

F- YARGILAMA GİDERİ .........................................................1301

G- AYRILIK KARARI KURAL OLARAK VERİLEMEZ........1302

H- ANLAŞMALI BOŞANMA YAPILABİLİR..........................1302

I- DAVA EYLEMLİ AYRILIK (TMK m. 166/SON) AÇILMIŞ

OLMALIDIR..........................................................................1302

İ- BAŞKA SEBEPLE BOŞANMA KARARI VERİLEMEZ ....1303

J- DAYANAK DAVAYI AÇAN EŞ KUSURLU KABUL

EDİLİR...................................................................................1304

K- NİTELENDİRME DOĞRU YAPILMALIDIR......................1305

L- FİİLİ AYRILIK SÜRESİNDE GERÇEKLEŞEN KUSURLU

DAVRANIŞLAR DİKKATE ALINIR ..................................1306

M- TALEPLE BAĞLILIK İLKESİ (HMK m. 26).......................1307

DÖRDÜNCÜ KISIM

BOŞANMA DAVASININ KONUSU

§ 25. DAVANIN BOŞANMAYA İLİŞKİN AÇILMASI (TMK M. 170

F. I)............................................................................................................1309

I. BOŞANMAYA VEYA AYRILIĞA KARAR VERİLEBİLİR ......1310

II. BİRLİKTE EŞYA DAVASI AÇILMASI.......................................1310

A- AİLE MAHKEMESİ GÖREVLİDİR.....................................1311

B- BOŞANMANIN EKİ DEĞİLDİR..........................................1311

C- MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ GEREKLİ DEĞİLDİR .1312

D- NİSBİ HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR....................................................................1312

1- Harç Tamamlanırsa ........................................................1313

2- Harç Tamamlanmazsa ....................................................1313

E- BOŞANMA DAVASINDAN TEFRİK EDİLMESİ

ÖNERİLİR .............................................................................1314

F- DAVANIN KONUSUZ KALMASI ......................................1314

III. BİRLİKTE DEĞER ARTIŞ PAYI ALACAĞI DAVASI

AÇILMASI .....................................................................................1314

A- AİLE MAHKEMESİ GÖREVLİDİR.....................................1315

B- MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ GEREKLİDİR ..............1315

İçindekiler 1041

C- BOŞANMANIN EKİ DEĞİLDİR ..........................................1315

D- NİSBİ HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR ....................................................................1317

1- Harç Tamamlanırsa.........................................................1317

2- Harç Tamamlanmazsa ....................................................1317

E- BOŞANMA DAVASINDAN TEFRİK EDİLMELİDİR........1318

F- BOŞANMA DAVASININ SONUCU BEKLENMELİDİR...1318

1- Mal Rejimi Sonlanırsa ....................................................1319

2- Mal Rejimi Sonlanmazsa................................................1319

IV. BİRLİKTE KATILMA ALACAĞI DAVASI AÇILMASI ............1319

A- AİLE MAHKEMESİ GÖREVLİDİR.....................................1320

B- MAL REJİMİNİN SONA ERMESİ GEREKLİDİR...............1320

C- BOŞANMANIN EKİ DEĞİLDİR ..........................................1320

D- NİSBİ HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR ....................................................................1321

1- Harç Tamamlanırsa.........................................................1321

2- Harç Tamamlanmazsa ....................................................1322

E- BOŞANMA DAVASINDAN TEFRİK EDİLMELİDİR........1322

F- BOŞANMA DAVASININ SONUCU BEKLENMELİDİR...1322

1- Mal Rejimi Sonlanırsa ....................................................1322

2- Mal Rejimi Sonlanmazsa................................................1323

V. BİRLİKTE AYRILIK YA DA BOŞANMA DAVASININ

AÇILMASI .....................................................................................1323

A- BOŞANMA DAVASI VARKEN AYRILIK DAVASI

AÇILMASI .............................................................................1323

1- Ayrılık Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması............1323

2- Ayrılık Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması ..........1324

B- BOŞANMA DAVASI VARKEN KARŞI DAVA OLARAK

AYRILIK DAVASI AÇILMASI............................................1324

C- AYRILIK DAVASI VARKEN BOŞANMA DAVASI

AÇILMASI .............................................................................1325

1- Boşanma Davasının Aynı Eş Tarafından Açılması.........1325

2- Boşanma Davasının Farklı Eş Tarafından Açılması.......1326

D- AYRILIK DAVASI VARKEN KARŞI DAVA OLARAK

BOŞANMA DAVASI AÇILMASI ........................................1326

VI. BİRLİKTE DİĞER DAVALARIN AÇILMASI.............................1327

A- BAŞVURMA HARCI DAVA DİLEKÇESİNDEKİ BÜTÜN

İSTEKLERİ KAPSAR............................................................1327

B- BOŞANMANIN EKİ OLMAYAN İSTEKLER AYRICA

HARCA TABİDİR .................................................................1327

C- EKSİK HARCIN TAMAMLANMASI İÇİN MEHİL

VERİLMELİDİR ....................................................................1328

1042 İçindekiler

1- Eksik Harç Tamamlanmaz İse........................................1328

2- Eksik Harç Tamamlanırsa ..............................................1329

a. İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında İse....1329

aa. Tefrik Kararının Zorunlu Olmadığı Davalar....1329

bb. Tefrik Kararının Zorunlu Olduğu Davalar.......1329

b. İstek Aile Mahkemesinin Görev Kapsamında

Değilse.....................................................................1330

D- DAVA DİLEKÇESİ DIŞINDA GERÇEKLEŞEN

İSTEKLER .............................................................................1330

1- Dava Olarak Nitelendirilemez........................................1330

2- Sonradan Alınan Nisbi Harç İsteği Davaya

Dönüştürmez ..................................................................1330

3- Karar Verilmesine Yer Olmadığına Karar

Verilmelidir ....................................................................1330

4- Kesin Hüküm Oluşturacak Şekilde Karar

Verilmemelidir ...............................................................1331

VII. DAVANIN KONUSUZ KALMASI...............................................1331

A- TEMYİZ EDİLMEYEN DİĞER BOŞANMA KARARI

DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 161-184) ...........1331

B- KESİNLEŞEN BOŞANMA KARARI DAVAYI KONUSUZ

BIRAKIR (TMK m. 161-184)................................................1333

C- KESİNLEŞEN EVLENMENİN İPTALİ DAVAYI

KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 145-160)............................1334

D- EŞLERDEN BİRİNİN ÖLÜMÜ DAVAYI KONUSUZ

BIRAKIR (TMK m. 28 f. I)....................................................1334

1- Davacının Ölümü ...........................................................1334

a. Davacının Karardan Önce Ölümü............................1334

b. Davacının Temyiz Aşamasında Ölümü ...................1334

c. Davacının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü......1335

d. Davacı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi

(TMK m. 181 f. II)...................................................1336

2- Davalının Ölümü ............................................................1337

a. Davalının Karardan Önce Ölümü ............................1337

b. Davalının Temyiz Aşamasında Ölümü....................1337

c. Davalının Karar Düzeltme Aşamasında Ölümü.......1337

d. Davalı Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi

(TMK m. 181 f. II)...................................................1338

E- TANIMA-TENFİZ KARARI DAVAYI KONUSUZ

BIRAKIR................................................................................1338

1- Boşanma İstemi Konusuz Kalır......................................1338

2- Boşanmanın Eki İstemler İncelenir ................................1339

3- Bekletici Sorun Yapılmalıdır..........................................1339

İçindekiler 1043

F- EVLİLİĞİN FESİH KARARIYLA SONLANMASI

DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 32 f. I, 131) .......1340

1- Gaiplik Kararı İle Eş Ölmüş Gibi Kabul Edilir

(TMK m. 35)...................................................................1342

2- Gaiplik Kararı Evliliği Ortadan Kaldırmaz.....................1343

3- Gaiplik Kararı Alan Fesih Kararı Almayabilir ...............1343

4- Evliliğin Feshi Kararı Evliliği Ortadan Kaldırır .............1343

5- Evliliğin Feshi Kararı Alan Eş Yeniden Evlenebilir.......1344

a. Fesih Kararı Almadan Yeniden Evlenme (TMK m.

145 b. 1) ...................................................................1344

b. Fesih Kararı Aldıktan Sonra Yeniden Evlenme

(TMK m. 131 f. 1)....................................................1344

G- EVLİLİĞİN ÖLÜM KARİNESİYLE SONLANMASI

DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR (TMK m. 31, 44 f. I) .........1345

H- EVLİLİĞİN DE FACTO CİNSİYET DEĞİŞTİRMEYLE

SONLANMASI DAVAYI KONUSUZ BIRAKIR ................1346

I- DAVANIN KONUSUZ KALMASININ SONUÇLARI ........1346

1- Nüfus Kaydi İncelenmelidir............................................1346

2- Diğer Boşanma Davasinin Sonucu Araştırılmalıdır........1346

3- Karar Verilmeyerek Dava Konusuz Bırakılamaz ...........1347

4- Yargılama Gideri Aleyhine Karar Verilebilecek Olana

Yüklenir (HMK m. 331 f. I) ...........................................1347

5- Hüküm Verilemez...........................................................1349

6- Davanın Konusu Kalmadığı Açıklanarak Davaya Son

Verilir .............................................................................1349

7- Maddi Hataya Dayalı Temyiz ve Karar Düzeltme Kararı

Kaldırılabilir ...................................................................1350

8- Varsa Protokol Değerlendirilmelidir...............................1350

9- Maddi Tazminat Talebinin Karara Bağlanmasına Engel

Değildir...........................................................................1351

10- Manevi Tazminat Talebi İçin Görevsizlik Karari

Verilmesi Gerekir ...........................................................1351

§ 26. DAVANIN AYRILIĞA İLİŞKİN AÇILMASI (TMK M. 170 F. II)...1353

I. AYRILIK KARARI VERİLMESİ (TMK m. 171)..........................1354

A- BOŞANMA SEBEPLERİ GERÇEKLEŞMELİDİR ..............1354

1- Boşanma Davası Elverişli Olmalıdır ..............................1354

2- Boşanma Sebepleri Gerçekleşmişse Ayrılık Kararı

Verilebilir .......................................................................1355

a. Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar İspatlanmış

Olmalıdır..................................................................1355

b. Boşanma Sebebi Yaratan Olaylar Hoşgörü İle

Karşılanmamış Olmalıdır.........................................1356

1044 İçindekiler

c. Boşanma Sebebi Yaratan Davalının Az Kusurlu

Olması (TMK m. 166 f. II) Yeterli Olabilir.............1357

3- Boşanma Sebepleri Gerçekleşmemişse Dava

Reddedilmelidir..............................................................1358

4- Boşanma Kararı Verilmemelidir ....................................1359

B- ORTAK HAYATIN YENİDEN KURULMASI OLASILIĞI

BULUNMALIDIR .................................................................1360

1- Olasılık Konusunda Dava Türü Dikkate Alınmalıdır.....1360

2- Olasılık Konusunda Delil Bulunmalıdır.........................1360

3- Olasılık Sebepleri Açıkça Gösterilmelidir......................1362

4- Olasılığı Ortadan Kaldıran Sebepler Bulunmamalıdır ...1363

a. Olaylardan Sonra Uzun Süren Ayrılık.....................1363

b. Olayların Yoğunluğu ...............................................1363

c. Olayların Ağırlığı ....................................................1364

5- Olasılık Konusunda Gerekirse Uzman Görüşü

Alınmalıdır .....................................................................1366

C- AYRILIK SÜRESİ UYGUN ŞEKİLDE

BELİRLENMELİDİR ............................................................1367

1- Sürenin Başlangıcı ve Sonu............................................1367

a. Sürenin Başlangıcı...................................................1367

b. Sürenin Sonu............................................................1368

2- Sürenin Niteliği ..............................................................1368

a. Hesaplaşma Süresi...................................................1368

b. Düzeltme Süresi.......................................................1368

c. Dinginlik Süresi.......................................................1368

3- Sürenin Uzatılabilirliği...................................................1368

II. AYRILIK KARARININ SONUÇLARI .........................................1369

A- KENDİLİĞİNDEN OLUŞAN SONUÇLARI........................1369

1- Birlikte Yaşama Yükümlülüğü Sona Erer (TMK m. 185

f. III) ...............................................................................1369

2- Diğer Yükümlülükler Devam Eder (TMK m. 185 f. IIIII) ..................................................................................1369

a. Birliğin Mutluluğunu Sağlama Yükümlülüğü Devam

Eder (TMK m. 185 f. II) ..........................................1370

b. Çocuklara Özen Yükümlülüğü Devam Eder (TMK

m. 185 f. II)..............................................................1370

c. Sadık Kalma Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m.

185 f. III) .................................................................1370

d. Yardım Yükümlülüğü Devam Eder (TMK m. 185 f.

III)............................................................................1371

e. Birliğin Giderlerine Katılma Yükümlülüğü Devam

Eder (TMK m. 186 f. III).........................................1371

İçindekiler 1045

f. Meslek veya İş Seçiminde Özen Yükümlülüğü

Devam Eder (TMK m. 192).....................................1371

3- Kadın, Kocasının Soyadını Kullanmaya Devam Eder....1372

4- Ayrılık Esnasında Eşlerden Biri Ölürse Diğeri Onun

Mirasçısı Olur.................................................................1372

5- Ayrılık Süresi İçinde Doğan Çocuklar Evlilik İçi

Doğum Sayılır.................................................................1372

6- Evlilik Birliğinin Temsili Son Bulur (TMK m. 188 f. I) 1372

7- Evlilik Statüsü Devam Eder............................................1373

B- Mahkeme Kararıyla Oluşan Sonuçları....................................1373

1- Hâkim Sözleşmeyle Kabul Edilmiş Olan Mal Rejiminin

Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK m. 180)...............1373

2- Hâkim Velâyeti Eşlerden Birine Verebilir (TMK m. 336

f. II).................................................................................1374

3- Hâkim Velâyetin Kaldırılmasına Karar Verebilir (TMK

m. 348)............................................................................1375

4- Hâkim Kişisel İlişkileri Düzenler (TMK m. 182 f. I) .....1375

5- Velâyetin Kullanılması Kendisine Verilmeyen Eşin

Çocuğun Bakım ve Eğitim Giderlerine Katılımı Belirlenir

(TMK m. 182 f. II)..........................................................1376

C- Talep İle Oluşan Sonuçlan ......................................................1376

1- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Birinin Diğerine

Yapacağı Parasal Katkı Belirlenir (TMK m. 197 f. II) ...1376

2- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Konut ve Ev Eşyasından

Yararlanmaya İlişkin Önlemler Belirlenir (TMK m. 197

f. II).................................................................................1376

3- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Eşlerin Mallarının

Yönetimine İlişkin Önlemler Belirlenir (TMK m. 197 f.

II) ....................................................................................1377

4- Eşlerden Birinin İstemi Üzerine Alınan Önlemlerin

Değiştirilmesi..................................................................1377

III. AYRILIĞIN SONA ERMESİ.........................................................1377

A- EŞLERİN BARIŞMASI SEBEBİYLE ...................................1377

B- AYRILIK SÜRESİNİN DOLMASI SEBEBİYLE.................1378

IV. AYRILIK KARARINA DAYALI BOŞANMA DAVASI (TMK m.

172) .................................................................................................1378

A- KAVRAM...............................................................................1378

1- Ayrılık Kararına Dayalı Boşanma Davası ......................1378

2- Ayrılıktan Sonra Bağımsız Açılan Boşanma Davası ......1380

B- DAVA AÇMA HAKKI ..........................................................1381

§ 27. DAVANIN EVLENMENİN İPTALİNE İLİŞKİN AÇILMASI...........1382

I. SADECE EVLENMENİN İPTALİ İSTENEBİLİR........................1382

II. EVLENMENİN İPTALİ OLMAZSA BOŞANMA İSTENEBİLİR1385

1046 İçindekiler

BEŞİNCİ KISIM

BOŞANMA DAVALARINDA GEÇİCİ ÖNLEMLER

BİRİNCİ BÖLÜM

EŞLERE İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER

§ 28. EŞİN GEÇİMİ İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM/ EŞE GEÇİCİ TEDBİR

NAFAKASI (TMK M. 169).....................................................................1388

I. EŞLERE YÖNELİK GEÇİCİ ÖNLEMLER ..................................1388

II. EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ NİTELİĞİ......................1390

A- EŞE VERİLEBİLECEK TEDBİR NAFAKALARINDAN

BİRİDİR .................................................................................1391

1- Bağımsız Tedbir Nafakası (TMK m. 197)......................1391

2- Geçici Tedbir Nafakası (TMK m. 169) ..........................1393

B- KOŞULLARI VARSA VERİLMESİ ZORUNLUDUR.........1393

1- Kural Olarak Eşin Nafaka Yükümlülüğü Ortadan

Kalkmaz .........................................................................1393

a. Tutukluluk Halinde Verilebilir ................................1393

b. Hükümlülük Halinde Verilebilir..............................1394

c. İşsizlik Halinde Verilebilir ......................................1394

d. Askerlik Halinde Verilebilir ....................................1394

e. Akıl Hastalığı Halinde Verilebilir............................1395

f. Ekonomik Durumu Daha İyi Olana Verilebilir........1395

2- Ekonomik Güçleri Birbirine Yakın Olan Eşlerin Geçici

Tedbir Nafakası Verme Zorunluluğu Yoktur .................1398

C- KUSUR DİKKATE ALINAMAZ..........................................1399

3- Uzun Yıllar Nafaka Talep Edilmemesi Etkili Değildir ..1403

4- Akıl Hastalığı Tek Başına Yükümlülüğü Sonlandırmaz 1403

5- İhtiyacı Olana Verilir......................................................1403

D- EVLİLİK DIŞI BİRLİKTELİK VARSA VERİLEMEZ........1403

1- Başkası İle Yaşanıyor Olmalıdır ....................................1404

2- Ekonomik Destek Bulunmalıdır.....................................1405

3- Gereksinim Destekle Sonlanmalıdır...............................1406

4- Ekonomik Birlik Oluşmalıdır.........................................1407

E- TEREKE ALACAĞINA DAHİLDİR....................................1407

F- POZİTİF AYRIMCILIK İLKESİ UYGULANAMAZ...........1407

G- KABUL EDİLEN MİKTARIN AZINA HÜKMEDİLEMEZ 1408

H- KESİN HÜKÜM OLUŞTURMAZ ........................................1408

I- DAVA AÇILMASI İLE HAK EDİLİR..................................1409

İ- İLAMSIZ İCRA TAKIBI YOLUYLA İCRASI

MÜMKÜNDÜR .....................................................................1410

III. EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İSTEK..........................1411

İçindekiler 1047

A- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İSTEK

AŞILAMAZ............................................................................1411

B- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İSTEK BELİRSİZ

İSE ..........................................................................................1412

C- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI İSTEĞE RAĞMEN

KARAR VERİLMEDİ İSE.....................................................1412

D- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI KENDİLİĞİNDEN

VERİLİR.................................................................................1412

E- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI ÖNCE İSTENMEDİ

SONRA İSTENDİ İSE............................................................1413

F- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI İSTENMEDİĞİ

AÇIKLANMIŞ İSE ................................................................1415

1- İstenmediği Dava Dilekçesinde Açıklanabilir ................1418

2- İstenmediği Cevap Dilekçesinde Açıklanabilir...............1418

3- İstenmediği Duruşmada Açıklanabilir............................1418

G- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI BOŞANMA

KESİNLEŞMİŞSE İSTENEMEZ...........................................1419

H- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ BAĞIMSIZ DAVA

İLE İSTENİLMESİ.................................................................1419

1- Ayrı Esasa Kaydedilmişse ..............................................1419

2- Bağımsız Tedbir Nafakası Alınıyorsa.............................1419

I- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA MİKTAR

KESİNLEŞMİŞSE FAZLASI VERİLEMEZ .........................1420

İ- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI HER ZAMAN

İSTENEBİLİR ........................................................................1421

IV. EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA SÜRE ...........................1421

A- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ BAŞLANGICI......1421

1- Davanın Açıldığı Tarihten İtibaren Verilir .....................1421

2- İstek Tarihinden Başlatılamaz ........................................1422

3- Karşı Boşanma Tarihinden Başlatılamaz........................1422

4- Kesinleşen Tedbir Nafakası Değiştirilemez....................1423

5- Sonradan İstek Tarihinden İtibaren Verilebilir ...............1423

B- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ SINIRLI SÜRE

VERİLMESİ...........................................................................1424

C- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ SONA ERMESİ ....1424

1- Eşlerden Birinin Ölmesiyle Sona Ermesi .......................1424

2- Ölüm Benzeri Durumun Gerçekleşmesiyle Sona Ermesi1425

3- Gaiplik Kararı Alınmasıyla Sona Ermesi .......................1425

4- Boşanma Kararının Kesinleşmesiyle Sona Ermesi.........1425

5- Evliliğin İptali Kararının Kesinleşmesiyle

Sona Ermesi....................................................................1427

6- Sınırlı Sürenin Tamamlanmasıyla Sona Ermesi .............1427

1048 İçindekiler

7- Başkasıyla Düzenli Yaşamaya Başlanmasıyla Sona

Ermesi ............................................................................1428

8- Boşanma Davasından Feragat Edilmesiyle Sona

Ermesi ............................................................................1429

9- Kaldırılmasına Karar Verilmesiyle Sona Ermesi ...........1430

10- Geçici Tedbir Nafakasından Feragat Edilmesiyle Sona

Ermesi ............................................................................1431

11- Açılmamış Sayılma Kararıyla Sona Ermesi ...................1432

12- İhtiyacın Sona Ermesi Sebebiyle Sona Ermesi...............1432

D- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ BAĞIMSIZ TEDBİR

NAFAKASINA ETKİSİ.........................................................1432

V. EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI KARARININ KAPSAMI.....1433

A- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI UYGUN MİKTAR

VERİLEBİLİR........................................................................1433

1- Sosyal Statülerine Uygun Olmalıdır...............................1433

2- Ekonomik Statülerine Uygun Olmalıdır.........................1434

3- Kabulleri Gözetilmelidir.................................................1434

B- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ MİKTARININ

BELİRLENMESİ ...................................................................1434

1- Gelirin Araştırılması.......................................................1434

2- Gelirin Değerlendirilmesi...............................................1435

a. Eşin Geliri Az İse ....................................................1435

b. Eşin Geliri Varsa .....................................................1435

c. Eşin Geliri Yoksa.....................................................1436

d. Eşin Geliri Araştırılmadı İse....................................1437

e. Eşlerin Geliri Eşit İse...............................................1437

f. Eşlerin Mesleği Varsa..............................................1438

3- Bilirkişi İncelemesi ........................................................1438

C- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ MİKTARININ

DEĞİŞTİRİLMESİ.................................................................1439

1- Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının İndirilmesi .........1439

2- Geçici Tedbir Nafakasının Miktarının Arttırılması ........1439

3- Geçici Tedbir Nafakasının Kaldırılması.........................1439

D- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ ÖDENMESİ..........1440

1- Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi Biçimi.................1440

a. Geçici Tedbir Nafakasının İrat Biçiminde

Ödenmesi.................................................................1440

b. Geçici Tedbir Nafakasının Toptan Ödenmesi..........1440

2- Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi Türü....................1440

a. Türk Parası Olarak Geçici Tedbir Nafakasının

Ödenmesi.................................................................1441

İçindekiler 1049

b. Ayın Olarak Geçici Tedbir Nafakasının Ödenmesi..1441

E- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ GELECEK

AYLARDAKİ MİKTARININ KARARLAŞTIRILMASI .....1441

F- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA FAİZ ....................1442

VI. EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA YARGILAMA USULÜ1444

A- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA GÖREVLİ

MAHKEME............................................................................1444

B- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA YETKİLİ

MAHKEME............................................................................1445

C- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA TARAFLAR ........1446

1- Kadın Yararına Geçici Tedbir Nafakası .........................1446

a. Kural Olarak.............................................................1446

b- Askerde Olan Erkek Eşin Geçici Tedbir Nafakası

Yükümlülüğü Yoktur ...............................................1447

c. Erkek Eşin Gelirinin Az Olması Tedbir Nafakası

Vermesine Engel Değildir........................................1448

2- Erkek Eş Yararına Geçici Tedbir Nafakası.....................1448

a- Kural Olarak.............................................................1448

b- Erkek Eş Yararına Geçici Tedbir Nafakası

Verilemeyecek Haller ..............................................1449

aa. Erkek Eş Çalışabilir İse....................................1449

bb. Erkek Eşin Geliri Var İse.................................1449

cc. Kadının Geliri Yoksa .......................................1449

D- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA HARÇ ..................1450

E- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA HÜKÜM

FIKRASI.................................................................................1450

1- Geçici Tedbir Nafakasının Kime Verildiği Belli

Olmalıdır.........................................................................1450

2- Geçici Tedbir Nafakasının Niteliği Belli Olmalıdır........1450

3- Geçici Tedbir Nafakasının Başlangıcı ve Sonu Belli

Olmalıdır.........................................................................1451

4- Geçici Tedbir Nafakasının Ne Miktar Verildiği Belli

Olmalıdır.........................................................................1451

5- Geçici Tedbir Nafakasında Yeniden Hüküm

Kurulmamalıdır ..............................................................1452

6- Geçici Tedbir Nafakası Kısa Kararda Verilip Gerekçeli

Kararda Yazılmaması Önemli Değildir ..........................1452

7- Geçici Tedbir Nafakasında Kısa Kararla Gerekçeli Karar

Arasında Çelişki Olmamalıdır ........................................1453

8- Geçici Tedbir Nafakası Sadece Ara Kararı İle

Verilebilir .......................................................................1454

F- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA FERAGAT...........1454

1050 İçindekiler

1- Karardan Önce Feragat Edilebilir...................................1454

2- Kanun Yolu Aşamasında Feragat Edilebilir...................1455

G- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA TAVZİH..............1457

H- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA VEKALET

ÜCRETİ..................................................................................1458

I- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA YABANCILIK

UNSURU................................................................................1458

İ- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA ZAMANAŞIMI...1458

J- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İNFAZ .................1459

1- İlamsız İcra Takibi Yoluyla İnfazı Mümkündür.............1459

2- İptali İçin Ayrı Dava Açılamaz ......................................1460

3- Fazla Ödemeler İcra Takibi Sırasında Mahsup

Edilebilir.........................................................................1460

4- Mükerrer Gerçekleşen Ödemelerin İadesi İstenebilir.....1460

5- Tahsil Edilecek Nafaka Miktarı Tektir...........................1461

K- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İADE ...................1461

L- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ İCRASI GERİ

BIRAKILAMAZ ....................................................................1462

M- EŞE GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI İÇİN TEDBİR KARARI

VERİLEMEZ .........................................................................1462

N- TEK BAŞINA KANUN YOLUNA BAŞVURU MÜMKÜN

DEĞİLDİR .............................................................................1463

1- Tek Başına İstinafı Mümkün Değildir............................1463

2- Tek Başına Temyizi Mümkün Değildir..........................1463

§ 29. EŞİN BARINMASI İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM ........................................1466

I. GENEL OLARAK..........................................................................1466

II. BARINMA ÖNLEMİNİN ÖZELLİKLERİ....................................1466

A- ÖNLEM BOŞANMA DAVASI İLE SINIRLI

ALINABİLİR .........................................................................1466

B- ÖNLEM KARARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILABİLİR........1467

C- ÖNLEM KONUSUNDA ARAŞTIRMA YAPILMALIDIR..1467

1- Eş ve Çocukların Oturduğu Yer Araştırılmalıdır............1467

2- Mülkiyetin Kime Ait Olduğu Araştırılmalıdır................1468

D- ÖNLEM EV EŞYASINA İLİŞKİN ALINABİLİR................1468

E- ÖNLEM ŞERHE İLİŞKİN ALINABİLİR .............................1470

§ 30. EŞİN MALLARININ YÖNETİMİ İÇİN GEÇİCİ ÖNLEM ..............1471

I. GENEL OLARAK..........................................................................1471

II. MALLARIN YÖNETİMİ ÖNLEMİNİN ÖZELLİKLERİ.............1472

A- KURAL MAL REJİMİNE GÖRE..........................................1474

B- MAL AYRILIĞI REJİMİNE GÖRE......................................1474

C- PAYLAŞMALI MAL AYRILIĞI REJİMİNE GÖRE ...........1475

İçindekiler 1051

D- MAL ORTAKLIĞI REJİMİNE GÖRE..................................1475

§ 31. EŞE İLİŞKİN DİĞER GEÇİCİ ÖNLEMLER......................................1476

I. GENEL OLARAK ..........................................................................1476

II. YABANCI UNSURLU BOŞANMA DAVALARINDA GEÇİCİ

ÖNLEMLER ...................................................................................1477

İKİNCİ BÖLÜM

ÇOCUKLARA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLER

§ 32. ÇOCUKLARA İLİŞKİN GEÇİCİ ÖNLEMLERİN

SINIFLANDIRILMASI...........................................................................1480

I. GENEL OLARAK ..........................................................................1480

II. SINIFLAMA ...................................................................................1480

A- ÇOCUĞUN BİR TARAFIN HİMAYESİNE

BIRAKILMASI ......................................................................1480

B- ÇOCUKLA GEÇİCİ KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI ..........1481

C- ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI VERİLMESİ.......1481

D- ÇOCUK MALLARINA GEÇİCİ ÖNLEM ALINMASI........1481

E- ÇOCUK KAÇIRMADA ÖNLEM ALINMASI .....................1481

III. TEK BAŞINA KANUN YOLUNA BAŞVURU MÜMKÜN

DEĞİLDİR......................................................................................1489

A- TEK BAŞINA İSTİNAFI MÜMKÜN DEĞİLDİR ................1489

B- TEK BAŞINA TEMYİZİ MÜMKÜN DEĞİLDİR ................1489

IV. TEFHİM VEYA TEBLİĞ İLE ORTADAN KALKAR..................1490

§ 33. ÇOCUK İÇİN GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI (TMK M. 169)............1491

I. GENEL OLARAK ..........................................................................1491

II. ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ NİTELİĞİ ............1492

III. ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ SÜRESİ................1493

A- ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ

BAŞLANGICI ........................................................................1493

1- Kural Olarak Dava Tarihinden Başlar ............................1493

2- Fiilen Kalma Dava Tarihinden Sonra İse........................1494

3- Davadan Sonra Doğum Varsa.........................................1495

4- Karardan Sonra Doğum Varsa........................................1497

5- Önce İstenmediği Açıklanmış Sonra İstenmişse.............1497

6- Birleşen Nafaka Davası Varsa ........................................1497

B- ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ SONA

ERMESİ..................................................................................1497

1- Çocuğun Ölüm Tarihine Kadar Verilir...........................1498

2- Ölüm Benzeri Durumun Gerçekleşmesiyle Sona

Ermesi.............................................................................1498

3- Gaiplik Kararı Alınmasıyla Sona Ermesi .......................1498

1052 İçindekiler

4- Ret ya da Boşanma Kararının Kesinleşmesiyle Sona

Ermesi ............................................................................1499

a. Ret Kararının Kesinleşmesine Kadar Verilir ...........1499

b. Boşanma Kararının Kesinleşmesine Kadar Verilir..1499 

5- Evliliğin İptali Kararının Kesinleşmesiyle Sona Ermesi 1501

6- Sınırlı Sürenin Tamamlanmasıyla Sona Ermesi.............1501

7- Boşanma Davasından Feragat Edilmesiyle Sona

Ermesi ............................................................................1501

8- Kaldırılmasına Karar Verilmesiyle Sona Ermesi ...........1502

9- Geçici Tedbir Nafakasından Feragat Edilmesiyle Sona

Ermesi ............................................................................1502

10- Açılmamış Sayılma Kararıyla Sona Ermesi ...................1503

11- İhtiyacın Sona Ermesi Sebebiyle Sona Ermesi...............1503

12- Yabancı Mahkeme Kararının Tanınması/Tenfizi ile Sona

Ermesi ............................................................................1503

13- Fiilen Kalmanın Sonlanmasıyla Sona Ermesi ................1504

14- Ergin Olunmasıyla Sona Ermesi ....................................1504

15- Kuruma Yerleştirmeyle Sona Ermesi.............................1504

IV. ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA İSTEK ................1505

A- ERGİN OLMAYAN ÇOCUK İÇİN GEÇİCİ TEDBİR

NAFAKASI............................................................................1505

B- ERGİN ÇOCUK İÇİN GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASI .........1506

V. ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASINDA MİKTARININ

BELİRLENMESİ............................................................................1507

A- ÇOCUĞUN İHTİYAÇLARI..................................................1507

B- ÇOCUĞUN GELİRLERİ.......................................................1508

C- TARAFLARIN ÖDEMEYİ KABUL ETTİKLERİ

MİKTAR ................................................................................1508

D- TARAFLARIN HAYAT KOŞULLARI VE ÖDEME

GÜÇLERİ...............................................................................1508

VI. ÇOCUĞUN BULUNDUĞU YER BELİRLENMELİDİR.............1508

A- ÇOCUK YANINDA İSE........................................................1509

B- ÇOCUK YANINDA DEĞİL İSE...........................................1510

C- İSPAT ARAÇLARI................................................................1511

1- Tanık Anlatımları ...........................................................1512

2- Zabıta Araştırması..........................................................1512

3- Diğer İspat Araçları........................................................1512

VII. ÇOCUĞUN SOYBAĞI SORUNU BULUNMAMALIDIR...........1512

VIII. ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ ÖDENMESİ.........1513

A- ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ ÖDENME

BİÇİMİ...................................................................................1513

İçindekiler 1053

1- İrat Biçiminde Ödenmesi................................................1513

2- Toptan Ödenmesi............................................................1514

B- ÇOCUĞA GEÇİCİ TEDBİR NAFAKASININ ÖDENME

TÜRÜ......................................................................................1514

1- Türk Parası Olarak Ödenmesi.........................................1514

2- Ayın Olarak Ödenmesi ...................................................1514

§ 34. ÇOCUĞUN BİR TARAFIN HİMAYESİNE BIRAKILMASI ...........1515

I. GENEL OLARAK ..........................................................................1515

II. ÖZELLİKLERİ...............................................................................1515

A- VELAYETİN VERİLMESİ NİTELİĞİNDE DEĞİLDİR......1515

B- TESLİM KARARI İLE YETİNİLMELİDİR .........................1516

C- İDARİ İŞLEMLERİ KAPSAMAMALIDIR ..........................1516

§ 35. ÇOCUKLA GEÇİCİ KİŞİSEL İLİŞKİ KURULMASI.......................1517

I. GENEL OLARAK ..........................................................................1517

A- BOŞANMA DAVASI SEBEBİYLE ......................................1517

B- BOŞANMA DAVASI OLMADAN .......................................1517

II. ÖZELLİKLERİ...............................................................................1518

A- KİŞİSEL İLİŞKİ ZEDELENMEMELİDİR............................1518

B- ÇOCUĞUN YARARI ÖNCELİKLİ OLMALIDIR ...............1518

C- KİŞİSEL İLİŞKİ KURMA HAKKI REDDEDİLEBİLİR......1522

D- ÖNLEM BOŞANMA VEYA AYRILIK DAVASINA

BAKAN MAHKEMECE ALINMALIDIR ............................1522

§ 36. ÇOCUK MALLARINA GEÇİCİ ÖNLEM ALINMASI ......................1523

I. GENEL OLARAK ..........................................................................1523

II. ÖZELLİKLERİ...............................................................................1523

A- YÖNETİM KAYYIMA DEVREDİLEBİLİR ........................1523

B- YÖNETİM KONUSUNDA TALİMAT VERİLEBİLİR........1523

C- MALLARIN TEVDİ EDİLMESİNE KARAR

VERİLEBİLİR........................................................................1523

D- GÜVENCE GÖSTERİLMESİ İSTENEBİLİR.......................1523

E- MALLARIN SARFINA KARAR VERİLEBİLİR .................1524

F- UYGUN DİĞER ÖNLEMLER ALINABİLİR.......................1524

ALTINCI KISIM

BOŞANMA KARARININ EŞLERLE İLGİLİ SONUÇLARI

BİRİNCİ BÖLÜM

EŞLERLE İLGİLİ KİŞİSEL SONUÇLARI

§ 37. BOŞANMANIN EŞLERLE İLGİLİ KİŞİSEL SONUÇLARI............1526

I. VATANDAŞLIK ............................................................................1527

II. ERGİNLİK......................................................................................1528

1054 İçindekiler

III. KAYIN HISIMLIĞI .......................................................................1530

IV. BOŞANAN KADININ SOYADI ...................................................1531

A- EVLENEN KADININ SOYADI (TMK. m. 187) ..................1531

1- Kadın Evlenmekle Kocasının Soyadını Alır ..................1531

2- Evli Kadın Önceki Soyadını Kocasının Soyadı İle

Birlikte Kullanabilir .......................................................1533

3- Evli Kadın Sadece Bekârlık Soyadını Kullanabilir ........1533

4- Önceki Soyadını Taşıyan Evli Kadın Daha Sonra

Dilerse "Sadece Eşinin Soyadını" Kullanabilir ..............1546

a. Önceki Soyadını Birlikte Kullanan Kadın ...............1546

b. Sadece Bekârlık Soyadını Kullanan Kadın..............1546

B- BOŞANMA SONRASI KADININ SOYADI (TMK.m.173).1546

1- Evlenmeden Önce Bekâr İdiyse Soyadı (TMK. m. 173

f. I)..................................................................................1547

2- Evlenmeden Önce Dul İdiyse Soyadı (TMK. m. 173

f. I)..................................................................................1547

a. Kural Olarak ............................................................1547

b. Evlenmeden Önce Dul Olup Bekârlık Soyadını

Kullanması...............................................................1547

C- BOŞANDIĞI KOCASININ SOYADINI KULLANMASI....1547

1- Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Verilmesi Davası

(TMK. m. 173 f. II) ........................................................1548

a. Kocanın Soyadını Kullanmaya İzin Koşulları .........1548